1843
ޢިލްމު އަދި އެއަށް ލޯބިކުރާ ދަރިވަރުންނަށް Notes by, ibn Fahmī Dīdī عفا الله عنه Friends & family
☝️އަބުރާއި ނަފުސާއި މުދަލަށް އަރައިގަންނަ ޢަދުއްވު ފުށުން ދިފާޢުވުން ވާޖިބެވެ. އެ ޢަދުއްވަކީ މުޝްރިކެއް ނޫނީ މުސްލިމެއް ކަމުގައި ވިޔަސް އެވެ. ފަހެ ސުނަން ފޮތްތަކުގައި ވާރިދުވެފައިވެއެވެ: އިތުރުއެކަލޭގެފާނުން ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިޔޭ: «من قُتل دون ماله فهو شهيد، ومن قتل دون أهله، أو دون دَمِه، أو دون دينِه، فهو شهيد»⁽¹⁾ (އެމީހެއްގެ މުދަލުގެ ދިފާޢުގައި ޤަތުލުވެއްޖެ މީހަކީ، ފަހެ ޝަހީދެކެވެ. އޭނާގެ އަހުލުންގެ ދިފާޢުގައި — ނުވަތަ ލޭގެ ދިފާޢުގައި، ނުވަތަ ދީނުގެ ދިފާޢުގައި— ޤަތުލުވެއްޖެ މީހަކީ، ފަހެ ޝަހީދެކެވެ.)“
— އައްޠަރީފީ
~ ގަލަންދާނު 🖋
ــــــــــــ
[1] ސަޢީދު ބުނު ޒައިދުގެ އަރިހުން، އައްނަަސާއި 4051 ގައި، އަދި އައްތިރުމިޛީ 1412 އަދި ވިދާޅުވި "ޙަސަން" އޭ، އަދި އަބޫ ދާވޫދު 4772 ގައި، އަދި އެނޫން ބޭކަލުން ލަފްޡުތަކުގެ ކުޑަ ފަރަޤަކާއި އެކު.
ނޯޓު: މިއާއި ގުޅުން ހުރި އިތުރު ޙަދީޘެއް [ކިޔާލުމަށް]
ނޯޓް: މިފަތުވާގެ ތަރުޖަމާގައި ކުރިން (ފޮޓޯ ބައްލަވާ)މިއޮތް ޖުމްލައިން ބައެއް ފަރާތް ތަކަށް ، ކުރިޔާލައި އެއްބަސް ވުން ކަމުގައި ފަހުމް ވާތީ އެޖުމްލަ މިހާރުވާނީ އިޞްލާޙު ކުރެވިފައެވެ. އެތާނގައި "އެއްބަސް" ވާ ވަހަކަ އެއޮތީ ދަރަނި ދައްކާ ވަގުތު އެކަމަށް އެއްބަސްވެ އެކަން ކުރުމެވެ. ދަރަނި ނަގާ ވަޤުތުގައި އެކަން ޝަރުޠުކުރުމެއް ނޫނެވެ!
Читать полностью…
⬆️ އަނިޔާވެރި ވެރިޔެއް ކުރިމަތީ ޙައްޤުބަސް ބުނާ މީހެއްގެ މަތިވެރިކަން
ޠާރިޤް ބުނު ޝިހާބު އަރިހުން ރިވާވެގެން ވެއެވެ:
”ސަވާރީއަށް އެރުއްވުމަށް ފައިންޕުޅު އަޅުއްވާފައި ވަނިކޮށް، މީހަކު ނަބިއްޔު ﷺ އަރިހު ދެންނެވިއެވެ: ”އެންމެ މޮޅުއިތުރު ޖިހާދަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟“ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: «كَلِمَةُ حَقٍّ عِنْدَ سُلْطَانٍ جَائِرٍ» ”އަނިޔާވެރި ވެރިޔެއްގެ ކުރިމަތީ، ބުނެވޭ ޙައްޤު ބަހެކެވެ.“
❤️ ޢަދުލުވެރި ފިރިއަކަށް ލިބުނު ހެޔޮ އަންބެއް.
ތާބިޢީންގެ ތެރޭން އަރައިހުންނެވި އަލްޤާޟީ ޝުރައިޙު އަކީ ޢަދުލުވެރިކަމަށް މަޝްޙޫރު ކޫފާގެ، އަދި އެއަށްފަހު ދިމަޝްޤުގެ ޤާޟީއެވެ.
އެކަލޭގެފާނު ކައިވެންޏެއް ބައްލަވައިގެން އަހަރެއްވީތާ، މައިދައިތާ އެގެއަށް ޒިޔާރަތް ކުރެއްވިއެވެ. އަދި ޝުރައުޙަށް ވިދާޅުވިއެވެ: “ތިބާގެ އަންހެންނުން ކިހިނެއް ހެއްޔެވެ؟“
ޝުރައިޙު ވިދާޅުވިއެވެ: “އަންހެންނުންތެރެއިން ހޮވާލަވޭ މީހެއްފަދައެވެ. ވަފާތެރި ބައިވެރިއެކެވެ. ތިބާ ވަނީ އޭނާ ރަނގަޅަށް ބަލަހައްޓައި، ހެޔޮކޮށް ތަރުބިއްޔަތުދީ، އަދަބުވެރިކޮށްފައެވެ. ވީމާ އެއީ ހަރުދަނާ އަޚުލާޤެއްގެ ވެރިއެކެވެ.“
މައިދައިތަ ވިދާޅުވިއެވެ: އަންހެނެއްގެ އަޚުލާޤުގެ ނުބައިކަން، ދެ ވަޤުތެއްގައި މެނުވީ ފާޅުނުވެއެވެ:
▫️(އެކައްޗަކީ) ފިރިމީހާ ގާތުން ޖާގަޔެއް ލިބިއްޖެނަމައެވެ. (އެބަހީ ކުށެއް ކުރިޔަސް ލޯބިވާވަރުން އަޅާނުލާނޭ ކަން އެނގުމެވެ.)
▫️ (އަނެއްކަމަކީ) ދަރިއެއް ލިބުމުންނެވެ.
ވީމާ (ތިބާއަށް ރުޅިނާދެވުނަސް) ތިބާއަށް އޭނާފުށުން އެކަން ހީވެއްޖެނަމަ، (އަދަބުގެ) އެތިފަހަރެއް ޖަހާށެވެ. (އެއީ ހައްޓަށް ގެއްލުންްނުވެ ހިތަށް އަސަރުފޯރާ ޖެހުމެކެވެ.)
އެހެނީ ފިރިހެނުން އެވެރިންގެ ގޭގައި، ލޯބިންގޮސް ހަލާކު ކުރާ އަންހެނަކަށް ވުރެ ބޮޑު ނުބަޔެއް ނުލައެވެ.“
⬆️ ޝުރައިޙު ވިދާޅުވިއެވެ: (ޅެން)
رأيت رجالا يضربون نساءهم…
فشُلّت يميني يوم تضرب زينب
ދެކުނީމެ ފިރިން، އަތްއުފުލި އެވެރިންގެ އަނބިތަކަށް
އަތްވާށި މަގޭ ވައު އެއުފުލި ދުވަހަކުން ޒައިނަބަށް
أأضربها من غير ذنب أتت به…
އަދަބުންވީހެދޭން، މީހަކަށް ހިލާ ކުށެއް ނުކުރަނި
فما العدل منّي ضرب من ليس يُذنِب
އަދުލެއްހޭކޮބާ، ޖެހުންމަ ކުށެއް އެމީހާ ނުވެވެނި
فزينب شمس والنساء كواكب…
ފަހެ ޒައިނަބީ އިރޭ، އަންހެނުން ތަރިތަކަށް ވާހިނދު
إذا طلَعَت لم يَبدُ مِنهن كوكب
އެންމެ ތަރިއެއް ގެއްލިދޭ، އިރުއަރާ އުދަރެހަށް ވާހިނދު
وكلُّ محبٍّ يمنحُ الودَّ إلفَهُ
ويعذرُه يوماً إ ذا هو أذنبا
އާޝިގެއްނަމަ ދީހަދާ، ހާހުންއެވާ ލޯބިތައް
ލޯމަރާލާ އުޒުރުދޭ، ކުރެވިއްޖެ ނާދިރު އުރެދުމަށް
☝️ މަރުމަތީ ޝަހާދަތް ލައިދިނުން
ޙަދީޘް: «لَقِّنُوا مَوْتَاكُمْ لاَ إلهَ إِلاَّ اللهُ» ”ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން މަރަށް ޙާޟިރުވާ މީހުންނަށް لا اله الا الله ލައިދޭށެވެ.“
✅ މިއީ އަޞްޙާބު ބޭކަލުންގެ ތެރެއިން ޖަމާޢަތެއް އަރިހުން ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘެކެވެ. އެއީ ޞައްޙަ ޙަދީޘެކެވެ. ރިވާކުރެއްވީ މުސްލިމް ⁽¹⁾ އެވެ.
