10656
کانال تلگرام سایت نقد اقتصاد سیاسی www.pecritique.com
بازخوانی برخی آثار بدن‌محور هنرمندان تجسمی ایران در دهههای هشتاد و نود خورشیدی
____________
«خشونت جهان» به چه اشکالی در ذهنیت هنرمندان تجسمی و تجربه‌ی هنری آنها راه پیدا کرده، و چگونه همچون نگاهی خیره از دل امر واقع توانسته است آنها را متأثر سازد و راهبردها و ژست‌های هنری خاصی را برایشان ممکن کند.
____________
👈متن کامل
غلبه‌ی روح غیرانقلابی در مبارزات نظری مارکسیستی، ضرورتاً اصلی‌ترین شاخصه‌ی بحران نظریه‌ی مارکسیستی است. زیرا نظریه‌ی مارکسیستی چه از لحاظ تاریخی و چه از لحاظ نظری با موضوع انقلاب درهم تنیده است.
___________
👈متن کامل
پاسخی به نقدهایی که درون جریان چپ علیه فمینیسم مطرح می‌شوند و گرچه بعضاً سرکوب زنان را به رسمیت می‌شمرند اما از درک «استثمار» عموم زنان در ساختاری که تاریخاً آنان را به انقیاد کشیده بازمی‌مانند. تحلیل ماتریالیستی پدرسالاری در این مقاله از چشم‌اندازی که پدرسالاری را نظامی صرفاً ایدئولوژیک می‌خواند فراتر می‌رود. از این منظر، عموم زنان، با وجود تمام تفاوت‌های تعیین‌کننده، در جبهه‌ای مشترک قرار می‌گیرند.
__________
👈متن کامل
این متن کوتاه از ژیل دلوز می‌تواند چیزهایی هم درباره‌ی ۵۷ به ما بگوید. دلوز می‌گوید که پیامدهای یک انقلاب به‌طور کامل نمی‌توانند واقعه را توضیح دهند. چراکه «یک رویداد ممکن است سرکوب، مصادره یا بدان خیانت شود، اما چیزی از آن باقی می‌ماند که هرگز قدیمی یا منسوخ نمی‌شود... حتی اگر یک رویداد متعلق به گذشته‌ای دور باشد، نمی‌تواند منسوخ شود، زیرا گشایشی به‌سوی امکانات جدید است.»
_____________
👈متن کامل
اتوماسیون، ازجمله رباتیسم و ظهور «اقتصاد گیگ»، گرایش تاریخی شیوه‌ی تولید سرمایه‌داری است که عمیقاً در پویایی انباشت سرمایه و فرآیند کار ریشه دارد. تشریح نظریه‌ی اتوماسیون مارکس، ارتباط این نظریه با تئوری انقلاب سوسیالیستی، برخی از جنبه‌های توسعه‌ی تاریخ سوسیالیستی و تئوری اتوماسیون و کوشش برای توسعه‌ی نظریه‌ی سوسیالیسم زیست‌بوم‌محور، دیگر بخش‌های مقاله‌ی حاضر است.
___________
👈متن کامل
فرهنگ‌کشی کار همه‌ی حکومت‌های توتالیتر است. حکومت «توتالیتر» برای قدرت‌نمایی، برای تفریح خاطر یا تفنن این کار را نمی‌کند، برای بقای خویش برای تثبیت خویش چاره‌ای جز این ندارد. آگاهی، تیری است بر چشم کور او و نیزه‌ای است بر دل کور او. فرهنگ انسانی که مدام پویا و جست‌وجوگر است از ایستایی و سکون گریزان و بیزار است. ستون فقرات دوام هر نوع دیکتاتوری سکون و ایستایی فرهنگ است. یعنی خفه‌کردن هر نوع حرکتی.
