1843
ޢިލްމު އަދި އެއަށް ލޯބިކުރާ ދަރިވަރުންނަށް Notes by, ibn Fahmī Dīdī عفا الله عنه Friends & family
Ibn 'Irāq Al-Kanānī said:
❝ Al-Lālakāī narrated, in ⌜his book⌝ Al-Sunnah ⁽¹⁾, from ‘Amr ibn Dīnār (d. 126H), who said:
I have met nine from the companions of the Prophet ﷺ, that said: “Whoever says: the Qur’ān is created— then he is a kāfir.” ⁽²⁾
And ‘Uthmān Al-Dārimī narrated likewise, from 'Amr:
“I have met companions of the Prophet ﷺ, since seventy years ⌜back⌝, who said: “Allah is the Creator and whatever is besides Him is created, and Qurʾān is the speech of Allāh. From Him did it emanate and to Him shall it return.”
— verily these two ⌜narrations⌝ are ṣaḥīḥ. ❞
— “Tanzīh Al-Sharī‘ah Al-Marfū‘ah, ‘An Al-Akhbār Al-Shanī‘ah Al-Mawdū‘ah” (1/136) ⁽³⁾
~ Galandān
📌 ގަލަންދާނު ޓްވިޓަރ އެކައުންޓަށް ސަބްސްކްރައިބް ކުރައްވާ.
https://twitter.com/galandhaan
(އެހެން ޕްލެޓްފޯމް ތަކަށް ޝެއަރ ކުރައްވާއިރު، HD ފޮޓޯ ޝެއަރ ކުރެއްވުން އެދެން.)
~ ގަލަންދާނު
[ފޮޓޯ 2] އަންހެނާގެ އިޙްރާމް (hd ލިންކް)
~ ގަލަންދާނު
[ފޮޓޯ 1] ފިރިހެނާގެ އިޙްރާމް (hd ލިންކް)
~ ގަލަންދާނު
📌 «Al-Adab Al-Mufrad» of Imām Al-Bukhārī, Read and annotated by Shaykh Al-Muḥaddith 'Abdullah Al-Sa'd
(Transcript, edited and published as a book by his student Aḥmad bin 'Abdur-Razzāq Al-'Anqarī)
990 pages (Arabic)
Uncompressed pdf (428 mb)
(Source)
③
ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ – رحمه الله تعالى – "އަލްމަޖްމޫޢު" 13/48-49 ގައި ވިދާޅުވިއެވެ:
”އަދި ⌝ޚަވާރިޖުން⌜ އެވެރިންގެ ގާތު ޤުރުއާނުގެ ބޭރުފުށުގެ މާނަ ދޭހަވާ އެއްޗާއި ޚިލާފު ނުވާ ގޮތުގައި ޖުމްލަކޮށް ތަފްސީރުކުރެވޭ އެއްޗެއްގައި މެނުވީ، ސުންނަތުގައި ނުހިފައެވެ. ވީމާ (އިހުގެ ބަޔެއް ޚަވާރިޖުން) ޒިނޭ ކުރާ މީހާ ރަޖަމު ނުކުރެތެވެ. އަދި ވައްކަމުގައި ނިޞާބު ވާކަމަށް ނުދެކެއެވެ. ހަމަ އެގޮތުން ބުނެވިދާނެއެވެ: ޤުރުއާނުގައި މުރުތައްދުން މަރާކަށް ނެތެވެ. ވީމާ މުރުތައްދުންގެ ދެވައްތަރެއް އެވެރިން ނަޒަރުގައި ތިބެދާނެއެވެ.
އަދި ⌝ޚަވާރިޖުންގެ ޤަޥްލުތައް⌜ އަހަރެމެންނަށް އެނގިފައިވަނީ މީސްމީހުން އެވެރިން ފުށުން ނަޤުލު ކުރާ އެއްޗަކުންނެވެ. މުޢުތަޒިލާއިންނާއި ރާފިޟީންނާއި ޒައިދީންނާއި ކަރާމިއްޔާއިން ނާއި، އަޝްޢަރިއްޔާއިންނާއި، ސާލިމިއްޔާއިންނާއި ހަތަރު މަޛުހަބުގެ އަހުލުންނާއި ޡާހިރިއްޔާއިންނާއި އަހުލުލް ޙަދީޘް ގެ މަޛުހަބުތަކާއި ފަލްސަފާވެރިންނާއި ޞޫފީންނާއި އެފަދަ އެހެން މީހުންގެ ފުށުން އެވެރިންގެ ފޮތްތައް އަހަރެމެންނަށް ފޯރާފައިވާ ފަދައިން ޚަވާރިޖުންގެ ފޮތެއް އަހަރެމެންނަކަށް ފޯރާފައެއް ނުވެއެވެ.“ ⁽²⁾
-------------------------
[2] އަހަރެން ބުނަމެވެ: އަދި އަހަރެމެންގެ ތެރޭގައި ޚަވާރިޖުން އެވެރިން އެބަޔަކަށް ބުރަވާ ޢިލްމުވެރިޔެއް އަދި ފޮތެއް ނުވެއެވެ. އެއީ އަހަރެމެން ތަރުޖަމާ ކުރި ފޮތެއް މެނުވީއެވެ. ނޫނީ އަހަރެމެންގެ އަޚުން ތަރުޖަމާ ކުރި ފޮތެކެވެ. އެއިން ޒިންދީޤު ޚަވާރިޖެއް ބުންޏެވެ: އަހަރެންގެ ޝެއިޚަކީ ޙާޒިމީއެވެ. އެހެނަސް ޙާޒިމީ ވަނީ ޔޫސުފުގެ ލެއިން ވަލުކުއްތާ ބަރީޢަވެގަތް ފަދައިން އެކަމުން ބަރީޢަވެގެން ނެވެ. މިވެރިންގެ ޤަޥްލަށް އެއްބަސްވާ ޢިލްމުވެރިއެއް ނުވެއެވެ. އެހެންކަމުން އެއަކަށް ރުޖޫޢަވާނޭ އެންމެ ފަތުވާއެއްވެސް މިވެރިންނަކަށް ނެތެވެ. ދެން ޢިލްމުވެރިންގެ ފަތުވާތަކުން ޖުމްލައެއް ނުވަތައެއިން ބަޔެއް އެވެރިން ވަގަށް ނަގައެވެ. އަދި އެޔަށް ތައުވީލުކޮށް ކަންކަމުގައި ފަތުވާ ހަދައެވެ. އެހެނަސް އެ ޢިލްމުވެރިންގެ ޞަރީޙަ ފަތުވާތައް އެބުނާ ޖުމްލައެއްގެ މައްޗަށް ޚަވާރިޖުންގެ ކޮށި ވިސްނުމަށް ނިންމި ނިންމުމާއި ޚިލާފެވެ. އަދި ޢަލީ އަލްޚުޟައިރުއަށް ނިސްބަތްވި މިފަދަ މީހެއްގެ ވާހަކަ އަހަރެމެން ވާނީ ކުރިން ގެނެސްދީފައެވެ.
ﷲ މިބައިމީހުންނަށް ހިދާޔަތް ދައްކަވައި ޙައްޤަށް މަގުދައްކަވާށިއެވެ. އަދި އެވެރިންގެ ނުބައިން މުސްލިމުން މިންޖުކުރައްވާށިއެވެ.
