1843
ޢިލްމު އަދި އެއަށް ލޯބިކުރާ ދަރިވަރުންނަށް Notes by, ibn Fahmī Dīdī عفا الله عنه Friends & family
🟢The Timing Of Morning And Evening Adhkār
❝ The morning Adhkār begins with the arrival of the second dawn (i.e. the time of the fajr prayer) and ends with sunrise. The evening Adhkār begins at the start of the evening and ends at sunset. Of course, if the time is up, and if a person has not read them, this does not mean he is to leave them (unread), no, he is to recite them, but what is mentioned is the preferred timings which is legitimate and he can recite.
Allah - عز وجل - said:
{بِالْغُدُوِّ وَالآصَالِ} [الأعراف:٢٠٥]
“...in the morning and Al-Āṣāl (evening)”
And “Al-Āṣāl” is: from the ‘Asr (prayer time) till sunset, this is (the definition of) “Al-Āṣāl” , according to what is more correct from the two opinions of the scholars. Allah - عز وجل - stated:
{وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ قَبۡلَ طُلُوعِ ٱلشَّمۡسِ وَقَبۡلَ غُرُوبِهَاۖ} [طه:١٣٠]
“And glorify the praises of your Lord before sunrise and before sunset.”
So recitation of dhikr, before sunset is what is best, because after sunset the devils spread out. And adhkār safeguards the servant from the devils, and it fortifies him. ❞
— Shaykh Sulaymān Al-ʿAlwān (audio)
~ Galandān
❕ މަންމައިންގެ ދުވަސް
❤️ ❞ އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ވަނީ މައިމީހާ މަތިވެރިކޮށްފައެވެ. އަދި ކޮންމެ ދުވަހަކީ އެމައިމީހާއަށް ހެޔޮކޮށް ހިތަން ޖެހޭ ދުވަހެއް ގޮތުގައި ކަނޑަ އެޅިފައެވެ. އަދި ކިއެއްހެއްޔެވެ؟ އެމައިމީހާ ނިޔާވުމަށް ފަހު ވެސް، އެކަމަނާގެ އެކުވެރިންނަށް ކަމޭ ހިތުމަށް އަމުރުވެވިފައިއެވެ. ވީމާ އަހަރަކު އެއްދުވަސް އެކަމަނާއަށް ދިނުމަކީ އިހާނަތެކެވެ. އަދި ދީނަށް އަލަށް ގެނެވިފައިވާ ކަމެކެވެ. (ބިދުޢަ އެކެވެ.) ❝
⚠️ ❞ އަހަރަކު އެއްފަހަރު ނޫނީ އެމީހެއްގެ މައިމީހާ ނުދަނެއްޖެ މީހާ، އެމައިމީހާއަށް ކަމޭނުހިތައިފިއެވެ. ދެންފަހެ ކޮންމެ ދުވަހެއްގައިމެ މަންމައާއި ގުޅުން ބާއްވައި، އެމަންމައަށް އެހީތެރިވެ، އެމަންމައަށް ކިޔަމަންތެރިވެ ހުރެއްޖެ މީހާ، މަންމައިންގެ ދުވަހުގެ އިތުރު މުޙިއްމުކަމެއް، އޭނާއަކަށް ނޯވެއެވެ. ވީމާ، މަންމައިންގެ ދުވަހަކީ މައިންނަށް ކަމޭނުހިތާމިހުންނަށް އޮތް މުނާސަބަތެކެވެ. އޯގާތެރިންނަކަށް ނޫނެވެ.❝
— ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އައްޠަރީފީ (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު
📝 A SUMMARIZED NOTE, ON THE AQĪDAH OF AL-NAWAWĪ
①
1. Al-Nawawī (erroneously) stated in more than one place that the doctrine of the Salaf revolves between Al-Tafwīḍ - i.e. Tafwīḍ of meanings (Names and attributes of Allah found in kitāb and sunnah are letters without any meanings) and taʾwīl (distorting its apparent meanings).
2. He did taʾwīl of some of the attributes in his books, especially in the explanation of Ṣaḥīḥ Muslim.
3. Some scribes of Sharaḥ Muslim, whose belief was Salafist, deleted from their copies the said taʾwīls of him on the Attributes. This angered Ibn al-Subkī and rebuked them in Al-Tabaqāt Al-Shāfiʿiyyah... .
📌Benefit: The student of Al-Nawawī Ibn Al-ʿAṭṭār, who is named as "the concise Nawawī" , is the foster brother of Al-Dhahabī via milk kinship. He also met Shaykhul Islam (ibn Taymiyyah).
📌Benefit: Al-Nawawī himself met Al-Majd ibn Taymiyyah (grandfather of shaykhul Islam) but didn't meet Taqīuddīn ibn Taymiyyah.
4. Al-Dhahabī stated in "Tārīkh Al-Islam" (regarding Al-Nawawī) : “Verily his madh'hab regarding the attributes as-samʿiyyah was, as-sukūt (to remain silent regarding them). And he narrated them as they came, and maybe he interpreted them a small number of times in his Sharaḥ of Ṣaḥīḥ Muslim, May Allah تعالى have mercy upon him.”
⚠️In some copies, there is an addition to this quote, in the margins, which says: “Al-Nawawi is a man of Ash'arite creed, known for labeling who disagreed with him on this as innovators and exceeded in his harshness towards such.”—end. But this addition is not by Al-Dhahabī, and it is not present in some copies, and Al-Sakhawī quoted Al-Dhahabī as saying, “Verily his madh'hab regarding the attributes as-samʿiyyah was to remain silent regarding them. And he narrated them as they came, and maybe he interpreted them a small number of times in his Sharḥ of Ṣaḥīḥ Muslim” — and (Al-Sakhawī) didn't add anything extra to this.
5. Al-Nawawī remained affected and some taʾwīlāt does exist in his statements.
6. In the Egyptian library "Dār Al-Kutub Al-Miṣriyyah" there is book, titled, “Dhikr Iʿtiqād As-Salaf Fil-Ḥurūf Wal Aswāt” , at the end of it, it is noted: (We finished the copy on Thursday Muḥarram in the year 676). (This book is attributed to Al-Nawawī)
7. Benefit: When Ibn Al-ʿAṭṭār associated with Ibn Taymiyyah, he retracted what he had taken from Al-Nawawī, and affirmed the doctrine of the salaf in his book “Al-Iʿtiqād al-Khālis min al-Shakk wa al-Intiqād” — in which he responded to Ashʿarīs.
8. Ibn al-ʿAṭṭār has a lengthy memoir on Al-Nawawī, he named it (Tuḥfat al- Ṭālibīn fī Tarjamat al-Imām Muhiyyudīn), in which he mentioned that al-Nawawī’s death was in Rajab 676. So there was close to 7 months between al-Nawawī’s death and the writing of this (aforementioned) book.
9. The Sheikh mentioned quotes from Imām Al-Nawawī from the said book, that proves his revertion to the doctrine of the Salaf.
10. Ibn Taymiyyah said: “And when we gathered in Damascus, from the things that were presented were the books of Abū Al-Ḥassan Al-Ashʿarī, such as “Al-Maqālāt” and “Al-Ibānah” and also the books of the imāms amongst his companions, like that of Qāḍī Abū Bakr, Ibn Fūrak, Al-Bayhaqī and others. And the book “Al-Ibānah” was presented and what Ibn ʿAsākir mentioned in the book “Tabyīn Kadhib al-Muftarī fīmā Nusiba ilā al-Ashʿarī” (The Exposition of the Fabricator's Lies in What He Attributed to Imām al-Ashʿarī) —and it was transmitted by Abu Zakariyyā Al-Nawawī in his own handwriting.”{end quote} This (book) contains affirmation of the doctrine of the Salaf, and Al-Nawawī transmitted it in his own handwriting.
11. In Rawḍat al-Ṭālibīn, Al-Nawawī said: “If he [that is, the infidel] said, “There is no god worthy of worship but Allah, the King who is in the sky (fī Al-Samāʾ) ” or “..except the King of the sky (Malik Al-Samāʾ) ” he would be a believer. Allah تعالى stated, {ءَأَمِنتُم مَّن فِى ٱلسَّمَآءِ} “Do you feel secure from the One Who is in heaven...”
=
[HD] Authentic Ad͟hkār After Farḍ Prayers — Al-'Alwān | Galandān
Читать полностью…
②
އަދި ބައެއް މީހުން ދެކެނީ ތަޝްރީޢު އަކީ މިބާބާއި ގުޅުމެއް ނުވާ އެއްޗެއް ކަމުގައެވެ! (އެބަހީ އަޅުކަމުގެ ބާބާއި). އަދި ދެކެނީ (العبودية) ”އަޅުވެތިވުމުގެ ތެރެއިން“ ވަނީ އަޅުކަމުގެ ބައެއް ބާވަތްތަކެއް ކަމުގައެވެ. އެއީ ސަޖިދަޔާއި، ރުކޫޢު އާއި އަޅުކަންތަކުގެ ބާވަތްތަކުން ނަމާދާއި އެނޫން އެފަދަ ކަންތައްތަކެއް (އެކަނި) ކަމެވެ. އެހެންނަކުންނެއް ނޫނެވެ. އައް-ތަޝްރީޢު އަކީވެސް އަޅުކަމެކެވެ. މިސަބަބަށްޓަކައިއޭ ﷲ جل وعلى އެއިލާހު ގެ މަތިވެރި ފޮތުގައި މިހެން ވަޙީ ކުރައްވަނީ: إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ [يوسف:40]، ”އަދި (އަޅުތަކުންގެމެދުގައި) حكم ކުރެއްވުން ﷲ އަށްމެނުވީ ނުވެއެވެ.“ އެގޮތުން ޙުކުމް ކުރުމީ އަޅުކަމެއް ގޮތުގައި ކަނޑައެޅުއްވިއެވެ.
ދެވަނަ ވައްތަރު: (العمل بالتشريع) ”ތަޝްރީޢު ގެ ޢަމަލު“ ، އެބަހީ: ގައުމުތަކުން ކޮންމެވެސް ގައުމެއްގައި ޝަރުޢު ވަނީ ﷲ عز وجل ގެ ޝަރީޢަތުން ކަމުގައި ވެފައި، ﷲ عز وجل ޙަލާލު ކުރެއްވި އެއްޗެއް އެތާނގައި ޙަލާލު ކުރެވި، ޙަރާމް ކުރެއްވިއެއްޗެއް އެތާނގައި ޙަރާމް ކަމުގައިވެފައި، ދެން (ކުރިޔަށްދާ ވަކި މައްސަލައެއްގައި) ޙުކުމެއް ކަނޑައެޅުމުގައި މީހާ އުނިވުމެވެ. އޭނާ ޙަލާލެއް ޙަރާމް ނުކުރެއެވެ. އަދި ޙަރާމެއް ޙަލާލުވެސް ނުކުރެއެވެ. އެހެނަސް (التطبيق) ނިޔާ ކަނޑައެޅުމުގައި އޭނާ ދޫދިނެވެ. ރާބޯ މީހާ އަށް ޙައްދު ނުޖެހިއެވެ. ޒިނޭ ކުރިމީހާ ދޫކޮށްލިއެވެ. ރިޝްވަތުގައި ހިފައި ވައްކަން ކުރިމީހާގެ އަތްކެނޑުން ދޫކޮށްލިއެވެ. އަދި މިޒާތުގެ ކަންކަމެވެ. އެއީ ޤާނޫނުގައި އާއި ނިޒާމުގައި އެކަމުގެ (ﷲ ގެ) ޙުކުމް އޮތް ހިނދުގައެވެ. ފަހެ الكفر دون كفر އޭ ސަލަފުން އަރިހުން އައިސްފައި އޮތް މަސްއަލާ އަކީ މިއީ އެވެ.
