469
دانش‌واژه‌های پایه به پارسی ناب سرپرست: @V_Mohseni به برگ اینستاگرام ما نیز بپیوندید: parsi_vs_farsi
هر آن‌گه که گویی که دانا شدم
به هر دانشی‌بر توانا شدم
چنان دان که نادان‌تری آن زمان
مشو بر تنِ خویش‌بر بدگُمان
ز باد آمده باز گَردد به دَم
یکی داد خوانَدْش و دیگر ستَم
کنون بودنی بود و بر ما گذشت
خنُک آن‌که گِردِ گذشته نگشت
#شاهنامه #فردوسی
بادا که:
سخن بشنویم از لبِ بخردان
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
نباید که باشد جَهان‌جوی زُفت
دلِ زُفت با خاک تیره‌ست جُفت
چنین آمد این چرخِ ناپایْدار
چه با زیرْدست و چه با شهرْیار
بپیچانَد آن را که خود پرورَد
اگر تو شوی پاسْبان خرَد
نمانَد برین خاکْ جاویدْ کس
تو را توشه از راستی باد و بس
#شاهنامه #فردوسی
امید که باشدمان:
خرَد پیر و بیدار و دولت جوان
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
سرِ مردمی بُردْباری بُوَد
سَبُکْ‌سر همیشه به خواری بُوَد
ستونِ خِرَد داد و بخشایش‌ست
درِ بخشش او را چو آرایش‌ست
هر آن ناموَر کو ندارد خِرَد
زِ تختِ بزرگی کجا برخورَد؟
خردمند هم نیز جاوید نیست
فَری برتر از فَرِّ جمشید نیست
#شاهنامه #فردوسی
باشد که:
به روزِ خجسته سرِ مهرماه
به‌‌آیین شویم
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی» نوشتهٔ استاد «محمّدِ حَسَن‌دوست»
واژه را درست بر زبان آوَریم.
✅ کوچَک (بَه زَبَرِ چ)
❌ کوچِک (بَه زیرِ چ)
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
🗓 به مناسبت سالروز تصویب قانون تبدیل بروج
بر اساس اسناد تاریخی، قانون تبدیل بروج به ماه‌های فارسی، در شب یازدهم فروردین ۱۳۰۴ به تصویب مجلس رسید و از همان سال اجرای آن الزامی شد. بنابر این قانون، مبدأ تاریخ، سال هجرت حضرت محمد (ص) قرار داده شد و «سال شمسی حقیقی» با روز اول بهار آغاز می‌شود. این قانون سالشماری دوازده‌حیوانی را منسوخ و فهرست نام‌های ماه‌ها و تعداد روزهای آن را نیز به این ترتیب مشخص کرد:
فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر، امرداد، شهریور (همه ۳۱ روز)، مهر، آبان، آذر، دی، بهمن (همه ۳۰ روز)، و اسفند (۲۹ روز، در سال‌های کبیسه ۳۰ روز).
#یک_نکته‌ات_بگویم
#سند
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
از «فرهنگِ ۶پوشینه‌ایِ معین»
واژه را درست بر زبان آوَریم.
✅ چَگالی (بَه زَبَرِ چ)
❌ چِگالی (بَه زیرِ چ)
در زمانِ قاجار، در زبانِ فیزیک، «چَگالیِ ویژه» را «کَثافتِ مخصوص» می‌نامیدند.
(چَگال، چَگالی، چَگالش، چَگالنده، دانس، دانسیته، کُندانساسیون، کُندانسور، کثیف، میعان)
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
از «غلط ننویسیمِ» استاد «ابوالحسنِ نجفی»
واژه را درست بنویسیم و بخوانیم.
✅ غَلْیان
❌ قَلْیان
غَلْیان را به پارسی، «نارگیله» و غَلَیان را «جوش» گویند.
پ‌ن. هم‌چنین، در نظرِ* یکم، دیدگاهی دیگرسان* را از استاد «فرهادِ قربان‌زاده» ببینید.