①
ދަލީލު ގެނައުމުގައި ޚަވާރިޖުންގެ މަގުފުރެދުންތައް
ޚަވާރިޖުން އެވެރިންގެ ބިންގާ ބިނާކުރުމުގައި ބުރަވަނީ، ޤުރުއާނުގެ ނައްޞުތަކުގެ ބޭރުފުށަށެވެ. އަދި އެ ޤުރުއާނުގެ ބޭރުފުށު މާނައާއި ޚިލާފުކަމަށް އެވެރިންނަށް ހީވާ ސުންނަތުގެ ޙަދީޘް އެއްލައިލައެވެ. އަދި މިއެއްތަ؟ މި ބޭރުފުށު މާނައާއި ޚިލާފުވާނަމަ މުތަވާތިރު ސުންނަތުގެ ޙަދީޘުތަކާވެސް އެވެރިން ކުޅެލައެވެ. ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ – رحمه الله – އަލްމަޖްމޫޢު 3/355 ގައި ވިދާޅުވިއެވެ:
"ބިދުޢައިގެ އަޞްލު އެނގިގެން ވެއެވެ. ފަހެ ޚަވާރިޖުންގެ ޤަޥްލު ގެ އަޞްލަކީ: އެވެރިން ⌝ކުފުރުނެތް⌜ ފާފައިގެ މައްޗަށް ކާފަރު ކުރާކަމެވެ. އަދި ފާފައަށް ނުވާ ކަންކަން ފާފައިގެ ގޮތުގައި ދެކޭކަމެވެ. އަދި ޤުރުއާނުގެ ބޭރުފުށަށް ދޭހަވާ އެއްޗަކާއި ޚިލާފުވާ ސުންނަތާއި ނުލައި ޤުރުއާނަށް ތަބަޢަވުމަށް ދެކޭކަމެވެ. އެއީ މުތަވާތިރު ޙަދީޘެއް ކަމުގައި ވިޔަސް އެވެ. އަދި އެވެރިންނަށް ⌝މިކަންކަމުގައި⌜ ޚިލާފުވެއްޖެ މީހުން ކާފަރު ކުރެއެވެ. އަދި އެވެރިންގެ ގާތު މުރުތައްދެއްކަމަށް ބެލޭވޭ މީހާ ގެ މުރުތައްދު ކަމުން، އަޞްލީ ކާފަރެއްގެ ކިބައިން ޙަލާލުނުވާ އެތި ޙަލާލެވެ. އެއީ ނަބިއްޔު ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވި ފަދައިންނެވެ: «يقتلون أهل الإسلام ويدعون أهل الأوثان» ”އެއުރެން އިސްލާމު އަހުލުން ޤަތުލުކޮށް، ވަޘަނިއްޔަތުގެ (ޝިރުކުގެ) އަހުލުވެރިން ދޫކުރެތެވެ.“ އަދި މީގެ މައްޗަށް ޢުޘްމާން އާއި ޢަލީ އާއި އެދެބޭކަލުންގެ ބައިގަނޑު ކާފަރު ކުރިއެވެ. އަދި މިފަދަ ގޮތްނުބައި (ޚަބީޘް) ވާހަކައިގެ މައްޗަށް ⌝ގޮތް ކަނޑައަޅައި⌜ ޞިއްފީން (ހަނގުރާމައިގެ އަޞްޙާބު) ބޭކަލުންގެ — ދެބައިގަނޑު —މައްޗަށްވެސް ތަކްފީރު ކުރިއެވެ.“ ⁽¹⁾
-------------------------
[1] އަހަރެން ބުނަމެވެ: އަދި ރާއްޖޭގައިވާ މިޚަބީޘް ފިކުރުގެ މީހުންވެސް އިހުގެ ޚަވާރިޖުންނާއި މިކަމުގައި އެއްގޮތެވެ:
އަދި ޤުރުއާނުގެ ބޭރުފުށުގެ މާނައަށް ޙަދީޘަށް އިންކާރު ކުރެއެވެ. މިގޮތުން ޣައިބުގެ ތަޅުދަނޑި ތަކުގެ އާޔަތް ނަގައި ރަޙިމުގެ އެތެރޭގައިވާ އެއްޗެއް ނޭގެނޭ ކަމަށް މުޠްލަޤުކޮށް ބުނެއެވެ. އަދި ސްކޭން ކުރުމަކީ ޝިރުކެއް ކަމުގައެވެ. އަދި މިބޭރުފުށުގެ މާނައިގެ މައްޗަށް އެ އާޔަތް ޝަރަޙަކޮށްދީފައިވާ ޙަދީޘްތައް އަދި އުއްމަތުގެ އެންމެހާ ޢިލްމުވެރިންގެ ބަސްތަކަށް އިންކާރު ކުރިއެވެ. (އަހަރެމެން މީގެ ތަފްޞީލެއް ވާނީ ކުރިން، ފޮތެއްގެ ސިފައިގާ ގެނެސް ދީފައި)
އަދި ކުފުރަށް ނުވާ ކަންކަން ކުފުރަށް ހެދިއެވެ. ވީމާ ކާފަރުން ފުށުން އެހީ ހޯދުމަކީ ކާފަރުންނަށް ވާގިވެރިވުން ކަމުގައި ކަނޑައެޅިއެވެ. އަދި ތަޙާކުމުގެ ތަރަހައަށް ނުވަންނަ ކަންކަން އެއީ ތަޙާކުމް ކަމަށް ހެދިއެވެ: ކައިވެނި އަޤުދާއި، ގޯތީގެ ރަޖިސްޓްރޭޝަން އާއި ވިޔަފާރި ޓެކްސް ވެސް އެވެ. އަދި މިގޮތުން ޔޫސުފް عليه السلام ޢަޒީޒުގެ ޝަރީޢަތުގައި ނަފްސުގެ ދިފާޢުގައި ހެކިބަސް ދިނުމާއި، ޖަލުގެ އެކުވެރިޔާ މެދުވެރިކޮށް ރަސްގެފާނުގާތު އެއިން ސަލާމަތް ކުރުމަށް އެދުމުގެ މައްޗަށް އަދި މޫސާ عليه السلام ފިރުޢައުނު ގާތުން ބަނީ އިސްރާއީލުން އަޅުވެތިކަމުން މިންޖުކޮށް މިނިވަންކުރުމަށް އެދުމުގެ މައްޗަށް، އެދެބޭކަލުން ޠާޣޫތުއިން އިޖުތިނާބު ނުވާ ކަމުގައި ބުންޏެވެ. އަދި މީގެ ތެރެއިން ބައިގަނޑެއް ވަނީ އެވެރިންގެ ބުނުންތަކުގެ ސަބަބުން ޚުދު ކުފުރަށް ވެއްޓިފައެވެ.
އަދި ފާފައަށް ނުވާ ކަންކަން ފާފައަށް ހެދިއެވެ. ވީމާ ހައްޔަރުގެ އިކުރާހުގައިވާ މީހާ ޒިންމާދާރު ކުރެއެވެ. އޭނާގެ މައްޗަށް ވަކީލުން ނެގުމާއި، ޕެރޯލަށް އެދުމާއި ޕްރޮގްރާމް ގައި ބައިވެރިވުން ޙަރާމް ކުރިއެވެ. އަދި ކިއެއްތަ؟ އެއީ ކުފުރުކަމަށް ކަނޑައެޅިއެވެ.
މިގޮތުން އީމާން ކަމުގެ އަޞްލާއި، އޭގެ ވާޖިބު މިންވަރާއި އޭގެ މުސްތަޙައްބު މިންވަރު އެވެރިންގެ ކުރިމަތީ އެކައްޗެކެވެ. ވީމާ އިހުގެ ޚަވާރިޖުންނެކޭ އެއް އުސޫލަކުން، ކުފުރަށް ނުވާ ފާފައާއި ފާފައަށްނުވާ ކަންކަންވެސް އެބައިމީހުން އީމާނާއި ކުފުރުގެ ތަރަހައަށް ވެއްދިއެވެ. އަދި އޭގެން މީސްތަކުންނަށް ތަކްފީރުކުރިއެވެ. އަހަރެމެންވާނީ މިކަމުގެ މައްޗަށް ކުރިން ފުރިހަމަ ލިޔުމެއް އެކުލަވާލާފައެވެ.
❝ The true victory is the victory of principles, for when the Muslims are victorious with their principles and steadfastness, they are considered ⌜truly⌝ victorious, and the military victory comes as a second stage. That is why, Allah جل وعلا said about the people of Al-Ukhdūd:
﴿ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡكَبِيرُ﴾
“That is the greatest triumph”
Never did Allah جل وعلا mention in His Book {ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡكَبِيرُ} except regarding them. Even though they were exterminated till the last of them, and not one of them remained!
And Allah جل وعلا called it a great triumph.
It is not in the Qur’ān {That is the greatest triumph} except in this place.
The Qur'ān mentions:
﴿وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ﴾
“And that is the ultimate triumph”
﴿وَذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ﴾
“And that is ˹truly˺ the ultimate triumph.”
﴿ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ﴾
“That is ˹truly˺ the ultimate triumph.”
﴿ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ﴾
“That is the ultimate triumph.”
And it is not in the Qur’ān {That is the greatest triumph} except in ⌜the story of⌝ the people of Al-Ukhdūd, who were exterminated till the last of them, and none of them remained.