☝️ދެންފަހެ ފުރަތަމަ ގެނެވުނު ބާވަތް (އައް-ތަޝްރީޢު)، ދަންނައެ، އެއީ މިފަހުން މިބުނެވުނު ބާބު ތެރޭ ބަހުޘް ކުރެވޭ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. އެހެނީ (ތަޝްރީޢު) އެއީ މުސްލިމުންގެ އިޖުމާޢުއިން (ދެބަސްވުމެއް ނެތް) ކުފުރެވެ. އެހެނަސް ބައެއް މީހުން ފުރަތަމަ މަސްއަލަ — އައްތަޝްރީޢު ގެ މަސްއަލަ— ތެރެއަށް، الكفر دون كفر ގެ ޙާލަތް ވައްދުވައެވެ! މިއީ ޝަރުޢީ ދަލީލުން ބުރަދަން އޮތް (سائغ) ބުނުމެއް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ނޫން ހެއްޔެވެ؟ ނޫނެކެވެ. މިއީ އެއްވެސް މުސްލިމެއް ގާތު (ޝަރުޢީ ދަލީލުން) ބުރަދަން އޮތް ބުނުމެއް ނޫނެވެ. އަދި ﷲ سبحانه وتعالى"އަޑު އަހައި ކިޔަމަންގަތުމުގެ" ވާޖިބު، އެއިލާހުގެ ޝަރުޢުން ޝަރުޢު ކުރާ މީހުންނަށް (އެކަނި) ގޮށްޖައްސަވާފައި ވަނީ މިސަބަބަށްޓަކައެވެ. އެއީ އިތުރުއެކަލޭގެފާނުން عليه الصلاة والسلام ގެ ޙަދީޘް ގައި ވާފަދައިންނެވެ: (اسمعوا وأطيعوا وإن تأمر عليكم عبد حبشي يقوم بينكم بكتاب الله) ”ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށް އަމުރުވެރިޔަކަށް ލެވިފައިވަނީ ޙަބަޝީ އަޅެއް ކަމުގައި ވިޔަސް، އޭނާ ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރޭ ﷲ ގެ ފޮތް ޤާއިމުކުރާއިރު، އަޑުއަހާށެވެ. އަދި ކިޔަމަންތެރިވާށެވެ.“ އެހެންކަމުން އަޑުއަހައި ކިޔަމަންގަތުން ޝަރުޠުކޮށް ހިފެހެއްޓެވީ ﷲ سبحانه وتعالى ގެ ފޮތުގެ މައްޗަށެވެ. އަދި ކޮންމެ ކޮންމެ އަމުރުވެރިޔަކާއި ނަހީވެރިޔަކަށް އެ ދޫކޮށްނުަލައްވައެވެ. ❝ ⁽¹⁾
— ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އައްޠަރީފީ
އައްރާޒީންގެ ދެ އިމާމުން ގެ ޢަޤީދާ "ސުންނަތުގެ އަޞްލާއި ދީނުގެ އިޢްތިޤާދު" — މީގެ އައްޠަރީފީ ޝަރަޙަ (އޯޑިއޯ ދަރުސް އިން)
~ ގަލަންދާނު
④
--------------------------------
= (ށ) އަދި ޢަބްދު ﷲ އައްސަޢްދު ވިދާޅުވިއެވެ: ” (كفر دون كفر) ޘާބިތުވެފައިވަނީ އިބްނު ޢައްބާސްގެ ދަރިވަރުންގެ ފުށުންނެވެ. ޢަޠާއު އަދި އެނޫން ބޭކަލުންގެ ފަރާތުންނެވެ.އަދި އިބްނު ޢައްބާސް އަރިހުން ޘާބިތުވެގެންވަނީ "ތިއީ ކަލޭމެން ތިދެކޭ ކުފުރެއް ނޫނެވެ." އަދި އެނޫން ރިވާޔަތެއްގައި "އެއީ ކުފުރެވެ." އަދި (އިބްނު ޢައްބާސް ކުރެން كفر دون كفر ރިވާކުރި) ޙިޝާމް ބުނު ޙުޖައިރު ފުށުގައި ބަލިކަށިކަމެއް ވެއެވެ. އަދި އިބްނު މަސްޢޫދުގެ އަރިހުން އިބްނު ޖަރީރު ރިވާކުރެއްވި ތަކެތީގައި ޘާބިތުވެގެން ވެޔޭ، ވިދާޅުވިޔޭ: ”އެއީ ކުފުރެވެ.“ އެއީ ޙުކުމް ކުރުމުގައި ރިޝްވަތުގައި ހިފުމާއިމެދު ސުވާލުވެވުމުންނެވެ. ވިދާޅުވީ ”އެއީ ކުފުރު" އޭ އެވެ. އަދި ސަލަފުންގެ އަރިހު މިމައްސަލާގައި (މިއާޔަތުގެ ތަފްސީރުގައި) ޚިލާފުވާކަން އިބްނު ޖަރީރު ޛިކުރު ކުރެއްވިއެވެ.“ — އައްސަޢްދު ގެ ބަސް މިހިސާބަށް. ނޯޓް: އަހަރެމެން ވާނީ އަޞްޙާބު ބޭކަލުންގެ ޚިލާފު އޮންނަ ހިނދު އާޔަތުގެ ތަފްސީރުގެ ނެގެވޭ އުޞޫލުތަކާއި ހަމަ އަހަރެމެން އެކުލަވާލާފައިވާ (އިނގިރޭސި ބަހުން އެކުލަވާލި) ފޮތް "لماذا كفّرت الحكومات" ގައި ބަޔާންކޮށްދީފައެވެ. (ފޮތް pdf)
(ނ) އަދި ޑރ. މާޙިރު އަލްފަޙްލު ވިދާޅުވިއެވެ: ”މިބަސްފުޅު ޞައްޙައެއް ނޫނެވެ. އިބްނު ޢައްބާސް އަރިހުން ޞައްޙަވެފައި ނުވެއެވެ. އަދި ޘާބިތެއް ނޫނެވެ. އިބްނު ޢައްބާސަށް ނަގުލުވި ސަނަދުގެ މަގު ޟަޢީފެވެ.“
(ރ) އަދި ޝެއިޚް ޙައްސާން ޙުސައިނުއް ޞޫމާލީ އިބްނު ޢައްބާސްގެ މިނޫން ބީދާއިން އައިސްފައިވާ އެންމެހާ ރިވާޔަތްތައް ބަލިކަށި ކުރައްވައި އޭގެ ޚުލާޞާއެއް ލިޔުއްވިއެވެ. (ބެލުމަށް: ١ ، ٢ ، ٣ ، ٤ ، ٥ ، ٦ ، ٧ ،) އަދި ސަލަފުން މި ރިވާޔަތް ބަލައިގަތް ގޮތްތަކާއި އޭގެ ހަމަތަށްވެސް ބަޔާން ކުރެއްވިއެވެ. (ބެލުމަށް)
(ބ) އަދި އަލްޢަލްވާންވެސް އޭގެ ސަނަދު ތަފްޞީލު ދެއްވާފައިވެއެވެ. އަދި ކުރިން ބަޔާން ވެވުނު ރިސާލާ (ألا إن نصر الله قريب) ގައި ވިދާޅުވިއެވެ: ”މީގައި ދެ (ބަލިކަށިކަމުގެ) ޢައިބެއް އެކުލެވެއެވެ: ފުރަތަމައީ: ހިޝާމް ބްނު ޙުޖައިރު އަކީ ހަނދުމައިގައި ބަލިކަށި މީހެއް ކަމެވެ. އިމާމް އަޙްމަދާއި އެނޫން ބޭކަލުން މިގޮތަށް ވިދާޅުވިއެވެ. ދެވަނަ ބަލިކަށްޓަކީ: ހިޝާމް ވަނީ (މިރިވާޔަތް ގެނައުމުގައި) އޭނާއަށް ވުރެ އިތުބާރު ހުރި މީހުންނާއި ތަޢާރުޟު ވެފައެވެ. (ދެން މުޢައްމަރުގެ ސަނަދުން އައި ރިވާޔަތް ގެންނެވިއެވެ. އަދި މި މައްސަލައިގެ މައްޗަށް ތަފްޞީލު ގެންނެވިއެވެ. (ބައްލަވާ))
(ޅ) އަދި އަލްޢައްލާމާ ޙަމޫދު ބްނި ޢަޤްލާއު އައްޝުޢައިބީ މިމައްސަލާގައި ދެއްވި ފަތުވާގައިވެސް އެރިވާޔަތް ޟަޢީފު ކުރެއްވިއެވެ. (ބައްލަވާ)
②
އަދި މިއީ كفر دون كفر އޭ ބުނެ އަދި އިބްނު ޢައްބާސުގެ ޤަޥްލު ދަލީލަކަށް ގެންނަ މީހުންފުށަކު އެބުނުމުގައި ބުރަދަނެއް ނުވެއެވެ. އެހެނީ އިބްނު ޢައްބާސް (އެބަސް ވިދާޅުވިކަމަށްވާ ޙާދީޘާގައި) މިއިން އެއްވެސް ކަމެއް ޤަޞްދު ނުކުރައްވައެވެ. އަދި އެބަސްފުޅުން ޤަޞްދު ކުރެއްވީ ކުފުރަށް ނުފޯރާ ކަންކަމުގައި ކާފަރު ކުރާ މީހުންނަށް ރައްދު ދެއްވުމަށެވެ. އެހެންކަމުން ވިދާޅުވީ: ތިއީ ކުފުރަށް ނުވާ ކުފުރޭ އެވެ.
އަދި ހަމަމިސަބަބަށްޓަކައި އަޞްޙާބުން ތެރެއިން ޖަމާޢަތެއް މިއާޔަތަކީ ޔަހޫދީންނާއި ނަޞާރާއިންނަށް އޮތް އާޔަތެއް ކަމުގައި ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި ޢިލްމުވެރިން ކުރެ ބައިގަނޑެއް އެއީ ޢާންމުކޮށް އެންމެންނަށްވާ ޙުކުމެއް ގޮތުގައި ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެނީ (ا) އާއި (ل) ކުރިޔަށްލައި الكفر އޭ އައިސްފިނަމަ، އެއީ ބޮޑު ކުފުރު ނޫން އެއްޗެއްކަމުގައި ދޭހަނުވެއެވެ.⁽¹⁾
އަދި ވަކި ޤަޟިއްޔާ⁽²⁾ ޙާލަތުގައި، މިކަން (ބޮޑު ކުފުރުން) ނެއްޓިދެއެވެ. އަދި ޠާވޫސު އާއި އިބްނު ޢައްބާސްގެ ދަރިވަރުން ފަދަ ސަލަފުންގެ ބައިގަނޑެއް ފުށުން ވާރިދުވެފައިވާ كفر دون كفر މާނަ ކުރެވުން ވަނީ މިޙާލަތަށެވެ. އެބަހީ: (القضية العينية) ވަކި ޝަރީޢަތެއް ކުރެވޭ އިރު އޭގެ ތެރޭގައި ހިގައިދާ ކަމެކެވެ.
