🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

06 Nov 2024 12:17

🌓 ایران و ایرانی در سفرنامه‌ها 4️⃣

📚 خاطرات سفر ایران
✍️ کنت ژولین دو روشه‌شوار
🔄 مهران توکلی

این کتاب نه صرفا یک سفرنامه بلکه یک بررسی همه‌جانبه‌ای از جامعه و مردم و سرزمین ایران در نیمه‌ی دوم سده‌ی 19 میلادی در دوره‌ی ناصرالدین‌شاه توسط کنت ژولین دو روشه‌شوار، دانش‌آموخته‌ی اقتصاد سیاسی، فرستاده‌ی دولت فرانسه به ایران برای بررسی و گردآوری اطلاعات در زمینه‌های مختلف است. روی‌هم‌رفته او 6 سال در سفارت فرانسه در ایران به سر برده و از جهات مختلف به مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی مردم ایران پرداخته است. (از مقدمه‌ی کتاب)

#سفرنامه‌خوانی
(برای مشاهده‌ی بخش‌های قبلی و دریافت سفرنامه‌های قبلی از این لینک استفاده کنید)

#Julien_de_Rochechouart

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

03 Nov 2024 10:52

🌓 به یک دقیقه بعد بیندیش!
✍️ حسین شیران

من اصولا آدم بسیار هشداردهنده‌ای هستم! می‌دانید چرا؟ چون ۲۵ سال است بعنوان یک کادر درمان در اورژانس مراکز درمانی کار می‌کنم و پیوسته پیامدهای ناگوار خیلی از کارها و رفتارهایی که خیلی‌ها یا هیچ نمی‌دانند و نمی‌بینند و فکر می‌کنند هیچ اتفاق نمی‌افتد و یا خیلی کم می‌دانند و می‌بینند و فکر می‌کنند خیلی کم آن‌هم برای دیگران اتفاق می‌افتد را بوفور دیده‌ و می‌بینم- انواع صدمات ناشی از انواع تصادفات، انواع افتادن‌ها و شکستن‌ها در هر کجای بدن، انواع خونریزی‌های مغزی و خونریزی‌های داخلی، انواع قطع عضوها و قطع نخاع‌ها، انواع چاقو خوردن‌ها و پاره‌پاره شدن‌ها، انواع مسمومیت‌ها و انواع خودکشی‌ها و ... .

برای همین هر جا هر پندار و گفتار و کرداری که احساس کنم به این پیامدها ختم می‌شود را وظیفتا هشدار می‌دهم- حال تا کجا کارگر افتد یا نیفتدش دیگر بستگی دارد به طرف مقابل که تا کجا از گوش شنوا و درک و فهم لازم برخوردار باشد. نمونه‌اش همین چند وقت پیش پی کاری جایی رفته بودم؛ از شانس بد من که رسما از هر دعوا و درگیری می‌ترسم- برای همین هیچ‌گاه در طول عمرم به تماشای خیل درگیری‌هایی که اغلب در محل کار و یا مسیرم رخ می‌دهند نمی‌ایستم، ناگهان بی‌جهت دو جوان سر نوبت باهم درگیر شدند و بی‌پروا میان آن همه ارباب رجوع به زد و خورد باهم پرداختند.

بعد یکی که انگار از جنگاوری خود راضی نبود رفت بیرون با یک قمه بازگشت! جیغ و داد زن و بچه‌ها که به یک سو فرار کردند وادارم کرد من ترسو دل به دریا بزنم و بروم مقابل‌اش بایستم. با قمه‌اش به بازویم زد و گفت: برو کنار دخالت نکن! گفتم: یک لحظه فقط صبر کن و به یک دقیقه بعد بیندیش که طرف را با همین قمه زدی و غرق خون انداختی کف سالن! بیا! بفرما! الان افتاده کف سالن! بعد چی؟ 5 دقیقه بعد اورژانس و آمبولانس و بیمارستان و اتاق عمل و جراحی و بعدش چه می‌دانم سردخانه و قبرستان برای اون، و درست 5 دقیقه بعد پلیس و کلانتری و بازداشت و بازپرس و زندان و دیه و قصاص هم برای تو!

خوشبختانه دو سه نفر دیگر هم به من اضافه شدند و من با دلی قرص‌تر ادامه دادم: باور نمی‌کنی بیا برو بزن بعد بایست یک‌به‌یک با پیامدهاش روبرو شو! برو بزن هم خودت را بدبخت کن، هم اون را، هم خانواده‌هاتون را! بعد این همه پیامد سر چی؟ سر یک نوبت! که اگر دعواتون نبود الان هم تو رفته بودی، هم اون، هم ما! یکی دیگر گفت: آقا تو قهرمان، تو پهلوان، تو بردی، اصلا هیچ‌کس حریف تو نیست، حالا برو پی زندگیت! یکی دیگر گفت: قمه‌ات را بگذار و برو وگرنه جای دیگر مجبور می‌شوی ازش استفاده کنی و باز همین پیامدها! خلاصه چند نفری مقابل‌اش صف کشیدیم و بالاخره از خر شیطان- که نفس سرکش خودش باشد، پایین آوردیم رفت پی زندگی‌اش.

هدف از این نوشتار تمثیلا تأکید بر اهمیت و ضرورت ترسیم و تجسم پیامدها در مقابل دیدگان نادان و نادیده و ناباور است. حالیا برخی در این همهمه هوا برشان داشته، هیچ نمی‌دانند هوا تا کجا پس است! پشت جبهه شیر شده‌اند و شعار هل من مبارز سر می‌دهند و هی جنگ جنگ می‌کنند و با جنگ در صدد ادب کردن طرف مقابل‌اند و حواس‌شان نه به پیشامدهاست نه پیامدها! انگار که نمی‌دانند جنگ دوطرفه است و یهو ممکنست کار از این فشفشه‌بازی که خود می‌گویند بگذرد و بی‌هیچ حد و مرزی به هست و نیست‌بازی برسد. آن‌وقت دیگر برای هر حرف و حرکتی خیلی دیر خواهد بود چه هشدار هم زمان خاص خود را دارد؛

اکنون زمان آنست عقلای قوم مقابل دیوانگان جنگ صف بکشند و با صدای رسا "نه به جنگ" گویند و یک ملت و مملکت را از پیامدهای پشیمان‌کننده‌ی جنگ و جنگ‌جویی رها سازند؛ فردا بسی دیر خواهد بود!

#نه_به_جنگ

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

31 Oct 2024 08:28

🌓 در خبرها داشتیم ایران بودجۀ نظامی خود را بیش از ۲۰۰% افزایش داده است. واکنش به این خبر بسته به نگاه هر کس به آن ممکنست مثبت، منفی یا ممتنع باشد. با نگاهی به هزینه‌های نظامی کشورها در سال گذشته می‌بینیم آمریکا 90، چین 29، روسیه 10.5، هند 8، عربستان 7.5 و اسرائیل بیش از 2.5 برابر ایران هزینه کرده است. اگر که قائل به ایدئولوژی استکبارستیزانه و جنگ‌طلبانۀ جمهوری اسلامی در برابر ابرقدرت‌ها باشیم البته که از افزایش بودجۀ نظامی خود خوشحال و حتی خواستار افزایش هرچه بیشتر و کاهش هرچه سریعتر این فاصله خواهیم بود وگرنه قطعا قافیه را به رقبا خواهیم باخت؛ اما اگر منتقد این ایدئولوژی باشیم عمیقا از این همه هزینه پای جنگ و جنگ‌افزار شاکی خواهیم بود بویژه وقتی در داخل کشور با هزار و یک مشکل اصلی و اساسی مواجه‌ایم که همه لنگ قدری هزینه‌اند. البته که قدرت نظامی هیچ چیز بدی نیست اما هزینه به آن زمانی موجه است که شما بدوا از قدرت اقتصادی لازم برخوردار باشید نه که مرتب از توسعه و رفاه ملت و مملکت خود بزنید و صرفا بر پایۀ قدرت تحمل مردم و به بهای هرچه فقیرتر شدنشان هزینۀ جنگی کنید که خود به خود تحمیل کرده‌اید.