Allah جل وعلا called it “victory”, because their principles have triumphed. ❞
— Al-Shaykh Al-Muḥaddith Sulaymān bin Nāṣir Al-'Alwān (text)
~ Galandān
ޙަދީޘް: «من غشَّ فليس مني.» ”މަކަރުހަދައިފި މީހާ، ފަހެ އެއީ ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ފުށުން ވާމީހެއް ނޫނެވެ.“
🔻🔻🔻
ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ ވިދާޅުވިއެވެ:
❞ ދެޞަޙީޙު ގައި ނަބިއްޔު ﷺ އަރިހުން ޘާބިތުވެފައިވެއެވެ. އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: «مَنْ يُرِدِ اللَّهُ بِهِ خَيْرًا يُفَقِّهْهُ فِي الدِّينِ» ”ﷲ އެކަލާނގެ އަަޅަކަށް ހެޔޮގޮތް އިރާދަކުރައްވާ ނަމަ ، އެއަޅަކަށް ދީނުގެ ފިޤުހު (ޢިލްމާއި ވިސްނުމާ ފަހުމްް) ދެއްވައެވެ.“ އަދި މިއިން ލާޒިމުވަނީ، ދީނުގައި ފިޤުހުވެރި ނުކުރައްވާ މީހަކަށް، އެއިލާހު ހެޔޮ އިރާދަ ކުރައްވާފައި ނުވާކަމެވެ. ވީމާ ދީނުގައި ފިޤުހުވެރިވުމީ ފަރުޟެއް ކަމުގައި ވެއެވެ. އަދި ”ދީނުގައި ތަފައްޤަހު“ ވުން، އެބަހީ: ޝަރުޢީ އަޙްކާމުތައް، ސަމްޢިއްޔަ ދަލީލުތަކުން⁽¹⁾ މަޢްރިފާކޮށް ⌝ދެނެގަނެވުމެވެ.⌜ މިގޮތަށް ދަނެ ނުގަނެވިއްޖެ މީހާ، ދީނުގައި މުތަފައްޤިހު ވެއްޖެ މީހަކަށް ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް އެމީހެއްގެ އެންމެހާ ކަންކަމެއްގައިވާ ތަފްޞީލިއްޔަ-ދަލީލުތައް، ދެނެގަތުމަށް ކުޅެދިންތެރި ނުވާ މީހުން، މީސްތަކުންގެ ތެރޭ ވެއެވެ. ވީމާ ދެނެގަތުމަށް އޭނާ ނުކުޅެދިގެންވާ އެއްޗެއް، އޭނާގެ ފުށުން ⌝ފަރުޟުކެނޑި⌜ ވީއްލިގެން ދެއެވެ. އެހެނަސް މިއީ މަޢްރިފާކުރުމަށް އޭނާ ބަލިކަށި ކޮންމެ ކޮންމެ ކަމެއްވައި ނޫނެވެ. އަދި އޭނާ އަށް ކުޅަދާނަ ވެއްޖެ އެއްޗެއް، އޭނާއަށް ލާޒިމުވެގެން ވެއެވެ. ދެންފަހެ ދަލީލުތަކަށް ކުޅަދާނަމީހާ: ބުނެވެއެވެ: ތަޤްލީދު⁽²⁾ ކޮށްފުން އޭނާގެ މައްޗަށް ⌝އިސްތިޘްނާއެއް ނެތި⌜ މުޠްލަޤުކޮށް ޙަރާމެވެ. އަދި ބުނެވެއެވެ: އެކަން މުޠްލަޤުކޮށް ހުއްދައެވެ. އަދި ބުނެވެއެވެ: ޙާއްޖަތް އޮވެއްޖެ ހިނދު އެކަން ހުއްދައެވެ. އެއީ މިޘާލަކަށް ދަލީލު ހޯދާ ބެލުމަށް ވަޤުތު ހަނިވެގެންވާ ހިނދުގައެވެ. އަދި މިއީ، މިބުނުންތަކުން އެންމެ ޢަދުލުވެރި ޤަޥްލެވެ. ❝
— މަޖްމޫޢު އަލްފަތާވާ 20/213
~ ގަލަންދާނު
---------------------------
[1] ސަމްޢިއްޔަ ދަލީލަކީ: ވަޙީއެވެ. އެއީ އަހަރެމެން އަޑުއެހީމޭ މިވެނިމީހެއް ނަޤުލު ކުރީތީ، ނަބިއްޔު ﷺ އަރިހުން، އެކަލޭގެފާނަށް ޖިބްރީލް عليه السلام ފޯރުކޮށްދެއްވި، އަދި ޖިބްރީލްއަށް އަރަހުށި ﷲ ފޯރުކޮށްދެއްވި ވަޙީއެވެ.
[2] ތަޤްލީދު ކުރުން: ދަލީލަކަށް ނުބަލައި، މީސްތަކުންގެ ބަހަށް ކަނުކޮށް ތަބަޢަވުމެވެ.
🔻“Al-Udhr Bil Jahl Taḥta al-Mijhar Ash-Shar'ī” (Excuse of Ignorance, Under the Shar'ī Microscope)
by Shaykh Mid’ḥat Āl-Farrāj
Forwarded by:
Shaykh 'Abdullah ibn Jibrīn
Shaykh 'Abdullah ibn Al-Ghunaymān
Shaykh Al-Muḥaddith Abdullah Al-Sa'd
Arabic [pdf]
Shaykh ibn Jibrīn said that this book is most complete of that which was written on this top. If time permits, I hope to translate some texts from this book inshā Allah.
~ Galandān
Ibn Al-Qayyim said:
“A believer never attains perfect pleasure from a sin, and he cannot attain happiness through it. Whenever he tries to attain it, sorrow will always be the constant companion of his heart . Nevertheless the intoxicant of sin covers him with pleasure to it. Whoever devoid his heart from this sorrow, and intensified in its cover and lusts, and there by runs out his Ēmān, upon him is to weep for the death of his heart.”
Source: Madārij Al-Sālikīn 1/137
~ Galandān
•••
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَوۡ كَانَ خَيۡرًا مَّا سَبَقُونَآ إِلَيۡهِۚ وَإِذۡ لَمۡ يَهۡتَدُواْ بِهِۦ فَسَيَقُولُونَ هَٰذَآ إِفۡكٌ قَدِيمٌ (الاحقاف ١١)
The disbelievers say of the believers, “Had it been ˹something˺ good, they (the companions of the Prophet who were weak and powerless) would not have beaten us to it.” Now since they reject its guidance, they will say, “˹This is˺ an ancient fabrication!”
“...they would not have beaten us to it.”
Ibn Kat̲h̲īr said:
❝ As for Ahl us-Sunnah wal-Jama`ah: They say about any act or saying that has not been reported from the Companions:
"It is an innovation." Since if there was any good in it, THEY would have preceded us in doing it, because they have not left off any of the good characteristics except that they hurried to perform them.❞
— Tafsīr Al-Qurān Al-'Aḍīm (13/11)
~ Galandān
If A Traveller Prays Behind A Resident, Should He (Still) Shorten His Four-rak’ah Prayer, Or Should He Follow The Imām:
“If a traveller prays behind a resident, does he shorten the four-rak’ah prayer, or does he follow the imām and pray as he pray? The majority of scholars are of the view that if a traveller prays behind a resident, he prays same as his, and this is the correct view. Rather, a traveller who prays behind some one who performs a complete prayer, prays complete, without connecting the matter of the Imām being a traveller or resident — as long as the Imām prays a complete pray, he prays the same, whether the prayer is Ẓuhr prayer or 'Aṣr prayer. Meaning: if the traveler prayed Ẓuhr prayer behind the one who completes and this imām is praying the 'Aṣr prayer, then too he prays with same (complete) prayer. Likewise whether he prayed behind him Ẓuhr prayer (while Imām prays 'Aṣr) or he prayed behind him 'Aṣr prayer (while Imām prays Ẓuhr). In fact, most of the scholars went to state that, if the traveller was praying the 'Ishā prayer behind someone praying Maghrib, for him is to complete the ('ishā) prayer in four, because he is praying behind a person who completes.⁽¹⁾ So the matter is not the Imām being a traveller or a resident. Rather it lies whether he is someone completing or shortening (qaṣr). And this is the correct view regarding the issue, that the issue is concluded based on completion: Does he pray in completion or he prays it shortening?