_____________
👈متن کامل
در دهه‌ی 1980، پس از فروپاشی بلوک شرق، فرهنگ‌باوری و نظریه‌های تفاوت، به‌ویژه در دوره‌های مطالعات زنان مورد توجه قرار گرفت؛ رشته‌ای که از آن زمان به بعد تا حد زیادی به مطالعات جنسیت تبدیل شده است. فمینیسم مارکسیستی که تا پایان دهه‌ی 1980 مباحثات این حوزه را رقم زده بود، به حاشیه رفت. اخیراً اما مشروعیت‌زدایی از نولیبرالیسم به سبب بحران‌های اقتصادی جاری، باعث احیاشدن و عمومیت یافتن روزافزون مجموعه متنوعی از اندیشه‌های مارکسیستی شده است.
____________
👈متن کامل
فایل پی‌دی‌اف متن کامل کتاب ماه «نقد اقتصاد سیاسی»، شماره‌ی 40
Читать полностью…
محافل حامی دولت ترکیه سرمست‌اند – نه‌تنها به این دلیل که ائتلافی تحت رهبری اسلام‌گرایان دیکتاتوری منفور را سرنگون کرد، بلکه چون معتقدند رئیس‌جمهور آنها کل عملیات را سازماندهی کرده است. در نخستین روزهای بهار عربی، محاسبات حزب عدالت و توسعه این بود که این قیام‌ها دولت‌هایی را به وجود می‌آورد که «الگوی ترکیه» را اتخاذ می‌کردند؛ ترکیبی از مذهب محافظه‌کار، دموکراسی صوری و حکمرانی نولیبرال. به نظر می‌رسد که اسلام‌گرایان سوری با این قانون سازگارند.
_____________
👈متن کامل
سرنگونی دولت بشار اسد و فتح سوریه به دست اپوزیسیون دولت بشار اسد - به رهبری اسلامیست‌های هیئت تحریرالشام - که با شادی و هلهله‌ی اقشار وسیعِ مردم جشن گرفته شد و می‌شود و در رسانه‌های جمعی بازتاب یافته و می‌یابد، انقلاب نیست؛ آن‌هم به این دلیل ساده که انقلاب کار توده‌هاست و نه قدرت‌ها و دولت‌های خارجی!
_________________
👈متن کامل
چپ، دموکراسی و اقتدارگرایی (3)
__________
دراین بخش، در ابتدا نگاهی کوتاه به چند نکته از تحولات نظری چپ نو در دهههای اخیر که با موضوع دموکراسی ارتباط دارند اشاره‌ی مختصری می‌کنم. به‌موازاتِ این دگرگونی‌های اندیشه‌ای، چپِ نو در عمل سیاسی نیز تجارب تازه‌ای را در جنوب اروپا و امریکای لاتین ازسر گذرانده است. روایتِ بخشی از این تجاربِ عملی، در ادامه‌ی مطلب می‌آید.
__________
👈متن کامل
🔸ما وظیفه داریم با شور و حرارتی یکسان با امپریالیسم ایالات متحده و با جهادی‌هایی که این امپریالیسم از طریق وحشیگری‌اش آنها را تقویت کرد، مخالفت کنیم.
🔸برای مبارزه با امپریالیسم و پیروزی در درازمدت، ما باید قلب و ذهن مردم را به دست آوریم. ما نمی‌توانیم این کار را با حمایت از جبارانی انجام دهیم که مردم از آنها نفرت دارند، آن هم فقط به این دلیل که آنها دشمنِ دشمنان ما هستند.
🔸نباید صدام، قذافی یا اسد را به‌عنوان «راه‌حل»، و پادزهر امپریالیسم تلقی کنیم. این رژیم‌های جبار مردم‌شان را از خود بیگانه می‌کنند و سرانجام فرومی‌‌پاشند - بنابراین ثابت می‌کنند که ظرفیت مقاومت در برابر امپریالیسم را ندارند.
🔸ضدامپریالیسم تنها زمانی موفق می‌شود که ضدامپریالیست‌ها حداقلِ معیارهای اخلاقی را رعایت کنند؛ بزرگ‌ترین سلاح ما این است، نه کلاشینکف خودکار یا موشک ضد هوایی. زیرا اگر به حداقل معیارهای اخلاقی پایبند باشیم، می‌توانیم توده‌های سراسر جهان را که در نهایت قدردانِ مواضع انسان‌گرایانه‌ی اصولی هستند، جلب کنیم.