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

26 Oct 2024 09:46

🌓 در جستجوی راهی برای رهایی 8️⃣4️⃣
✍️ حسین شیران

اگرکه ملت‌دولت، یعنی نظام سیاسی اجتماعی‌ای که خالص و خادم ملت باشد، اساسا راسته و خواسته‌ی هر ملتی‌ست و خواستن هم توانستن است پس چرا و چطور می‌شود خیل عظیمی از ملت‌ها علیرغم خواست‌شان عملا نتوانسته و نمی‌توانند به این مهم دست یابند و همچنان زیر سلطه‌ی دولت‌ها و حکومت‌های استبدادی و استثمارگر به سر می‌برند؟ پاسخ هر کس به این پرسش ممکنست بسی متفاوت از دیگری باشد و این طبعا بستگی دارد به موضع و منظری که از آن به مسأله می‌نگرد؛ پاسخ من هم از این قاعده مستثنی نیست و مشخصا از موضع و منظری که اینک از آن به مسأله می‌نگرم مشکل را در خود خود ملت‌ها می‌بینم و بی‌تعارف عرض می‌کنم ملت‌هایی که نتوانسته و نمی‌توانند به این مهم دست یابند لابد وجودش را نداشته و ندارند.

اما اینکه چرا و چطور شده وجودش را نداشته و ندارند موضوع و در واقع مسأله‌ی تاریخی و تحقیقی بسیار مهمی‌ست که باید از ابعاد مختلف مورد آسیب‌شناسی اجتماعی قرار گیرد و تکلیف هر ملت از این جهت مشخص شود. مشخصا در مورد ملت ما، به باور من، اگرنه مهم‌ترین، دست‌کم یکی از بزرگترین علل آن اساسا موضوعیت نداشتن این مهم بوده و است و این بواقع بزرگترین قصور و یا واضح بگویم اشتباه اغلب جنبش‌ها و جریانات روشن‌فکری و روشن‌گری ما چه در گذشته چه حال بوده و است که همه یا بیشتر حواس خود را عطف دولت‌ها و حکومت‌ها ساخته و از توجه و تمرکز بر خود ملت غافل مانده‌اند فلذا بیشتر به نقد و نظر در باب کم و کیف وجود دولت‌ها و حکومت‌ها پرداخته، از نقد و نظر در باب کم و کیف وجود ملت و داشته‌ها و نداشته‌هایش بازمانده‌اند.

پیش‌فرض اصلی و اساسی این جنبش‌ها و جریان‌ها مشخصا این بوده و است که مشکل اصلی و اساسی مملکت را، "سیدجمال‌‌وار"، دولت و حکومت می‌دانند و معتقدند که اگر این عوض شود لزوما همه چیز عوض می‌شود و این درحالیست ‌که پی‌درپی هم دولت‌ها و حکومت‌ها عوض شده‌اند و اوضاع ما نه فقط عوض نشده بلکه بس بتر شده است! بر این اساس به باور من دیگر تکلیف مشخص است و آن عبور از سد وسیع "سیدجمال‌گرایی" (سیدجمالیسم) است، چه سرانجام خود سید هم از سد خودساخته‌ی خویش گذر کرد و رسما از بی‌هودگی و بی‌ثمری‌اش نالید و بسی غرق تأسف و تأثر گفت:

"چه خوش می‌بود اگر تخم‌های بارور و مفید خود را در زمین شوره‌زار سلاطین فاسد نمی‌نمودم، هرچه در این کویر غرس نمودم فاسد گردید؛ ... افسوس می‌خورم از این‌که هیچ کِشته‌های خود را ندرویدم؛ … ای‌کاش تمام افکار خود را در مزرعه‌ی مستعد ملت کاشته بودم، ...". باری، اگر نقد و نصیحت حاکمان گره از کار می‌گشود تاریخ ما پر است از نصیحت‌الملوک‌ها، که اگر کارگر بود مدت‌ها پیش از این ما از شاهنامه‌خوانی به مردمنامه‌خوانی رسیده بودیم نه که هنوز هم حکومت و حاکمانی داشته باشیم و نومید از نقد و نظر و نصیحت ناگزیر به تغییرش بکوشیم!

اینست که من به کارآمدی این پیش‌فرض کهنه که اگر دولت و حکومت عوض شود لزوما همه چیز عوض می‌شود بی‌ایمان و نسبت به هر که هنوز مروج این ایده است بدبین‌ام- چه این همه مستندات و اعترافات تاریخی گواه اینست که این‌گونه نشد و نمی‌شود- برعکس من بنوبه‌ی خود به این فکر قائل‌ام که اگر ملت عوض شود همه چیز عوض می‌شود فلذا اکنون میان تصور ملت‌دولت و تحقق آن بسی شکاف می‌بینم که تنها با تغییر خود ملت پر می‌شود و بر این اصل و اساس سه چیز را لازمه‌ی توسعه و تحول پایدار می‌دانم: ملت، ملت، ملت: اول، ملتی که پی به این مهم برد که تا خود عوض نشود چیزی عوض نمی‌شود. دوم، ملتی که پا پیش گذارد و با پشت‌کار لازم بدوا خود و بعد متناسب با آن نظم و نظام‌های حاکم بر زندگی‌اش را عوض کند.

سوم، ملتی که نسل اندر نسل پشت کار بایستد و دیگر مجالی برای ابراز وجود فرصت‌طلبان سلطه‌جویی که بی‌گمان در هر جامعه‌ای پیدا می‌شوند ندهد- آنها همیشه و در هر جا بی‌هیچ ایمان و یقینی به آنچه که می‌گویند در قاب زمینه و زمان صرفا از راه هر آنچه باور توست بر تو مسلط می‌شوند و دیگر نه خود تغییر می‌کنند، نه می‌گذارند زمینه تغییر کند و نه حتی اجازه می‌دهند تو تغییر کنی! چون در اصل همه چیز بر پایه‌ی باور تو بنیان نهاده شده و اگر تو دگرگون شوی همه چیز دگرگون می‌شود. اینست که تغییر ممنوع و اندیشه به تغییر یک تابو می‌شود و به این قرار آرام آرام برای یک ملت خوش‌خیال و خوش‌باور کابوس پسرفت جانشین رویای پیشرفت می‌شود. (باقی در بخش بعد)

#راهی_برای_رهایی
#فراتلفیق‌گرایی
#فراایدئولوژی
#فراوفاق

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

24 Oct 2024 09:55

🌓 شهادت چیست و شهید کیست؟ آیا یک مسیحی که در جنگ با اسرائیل کشته شده هم شهید محسوب می‌شود یا نه؟ مناظره‌ی علمای سنی و شیعی و مسیحی در این باب را نقادانه ملاحظه فرمایید ببینید نظر کدام‌یک را قرین و قریب حقیقت می‌دانید.

#اندیشه_کنیم
#شهید
#شهادت

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

21 Oct 2024 06:18

🌓 این اظهارنظر روزنامه‌نگار اسرائیلی در مورد نحوۀ مرگ سنوار رهبر حماس مصداق بارز رعایت جانب انصاف در حق دشمن است و این جایی‌که خیلی از ماها نظرا و عملا از رعایت جانب انصاف حتی در حق دوستان خود عاجزیم چه رسد دشمنان، هیچ ساده نیست و هیچ هم ساده از کنارش نباید گذشت. او از مرگ دشمن‌اش شاد است و فاش هم اعلام می‌کند با اینحال اخلاقا خود را ملزم می‌دارد نیمه و نصف دیگر را هم ببیند و صرفا بدین سبب رأی و نظرش در حق دیگری منصفانه از آب درمی‌آید؛ این هرگز او را خوار و خفیف نمی‌کند مگر در نزد متعصبان و متکبرانی که جز خود قادر به دید و درک دیگری نیستند؛ این‌همه ظلم بشر بر بشر و رنج بشر از بشر هم تاریخا و تحققا از همین عدم درک دیگری بلکه بس بتر از نفرت از دیگری‌ست که عموما توسط ایدئولوژی‌ها تولید و توزیع و مصرف می‌شوند و پیوسته بنی‌آدم را دشمن هم می‌سازند و بجان هم می‌اندازند. جالب اینکه در یک چنین فضایی نه جنگ و قتل و غارت بلکه صحبت از اخلاق و انصاف یعنی دیدن و درک دیگری جرم و جنایت تلقی می‌شود و ای‌عجب اخلاق‌گرایان متهم به برهم زدن قاعدۀ بازی می‌شوند! این‌گونه است که اخلاق بزرگترین گمشدۀ تاریخ می‌شود!