ދެންފަހެ القضية العينية ނޫން ޙާލަތުގައި، މިއީ كفر دون كفر އޭ ބުނުން ޞައްޙަވެގެން ނުވެއެވެ.
އަދި އިބްނު ޢައްބާސް ގެ އަރިހުން އެ ބަސްކޮޅު މަޢުލޫލް އެެވެ. (ޞައްޙަވެފައި ނުވެއެވެ.) އެހެނީ ޢަބްދު ﷲ ބުނު ޠާޥޫސް އަރިހުން އެބަސްފުޅު ރިވާ ކުރި ފަރާތަކީ، (އޭނާއަށް ބުރަވެ) ބަލައިގަނެވުން ނުވާ ވަރު މީހެކެވެ.⁽³⁾ އަދި އޭނާއާއި ޚިލާފަށް މުޢައްމަރު ރިވާކުރައްވައި އޭގައި ވަނީ: (هي به كفر) ”އެއީ ކުފުރޭ“ ވެ. އެބަހީ: އެ އާޔަތް ނެގެހެއްޓުން ވަނީ ޢާންމު މާނައިގައި ކަމެވެ. (ކުޑަކުފުރަށް އެކަނި ހަނި ނުކޮށެވެ.).
އަދި އެކަމުން ޤަސްދުކުރެވެނީ (ﷲ ގެ ޝަރީޢަތް އުވައިލާ) ބަދަލު ކުރުން ކަމުގައި ވާނަމަ ނުވަތަ ޤަޞްދުކުރެވެނީ (ތަބާވެ ރުޖޫޢަވާނޭ ޝަރުޢު އެއް) ތަޝްރީޢު ކުރުން ނަމަ، މިއީ މިކަމުގައި ޚިލާފެއް ނުވާ ކަމެކެވެ. ❝
— އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން
[މަޞްދަރު: الأسئلة البحرينية ، ބަސްކޮޅު]
~ ގަލަންދާނު
---------------------------------
[1] އަދި ތަޝްރީޢު ކުރުމީ ހިތުގެ ނިޔަތުން އެކަނި އިސްތިޙްލާލު ކުރުމުން މެނުވީ ކުފުރު ވާނޭ ކަމަށް ނޫންކަމަށް ބުނާ، މި ޖަހުމީ ފިކުރުގެ ބޮޑެއް ވަނީ ޝެއިޚް އަލްޢަލްވާން ގެ މައްޗަށް މިޤަވާޢިދު މިއާޔަތުގެ މައްޗަށް ގެނައުމާއިމެދު، ދޮގުހަދައި އެ އުޞޫލު އޮޅުވައިލުމަށް ގިނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްފައެވެ. އަދި އެއަށް ރައްދުދިނުމަކީ އަހަރެމެންގެ މިވަގުތުގެ މައުލޫއެއް ނޫނެވެ. އަދި ޙަޤީޤަތަކީ އަލްޢަލްވާން މީގައި ތަފްޞީލު ދެއްވަފައިވާކަމެވެ. (އަޑުއަހާލަން އޯޑިއޯ) . އެއީ (ال) އައިސްފިނަމަ އޭގެ އަޞްލުގައި (ބޮޑު ކުފުރުގައި ދެމިއޮވެޔޭ) ދަލީލެއް އޭގެ އިދިކޮޅަށް އަންނަ ޙާލުގައި މެނުވީއެވެ. އަދި ޢާންމު ޤަޥްލު ޚާއްޞަ ޤަޥްލުގެ މައްޗަށް ހިފެހެއްޓުމުގެ އުޞޫލުތަކީ ބިދުޢަވެރިން އަބަދުވެސް އޮޅުވާލައި އެވެރިންވެ ބިދުޢައިގެ މައިގަނޑު ސަބަބު ކަމުގައި ވަރަށް ގިނައިންވާ ކަމެކެވެ. އަދި އަބޫ މާލިކް އައްތަމީމީ "ދީނުން ބޭރުވާ 3 ވަނަ ކަންތަކުގެ ޝަރަޙަ" (ދެވަނަ ބައި) ގައި މިއުޞޫލަށް ޖާހިލުވުމުގެ ސަބަބުން ސަލަފުންގެ ބައެއް ބަސްތަކުން ޙުކުމް އޮޅުވާލާ މީހުންނާއިމެދު ތަފްޞީލުދެއްވާފައިވެއެވެ. =
“Why Have The Governments Disbelieved”
(Important fundamentals and Rules concerning the issue of Ruling by Other than What Allah revealed)
Treatise by Abū Dujānah
Edited version, published in 2005
🔗 ❝ With regards to the issue of judging by something other than what Allah has revealed, one of the best books written on this subject is the book of Shaykh ʿAbdur-Raḥmān Ṣāliḥ al-Maḥmūd “Al-Ḥukm bi-Ghayri mā Anzal-Allah” (English). Also, read the treatise⁽¹⁾ of the former Mufti, Shaykh Muhammad bin Ibrahim with its Commentary by al-Ḥawālī and Abul Munzir (Al-Shanqīṭī)'s Treatise “Al-Fāʾidah fī Fahm Āyat Al-Māʾidah”.
With this, beware of the most common mistake among the writers on this subject, which is: distinguishing the basis of takfīr between a particular judgment and general judgement...❞
— Shaykh Abū Salmān Ḥassān Ḥussayn, Al-Ṣūmālī
~ Galandān
------------------
[1] An English translation of this treatise is available without the commentary (pdf)
There are matters of Tawḥīd, the Message, the clear apparent laws of religion, and also hidden issues. Whoever does something that negates Tawḥīd, he disbelieved without an exception, and takfīr upon him is not held back, because he has brought (something) as equal to Allah, and the name of Islam is removed from him.
Shaykh ʿAbdul Latīf Āl Al-Shaykh said: “Whoever commits shirk has abandoned Tawḥīd. Since Tawḥīd and shirk are opposites of one another and cannot be gathered together. Therefore, whenever shirk is present Tawḥīd disappears.”
After quoting him — i.e. Ibn Taymiyyah — Abu Buṭayn said: “As for the matters which are nullifiers of Tawḥīd and nullifiers of belief in the Message, he, may Allah have mercy on him, declared in many places, the disbelieve of the ones who accompanies such, and for them to be killed after being asked for repentance, and he did not excuse them due to ignorance...”
He also said: “The proofs supporting making takfīr of a righteous Muslim, if he commits shirk with Allah, or he assisted the mushrikīn [in fighting] against the muwaḥḥidīn —even if he did not commit shirk, are too much to be counted from the words of Allah, His Messenger, and the sayings of all the scholars —this is unless he (the person who commits such kufr) was forced (mukrih) or made a mistake (Khaṭaʾ: It is when a person intends one thing and encounters something else). But he is not excused due to ignorance or due to a false interpretation (taʾwīl). As for the apparent (clear cut) issues, that are not (directly categorized under) Tawḥīd, such as prayer, fasting, the prohibition of alcohol, and those things upon which there is consensus on its prohibition — then whoever denies any of them or considers any of them as permissible, has disbelieved, and the takfīr upon him is not withheld, nor is he excused due to ignorance, unless he is coerced (mukrih) or fell into an unintentional error (Mukhṭiʾ). With regard to this person, if he has an obstacle that prevents him from the judgement of takfīr, then he is told: “His action is kufr, but he is not a kāfir.” As for the hidden issues that require removing doubt and understanding the argument (ḥujjah), this is for which it is said “its action is kufr but the doer is not a kāfir.”
ʿAbdullah and Ibrāhīm, the sons of Shaykh ʿAbdul-Laṭīf and ibn Saḥmān, said:
“The matter of takfīr of the specific individual (muʿayyan) is a known issue, [that is] if one was to say such a word that is kufr, then it is said, whoever says that word is a kāfir. However, the speaker would not be judged as a kāfir until the ḥujjah — which is that if a person was to leave it disbelieves— is established upon him, and this (i.e. establishing ḥujjah) is with regards to the hidden matters (al-masāil al-khafiyyah) in which its evidences could be obscure to some people, such as the issue of qadr, irjā, and the likes.”
This (phrase) is also used when, someone who was a recent convert to Islam committed a nullifier in an apparent matter (of religion) which is other than the matters of Tawḥīd.
Ibn Saḥmān mentioned in the first risālah “Takfir al-Mu'ayyan”
❝ The separation of speech and speaker, and, action and actor , in matters of Major Shirk is an innovation. The original principle of language and law is: “Whoever does an action being labeled with this action.” Hence, whoever drinks is called a drinker. Do we refer to someone who drinks, as “water”? Or do we say that he did drink, but he didn't drink?! All grammarians are in agreement with this principle...”
Whoever associates with Allah a partner, he is called a Mushrik, whoever innovates in religion, he is called an innovator, and whoever drinks alcohol is called a drinker (of khamr).
And Allah knows best.
Written by: Shaykh ʿAbdullah bin Saʿd Al-Fahd
Ṣawt Al-Jihād Magazine
Issue 30, Muḥarram 1428 h.
~ Galandān
*Edit* : in the transcript above, the first ayah was jumbled with the second, We have edited it. Pease remove any shares.
