2463
ޢިލްމު އަދި އެއަށް ލޯބިކުރާ ދަރިވަރުންނަށް Notes by, ibn Fahmī Dīdī عفا الله عنه Friends & family 🤖 Contact: @galandan_bot 🌐 English: @galandaan
⚠️ ތުހުމަތުނުބައި ކަމެއްގެ ގުންޑޮޅިމައްޗަށް އެރުމާއިމެދު އޮތް ނުރުހުންތެރިކަން
📏📏📏📏📏
❞ [އިމާމު] އަޙުމަދު رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ވިދާޅުވިއެވެ: ”ނުބައިކަމެއްގެ މެދަށް ހުށަހެޅެވުމަށް އަހުރެން ނަފުރަތު ކުރަމެވެ.“ އަދި ޞާލިޙު ގެންނެވި ރިވާޔަތުގައި [އަޙްމަދު] ވިދާޅުވިޔޭ: ”ދަންވަރުގައި އިވޭ ހަޅޭކެއްގެ އަޑަށް އިޖާބަދީ ނިކުތުމަށް އަހުރެން ނުރުހެމެވެ. އެހެނީ އެކަމުގައި ކުރިމަތިވާ ކަމެއްގެ ވާނުވާއެއް ނޭނގޭތީއެވެ.“ އަލްޚައްލާލު މިބަސްކޮޅު ނަޤުލުކުރައްވައި ބާބު ކުރެއްވީ: <ދަންވަރުތެރޭ ހަޅޭކަކަށް ނިކުތުމުގައި އޮތް ނުރުހުން> މިހެންނެވެ. އަދި އަލްޚައްލާލު ރިވާކުރެއްވިޔޭ، ޢަބްދުއް ރަޙްމާނު ބުނު މަހްދީގެ އަރިހުން: ޢަބްދު ﷲ ބުނު ޢަދިއްޔި ބްނިލް ޚިޔާރް ވިދާޅުވިޔޭ: ”ފަހެ އެމީހަކަށް [ނުބައި] ތުހުމަތް އޮންނަމީހަކާއި އެކުއެކީ ހިނގާފައި ދިޔުމަށް އަހުރެން ނުރުހެމެވެ. އެއީ މުސްލިމެއްގެ ބަދުބަހެއް އަހަރެންނަށް ކުރިމަތިވެދާނެތީއެވެ.“
އިބްނު ޢަބްދުލް ބައްރު ޛިކުރު ކުރެއްވިޔޭ ޢުމަރު ބުނުލް ޚައްޠާބު ވިދާޅުވިޔޭ: ”އެމީހެއްގެ ސިއްރުތައް ފޮރުވައިގެން ހުރެއްޖެ މީހެއްގެ އަތުގައި އޭގެ އިޚްތިޔާރު ދެމިއޮވެއެވެ. [އެބަހީ: އޭގެ މައްޗަށް ކޮންޓުރޯލް އޮތީ އޭނާގެ އަތުގައި އެކަންޏޭއެވެ.] އަދި ތިމާގެ ނަފްސު ތުހުމަތުގެ އަނދަވަޅެއްގެ ތެރެއަށް ލައިފިމީހާ ދަންނައެ، ތިމާއާއިމެދު ގޯސްކޮށް ދެކިއްޖެ މީހެއް ކުށްވެރިކުރުމެއް ނުވެއެވެ.“
އަދި އިބްނު ޢަޤީލު "އަލްފުނޫނު" ގައި ވިދާޅުވިޔޭ: އަލްޙަސަން [އަލްބަޞްރީ] ވިދާޅުވިޔޭ: ”ތުހުމަތު ކުރެވިދާފަދަ ކަންކަމުން ކަމަކަށް ވަދެގަނެއްޖެ މީހާ ދަންނައެ، އެމީހަކަށް ޣީބައިގެ އަޖުރެއް ނުވެއެވެ“ [އެބަހީ: ބަޔަކު އޭނާގެ ވާހަކަ ދެއްކުމުން އޭނާއަށް ނަސީބުކޮށްދެވޭ ޘަވާބު ލިބުން ނުވެއެވެ.]