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

20 Oct 2024 09:50

📚 در جست‌وجوی جامعه‌ی کوتاه‌مدت
(گفت‌وگو با دکتر همایون کاتوزیان)
✍️ کریم ارغنده‌پور

نظریه جامعه کوتاه‌مدت از دکتر کاتوزیان در سال‌های گذشته بحث‌های زیادی ایجاد کرده است. بطور خلاصه ایشان معتقد است ایران یک جامعه کوتاه‌مدت است- یعنی جامعه‌ای که تداوم و تغییر، حتی بنیادی‌ترین تغییرات، در آن کوتاه‌مدت بوده و علت آن هم فقدان چارچوب قانونی تثبیت‎شده و تخطی‌ناپذیر است- قانونی که تداوم درازمدت جامعه را تضمین کند. با این فرض می‌توان انتطار داشت بلندمدت شدن رویه‌ها و نهادهای جامعه ایرانی کلید پیشرفت آن است. پرسش‌های مهمی از این مدعا برمی‌آید از جمله اینکه بجز حاکمیت قانون چه فرآیندها و تحولاتی می‌تواند به بلندمدت‌تر شدن جامعه ایران کمک کند؟ ضرورت و پیش‌نیازها و مراحل تحقق آن چیست؟ آیا قبول این نظریه مستلزم پذیرش جبر تاریخی و حاکمیت یک نظام بسته در گذشته و آینده ایران است؟ این‌ها و بسی بیش از این‌ها با خود دکتر کاتوزیان در میان گذاشته شده و حاصل این گفت‌وگو این کتاب است که می‌خوانید.

#کاتوزیان
#ارغنده‌پور
#کتاب
#کتابخوانی

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 @OrientalSociology
⚛️ @OrientalSocialThinkers
🌐 www.orientalsociology.ir

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

20 Oct 2024 08:47

🌓 جامعه كلنگي؛ نظريه‌اي كلنگي
✍️ علی طایفی

تلاش براي بومي سازي و يافتن نظريه اجتماعي برخاسته از متن جامعه و تاريخ اجتماعي ايران براي فلسفيگري اجتماعي در جهت نقد، شناخت و تغيير آن از زمره دغدغه هايي است كه در سالهاي پس از انقلاب سرعت و وسعت خاصي يافته است. دستيابي به نظريه هايي كه بتواند تحولات اجتماعي جامعه ايران را به تحليل نشيند، چنان شور و شوقي ايجاد كرده است كه گاه برخي متفكران اجتماعي كشور در ارايه رويكردهاي نو و خوديافته/ساخته از هم سبقت مي گيرند.

همايون كاتوزيان يكي از كساني است كه در خارج از متن جامعه ايران به تحليل فرايند تحولات جامعه ايران پرداخته و در اين رهگذر بطور طبع از الگوهاي مدرنيزم در غرب نيز بهره جسته است. وي با نقدي تاريخي، جامعه ايران را غيرعقلاني، عقب مانده و راكد بر مي شمارد و با تبيين دولت و جامعه استبدادي، جامعه ايران را بشدت آسيب پذير تلقي كرده و نظريه جامعه كلنگي خود را بر همين مبنا سكه مي زند. او تئوري خود را با اين دغدغه آغاز مي كند كه اغلب متفكران اجتماعي ايران به اقتباسي ناشيانه از نظريه هاي اجتماعي دنياي غرب پرداخته و سعي در انطباق تحولات جامعه ايران با اين رويكردهاي نظري داشته اند.

كاتوزيان با عمده ساختن تضاد دولت و ملت، در جايي كه دولت مستبد بزرگترين زميندار بوده و طبقه اجتماعي قدرتمندي بيرون از آن شكل نمي گيرد، به ساماندهي نظريه جامعه كلنگي خود مي پردازد. جامعه كوتاه مدت، كلنگي و استبدادي همان اشاره به فقدان ثبات و استمرار در موقعیت اقشار و طبقات اجتماعی و حیات سیاسی و اجتماعی ساکنان جامعه ایرانی در عرصه تاریخی و ساختارهای حاکم در آن است. نظريه جامعه كلنگي تلاشي پيگيرانه براي رويارويي با تحليل طبقاتي ماركسيستي است كه در بنيان، چندان تئوري قدرتمندي نيست. برخي از خطوط كلي نقد اين نظريه اجتماعي از نظر من عبارتند از:

1️⃣ اين نظريه، خاص بررسي دوره هاي تاريخي قاجار و پهلوي است و بسادگي قابل تعميم به نيم قرن اخير يا قانونمندي تحولات اجتماعي تاريخي ايران نيست.

2️⃣ تعميم اين نظريه بدون توجه با مباني تجربي و قانونمندي هاي آن بعنوان مثال به روشنفكران كلنگي، بر ضعف بنيادين اين رويكرد نظري مي افزايد.

3️⃣ اين رويكرد نظري از عوامل ضد توسعه اي برون زا و مداخله جوي استعمار در روند تحولات كشور غفلت كرده و بشدت درون ساختي/مرزي است.

4️⃣ اورينتاليزم مستتر در طرح نظري كاتوزيان دربرابر وسترناليزمي است كه او عليه آن مي ستيزد و در عين حال بطور سلبي به دام آن مي افتد.

5️⃣ اين نظريه عمدتا به نقد ساختار اجتماعي توده اي پرداخته و از نقد ساخت قدرت بطرز آگاهانه اي غفلت مي كند.

6️⃣ نظريه جامعه كلنگي و كوتاه مدت، خود نيز كلنگي و مقطعي بوده و در بهترين وجه به دوره خاصي از تاريخ اجتماعي ايران مربوط است.

سخن پاياني اينكه در جهان نظريه پردازي هاي اجتماعي و جامعه شناختي نمي توان سراغ از رويكردهايي گرفت كه چنين تعابير عاميانه اي را براي تحليل و تفسير تاريخ اجتماعي بكار برده باشد.

#جامعه_کلنگی
#کاتوزیان
#طایفی
#ارسالی_دوستان

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

16 Oct 2024 13:12

🌓 امروز 16 اکتبر روز جهانی غذا (WFD) است. این روز در سال 1979 از سوی FAO مطرح و از سال 1981 بدین‌سو بعناوین مختلف نامگذاری شده، امسال هم عنوان "ایمنی غذا: برای موارد غیرمترقبه آماده شوید" بخود گرفته است. FAO طبق اعلامیهٔ حقوق بشر "حق غذا برای زندگی بهتر و آینده‌ای بهتر" را سرلوحهٔ کار خویش قرار داده، دم‌اش گرم، اما متأسفانه حکومت مشتی بی‌شعور بر جهان نه فقط تابحال نگذاشته یک چنین شعاری محقق شود و اکنون طبق گزارش خود این سازمان 733 میلیون نفر در سراسر جهان بدلایل مختلف درگیر گرسنگی‌اند بلکه اوضاع و احوال بس بتر گشته و حالا خیلی‌ها در گرداگرد آن از دست‌یافتن به دو نیاز اساسی مقدم بر غذا یعنی آب و هوا هم محروم‌اند! جان جهان چگونه خواهد آسود از دیدن یک چنین صحنه‌هایی که در آن حتی کودکان از رنج دست‌نیافتن به آب ضجه‌ها می‌کشند و این درحالیست که شعار سال پیش "آب زندگیست، آب غذاست" بود! باری دنیایی که پست‌فطرتان بر آن حکومت کنند البته که پیوسته پسرفت می‌کند و پیوسته بر ظلم بشر بر بشر و رنج بشر از بشر افزوده می‌شود! قشنگ معلومست اشرار عالم عملا هرچه می‌خواهند می‌کنند و هیچ زور اخیار بدانها نمی‌رسد!

