کانال تلگرام سایت نقد اقتصاد سیاسی www.pecritique.com
ما در زمان بحران زندگی میکنیم. اما بحران به امری عادی تبدیل شده است. بحران همهجا هست. بحران اقتصادی است. بحران محیطزیستی است. بحران همهگیری بود و امروز بحران جنگ است. بحران همهجا هست چون بحران هنجار است، این عادی بودنِ ماست، در مکانیسم انباشت سرمایهداری تعبیه شده است. این شیوهی تولید سرمایهداری است که بحران را به وجود میآورد. ما همیشه این را میدانستیم و باز هم همیشه ما را شگفتزده میکند.
__________
👈متن کامل
سالهای۱۷۹۰ تا ۱۸۶۸ شاهد رشد آگاهی ضداستعماری در کوبا بودند. این آگاهی تحتتاثیر عصر روشنگری در اروپا شکل گرفت و ابتدا رنگ مذهبی و فلسفی داشت. اگرچه مستعمرهنشینان اسپانیولی صاحب قدرت اقتصادی بودند اما قدرت سیاسی نداشتند... حوزه مارتی در بین رهبران جنگ استقلال کوبا نقش منحصربهفردی در شکلگیری اندیشهی انقلابی کوبا دارد و از پایهگذاران «حزب انقلابی کوبا» بود.
________________
👈متن کامل
سرمایهداران، ارزش اضافی تولیدشده در فرایند انباشت سرمایه را جایی سرمایهگذاری میکنند که معتقدند در آینده سود بیشتری را ایجاد خواهد کرد. به این دلیل، منطق سرمایهداری فقر تولید میکند. چراکه اگر انتظار نرود که سودی ایجاد شود، برای رفع نیازهای مردم سرمایهگذاری نمیشود.
_____________
👈متن کامل
نوشتار حاضر با تمرکز بر مورد پاکستان – که روزهای سرنوشتسازی را میگذراند - تلاش میکند تا پاسخی برای سؤال زیر بیابد:
چرا و چگونه در یک شرایط تاریخی معین، در منطقهی خاورمیانه، هویت مذهبی آنقدر برجسته شد که به تأسیس دو «دولت-ملت» متمایز انجامید؟
__________
👈متن کامل
زمین و مردم ستمدیده هر دو نیازمند توجه و مراقبت هستند، به گونهای که شنیده شوند و بهطور معناداری بخشی از تصمیمگیری باشند و نیازهایشان برآورده شود. زمانی که ما شروع به اولویتبندی نیازهای آسیبپذیرترین افراد در میان خود میکنیم، زمانی است که بیشترین بهبود و بازیابی را خواهیم دید. مقالهی حاضر به بررسی نمونههای «اورگانو پرولیتیکو» در کوبا و «آساگا» در شمال غربی اقیانوس آرام اختصاص دارد که جنبههایی از پایداری رادیکال را نشان میدهند و راههایی را برای رسیدگی به چالشهای محیطزیستی و اجتماعی ناشی از بحران اقلیمی مدلسازی میکنند.
_______________
👈متن کامل
تلاشها برای پاسخ به درازدستیها، پرخاشگریها و چنگودندان نشان دادنهای ساواکیها، بختها و کرانههای نوینی را در دورهی کنونی به جنبش دادخواهی ارزانی داشته است. این، اما، فقط یک امکان پیشرفت و گسترش جنبش دادخواهی است که با شکیبایی و پیگیریِ همیشگی میتواند آرامآرام به بار بنشیند. همکاری در جنبش فرانسلی دادخواهی، زمینهای واقعی برای فایق آمدن بر گسست تجربی نسلهای مختلف سرکوبشدگان و ستمدیدگان را فراهم میآورد.
______________
👈متن کامل
میل به عامکردن زبان تناقضاتی را در ادبیات مدرن فارسی ایجاد کرده و پیگیری ردپای آن تا امروز و فهم ما از «فارسی شیرین» محل بحث باقی مانده است. روایت زبان ملی از زمینهی تاریخی خود یعنی شکلگیری دولت-ملتسازی ایرانی متأثر شده است و در عین حال سطح تحلیل مستقلی را طلب میکند. اگر دولتملتسازی ایرانی امکانهای دموکراتیک و همزمان یکپارچهساز ملی را مستتر میسازد، زبان همهگیر ملی نیز متأثر از زمینهی تاریخی خود شکهایی در شکل دموکراتیک زبان و یا یکپارچه و مرکزی بودن آن پدیدار میسازد.