އަދި މީގެ މާނައީ —وَاَللَّهُ أَعْلَمُ— އޭނާ ކޮށްގެން ނުވާނޭ ކަމެއް ކުރުމުގެ ސަބަބުން، އޭނާގެ ޙައްޤާއި އޭނާގެ ޙުރުމަތް ވީއްލިދިއުމެވެ. މިއީ އަހަރެމެން އިހު ބަޔާންކުރި ފަދައިންނެވެ: ވަލީމާއަކަށް ދަޢުވަތު ދޭ މީހާ ކޮށްގެން ނުވާނޭ ކަމެއް ކުރުމުގެ ސަބަބުން، އޭނާގެ ޙުރުމަތް (އެއަށް އިޖާބަދިނުމުގެ ޙައްޤު) ވީއްލި ދިއުން ފަދައެވެ. އަދި ސަލާމް ކޮށްގެން ނުވާނޭ ދަނޑިވަޅެއްގައި ސަލާމް ގޮވާ މީހާގެ ޙުރުމަތާއި، މީސްތަކުން ހިނގައިބިނގައިވާ ތަނެއްގައި ނަމާދު ކުރާމީހާގެ ޙުރުމަތް ފަދައެވެ. އެހެންކަމުން އޭނާ ކުރިމަތިން ހުރަސްކަނޑާ މީހުން ހުއްޓުވުމެއް (އޭގެ ޙައްޤެއް) އޭނާއަށް ނުވެއެވެ. އަދި މިޒާތުގެ ކަންކަމެވެ. އަދި ޒާތްކޮޅުބޮޑު ހެދުމާއިމެދު ޣީބަ ކިޔުމުގެ ވާހަކަ ކުރިޔަށް އަންނާނެތެވެ. ❝
— އަލްއިމާމް އިބްނު މުފްލިޙް އަލްމަޤްދިސީ (އަލްއާދާބުއް ޝަރްޢިއްޔަ 1/298)
~ ގަލަންދާނު 🖋
❌❌ ޙަދީޘް: «إِذَا انْتَصَفَ شَعْبَانُ فَلَا تَصُومُوا» ”ޝަޢްބާން މަސް ދެބައިވުމުން ތިޔަބައިމީހުން ރޯދަ ނުހިފާ ހުށިކަމެވެ.“
⬆️އައްޝައިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ޢަބްދު ﷲ އައްސަޢްދު ވިދާޅުވިއެވެ:
މީގައި ރަނގަޅުގޮތަކީ: އެޙަދީޘް ޟަޢީފު ކަމެވެ. (ބަލިކަށިކަމެވެ.) އަދި (ޙަދީޘްގެ ރާވީ) އަލްޢަލާއު އަކީ ޘިއްޤާ (އިތުބާރުހުރި) މަތިވެރި ބޭފުޅަކަސް މީގައި ކުށްޖެހިވަޑައިގަތެވެ. އަދި އަޙްމަދު އާއި އިބްނު މަޢީން އަދި އަބޫ ޒަރްޢަތުއް ރާޒީ މިޙަދީޘް ޟަޢީފު ކަމަށް ކަނޑައަޅުއްވާފައި ވެއެވެ. އަދި މިޙަދީޘް ވަނީ އަންނަނިވި ޙަދީޘް އާއި ދެބަސްވާ ގޮތަށެވެ: لم يكن النبي ﷺ يصوم شهراً أكثر من شعبان. ”ޝަޢްބާން މަހަށްވުރެ ގިނައިން ނަބިއްޔު ﷺ (ފަރުޟު ނޫން) ރޯދަ ހިއްޕަވާ މަހެއް ނުވެއެވެ.“
”...އައްތިރުމިޛީ އާއި އިބްނު ޙިއްބާން އާއި އަލްޙާކިމް އަދި އިބްނު ޢަބްދުލް ބައްރު މިރިވާޔަތް (ބޭރުފުށަށް) ޞައްޙަ ކުރެއްވިއެވެ. އަދި އެހެނަސް މިބޭބޭފުޅުންނަށް ވުރެ ބޮޑު އަދި (ޙަދީޘްގެ ފަންނުގައި) ޢިލްމުވެރި ބޭކަލުން އޭގެ (ބަލިކަށިކަމުގެ) މައްޗަށް ވާހަކަދެއްކެވިއެވެ. އަދި އެއީ މުންކަރު ޙަދީޘެއް ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ. އެބަހީ އޭގެން ދޭހަވާ މާނައެވެ... އަދި (މި ޙަދީޘު ބަލިކަށިކަމަށް ކަނޑައެޅުއްވި) ބޭކަލުން ތެރޭގައި: ޢަބްދުއް ރަޙްމާން އިބްނު މަހްދީ އާއި އަޙްމަދު އާއި އަބޫ ޒުރްޢާ އައްރާޒީ އަދި (އަބޫ ބަކްރު) އަލްއަޘްރަމް ހިމެނިވަޑައިގަންނަވައެވެ...“