⚠️އަދި މިލަފުޒަށް ވުރެ އިތުރަށް އައިސްފައި ހުރި އެންމެހާ ރިވާޔަތެއް ވެސް ޞައްޙަވެގެން ނުވެއެވެ. މިޘާލަކަށް «لقنوا …. ولا تملوهم» (ލައިދޭށޭ.. އެވެރިންގެ އުއްމީދުކަނޑުވައިނުލާށެވެ.) އަދި «لقنوا … وقولوا الثبات الثبات ولا قوة إلا بالله» (ލައިދޭށޭ... އަދި އެއުރެންނަށް ބުނާށޭ: ޘާބިތުވާށޭ ޘާބިތުވާށޭ އަދި އެއްްވެސް ބާރެއް ﷲ ޙަޟުރަތުން މެނުވީ ނުވެޔޭ) އަދި «لقنوا ….فإنها خفيفة على اللسان ثقيلة في الميزان» (ލައިދޭށޭ.. އެހެނީ އެއީ ދުލަށް ލުއި ތިލަފަތަށް ބަރު އެއްޗެކޭ) އަދި «لقنوا …الحليم الكريم …» (ލައިދޭށޭ... لا إله إلا اللهُ الحليمُ الكريمُ)
—ފަހްދު ބުނު ޢަބްދު ﷲ އައްސުނައިދު (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު
ـــــــــــــــــــــــــــ
[1] މުސްލިމް އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙީޙު 3/37 (916) (1)ގައި
#حديث_ضعيف
ހެނދުނާއި ހަވީރު ނަބިއްޔު ﷺ އަށް ދިހަފަހަރު ޞަލަވާތް ކިޔުމަށް އޮތް — ޙަދީޘް ⁽¹⁾ އާއި މެދު، ދަންނައެ: މި ޙަދީޘް ރިވާކުރެއްވީ އައްޠަބަރާނީ އާއި އެނޫން ބޭކަލުން މެދުކެނޑުމެއް އެކުލެވޭ ސަނަދަކުންނެވެ. ނަބިއްޔު ﷺ އަރިހުން މި މައުޟޫގައި އެއްވެސް އެއްޗެއް ޞައްޙަކޮށް ވާރިދުވެފައި ނުވެއެވެ.
— އަލްޢަލްވާން
~ ގަލަންދާނު 🖋
ــــــــــــــــــــ
[1] ޙަދީޘް: «من صلى علي حين يصبح عشراً ، وحين يمسي عشراً ؛ أدركته شفاعتي يوم القيامة» ”ހެނދުނުގައި ތިމަން ނަބިއްޔާގެ މައްޗަށް ދިހަފަހަރު ޞަލަވާތް ކިޔައިފި މީހާ އަދި ހަވީރު 10 ފަހަރު ޞަލަވާތް ކިޔައިފި މީހާއަށް، ޤިޔަމާތް ދުވަހު ތިމަން ނަބިއްޔާގެ ޝަފާޢަތް ހާޞިލްވެގެންދާނެ ތެވެ.“
④
▫️ Some additional quotes:
Ibn Qudāmah al-Ḥanbalī (620 h.) said in “Al-Sharḥ Al-Kabīr” (20/24) : “It is more appropriate (awlā) to marry only one wife. The author of Al-Muḥarrar [i.e. Abul Barakāt Al-Majd ibn Taymiyyah (652 h.), the grandfather of Shaykhul Islam] said this, based on the saying of Allah
فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً...
“But if you are afraid you will fail to maintain justice, then ˹content yourselves with˺ one...”
And based on the saying of Allah سبحانه
وَلَن تَسۡتَطِيعُوٓاْ أَن تَعۡدِلُواْ بَيۡنَ ٱلنِّسَآءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ
“You will never be able to maintain ˹emotional˺ justice between your wives—no matter how keen you are.”
— End of quote.
Al-Māwardi (450 h.) from the Shāfiʿī School of jurisprudence, said: “Allah has permitted a man to marry up to four wives, saying: {…two or three or four…}, but Allah advised that it is desirable for man to marry only one wife, saying: فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً...
“But if you are afraid you will fail to maintain justice, then ˹content yourselves with˺ one...” Ibn Dāwūd and a group who follow the methodology of Al-Ẓāhir (sticking to the apparent meaning of texts while denying the validity of analogical reasoning) are of the opinion that it is better to marry four wives if the person is able to fulfill their needs and he should not restrict himself to marrying only one wife, as the Prophet did not restrict himself to marrying only one. However, Al-Shāfiʿī is of the view that it is desirable to confine oneself to marrying only one although it is permissible for him to marry more than one. This is to avoid being unfair by being more inclined to some of them than others, or being unable to financially support them. The more preponderant opinion in my view is that this depends on the condition of the husband; if he is satisfied with only one, then it is more appropriate for him not to marry a second wife, and if he is not satisfied with only one wife because he has a strong desire and an excessive need to have sexual intercourse so often, then he may marry as many as will satisfy him, be it two, three or four, in order that he lower his gaze and protect his private parts from unlawful sexual intercourse.” [Ḥāwī al-kabīr]
— Galandān
🤲
-----------------------
[1] This wording from the narration of ibn ʿUmar is weak. In his verification of al-Iḥyā, Al- ʿIrāqī said: Its chain is ḍaʿīf. Al-Albānī also declared it weak in Ḍaʿīf al-Jāmiʿ Al- Ṣaghīr. What is authentic is the report: Anas bin Mālik said: Allah's Messenger (ﷺ) used to command us to marry and sternly forbid celibacy and say, "Marry women who are beloved (due to their good characteristics), prolific in bearing children, for I shall outnumber the Prophets by you on the Day of Resurrection." [Reported by Aḥmad (3/158, and 245) and Ibn Ḥibbān graded it Ṣaḥīḥ]. Muṣṭafā Al-ʿAdawī said: “It is ḥasan.” Al-Saʿd said, “ṣaḥīḥ”.
[2] Muṣṭafā Al-ʿAdawī said: “Its chain of transmission has an unapparent weakness.” Muqbil bin Ḥādī agreed on this and he said: “The ḥadīth is shādh (anomalous).” (Ref: His book “Aḥādīth Muʿallah, Ẓāhiruhā Al-Ṣiḥḥah” (Ḥadīth no. 424). Māhir Al-Faḥl said: “It has an unapparent defect. It is not ṣaḥīḥ” (see here , minute 24). ʿAbdullah Al-Saʿd said: “It is mursal (disconnected with the name of the companion being dropped out) and it being connected is a strong view, in any case, if we take it as mursal (and weak), its meaning is still correct.” (see here, minute 30)
②
Jamāl al-Dīn al-Raymī (792 h.) said: “According to Al-Shafi’i and the rest of the scholars, it is permissible for a free man to marry up to four free women and it is not permissible to marry more than four. It is recommended (mustaḥabb) to not to exceed more than one, especially in these times of ours." End of quote from “Al-Maʿānī al-Badīʿah” (2/195).