Читать полностью…
✅ މުޙައްމަދު ބުނު އިބްރާހިމް ޢާލުއްޝެއިޚް ވިދާޅުވިއެވެ:
❞ ދެންފަހެ، كفر دون كفر (ކުފުރު ނޫން ކުފުރު) އޭ އެއަކަށް ކިޔޭ އެއްޗަކީ: ތިމާ ފާފަވެރިވާކަން ކަށަވަރުކުރާ ޙާލު އަދި ޙައްޤު އެއްޗަކީ ﷲ ގެ ޙުކުމް ކަން ކަށަވަރު ކުރާ ޙާލު، ﷲ ގެ ޙުކުމް ނޫން އެއްޗަކުން ޙުކުމް ކުރާހިނދުގައެވެ. މިއީ އެއްފަހަރު ކަހަލަ ގޮތަކަށް ވާކަންކަމެވެ. ދެންފަހެ (ވަޟަޢީ) ޤާނޫނު އަސާސީއެއް ތަރުތީބުކޮށް، އެގެނެސް އެޔަށް ކިޔަމަން ގަނުވާ މީހާ، ފަހެ މިއީ ކުފުރެެވެ. އެވެރިންނަށް އޮޅިގެން ކުރެވުނު ކަމެކޭ ބުންޏަސް އެވެ. އަދި ⌝ﷲ ގެ⌜ ޝަރީޢަތް މާ ޢަދުލުވެރި ކަމަށް އެވެރިން ބުންޏަސް އެވެ. ވީމާ މުޤަރަރުކޮށް، ފާސްކޮށް، (ނިޔާ ކަަނޑައެޅުމުގައި) އެޔަށް ރުޖޫޢަވާ މަރުޖިޢު އަކަށް ހެދުމާއި މެދު ދަންނައެ، މިއީ (كفر دون كفر އައިސްފައިވާ ކަންތަކާ) ތަފާތު ކަމެކެވެ. އެވެރިން މިވަނީ މި (ވަޟަޢީ ޤާނޫން) އަކީ މަރުޖިޢު އެއް ކަމަށް ހަދާފައެވެ. ފަހެ މިއީ މިއްލަތުން ބޭރުވެދާ ކުފުރެެވެ. ❝ —أهـ . الفتاوى ١٢/ ۲۸۰
ވީމާ، ޝެއިޚް (މުޙައްމަދު ބުނު އިބްރާހިމް އާލުއްޝެއިޚް) رحمه الله تعالى، ކަނޑައަޅުއްވާފައި މިވަނީ، ... ޤާނޫނުތައް ވަކިޤަވާޢިދުކަށް ލިޔެ އަތުރައި އެއަށް ބޯލެންބުވޭނަމަ، އެއީ ބޮޑު ކުފުރުކަމެވެ. އެއީ : ތިމަންނާއަށް އޮޅުނީއޭ ނޫނީ (ﷲގެ) ޝަރީޢަތުގެ ޙުކުމް މާ ޢަދުލުވެރިވެގެން ވެޔޭ، އޭނާގެ ދުލުން ބުންޏަސް އެވެ.“
— رفع اللائمة عن فتوى اللجنة الدائمة ⁽¹⁾
~ ގަލަންދާނު
----------------------
[1] މިފޮތް އެކުލަވާލައްވާފައިވަނީ ، މުޙައްމަދު ބުނު ސާލިމް އައްދަޥްސަރީ އެވެ. އޭގެ އިސްބަސް ލިޔުއްވާފައިވަނީ، އިބްނު ޖިބްރީނާއި، އަލްފަޥްޒާނާއި، ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އައްރާޖިޙީ އާއި ސަޢްދު ބުނު ޢަބްދު ﷲ އާލް ޙުމައްޔިދު އާއި، ޢަބްދު ﷲ އައްސަޢްދު އެވެ. އަދި މިއީ ޖަހުމީ އިރުޖާ އަޤީދާ ފަތުރާފައިވާ ޢަލީ އަލްޙަލަބީ އޭ ކިޔުނު ބިދުޢަވެރިޔާގެ ފޮތްތަކެއް މަނައުކޮށް ސަޢޫދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ލަޖުނާއިން ނެރުނު ފަތުވާއަށް މީނާ ދިން ރައްދާއި ދެކޮޅަށެވެ.
🔵❝ Rejoicing the demise of the enemies of Islam, the people of bid'ah, and those who openly declare immorality: is a legitimate matter, and it is one of Allah's blessings upon His servants and upon trees and animals. In fact, the people of Sunnah rejoice in the affliction of illness and imprisonment of those people and the misfortunes that befall them. ❞
— Islamqa (154727)
~ Galandān
📄«ބިދުޢީ އިންތިޚާބުތަކަށް، ޖިބޫތީ ސުވާލުތަކުން ޝަރުޢީ ޖަވާބުތަކެއް »
— ޝެއިޚް ޙައްސާން ޙުސައިނުއް ޞޫމާލީ
~ ގަލަންދާނު
📌ހެދުނާއި ހަވީރުގައި ޛިކުރު ކުރުމާއި ޤުރުއާން ކިޔެވުން ޝަރުޢުވެގައިވުން
އެއިލާހު تعالى ގެ ވަޙީ: : {بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ وَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡغَٰفِلِينَ} ”ٱلۡغُدُوِّ އާއި ٱلۡأٓصَالِ ގައި ދުޢާ ކުރައްވާ ޛިކުރު ކުރައްވާށެވެ! އަދި ޣާފިލުންގެ ތެރެއިން ކަލޭގެފާނު ވެވަޑައިނުގަންނަވާށެވެ!“ (7:205) މިއިން ކަށަވަރުވަނީ ހެނދުނާއި ހަވީރުގައި ޛިކުރުކުރުމާއި ޤުރުއާން ކިޔެވުން ޝަރުޢުވެފައިވާ ކަމެކެވެ. އަދި މުސްލިމު މިހާއަށް އެކަމަށްޓަކައި ވިރުދު ތަކެއް ވާކަމެވެ. ٱلۡغُدُوِّ އަކީ ދުވާލުވާ ވަޤުތެވެ. އަދި ދުވަހުގެ ކުރީކޮޅެވެ. އަދި الآصال އަކީ އިރުއޮއްސޭންދާ ވަޤުތެވެ.
ހެނދުނުގެ ޛިކުރު ވަނީ ފަޖުރުލުމަށް ފަހުގައި ކަމާއި މެދު ސަލަފުން ޚިލާފުވެ ނުލައްވައެވެ. އަދި އޭގެ ކުރިންވާ އެއްޗަކީ ރޭގަނޑުގެ ޛިކުރުކަމެވެ. ސުންނަތާއި އާޘާރުތަކުން ދަލީލުކޮށްދެނީ އެބޭކަލުން ހެނދުނުގެ ޛިކުރު ކިޔުއްވަނީ ފަތިސް ނަމާދަށް ފަހުގައި ކަމެވެ. އޭގެ ކުރިން ކިޔައިފިމީހަކަށް، އެކަންވެސް ހުއްދައެވެ. އަދި الغدو އަކީ ފަހު-ފަޖުރު ކަމުގައި މުޖާހިދު ތަފްސީރު ކުރައްވާފައި ވެއެވެ. އެއީ ފަތިސް ނަމާާދު ވަޤުތެވެ.
އަދި "ހެނދުނު" ދެމިގެންދަނީ ޟުޙާ ވަޤުތުގެ ނިޔަލަށެވެ. އަދި ސުންނަތް ގޮތީ: ޛިކުރު ކުރިޔާލައި ނިންމުމެވެ. އެހެނީ އޭގައި ރައްކާތެރިކަމާއި ދިފާޢުއާއި ފުދުން ވެއެވެ. އަދި އޭގެ ވަޤުތުގެ އެންމެ ފުރަތަމަ ކޮޅުގައި ކިޔުމުގެ މޮޅުއިތުރުކަން، ނަމާދު އޭގެ ވަޤުތުގެ އެންމެ ފުރަތަމަކޮޅުގައި ކުރުމުގެ މޮޅުއިތުރުކަމާއި އެއްކަހަލައެވެ. އެހެނަސް އޭގެ ލަސް ވަޤުތަށް ފަސްކުރިޔަސް، އެކަންވެސް ޞައްޙަ އެވެ. އަދި ހުއްދަވެގެން ވެއެވެ.
ދެންފަހެ، އިރުއޮއްސެމުންދާ ވަޤުތު — އެއީ އާޔަތުގައިވާ الآصال އޭ އޮތް ވަޤުތު — ސަލަފުން އޭގައި އިޚްތިލާފުވެލެއްވިއެވެ:
އެގޮތުން އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބޭކަލުން އެވަޤުތުގެ ފެށުން ކަނޑައެޅުއްވީ ޢަޞްރު ވަޤުތުން ފެށިގެނެވެ. މިއީ މުޖާހިދުގެ ޤަޥްލެވެ.
އަދި އޭގެ ތެރެއިން ބައެއް ބޭކަލުން އެވަޤުތުގެ ފެށުން ކަނޑައެޅުއްވީ އިރުއޮއްސެން ފަށާ ވަޤުތަށެވެ. އެއީ އަބީ ވާއިލް ވިދާޅުވިފަދައިންނެވެ. އަދި އިބްނު ޖަރީރުގެ ވިދާޅުވުމީވެސް މިއެވެ. އަދި (މިމާނަކުރުން) ޢަރަބީންނަށް ނިސްބަތް ކުރެއްވިއެވެ. މުޢައްރިފު ބުނި ވާޞިލުއް ސަޢްދީ ވިދާޅުވިއެވެ: އަބޫ ވާއިލު — އެބަހީ: ޝަޤީޤު ބްނު ސަލަމާ — އެކަލޭގެފާނުގެ ޣުލާމަށް އިރުއޮއްސުނު ވަޤުތު ވިދާޅުވީތީ އަހަރެން އަޑުއެހީމެވެ: ”އަހަރެމެންނަށް آصال ވެދިޔައީހެވެ؟“ އެބަހީ: الأصيل ވަޤުތު ވަދެއްޖެހެވެ؟
މިއާއިއެކު ދަލީލުތަކުގެ ބޭރުފުށަށް ފާޅުވާ އެއްޗަކީ: ހެނދުނުގެ ޛިކުރުތަކަށް އިޚްތިޔާރުވެގެންވާ ވަޤުތަކީ ހެނދުނުގެ ނަމާދު ވަޤުތުކަމެވެ. އެފެށުންވަނީ ފަޖުރުލުމާއި އެކުގައެވެ. އަދި ނިމެނީ އިރުއެރުމާއި އެކުގައި ކަމެވެ. އަދި (المساء) ހަވީރުގެ ޛިކުރުތަކުގެ ވަޤުތަކީ ޢަޞްރު ނަމާދު ވަޤުތު ފަދައެވެ. އެވަޤުތު ފެށުން ވަނީ އެނަމާދުގެ ވަޤުތު ވަނުމާއި އެކުގައެވެ. އަދި ނިމެނީ އިރު އޮއްސުމާއި އެކުގައެވެ. والله أعلم ❝
—ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އައްޠަރީފީ
~ ގަލަންދާނު
②
12. Al-Nawawī determined the foremost obligation upon the mukallaf (one accountable under islam), contrary to that which Ashʿarīs say.⁽¹⁾
⭐️A benefit (irrelevant to al-Nawawī) :
Shaykh said that he had two questions he asked from shuyūkh:
i. Do you know why if a person sees a piece of bread on the ground he quickly picks it up, but he doesn't hasten like that if he sees something like for example, a tomato?
Do you know why if a person sees a shoe or slipper flipped upside down, hasten to keep it upright?
“Then I found the answer to the first, from the ḥadīth: honor the bread ⁽²⁾
And the answer to the second, from the words of Shaykhul Islām who said that the people are created in the fitra to venerate what is above.”
— Notes by Shaykh Dr. ʿĀmir Al-Baḥjat
(Notes written based upon audio lectures om Sharḥ of Ṣāḥiḥ Muslim by Abū ʿUbaydah Mash'hūr Āl-Salmān)
~ Galandān ⁽³⁾
--------------------------
[1] Commenting on the ḥadīth, "I have been ordered to fight the people until they testify that there is none worthy of worship except Allah (alone) and until they believe in me and what I have brought..." (Ṣaḥīḥ Muslim), Al-Nawawī says in his Sharḥ of Ṣaḥīḥ Muslim (1/210 -211):
“In (the ḥadīth) is a clear evidence for the madh'hab of the muḥaqqiqīn (those verifying what is correct) and the majority amongst the Salaf and the Khalaf that when a person believes in the religion of Islam with a firm and resolute belief devoid of any doubt, that this is sufficient for him, and he is a believer amongst the Muwaḥḥidīn. [And that] it is not obligatory upon him to learn the evidences of the theologians and knowing Allah, the Exalted, through them. [This being] in opposition to the one who made it obligatory and made it a condition of a person being from the the people of the qiblah [and who] claimed that he does not have the ruling [applicable to] the Muslims except through this. And this madh'hab is the saying of many of the Mu'tazilah and some of our associates, the Theologians (Mutakallimūn), and it is a manifest error...”