* نظر = کامنت
* دیگرسان = متفاوت
(غَلیون، قَلیون)
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
🖱سال‌ها پیش، متخصصان حوزۀ #رایانه_و_فناوری_اطلاعات در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برابر «تلیک» را، که نام‌آوایی برگرفته از صدای فشردن دکمۀ موشی (ماوس) بود، برای «کلیک» (click) تصویب کردند. اما بعداً این برابر به «کلیک» تغییر کرد. «کِلیک» در گویش‌های مناطقی مانند نیشابور و گناباد و لارستان به‌معنی «انگشت» و «انگشت کوچک» است و «کلیکی» هم به انگشتر یا حلقۀ نامزدی گفته می‌شود. می‌توان بر این واژه، برای مفهوم تازه، معنی «با انگشت اشاره کردن یا فشردن» را نیز سوار کرد. چنانکه در فرسته‌های پیش هم گفته بودیم، فرهنگستان در موارد گوناگون از شباهت معناوایی (معنایی-آوایی) برای واژه‌گزینی بهره برده است تا بخت پذیرش و کاربرد نوواژه بالاتر رود. در آینده نمونه‌های بیشتری را خواهیم دید.
با استفاده از: فرهنگ واژگان گویش‌های ایرانی، غلامرضا آذرلی، تهران: انتشارات هزار کرمان، چاپ اول، ۱۳۸۷.
✍🏻 سمانه ملک‌خانی
#واژه_شناسی
#گویش_شناسی
#گروه_واژه_گزینی_فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
@cheshmocheragh
نکته‌ای دربارۀ آوانگاری
واکۀ کوتاهِ o را با واکۀ بلندِ u نباید اشتباه گرفت:
رز roz
روز ruz
گل gol
گول gul
پل pol
پول pul
بنا بر این:
بنویسیم Nushin یا Nooshin یا Noushin
ننویسیم Noshin
بنویسیم Ruzbeh یا Roozbeh یا Rouzbeh
ننویسیم Rozbeh
کسی که اسمش سروش است، اسمِ خود را Sorush یا Soroosh یا Soroush بنویسد، نه Sorosh.
کسی که اسمش آرزوست، اسمِ خود را Arezu یا Arezoo یا Arezou بنویسد، نه Arezo.
نوشتنِ u سبْکِ آلمانی است.
نوشتنِ oo سبْکِ انگلیسی است.
نوشتنِ ou سبْکِ فرانسوی است.
هر سه روش درست‌اند. هرکدام را می‌پسندید به کار ببرید.
#آوانگاری
کسی با ستاره نکوشد به جنگ
نه با آسمان جُست کس نام و ننگ
هنر بهتر از گفتن نابِکار
که گیرد تو را مَرد داننده خوار
نه مردی نه دانش نه کشور نه شهر
ز شاهی شما را زبان‌ست بهر
فزونی نجُست آن‌که بودش خرَد
بد و نیک بر ما همی‌بگذرد
#شاهنامه #فردوسی
امید آن‌که:
ز دل کینه با آز بیرون کنیم
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🔳 (PR) هواپز، سرخ‌کنِ بادی
🔳 (EN) Air fryer
🔳 (FR) Friteuse à air
بگوییم هواپز؛
بگوییم سرخ‌کنِ بادی؛
مگوییم سرخ‌کنِ بدونِ روغن!
پارسی را پاس بداریم!
پ‌ن: در نگارهٔ پیوست، برنامهٔ کاربردی نتوانسته‌است نیم‌جدا را بازشناسد و پیوسته نوشته‌است: نویسشِ درست «وسیلهای» است، نَه «وسیلهای».
(سرخ، هوا، باد)
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
فزون از خرَد نیست اندر جهان
فروزنده‌ی کِهتران و مِهان
هرآن‌کس که او شاد شد از خرَد
جَهان را به کَردارِ بَد نسپَرَد
پشیمان نشد هرکه نیکی گزید
که بَد آبِ دانش نیارَد مَزید
رهانَد خرَد مَرد را از بلا
مبادا کسی در بلا مبتلا
#شاهنامه #فردوسی
و گفتِ پایانیِ پیرِ فرزانه‌ی توس:
زِ ما باد بر جانِ آن‌کس درود
که داد و خرَد باشدَش تار و پود
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
✅ واش
❌ علف
(پوسال، کمپوست، پوسش، پوسیدنی، خاک‌پوش، مالچ)
(compost, composting, compostable)
پارسی‌انجمن
@parsi_anjoman
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
🔻کورش جنتی: «هام‌نیستی» را به جای واژه‌ی «انقراض» و «هام‌نیست» را به جای واژه‌ی «منقرض» به کار می‌برم. بر پایه‌ی این، «منقرض شدن» نیز می‌شود «هام‌نیست شدن».