Shaykh Ibn ʿUthaymīn (in his book Ash-Sharḥ Al-Mumtiʿ ‘alā Zād Al-Mustaqniʿ) said:
“Some scholars held that it is recommended to have only one wife and explained it by the fact that it is safer in terms of clearing oneself of his liability from (potential) injustice. This is because if he marries two wives or more, he may not be able to maintain justice among them. Moreover, monogamy is closer to preventing potential family breakup. This is because when a man has more than one wife, he will have children with each of them, and discord may arise among the siblings due to the discord among their respective mothers, as is sometimes witnessed. In addition, a husband is more able to fulfill his duties towards one wife in terms of financial maintenance and other rights, and it is also easier for him to maintain justice with one wife than with multiple wives. Maintaining justice (among his wives) is a serious matter that entails striving. This is the famous opinion of our school of Fiqh.” —End of quote from Al-Sharh Al-Mumtiʿ (12/4).
⬆️Secondly:
It is not correct to deduce polygamy being recommended (mustaḥabb) or as a Sunnah through this statement of Allah:
▶️ وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِى ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً... ◀️
“If you fear you might fail to give orphan women their ˹due˺ rights ˹if you were to marry them˺, then marry other women of your choice—two, three, or four. But if you are afraid you will fail to maintain justice, then ˹content yourselves with˺ one...”
This is because the command contained in this verse is for permissibility (ibāhah), not for the recommendation, and the reason for the revelation of the verse indicates that it is not intended to encourage and recommend polygamy, but rather to inform that it is permissible (mubāḥ) and available to anyone who wants.
The reason for the revelation of the verse is that: they wanted to marry the orphans from women, with their right to dowry cutdown, so Allah سبحانه وتعالى commanded them to make fairness to them in dowries like other women, otherwise (they are forbidden to them and) they should marry women other than ophans, and they are many.
Meaning, if you do not want to pay for this orphan her full right to the dowry, then leave her, for I have already permitted for you four women.
Al-Bukhārī recorded in his “Ṣaḥīḥ” (2763) from Al-Zuhrī, who said: ʿUrwah bin Az-Zubayr said that he asked ʿĀishah رَضِيَ ٱللَّٰهُ عَنْهَا (about the meaning of the statement of Allah)
▶️ وَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تُقْسِطُواْ فِي الْيَتَامَى...◀️
“If you fear you might fail to give orphan women their ˹due˺ rights ˹if you were to marry them˺...”
She said, "This is about the orphan girl who lives with her guardian and shares his property. Her wealth and beauty may tempt him to marry her without giving her an adequate dowry which might have been given by another suitor. So, such guardians were forbidden to marry such orphan girls unless they treated them justly and gave them the most suitable dowry; otherwise they were ordered to marry woman besides them." — End.
Ibn Kathīr (774 h.) said: “(the verse) means, if one of you is the caretaker of a female orphan and he fears that he might not give her a dowry that is suitable for women of her status, he should marry other women, who are plenty as Allah has not restricted him (from marrying others.)” — End of quote from “Tafsīr ibn Kathīr” (2/ 208)
📝 އަހަރެން ބުނަމެވެ:
އަބޫ ހުރައިރާ ގެ އަރިހުން ރިވާވެގެން ވެއެވެ: رسول الله ﷺ ޙަދީޘްކުރެއްވިއެވެ:
« لو يعلم الناس ما في النداء والصف الأول ثم لم يجدوا إلا أن يستهموا عليه لاستهموا »— رواه البخاري ( 590 ) ومسلم ( 437 )
”މީސްތަކުންނަށް ބަންގި އާއި ފުރަތަމަ ސަފުގެ މާތްކަން އެނގޭ ނަމަ ޤުރުޢަތު ލުން ނޫން ގޮތެއް ނެތިއްޔާ ޤުރުއަތުލައިގެން ވިޔަސް އެ ކަމަށް މީސްތަކުން އަވަސްވެގަތީހެވެ.“
🔖 ހުކުރާއި ގުޅުން ހުރި ދެތިން ކަމެއް:
▫️ ހުވަނދު ލުމަކީ ޖުމްލަކޮށް އަބަދުވެސް މުސްތަޙައްބު ކަމެކެވެ. އަދި ހުކުރުގައި އޭގެ ކަށަވަރުކަން ބޮޑެވެ.
▫️ އިމާމު މީހާ ހުކުރު ޚުޠުބާގައި ދުޢާ ކުރާނަމަ، މައުމޫމުން އެއަށް އާމީން ކިޔުންވެއެވެ. ސިއްރުގައެވެ. އަޑުހަރުކޮށެއް ނޫނެވެ.
▫️ ހުކުރު ފަހަށް ކުރެވޭ ސުންނަތް ނަމާދު: މިސްކިތުގައި ކުރުމަށް އެދޭ މީހާއަށް ވަނީ 4 ރަކުޢަތެވެ. ގޭގައި އެނަމާދު ކުރާ މީހާއަށް 2 ރަކުޢަތެވެ.
— ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު
②
Most of the men who object to the law of Allah regarding polygamy today are those who, in their hearts, consider adultery as something insignificant. Indeed, Allah exposes the hidden deeds of people with sick hearts.
Through polygamy, Allah alleviates the hardships and difficulties that unadulterated souls encounter. In doing so, nature is regulated, the forbidden is repelled, and honor is protected.
I said to one of the Western philosophers:
Restricting polygamy to four is better than what you (in the West) do by allowing adultery with mistresses without a limit. While Islam commands what you conceal to be declared openly, it also seeks to regulate and restrict it so that the rights (of the soul) are not lost. Prohibiting polygamy, along with adultery with mistresses, disrupts the nature of society and imposes a burden that it cannot bear. Allowing adultery while prohibiting polygamy is an oppression of religion and a violation of the rights of spouses.
🌩 الرَّعْد ނުވަތަ ގުގުރި އަކީ މަލާއިކަތެއްގެ ނަން ކަމުގައި، ޙަދީޘުން ޘާބިތުހެއްޔެވެ؟
⬆️«الرعد ملك من الملائكة موكل بالسحاب...»📝 މިރިވާޔަތްތަކާއި މެދު ފަހުގެ ބައެއް މުޙައްދިޘުންގެ ޙުކުމް:
(އައްރަޢްދު (އެބަހީ: ވާރޭ ގުގުރި) އަކީ މަލާއިކަތުންގެ ތެރެއިން، ވިލާތަކުގެ ކަންކަމާއި ހަވާލުކުރެވިފައިވާ މަލާއިކަތެވެ...)
⬆️«الرعد ملك يزجر السحاب كما يزجر الحادي الإبل..»
(އައްރަޢްދު އަކީ މަލާއިކަތެކެވެ. ޖަމަލު ހުއިހައްޕާ މީހާ އެޖަމަލުތައް ހިންގުވާހެން އެމަލާއިކަތު ވިލާތައް ހިންގުވައެވެ...)
⬆️(الرعد ملك من الملائكة اسمه الرعد، وهو الذي تسمعون صوته)
(އައްރަޢްދު އަކީ މަލާއިކަތުން ތެރެއިން މަލާއިކަތެކެވެ. ނަންފުޅަކީ الرَّعْد އެވެ. ތިޔަބައިމީހުންނަށް އިވޭ އަޑަކީ އެކަލޭގެފާނުގެ އަޑެވެ.)