[2] Al-ʿAdawī said that he ḥadīth is weak (see)
[3] For a thorough response on those who declares Al-Nawawi as an innovator, refer back to our compilation: "Imam an-Nawawi and the Concept of Innovation: Understanding the Difference between the Salaf and Khalaf" (link)
Authentic Ad͟hkār After Farḍ Prayers — Al-'Alwān | Galandān
Читать полностью…
③
[*] މިބާބުގެ މައްޗަށް އައްޠަރީފީ އިތުރަށް ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ:
❞ ޙަރާމް ޝަރުޢުކޮށްފި މީހާ، އަދި ހަމައެފަދައިން ޙަލާލު ޙަރާމްކޮށް، ޙަރާމް ޙަލާލުކޮށް ، ﷲ ގެ ނޫން (ޝަރީޢަތަކުން) ގާނޫނު ގެނެސްފިމީހާ، ފަހެ މީނާ އިސްލާމެއް ކަމަށް އިހުގެ އަދި ފަހުގެވެސް ބޭކަލެއް ވިދާޅެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެއްވެސް ޝައްކެތް ނެތް ގޮތުގައި، ﷲގެ ވަޙީ ބަސްފުޅުން އަދި އެއިލާހުގެ ނަބިއްޔު ﷺ ގެ ބަސްފުޅުން ދެބަސްވުނެއް ނެތް ޙަލާލެއް ޙަރާމް ކޮށްފި މީހާ، އަދި ދެބަސްވުމެއްނެތް ޙަރާމެއް ޙަލާލުކޮށްފި މީހާ، އަދި މިކަން ދަނެހުރެ އެފަދަމީހަކީ އިސްލާމެއް ކަމަށް ބުނެފި މީހާ، ފަހެ އެއީ ޒިންދީޤެކެވެ. އެހެނީ އިސްލާމުންގެ އިމާމުން ކުރެ އެކަކުވެސް މިއާއި ޚިލާފުވެފައި ނުވެއެވެ. އަދި އިސްލާމުންގެ ބައިގަނޑެއްވެސް ޚިލާފުވެފައިނުވެއެވެ. މުރުޖިޢާއިންގެ ބައިގަނޑުވެސް މެއެވެ. އެހެނީ ﷲ سبحانه وتعالى ވަނީ އެއިލާހުގެ ފޮތުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައެވެ: وَلا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ [آل عمران:64] ”އަދި ﷲ ފިޔަވައި އަހުރެމެން އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކު އެއީ رَبّ ންކަމުގައި ނުހެދުމެވެ.“ އެބަހީ އަހަރެމެންގެ ބަސްތަކުގައި މީހުން ހިފާ ގޮތަށް އެއްޗެއް ޙަލާލު ނުކުރާށޭ އެވެ. އެހެނީ ﷲ عز وجل ވަނީ އެކަމުގައި (ވަކި ޙުކުމެއް) ފައިސިލާ ކުރައްވާފައި ކަމުންނެވެ. ހަމައެފަދައިން ވަޙީ ކުރެއްވިޔޭ: اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ [التوبة:31] ”އެމީހުންނަކީ އެމީހުންގެ علم ވެރިންނާއި رَاهِبُ ން (يعني: އަޅުވެރިން) އެއީ ﷲ ފިޔަވައި ربّ ންތަކެއްކަމުގައި ހެދި ބައެކެވެ.“ އަދި އެވެރިން ރައްބުންގޮތުގައި ކަނޑައެޅުނީ، އެވެރިން އެއްޗެއް ޝަރުޢު ކުރުމުން ﷲ ގެ ޝަރުޢު ދޫކޮށް އޭގައި ހިފުމުންނެވެ. އަދިވެސް ވަޙީ ކުރެއްވިޔޭ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ [يوسف:40]، ”އަދި (އަޅުތަކުންގެމެދުގައި) حكم ކުރެއްވުން ﷲ އަށްމެނުވީ ނުވެއެވެ.“ ވީމާ ﷲ عز وجل ޙުކުމް އެއިލާހަށް އެކަނި ލައްވަވައި، އެއަށް އަޅުކަމޭ ނަން ދެއްވެވިއެވެ. ވީމާ އެއިން އެއްޗެއް ﷲ ނޫން ފަރާތަކަށް އަނބުރައިފި މީހާ ﷲ ނޫން ފަރާތަކަށް އަޅުކަން ކޮށްފިއެވެ...❝
އަދި "ދީނުން ބޭރުވާ 10 ކަންތަކުގެ ޝަރަޙާގައި" އައްޠަރީފީ ވިދާޅުވިއެވެ:
❞ ﷲ ގެ ޝަރީޢަތް ފިޔަވައި އެހެން ޤަނޫނުތަކަކުން އެކަލާނގެ ޝަރީޢަތަށް ބަދަލު ގެނެސްފި މީހާ ފަހެ ކާފަރުވެއްޖެއެވެ. (ޞ. 108)
”...ފަހެ އިސްލާމްކަމަށް ނިސްބަތްވާ އެތައް ބަޔަކުވަނީ ވަޟަޢީ ޤަނޫނުތަކެއް ހަދާ ކޮޅަށް ޖަހާފައެވެ. ދެން އެބައެއްގެ މައްޗަށް ﷲ އެބައިމީހުން ވެރިކުރެއްވި މީހުންނަށް އެޤާނޫނުތަކަށް ޙުކުމް ހޯދަން ދިޔުމަށް އަމުރުކުރިއެވެ. އަދި އެބައިމީހުންނާއި ޚިލާފުވެ ﷲ ގެ ޙުކުމްފުޅުން ޙުކުމް ހޯދާ މީހުންނަށް އެބައިމީހުން އަދަބުދިނެވެ.
❌މިއާއިއެކުވެސް އެބައިމީހުން ދައުވާ ކުރަނީ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަޔަށް އިޤުރާރުވާ ކަމަށާއި އަދި ﷲ ގެ ޝަރީޢަތަށް ޢަމަލުކުރުން ވާޖިބުވެގެންވާ ކަމަށެވެ. އެހެނަސް މިޢަމަލުން ދަލީލުކޮށްދެނީ ބޭރުފުށަށް އެފަދައިން އެވެރިން އިޤުރާރުވިޔަސް އެތެރެފުށުން އެބައިމީހުން އެފަދައިން އިޤުރާރު ނުވާ ކަމަށެވެ.
ދެމީހުން ރުހި އެއްބަސްވެގެން ޒިނޭކޮށްފިނަމަ އެދެމީހުންނަށް ޢުޤޫބާތް ދިނުން މަނާ ކުރާ މީހާ، ނުވަތަ ވައްކަމުގެ ޙުކުމް އަތްކެނޑުމުގެ ބަދަލުގައި ހަށިގަނޑަށް ނޫނީ މުދަލަށް ތައުޒީރީ އަދަބެއް ދިނުމަށް ކަނޑައަޅާ މީހާ، ނުވަތަ އެމީހަކު ބޭނުން ގޮތަކަށް ޤަބޫލުކުރާ ކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ލިބިގެންވާކަމަށް ޙުކުމްކޮށް، އެހެންކަމުން މުރުތައްދުވާމީހާ ޤަތުލުނުކުރުމާއި އަދި ތައުބާ ލައިދޭން މުހުތުދޭން ނުޖެހޭ ކަމަށް ޙުކުމްކޮށްފި މީހާ — ފަހެ މިހުރިހާ ކަމަކީވެސް ބަޔާންވެގެންވާ މަގުފުރެދުމާއި ކުފުރުވުމުގެ ތެރެއިންވާ ކަންކަމެވެ. ❝
("އިސްލާމްކަން ގެއްލޭ ދިހަ ކަންތަކުގެ ޝަރަހަ" — އައްޠަރީފީ, ދިވެހި ތަރުޖަމާ ގެ ޞ. 108, 110 ، 111)
~ ގަލަންދާނު
🔴 ( كفر دون كفر އަކީ ތަޝްރީޢު ތެރެއަށް ވަންނަ އެއްޗެއް ނޫނެވެ.)
①
❞ މިތާނގައި (ދެ ރާޒީން) ވިދާޅުވަނީ؛
(ولا نرى الخروج على الأئمة) ”(މުސްލިމުންގެ) އިމާމުންނަށް ބަޣާވަތްކުރުން (ހުއްދަކަމުގައި) އަހަރެމެން ނުދެކެމުއެވެ.“
ޛިކުރު ކުރެއްވީ އިމާމުންނޭ އެވެ. އެބަހީ: ކުރީ ފޮޅުވަތުގައި ވާ ޤަޥްލުގައި ނަންގަނެވުނު އިމާމުންނެވެ. އެއީ: (مع أئمة المسلمين) ”މުސްލިމުންގެ އިމާމުންނާއި އެކުގަޔޭ“ މިއެވެ. މާނައީ: މުސްލިމުންގެ ތެރެއިންވާ އިމާމުންނާއި އެވެ.
ވީމާ އެވެރިންނާ ދެކޮޅަށް ބަޣާވާތް ކުރުން ނުވެއެވެ. މިކަން ޝަރުޠުވެފައި މިއޮތީ އެވެރިންގެ އިސްލާމް ކަމަށެވެ. އަދި އިސްލާމްކަން ފާޅުވުން ވަނީ، އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ޤާއިމު ކުރުމުންނެވެ. އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް، އެއީ ﷲ ޙަލާލު ކުރެއްވި ޙަލާލުތައް ޙަލާލުކުރުމާއި، ﷲ ޙަރާމް ކުރެއްވި ޙަރާމްތައް ޙަރާމް ކުޅައުމެވެ. އަދި އެއްޗެއް ޝަރުޢު ކޮށްފި މީހާ، އެގޮތުން ދެބަސްވުންނުވާ ޙަލާލުތައް ޙަރާމްކޮށް ، ޙަރާމްތައް ޙަލާލުކޮށްފި މީހާ، ފަހެ އޭނާ އެވަނީ ﷲ އާއި އެއްހަމަ ފަރާތެއްކަމުގައި އޭނާގެ ނަފުސު ގެނެސްފައެވެ. މިސަބަބަށްޓަކައި ﷲ جل وعلا އެއިލާހުގެ މަތިވެރިވެގެންވާ ފޮތުގައި ވަޙީކުރެއްވި ޔޭ: وَلا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ [آل عمران:64] ”އަދި ﷲ ފިޔަވައި އަހުރެމެން އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކު އެއީ رَبّ ންކަމުގައި ނުހެދުމެވެ.“ މީގެ މުރާދަކީ، އަންނާށޭ އޭ އަހުލު ކިތާާބީންނޭ، އަހަރެމެންނަށް ވަނީ އަހަރެމެން ދެފަރާތުން އެއްވެސް މީހެއް އެއީ ޝަރުޢު ހަދާނޭ ވެރިޔެއް ގޮތުގައި ނުނެގުމެވެ. އަދި ހަމަކަށަވަރުން އެކަމުގެ ވެރިފަރާތަކީ ﷲ سبحانه وتعالى އެވެ. އަދި ޝަރުޢު ކުރެއްވުމީ އެއިލާހަށް އޮތް ކަމެއް ގޮތުގައި ﷲ عز وجل ލެއްވެވީ މިސަބަބަށްޓަކައެވެ.