Based on this, if the traveller catches up with one rak’ah of the prayer and more than that behind the one who completes the prayer, then he is to pray a complete prayer, and if he does not catch up with a rak’ah but catches up with it (for example) in the last tashahhud, then he is to pray the prayer of a traveller. This is just as he as a resident catches up with the Friday prayer, if he catches up with a rak'ah of the Friday prayer, he prays the Friday prayer, and if he did not catch up with a rak’ah of the Friday prayer, he prays the Ẓuhr prayer as Friday prayer, and prays four rak'ah, based upon the statement of the Prophet ﷺ
(( مَنْ أَدْرَكَ رَكْعَةً مِنَ الصَّلاَةِ فَقَدْ أَدْرَكَ الصَّلاَةَ ))
"If anyone obtains a rak'ah in the prayer (along with the imam), he has obtained the whole prayer."
Understanding from it being: He who does not catch a rak'ah, does not catch up the prayer...”
- Al-Shaykh Al-Muḥaddith Sulaymān bin Nāṣir Al-'Alwān (audio) (text)
~ Galandān
-------------------------
[1] The point here is, Maghrib prayer is a prayer that is not shortened, whether by a traveller or a resident, and yet still, because it is a complete prayer, the traveller who prays 'Ishā behind an Imām (even if the Imām is a traveller) is to pray his 'ishā prayer in complete four, according to the view of most scholars. Shaykh brought this point as an elaboration, although in this issue (i.e. traveller praying 'ishā behind a resident who prays maghrib) he views that the traveller is to shorten it.
ހުކުރު ދުވަހުގެ ދުޢާ ޢިޖާބަވަނިވި ވަޤުތަކީ ކޮބާ؟
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم " خَيْرُ يَوْمٍ طَلَعَتْ فِيهِ الشَّمْسُ يَوْمُ الْجُمُعَةِ فِيهِ خُلِقَ آدَمُ وَفِيهِ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ وَفِيهِ أُهْبِطَ مِنْهَا وَفِيهِ سَاعَةٌ لاَ يُوَافِقُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ يُصَلِّي فَيَسْأَلُ اللَّهَ فِيهَا شَيْئًا إِلاَّ أَعْطَاهُ إِيَّاهُ "
އަބޫ ހުރައިރާ އަރިހުން އައްތިރުމިޛީ ރިވާކުރެއްވި އެވެ: ރަސޫލު اللّٰه ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވި އެވެ: ”އިރު އެދުވަހެއްގެ މައްޗަށް އެރި އެންމެ ހެޔޮވެގެންވާ ދުވަހަކީ ހުކުރު ދުވަހެވެ. ޢާދަމް ޚަލްޤު ކުރެއްވުނީ އެދުވަހުއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ޖަންނަތަށް ވެއްދެވުނީ އެދުވަހުއެވެ. އަދި އޭގެން (ބިމަށް) ބޭލެއްވުނީވެސް އެދުވަހުގައެވެ. އަދި އޭގައިވާ ސާޢަތެއް (އެބަހީ: ވަޤުތެއް) ވެއެވެ. اللّٰه ހަޟުރަތުގައި އެއްޗަކަށް އެދިއްޖެނަމަ އެކަންފުއްދަވައި ދެއްވާނޭ ގޮތުގައި މެނުވީ މުސްލިމު އަޅަކު ނަމާދު ގައި ހުރެ އެވަޤުތާއި ބައްދަލެއް ނުވާނެއެވެ.“
އަބޫ ހުރައިރާ ވިދާޅުވި އެވެ: ޢަބްދު اللّٰه ބުނު ސަލާމް އާއި ބައްދަލު ވެގެން މިޙަދީޘް ޛިކުރު ކުރުމުން ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ: ”ތިމަންކަލޭގެފާނަށް އެސާޢަތެއް އެނގެއެވެ.“ އަހަރެން ދަންނަވައިފީމެވެ: ”ތިކަމުގައި ދަހިވެތި ނުވެ އަހަރެންނަށް ކިޔައިދޭށެވެ.“ ވިދާޅުވިއެވެ: ”އެއީ ޢަޞްރުގެ ފަހުން ފެށިގެން ގޮސް އިރުއޮއްސުމާއި ހަމައަށެވެ.“
އެހެންކަމުން އަހަރެން ދަންނަވައިފީމެވެ: ”(އެވަޤުތެއް) ޢަޞުރު ފަހުން ވާނީ ފަހެ ކިހިނަކުން ހެއްޔެވެ؟ ފަހެ ރަސޫލު اللّٰه ﷺ ވަނީ ޙަދީޘް ކުރައްވާފައެވެ: " لاَ يُوَافِقُهَا عَبْدٌ مَسْلِمٌ وَهُوَ يُصَلِّي "...މުސްލިމު އަޅަކު "ޞަލާތު" ގައި ހުރެ އެވަޤުތާއި ބައްދަލެއް ނުވާނެއޭ...“ (އައްޞަލާތު، ޢާންމުގޮތެއްގައި ބުނެވެނީ ނަމާދަށެވެ.) އަދި ތިޔަ ވަޤުތަކީ (އެބަހީ: ޢަޞުރު ފަހަކީ) އޭގައި ނަމާދުކުރުން ނުވާ ވަޤުތެކެވެ.“ ދެން ޢަބްދު اللّٰه ބުނު ސަލާމް ދަންނަވައި ފިއެވެ: ”ރަސޫލު اللّٰه ﷺ ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވެއެވެ: (مَنْ جَلَسَ مَجْلِسًا يَنْتَظِرُ الصَّلاَةَ فَهُوَ فِي صَلاَةٍ) ޞަލާތައް އިންތިޒާރު ކުރުމުގައި އިށީނދެ ހުރެއްޖެ މީހާ އެހެރީ ޞަލާތުގައެވެ.“
އަހަރެން ދަންނަ ވައިފީމެވެ: ”އާދޭހެވެ.“ ވިދާޅުވި އެވެ: ”އެއީ އެކަމެވެ.“
އަބޫ ޢީސާ (އައްތިރުމިޛީ) ވިދާޅުވިއެވެ: މި ޙަދީޘް "ޙަސަން ޞަޙީޙް” އެވެ.
އަބޫ ދާވޫދު، ޢަބްދު اللّٰه ބުނު ސަލާމް އަރިހުން ރިވާކުރެއްވި އެވެ: ...އަހަރެން (ރަސޫލު اللّٰه ﷺ އަރިހު) ދެންނެވިމެވެ: ”އެ ސާޢަތަކި ކޮބައިތޯއެވެ؟“ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: " هِيَ آخِرُ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ النَّهَارِ " ”އެއީ ދުވާލުގެ ސާޢަތް ތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ފަހު ސާޢަތެވެ.“
އަހަރެން ދަންނަވައިފީމެވެ: ”އެއަކީ ނަމާދު (އައްޞަލާތު) އަދާ ކުރުމުގެ ވަޤުތެއް ނޫން (ތޯއެވެ؟)“ ޙަދީޘް ކުރެއްވި އެވެ: " بَلَى إِنَّ الْعَبْدَ الْمُؤْمِنَ إِذَا صَلَّى ثُمَّ جَلَسَ لاَ يَحْبِسُهُ إِلاَّ الصَّلاَةُ فَهُوَ فِي صَلاَةٍ " ”އާދޭހެވެ. ހަމަކަށަވަރުން މުއުމިނު އަޅަކު ނަމާދުކޮށް އަވަދިވެގެން، ދެން އިށީދެއްޖެނަމަ، އަދި އޭނާ ހިފެހެއްޓިފައި އެހެރީ ނަމާދު ނޫން، އެނޫން އެއްވެސް އެއްޗަކަށް ކަމުގައި ނުވަނީނަމަ، ފަހެ އެހިނދު އޭނާ އެހެރީ ހަމަ ނަމާދު ގައެވެ.“
އަލްޢުލްވާން ވިދާޅުވި އެވެ: ”މިއީ އިބްނު މާޖާ، އަބުއް ނަޠްރު ގެ މަގުން، އަބޫ ސަލަމާ ފުށުން ޢަބްދު اللّٰه ބުނު ސަލާމް ފުށުން ނަބިއްޔާ ﷺ އަރިހުން ރިވާކުރެއްވި ޙަދީޘެކެވެ. އަދި އޭގެ އެންމެހާ ރާވީންނަކީ އިތުބާރުވެވިގެންވާ ބޭފުޅުން ތެރެއިން ވާ ބޭކާލުންނެވެ.“
🔻މުޙިއްމު🔻
ބަކުރުބޭ ތަރުޖަމާ އަށް އިތުރު އަޕްޑޭޓުތަކެއް ގެނައުމަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފައި.