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

05 May 2024 12:05

⏺ کابالاگرایی (کابالیسم) Kabbalism

🌓 آشنایی با ایسم‌ها 9️⃣5️⃣
✍️ جان آندریوس John Andrews
🔄 حسین شیران

کابالا یک سنت یهودی و یک تفسیر عرفانی و رازآلود از کتاب مقدس است که بصورت سینه به سینه و شفاهی منتقل شده و ادعا می‌شود دانشی خفیه* از تورات نانوشته‌ای است که خداوند به موسی و آدم داده است. این رویکرد عرفانی و رازآلود به خداوند از سوی برخی از یهودیان اصیل با اتهاماتی همچون پانتئیستی (همه‌خداگرایی) و بدعتی بودن مواجه گشته است. یقینا عناصری از جادو و کیهان‌شناسی وجود دارند- بعنوان مثال در سِفر یتزیرا (کتاب آفرینش)، که مابین قرن سوم و ششم ظاهر شدند و آفرینش را بمثابه‌ی فرآورده‌ای از 10 عدد الهی و 22 حرف از الفبای عبری توضیح دادند.

کابالا از کلمه عبری قبالا qabbalah بمعنای سنت می‌آید. منشأ کابالیسم را باید در عرفان مرکاوه در قرن اول پس از میلاد مسیح مشخصا پس از تخریب معبد دوم در اورشلیم در سال 70 میلادی جست- عرفانی که هدف آن تأمل و تعمق هیجان‌انگیز در مرکاوه- «ارابه»ی خدا- بود که حزقیال نبی آن را در رؤیا دیده بود. نقطه‌ی اوج کابالیسم در قرون وسطی بود، زمانی که در سراسر دیاسپورای یهودی، بویژه در میان یهودیان اخراج شده از اسپانیا در سال 1492 گسترش یافت. در قرن 18، این سنت در میان پیروان فرقه‌های فوق ارتدوکسی (افراطی) همچون حسیدیک Hasidic و لوباویچ Lubavitch تأثیرگذار شد. پیروان کابالا در این روزگار چهره‌های سرشناسی همچون مدونا خواننده‌ی آمریکایی هستند.

⏺ توضیح مترجم:
* گفته می‌شود بسیاری از فلاسفه و دانشمندان جهان از فیثاغورث و افلاطون گرفته تا اسپینوزا و لایبنیتس و نیوتن و کارل یونگ و بنجامین فرانکلین هر کدام بنوعی با ارتباطاتی آشکار و نهان از این معارف خفیه سهمی برده‌اند.

#ایسم‌ها
(برای مشاهده و مطالعه‌ی بخش‌های قبلی و آشنایی با ایسم‌های بیشتر از این لینک استفاده کنید)

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

03 May 2024 08:53

🌓 شطرنجِ گذار به دموکراسی
✍️ هادی حکیم شفایی

گذار از دیکتاتوری به دموکراسی به مانندِ بازی شطرنج است. این تعبیر شاید بتواند به برخی از مفروضات رایج و باطل و پرسش‌های مهم در این رابطه پاسخ بدهد. همانند‌انگاریِ گذار به دموکراسی به بازی شطرنج، مستلزم نکاتی است که به شرح زیر  فهرست می‌گردد:

۱. گذار از دیکتاتوری به دموکراسی، خودبخود محقق نمی‌گردد بلکه نیازمند عاملیّت شهروندان یک جامعه است. مفروضاتی از قبیل اینکه 'حکومت ظلم، خودش از بین می‌رود' یا 'نظام‌های دیکتاتوری رفتنی هستند'، گزاره‌های انفعالی و باطلی هستند که موجب حساسیت‌زدایی و بی‌‌عملی شهروندان می‌گردد. بازی شطرنج نیازمند زنجیره‌ای از حرکات و اقدامات است و بدون حرکت دادن مهره‌ها نتیجه‌ای حاصل نمی‌گردد.

۲. دموکراسی به هیچ ملتی، از خارج از مرزها هدیه نمی‌شود بلکه نیازمند کنشگری شهروندان و نخبگانِ داخل میدان است. در بازی شطرنج، این، طرفین بازی هستند که نتیجه بازی را معین می‌نمایند نه داور بازی و نه تماشاگران بیرونی.

۳. گذار از دیکتاتوری به دموکراسی را نمی‌توان به سادگی از خارج از مرزها متوقف نمود. ابرقدرت‌ها هرچقدر هم فرضاً مخالف فرایند دموکراتیزاسیون برای ملتی باشند کنشگران سرسخت و هشیار، مانع تحقق مداخلات آنها خواهند شد. در بازی شطرنج، حتی اگر شخص سومی از بیرون میدان، پنهانی مهره یا مهرهایی را جابجا کند تا نتیجه بازی عوض شود، باز هم یک بازیکن خوب این شانس را دارد که تاثیر مهره‌های جابجا شده را با تلاش و تفکر، خنثی نماید و راهی به سوی پیروزی بگشاید.

۴. گذار از دیکتاتوری به دموکراسی، با اقدامات کور و رادیکال محقق نخواهد شد بلکه نیازمند استراتژی، هشیاری و کار جمعی است. در بازی شطرنج، بدون برنامه‌ و استراتژیِ دفاع و نفوذ، شکست حتمی است.

۵. گذار از دیکتاتوری به دموکراسی، شتابزده و در مدت کوتاه به لحاظ تاریخی، صورت نخواهد گرفت. راه آزادی و توسعه، راه دشواری است که ممکن است ده‌ها سال زمان ببرد. بازی شطرنج در زمره بازی‌هایی است که نیازمند صبر بسیار است. 

۶. گذار از دیکتاتوری به دموکراسی، هزینه‌بر است و خساراتی را به جسم و روان و مال و زندگی شهروندان وارد می‌آورد. اما این هزینه‌ها برای پایان بخشیدن به دوران تاریک و تحقق روزهای بهتر است لذا کنشگران آینده‌نگر، در هر شرایطی به آینده‌ای بهتر امیدوارند. در بازی شطرنج اگر بازیگر، مهره‌هایی را از دست بدهد بازی را رها نمی‌کند و همیشه راه برای بازگشت مهره‌ها و بازبابی نیروها وجود دارد.

۷. در فرایند گذار از دیکتاتوری به دموکراسی، کنشگران از هر ضعف و شکاف پدید آمده در پیکره نظام سیاسی به عنوان فرصتی برای پیشروی و نفوذ بهره‌می‌گیرند درست همانند بازیگر شطرنج که در انتظار کوچکترین خطای حریف به کمین می‌نشیند.

۸. در فرایند گذار از دیکتاتوری به دموکراسی، همواره پیروزی‌ها و شکست‌ها و پیشروی‌ها و پس‌روی‌هایی وجود دارد. شکست و ناکامی، پایان راه نیست بلکه برایند پیروزی‌ها و پیشروی‌ها و ناکامی‌ها جامعه را به پیروزی نهایی نزدیک می‌کند درست به مانند بازیگران شطرنج که گاه مجبورند تحت فشار حریف، مهره‌ها را به عقب جابجا کنند.

۹. کنشگران موفق در فرایند گذار به دموکراسی، به آرمان ها و آینده بهتر متعهدند و جز هدف، به چیزی نمی‌اندیشند و هیچ چیز آنها را از آرمان‌ها بازنمی‌دارد. کنشگران آرمانخواه به صداهای منفی و ناامیدی‌گستران اهمیتی نمیدهند بلکه رسالت شخصی اخلاقی برای خویش تعریف می‌کنند. بازیگران موفق شطرنج اجازه نمی‌دهند هیچ فکر و عامل خارجی، هدف پیروزی را در نظر آنها دست‌نیافتنی سازد.

شباهت‌های میان فرایند دموکراتیزاسیون و توسعه سیاسی و اجتماعی با بازی شطرنج این امکان را فراهم می‌سازد که بطلان بسیاری از مفروضات غلط و رایج در ذهن و زبان برخی شهروندان جامعه، آشکار گردد و شهروندانی که متاثر از این مفروضات، انفعال و بی عملی اختیار کرده‌اند دست کم در این باره، بازاندیشی نمایند.