📌 ”އިޞްލާޙާއި ހިތްތައް އެއްބައިވަންތަ ކުރުމުގެ ޤާބިލުކަން ނެތިއްޖެ މީހާ، އޭނާގެ ދުލާއި ގަލަން: ދެބައޮޑުވުމާއި، މުސްލިމުން ތެރޭ ޢަދާވާތްތެރިކަން ފެތުރުމާއި، ނަފްސުތަކުގައި ރުޅިވެރިކަން އާލާކުރުވުމުން ރައްކައުތެރިކުރާށެވެ. އެހެނީ މިއީ ފަސާދަވެރިންގެ ޢަމަލެވެ. އިޞްލާޙަށް މަސައްކަތް ކުރާ ބަޔެއްގެއެއް ނޫނެވެ. “
— އަލްޢަލްވާން
~ ގަލަންދާނު
✨ އެއުރެންގެ އާޚިރަތް ފުއްދަވައި ދެއްވާށިއެވެ...
ޔަޙްޔާ ބުނު ޚާލިދު، ކޮންމެ މަހެއްގައި ސުފްޔާން ބުނު ޢުޔައިނާ އަށް 1000 ދިރުހަމް ދެއްވައެވެ. އަދި ސުފްޔާން ސަޖިދައިގެ ވަޤުތު ދުޢާ ކުރައްވައި ހައްދަވައެވެ: (اللهم إنه قد كفاني أمرَ دنياي، فاكفه أمرَ آخرته) ”ޔާ ﷲ، އޭނާ އަހަރެންގެ ދުނިޔޭގެ ކަންކަން ފުއްދައި ދީފިއެވެ. ފަހެ އިބަ އިލާހު އޭނާގެ އުޚްރަވީ ކަންތައް ފުއްދަވައިދެއްވާށިއެވެ.“
ޔަޙްޔާ އަވަހާރަވި ހިނދު އެކަލޭގެފާނުގެ ބަޔެއް އެކުވެރިންނަށް ހުވަފެނުގައި ފެނިވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އަދި ދެންނެވުނެވެ: ”ﷲ ތިބާއާއި މެދު ކަންތައް ކުރެއްވެވީ ކިހިނަކުންހެއްޔެވެ؟“ ވިދާޅުވިއެވެ: ”ސުފްޔާންގެ ދުޢާއިން އަހުރެނަށް އެއިލާހު މަޣްފިރަތް ލައްވަވައިފިއެވެ.“
وقد كان يحيى بن خالد يجري على سفيان بن عيينة كل شهر ألف درهم ، وكان سفيان يدعو له في سجوده يقول : اللهم إنه قد كفاني أمر دنياي فاكفه أمر آخرته . فلما مات يحيى رآه بعض أصحابه في المنام فقال له : ما فعل الله بك؟ قال : غفر لي بدعاء سفيان .
❞ އިޚްތިލާފީ އަދި އިޖްތިހާދީ މައްސަލަތަކުގައި ތިބާއާއި ދެބަސްވާ ފަރާތްތަކަށް ޢުޛުރު ދޭން މަސައްކަތް ކުރުމީ؛ ޚުލްޤުހެޔޮކަމާއި، ހިތްހެޔޮކަމާއި، ތަނަވަސް ބުއްދީގެ ދަލީލެކެވެ. ❝
— އަލްޢަލްވާން
~ ގަލަންދާނު 🖋
❤️🩹 ”ޤަބޫލުވަނިވި އެއްވެސް އަސާސެއް، ނަޞޭޙަތެއް ދޭން ފަށާ މީހަކަށް ހުރަސް އެޅުމަކަށް ނުވެއެވެ. އެއީ އެނަޞޭޙަތް ދިން ބަހުރުވަޔާއި ދަނޑިވަޅު ނުރަގަނޅަސް އެވެ. އަދި ކަމެއް ފަހުމް ކުރެވޭ ގޮތުގައި ހުންނަ ޚިލާފުތަކާއި ދެބަސްވަނިވި ރައުޔުތަކީ، ގުޅުން ކަނޑާލުމަށް އޮތް ސަބަބެއް ކަމުގައި ވެސް ވެގެން ނުވާނެއެވެ.“
— އައްޝައިޚް ސުލައިމާން ބުނު ނާޞިރަލް ޢަލްވާން (މަޞްދަރު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
⬆️ ދުޢާ ކުރުމުގައި: ބަސްތަކެއް ކިޔާލުމާއި ހިތުގެ އަޑިން ﷲ އަށް އާދޭސް ދެންނެވުމުގެ ފަރަޤު
ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ قدس الله روحه އަރިހު،
❞ ޢަރަބި ބަހުގެ ފިލިޖެހުމުގައި ކުށް ޖެހުމާއި އެކު ދުޢާ ކުރި މީހެއްގެ ދުޢާ އާއިމެދު މީހެއް ގާތު ސުވާލުވެވުވުމުން، ”ބަހުރުވައިގެ ކުށް ހުރި ދުޢާއެއް ﷲ ޤަބޫލެއް ނުކުރައްވާނޭ“ ބުނި މީހަކާއި މެދު ސުވާލުވެވުނެވެ.
ވިދާޅުވިއެވެ:
މިބަސް ބުނި މީހާ ވަނީ ފާފަވެރިވެފައެވެ. ޤުރުއާނާއި ސުންނަތާއި ޚިލާފުވެފައެވެ. އަދި އެއެއްގެ މަތީ ސަލަފުން ތިއްބެވި ގޮތާއިވެސް ޚިލާފުވެފައެވެ.
ދެންފަހެ، ދެންފަހެ ﷲ ބޯލަނބައި އިޚްލާޞްތެރިވެ ހުއްދަ ދުޢާއަކުން އެއިލާހަށް ދުޢާކޮށްފިމިހާއާއިމެދު ދަންނައެ، ﷲ އޭނާގެ ދުޢާ އަޑުއައްސަވައި އެއަށް ޢިޖާބަދެއްވާނެތެވެ. އެއީ ސާދާ ޢަރަބިން ވިޔަސް ނޫނީ ކުށްތަކާއި އެކުވިޔަސް އެވެ.
މިމީހާ ދައްކާފައިވާވާހަކައަކަށް އަސާސެއް ނުވެއެވެ. އަދިކިއެއްހެއްޔެވެ؟ ދުޢާ ކުރާ މީހާ، ޢަރަބި ބަހުގެ ހަމަޔަށް އާދަވެފައި ނުވާނަމަ، އޭނާގެ މައްޗަށް އެދެވިގެންވަނީ، ދުޢާކުރުމުގައި އެތަކުލީފު ނުއުފުލުމެވެ. (އެބަހީ ކޮށަ ކޮށައިގެން ފިލި ހަމަކޮށްކިޔާން ނުއުޅުމެވެ.) ސަލަފުން ތެރެއިން ބޭކަލަކު ވިދާޅުވިއެވެ: ”ފިއްޔަށް ވިސްނައިގެން އުޅޭނަމަ ޚުޝުއްވަތްތެރިކަން ނުއޮންނާނެއެވެ.“
އަދި މިއީ ދުޢާ ކުރުމުގައި ކާފިޔާ ހަމަކޮށްގެން ކިޔާން މަސައްކަތް ކުރުން މަކުރޫހަވެގެންވާ ފަދައިންނެވެ. ފަހެ މަސައްކަތަކާއި ނުލައި ވަޒަން ހަމަކޮށް ދޫމައްޗަށް އަންނަމަ: އޭގައި މައްސަލައެއް ނުވެއެވެ. އެހެނީ ހަމަކަށަވަރުން ދުޢާ ގެ އަޞްލަކީ ހިތުއަޑިން ވާ އެއްޗެއް ކަމެވެ. އަދި ދުލަށްވަނީ އެހިތުގެ އަޑަށް ތަބަޢުވެލުމެވެ.