މިޗެނަލްގައި ޓެކްނިކަލް ލިމިޓޭޝަން ތަކެއް ހުރުމުން، އެންމެހާ ބެފުޅުންވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ އައު ޗެނަލަށް ސަބްސްކްރައިބު ކުރެއްވުން އެދެން.
🔻🔻🔻New:
/channel/bakurubetharujama
•°°°°
•°°°•°°°°• Читать полностью…
[ފޮޓޯ2] އަންހެނާގެ އިޙުރާމުގައި މަނާ ބާވަތްތަކާއި އޭގެ ތަފްޞީލް — ގަލަންދާނު
Читать полностью…
[ފޮޓޯ1] ފިރިހެނާގެ އިޙުރާމުގައި، "ފަހާފައި" ހުންނަ ހެދުން ލުމުގެ މާނައާއި އޭގެ ޙުކުމް — ގަލަންދާނު
Читать полностью…
🔺🔺
އަލްބުޚާރީ އެކަލޭގެފާނުގެ ފޮތް "އަދަބް އަލްމުފްރަދް" ގައި ވިދާޅުވިއެވެ:
(38) ބާބު: އެއިން ތިޔަބައިމީހުންގެ ރަޙިމުގެ ގުޅުން ދެމެހެއްޓުމަށް (ބޭނުންވާވަރަށް) ތިޔަބައިމީހުންގެ ނަސަބުތައް ދަސްކުރާށެވެ.
(72) حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ خَالِدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَتَّابُ بْنُ بَشِيرٍ، عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ رَاشِدٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ قَالَ: حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ جُبَيْرِ بْنِ مُطْعِمٍ، أَنَّ جُبَيْرَ بْنَ مُطْعِمٍ أَخْبَرَهُ، أَنَّهُ سَمِعَ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ يَقُولُ عَلَى الْمِنْبَرِ:
«تَعَلَّمُوا أَنْسَابَكُمْ، ثُمَّ صِلُوا أَرْحَامَكُمْ، وَاللَّهِ إِنَّهُ لِيَكُونُ بَيْنَ الرَّجُلِ وَبَيْنَ أَخِيهِ الشَّيْءُ، وَلَوْ يَعْلَمُ الَّذِي بَيْنَهُ وَبَيْنَهُ مِنْ دَاخِلَةِ الرَّحِمِ، لَأَوْزَعَهُ ذَلِكَ عَنِ انْتِهَاكِهِ.»
މިންބަރު މަތީ، ޢުމަރު ބްނުލް ޚައްޠާބު رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ވިދާޅުވިއެވެ: ”ތިޔަބައިމީހުންގެ ރަޙިމުގެ ގުޅުން ދެމެއްހެއްޓުމަށް، ތިޔަބައިމީހުންގެ ނަސަބުތައް އުނގެނޭށެވެ. ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ. މީހަކާއި އޭނާގެ އަޚަކާއި ދެމެދު ކޮންމެ ވެސް ނުރުހުމެއް އޮވެ، އޭނާ އާއި އެމީހަކާއި ދެމެދު ރަޙިމުގެ ގުޅުމެއް އޮވެއްޖެކަން އޭނާއަށް އެނގޭނަމަ، އޭނާ އާއި ގުޅުން ކެނޑުމުން އެކަން ހުއްޓުވައިދެއެވެ.“ ⁽¹⁾
(73) حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يَعْقُوبَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ عَمْرٍو، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَاهُ يُحَدِّثُ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّهُ قَالَ:
«احْفَظُوا أَنْسَابَكُمْ، تَصَلُوا أَرْحَامَكُمْ، فَإِنَّهُ لاَ بُعْدَ بِالرَّحِمِ إِذَا قَرُبَتْ، وَإِنْ كَانَتْ بَعِيدَةً، وَلاَ قُرْبَ بِهَا إِذَا بَعُدَتْ، وَإِنْ كَانَتْ قَرِيبَةً، وَكُلُّ رَحِمٍ آتِيَةٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَمَامَ صَاحِبِهَا، تَشْهَدُ لَهُ بِصِلَةٍ إِنْ كَانَ وَصَلَهَا، وَعَلَيْهِ بِقَطِيعَةٍ إِنْ كَانَ قَطَعَهَا.»
އިބްނު ޢައްބާސް ވިދާޅުވިއެވެ: ”ރަޙިމުގެ ގުޅުން ދެމެހެއްޓުމަށް (ފުދޭނޭ މިންވަރަށް) ތިޔަބައިމީހުންގެ ނަސަބުތައް ރައްކާކުރާށެވެ. އެހެނީ އެމީހަކާއި ރަޙިމުގައި ގާތް މީހެއް، ދުރުގައިވިޔެއް ކަމަކު، އޭނާއެއް ދުރެއް ނުކުރާނެތެވެ. އަދި އެމީހަކާއި (ރަޙިމުގައި) ދުރު މީހެއް، ގާތުގައި ވިއެއް ކަމަކު، އޭނާއެއް، ގާތެއް ނުކުރާނެތެވެ. އަދި ރަޙިމުގެ ކޮންމެ ގުޅުމެއް އޭގެ އަހުލުވެރިޔާ ކުރިމައްޗަށް ޤިޔާމަތް ދުވަހު އަންނަހުއްޓެވެ. އޭގެ ގުޅުން ދަމަހައްޓައިހެދި ނަމަ، އެދެމެހެއްޓި ކަމަށް އޭނާއަށްޓަކައި އެ ހެކިވެއެވެ. އަދި (އެގުޅުން) ކަނޑާފައިވާނަމަ ކެނޑިކަމުގެ މައްޗަށް އޭނާއާ ދެކޮޅަށް އެ ހެކިވެއެވެ.“⁽²⁾
-----------------
[1] އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ޢަބްދު ﷲ އައްސަޢްދު ”އަދަބް އަލްމުފްރަދް“ ގެ ތަޢްލީޤުގައި ވިދާޅުވިއެވެ: ”މި ރިވާޔަތް މަޥްޤޫފެވެ. އަދި ސަނަދު ބަލިކަށްޓެވެ. —ދެން އެކި ސަނަދުތަކުގެ ތަފްޞީލު ގެންނެވުމަށްފަހު ވިދާޅުވިއެވެ — އަދި މި (ސަނަދުތަކުގެ) މަގުތައް އެކަތި އަނެކައްޗަށް ވަރުގަދަކޮށް ދެއެވެ.“
[2] އައްސަޢްދު ވިދާޅުވިއެވެ: ”މިރިވާޔަތް މަޥްޤޫފެވެ. އަދި އޭގެ ސަނަދު ޞައްޙައެވެ.“ އަދި އެހެން މަގުތަކުން މިރިވާޔަތް މަރްފޫޢުކޮށް (ނަބިއްޔު ޞ އަށް ސަނަދުން) ރިވާވެފައިވާ ކަމަށް، އިޝާރާތް ކުރައްވައި ތަފްޞީލު ގެންނެވިއެވެ. ދެން ވިދާޅުވިއެވެ: ”...މަރްފޫޢުކޮށް މިރިވާޔަތް ޞައްޙަ އެއް ނޫނެވެ. އަދި ރަނގަޅުގޮތަކީ އަޙްމަދު ބުނު ޔަޢްޤޫބު އާއި އަބޫ ދާވޫފުއް ޠަޔާލިސީ ގެ މަޥްޤޫފު ރިވާކުރެއްވުމެވެ.“
~ ގަލަންދާނު
❝ Allah ﷻ said:
﴿وَلَا يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا﴾
“...and they do not remember Allâh but little.”
Whoever is inspired by Allah ﷻ , with Al-Tasbīḥ and Al-Dhikr (remembrance)... is freed from hypocrisy.
Therefore, abundance in dhikr is a sign of faith, and a lack of dhikr is a sign of hypocrisy.
Prophet ﷺ said:
سُبْحـانَ اللهِ وَبِحَمْـدِهِ :
• عَدَدَ خَلْـقِه
• وَرِضـا نَفْسِـه
• وَزِنَـةَ عَـرْشِـه
• وَمِـدادَ كَلِمـاتِـه ❝ ⁽¹⁾
—Al-Shaykh Al-Muḥaddith 'Abdul 'Azīz Al-Khuḍayr (twitter)
~ Galandān
---------------------
[1] This Dhikr is from the morning Adhkār (not restricted to early morning (sabāḥ) adhkār). It is read 3 times. (Some scholars have the opinion that it is not limited.) I hope to translate a detail explanation on this Dhikr soon. Inshā' Allah.