”އަލްޢަލާއު ބުނު ޢަބްދުއް ރަޙްމާން އަށް އަޙްމަދު އާއި އިބްނު މަޢީން އާއި އިބްނު މަހްދީ އާއި އަބޫ ޙާތިމް އަދި އަައްނަސާއީ (މިރިވާޔަތުގައި) އިންކާރު ކުރެއްވިއެވެ. އަދި އިމާމް އަޙްމަދް ވިދާޅުވިއެވެ: ”އަލްޢަލާއު ޘިއްޤާ އެވެ. މިޙަދީޘް ފިޔަވައި އޭނާފުށުން އިންކާރުވެވިގެން ނުވެއެވެ.“
”އިބްނު މަހްދީ އާއި އަޙްމަދު އާއި އަބޫ ޒުރްޢާ އާއި އަބޫ ދާވޫދު އާއި އަލްއަޘްރަމް އާއި އައްނަސާއީ އަދި އަލްޚަލީލީ ވަނީ މިޙަދީޘް އަކީ އަލްޢަލާއު ބުނު ޢަބްދުއް ރަޙްމާން ގެ މުންކަރު ޙަދީޘް ތެރެއިން ވާއެއްޗެއް ކަމަށް ކަނޑަ އަޅުއްވާފައެވެ.“
#حديث_ضعيف
⚠️ ʿAbdul Malik said: “I asked my father about the authenticity of the ḥadīth (Oh Allah, bless us in Rajab and Shaʿbān, and let us reach Ramaḍān)?
He (Al-ʿAlwān) replied:
❝ This ḥadīth is recorded in Al-Bazzār, and Al-Ṭabarānī in Al-Awsaṭ, Al-Bayhaqī in Al-Shuʿab, Ibn ʿAsākir and others, from the ḥadīth of Anas. It is a Munkar (objectionable) report. Rajab is one of the sacred months, and there is nothing authentic on its virture other than this.
As for Shaʿbān, the Prophet ﷺ used to fast a lot and fast most of it. This is preserved from the Prophet ﷺ from aḥādīth in the (books of) Ṣaḥīḥ. As for the aḥādīth narrated regarding the night of the middle of Sha’ban, they are weak, and to strengthen them by joining the different paths: there is a disagreeable view on it. ❞
~ Galandān 🖋
⬆️Unification upon Aqīdah and staying firm upon Manhaj
❝ Unifications not based on a shared creed (aqīdah) will individually bear no fruit; even if temporarily successful, they will not endure. [Whereas] any call, movement, or unification built upon aqīdah will be solid, clear, beneficial, and an invincible force. Islam is not merely a matter of conscience and belief without action. It is a comprehensive religion applicable to all aspects of life. It is a declaration of the divinity of Allah alone, and a rejection of and disavowal of ṭāghūt...