އެމީހެއްގެ ދުޢާގައި ބަހުރުވަ ޗާލުކުރުމަށް ގަދައަޅާ މީހާ، އޭނާގެ ހިތުގެ އިހުސާސާއި އޮންނަ ގުޅުން ކުޑަވެއެވެ. މިސަބަބަށްޓަކައި މަދަދަށް އެދި ގޮވާ މީހާ އަށް ވަނީ، އޭނާގެ ހިތްމައްޗަށް ﷲ ގެނެސްދެއްވި އެއްޗެއް ފާޅުކުރުމެވެ. ކުރިޔާލައި އެއްޗެއް ތައްޔާރުކުރުމެއް ނޫނެވެ. މިއީ ކޮންމެ މުއުމިނެއްގެ ހިތުތެރޭވެސް ލެވިފައިވާ އެއްޗެކެވެ. އަދި ޢަރަބި ބަހުންދުޢާކުރުން ޖާއިޒުފަދައިން ޢަރަބި ނޫން ބަހުން ވެސް ދުޢާ ކުރުން ޖާއިޒެވެ. އަދި ހުސްޠާހިރުވަންތަ ﷲ، ދުޢާ ކުރާފަރާތުގެ ޤަޞްދާއި އޭނާގެ މުރާދު މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ. އެއީ އޭނާގެ ދުލުގައި ކުށްޖެހުމެއް ވިޔަސް އެވެ. އެހެނީ އެއިލާހު އެންމެހާ ގޮވެލިއެއްގެ އަޑުތަކެއް ދެނެވޮޑިގެންވެއެވެ. އޭގެ ބަހުރުވައިގެ ތަފާތުތަކާއި އެކުގައެވެ. އަދި އެވެރިންގެ ޙާޖަތްތަކުގެ ފުޅާކަމާއި އެކުގައެވެ. ❝
— ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ (މަޖްމޫޢުލް ފަތާވާ، 22/488)
~ ގަލަންދާނު 🖋
❝ If there is patience, victory will come, and without patience, there is no victory. Whoever wants to support the religion through a green road unencumbered by adversity and thorns will find that this is not possible. ❞
— Al-Alwān (source)
~ Galandān 🖋
ޙައްޤުގެ މަތީ ޘާބިތުވެހުރުމަށް އެންމެ ބާރުދޭ ވަޞީލަތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ:
⬆️ކެތްތެރިކަމާއި
⬆️ނަމަދާއި
⬆️އިސްތިޣްފާރާއި
⬆️ތަސްބީޙަ އެވެ.
▶️ فَٱصۡبِرۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقٌّ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِكَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ بِٱلۡعَشِىِّ وَٱلۡإِبۡكَٰرِ ◀️(ފަހެ، ކަލޭގެފާނު ކެތްކުރައްވާށެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، اللَّه ގެ وعد ފުޅަކީ حق ތެދެވެ. އަދި ކަލޭގެފާނުގެ ފާފަފުއްސެވުމަށް އެދިވަޑައިގަންނަވާށެވެ! އަދި ކަލޭގެފާނުގެ ވެރިރަސްކަލާނގެއަށް، ހަވީރާއި، ހެނދުނު حمد އާއެކު تسبيح ވިދާޅުވާށެވެ!) [سورة غافر : 55]
— އައްޠަރީފީ
③
Shaykh Ibn ʿUthaymīn رَحِمَهُ ٱللَّٰهُ said: “If someone says that the verse:
▶️ ...فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ ◀️
“...then marry other women of your choice—two, three, or four. But if you are afraid you will fail to maintain justice, then ˹content yourselves with˺ one or those ˹bondwomen˺ in your possession. This way you are less likely to commit injustice.” [Sūrah Al-Nisāʾ Verse 3]
—proves the preponderance of the opinion that polygyny is better than monogamy, because Allah, The تعالى, says:
▶️ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً... ◀️
“...But if you are afraid you will fail to maintain justice, then ˹content yourselves with˺ one...”
—thus stipulating that one limits himself to having one wife only in case he fears potential injustice, and that this essentially means that if he is able to maintain justice, then it is better for him to take four wives, we say, in response, yes, it is true that this verse has been brought forth as evidence by those who hold that polygyny is better. They argued that the verse says that having one wife should be the case only when a man fears inability to maintain justice among multiple wives. However, when we reflect upon the verse, we do not find in it an indication of that, because Allah, The تعالى, says:
▶️ وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِى ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ ◀️
“If you fear you might fail to give orphan women their ˹due˺ rights ˹if you were to marry them˺, then marry other women of your choice—two, three, or four.”
It is as if He is Saying: if you fear inability to be just and fair to the female orphans under your care, then you are allowed to have up to four wives. At that time, a man would have an orphan female cousin or other relative under his guardianship, and he would wrong her by keeping her for himself (to marry her) and refusing to marry her off to suitors, so Allah, The تعالى, Said:
▶️ وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِى ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ.. ◀️
““If you fear you might fail to give orphan women their ˹due˺ rights ˹if you were to marry them˺, then marry other women of your choice...”
—meaning: ‘Let go of them and the door (to marriage) is open for you, but you cannot take more than one wife if you fear committing injustice.’ Thus, the verse here would be indicative of the permissibility of polygyny, and it does not encourage it (deeming it better than monogamy). Accordingly, we say that it is safer to limit oneself to having one wife. However, if a man feels that one wife is not sufficient for him to maintain his chastity, then we enjoin him to take a second, a third, and a fourth wife, so that he feels secure (regarding the preservation of his chastity), is able to lower his gaze, and finds peace of mind." —End of quote from Al-Sharḥ Al-Mumtiʿ (12/ 12)
— Fatwā number 228346, Islamqa (Arabic)
~ 🖋 Galandān
.
👍 Fatwā: Is Marrying More Than One Wife a Sunnah in itself?
①
➖➖➖➖➖
Question: If marrying more than one wife is a Sunnah, then why does Imām Al- Sharbīnī say in “Mughnī Al-Muhtāj” (4/207): The Sunnah is to limit oneself to one wife unless there is an apparent need (ḥājah)?! I hope you can explain and clarify.
Answer:
⬆️Firstly:
There is no doubt that the first thing that should be presented when considering this matter is the necessity that the person is facing, as well as their condition and state of affairs.
If with a single wife, a person cannot abstain himself (from what is forbidden) or needs to marry more than one, for one reason or another, then there is no doubt that polygamy is better and more certain for him, and this varies according to his situation and the circumstances in which he lives.
As for situations of contentment, and for a man being ample with one wife, and keeps himself chasteful due to her: then it is better (afḍal) and preferable for him to limit himself to one wife, who will make him stay chaste and help him in his religious and worldly affairs.
Then, after this, if polygamy is sought, it is considered as one of the permissible matters that the Sharīʿah has broadened for the servants, except that: it is not from the Sunnahs that people are encouraged to do unconditionally in all circumstances and situations.
The saying that it is desirable to limit oneself to one wife is the doctrine of many amongst the scholars.
Abul Ḥusayn Al- ʿImrānī (558 h.) said:
“Al-Shāfiʿī says: “I prefer for him to limit (marriage) to one woman, even though it is permitted for him more than that. This is based upon the statement of Allah تَعَالَى :
▶️ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ ◀️
“But if you are afraid you will fail to maintain justice, then ˹content yourselves with˺ one or those ˹bondwomen˺ in your possession. This way you are less likely to commit injustice.” [Sūrah Al-Nisāʾ Verse 3]
Ibn Dāwūd (the Ẓāhirī) objected to Al-Shāfiʿī, and said: “Why did he say that it is better to limit oneself one, when the Prophet ﷺ, combined many wives, and he (ﷺ) does not commit except what is best, and moreover he (ﷺ) said: «تناكحوا تكثروا» “(O people) Marry and increase ⁽¹⁾ (your progeny).”