②
މިގޮތުން އެބައިމީހުން ގެ މިޚަބީޘް ބުނުންތަކަަށް ރައްދު ދިނުމުން، "ދަލީލު" މައްޗަށް އެއްވެސް އެއްޗެއް އިސް ނުވާނެއޭ ބުނެއެވެ. އަދި ޤުރުއާނުގެ އާޔަތެއްގެ އަމިއްލަ ފަހުމުގެ މައްޗަށް ޙަދީޘާއި ސަލަފުންގެ ފަހުމް އިންކާރު ކުރެއެވެ.
ވީމާ ޚަވާރިޖުން ވަނީ، ނުރައްކާތެރި ދެ ކަމެއް ތެރެއަށް ވެއްޓިފައެވެ:
ފުރަތަމައީ: ސުންނަތަށް ތަބަޢަ ވުމުގެ ވާޖިބު އެޅުމެވެ. އަދި ރަސޫލަށް ތަބަޢަވުމުގެ ވާޖިބިއްޔަތެއް އެވެރިން ⌝ޙަޤީޤަތުގައި⌜ ނުދެކެއެވެ. ﷺ
ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ "އަލްމަޖްމޫޢު" 20/104 ގައި ވިދާޅުވިއެވެ:
”އަދި ބިދުޢައިގެ އަހުލުން، ފަހެ އެއުރެންގެ ފާފައީ ސުންނަތާއި މުއުމިނުންގެ ޖަމާޢަތަށް (އެބަހީ: ސަލަފުންގެ ފަހުމަށް) ތަބަޢަ ވުމަށް އެވެރިންނަށް ވެވިގެންވާ އަމުރުން ވީއްލިގަތުމެވެ. އެހެނީ ޚަވާރިޖުންގެ ބިދުޢައިގެ އަޞްލަކީ، ރަސޫލަށް ކިޔަމަން ގަންނަން ޖެހޭކަން ނުދަތުމެވެ. އަދި ޤުރުއާނުގެ ބޭރުފުށަށް އެވެރިންނަށް ދޭހަވާ އެއްޗާއި ޚިލާފަށް އިތުރުއެކަލޭގެފާނުން ނަށް ތަބަޢަވާން ޖެހޭކަން ނުދަތުމެވެ. އަދި މިއީ ވާޖިބެއް އެޅުމެވެ.“
އަދިވެސް އެކަލޭގެފާނު – رحمه الله – "އަލްމަޖްމޫޢު" 19/73 ގައި ވިދާޅުވިއެވެ:
”އަދި ޚުދު ރަސޫލަށް ބޯއަނބުރާލައި އެކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތުން ފެޔަށް ޖެހުން ޚަވާރިޖުން ޖާއިޒުކުރިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނަށް ކިޔަމަންތެރިވުމާއި ތަބަޢަވުން ވާޖިބުނުކުރެތެވެ. ހަމަކަށަވަރުން އެވެރިން އެކަލޭގެފާނު ތެދުކުޅައީ ޤުރުއާނުން ފޯރުކުޅަ އެއްޗަކަށެވެ. އެވެރިން ދެކޭގޮތުން ޤުރުއާނުގެ ބޭރުފުށާއި ޚިލާފުވާ އެކަލޭގެފާނު ޝަރުޢުކުރެއްވި ސުންނަތަކަށް ނޫނެވެ.“
ދެވަނަ އެއްޗަކީ: އެވެރިންގެ އަމިއްލަ ފަހުމާއި ރައުޔު ތަކަށް ޤުރުއާން ތަފްސީރު ކުރުމެވެ.
އެއުރެންނަށް ސުންނަތާއި ނުލައި ޤުރުއާނަށް ތަބަޢަވުމަކުން އެކަންޏެއް ނުފުދުނެވެ. އަދިކިއެއްތަ؟ އޭގެ މައްޗަށް އެވެރިންގެ އަމިއްލަ ފަހުމާއި ރައުޔާއި ހަވާނަފުސަށް ޤުރުއާން ތަފްސީރުކުރުމުގެ ތެރެއަށް ވަނެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ވަޢީދުގެ އާޔަތް ތަކުގައެވެ. އެގޮތުން އޭގެ ⌝ޙަޤީޤީ⌜ ފަހުމުގައި މައްސަލަ ޖެހުނެވެ. ރާފިޟީންގެ ބިދުޢަ އާއި ޚަވާރިޖުންގެ ބިދުޢައިގެ ފަރަޤާއި އޭގެ ތަފާތު ކިޔައި ދެއްވަމުން "އަލްމަޖްމޫޢު" 28/483 ގައި ޝެއިޚުލް އިސްލާމް ވިދާޅުވިއެވެ:
”މީގެ އިތުރުން: ޚަވާރިޖުން ޤުރުއާނަށް ތަބަޢަވަނީ އެވެރިންގެ އަމިއްލަ ފަހުމުގެ މައްޗަށެވެ. އަދި އެއުރެން (ރާފިޟީން) ތަބަޢަވަނީ ވުޖޫދުގައި ނުވާ އެވެރިންގެ މަޢުޞޫމު އިމާމުގެ މައްޗަށެވެ. ވީމާ ޚަވާރިޖުންގެ ސަނަދު އެވެރިންގެ ސަނަދަށް ވުރެ ހެޔޮ އެވެ. (އެބަހީ ވުޖޫދުގައި ނުވާ ފަރާތަކަށް ވުރެ ވުޖޫދުގައިވާ މީހަކަށް ނިސްބަތް ވުން، އެދައުވާގައި ތެދެވެ.)“
އަދިވެސް "އަލްމަޖްމޫޢު" 28/491 ގައި އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ:
”މީގެ އިތުރުން: ހަމަކަށަވަރުން ޚަވާރިޖުން ޤުރުއާނަށް ތަބަޢަވާކަމަށް ދަޢުވާކޮށް ކުރާކަމަކީ އެވެރިންގެ އަމިއްލަ ރައުޔުތަކަށް ތަބަޢަވުމެވެ. އަދި ޤުރުއާނާއި ޚިލާފުވާ ކަމަށް އެވެރިން ބުނާ ސުންނަތަށް ވެސް ތަބަޢަވާކަމަށް އެވެރިން ދަޢުވާ ކުރެއެވެ. އަދި ރާފީޟީން އޮޅުވާލައިގެން ދައުވާ ކުރަނީ އަހުލުލް ބައިތު އަށް ތަބަޢަވާކަމެވެ. އަދި އެ އަހުލުލް ބައިތުން ތެރޭ ކުށްތަކުން މަޢުޞޫމު ⌝ކާއިނާތުގެ⌜ އެއްވެސް ޢިލްމެއް ފޮރުވިގެން ނުވާ މީހުން ވާކަމަށް ދައުވާ ކުރެއެވެ. އަދި ކުށެއް ވެސް ނުޖެހޭ ބަޔެއް ކަމެވެ. ދަނެހުރެ ނޫނީ އޮޅިގެން ނޫނީ ވިސްނައިގެން ވިޔަސް މެއެވެ.“
އަދި ޝެއިޚުލް އިސްލާމް ގެ ބަސްފުޅުތަކަށް ބަލައިފި މީހާ އަށް ޚަވާރިޖުންގެ ބިދުޢައިގެ މައްޗަށް އެނގިގެންދަނީ:
ޚަވާރިޖުންގެ ބިދުޢައިގެ އަޞާޞާއި އޭގެ ގޮފިތަކުގެ މައްޗަށް އެބައިމީހުން އަމިއްލަޔަށް ލިޔެފައިވާ ފޮތްތަކެއް ނުހުންނަ ކަމެވެ. އަދިކިއެއްތަ؟ އެވެރިންގެ ފިކުރުތައް ދެމި ހުންނަނީ އެވެރިންގެ ބުއްދީގައެވެ. އޭތި އެކުލަވާލައި ބިދުޢަވެރި ފިކުރީ އަސާސެއް މައްޗަށް މުޑުވަތް ކުރެއެވެ. މުސްލިމުން ތަކްފީރު ކުރުމާއި މި ފާސިދު ގޮތްނިންމުމަށް ތަބަޢަވާން މުސްލިމުން މަޖުބޫރު ކުރުވުމުގައެވެ. މިވެރިންގެ މޫތައް ފުރަތަމަ ލާ އިރު ދެނަގަންނަށް އުދަގޫވާ ސަބަބަކީ މިއީއެވެ. ވީމާ އެވެރިންގެ މި ބިދުޢަ ފަތުރައި ބިންވަޅުނަގައިލަން ފުރުސަތު ލިބެއެވެ. މިއީ އެންމެހާ އެހެނިހެން ބާޠިލު ފިރުޤާ ތަކާއި ޚިލާފަށެވެ. އެވެރިން ގެ ޢަޤީދާތައް ލިޔެވިފައިވާ ފޮތްތައް އެވެރިންގެ އަތުގައި ހުރެއެވެ. އެއީ އެވެރިންނަށް ތަބަޢަވާ މީހުން އެވަކިކޮށް ދެނެގަނެ އަދި ބިދުޢަ ފެތުރުމަށެވެ.