...Those who succumbed to the pressure in the face of reality and the attacks of tyrants and deceivers are unfit to be leaders of the Ummah and to serve as Imams for the Muslims. Anyone who does not adhere to their words, and their manhaj (methodology) and to their principles, is not to be trusted. They may change their ways and claim that their new ideas are the truth and their old ideas were false. Such individuals make the youth of Ummah a testing ground for their own vacillation, fickleness and failure. ❞
— Shaykh Sulaymān Al-ʿAlwān (text)
~ Galandān 🖋
⑥
⚠️⚠️ ޞަޙީޙު މުސްލިމްގެ ރިވާޔަތް ތަކުގައި ދަރަޖަތައް އިމާމް މުސްލިމް އެކުލަވާލެއްވި ކަމާއި އެއިން ދެވަނަ ދަރަޖައިގެ ޙަދީޘެއްގައި އާދައިގެ ޢައިބެއް ވުން އެކަށީގެން ވުމުގެ މައްޗަށް ހޭވެރިކަމެއް
މީހަކު ބުނެފާނެއެވެ: އެހެނަސް ނުރަ ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވުމަށް އޮތް އެއް ރިވާޔަތަކީ މުސްލިމް އެކަކޭގެފާނުގެ ޞަޙީޙުގައި ގެންނެވި ރިވާޔަތެއް ނޫން ހެއްޔޭއެވެ؟
އަހަރެން ބުނަމެވެ: ބަޔާންވެގެންވާ އުޞޫލަކީ، އިމާމް މުސްލިމުން ޙަދީޘެއް، އެ ބާބުގެ އަޞްލެއް ގޮތުގައި ގެންނަވައި ދެން އޭގެ ދަށުން ދެލިކުރައްވާ ރިވާޔަތްތަކީ އެބާބަށް ބާރުދެއްވަން އެހެނަސް އޭގެ ޒާތުގައި އާދައިގެ ބަލިކަށިކަމެއް ނުވާ ރިވާޔަތެއް ކަމުގައި ވުން ލާޒިމު ނޫން ރިވާޔަތް ތަކެވެ.
އެގޮތުން އިމާމް މުސްލިމް މިޙަދީޘު ގެންނެވި އިރު ފުރަތަމަ ގެންނެވީ ކަޅު ކުރުމުގެ ނަހީ އިތުރު ކުރެވިފައި ނެތް ރިވާޔަތެވެ. އެއީ 2102a ވަނަ ޙަދީޘެވެ. އަދި ނަހީގެ ވާހަކަ އިތުރު ކުރެވިފައިވާ ރިވާޔަތް ގެންނެވީ އޭގެ ފަހަތުން 2102b ގައެއެވެ.
ފަހްދުއްް ސުނީދު ވިދާޅުވިއެވެ: ”( جنبوه السواد) [ކަޅުކުލައިން ދުރުހެލިވާށޭ] އޮތް ލަފްޛު ޟަޢީފެވެ. (ބަލިކަށްޓެވެ.). ˺މިއިތުރު ބައި ނެތި˹ ( غيروه بشئ ) [ކޮންމެވެސް އެއްޗަކުން އެ ˺ނުރަކަން˹ ފިލުވާށޭ] އޮތް ރިވާޔަތް އިމާމް މުސްލިމް ޙަދީޘް ގެންނެވުމުގެ ވައްޓަފާޅީގައި ފުރަތަމަ އިސްކުރައްވައި ގެންނެވީ މިސަބަބަށްޓަކައެވެ.“ (ބަސްކޮޅު)
އަދި ކަޅުކުރުމުގެ މައްސަލާގައިވާ ޙަދީޘުތަކާއި ބެހޭ ރިސާލަތެއް ލިޔުއްވި އައްޝެއިޚް ދުބްޔާން ބުނު މުއްޙައްމަދުއް ދުބްޔާން އެރިސާލާގެ 23 ވަނަ ތަފްޞީލު ނޯޓުގައި އިމާމް މުސްލިމްގެ މި އުޞޫކު ބަޔާން ކުރެއްވިއެވެ. އަދި މިޤަވާޢިދު ނަންގަންނެވި ކަމަށް ނިސްބަތް ކުރެއްވީ އިމާމް މުސްލިމް އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙީޙު ފޮތުގައި ޙަދީޘް އެތުރެއްވި ގޮތުގެ ފަންނުވެރިކަން ދިރާސާކުރެވުނު "ޢުބްޤަރިއްޔަތުލް އިމާމް މުސްލިމް " ގައި އެވާހަކަ ބަޔާން ކުރެއްވި ، ޑރ. ޙަމްޒާ އަލްމަލީބާރީ އަށެވެ.