____________
👈متن کامل
نوشتههای مارکس دربارهی آرمانهای لیبرالیِ حق و آزادی و برابری شامل مجموعهای از بینشهای «انتقادی» و «موقعیتمند» است که نمیتوان آنها را بهسادگی ذیل یک نظریهی «عمومی» ــ چه منفی و چه مثبت ــ جمعبندی کرد. آنچه هست امکان و ضرورت تفسیر و بازتفسیر است: فراخوانی برای اندیشیدن با مارکس و بازگشایی ظرفیتهای نهفته در نوشتههای او در نسبت با موقعیتها و مسائلِ پیشِ رو. این مقاله پاسخی است به این فراخوان. موقعیت ویژهی مورد نظر آن «ایران امروز» است، و مسئلهی مشخص و عملیِ پیشِ رویِ آن جایگاه «آزادی» در این موقعیت ویژه.
______________
👈متن کامل
در این نوشته با تمرکز بر روش شناسی مطالعهی چنووث، ارزیابی میشود که اصل بیطرفی تا چه اندازه در گردآوری و تنظیم دادهها رعایت شده است؟ تعمیمها و نتیجهگیریهای این مطالعه تا کجا از پیشانگارههای محقق مستقلاند؟ و نسبت میان دادهها و نتایج چقدر معتبر است؟ این ارزیابی در قالب سه اشکال روششناسانه بر مطالعهی چنووت عرضه میشود.
____________
👈متن کامل
بخشی از «آیههای زمینی» فروغ فرخزاد
برای نهم بهمن 1402
دولت امروز به پهناوری و ژرفای گسترهی زیست اجتماعی است، همه جا حضور دارد و همه جا خط ونشان میکشد. لحظهی مرگ را تعیین میکند، مراقبت از دیوانه و تیزهوش را بهعهده میگیرد، بر کارکرد کموبیش تمامی نهادهای اجتماعی و فرهنگی نظارت دارد، هر چند نرخها را بازار - بهاستثنای برخی کشورهایی و موردهایی ویژه - تعیین میکند ولی همواره وسط دعوا نرخ تعیین میکند و داور نهایی تمامی اختلافات و نزاعها چه بین افراد و چه بین نهادها است. بااینحال همین دولت قدرتمندِ گسترده امروز دچار بحران است.
____________
👈متن کامل
🔸فایل شنیداری سخنرانی محمد مالجو در وبینار نشریهی کریتیک با عنوان «موانع رشد اقتصادی در ایران: سنجش اسلام سیاسی و نولیبرالیسم»، در تاریخ 4 بهمن 1402
_________
🔸چکیده: ایدئولوژی اسلام سیاسی در ایران خصوصاً طی دههی گذشته اصلیترین مانع در سپهر تولید اقتصادی بوده است و ایدئولوژی نئولیبرالیسم نیز اصلیترین مانع در سپهر بازتولید اجتماعی. سیاستهای برآمده از ایدئولوژی اسلام سیاسی در سپهر تولید اقتصادی عملاً تولید را تضعیف میکردهاند و سیاستهای برآمده از ایدئولوژی نولیبرال در سپهر بازتولید اجتماعی نیز عملاً عاملان تولید یعنی نیروهای کار و ظرفیتهای محیطزیستی را. این دو عامل، در پیوندی وثیق با یکدیگر رشد اقتصادی را طی دههی 1390 تضعیف میکردهاند. این پاسخ مرزبندی آشکاری دارد با پاسخهای تلویحی یا تصریحیای که سه نوع گرایش فکری در ایرانِ امروز به همین پرسش میدهند: یکم، چپ سیاستگرا که شاخصترین چهرهاش مهرداد وهابی است؛ دوم، چپ اقتصادگرا که شاخصترین چهرهاش یوسف اباذری است؛ و سوم، راست بازارگرا که شاخصترین چهرهاش مسعود نیلی است. سخنرانی حاضر درواقع گفتوگویی انتقادی با همین سه گرایش فکری است.
شاید بتوان گفت که نبرد فلسطین – اسراییل نابرابرترین رویارویی تاریخ است زیرا رویارویی فلسطینیها تنها با دولت اسراییل و شهرکنشینهای یهودی نیست، بلکه با مجموعهای عظیم از ائتلافهای رسمی و غیررسمی و آشکار و پنهان افراد قدرتمند و نهادهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی طاقوجفت در سطح جهان است. مقالهی حاضر به این صفبندی و رویارویی میپردازد.