#شطرنج_گذار
#گذار_به_دموکراسی
#عاملیت_سیاسی
#رسالت_شخصی_اخلاقی
#ضعف_شکاف
#پیشروی_نفوذ

@ReligionPhilosophyHumanRights

🌓 @OrientalSociology
⚛️ @OrientalSocialThinkers
🌐 www.orientalsociology.ir

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

01 May 2024 13:26

❇️ برای رسیدن به توسعه‌ای از هر نظر پایدار تنها داشتن یک دولت قدرتمند کافی نیست، در کنار آن بلکه بسی بیش و پیش از آن باید به داشتن ملتی قدرتمند مؤید بود.

🌓 در جستجوی راهی برای رهایی 8️⃣2️⃣
✍️ حسین شیران

ما مردم ایران در مقام نقد و نظر در باب اوضاع و احوال و مسائل جامعه بیشتر "دیگرمنتقد" و در واقع "دولت‌منتقد"ایم تا "خودمنتقد"- یعنی تیغ تیز انتقادات‌مان اغلب رو سوی دولت|حکومت‌مان است تا خودمان و بیش‌تر آن‌ها را مسئول و مسبب و مقصر مسائل و مشکلات فراوان خود تلقی می‌کنیم تا خودمان، و از این‌رو تغییر اوضاع و احوال‌مان را هم بیشتر بسته به تغییر آن‌ها می‌دانیم تا خودمان. یک چنین طرزفکر و طرزتلقی‌ای اگرچه پربیراه نیست با این‌حال هیچ خالی از ایراد هم نیست؛

بزرگترین و مهم‌ترین ایراد آن توجه و تمرکز بیش از حد به نقش دولت|حکومت در تغییرات و تحولات جامعه و غفلت یا رجعت کمتر از حد به نقش مردم|ملت در این ارتباط است. اگرکه همه‌چیز بسته به دولت|حکومت است پس دولت|حکومت همه‌کاره و مردم|ملت هیچ‌کاره است و هیچ‌کاره را چه زوری بر همه‌کاره که تواند در راستای منافع خود تغییرش دهد؟ و یا خیر، اگرکه مردم|ملت هم‌کاره است- چیزی که نبوده و نیست و حال می‌خواهد باشد، پس بیش و پیش از هر چیز و هر کس باید بر خود ملت متمرکز شد و نقد و نظر را از خود آن آغاز کرد و یا اگرکه هر دو کاره‌ای‌اند نسبت و نقش و سهم هر کدام باید مشخص گردد.

اصولا و اساسا میان هر مردم|ملت و هر دولت|حکومتی که بر آن حاکم است تناسبی وجود دارد. هر ایدئولوژی و هر حکومتی که به هرجا دایر است نه فقط هیچ بی‌رگ و بی‌ریشه و بی‌ارتباط با مردمان‌اش نیست بلکه ضرورتا در بطن و متن و ذهن مردم زمینه‌ها و ظرف‌ها و ظرفیت‌هایی داشته و دارد و دست‌کم تا زمانی که از سکه بیفتد و ایدئولوژی دیگری جایگزین‌اش گردد نظرا و عملا از آن‌ زمینه‌ها و ظرف‌ها و ظرفیت‌ها استفاده و ارتزاق می‌کند- حتی اگر خود مردم آنسان که باید و شاید از کم و کیف آن آگاه نباشند.

همین ایدئولوژی و نظام سیاسی و عنوانا حکومت اسلامی شیعی که اکنون در نزد و نظر خیلی‌ها مانعی در برابر توسعه‌ی همه‌جانبه‌ی ایران است و مدام بر ضرورت تغییرش تأکید می‌شود زمانی نه چندان دور از زمینه و ظرفیت همین ملت عمدتا مسلمان شیعه برخاسته و 98/2% ملت به هر شکل به برقراری‌اش رأی مثبت داده‌اند و هرگز نمی‌توانند از زیر بار مسئولیت این انتخاب تاریخی شانه خالی کنند و حال که این نظام بسی به بیراهه رفته، البته که باید نقدش کرد اما نه فقط آن را، بلکه در کنارش دیروز و امروز ملتی را که پای کارش بوده و هنوز هم هست، تنها به این طریق است زمینه و ظرفیت لازم برای تغییر در فرداها فراهم می‌شود.

دولت|حکومت هرچه و هرکه و هرطورکه هست یک طرف کار است و هرگز نافی مسئولیت طرف دیگر یعنی مردم|ملت نیست اتفاقا برعکس در عصر مردم‌سالاری و ملت‌دولت‌ها مسئولیت هرچه هست و نیست- حتی دولت و دولت‌مردان، بر گردن ملت انتخابگر و اقتداربخش است. ملت‌دولت مقتدر یقینا از ملت مقتدر برمی‌خیزد فلذا ما اگر در اندیشه‌ی مردم‌سالاری هستیم بدوا باید شایستگی و بایستگی آن را در خود ایجاد کنیم و این آن رسالت بزرگی‌ست که بر عهده‌ی نهادهای مردمی و در رأس‌ا‌ش پایگاه پلورالستیک است و الا معلوم است که بی‌مایه فطیر است؛

معلوم است که هیچ حکومتی حاضر نمی‌شود- و چرا شود- توده‌های مردمی زیرسلطه‌اش را بالا سر خویش برد و سرور و سالار خویش سازد- مگر اینکه نخبگانی فرهیخته و فرهنگی بر سر کار باشند که یک چنین نوادری هم باز باید از بطن و متن ملتی فرهیخته و فرهنگی برخیزند و نه از زمین و آسمان. نتیجه اینکه ما مردم اگر در اندیشه‌ی گذار از نظام فعلی به نظامی دموکراتیک هستیم بدوا باید با خودانتقادی و خودارزیابی مستمر داشته‌ها و نداشته‌ها و گذاشته‌ها و نگذاشته‌های خود برای یک چنین امر مهمی را مشخص سازیم و الزامات و اقتضائات آن را در خود پدید آوریم- بدون این تغییرات پا نهادن در دنیایی نو و دورانی نو توهمی بیش نخواهد بود. (باقی در بخش بعد)

#راهی_برای_رهایی

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

23 Apr 2024 11:28

🌓 دوری در دنیای آمار 9️⃣
⏺ شاخص ادراک فساد در جهان

     شاخص ادراک فساد (CPI) بیان‌گر رتبه‌ی فساد بخش عمومی یک کشور در میان سایر کشورهای جهان است. این شاخص در مقیاس 0 (بیشترین فساد یا اصطلاحا کثیف) تا 100 (بدون فساد یا اصطلاحا پاک) کشورها را رتبه‌بندی می‌کند. در آخرین رتبه‌بندی ارائه شده دانمارک با 90 امتیاز در رتبه‌ی اول بعنوان پاک‌ترین کشور جهان از نظر فساد قرار دارد و بعد فنلاند و نیوزیلند به ترتیب با 87 و 85 در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند؛ کشور سومالی با 11 امتیاز در انتهای لیست بعنوان فاسدترین و کثیف‌ترین کشور جهان جای دارد. در این رتبه‌بندی جمهوری اسلامی ایران با 24 امتیاز بهمراه چند کشور دیگر مشترکا در رتبه‌ی 149 جهان قرار دارد. در یکی از تصاویر پیوستی تغییرات امتیاز ایران از سال 2012 تا 2023 را می‌توانید ملاحظه کنید.

#دنیای_آمار
#شاخص_ادراک_فساد
#World_of_Statistics
#Corruption_Perceptions_Index

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

20 Apr 2024 09:54

#سعدی

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 @OrientalSociology
⚛️ @OrientalSocialThinkers
🌐 www.orientalsociology.ir

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

17 Apr 2024 09:05

❇️ مهم‌ترین ویژگی‌ پایگاه پلورالستیک مستقل از دولت و حکومت "از مردم و با مردم و برای مردم بودن"‌ با "حداکثر جذب و حداقل دفع" می‌باشد.