އެތަފްޞީލު ނޯޓުގައި ވިދާޅުވިއެވެ:
”ފަހެ އިމާމް މުސްލިމް ˺އައްޞަޙީޙު˹ ފޮތުގެ ˹މުޤައްދިމާގައި˹ ވިދާޅުވެފައިވަނީ، ޙަދީޘުތައް ތިން ބަޔަކަށް އެކަލޭގެފާނު ބައްސަވާފައިވާ ކަމުގައެވެ. މުސްލިމް ވިދާޅުވިއެވެ:
”ފުރަތަމަ ބަޔާއިމެދު ދަންނައެ، އަހަރެމެން ޤަޞްދުކުޅައީ އެނޫން ތަކެއްޗަށްވުރެ ޢައިބުތަކުން ސަލާމަތް ވެފައިވާ ޚަބަރުތައް ފުރަތަމަ ގެނައުމަށެވެ. އަދި އެތަކެތި ނަޤުލު ކުރާ ފަރާތުގެ ޙަދީޘުތަކުގައި އިތުބާރުވެގެންވުމާއި އެނަޤުކުކުރާތަކެތީ ކަށަވަރުކަން ބޮޑަށް ހުރި ފަރާތްތަކަށް ވުމުން އެނޫންތަކެއްޗަށް ވުރެ ޠާހިރު ތަކެތި ފުރަތަމަ ގެނައުމަށެވެ. އެއީ [އެހެން އިތުބާރު ހުރި ފަރާތް ތަކާއި އަޅައި ކިޔާއިރު] އެބައެއްގެ ރިވާޔަތްތަކުގައި ބޮޑެތި ޚިލާފުތައް ނެތް މީހުންނެވެ. އަދި ބޮޑެތި އޮޅުން އެރުންތައްވެސް [ނަޤުލުކުރުމުގައި] ނެތް މީހުންނެވެ. އެއީ އެތަކެއް މުޙައްދިޘުންގެވެސް ޙާލަތް ވާފަދައިންނެވެ. އަދި އެބޭކަލުންގެ ރިވާޔަތްތަކުން މިކަން ހާމަވެގެން ވެއެވެ.“
④
⚠️އަނަސްގެފާނުގެ ޙަދީޘް އިތުރުބަޔާއިއެކު:
އަޙްމަދު އެކަލޭގެފާނުގެ މުސްނަދުގައި (مسند أحمد(3/160) ގައި) ރިވާކުރެއްވިޔޭ: އަހަރެމެން ގާތު މުޙައްމަދު ބުނު ސަލަމާ އަލްޙައްރާނީ ވިދާޅުވިޔޭ، ހިޝާމް ބުނު ޙައްސާނުގެ އަރިހުން އިބްނު ސީރީންގެ އަރިހުން، ˺އިބްނު ސީރީން˹ ވިދާޅުވިޔޭ:
”އަހަރެން އަނަސްގެފާނު އަރިހުން ރަސޫލު ﷲ ﷺ އިސްތަށިކޮޅު ކުލަ ކުރެއްވުމާއި މެދުގައި ސުވާލު ކުރުމުން ވިދާޅުވިއެވެ:
”ހަމަކަށަވަރުން ރަސޫލު ﷲ ﷺ ކުޑަކުޑަކޮށް މެނުވީ ނުރަވެވަޑައިގެން ނުވެއެވެ. އެހެނަސް އެކަލޭގެފާނު އަވަހާރަވުމަށްފަހުގައި އަބޫ ބަކުރާއި ޢުމަރުގެފާނު ހީނާ ފަތާއި ކަތަމި ފަތުން ކުލަކުރައްވައެވެ.