The reply to him is:
That for anyone besides the Prophet ﷺ, what is best in their regard is to limit themself to one, for fear that he might not be fair. As for the Prophet ﷺ: with regard to his rights, he is secure from this.
As for the statement (of the Prophet) ﷺ: “Marry and increase.” It is in encouraging marriage not its number. ❞
— End of quote from Al-ʿImrānī's “Al-Bayān Fī Madh'hab Al-Imām Al-Shāfiʿī (11/189)
Al-Mardāwī Al-Ḥanbalī (885 h.) said: “It is also recommended (mustaḥabb) : not to exceed more than one (wife) if chastity can be achieved with her, according to the correct view of the Madh'hab... Ibn Khaṭīb Al-Salāmiyyah said: The majority of (Ḥanbalī) scholars recommended not to exceed more than one (wife).” — End of quote from “al-Insāf” (8/16)
Al- Ḥajjāwī (968 h.) said: “It is recommended (mustaḥabb) not to exceed more than one, if chastity can be achieved with her, because it involves exposure to what is forbidden. Allah تَعَالَى says:
▶️ وَلَن تَسۡتَطِيعُوٓاْ أَن تَعۡدِلُواْ بَيۡنَ ٱلنِّسَآءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ ◀️
“You will never be able to maintain ˹emotional˺ justice between your wives—no matter how keen you are.”
And the Prophet ﷺ said:
«مَنْ كَانَ لَهُ امْرَأَتَانِ فَمَالَ إلَى إحْدَاهُمَا جَاءَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَشِقُّهُ مَائِلٌ»
“Anyone who has two wives and inclines to one of them will come on the Day of Resurrection with a side (of his body) inclining.” — [Weak⁽²⁾ ] Narrated by the Five.” — End of his words from “Kashshāf Al-Qināʿ” (11/148)
ℹ️ ސުވާލު: ނަމާދުގެ ފުރަތަމަ ޞަފުގައި ހަރުމީހުން ތިބުމަށް ނަބިއްޔު ﷺ ބާރު އެޅުއްވިއެވެ. އެހެންކަމުން ބަޔެއް އިމާމުން ހަގުކުދިންނަށް ދެކޮޅުހަދައި ފުރަތަމަ ޞަފުން މަނަޢު ކުރެއެވެ. އަދި އެވެރިންނަށް ބުނެއެވެ: ”މިއީ ކަލޭމެންގެ ޖާގަޔެއް ނޫނެވެ.“ އަދި ހަރުމީހުން އިސްވެ ނުވެސްއާދެއެވެ. ވީމާ މިކަމާއިމެދު ޝެއިޚުގެ ރައުޔަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟
ޖަވާބު: ❞ ހަގުކުދިން (ޖަމާޢަތު ނަމާދުގެ) ފުރަތަމަ ޞަފުން ނޫނީ އިމާމު މީހާގެ ބިއްދޮށުން މަނަޢު ކުރާ މީހަކަށް އަހަރެމެން ބުނަމެވެ: ތިކަމުގައި އޮތް ދަލީލަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟ އޭނާ އަތަކު އެކަމަށް ދަލީލެއް ނުވެއެވެ. އަދި ލާޒިމުވެގެންވަނީ، އެޖާގަޔަކަށް އެންމެ ޙައްޤުކަން އޮވެއްޖެމީހަކީ: އެންމެ ފުރަތަމަ އެހޯދައިފި މީހާއަށް ކަމުގައި ވުމެވެ.
އެހެނީ މީހަކު އޭނާގެ އަޚާ ތެދުކޮށް އޭނާގެ ޖާގައިގައި އިށީނުން، ނަބިއްޔު ﷺ ވަނީ ނަހީކުރައްވާފައެވެ. އަދި ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: « من سبق إلى ما لم يسبق إليه مسلم فهو أحق به » ”އެހެން މުސްލިމެއް އިސްވެ ކުރިއަރާފައި ނެތީސް އިސްވެ އެއްޗެއް ހޯދައިފިމީހާ، ފަހެ އެއަކަށް އެންމެ ޙައްޤުކަން ބޮޑީ ޚުދު އޭނާއެވެ.“ އަދި ހަގުކުދިން ފުރަތަމަ ޞަފުން ދުރުކުރާ މިމީހާއަށް ދަލީލެއް ނުވެއެވެ. އަދި ކިއެއްތަ، މިކަމުން މިކުދިންނަށް މިދެވެނީ ބޮޑު ގޯނާއެކެވެ. އަދި މިސްކިތަށް އައުމުން އެކުދިންގެ ހިތްމަރައިލުންވެސް އޭގައި އެބަ ހިމެނެއެވެ. އަދި މިމީހާއާއި މެދު އެކުދިންގެ ހިތްތަކުގައި ނުރުހުން އުފެދުންވެސްމެއެވެ.
☝️ދެންފަހެ ނަބިއްޔު ﷺ ގެ ބަސްފުޅު: «ليليني منكم أولو الأحلام والنهى» ”ތިމަންކަލޭގެފާނާއި އެންމެ އަރިސްކޮށް ތިޔަބައިމީހުންކުރެ ތަންދޮރުފިލައި ވިސްނުންތެރި ބުއްދިވެރިން ތިބޭހުށިކަމެވެ.“ رواه مسلم (432) — ފަހެ މިޙަދީޘުގެ މުރާދަކީ، ހަރުމީހުން ކުރިޔާލައި އިސްވެ އައުމަށް އެކަލޭގެފާނު އަމުރުކުރެއްވުމެވެ. އަދި ޙަދީޘް ކުރެއްވީ ”ތަންދޮރުފިލައި ވިސްނުންތެރި ބުއްދިވެރި ނޫން މީހެއް، ނާންނާށެކޭ“ ނޫނެވެ. އެހެން ޙަދީޘް ކުރެއްވީހީނަމަ، އަހަރެމެން ހަގުކުދިން ހިފެހެއްޓީހެވެ. އެހެނީ އޭރުން ހަރުނޫން ބަޔަކު އައުމުން ނަހީއޮންނާނެތީއެވެ. އެހެނަސް ޙަދީޘް ކުރެއްވީ (ليليني منكم) ”ތިމަންކަލޭގެފާނާއި އެންމެ ގާތުގައި ވާށޭ ތިޔަބައިމީހުން ތެރެއިން..“ ވީމާ އެއިން ނެރެވޭ މާނައަކީ ކުރިޔާލައި އިސްވެ އައުމަށް ބާރު އެޅުއްވުމެވެ.
⚠️އާއެކެވެ. އެކުއްޖާ މިސްކިތުގައި ހަމަނުޖެހުން ހިންގާނަމަ ނޫނީ ނަމާދުކުރާ މީހުންނަށް ދުއްތުރާ ކުރާނަމަ، އަހަރެމެން އޭނާ އަދަބުވެރި ކުރުވާނަމެވެ. އެހެންޏާ އޭނާގެ ބެލެނިވެރިޔާ މެދުވެރިކޮށް ނޫނީ ސީދާ އޭނާއާއި ކުރިމަތިލައެވެ. އަދި (އިޞްލާޙުވެ) އަދަބުވެރި ނުވެއްޖެ ނަމަ އޭނާއަށް މިސްކިތަށް ވަނުންވެސް އަހަރެމެން މަނަޢުކުރާނަމެވެ.