_______________
👈متن کامل
چیز مرموز یا غیر قابلدرکی در انگیزهی اسرائیل از این کشتارها وجود ندارد: هدف صرفاً کشتن تعداد زیادی از مردم است؛ هر قسمی از مردم که باشد. بمباران بهمثابه یک پرخاش ملی، برای کشوری که غمش را بلد نیست در قالب موسیقی یا شعر ابراز کند؛ بلکه فقط استفاده از مواد منفجره را بلد است.
___________
👈متن کامل
همه از ضرورت تمرکززدایی حکومت مرکزی سخن میگویند، ولی اختلافها بر سر چگونگی آن آنچنان بسیار و تنشمند هستند که چشمانداز توافق را تیره میسازند. همین طرحها و اختلافها و سنجش آنها موضوع رسالهی کنونی است. زدایش تمرکز قدرت حکومتی به صورت یک اقدام بزرگ و عاجل باید در هرحال صورت بگیرد. حل بحرانی که در سیر برساخت ملت در ایران به وجود آمده است بدون حل مسئلهی تمرکز قدرت ممکن نیست.
_____________
👈متن کامل
عدالت انتقالی چیست؟ به چه کار میآید؟ دادگاههای رسیدگی به جرایم علیه بشریت یا کمیسیونهای پیگیری این امور کدام است؟ ارکاناش چیست؟ و قرار است چه کند برای دادخواهان؟
___________
👈متن کامل
جهان هوش مصنوعی روزبهروز به جهان داستانهای کافکا بیشتر شبیه میشود. اگر جایی تقاضای شغل بدهیم و هوش مصنوعی رزومهی ما را رد کند دلیلش را نمیدانیم. نمیدانیم جهان ایدهآل هوش مصنوعی چه بوده است. اگر توضیحی هم داده شود بیشتر به بروشورهای تبلیغاتی میماند. در داستان «محاکمه» کافکا، جوزف کا دستگیر میشود، در طول جریان دادگاه و سیستم قضایی تلاش میکند که دلیل بازداشت را بفهمد و کسی دلیل دستگیری را به او نمیگوید تا اینکه در انتها اعدام میشود.
__________
👈متن کامل
برای شناخت بهتر انقلاب بهمن 1357 در پرتو لحظهی کنونی در «نقد اقتصاد سیاسی» بخوانید:
___________
👈گذار از انقلاب پوپولیستی به انقلاب اسلامی در ایران / مهرداد درویشپور
👈بازاندیشی انقلاب 1357: ایرانیان در جستوجوی عدالت / پیمان وهابزاده
👈در «حِصن» امان بگیرید یاچگونه انقلابهای متداوم در پی انقلاب 1357 منطق پاکسازی را قوام بخشیدند؟/ مهسا اسدالهنژاد
👈تکوین و ازهمپاشی لحظهها: از انقلاب ۱۳۵۷ تا بهار عربی / بهروز معظمی
👈چرا باید از انقلاب 57 دفاع کرد؟ / فاطمه صادقی
👈روایت انقلاب بهمن / پرویز صداقت
تکثیر بدن عاشق در مقام وفاداری به وفاداری: یکی از درخشانترین جلوههای معاصر مقاومت و عشق به آزادی، مادرانی هستند که روزها، ماهها و سالها پس از ازدستدادن فرزندان جوانشان کماکان بر حقیقت، سوژگی و حتی زندگی آنها اصرار میورزند. از «مادران میدان مایو» در آرژانتین تا «دایکان آشتی» کوردستان و «مادران دادخواه» در جایجای خاورمیانه.
__________
👈متن کامل
همهی رویکردهای مارکسیستی به دولت حول سه رویکرد متمایز و متضاد جای میگیرند: لنینیسم، سوسیالدموکراسی، و تحلیل فرمِ سیاسی. رویکرد فرم سیاسی، تز سرمایهداری انحصاری دولت را بهدلیل دستکم گرفتنِ استقلال دولت، و نیز نظریهی دولت سوسیالدموکراسی را بهدلیل دستکم گرفتنِ محدودیتهای آن استقلال، رد کرد.
___________
👈متن کامل
مارکس جوان در مه ۱۸۴۳ از کلن به کروزناخ میرود و تا ماه اکتبر همان سال در آنجا اقامت میکند. مارکس که با یک چمدان که شامل ۴۵ جلد کتاب بود وارد کروزناخ شده بود، طی اقامت ۶ ماههی خود در آنجا ۵ دفتر یادداشت از خود بهجا میگذارد که به «دفترهای کروزناخ» معروف است.