[އަދި އިތުރަށް] ވިދާޅުވިއެވެ: އަދި މައްކާ ފަތަޙައިގެ ދުވަހު އަބޫ ބަކުރުގެފާނު އެކަލޭގެފާނުގެ ބައްޕާފުޅު، އަބޫ ޤުޙާފަތުގެފާނު އުފުއްލަވައިގެން ރަސޫލު ﷲ ﷺ އަރިހަށް ވަޑައިގެން އެކަލޭގެފާނުގެ ދެއަތްޕުޅުގާތު ބެހެއްޓެވިއެވެ. އެހެންކަމުން ރަސޫލު ﷲ ﷺ އަބޫ ބަކުރުގެފާނަށް ޙަދީޘު ކުރެއްވިއެވެ: ((لو أقررت الشيخ في بيته، لأتيناه)) ”މުސްކުޅިވެފައިވާ ބޭފުޅާ، ގޭގައި ބެހެއްޓެވީހީނަމައޭ، ތިމަންކަލޭގެފާނުމެން އެހެންޏާ ވަޑައިގެންނެވީމުތާއޭ.“ —އެއީ އަބޫ ބަކުރުގެފާނަށް މާތްކޮށްހިއްތެވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.
ދެން އަބޫ ޤުހާފަތުގެފާނު އިސްލާމްވެވަޑައިގެންފި އެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ތުނބުޅިފުޅާއި އިސްތަށިފުޅު ހުރީ "ސަހަރާގެ ހިކިވިނަ" ފަދައިން ހުދުވެފައެވެ. އެހެންކަމުން ރަސޫލު ﷲ ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: ((غيروهما، وجنبوه السواد)) ”އެ (ބޮލާއި ތުނބުޅި ދެތަނުގައި ވާ ނުރަވުން) ބަދަލުކުރާށެވެ. އެހެނަސް ކަޅުކުރުމުން؛ދުރުހެލިވާށެވެ.“ اهـ.
ނޯޓް: "ސަހަރާގެ ހިކި ވިނަޔޭ" ނިސްބަތްވެފައި އެވަނީ ޢަރަބިން (الثَّغَامِ) އެވެ. ސައިންޓިފިކް ނަމަކީ (Stipagrostis hirtigluma) އެވެ. އެއީ ސަހަރާއާއި ހިކި ހަނަފަސް ބިމުގައި ހެދޭ، އެވިނައިގެ ކޮޅުތައް ހިކި ހުދުކުލަޔަކަށް ގޮސްފައި ހުންނަ ވިނައެކެވެ. ބަލާމީހަކަށް އެއީ އެއްކޮށް ހުދުކަމެއްވާ އެއްޗެކޭ ހީވާފަދައިންނެވެ.
⬆️ އަނަސްގެފާނުގެ ޙަދީޘު ޞައްޙަ މިންވަރު:
އަނަސްގެފާނުގެ ޙަދީޘު: އަލްބުޚާރީ 5895 އަދި މުސްލިމް 2341 ގައުމި، ޘާބިތު ވިދާޅުވިޔޭ، ތިމަން އަނަސްގެފާނުގެ އަރިހު ސުވާލު ދެންނެވީމޭ ނަބިއްޔު ﷺ އިސްތަށިފުޅު ކުލަކުރެއްވުމާއި މެދުގައި، އެހެންކަމުން ވިދާޅުވިޔޭ:
”އެކަކޭގެފާނު ކުލަޖައްސަވާނޭ ހައި ވަރަކަށް ˺ނުރަވެވަޑައިގެން˹ ނުވެއެވެ. އަހަރެން އުޅެއްޖެނަމަ އެކަލޭގެފާުގެ ތުނބުޅިފުޅުގައި ހުރި ނުރަތައް އަދަދުވެސް ކުރެވޭނެއެވެ. [އެބަހީ: އެހައި މަދެވެ.]“
އަދި މުސްލިމްގެ ރިވާޔަތުގައި އިތުރަށް އައިސްފައިވެއެވެ:
”އަބޫ ބަކުރު އެހެނަސް ހީނާފަތާއި އަލްކަތަމް އިން ކުލަކުރައްވައެވެ. (އަލްކަތަމި ނުވަތަ އަލްކުތަމް އަކީ ހީނާފަތް ކުލަ ބޮޑަށް އަނދިރި ކުޅައުމަށް އެއްކުރެވޭ ފަތެކެވެ.) އަދި ޢުމަރުގެފާނު ހީނާއިން އެކަނި ކުލަކުރައްވައެވެ.“