_____________
👈متن کامل
سقوط سریع و غیرمنتظره‌ی دمشق، پایتخت سوریه، به دست نیروهای مخالف سنی، لحظه‌ای مهم در تاریخ مدرن خاورمیانه است. رژیم بشار اسد از زمان شروع اعتراضات گسترده در سال 2011، بیش از یک دهه در برابر قیام‌ها، جنگ داخلی و تحریم‌های بین‌المللی مقاومت کرده بود. با این حال، در اندک زمانی فروپاشید. این فروپاشی پیامدهای عمیقی برای بازیگران اصلی در خاورمیانه دارد.
__________
👈متن کامل
چپ، دموکراسی و اقتدارگرایی (2)
___________
کاستی‌هایی که در مارکسیسم کلاسیک در نگاه به امر دموکراسی بود، راه را برای استقرار حکومت‌های چپِ اقتدارگرا که تجسم آن «اردوگاه سوسیالیسم» به رهبری اتحاد شوروی بود باز کرد. اما در سوی دیگر جهان، دو برداشت و تعبیر دیگر هم وجود داشت: چپ ارتدکس در آلمان که در برابر هیتلری‌ها سرانجام زانو زد و چپ خلاق در اسکاندیناوی که «مدل سوئدی» را ساخت.
___________
👈متن کامل
اگر یک قرن پیش یکی از پرسش‌ها و دل‌نگرانی‌های ویرجینیا وولف، چگونگی پیش‌گیری از رُخ دادن جنگی دیگر بود، پرسشِ امروزِ خواهرانِ او در آغاز قرن بیست‌و‌یکم، چگونگی پایان دادن به جنگ‌های بی‌شمار، ویرانی‌ها و فاجعه‌ی نسل‌کشی‌ست. قرن‌‌هاست که زنان در جست‌و‌جویی پی‌گیر برای رسیدن به جهانی بدون جنگ، خشونت و فقر در تلاشند.
_______
👈متن کامل
تورم نتیجه‌ی تلاش سرمایه‌داران برای حفظ و حتی افزایش نرخ سود خود در مواجهه با افزایش هزینه‌های تولید است. سرمایه‌داران به جای جذب این هزینه‌ها، آنها را از طریق افزایش قیمت‌ها به مصرف‌کنندگان منتقل می‌کنند؛ مصرف‌کنندگانی که درآمدشان متناسب با تورم رشد نمی‌کند.
____________
👈متن کامل
نباید به دام تقابل ساده‌انگارانه‌ی هگل و اسپینوزا بیفتیم… تأثیر هگل بر مارکس انکارناپذیر است و خود مارکس او را «معلم من» می‌نامید. هگل چیزی را ارائه می‌کند که در اسپینوزا نمی‌یابیم… نباید گفت هگل یا اسپینوزا، بلکه باید گفت اسپینوزا، هگل و مارکس.
__________
👈متن کامل
چرا زمانی که اکثر چپ‌گرایان در مورد محکوم کردن اسرائیل اختلافی ندارند، اعلامیه‌ها، دادخواست‌ها، بیانیه‌های مختلفی صادر و در کارزارهای متفاوتی برعلیه جنگ اسرائیل شرکت می‌کنند، و در عین حال به بیانیه‌ها و اعلامیه‌های دیگران در همین عرصه می‌تازند؟ این نوشته ضمن تأمل بر پیامدهای بعدی دو بیانیه‌ی جمعی اخیر، در واقع، به پدیده‌ی بیانیه‌نویسی‌های اینترنتی و پیامدهای مختلف آن می‌پردازد.
__________
👈متن کامل
سه مفهومی که سه متفکر برجسته- یعنی کارل مارکس، فریدریش نیچه و زیگموند فروید- مطرح کرده‌اند، برای درک اهمیت فرهنگی ریچارد نیکسون، قابل تأمل هستند: یعنی مفهوم مارکسیستی خرده بورژوازی، مفهوم نیچه‌ای کینه‌توزی و مفهوم فرویدی شخصیت آنال-اروتیک.