🤚ތަޝްރީޢު ކުރުމާއި ޙުކުމް ކަނޑައެޅުމާއި ގުޅުން އޮތް މަސްއަލައަކަށް އަލިއަޅުވާލަން އަހަރެންނަށް އެބަޖެހެއެވެ. އެއީ ދެބާވަތަކަށް އަހަރެމެން ސަމާލުވާން ޖެހެއެވެ:
ފުރަތަމަ ވައްތަރު: — އަދި މީގައި އެކި ފަރާތްތައް ވަނީ މަސްހުނިވެގެން ނޭ — މިތަޝްރީޢު ކުރުމުގެ ވައްތަރުގައި، އެއީ ޤާނޫނުތައް ހެދުމެވެ. ތަޝްރީޢު ކުރުމަކީ މިއެވެ. އެކަމެއްގައި ﷲ عز وجل ގޮތްނިންމަވާފައިވާ ކަމެއްނަމަ، އެކަން ވަނީ (އެނޫން ފަރާތެއްގެ އިޚްތިޔާރު ނެތި) ﷲ އަށެވެ. އަދި ﷲ عز وجل ދޫކުރައްވާފައިވާ އެއްޗެއްގައި، އެއިލާހުވަނީ މީސްތަކުން އޭގައި އެބައިމީހުންގެ މިނިވަންކަމާއިއެކު ޝަރުޢުކުރުމަށް އިޛުނަދެއްވާފައެވެ. އެއީ އެކިއެކި ޙާލަތްތަކާއި ނިޒާމީ ކަންކަމުގައެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ ނިޒާމުގައި އާއި ބިންތަކާއި، ޞިއްޙަތާއި، ވަޒީފާތަކާއި، ރަށްތަކާއި އަވަށްތަށް ބެހުމާއި، ސަލާމަތާއި ރައްކާއުތެރިކަމާއި، މަދަރުސާތަކާއި، ކިޔަވައިދިނުމުގެ މަރުޙަލާތަކާއި، ކިޔަވާކުދިންގެ މަރުޙަލާތަކާއި ދަރަޖަތަކާއި އަދި މިނޫން (މިފަދަ އިދާރީ) ކަންކަމެވެ. އަދި މުސާރައިގެ އޮނިގަނޑާއި މިނޫން ދިރިއުޅުމާއި ބެހޭ އިދާރީކަންކަމުގައެވެ. މިކަންކަން ރައްދުވަނީ މީހުންގެ ޙާލަތްތަކުގެ މައްޗަށެވެ. އެމީހުން އެއްވެ އެމީހުން ބޭނުންވާ ގޮތަކަށް އެކަންކަން ކަނޑައަޅަންވީއެވެ. އެއީ ޝަރީޢަތުގައި ލެވިފައިވާ އަޞްލަކާއި (އެޙަދާ އިދާރީ ޤާނޫނަކާއި) ތަޢާރުޟު ނުވާހާ ހިނދަކުއެވެ. (އެކަން ހުއްދައެވެ.)
🔴އެހެނަސް ކަމެއްގައި ﷲ عز وجل ގޮތް ނިންމަވާފައި ވަނީނަމަ، އިންސާނަކަށް އެހެވޭ ޙުކުމް ހޯދާ ފަރާތް ގޮތުގައި ނޫނީ ޙުކުމް ކުރާ ފަރާތް ގޮތުގައި ވިޔަސް، ﷲ ޙަރާމް ކުރެއްވި އެއްޗެއްގައި ތަޝްރީޢު ކުރުން އޭނާއަށް ނުވެއެވެ. އެކަމަކީ ޙަރާމެކެވެ.
އެހެންކަމުން، ﷲ ޙަލާލް ކުރެއްވި އެއްޗެއް ޙަރާމްކޮށްފި ނަމަ ނުވަތަ ﷲ ޙަރާމް ކުރެއްވި އެއްޗެއް ޙަލާލުކޮށްފިނަމަ، އޭނާ ﷲ ދޫކޮށް ތަޝްރީޢު ކުރުމުގެ ތެރެއަށް ވެއްޓިއްޖެއެވެ. އަދި ޔަހޫދީންނާއި ނަޞާރާއިންނާއި މެދު ﷲ عز وجل ޞިފަކުރައްވާފައިވަނީ މިއިންނެވެ. އެއީ އެއިލާހު جل وعلا ގެ މިއާޔަތުގައެވެ: اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ [التوبة:31] ”އެމީހުންނަކީ އެމީހުންގެ علم ވެރިންނާއި رَاهِبُ ން (يعني: އަޅުވެރިން) އެއީ ﷲ ފިޔަވައި ربّ ންތަކެއްކަމުގައި ހެދި ބައެކެވެ.“
=
③
--------------------------------
= އަދި މިޤަވާޢިދު ތަފްޞީލު ކުރައްވަމުން، އަލްޢަލްވާން (ألا إن نصر الله قريب) — މިރިސާލާ ގެ ޞ. 5 ގައި ވިދާޅުވިއެވެ:
❞ އަދި އިބްނު ޢައްބާސް ގެ ބަސްފުޅު (هي كفر) ”އެއީ ކުފުރޭ“ އަދި އަނެއް ބަސްފުޅު (هي به كفر) ”އެއީ އޭނާ ކިބައިގައިވާ ކުފުރޭ“ — މިއިން ދޭހަވަނީ: އެ އާޔަތްވަނީ ބޭރުފުށަށް ދޭހަވާ މާނައިގައި ކަމެވެ. އަދި އަލްކުފުރު ކަލިމައިގައި އަޞްލަކީ ކުރިޔަށް އޮތް <ل> އެކުލެވިފައިވާނަމަ އެއީ ބޮޑު ކުފުރުކަމެވެ. މިއީ ޝެއިޚުލް އިސްލާމް (އިބްނު ތައިމިއްޔާ) رحمه الله "އަލްއިޤްތިޟާއު" (1/208) ގައި ކަނޑައެޅުއްވި ފަދައިންނެވެ. މިއީ އޭތި (އެޖުމްލައެއްގައި ވަކި ކަމަކަށް) ހަނިކުރެވިފައި ނުވާނަމައެވެ. ނުވަތަ އެ (ޢާންމު މާނަ) ފުރޮޅައިލާނޭ ޤަރީނާއެއް ނުއަންނަހާ ހިނދަކުއެވެ.
އަދި އިބްނު ޢައްބާސް އަރިހުން އަލްބުޚާރީ ރިވާކުރެއްވި، ޒައިދު ބުނު ޘާބިތުގެ އަންހެނުން ގެ ބަސްކޮޅު، [އެހެނަސް އަހަރެން "އަލްއިސްލާމް" ކަމުގައި "އަލްކުފްރު" ވުމަށް ނުރުހެމޭ] — މިބަސްކޮޅު، މި ޤާޢިދާ އާއި ތަޢާރުޟު ނުވެއެވެ. އަދި މިބާބުގައި މިއޮތް އަޞްލު މުގުރައިވެސް ނުލައެވެ. އެކަނބުލޭގެ ބުނެފައިވަނީ ”އަލްއިސްލާމް ކަމުގައި...“ އޭ އެވެ. އަދި މިޤަރީނާއިން ވަށައިޖެހެނީ އަލްކުފުރު ލަފްޒުން މުރާދަކޮށްފައިވަނީ ބޮޑު ކުފުރު ނޫން އެއްޗެއްކަމެވެ.
އަދި އިސްލާމް ކަމުގެ "ތެރޭގައި" ކުފުރު އަކްބަރު ވުމޭ ބުނުން ްޞައްޙަވެގެން ނުވެއެވެ. އަދި އިސްލާމާއި އެކު ل ކުރިޔަށް ލައި އަލްކުފްރޭ ބުނާއިރު، މިގޮތަށް މާނަ ހަނިނުނުކޮށް އޮވެއްޖެނަމަ ބުއްދިއަށް އަންނާނީ އޭގެ ޙަޤީޤީ މާނައެވެ. (އެބަހީ: މީހުންނަށް ހީކުރެވޭނީ އެއީ ބޮޑު ކުފުރު ކަމެވެ.) ވައި މިހެންކަމުން އެކަނބުލޭގެ މިވަނީ މާނަ ހަނިކޮށްލައިގެން (އެބަހީ: އިސްލާމް ކަމުގެ ތެރޭގައި އޭ ބުނެ) މިއޮޅުން ކަނޑުވައިލައިފައެވެ. އަދި މިގޮތަށް އޮތުމުން ވިސްނާމީހަކަށް އެކަން ދެނެގަނެވެއެވެ. ❝
(މިފޮތުގެ އިނގިރޭސި ތަރުޖަމާ ކިޔާލަން ބޭނުންނަމަ - ލިންކް )
[2] ޤަޟިއްޔާ: (ނަން) : ދެ ފަރާތެއްގެ ދެމެދުގައި ހިނގާ މައްސަލައެއް ކޯޓުގައި ބަލާބެލުން. (ދިވަހި ބަހުގެ ރަދީފު)
[3] އަދި މިރިވާޔަތުގެ ބަލިކަށިކަމުގެ މައްޗަށް ފަހުގެ ތަފާތު މުޙައްދިޘުން ބަސްވިދާޅުވެފައި ވެއެވެ. އެގޮތުން:
(ހ) އައްޠަރީފީއާއި ސުވާލުވެވުނެވެ: ”ސޯޅަވަނަ ސުވާލު: އިބްނު ޢައްބާސް ގެ ޙަދީޘް (كفر دون كفر) ގެ ޞައްޙަ މިންވަރަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟“ ޖަވާބު: ”އެއީ އިބްނު ޢަޢްބާސް އަށް މަޥްޤޫފު (ރަސޫލު ﷲ ﷺ އަށް ނިސްބަތް ނުވާ) ޤަޥްލެކެވެ. އަދި މިއީ (އިބްނު ޢައްބާސް ވިދާޅުވިކަމަށް) ޘާބިތު ނޫން ބަސްކޮޮޅެކެވެ. އެ ޤަޥްލު ރިވާކުރެއްވީ އިބްނު އަބީ ޙާތިމް އާއި އަލްޙާކިމް އެކަލޭގެފާނުގެ "އަލްމުސްތަދްރަކް" ގައި އާއި، އަލްބައިހަޤީ އެކަލޭގެފާނުގެ ސުނަން ގައި އާއި، އަލްމަރްވަޒީ "ތަޢްޡީމު ޤަދްރިއް ޞަލާތި" ގައި އަދި އިބްނު ޢަބްދުލް ބައްރު "އައްތަމްހީދް" ގައި ، ހިޝާމް ބްނި ޙުޖައިރު ، ޠާޥޫސު އަރިހުން ﷲ تعالى ގެ ވަޙީ : (ومن لم يحكم بما أنزل الله فأولئك هم الكافرون) ގޮތުން، އިބްނު ޢައްބާސް ވިދާޅުވިޔޭ: (كفر دون كفر) ”އެއީ ކުފުރަށް ނުވާ ކުފުރެވެ.“ އަދި މަ އެރާވީ ހިޝާމް ބްނި ޙުޖައިރު ވަނީ، ޟަޢީފު ކަމަށް އަޙުމަދު ކަނޑައަޅުއްވާފައެވެ. އަދި އިބްނު މަޢީންވެސް ޟަޢީފުކުދެއްވިއެވެ. އަދި އިބްނު ޢުޔައިނާ ވިދާޅުވިއެވެ: ”އެނޫން އެހެން މީހެއް ގާތުން ލިބިފައި ނުވާ އެއްޗެއް، އަހަރެމެން ހިޝާމް ބުނު ޙުޖައިރު އަތުން ނުނަގަމެވެ.“ އަދި އަބޫ ޙާތިމް ވިދާޅުވިއެވެ: ”އޭނާގެ ޙަދީޘު އޭނާ ލިޔެއެވެ.“ (މިއީ ހަނދުމައިގެ ބަލިކަށިކަން ދަލީލުކޮށް ބަލިކަށި ކަމުގެ ޞިފަޔެއް ކަމަށް ޙަދީޘް އިމާމުން ގެންނަވާ ޞިފައެކެވެ.) އަދި އަލްޢުޤައިލީ " އައްޟުޢަފާއު" ގައި އޭނާ ގެންނެވިއެވެ. (އެއީ ބަލިކަށި ރާވީން ހިމެނުއްވި ފޮތެއް). އަދި އަލްޢިޖްލީ އާއި އިބްނު ސަޢުދު އޭނާ އިތުބާރު ކުރެއްވިއެވެ. އެރިވާޔަތުގެ ލަފުޒު ވަނީ އޮޅުން އަރާފައެވެ. ފަހެ އަލްމަރްވަޒީ "ތަޢްޡީމު ޤަދްރިއް ޞަލާތި" ގައި އަދި އިބްނު ޖަރީރާއި ޢަބްދުއް ރައްޒާޤު "މުޞައްނަފު" ގައި، މުޢައްމަރު ގެ ޙަދީޘް ތަކުން، އެކަލޭގެފާނު ރިވާކުރެއްވިޔޭ، އިބްނު ޠާވޫސު އަރިހުން، އޭނާގެ ބައްޕަ އަރިހުން، ވިދާޅުވިޔޭ: އިބްނު ޢައްބާސާއި ސުވާލުވެވުނޭ މިއާޔަތާއި މެދު: (ومن لم يحكم بما أنزل الله فأولئك هم الكافرون)، (އެހެންކަމުން) ވިދާޅުވިޔޭ: (هي به كفر) ”އެއީ ކުފުރެވެ.“ އަދި ޞައްޙަ އެއްޗަކީ މިއެވެ. “ — އައްޠަރީފީގެ ބަސް މިހިސާބަށް.