~ ގަލަންދާނު 🖋
②
⚠️⚠️ އަދި މިކަމަކީ އޭގެ ޒާތުގައި ހުއްދަ އަދި އެހެނަސް ޙާލަތުގެ ގޮތުން އޭގައި ނަހީ އަންނަ އެއްޗެއް ގޮތުގައި ބައެއް ޢިލްމިވެރިން ޞިފަ ކުރެއްވިއެވެ. އެގޮތުން އައްޠަރީފީ އާއި ސުވާލުވެވުނެވެ:
⁉️ ސުވާލު: ތުނބުޅި ކަޅު ކުޅައުމުގެ ޙުކުމަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟
ޖަވާބު: އެކަމަކީ އިޖުތިމާޢީ ސުލޫކާއި އަދަބުއަޚުލާޤުގެ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން ހިމެނޭ ކަމެކެވެ. އެހެނީ ޖާބިރުގެފާނުގެ ޙަދީޘުގައި އަމުރަކާއި ނަހީއެއް އެކުލެވިގެން ވެއެވެ. ( غيروا هذا وجنبوه السواد) [ މި (ނުރަކަން) ފިލުވާށެވެ. އަދި ކަޅުކުލައިން ދުރުހެލިވާށެވެ.] މި ޤަޥްލުގައިވާ އަމުރަކީ (غيروا) (ނުރަކަން ފިލިވާށޭ) އެވެ. އަދި (جنبوه السواد ) (ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވާށޭ) މިއީ ނަހީއެވެ.
އެހެންޏާ އަހަރެމެންނަށް ވަނީ އެ އަމުރާއި ނަހީ އޭގެ އެންމެ މަތީ ހަރުފަތުގައި ނެގުމެވެ. އޭރުން ނުރަފިލުވުން ވާޖިބުވެގެން ދެއެވެ. އަދި ކަޅުކުރުން ޙަރާމްވެގެން ދެއެވެ. ނޫނީ އަހަރެމެންނަށް ވަނީ (އެންމެ މަތީ ހަރުފަތް ފިޔަވައި) އެނޫން ގޮތެއްގައި އެދެބައިވެސް ނެގުމެވެ. އެގޮތުން ކުލަ ބަދަލުކުރުން ސުންނަތްވެގެން ވެއެވެ. އަދި ކަޅުން ދުރުހެލިވުމަށް އޮތް ނަހީ އަކީ މަކުރޫހައިގެ މިންވަރުގައި ކަމެވެ.
⚠️މަކުރޫހައަކަށް އެކަން ވެއްޓޭ ޙަލާތަކީ ˺އަދި ސަބަބަކީ˹ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟
އަހަރެމެން ބުނަމެވެ: ކަޅު ކުލަ ޖެއްސުމަކީ އޮޅުވާލުމުގެ ސިފަޔެއް އޭގައި ހިމެނޭ ކަމެކެވެ. ނުވަތަ އެއިން އިންސާނާ އިބުރަތްތެރިވެ ހޭވެރިވުމުން އެއްކިބާކޮށް ޣާފިލު ކުރުވާ ކަމެކެވެ. ފަހެ ˺މުސްކުޅިކަމަށް ޣާފިލުވެ˹ އިންސާނާ އޭނާގެ ރައްބަށް ވެސް ޣާފިލުވެ ހުރެދާނެއެވެ. އެއީ އުމުރުން ދުވަސްވެ އެހެންގޮސް ނުވަދިހަ ނޫނީ ސަތޭކަ އަހަރު ވުމާއި ހަމައަށެވެ. އަދި އެހިނދުވެސް ޒުވާންކަން ފިލައި ނުދާކަމަށް އޭނާ ހީކޮށް ހުރެދާނެއެވެ. ފަހެ ﷲ މިފަދަ ކަންކަން [އެބަހީ: ނުރަކުރެއްވުމާއި މުސްކުޅިކަމުގެ އަލާމަތްތައް] ލައްވަވަނީ އިންސާނާ އިބުރަތްތެރިވެ ހޭވެރިވުމަށްޓަކައެވެ.