🌓 در جستجوی راهی برای رهایی 7️⃣2️⃣
✍️ حسین شیران

تشکیل و توسعه‌ی پایگاه مردمی پلورالستیک در بطن و متن جامعه‌ی مدنی نه هرگز برای مسامحه و مصالحه با قدرت حاکم بلکه برعکس برای مقابله و مبارزه با هر فرد یا جریان زیاده‌خواهی در هر نظام حاکمی در هر برهه از تاریخ پیش روست- منتهی مشخصا به "سلاح تدبیر" و نه کنش واکنش‌های هیجانی و احساسی و غیرقابل پیش‌بینی و غیرقابل کنترل؛ احساسات را کوه هم اگر باشد لاجرم فراز و نشیبی‌ست اما تدبیر را کلوخ هم اگر باشد هرگز! بر این اساس اگر جوامع بشری را توقع نظم و نظامی پایا و پویا‌ست- فارغ از هر تهاجم و تلاطم احساساتی که از هر سو خیزد- ناگزیر طرح و تدبیری می‌باید تا پیوسته برقرار و برمدارش دارد؛ این آن رسالت تاریخی‌ست که این پایگاه همواره باید با تعدیل و تنظیم مناسبات و معادلات میان ملت و دولت در پیش گیرد.

فلذا فلسفه‌ی وجودی پایگاه مردمی پلورالستیک نه محافظه‌کاری و حفظ وضع و نظم موجود به هر قیمتی بلکه بدوا حفظ تنوعات و تکثرات موجود جامعه از هر گزندی و بعد گذار جامعه به شرایط پلورالستیک و بعدها گذارها به شرایطی همیشه بهتر و بالاتر است؛ و این یعنی پلورالیسم نه پایان کار بلکه همواره پایه‌ی کار و پایگاهی برای تحولات بعدی‌ست و از این نظر همواره و حتی بعد از تحقق شرایط پلورالستیک باید حضورش در جامعه مستمر و مستدام باشد، چه هر کجا ایدئولوژی‌ها در کارند خطر میل به سلطه و بازگشت به قدرت‌شان همواره پابرجاست. از جمله تحولات بعدی که باید بنحو علمی و اصولی در بستر پلورالیسم و بدست عقلای قوم پی‌گیری شود اندیشه و اهتمام به اصل گذار از مسأله‌ی تعدد و تکثر ایدئولوژی‌هاست که بزودی بدان خواهیم پرداخت.

مهم‌ترین ویژگی‌ای که پایگاه پلورالستیک همواره باید حفظ کند- مستقل از دولت و حکومت - "از مردم و با مردم و برای مردم بودن"‌اش است. طبیعتا نظام‌های حاکم برای استحکام و استمرار مقام و موقعیت خویش ناگزیر از استضعاف مقام و موقعیت مردمان خویش‌اند، در این راستا پیوسته بر دو راهبرد "پایگاه‌زدایی" و "پایگاه‌ربایی" از ملت می‌کوشند تا با خالی یا خنثی ساختن این نهاد از هر سر و سامانی اصل توده = تمکین را مستدام سازند؛ اکنون اینکه می‌بینیم مجلس- نهاد مردمی حاصل از انقلاب مشروطیت که قرار بود از مردم و با مردم و برای مردم باشد و قانونا مدافع منافع ملت در برابر قدرت‌ها باشد بتدریج در طول تاریخ از قرار و مدار خود خارج شده و اینک خود بخشی جدایی‌ناپذیر از قدرت گشته، ناشی از موفقیت حکومت‌ها در پیشبرد این دو راهبرد می‌باشد.

ویژگی مهم دیگری که پایگاه مردمی پلورالستیک بقوت باید در خود بپرورد خوی و خصلت "جذب حداکثری و دفع حداقلی" می‌باشد. اصولا و اساسا در هر جامعه باید پایگاه و پناه‌گاهی پذیرای مردمان‌اش از هر نوع و هر نقشی حتی طبقه‌ی حاکم و خود حاکمان باشد- چه در حقیقت آن‌ها هم همه از مردم‌اند که حالا بهر شکل تحت شرایطی خاص به اسباب و اساسی ایدئولوژیک بر مردم حاکم گشته‌اند. همه‌ی نظام‌های ایدئولوژیک طبیعتا بعد از مدتی به دلایل مختلف رانش‌ها و ریزش‌ها دارند که ضرورتا باید جایی برای جذب و هضم‌شان داشت و فرصت بازگشت به اصل خویش برایشان فراهم ساخت و بعد اتفاقا بسی بیش از دیگران از انگیزه و انرژی و ظرفیت بالای یک چنین افراد دوران‌دیده و آرمان‌زده و ایدئولوژی‌گزیده‌ای برای گذار به جامعه‌ی پلورالستیک بهره برد.

#راهی_برای_رهایی

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

04 Nov 2024 14:22

🌓 امروز ۱۴ آبان "روز فرهنگ عمومی" است. به نام گرامی می‌داریم‌اش هرچند چندان نشانی از آن نیست!

#روز_فرهنگ_عمومی

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

02 Nov 2024 07:57

🌓 امروز 2 نوامبر روز جهانی ویتامین D است؛ در ارزش و اهمیت آن همین بس که یک روز جهانی بدان اختصاص داده شده و در برخی جوامع حتی انجمن ویتامین D تأسیس شده است. ویتامین D فقط یک ویتامین نیست یک هورمون است و عملا در بسیاری از ساختارها و سازوکارهای بدن دخیل است فلذا کمبودش منجر به طیف وسیعی از اختلالات و بیماری‌ها از جمله بیماری خاموش قرن پوکی استخوان می‌شود. بهترین و آسان‌ترین و ارزان‌ترین راه برای تولید و تکثیر ویتامین D در بدن قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید است، با اینحال سبک‌های زندگی ناسالم و طرزفکرها و طرزعمل‌های نادرست بخش اعظمی از جمعیت جهان را بسادگی از این نعمت بزرگ محروم ساخته و در نتیجه درگیر مسائل و مشکلات فراوان ساخته است. اکنون بیش از 1 میلیارد نفر در سراسر جهان کمبود ویتامین D دارند! این یک تهدید بلکه بحران بزرگ برای سلامت جمعیت جهان و نظامهای بهداشت و سلامت جهان است. دستکم ۳ بار در هفته و هر بار ۱۰ دقیقه پوست خود را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید قبل از اینکه دیر شود و کار برای شما و دیگران سخت شود.

#World_Vitamin_D_Day
#جامعه‌شناسی_پزشکی
#سبک_زندگی_سالم
#پوکی_استخوان

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

29 Oct 2024 08:01

🌓 آشنایی با ایسم‌ها 9️⃣6️⃣
✍️ جان آندریوس John Andrews
🔄 حسین شیران
⏺️ خوش‌بینی(گرایی) (اپتیمیسم) Optimism

این احساس که همه چیز خوب است و خوب هم خواهد شد- در مقابل بدبینی (پسیمیسم1)، احساس بد بودن و بدتر شدن چیزها. یک خوش‌بین (اپتیمیست) لیوان تا نیمه پر شده را "نیمه‌پر" می‌بیند و در مقابل یک بدبین (پسیمیست) آن را "نیمه‌خالی" می‌بیند. خوش‌بینی به مثابه‌ی یک فلسفه را "گوتفرید لایب‌نیتس"2، همه‌چیزدان3 آلمانی، ترویج داده است- هموکه استدلال می کرد این جهان بهترین جهان ممکن است.*

1. Pessimism
2. Gottfried Leibniz 1646-1716
3. Polymath

⏺️ توضیحات مترجم:
* معروف است که ولتر هیچ نمی‌توانست با این حد از خوش‌بینی لایبنیتس کنار بیاید و مفصل در رمان خود کاندید به این طرز فکر طعنه زده است. او زلزله‌ی هولناک 7.7 ریشتری لیسبون که منجر به کشته شدن 60 هزار نفر شد و یا جنایاتی که پیش از انقلاب فرانسه بر مردم فرانسه رفت را مثال می‌زد و می‌گفت با این همه رنج‌های انسانی چگونه می‌توان جهان موجود را بهترین و کامل‌ترین جهان ممکن دانست!