🔴ﷲ ބާއްވައިނުލައްވާ އެއްޗަކުން ޙުކުމް ކުރުމުގެ މައްސަލާގައި ”ކުފުރަށް ނުވާ ކުފުރޭ“ ބުނެވޭ ޙާލަތާއި އިބްނު ޢަޢްބާސްގެ ރިވާޔަތުގެ ޙުކުމް
{الشيخ المحدث سليمان العلوان — ثبته الله}
①
ސުވާލު: އަހަރެމެންގެ ޝެއިޚެވެ. އިބްނު ޢައްބާސް رضي الله عنهما ގެ އަރިހުން، ﷲ ގެ ޙުކުމް ނޫން އެއްޗަކުން ޙުކުމް ކުރުމުގެ މައްސަލާގައި ރިވާވެފައިވާ، «كفرٌ دون كفر» (އެއީ ކުފުރަށް ނުވާ ކުފުރޭ) — މިއަޘަރުގެ (ޞަޢްޙަކަމުގެ) މައްޗަށް ޝެއިޚުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟
ޖަވާބު: ❞ މިއީ މަޢުލޫލް (ބަލިކަށި) ރިވާޔަތެކެވެ. އެހެނީ އިބްނު ޢައްބާސް ގެ އަރިހުން އެކަލޭގެފާނު (كفر دون كفر) އޭ ވިދާޅުވިކަމަށް ޘާބިތުވެފައި ނުވާތީއެވެ.⁽¹⁾ އަދި ޢައްމާރު ވަނީ، ޢަބްދު ﷲ ބުނު ޠާވޫސް އަރިހުން، އެކަލޭގެފާނު ގެ ބައްޕަ އަރިހުން ރިވާކުރައްވާފައޭ، އިބްނު ޢައްބާސް ވިދާޅުވިޔޭ: (هي به كفر) ”އެއީ ކުފުރެވެ.“
އަދި އިބްނު ޢައްބާސް ގެ އަރިހުން (ރިވާޔަތުގައި އުނިކަމެއް ނެތި) މަޙްފޫޡު ކޮށް އޮތް ބަސްފުޅަކީ މިއީ އެވެ. އަދި كفر دون كفر އޭ ވިދާޅުވިކަމުގައި މަޙްފޫޡުކޮށް ނެތެވެ.
⚠️އަދި މި (ފަހުން ބުނެވުނު) ބަސްފުޅު އިބްނު ޢައްބާސް ގެ އަރިހުން ޞައްޙަވީ ކަމުގައި ވިޔަސް، އެއިން އެކަލޭގެފާނުގެ މުރާދަ އަކީ މުޢައްޔިނު އަދި ވަކި ޤަޟިއްޔާގެ ޙާލަތުގެ މައްޗަށް އެކަންޏެވެ. އެއީ (ވަކި ޝަރީޢަތުގެ މަޖިލީހެއްގައި) އެ ޤާޟީއެއް އޭނާގެ ގާތްތިމާގެ މީހަކަށް ހެޔޮގޮތަކަށް ނިންމައިދޭން ބޭނުންވުން އަދި މިފަދަ ކަމަކުން ކަމެއްގައެވެ. އެގޮތުން މީސްތަކުންނަށްވާ ޝަރީޢަތެއް ކަމުގައި ނުހަދާ ގޮތުގައި، ﷲ جل وعلا ގެ ޝަރީޢަތް ބަދަލުގައި އެހެން އެއްޗެއް ގެނައުމަކާއި ނުލައި، އަދި މީސްތަކުންނަށް ޤާނޫނެއް ގޮތުގައި ނުހަދައި، އަދި އަޅުތަކުންނަށް (އާޙުކުމެއް) ޝަރުޢު ނުކުރާ ގޮތުގައި، އަދި މިކަންތައް އިސްތިޙްލާލު ނުކޮށް، އެގާތްމީހާގެ މައްޗަށް ޙައްދު ގާއިމުވުން ނިއުޅުވާލައެވެ. އަދި މިއީ ވަކި މުޢައްޔިނު ޤަޟިއްޔާއެއްގައި (އެބަހީ: ޝަރުޢީ މަޖިލިހެއްގެ ނިންމުމެއްގައި) ހިނގައިދާ ކަމެކެވެ.
❌ދެންފަހެ، ﷲ جل وعلا ގެ ޝަރީޢަތް އޭނާ ބަދަލުކޮށް، ނުވަތަ އެ (ވަޟަޢީ ޤާނޫނަކީ) އަޅުތަކުންގެ މައްޗަށް (ކަންކަމުގައި ގޮތްނިންމަން ރުޖޫޢަވާ) ޝަރުޢުއަކަށް ހަދައި، އެވެރިން މައްޗަށް އެއަށް ބޯލެނބުން ލާޒިމުކޮށް، ދެން މިއަށް ނިސްބަތްކޮށް އިބްނު ޢައްބާސް ވިދާޅުވިޔޭ: كفر دون كفر އޭ، ބުނުމީ ޙައްޤާއި އިދިކޮޅު (ބާޠިލު) ބުނުމެކެވެ. (މިޙާލަތަށް ނިސްބަތްކޮށް) މިފަދަ، ޖަހުމީންގެ ބަސްތަކުގެ ތެރެއިން އަދި ހައްދުފަހަނައެޅި މުރުޖިއާއިންގެ ބަސްތަކުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ފާސިދު ބަސްފުޅެއް އިބްނު ޢައްބާސް ވިދާޅުވުމަށް ވުރެ އެކަލޭގެފާނު މާ ޤަދަރުވެރިއެވެ.
ފަހެ ﷲ جل وعلا ގެ ޝަރުޢު ބަދަލުކޮށްފި މީހާ، ނުވަތަ ﷲ އިޛުނު ދެއްވާފައި ނުވާ އެއްޗެއް އަޅުތަކުންގެ މައްޗަށް ޝަރުޢުކޮށްފި މީހަކީ ކާފަރެއް ކަމުގައި ޢިލްމުވެރިން ވަނީ އިޖުމާޢުވެލައްވާފައެވެ. މިއީ އެކަކަށްވުރެ ގިނަ އިމާމުން ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިންނެވެ. އޭގެތެރޭގައި، އަބޫ މުޙައްމަދު ބްނު ޙަޒަމް އާއި އިބްނު ތައިމިއްޔާ އަދި ހަމައެފަދައިން އިބްނު ކަޘީރު ހިމެނިލައްވައެވެ. އަދި "އަލްފަތާވާ" ގެ ތިންވަނަ މުޖައްލަދުގައި އިބްނު ތައިމިއްޔާ ވިދާޅުވިއެވެ: ”އެއަކަށް އިޖުމާޢުވެފައިވާ ޙަރާމެއް އިންސާނާ ޙަލާލު ކުރާ ހިނދު، ނުވަތަ އެއަކަށް އިޖުމާޢުވެފައިވާ ޙަލާލެއް ޙަރާމް ކުރާ ހިނދު، ނުވަތަ އެއަކަށް އިޖުމާޢުވެފައިވާ ޝަރުޢުއެއް ބަދަލުކުރާހިނދު، އޭނާ އަކީ ފިޤުހުވެރިންގެ އިއްތިފާޤުން މުރުތައްދު ކާފަރެކެވެ.“
އަދި އަބޫ މުޙައްމަދު ބުނު ޙަޒަމް ވިދާޅުވިއެވެ: ”ތަޥްރާތާއި އިންޖީލުަން އައިސްފައިވާ އެއްޗަކަށް އިލްތިޒާމުވެ އަދި ޤުރުއާނަށް އިލްތިޒާމު ނުވެއްޖެ މީހަކީ، ކާފަރު މުޝްރިކެކެވެ. ދެމުސްލިމެއް ދެމެދަކުވެސް މިކަމުގައި ދެބަހެއް ނުވާނެއެވެ.“
އެހެންކަމުން ތަޥްރާތުގެ ޙުކުމުގައި އިލްތިޒާމުވެއްޖެ މީހާ އަދި އިންޖީލުގެ ޙުކުމުގައި އިލްތިޒާމުވެއްޖެ މީހާ، އަދި މިއީ ﷲ جل وعلا ގެ ކަލާމް ފުޅުގެ ތެރެއިން މަންސޫޚަ ކުރެވިފައިވާ ތަކެތި ކަމުގައި ވީހިނދު، އަދި މަންސޫހު ކުރެއްވުމުގެ ވެރިފަރާތުގެ (އެބަހީ ﷲ ގެ) ޙުކުމް ގައި އިލްތިޒާމު ނުވެއްޖެ މީހާ އަކީ މުސްލިމުންގެ އިޖުމާޢު އިން، ކާފަރު މުޝްރިކެއް ކަމުގައި ވާހިނދު، ފާޙިޝްކަމާއި މުޑުދާރުގެ މި ވަޟަޢީ ޤާނޫނުތަކަށް އިލްތިޒާމުވާ މީހާ ކާފަރު މުޝްރިކަކަށް ނުވާންވީ ސަބަބަކީ ފަހެ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟!
މިސަބަބަށްޓަކައި، ވަޟަޢީ ޤާނޫނުތަކަށް އިލްތިޒާމުވެ (ﷲ ގެ) ފޮތަށް އަދި ސުންނަތަށް އިލްތިޒާމު ނުވެއްޖެ މީހާާގެ މުރުތައްދު ކަމާއި މެދު، ސަލަފުންގެ އިމާމުން ގެ އަރިހުން ޚިލާފެއް އޮތްކަމުގައި އަހަރެންނަށް އެނގިފައި ނެތެވެ.