🔻معنای «نیست» را که می‌دانیم. «هام» در زبان پهلوی در معنای «همه» کاربرد داشته است، چنانکه واژه‌ی «هام‌دبیره» معنای «خط همگانی» می‌داده است.
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman
چُنین گفت: کین چرخِ ناپایْدار
نَه پرورده داند نَه پروردگار
به تاجِ گرانمایگان ننگَرَد
شکاری که یابد همی‌بشکَرَد
اگر سد بمانی وگر بیست‌وپنج
ببایَدْت رفتن ز جای سپنج
هر آن چیز کایَدهمی در شمار
سزد گر نخوانی ورا پایْدار
#شاهنامه #فردوسی
...و نگاه پایانی پیر پاژ:
جهانا شگفتی ز کَردار توست
هم از تو شکسته هم از تو دُرُست
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
هرآن‌کس که دل تیره دارد ز رشک
مر آن درد را دور باشد پزشک
که رشک آورَد آز و گُرم و گداز
دژآگاه‌دیوی بوَد دیرساز
مدارا خرَد را برابر بوَد
خرَد بر سَر دانش افسر بوَد
چو نیکی‌کنش باشی و بردبار
نباشی به چشم خردمند خوار
#شاهنامه #فردوسی
امید:
که شادان بدی تا بوَد سال و ماه
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
.
.
فراخوانِ پیوستن به گروهِ گفت‌وگویِ آرامِ کانالِ تلگرامیِ «پارسی دربرابرِ فارسی»
.
.
/channel/+sIUss9Ow9ys5OTA0
.
.
بدو گفتْ کوتاه شد داوری
که گیتی سه روزستْ چون بنگری
چو دی رفت و فردا نیامد هنوز
نباشیم از اندیشه امروز کوز
چنین بود تا بود و این بود روز
تو دل را به آز و فزونی مسوز
بی‌آزاری و مردمی بایَدَت
گذشته چو خواهی که نگزایَدَت
#شاهنامه #فردوسی
باشد که:
همه بیخِ کژّی زِ بُن برکَنیم
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی» نوشتهٔ استاد «محمّدِ حَسَن‌دوست»
واژه را درست بر زبان آوَریم.
✅ سَفید (بَه زَبَرِ سین)
❌ سِفید (بَه زیرِ سین)
(اِسفید، سَپید، اِسپید)
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
نخستین نشانِ خرَد آن بوَد
که از بد همه‌ساله ترسان بوَد
بداند تنِ خویش را در نِهان
به چَشمِ خرَد جُست رازِ جهان
خرَد افسرِ شهرْیاران بوَد
همانْ زیورِ نامْداران بوَد
بداند بد و نیکْ مردِ خرَد
بکوشد به داد و بپیچد ز بَد
#شاهنامه #فردوسی
امید که:
انوشه بدی شاد تا جاوْدان
گزینش: #جعفر_جعفرزاده
خوش‌نویسی: سعید خادمی
#چکامه_پارسی
@AdabSar
🔳 (PR) شیرآمیز
🔳 (EN) Milkshake
🔳 (FR) Lait frappé
به پارسی:
بگوییم شیرآمیز؛
مگوییم میلک‌شیک!
(شیربستنی، شیر، بستنی، میلک، شِیک)
(milk, shake)
چَشم‌وچراغ
@cheshmocheragh
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
🔳 خروس
(خروش، خروشیدن)
چَشم‌وچراغ
@cheshmocheragh
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی» نوشتهٔ استاد «محمّدِ حَسَن‌دوست»
واژه را درست بر زبان آوَریم.
✅ پَی (بَه زَبَرِ پ)
❌ پِی (بَه زیرِ پ)
هم‌ریشه‌هایی چون «پَی‌رَو» و «پَیک» نیز بَه همین گونه خوانده شود.
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi
از «فرهنگِ ریشه‌شناختیِ زبانِ فارسی» نوشتهٔ استاد «محمّدِ حَسَن‌دوست»
واژه را درست بر زبان آوَریم.
✅ اُستُوار (بَه پیشِ یَکُم و سوم)
❌ اُستْوار (بَه ایستاییِ* ت)
* ایستایی = سکون
* پویایی = حرَکت
پارسی دربرابرِ فارسی
@ParsiVsFarsi