#ایسم‌ها
(برای مشاهده‌ی بخش‌های قبلی و آشنایی با ایسم‌های بیشتر از این لینک استفاده کنید)

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

24 Oct 2024 10:01

🌓 به دوستان عزیزم بسی توصیه دارم هرگاه و هرجا جمعتان به تعداد انگشتان دستتان رسید سریعا هرچه گوشی و لپتاپ و تلویزیون دم دست دارید را ببندید و کنار بگذارید و بسی با ذوق و شوق به بازی اجتماعی مافیا بپردازید. حتما و حتما کودکانتان را هم بازی دهید و بگذارید اولا در میان جمع با دل و جرأت صحبت کردن را یاد بگیرند و بعد خود برای تشخیص مافیا از شهروند و حتی شهروند صاحب‌نقش از شهروند ساده بسی استنباط و استدلال کنند- برای آموزش و پرورش نقادی چیزی بهتر و بالاتر از این نیست. متأسفانه نسل ما در هر دو زمینه مشکل داشت و دارد از این سبب تا دلتان بخواهد باخت داده و می‌دهد. بگذار در دنیایی که راست و دروغش شدیدا درهم‌تنیده و بی‌وقفه بهر وسیله تبلیغ می‌شود فرزندان خود را به بزرگترین ضرورت زمان یعنی ذهن و فکر نقاد مجهز سازیم تا بدین راحتی زیر بار هر حرفی نروند و بدین سادگی سرباز صفر هر ایده و ایدئولوژی و انقلاب مافیایی نشوند؛ و فقط مافیا نیست، همینطور باید مراقب استنباطات و استدلالات فریبندۀ شهروندان ساده‌لوح و تسخیر و خریدشده هم بود که گاه تبرتر از تبر می‌شوند و مافیاتر از مافیا به شهر و شهروندی ضربه می‌زنند.

🆔 @Hossein_Shiran

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

23 Oct 2024 09:46

🌓 وزیر دفاع اسرائیل دیروز (22 اکتبر) گفته که ما حتما به ایران حمله خواهیم کرد، ایران هم پاسخ خواهد داد، جنگی درخواهد گرفت و ماه‌ها طول خواهد کشید! (اینجا) حال صرف‌نظر از اینکه مشخصا یک چنین اتفاق ناگواری رخ خواهد داد یا نه، در اینکه از آغاز تا کنون و همین حالا هم دنیا درگیرودار جنگ‌ها بوده و است تردیدی نیست. فلذا اصل مسأله اینست که چرا در دنیا این همه جنگ وجود داشته و دارد و اساسا چرا به چه دلیل انسان‌ها این همه با یکدیگر جنگیده و می‌جنگند؟ حالیا پاسخ یووال نوح هراری، مورخ و متفکر سرشناس اسرائیلی، به این پرسش را بشنوید ببینید تا چه حد متقاعدکننده است تا بعد.

#اندیشه_کنیم
#جنگ
#ایران_اسرائیل
#یووال_نوح_هراری

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

21 Oct 2024 06:14

🌓 بایدن برای ایران

کانال ۱۲ اسرائیل مدعی شده که دولت بایدن عمدا طرح حمله‌ی اسرائیل به ایران را به ایرانیان لو داده و در واقع این‌جا به نفع ایران عمل کرده است. عجب دنیایی‌ست دنیای سیاست!

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

20 Oct 2024 09:23

📚 ایران، جامعه‌ی کوتاه‌مدت
✍️ محمدعلی همایون کاتوزیان

#کاتوزیان
#کتاب
#کتابخوانی

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 @OrientalSociology
⚛️ @OrientalSocialThinkers
🌐 www.orientalsociology.ir

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

17 Oct 2024 09:24

🌓 مفهوم آزادی از نقطه‌نظر هما ناطق، نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران

#آزادی
#هما_ناطق
#تاریخ_ایران

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

08 May 2024 17:16

📚 اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان، از فارابی تا ابن خلدون
✍️ دکتر تقی آزاد ارمکی
📃 تعداد صفحات: 327

🌓 کتابخانه‌ جامعه‌شناسی شرقی
⏺ فرصتی برای مطالعه‌ هرچه بیشتر

#کتابخانه
#کتابخوانی

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 @OrientalSociology
⚛️ @OrientalSocialThinkers
🌐 www.orientalsociology.ir

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

04 May 2024 12:19

🌓 تمثیل غار افلاطون

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

02 May 2024 07:43

🌓 مسائل اجتماعی به بیان کارتونیست‌ها 9️⃣1️⃣

#تحلیل_آزاد
#یک_تصویر_هزار_حرف
#انسان_حقیقت_رسانه
#کارتونیست

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 @OrientalSociology
⚛️ @OrientalSocialThinkers
🌐 www.orientalsociology.ir

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

26 Apr 2024 07:13

🌓 ایدئولوژی ویرانگر و عرف‌زدایی از جامعه
✍️ هادی حکیم شفایی

ایدئولوژی در ادبیات فلسفی و سیاسی، به معانی گوناگونی بکار رفته است که هر یک از این معانی، از زاویه‌ای خاص و با دیدگاهی خاص مطرح می‌شود. ایدئولوژی- در این نوشتار- به معنای یک نظام ثابت و جامد فکری که نقدگریز است، بخصوص اگر به بخشی از یک عارضه اجتماعی به نام موجه‌سازی قدرت تبدیل گردد کارکردی ویرانگر خواهد یافت. مساله حجاب به عنوان یک حکم فقهی، پیش از انقلاب ۵۷، فرع بر عرف‌های اجتماعی بود. اگرچه در آن دوران، اغلب روحانیان و علمای دین، آن را امری واجب می‌پنداشتند اما فقدان یک ایدئولوژی فراگیر سیاسی که حکم فقهی حجاب، بخشی از آن گردد موجب شده بود که این حکم (فارغ از صحت و سقم یا حدود و ثقور آن) در حد یک حکم شرعی باقی بماند و در مقابل، عرف اجتماعی، اصالت یابد. بدین ترتیب، این عرف‌های اجتماعی بود که انواعی از پوشش را بسته به مکان و موقعیت، تعیین می‌نمود و اغلب، نه روحانیان و متشرعان، معترض به پوشش غیرشرعی بودند و نه باورمندان به پوشش غیرشرعی، حجاب متشرعین را متعرض می‌شدند. نوعی فرهنگ تساهل و تسامح و تحمل سبک‌های مختلف زندگی، در جامعه صلح و آرامش نسبی برقرار ساخته بود. 

اما در جریان انقلاب اسلامی ۵۷ و بخصوص در سالهای اولیه پساانقلاب، شکل‌گیری یک جریان ایدئولوژیک توسط برخی روحانیون به رهبری آیت الله خمینی که تفسیر خاصی از دین را با کسب قدرت سیاسی همساز ساخته‌ بودند و در بی‌توجهی و غفلتِ جریاناتِ سیاسی دیگر که مساله آزادی پوشش عرفی را کم اهمیت می‌پنداشتند، موجب شد که بسیاری از احکام فقهی از جمله حجاب سر، تبدیل به شاخص وفاداری به نظام سیاسی و بهره‌مندی از حقوق اجتماعی و در واقع، ابزاری جهت سلطه بر نیمی از جامعه و معیار اسلامی بودن نظام گردد. بانوانی که مایل بودند از حقوق اجتماعی خود برخوردار باشند می‌بایست حجاب سر را رعایت کنند، تخطی‌کنندگان از حجاب سر، وفاداری‌شان به نظام سیاسی به چالش کشیده می‌شد و تحت پیگرد قرار می‌گرفتند و متشرعینی که دغدغه دین داشتند، با حاکمیت قانون حجاب اجباری، در اسلامی بودن و الاهی بودن نظام سیاسی تردید به خود راه نمی‌دادند. بدین ترتیب، حاکمان می‌توانستند ضمن کنترل اراده و اختیار نیمی از جامعه، مشروعیت الاهی خود را از این راه توجیه نمایند.