އަދި މިއީ ބޮޑު ކުފުރުގެ ތެރެއިންވާ އެއްޗެކެވެ. އެހެނީ މިކަމަކީ އީމާންކަމުގެ އަޞްލު އޭނާފުށުން ނަފީކުރާ އެއްޗެކެވެ. އަދި އެއަކުން އީމާން ކަމުގެ އަޞްލު ނަފީ ކޮށްލާ ކޮންމެ ޤަޥްލަކާއި ޢަމަލަކާއި ޤަބޫލުކުރުމަކީ، ސާފު ކުފުރެވެ.
=
📚 ❝ The Murjiʾah of our time, have stung our ears and deafened our hearing, with their weak and ridiculous saying: “Ruling by other than what Allah has revealed is kufr less than kufr.”
We, in turn, will not respond to this confusion of theirs here, as our Shaykhs and scholars have already sufficed us with the burden of responding to it. So they have researched the issue and urged people to the truth, and it is sufficient for a confused but just person to read the book of our beloved Shaykh Abū Muhammad al-Maqdisī, may Allah protect him and guide him, and direct his mishaps towards the truth. (The book, which is)
Imtāʿ Al-Naẓar fī Kashf Shubuhāt Murjiʾat Al- ʿAṣr (An Enjoyable Look at Uncovering the Specious Arguments (shubuhāt) of Today's Murjiʾah) [see page 37 et seq.]
or (his book) «Kashf Shubuhāt Al-Mujādilīn ʿan ‘Asākir Al-Shirk wa Anṣār Al-Qawānīn» (Exposing the Specious Arguments of the Disputants about the Soldiers of Polytheism and the Supporters of Profane Laws) [see page 9 et seq.]
in them is guidance (for such a person who seeks truth with sincerity), with the help of his God..
And May Allah compensate, Ḥārithah ibn Badr al-Ghudānī as he said:
إذا ما قتلْتَ الشيء علمًا فقل بـــه
If you have killed⁽¹⁾ a matter with knowledge, Then speak your view
•• ولا تقل الشيء الذي أنــت جاهلـه
But do not speak of anything About which you are ignorant ⁽²⁾ ❞
— Abu Humām Bakr bin ʿAbdul-ʿAzīz Al-Atharī (From the introduction to his treatise, Al-Warṭatul Qawiyyatu Lil-Murjiʾatil Ghawiyyat)
~ Galandān
------------------
[1] i.e. You have covered the issue with study, knowledge and research.
[2] The second line of the poem says,
فمن كان يهوى أن يُرَى مُتَصدِّرًا
Whoever desires to be seen as prominent
•• ويكره: "لا أدري" أُصيبتْ مقاتله
And hates saying, “I do not know”, Will be struck where it kills him!
🔗Since the arguments of Madākhilā were recently resurfaced by their sister group, Haddādiyyah, rekindling their old shubuhāt on the issue of “Ruling by other than what Allah revealed” , we have started an archive-channel, a collection of refutations from our eminent Shuyūkh (May Allah have mercy upon them) on this matter. (Some of these refutations are from our very own archives, 20+ years back.)
/channel/+CaW4CzLima81MzE1
~ Galandān
🔴Clarification of the fault in using the statement: “The action is an act of kufr and the one who does it is not a Kafir" — unrestrictedly.
A new innovation in the religion has spread among Muslims, and it is dangerous because it affects the foundation of the religion and is contrary to the Qur’an and Sunnah, and what the Companions, the Successors, the righteous predecessors (salaf), and those who followed their path until the Day of Judgment come to pass.
It is, the usage of the statement; “The action is an act of kufr, and the one who does it is not a Kāfir" unrestrictedly.
Moreover, some ignorant people have gone so far as to say: "the specific person will not disbelieve at all" and this claim is consistent with the principles of the Jahmiyyah Al-Murjiʾah.
Shaykh ʿAbdullah and Shaykh Ibrāhīm, the sons of Shaykh ʿAbdul Laṭīf Āl Al-Shaykh, and Shaykh Sulaymān bin Saḥmān, rahimahumullah, said in response to those who withheld from declaring the takfīr on Jahmiyyah:
“As for his saying: “We say that the statement is kufr, and we do not rule that the one who said it is with kufr” verily saying this without restriction is pure ignorance, because this phrase as such cannot be applied except with regard to specific individuals (mu'ayyan). And the issue of declaring individual-Takfīr is a well-known issue (irrelevant to the point of discussion). If he utters a statement, a statement for which its utterance is kufr, it is said: Whoever says this statement is a Kāfir, as for specific individual, if he says that, he is not judged with kufr, until the proof (ḥujjah) is established against him upon which the the one who then ignores it, disbelieves.)
Shaykh ʿAlī bin Khuḍayr Al-Khuḍayr, May Allah relieve him of his captivity, stated in his letter “The Principles of the New Awakening” :
“(From their false fundamentals on the issue of takfīr is) A complete generalization of the differentiating between the speaker and what was spoken, and the doer and what was done- always and in every issue, whether it was in the area of major Shirk or in the open and apparent matters from the one whom the proof (ḥujjah) was established against- and even if the causes (of takfīr) were gathered and the preventative factors were removed. For this reason, there are no personalities that they ever perform takfīr of, except the specific individuals mentioned in the Qurʾān and the Sunnah!”
So this (unrestrictive) statement is only used with regard to hidden issues, whose evidence is not apparent for the general masses, unlike from specialists. The statement is also applied in the case of, who commits kufr in apparent matters, but has an obstacle that prevents him from kufr.
As for the issues of Tawḥīd and (the fundamentals of) The Message (of the Prophet ﷺ) : then this statement should never be applied unrestricted, i.e. with regards to someone who commits something that negates the Oneness of Allah. Such have committed Shirk and disbelieved in what was revealed to Muhammad ﷺ, because the issues of Tawḥīd are among the issues that Allah has made clear in the Book and the Sunnah of His Prophet, and they are among the apparent issues (clear to every sane person of age). So whoever commits a nullifier in Tawḥīd, he has associated a partner with Allah and has brought an equal with Allah, and the attribute of Tawḥīd is removed from him.
Abū Buṭayn quoted from the words of Shaykhul Islam Ibn Taymiyyah: “The apparent matters that the Muslims, both the specialized and the common people know that they are from the religion of Islam, such as the command to worship Allah alone without any partner, such as hostility to the Jews, Christians, and polytheists, such as the prohibition of immoral acts (zina), usury, alcohol, gambling, and the like — (denying these) is considered disbelief, without exception.” [Summary from Al-Durar: 1/ 372-373]
=
🔴Warning Regarding Loosely Dismissing The Father As A Wali
❝...In some marriages that have issues, I've asked the sisters, who's your wali so we can talk to him? Many said, my husband brought him the night or the day of the nikah. I don't know who he is. I don't know who his name is. I never spoke to him before. Was that a wali? Or was that a third witness he brought to the nikah?
Loosely dismissing the father as a wali without the proper procedure is dangerous and it causes great fasad. And loosely choosing anyone as a wali is just as bad. A wali must be active in the process of seeking and pursuing the interest of the one Allah subhanahu wa ta'ala entrusted him with. He's not some imposter who takes the information of the sisters so he can be the wali. And if they suit his desires, they become his wives. They become the wali's wives. If not, he'll pass them on to someone else.
Without a proper wali supervising and investigating and doing his duties, don't be surprised if the man who filled you with emotions turns out to be an abuser or a fasiq or a murji or someone who's "blessed" in music, in smoking pot while issuing fatwas on social media.
Without a proper wali, the shaitan may make his move. And there may be haram interactions. May Allah subhanahu wa ta'ala save all our sisters from that. Then what happens after that? Now suddenly they seek a righteous sheikh to get them out of their situation. When emotion and love settle a bit. And the reality of marriage life surfaces when things go pear-shaped. Now suddenly they find a righteous sheikh to solve the situation. Now suddenly sheikh, where's my khula? And the blame may be shifted on the sheikh for not giving him the khula on the spot.
Brothers and sisters involved in these matters are equal in their guilt. This is an issue among Muslims in general, but our dear brothers and sisters upholding the pure manhaj of tawheed are held on a higher standard. And I'm not talking about any particular situation. It's not tens, it's actually hundreds of cases. There's similar patterns in them.
I asked many brothers about the way they married certain sisters. Would you allow your sister or your daughter to get married this way? And of course the answer is no. I asked some brothers, would you allow your sister to marry someone through an unknown wali? That Khatib brought on the night of the Nikah? I asked some brothers, would you let your sister or your daughter get married to someone who she finds out after marriage he can't spend on her and he can't spend more than a day every other month or so with her and he barely calls her.
This is not a game. Everything about marriage must be honored. Be truthful in matters about marriage because you will be questioned about them. Marriage is a mighty great covenant that must be honored.
وَأَخَذۡنَ مِنكُم مِّيثَٰقًا غَلِيظًا
(...and she has taken from you a firm commitment?) ⁽¹⁾
They have taken from you, a firm, mighty, strong covenant. The only other covenant referred to in such strong terms is the covenant between Ulu Al-Azm ⁽²⁾ and Allah Subhanahu Wa Ta'ala.
وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ مِيثَٰقَهُمۡ وَمِنكَ وَمِن نُّوحٍ وَإِبۡرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَى ٱبۡنِ مَرۡيَمَۖ وَأَخَذۡنَا مِنۡهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظًا
{And (remember) when We took from the Prophets their covenant, and from you (O Muhammad ﷺ), and from Nuh (Noah), Ibrahim (Abraham), Musa (Moses), and ‘isa (Jesus) son of Maryam (Mary). We took from them a strong covenant} ❞
— Shaykh Aḥmad Mūsā Jibrīl (For full lecture, see)
---------------
[1] verse: And how could you take it back after having enjoyed each other intimately and she has taken from you a firm commitment?[[ i.e., the promise to live with her in kindness or divorce her with dignity.]]
[2] There are many Prophets and Messengers of Allah. About twenty-five of them are mentioned in the Qur'an; out of these twenty-five, only five are of strong will, namely, Muhammad, Nuh (Noah), Ibrahim (Abraham), Musa (Moses) and 'Isa (Jesus), son of Maryam (Mary).
ويوم وداعنا فجرا ** وما أقساه من فجر
And the day we parted at dawn
and Oh what a harsh dawn that was
يحار القول في وصف الذي ** لاقيت من هجري
Words cannot explain what
I felt when I abandoned you
وقلت مقولة لا زلــت ** مدّكرا بها دهري
And you told me something which I still
remember throughout my life
محال أن ترى صدرا ** أحن عليك من صدري
“You will never find a heart
more tender towards you than mine”
محال أن ترى صدرا ** أحن عليك من صدري
“You will never find a heart
more tender towards you than mine”
💬 «ބިދުޢީ އިންތިޚާބުތަކަށް، ޖިބޫތީ ސުވާލުތަކުން ޝަރުޢީ ޖަވާބުތަކެއް »
(މައިކްރޮސޮފްޓް ވޯޑް docx)
— ޝެއިޚް ޙައްސާން ޙުސައިނުއް ޞޫމާލީ
~ ގަލަންދާނު