_____________
👈متن کامل
شعرها و یادداشت‌هایی از احمد شاملو، ناصر پاکدامن و محسن یلفانی، به ضمیمه‌ی کتاب‌شناسی غلامحسین ساعدی
________
تو نرفته‌ای، مانده‌ای، مبارزه می‌کنی! حضور تو، مبارزه‌ی تو، ازجمله در حضور ما، در مبارزه‌ی ما، در حضور دوستانت، در مبارزه‌ی دوستانت، متبلور است.
_________
👈متن کامل
⭕️بیانیه‌ی جمعی از روشنفکران ایرانی در محکومیت گفتمان جدید فاشیستی
__________
🔸جمعی از نویسندگان، مترجمان، شاعران، پژوهشگران و دیگر روشنفکران ایرانی طی بیانیه‌ای برآمد گفتمان جدید فاشیستی را محکوم و اعلام کردند که روشنفکری ایران در برابر سازوبرگ‌های سرکوب و فشار و اختناق عقب نخواهد نشست. در این بیانیه آمده است که: «در هفته‌های اخیر شاهد تشدید روند نگران‌کننده‌ای در شبکه‌های اجتماعی بودهایم که به نظر می‌رسد طی چندسال اخیر نطفه‌های آن از طریق برخی رسانه‌های خارج از کشور و به‌اتکای حضور سازمان‌یافته در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفته است. گروه‌هایی که عمدتاً خود را به جریانی سیاسی در اپوزیسیون منسوب می‌کنند، در سطح گسترده‌ای با حملات لفظی، بهره‌برداری بی‌شرمانه از الفاظ رکیک و فحاشی‌های چاله‌میدانی در قبال منتقدان و مخالفان سیاسی خود، بی‌وقفه و بی‌پروا درصدد ترویج یک گفتمان فاشیستی جدید هستند. آنان با استفاده از الفاظ رکیک و انواع شیوه‌های ترور شخصیت، هتاکانه آزادیخواهان و مبارزان و روشنفکران و زندانیان سیاسی دیروز و امروز را موردحمله قرار می‌دهند. در جدیدترین برآمد این موج فاشیستی در هفته‌های اخیر شاهد بودهایم که این موج هتاکی دیگر کم‌وبیش شامل هر کسی می‌شود که جرأت اندیشیدن و طرح پرسش درباره‌ی "مقدسات" جریان سلطنت‌طلب را داشته است.»
🔸در ادامه‌ی این بیانیه اشاره شده است که «پیش‌تر در دهههای گذشته شاهد بهره‌برداری از گفتمان فاشیستی علیه روشنفکران در روزنامه‌ی کیهان و نشریات همسو با آن در داخل کشور بودهایم، اما امروز این موج تسری یافته و فضای شبکه‌های اجتماعی و برخی رسانه‌های خارج از کشور را نیز دربرگرفته است و همین امر بر نگرانی‌ها درباره‌ی سرنوشت مبارزات دموکراتیک مردم ایران می‌افزاید.»
🔸این بیانیه هشدار داده است: «به نظر می‌رسد این جریان خواهان هموارسازی راهی بدون دست‌اندازِ هرگونه نقد و مخالفت در رسیدن به قدرت است... این همان تاکتیک همیشگی جریان‌های فاشیستی برای تسخیر قدرت بوده است تا بتوانند با سرکوب و ارعاب آزادیخواهان بر امواج آزادی‌خواهانه سوار شوند و یک دستگاه جدید استبدادی را بازسازی کنند.»
🔸در بخش پایانی این بیانیه آمده است که: «گسترش حملات سازمان‌یافته و هدفمند به روشنفکران و اندیشمندان تنها عزم ما را در مبارزات متحد و همبسته‌ی آزادی‌خواهانه در برابر این فاشیسم نوظهور راسخ‌تر خواهد کرد و هشداری است برای ما که بیش از پیش بر اصول اولیه‌ی آزادی بیان بی‌حصر و استثنا تاکید کنیم.»