ދަލީލު ގެނައުމުގައި ޚަވާރިޖުންގެ މަގުފުރެދުންތައް | ގަލަންދާނު
Читать полностью…
ޣައްޝަ އަކީ ކޮބާ؟
ނަބިއްޔު ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: «مَنْ غَشَّنَا فَلَيْسَ مِنَّا» ”އަހަރެމެންނަށް މަކަރުހަދާ މީހަކީ، އަހަރެމެން ތެރެއިން ވާ މީހެއް ނޫނެވެ.“ — ރިވާކުރެއްވީ މުސްލިމް އެވެ.⁽¹⁾
އަދި އެހެން ލަފްޡަކުން: «من غشَّ فليس مني.» ”މަކަރުހަދައިފި މީހާ، ފަހެ އެއީ ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ފުށުން ވާމީހެއް ނޫނެވެ.“
އަލްޚައްޠާބީ ވިދާޅުވިއެވެ: އެބަހީ: ”ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ފައިންޕުޅު މަތީ ގައި ވާ މީހެއް ނޫނެވެ... އަދި ތިމަންކަލޭގެފާނަށް ތަބަޢަވުމާއި ތިމަންކަލޭގެފާނުގެ ސުންނަތުގައި ހިފުން ދޫކޮށްލާފައިވާ މީހެކެވެ.“
އަލްމުނާވީ ވިދާޅުވިއެވެ: ”އަލްޣައްޝަ އަކީ، ދެރަ އެއްޗަކާއި މޮޅު އެއްޗެއް އެއްކުރުމެވެ.“
އިބްނު ޙަޖަރުލް ހައިޘަމީ ވިދާޅުވިއެވެ: ”ޙަރާމް ކުރެވިފައިވާ ޣައްޝަ އަކީ: ވިއްކާ މީހާ ވިޔަސް ގަންނަމީހާ ވިޔަސް، އެ އެއްޗެއްގައި އެކުލެވޭ [ފާޅުނުވެހުރި] ޞިފަޔެއް، ކުރިން ހާމަވީނަމަ، އެއަގަށް އެއްބަސް ނުވާނޭ ކަންތަކެވެ.“
އަލްކަފަވީ ވިދާޅުވިއެވެ: ”އަލްޣައްޝަ (މަކަރުހެދުން)، ހިތް ކަޅުކުރެ އެވެ. އަދި މޫނު ކުނި ކުރެއެވެ. ހިތްނުބައި ކަމާއި ނަފުރަތަށް މިލަފުޒުގެ ނިސްބަތްވާ ސަބަބަކީވެސް މިއީއެވެ.“
އަދި ޣައްޝަ ގެ ބާވަތްތައް ގިނަގުނަ ވެގެން ވެއެވެ. އެގޮތުން ރައްޔިތުންނަށް ޚިޔާނާތްތެރިވުމަކީ ވެސް މީގެ ތެރެއިންވާ ކަމެވެ.
އިތުރުއެކަލޭގެފާނުން ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ:
«مَا مِنْ عَبْدِ يَسْتَرْعِيهِ اَللَّهُ رَعِيَّةً, يَمُوتُ يَوْمَ يَمُوتُ, وَهُوَ غَاشٌّ لِرَعِيَّتِهِ, إِلَّا حَرَّمَ اَللَّهُ عَلَيْهِ اَلْجَنَّةَ»
”ﷲ ބަޔަކު މީހުންގެ މައްޗަށް އެއްވެސް މީހަކު ވެރިކުރައްވާފައި ވަނިކޮށް، އޭނާ މަރުވާހިނދު އޭނާ ވަނީ، އެބައިމީހުންނަށް [غَاشٌّ] ޚިޔާނާތްތެރިވެފައި ނަމަ، އެމީހެއްގެ މައްޗަށް، އެކަލާނގެ ޖަންނަތް ޙަރާމް ނުކުރައްވައި ނުދާހުއްޓެވެ.“ —އަދި މިއީ ދެޞަޙީޙު ގެ ރިވާޔަތެކެވެ.
އަދި ނަޞޭޙަތްތެރި ވުމުގައި ވެސް ޣައްޝަ ހިމެނެއެވެ. މިއީ އެކަމުގައި އިޚްލާޞްތެރި ނިޔަތެއް ނެތުމެވެ.
އަދި އަލްޣައްޝަ ގެ އެންމެ ބޮޑު ވައްތަރަކީ ދީނުގައި މަކަރުހެދުމެވެ. އެއީ ބަނީ އިސްރާއީލް ގެ ރާހިބުން ކަންތައް ކުރި ފަދައިންނެވެ. ޙައްޤު ފޮރުވައި މީސްތަކުންނަށް ބާޠިލު ދެއްކުމެވެ. އެއީ އެކަމުން ދުނިޔެއަށް ދަހިވެތިވެއެވެ. އެވެރިން އިސްވެ މަގުފުރެދި އެތައް ބައެއް މަގުފުރެއްދިއެވެ. އަދި ޙައްޤު މަގުން ކައްސައިލިއެވެ. ވީމާ ޙައްޤު ފޮރުވުން، ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް މުޞީބާތުގެ ވަޤުތުގައި، ވަނީ އުއްމަތަށް ޣައްޝް ކުރުމުގެ ތެރެއިންނެވެ.
އަހަރެން ބުނަމެވެ: އަދި މުސްލިމުންގެ މުދާ އޮޅުވައިލައިގެން ހޯދުން މީގެ ތެރެއަށް ވަދެއެވެ. ވީމާ ކަމުގެ ޙަޤީޤަތަށް ބުނެ، ޚައިރާތެއް ލިބުން ދަތިވެދާނޭ ކަމަށް، ޞަދަޤާތް ބޭނުންވާ މީހާ އާއި ސަބަބު އޮޅުވައިލުމީ ޣައްޝަ އެވެ.
— މަޞްދަރުތައް: އައްޝެއިޚް ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އަލްޚުޟައިރު (ޓުވިޓާ) ޢަބްދު ﷲ ބުނު ޙަމޫދުލް ފަރީޙް ގެ މިޙަދީޘުގެ ޝަރަޙަ، އިސްލާމް ސުވާލާއި ޖަވާބު (22845)
~ ގަލަންދާނު
-------------------------
[1] مسلم: كتاب الإيمان، باب قول النبي : من غشنا فليس منا (102)، أبو داود (3452)، والترمذي (1315)، وابن ماجه (2224)، وأحمد (7290).
•••
އަލްޤުރުއާން —ތަފްސީރު އެންޑް ބައި ވޯރޑް— އެޕް
ބަކުރުބޭގެ ޤުރުއާން ތަރުޖަމާއާއި އެކު (ފޮޓޯ HD)
ރަސްމީ ޑައުންލޯޑް ޕޭޖް
•.