ސުވާލު ކުރާ ފަރާތް: ”މިޘާލަކަށް އިމާމު މީހާއަށް ނައިބެއް ބޭނުންވާނަމަ ކިހިނެއްތޯއެވެ؟ އެއީ މިޘާލަކަށް އިމާމު މީހާ ނަމާދުގެ ތެރޭ ކަމެއް ދިމާވެގެން ފަހަތް ބަލާއިރު ހަގުކުދިން މެނުވީނެތި އެވެރިން އެކަން ކުރުމަށް ތައްޔާރީއެއް ނެތުމެވެ.“
ޝެއިޚް: ފުރަތަމަ ކަމަކަށް، ﷲ ތިބާޔަތް ބަރަކާތް ލައްވާށި، ފަހެ މިފަދަ ކަމެއް ދިމާވަނީ ކޮން އިރަކުހެއްޔެވެ؟ އިމާމު މީހާ އިމާމުކަން ކުރަން އެހެން މީހެއް ކުރިޔަށް ގެނައުމަށް ބޭނުމެއް ޖެހެނީ ކިހާ ޢާންމުކޮށް ހެއްޔެވެ؟ ފަހަރެއްގައި ގާތްގަނޑަކަށް އަހަރަކު އެއްފަހަރެވެ. އަހަރެން (އިމާމުވެ) މިސްކިތުގައި މިހާރު ތިރީސް އަހަރަށް ވުރެ ގިނަވެއްޖެއެވެ. ދުވަހަކުވެސް މިކަމަށް ބޭނުން ޖެހިފައި ނުވެއެވެ. މިއީ ފުރަތަމަ ނުކުތާއެވެ.
ދެވަނަކަމަކަށް: ހަގުކުއްޖެއް ގާރީވެރިއެއް ނަމަ، އިސްކުރުމުގައި މައްސަލައެއް ނެތެވެ. އެއީ އުމުރުން 10 އަހަރުގެ ކުއްޖަކަށް ވިޔަސްއެވެ. އިސްކުރުވައި ޖަމާޢަތުގައި އޭނާ ނަމާދު ކުރުވެވޭނެއެވެ. އެހެނީ ޞަޙީޙުލް ބުޚާރީގައި ޘާބިތުވެގެންވާ ފަދައިން ނަބިއްޔު ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: « يؤمكم أكثركم قرآناً » ”ޤުރުއާން އެންމެ ގިނައިން އެނގޭ މީހާ، ތިޔަބައިމީހުން ކުރެ އިމާމެއް ގޮތުގައި އަރުވާށެވެ.“ އަދި ޢަމްރު ބުނު ސަލިމަތުލް ޖަރްމީ... އުމުރުން 7 އަހަރުގައި އެކަލޭގެފާނުގެ ޤަބީލާގެ އިމާމެއް ގޮތުގައި އިސްކުރެވުނެވެ....❝
— އިބްނުލް ޢުޘައިމީން (މަޞްދަރު)
~ ގަލަންދާނު
ހުކުރު ނަމާދުގެ ޚުޠުބާގައި ނަބިއްޔު ﷺ ގެ ނަން ޛިކުރު ކުރެވިއްޖެނަމަ ވަނީ އެކަލޭގެފާނަށް ޞަލަވާތް ކިޔުން~ ގަލަންދާނު 🖋 Читать полностью…
ހެއްޔެވެ؟ ނޫނީ އެގަޑީގައި ހަނުހުރުމަށް ވާރިދުވެފައިވާ ރަދީޘްތަކުގެ މައްޗަށް ބަލައި ހަނުހުރުން ހެއްޔެވެ؟
އޭނާއަށް ވަނީ އިތުރުއެކަލޭގެފާނުންގެ މައްޗަށް ޞަލަވާތް ކިޔުމެވެ. އެއީ ”ބަޚީލު މީހަކީ، އެމީހެއްގާތު ތިމަންކަލޭ-
ގެފާނުގެ ނަން ޛިކުރު ކުރެވުމުން ތިމަންކަލޭގެފާނު މައްޗަށް ޞަލަވާތް ނުކިޔަވާ މީހާއޭ“ އޮތް ޙަދީޘް މައްޗަށެވެ.
🔴 The Ruling On Polygamy
①
Polygamy for the capable (qādir) and just (ʿādil) is a prophetic law and is in accordance with sound nature (fitrah). Ibrāhīm married two, and Dāwūd married a thousand women —as mentioned in the Torah and in some stories of the Children of Israel. Sulaymān married a hundred wives, as mentioned in the two Ṣaḥīḥs, from the narrations of Abū Hurayrah. The best of people, Muḥammad ﷺ married eleven —and it was said — nine women, and these two reports are in “Al-Ṣaḥīḥ” from the narrations of Anas.
Most of the Companions married more than one woman. Some of them married while keeping their early marriages and others married with divorce. Al-Bukhārī narrated on the authority of Saʿīd bin Jubayr, who said: Ibn Abbās said to me: “Are you married?” I replied, “No.” He said, “Marry, for the best person of this (Muslim) nation (i.e., Muḥammad) of all other Muslims, had the largest number of wives."
It is a divine law of great wisdom through which significant evils from women and men are prevented, even if its wisdom is hidden from some people due to their shortcomings and their stubbornness in understanding the depths of souls and the innermost instincts.
— ʿAbdul ʿAzīz Al-Ṭarīfī (text)
🖋 Galandān
🌩 What Is It Prescribed For A Muslim To Say, If He Hears Thunder And Sees Lightning?
Answer: What is prescribed for a Muslim when he hears thunder and sees lightning is not to say anything. This is what is legislated for him, because there is no authentic ḥadīth from the Messenger of Allah ﷺ on this matter. Rather, there is a ḥadīth from Abū Qatādah in Al-Musnad, (which says) "We have been forbidden to follow it with our eyes." meaning the meteor.⁽¹⁾ And its chain of transmission was declared fair or what he, Imām Ibn Mufliḥ رحمه الله تعالى said in Al-Ādāb Al-Sharʿiyyah was “Its chain is jayyid” (i.e. fair, as in the grading "ḥasan").
Some scholars say — and this is purely based on ijtihād — that when hearing thunder one should say:
«سُبْحَانَ الَّذِي يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلاَئِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ»
This was reported on the authority of ʿAbdullah ibn al-Zubayr, narrated by Al-Bukhārī رحمه الله تعالى in "al-Adab al-Mufrad". [...]⁽²⁾ and I do not know of any authentic evidence from the Messenger of Allah ﷺ regarding any dhirk (remembrance) when hearing thunder or seeing lightning.
🤚However, if a person remembers Allah without assuming that this is what is legislated to say or that this is valid, but rather because of the enormity and horror of the matter and the likes, then it is not denounced from him.
⚠️As for making this a regular matter on the basis that it is Sunnah or on the basis that it is the prescribed remembrance or on the basis that this is the prescribed remembrance when seeing it, then there is no evidence for this and it has no basis, and Allah knows best.
— Al-Shaykh Al-Muḥaddith Sulaymān Al-ʿAlwan (text)
~ Galandān
-------------------------
[1] Musnad Aḥmad (37/244 no. 22549) On the authority of Muḥammad bin Sīrīn, he said: We were with Abū Qatādah on the roof of our house when he saw a star descending (i.e., a meteor). They looked at it, and Abū Qatādah said, "We have been forbidden to follow it with our eyes."
[2] 📌NOTE: The original arabic quote added here “There is a weakness in its isnād”. I say: Either this is a mistake of the transcript or Shaykh (Al- ʿAlwān) is referring a narration other than ʿAbdullah ibn al-Zubayr's statement narrated by Al-Bukhārī in Al-Adab Al-Mufrad, as the Shaykh clearly stated that “its chain is ṣaḥīḥ” in his fatwā [here]. Also Al-Shaykh Al-Muḥaddith ʿAbdullah Al-Saʿd graded its isnād as ṣaḥīḥ, in his commentary of Al-Adab Al-Mufrad (p. 494, no. 723). The text of this narration is:
ʿĀmir bin ʿAbdullah ibn al-Zubayr said that ʿAbdullah ibn al-Zubayr (رَضِيَ ٱللَّٰهُ عَنْهُ) would stop speaking when he heard a thunder and he would say:Читать полностью…
سُبْحَانَ الَّذِي {يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلاَئِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ}
"Glory be to Allah whom the thunder glorifies with His praise and the angels from the fear of Him." Then he would say, "This is a severe warning to the people of the earth."