🔸ناصر زرافشان، اکبر معصوم‌بیگی، سعید رهنما، محمد مالجو، مهناز محمدی، محمدرضا نیکفر، ابراهیم توفیق، فرزانه راجی، حسن مرتضوی، صالح نجفی، هایده مغیثی، مهرداد درویش‌پور، علی معظمی، آیدا عمیدی، حسام سلامت، حافظ موسوی، علی افشاری، آزاده بیزارگیتی، رضا معتمدی، شیرین کریمی، فرج سرکوهی، منصوره شجاعی، پرویز صداقت، علیرضا آدینه، منیژه نجم عراقی و حسین دولت‌آبادی، همراه با جمع پرشماری از اهل قلم و کنشگران اجتماعی و سیاسی و فعالان زن از جمله‌ی امضاکنندگان این بیانیه هستند
👈متن کامل بیانیه همراه با اسامی امضاکنندگان
چپ، دموکراسی و اقتدارگرایی (4)
____________
در این بخش، ابتدا مروری کوتاه بر تاریخ چپ ایرانی می‌شود، از سال‌های آستانه‌ی جنگ اول جهانی تا امروز و سپس تلاش می‌شود تا در پرتو نکات مطرح شده در بخش‌های گذشته به این سؤال پاسخ دهیم که چپ ایرانی امروز در کجا ایستاده است؟
____________
👈متن کامل
🔸جدیدترین شماره‌ی کتاب ماه «نقد اقتصاد سیاسی» در 367 صفحه منتشر شد. در این شماره مجموعه‌ی متنوعی از یادداشت‌ها و مقالات درباره‌ی تحولات سوریه و سقوط اسد، بحران غزه و مسایل جهانی، مطالعات محیط زیستی، طرح و نقد دیدگاه‌های نظری چپ، بررسی‌های فرهنگی و اجتماعی و… منتشر شده است.
____________
🔸همکاران این شماره (به ترتیب الفبا):
مونا آل سید، امین بزرگیان، محمدرضا جعفری، فریده خردمند، محمد روزخوش، ساسان صدقی‌نیا، امیر درویش‌وند، زهره رحمانی، سعید رهنما، همایون عباسی، کاظم فرج‌الهی، یوسف کهن، کانال تلگرامی «ما حیوانات»، نیلوفر مقبل، حمید نامجو، محمدرضا نیکفر، مهدی یوسفی،...
____________
🔸برای دریافت نسخه‌ی پی‌دی‌اف به پیوند زیر یا پست بعد مراجعه فرمایید.
👈کتاب ماه «نقد اقتصاد سیاسی»، شماره‌ی 40
هانا پراکتِر در کتاب جدید خود، «فرسودگی؛ تجربه‌ی عاطفی شکست سیاسی»، با کاوش پیرامون هشت احساسِ مالیخولیا، نوستالژی، افسردگی، فرسودگی، خستگی مفرط، تلخی، تروما و سوگواری، با هدف درک و فهم چشم‌انداز امروزین چپ، یک تبارشناسی تاریخی از وضعیت شکست سیاسی ترسیم می‌کند. پراکتِر استدلال می‌کند که احساسات ناخوشایند جزء گریزناپذیر هر سازماندهی هستند و بنابراین، به ما روش‌های متنوعی را که افراد و گروه‌ها در طیف چپ، در قبال این عواطف، به طور تاریخی عادت داشته‌اند به کار گیرند، می‌نمایاند.
______________
👈متن کامل
سقوط باورنکردنی و رعدآسای رژیم اسد مرحله‌ای تازه را در زندگی این کشور سراسر بحران زده رقم زده است. درک بهتر وضعیت سیاسی سوریه تنها با توجه به ابعاد چندگانه و مرتبط با یکدیگر، یعنی امپریالیسم، ناسیونالیسم عرب، بنیادگرایی اسلامی، دیکتاتوری نظامی، نولیبرالیسم عربی، و درگیری در مسئله اسرائیل/فلسطین میسر است. در این مقاله به اختصار به جنبه‌هایی از هر یک از این ابعاد اشاره می‌شود.