"صَلَّى عَلَيْكَ اللهُ مَا لَفَظَ الوَرَى
حَرفًا مِنَ الأذكَارِ والقُرآنِ". ﷺ ♥️
•••
❞ މިއުއްމަތް ވަނީ ޢިލްމުވެރިންނާއި، ޢިލްމުގެ ދަރިވަރުންނާއި، ދަޢުވަތުދޭ މީހުންނާއި، ދަރުސްދޭ މީހުންނާއި، މުފައްކިރުންނަށް ނުހަނު ބޭނުން ޖެހިފައެވެ. މުޖުތަމަޢުގައިވާ މަގުފުރެދުން ތަކާއި އެއުރެން ކުރިމަތިލައެވެ. ރާފިޟީ (ޝިޢައީންގެ) ފިކުރާއި ކުރިމަތިލައެވެ. ސެކިއުލަރިސްޓުންނާއި ކުރިމަތިލައެވެ. (މުސްލިމްކަކަމުގެ) ދޮގުފޭރާމާއި، މާޔޫސްކަން ބިނާކުރަނިވި އަހުލުންނާއި ކުރިމަތިލައެވެ. ތަހުޒީބާއި ބުއްދީގެ ހަމަތަކުގެ އަހުލުން ކަމަށް ދައުވާ ކުރާ ފަރާތްތަކާއި ކުރިމަތިލައެވެ. ޤުރުއާނާއި ސުންނަތުން މަގުދައްކާ އެއްޗަކުން، އެވެރިންނަށް ކެރިކުޅަދާނަވީ ވަރަކުން ކުރިމަތިލައެވެ. އެއީ ބޭއިންސާފާއި ޢުދުވާނެއް އެކެމުގައި އަނެކުންނަށް ނުދޭ ޙާލުގައެވެ. ފަހެ ހަމަކަށަވަރުން، ޙައްޤުގެ މަތީގައި މެނުވީ މިއުއްމަތަށް ނަޞްރުލިބުން ނުވެއެވެ. އަދި ކޮންމެ ވަކި ފަރުދެއް މައްޗަށްވެސް، ޢަދުލުވެރިކަން ޤާއިމުކޮށްގެން މެނުވީއެވެ. އެހެނީ ޢަދުލުވެރިކަމީ، ﷲ އެއަކަށް ލޯބިވެވޮޑިގެންވާ ކަންތަކުން ކަމެކެވެ. އަދި އެއިލާހުގެ ރަސޫލު ﷺ ވެސް އެވެ. ﴿وَإِذَا قُلۡتُمۡ فَٱعۡدِلُواْ﴾ ”އަދި ތިޔަބައިމީހުން ބަސްބުނާނަމަ، عدل އަށް (ތެދަށް) ބުނާށެވެ!“ މިއީ މުސްލިމުންނަށް ވިޔަސް އެވެ. ނުވަތަ ކަފާރުންނަށް ވިޔަސްއެވެ.❝
— ޝެއިޚް ސުލައިމާން ބުނު ނާޞިރަލް ޢަލްވާން (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު
•••
قال الميموني : قال لي أحمد : " يا أبا الحسن ، إياك أن تتكلم في مسألة ليس لك فيها إمام " .
އަލްމައިމޫނީ ވިދާޅުވިއެވެ: ⌝އިމާމް⌜ އަޙްމަދް އަހަރެން ގާތު ވިދާޅުވިއެވެ: ”އޭ އަބޫ ޙަސަނެވެ! ކަމަކާއިމެދު ⌝އެބޭފުޅެއްގެ ބަހަށް ތަބަޢަވާނޭ⌜ އިމާމެއް ނެތި ވާހަކަ ދެއްކުމާއިމެދު، ސަމާލުވާށެވެ.“
"سير أعلام النبلاء" (11/296)
Prayer Of The Traveller Behind The Resident.
Question:
A man who is a traveller has arrived in the country to which he travelled and wants to pray with a resident Imām. Is his prayer valid?
Answer:
Al-ḥamdulillāh
There is no objection to the traveller praying behind the resident, whether the manner of the prayer differs or not. The difference in intention (between the resident Imām and the travelling follower) does not impact it, except in case the traveller catches up with the imām less than a rak’ah ⌜to finish the prayer⌝, then he prays shortened (qaṣr).
An example of this: a traveller catches up with the imām, the final tashahhud of the Ẓuhr prayer, then in this case, he prays two rak’ahs of Ẓuhr. Hence this is his prayer if he does not catch up with one rak’ah or more.
But if he catches up with one rak’ah or more of the resident’s prayer, then it is mandatory for him to perform it in complete. This is the view of most scholars, and it is ⌜the opinion⌝ which was narrated from Ibn 'Abbās and Ibn 'Umar, رضي الله عنهما.
And in Ṣaḥīḥ Muslim (688) on the authority of Mūsa bin Salamah Al-Hudhalī, who said: "I asked Ibn 'Abbās: How should I perform prayer when I am in Makkah, and when I do not pray along with the Imām?" He said: "Two rak'ahs (of prayer) is the Sunnah of Abu'l-Qasim ﷺ."
In Ṣaḥīḥ Muslim (694) via Nafi’, who said: "When Ibn 'Umar prayed with the Imām, he performed four rak'ahs, but when he observed prayer alone, he performed two rak'ahs."
Al-Bayhaqī narrated in Al-Sunan via Sulaymān Al-Tamīmī on the authority of Abū Mijlaz, who said: "I said to Ibn 'Umar: The traveller catches up with two rak’ahs of the people’s prayer — meaning: the residents — is the said two rak’ahs sufficient for him, or does he pray with resident's prayer (i.e. four rak'ah)? He laughed and said: “He is to pray as they pray.”
And if the form of prayer differs, such as the traveller praying the Maghrib prayer behind a resident who is praying Ishā, then he will sit after the third.
⌜In this case⌝ should he (perform taslīm to) complete his prayer and leave, or should he (sit and) wait for the imām until he completes his prayer, read tashahhud with him and perform taslīm?
Each of these two sayings has a prospect, and the closest (to what is more correct), in my view, is the second possibility, which is waiting.
And if the opposite is the case, such as the traveller praying the 'Ishā prayer behind a resident who is praying Maghrib, then what appears to me in this matter is that he prays two rak’ahs and sits until the imām completes his prayer ⁽¹⁾, and he says tashahhud and gives Salām with him, and Allah knows best.
- Al-Shaykh Al-Muḥaddith Sulaymān bin Nāṣir Al-'Alwān
(Source: originally from Islamqa fatwā no. 26186)
~ Galandān
----------------------
[1] Elsewhere Shaykh Sulaymān Al-'Alwān said: “Who performs Maghrib behind a person who prays 'Ishā, he is to perform Salām (in the third rak'ah), then enter into 'Ishā prayer with the Imām. What is more correct is that this style is permissible.” (source)
Tafsīr of the verse:
﴿وَإِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٌ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ أَذَاعُواْ بِهِۦۖ وَلَوۡ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُوْلِى ٱلۡأَمۡرِ مِنۡهُمۡ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسۡتَنۢبِطُونَهُۥ مِنۡهُمۡۗ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ لَٱتَّبَعۡتُمُ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِلَّا قَلِيلًا﴾ [ النساء: 83]
“And when they hear news of security or fear,[[ i.e., when they get the news of victory or a threat. ]] they publicize it. Had they referred it to the Messenger or their authorities, those with sound judgment among them would have validated it. Had it not been for Allah’s grace and mercy, you would have followed Satan—except for a few.”
Al-Sa'dī said:
Here Allah chides His slaves for doing something that is not befitting, and teaches them that when news comes to them of any important matter and any matter that affects the public interest and has to do with reassurance and the joy of the believers, or some disquieting matter that may signal bad news, they must verify it and not hasten to spread that news. Rather they must refer to the Messenger (ﷺ) and to the people in authority, people of wisdom, knowledge, sincerity, reason and maturity, who know about things and what is and is not in the public interest.
Then if it is determined that there is some interest to be served by broadcasting the news, and that it will encourage the believers and make them happy, or it will alert the Muslims to some plot of their enemies, in that case they may go ahead and broadcast the news. But if they determine that there is no interest to be served, or that there is some slight interest but the harm it will cause outweighs that interest, then they should not broadcast it. Hence Allah says: ﴾those who sought news could learn it from them﴿ that is, because they will be learning it from those who have examined the matter on the basis of their mature thinking and knowledge.
This points to a basic principle of manners and attitude, which is that if there is to be a discussion concerning any matter, it should be referred to those who are qualified to discuss it, and no one should try to pre-empt them, because this is more likely to develop the right understanding of the issue and to lead to sound decision-making and avoidance of error. It also indicates that it is not allowed to be hasty in spreading news as soon as it is heard; rather what is enjoined is to think about it and see whether it is beneficial, in which case one may go ahead and broadcast it, otherwise one should refrain from doing so.
— Tafsīr Al-Sa'dī (Eng. IIPH ed. 2/228)
~ Galandān