⬆️ ސަމާލުކަމަށް: މެދުފޮއިރޯދައިގެ ތިން ދުވަހު (13 ، 14 ، 15) ގައި ދާއިމީ ކޮށް ރޯދަހިފުމީ ބިދުޢައެއް ނޫނެވެ!
އަލްޢަލްވާން ވިދާޅުވިއެވެ: ”ހަނދުނަހުގެ ކޮންމެ މަހެއްގައި ތިން ރޯދަ ހިފުން މުސްތަޙައްބެވެ. އަދި (އެއީ) ”އައްޔާމުލް ބައިޟު“ ކަމަށް ވަކިން ކަނޑައަޅައި ވާރިދުވެފައިވާ ހުރިހާ ޙަދީޘެއްގައި ހާމަނޫން ބަލިކަށިކަން އެކުލެވެއެވެ.“—اهـ.
ޝެއިޚް ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އަލްޚުޟައިރު ވިދާޅުވިއެވެ: ”މުސްތަޙައްބު ވެގެންވަނީ ކޮންމެ މަހެއްގައި 3 ދުވަހަކު ރޯދަ ހިފުމެވެ. އެއީ އަބޫ ހުރައިރާ ގެ ޙަދީޘްގެ މައްޗަށެވެ: ”އަހަރެންގެ ޚަލީލު ﷺ 3 ކަމަކަށް އަހަރެންނަށް ވަޞިއްޔަތް ކުރެއްވިއެވެ: (ދެން އޭގެ ތެރޭގައި ވިދާޅުވިއެވެ) ...ކޮންމެ މަހެއްގައި 3 ދުވަހު ރޯދަ ހިފުމެވެ.“ —متفق عليه (އަލްބުޚާރީ އާއި މުސްލިމް).
ދެންފަހެ، އައްޔާމުލް ބީޟްގެ ރޭތަކަށް އެކަނި އެކަނޑައެޅުން، (ދަންނައެ) އެއެންމެހާ ރިވާޔަތެއްވެސް ބަލިކައްޓެވެ.“—اهـ.
އަދިވެސް އަލްޚުޟައިރް ވިދާޅުވިއެވެ: ”މަރްފޫޢު ޙަދީޘަކުން ނަބިއްޔު ﷺ އަރިހުން އައްޔާމުލް ބީޟް ގައި ރޯދަ ހިފުން ޘާބިތެއް ނޫނެވެ. އަދި އެހެނަސް، ޢުމަރު ބުނުލް ޚައްޠާބު އަދި އިބްނު މަސްޢޫދު އަދި އަބޫ ޛައްރު އަރިހުން ވާރިދުވެފައިވެއެވެ. އަދި ތާބިޢީ ބޭކަލުން ކުރެ، އަލްޙަސަނުލް ބަޞްރީ އާއި އައްނަޚަޢީ އަރިހުންވެސް މެއެވެ.❝ — اهـ.
📝 އަހަރެމެން ބުނަމެވެ: މިއާއި އެކުވެސް، މިކަމުގައިވާ ޢިލްމުވެރިންގެ ޚިލާފުގެ މައްޗަށް ބަލައި: ޞައްޙަކަމަށް ދެކި، ދާއިމީ ކޮށް އެރޯދަ ހިފާ މީހެއްގެ ޢަމަލަކީ ބިދުޢައެއް ނޫނެވެ. ހަމައެފަދައިން އެރިވާޔަތް ޟަޢީފުކަމަށް ދެކި އެހެނަސް ހަނދުމަހުގެ ތެރެއިން 3 ދުވަހުގެ ރޯދައިގެ ގޮތުގައި އެތިން ދުވަހު ރޯދަހިފާމީހާ، ނުވަތަ ޢުމަރުގެފާނާއި އަޞްޙާބުން އަރިހުން އެޢަމަލު ޘާބިތުވެފައިވާ ކަމަށްޓަކައި ހަނދުމަހުގެ ތިން ރޯދަ، އެތިން ދުވަހަށް ޚާއްޞަ ކުރާ މީހާ، އެކަން ކުރުން ހުއްދައެވެ. އެޢަމަލަކީ އަޞްޙާބުބޭކަލުން ތެރެއިން ބަޔެއް ބޭކަލުން ފުށުން ޘާބިތު އަދި ޖުމްހޫރު ޢިލްމުވެރިން މުސްތަޙައްބު ކަމަށް ބަޔާން ކުރައްވާފައިވާ ކަމެކެވެ.
އަބޫ ޢަބްދު ﷲ އައްސޫދާނީ ވިދާޅުވިއެވެ: ”އޭނާ ބޭނުންނަމަ (ދެބަސްވުމެއްނެތް ހަނދުނަހުގެ ރޯދައިގެ) ތިން ދުވަސް، އައްޔާމުލް ބީޟުގައި ހިފާށެވެ. (އޭގައި މައްސަލައެއް ނުވެއެވެ.)“—اهـ.
އަދިކިއެއްހެއްޔެވެ؟ އަލްޢަލްވާން ވިދާޅުވިއެވެ: ”އިބްނު ޢުމަރާއި އިބްނު ޢައްބާސް ގެ އަރިހުން އައްޔާމުލް ބީޟްގެ ރޯދަ ޘާބިތެވެ. އަދި ބުނެވެއެވެ: އޭގެ (އެބަހީ: އަޞްޙާބު ބޭކަލުންގެ ރިވާޔަތް ތަކުގެ) ޙުކަމަކީ މަރްފޫޢު އެވެ.“—اهـ.
އެބަހީ: އެޢަމަލު ﷲ ގެ ރަސޫލު ﷺ އަށް ނިޞްބަތްވެ ވަޑައިގަތުމެވެ.
މުޞްޠަފާ އަލްޢަދަވީ ވިދާޅުވިއެވެ: ”އެކަމުގައި ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘްތަކާއިމެދު ދެބަސްވުން ވެއެވެ. އެހެނަސް ޢިލްމުވެރިން ކުރެ ބައިގަނޑެއް އެރިވާޔަތްތައް އެއްކުރައްވައި ޙަސަނު ކުރެއްވައެވެ.“—اهـ.
އަދި ޢިލްމުވެރިންގެ ޙިލާފު މިކަމުގައި ވެއެވެ. އަހަރެމެންވާނީ ކުރިން، މިކަމުގެ މައްޗަށް ތަފްޞީލެއް ގެނެސްފައެވެ.
އަދި އަހަރެމެންނަށް މިކަމުގައި ބޮޑަށް ބުރަވެވެނީ މެދުފޮއިރޯދައިގެ 3 ރޯދައަކީ އަލްބުޚާރީ އާއި މުސްލިމް ގައި ވާރިދުވެފައިވާ އަބޫ ހުރައިރާގެ، އަދި ޢާއިޝަތުގެފާނުގެ ޙަދީޘްތަކުން ޘާބިތު، ހަނދުމަހެއްގައި ހިފުމަށް ސުންނަތް ވެގެންވާ 3 ރޯދައިގެ ތެރޭ ހިމެނޭ އެއްޗެއް ކަމެވެ. އެހެންކަމުން އެތިން ދުވަހުގައި (13 ، 14 ، 15 ގައި) އެކަނި ހިފިޔަސް ނޫނީ އެނޫން ތިން ދުވަހެއްގައި ހިފިޔަސް އެ ސުންނަތް އަދައުވެވުނީއެވެ. الله أعلم.
~ ގަލަންދާނު