بدین ترتیب، پس از انقلاب، ایدئولوژی حاکم، عرف‌های اجتماعی را برهم زد و تا سالیان سال، جامعه ایرانی که اغلب مایل نبود منافع و حقوق اجتماعی خود را از دست بدهد، به جامعه‌ای بدون عرف مبدل گشت، ایدئولوژی‌زده شد و مسخ باورهای تزریق شده از سوی حاکمان. تردید در اینکه آیا حقیقتاً حجابِ سر، یک حکم واجب قرانی و فرازمانی است به اندیشه‌‌ی کمتر کسی خطور می‌نمود. با گذشت زمان و توسعه فناوری اطلاعات و ورود شبکه‌های ماهواره‌ای خارجی به خانه‌های ایرانیان و نیز با افزایش ارتباطات میان ملت‌ها، ایرانیان دریافتند که در اغلب کشورهای اسلامی منطقه، گویی اسلام دیگری و احکام دیگری و شریعت دیگری جاری است! حجاب که در ایران از سوی روحانیان حاکم، واجب شرعیِ قطعی معرفی و بطور قانونی اجرا می‌شد در کشورهای اسلامی دیگر صرفاً یک انتخاب بود و هیچ کس بخاطر عدم رعایت پوشش سر، از حقوق اجتماعی محروم نمی‌شد و تحت تعقیب قرار نمی‌گرفت! از سوی دیگر، برخوردهای امنیتی-نظامی با مساله حجاب تحت نام گشت ارشاد و خشونت خیابانی با بانوان، به تدریج خشم عمومی را برانگیخت و مقاومت مدنی برخی بانوان را به همراه ساخت. از این گذشته، یک جریان فکری و پژوهشی نواندیش، از فقیه و روحانی تا غیرروحانی، نظریه‌پردازی‌ها و مطالعات خود از قرآن و تاریخ اسلام را عرضه نمودند که عموم مطالعات مدعی بود که حجاب سر، حکم قرآنی نیست، که صرفاً یک حکم و رای رایج فقهی است، که تنها یک توصیه از سوی پیامبر است و بدین ترتیب، انواعی از فهم‌های متفاوت از دین از سوی اندیشمندان، نظریه‌پردازی و ارائه شد.

پس از خیزش سراسری مهسا در ۱۴۰۱، کنار گذاشتن علنیِ حجاب اجباری و قانونی به عنوان نماد ایدئولوژی سلطه، از سوی بخشی از بانوان که جسارت خطرپذیری داشتند در جامعه گسترده‌تر شد. این کنش اعتراضی اکنون تا حد بسیار گسترده‌تری نسبت به قبل، از پذیرش و یا پشتیبانی مردان جامعه و حتی بخشی از متدینان جامعه برخوردار است. منازعه میان حاکمان و مخالفان وضع موجود، در میدان حجاب سر همچنان در جریان است اما به نظر می‌رسد عرف‌های نابود‌شده‌ی جامعه ایرانی به تدریج در حال احیاء و شکل‌گیری‌اند و اغلب ایرانیان با گذار از تله‌ی ایدئولوژی اندیشی در میدان دین، قدرت و شانس خود را در احیای حقوق عرفی به آزمون گذارده‌اند؛ آزمونی پرچالش و نه چندان آسان که به باور آنها ارزش جنگیدن را دارد.

#حجاب_فقهی
#مقاومت_مدنی
#حکومت_دینی

@ReligionPhilosophyHumanRights

🌓 @OrientalSociology
⚛️ @OrientalSocialThinkers
🌐 www.orientalsociology.ir

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

22 Apr 2024 05:41

💥روز جهانی زمین و اصلاح سبک زندگی

هادی حکیم شفایی

✍امروز، ۲۲ آوریل، مصادف با سوم اردیبهشت، روز جهانی زمین است. این روز، قدیمی‌ترین مناسبت ثبت شده در تقویم سازمان ملل متحد در موضوع محیط زیست می‌باشد. امروز، مرزهای فلسفه‌اخلاق، به حیطه محیط زیست و حفاظت از سیاره‌ خاکی توسعه یافته و هر فعل یا ترک فعل آسیب‌زننده به زمین، غیراخلاقی شمرده می‌شود. مفهومِ اخلاق یک جهان، جایگزین اخلاق اجتماعی شده است. 


گزارش ریسک‌های مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد: از بین ده خطر بزرگی که جهان را تا افق ده سال آینده تهدید می‌کند، دست‌کم پنج تهدید، ریشه‌ای محیط‌زیستی دارند. پرسش اصلی این است:
آیا دنیا دست‌کم با همین تناسب، نیمی از بودجه‌های پژوهشی و توجه خود را به حل دشواری‌های محیط‌زیستی اختصاص داده است؟ آیا آموزش و پرورش و رسانه‌های ما گام موثری در این مسیر برداشته‌اند؟ آشکار است که پاسخ منفی است که اگر جز این بود، اینک نباید با چنین سطحی از فجایع برگشت‌ناپذیر محیط‌زیستی مواجهه می‌شدیم.


از این گذشته، سبک زندگی انسان‌ها و اصلاح فرهنگی به شیوه‌های گوناگون می‌تواند به حفاظت از سیاره زمین رساند:
کاهش استفاده از نایلون پلاستیکی، پرهیز از پرتاب زباله در طبیعت، کاهش استفاده از وسایل حمل و نقل شخصی و اصلاح رژیم غذایی و... . از میان این موارد، اصلاح رژیم غذایی و کاهش حداکثری و یا توقف مصرف محصولات غذایی حیوانی، بیش از همه با دشواری روبروست زیرا رژیم غذایی، جزو ریشه‌دار ترین و کهن‌ترین عادات تاریخی بشر است و با افسانه‌ها و خرافات ستبری گره خورده است. از افسانه‌ی رابطه‌ی انحصاری میان گوشت و قدرتِ عضلات تا خرافه‌ی انحصار شیر و سلامتی، انسان را با بزرگترین مقاومت شبه‌علمی خود دربرابر اصلاح رژیم غذایی مواجه ساخته است. 


به نظر می‌رسد راهی بس طولانی در پیش است تا انسان‌ها متوجه تاثیرات مخربِ عادات و باورهای خرافی خود و سبک زندگی خویش بر سیاره زمین بشوند اما در مسیر تحقق این رویای بزرگ، نقش آگاهی بخشی و نقش هر یک نفر انسان اهمیت دارد. در این بین، بیشترین تلاش‌ها در اصلاح باورها و سبک زندگی می‌بایست معطوف به کودکان شود که ذهن آنها بسیار کمتر آلوده به خرافات، خودخواهی‌ها، شبه علم و عادات موروثی است. اخلاق یک جهان هر یک نفرِ ما را به پذیرش مسئولیت نسبت به نسل‌های آینده ملزم می‌سازد.


#اخلاق_یک_جهان
#روز_جهانی_زمین
#اصلاح_سبک_زندگی
#گازهای_گلخانه‌ای
#وگانیسم
#اصلاح_رژیم_غذایی
#فلسفه_اخلاق
#شبه‌علم
#عادات_تاریخی_موروثی
#افسانه_گوشت_و_شیر
#نایلون_پلاستیکی

/channel/ReligionPhilosophyHumanRights

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

19 Apr 2024 17:07

📚 دموکراسی و هویت ایرانی
✍️ پیروز مجتهدزاده
📃 تعداد صفحات: 316

🌓 کتابخانه‌ جامعه‌شناسی شرقی
⏺ فرصتی برای مطالعه‌ هرچه بیشتر

آیا ایرانیان دشمن دموکراسی بوده‌اند؟ یا اینکه ایده‌ی دادگری در ایران باستان و اعتقاد به عدل بعنوان یکی از اصول پنج‌گانه‌ی دینی در ایران شیعی زیربنای نیکویی را فراهم می‌سازد تا دموکراسی را در ایران واقعیت دهد، آن‌گونه که همین پدیده‌های ایرانی به پیشرفت دموکراسی در غرب یاری داده است؟ ...

#کتابخانه
#کتابخوانی

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 @OrientalSociology
⚛️ @OrientalSocialThinkers
🌐 www.orientalsociology.ir

🌓 جامعه‌شناسی‌شرقی

16 Apr 2024 20:34

🌓 ابرنظم‌ها را تنها از ابرملت‌دولت‌ها باید انتظار داشت یعنی هر آن‌ها و هر آن‌جاها که درک و فهم متقابل فوق‌العاده‌ای میان ملت و دولت‌شان حاکم است و ضرورتا در برابر یک نظم‌پرداز عالی (دولت) یک نظم‌پذیر عالی (ملت) وجود دارد و گرنه در برابر هر ابرپروژه‌ای ابرمسأله‌ها و ابرفاجعه‌ها باید انتظار داشت.

🆔 @Hossein_Shiran (Author)
🌓 @OrientalSociology (Channel)
⚛️ @OrientalSocialThinkers (Group)
🌐 www.orientalsociology.ir (Site)