___________
👈متن کامل
اصرار بر سبک زندگی گوشت‌خواری در شرایط اجتماعی-اقتصادی امروزی از نظر تاریخی کهنه، غیرمنطقی و ضد پیشرفت است. صرف‌نظر از فرضیات تاریخی اولیه، در شرایط مادی امروزی ما باید برای تولید غذای صرفاً مبتنی بر گیاه و سازمان‌دهی‌شده‌ی سوسیالیستی مبارزه کنیم - برای پیشرفت واقعی و جهش بعدی در تاریخ بشر.
______________
👈متن کامل
اقتصاد به طرق متعدد تأثیری عمیق بر بدن می‌گذارد، اغلب درد و رنج را تحمیل می‌کند و در عین حال به نیازهای بدنی پاسخ می‌دهد و آرزوها را ایجاد می‌کند. با این حال، نظریه‌ی اقتصادی متعارف دیدگاهی نابدنمند از انسان و بازار ارائه می‌دهد که معمولاً به‌عنوان پردازنده‌های اطلاعاتی مفهوم‌سازی می‌شوند. این مقاله وضعیت غالب فکری در اقتصاد و تحولات اخیر آن، مانند اقتصاد رفتاری، را به چالش می‌کشد که به‌طور اصولی به عقلانیت ارجاع می‌دهد و ریشه‌های عمیق فکری در تضادهای غربی بین بدن و ذهن، احساس و عقلانیت، یا جامعه و جماعت دارد.
______________
👈متن کامل
در شرایط کنونی، یا هر تغییر و تحولی که در سطح سیاسی جامعه روی دهد، طبقه‌ی کارگر ناگزیر است برای دستیابی به وضعیتی بهتر و در خور یک طبقه‌ی اجتماعی مولد حقوق خود را در سه حوزه‌ی آزادی ایجاد و فعالیت تشکل‌های کارگری، مشارکت مؤثر در تعیین مزد، و حقوق دوران بازنشستگی تثبیت کند.
____________
👈متن کامل
مقاله‌ی تحقیقی حاضر، که متمرکز بر واقعیات پشت پرده‌ای از تلفات غیرنظامیان اسراییلی در ۷ اکتبر است، یکی از جدیدترین مقالاتی‌ست که در این یک ساله در نقد روایات مسلط رسانه‌ای، درباره‌ی ۷ اکتبر منتشر شده است. براساس داده‌های این پژوهش، احتمالاً صدها اسراییلی توسط خود اسراییل، در حملات هدفمند هانیبال و همچنین در تبادل آتش غیرعمد، کشته شده‌اند.
__________
👈متن کامل
دیباچه‌ای در پیگیری ریشه‌های تخریب محیط زیست:
آن‌چه امروزه در اراضی ملی، مناطق حفاظت‌شده، کوهستان‌ها، مراتع، حریم‌های باستانی، تالاب‌ها و رودخانه‌ها،اتفاق افتاده است نه خیانت در امانتِ صرف، نه سوءمدیریت که به بیان تئوریک «سلب مالکیت» است: سلب مالکیت از زمین یا خلع ید عمومی از زمین و منابع طبیعی به نفع فرد یا گروه به قصد انتفاع مادی خصوصی. این فرایند یا به‌مدد زور و خشونت عریان، یا به دست دولت و نهادهای حکومتی از طریق اعمال قدرت قانونی یا فراقانونی اتفاق می‌افتد تا بخش‌هایی از منابع طبیعی، شامل زمین و عرصه‌های طبیعی قابل بهره‌برداری، را با خروج از دایره‌ی دارایی عمومی و حفاظت همگانی، در انحصار و تصاحب کسانی دربیاورد که نفع شخصی را هدف دارند.
____________
👈متن کامل