______________
👈متن کامل
بایگانیها – هم به معنای مکانهای مادیای که اشیا و گزارشهای گذشته در آن نگهداری میشوند و هم بدنها- فضاهای سیالیاند که اشکالی از مقاومت را نشانمان میدهند و تولید میکنند. آنها فضاهای ثابت، غیراجتماعی یا بیزمان نیستند بلکه فضاهای پویاییاند که گذشته، حال و آینده را بههم وصل میکنند... بایگانی اعتراضات، جنبشها و انقلابها نه برای مرور وقایع بر اساس ترتیبات زمانی آنها که در نسبت با امروز، شکافها و گسستهایی که از روایت غالب وجود دارد، باید خوانده شوند.
_____________
👈متن کامل
منطقهای اقتصادی متفاوتی را میتوانیم در تاریخ مدرن فلسطین ببینیم. اولی منطق حذف و جایگزینی، یعنی مشخصههای نوعی استعمار مهاجرنشینی است. جنبش صهیونیستی از پایان قرن نوزدهم، اختصاص زمین برای استقرار جمعیت مهاجر جدید در فلسطین را آغاز کرد... کلیدواژهی دوم «کار یهودی» بود، که تشویق تعاونیهای کشاورزی که توسط جنبش صهیونیستی – و سپس، با گسترش آن، توسط کارفرمایان یهودی یا بریتانیایی- اداره میشد در اولویت دادن به استخدام کارگران یهودی را دربرمیگرفت.
________________
👈متن کامل
بازخوانی نقد مشیرالاطباء بر «رسالهی مدنیه»
____________
در حولوحوش سالهای مشروطهخواهی در ایران کتابی منتشر شد بهنام «رسالهی مدنیه» و درآن به سه وجه زندگی درایران آن روز انتقاد شده بود. تعدد زوجات، حجاب نسوان و طلاق. آدم نهچندان شناختهشدهای بهنام مشیرالاطباء بر این کتاب نقدی نوشته است. این نقد، از چند نظر خواندنی و جالب است…
____________
👈متن کامل
در باب اقتصاد سیاسی عشق در ایران: هدف این نوشتار فهم چگونگی صورتبندی عشق و شکلگیری سوژهی عاشق در ایران پساجنگ است. بهمنظور دستیابی به این هدف در سطح نظری بدل شدن عشق به مقولهای قابل مناقشه را بایستی در تحولات کلانتر سرمایهداری متأخر یا نولیبرالیسم، ظهور مصرفگرایی، سیالی روابط و تضادهای فرهنگی آن جستوجو کرد.
____________
👈متن کامل
بدون برابری و عدالت، بدون پایان دادن به خشونت دولتی... هیچ آیندهای برای صلحِ راستین قابل تصور نیست... چنین آیندهای نمیتواند بدون این که در نامگذاری، توصیف و مخالفت با هر نوع خشونتی، از جمله خشونت اسراییل در همهی اَشکال آن، آزاد باشیم و بدون ترس از سانسور، جرمانگاری یا متهم شدن بدخواهانه به یهودستیزی، به وجود بیاید. جهانی که من خواهانش هستم، جهانیست که مخالف عادیسازی حکومت استعماریست و از خودمختاری و آزادی فلسطینیان حمایت میکند.
______________
👈متن کامل
گزارش سیامین سالگرد قیام چیاپاس
____________
سیامین سالگرد قیام زاپاتیستا نهتنها یک نقطهعطف در تاریخ این جنبش، بلکه بیانگر تأثیر عمیق آنها بر سایر جنبشهای عدالتخواه در سایر نقاط جهان بود. فراخوان آنها برای خودمختاری، عدالت و کرامت انسانی، امروز همانند سه دههی پیش، الهام بخش نسل جدیدی از فعالان و سازمانهای چپ و انارشیست در سراسر جهان است.
____________
👈متن کامل
🔸برگزار میشود:
✔️ محمد مالجو:
«موانع رشد اقتصادی در ایران: سنجش اسلام سیاسی و نولیبرالیسم»
🔸 وبینار نشریهی کریتیک
🔸 زمان: چهارشنبه 24 ژانویهی 2024 برابر با 4 بهمن 1402، ساعت 19 به وقت اروپای مرکزی برابر با ساعت 21:30 به وقت تهران
🔸برای ورود به وبینار اینجا کلیک کنید
________________
🔸(Meeting ID): 813 8975 1446
🔸(Passcode): 196094
ورشکستگی اخلاقی بیانیهی هابرماس در مورد فلسطین، نقطهی عطفی در رابطهی استعماری بین فلسفهی اروپا و بقیهی جهان است. جهان از خواب کاذب فلسفهی قومی اروپایی بیدار شده است. امروز، ما این رهایی را مدیون رنج جهانی مردمانی مانند فلسطینیها هستیم
_____________
👈متن کامل