މިހެންކަމުން ނަބިއްޔު ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިޔޭ: «أَعْذر الله إلى رجل بلّغه الستين من عمره» (ޢުމުރުން 60 އަހަރަށް ފޯރައިފިމީހާ ފުށުން ޢުޛުރެއް، ﷲ ބައްލަވާ ވޮޑިގެން ނުވެއެވެ.) — އެހެނީ މިކަންކަމުން އޭނައަށް ހޭވެރިކަން ގެނުވާތީއެވެ. ˺އަދި ޙުއްޖަތަކަށް ފުދޭތީއެވެ.˹
މިސަބަބަށްޓަކައި އަހަރެމެން ބުނަމެވެ: މިއީ ޝަރީޢަތުގެ ލަނޑުދަނޑިތަކުގެ ތެރެއިން ވާ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން މިކަމުގައި މި ޙާލަތް އައުން ނަހީ ކުރެވުނެވެ. [އެބަހީ ޣާފިލުކަމުގެ ޙާލަތެވެ.]
އެހެނަސް ˺އޭގެ ޒާތުގައި˹ އޭނާއަށް އެކަން ހުއްދައެވެ. އަދި މިކަމަކީ ˺ޙާލަތުގެ މައްޗަށް އޭގެ ޙުކުމް˹ ފުރޮޅޭ އެއްްޗެއް ކަމުގައި އަންގައިދޭ އަނެކެއްޗާކީ، ބައެއް ސަލަފުންގެ އަރިހުން މިކަން އައިސްފައިވުމެވެ. އަލްޙަސަން އާއި އަލްޙުސައިން އެދެބޭކަލުން ވެސް ކަޅުކުލައިން ކުލަޖައްސަވާކަމުގައެވެ. ވީމާ އަޞްޙާބު- ބޭކަލުންގެ ޢަމަލުފުޅުން ދަލީލުކޮށްދެނީ މިކަން ˺އޭގެ ޒާތުގައި˹ ހުއްދަކަމެވެ. އަދި މިއީ ޙުކުމް ފުރޮޅޭ ތަކެތިން ކުރެ އެއްޗެއް ކަމެވެ. والله أعلم. ❝
~ އައްޠަރީފީގެ ބަސްކޮޅު ، ނިމުނީ.
🌙 ޝަޢްބާން މަހު ރޯދަ ހިފުމުގެ މާތްކަން - ސުލައިމާން ބިން ނާޞިރު އަލްޢަލްވާން
💬 ފަތުވާ، ތާނައިން
🎤އޯޑިއޯ: ހިދާޔާ ރޭޑިއޯ
❝...Also along with the [issue of] man-made laws [being kufr], there are many articles included in them which are also from the nullifiers [of Islam]. If these nullifiers found in man-made laws were to be collected, they would exceed one hundred; thus, the issue is not one of a single nullifier. The greatest of these, which is now well-known, is the equality between Muslims and disbelievers. This is one of the articles of man-made laws, which states that there is no difference between a Muslim and a kāfir, and they say, “The homeland is for everyone” ⁽¹⁾. This is a nullifier [of Islam] upon which there is consensus. ❞
— Shaykh Sulaymān Al-ʿAlwān (text)
~ Galandān 🖋
----------------------------
[1] And sometimes more explicitly,
الدين لله والوطن للجميع
“The religion is for Allah and the home land is for all.” This is even clearer in its kufr.
📌A Benefit:
▶️يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَدۡخُلُواْ بُيُوتَ ٱلنَّبِيِّ إِلَّآ أَن يُؤۡذَنَ لَكُمۡ إِلَىٰ طَعَامٍ غَيۡرَ نَٰظِرِينَ إِنَىٰهُ وَلَٰكِنۡ إِذَا دُعِيتُمۡ فَٱدۡخُلُواْ◀️
O you who believe! Enter not the Prophet’s houses, unless permission is given to you for a meal ˹and if invited for a meal˺, do not ˹come too early and˺ linger until the meal is ready. But if you are invited, then enter ˹on time˺. (33:53)
Ibn Kathīr said:
˹After general prohibition˺ Allah then brought exception upon it and stated “...unless permission is given to you for a meal, ˹and if invited for a meal˺, do not ˹come too early and˺ linger until the meal is ready....”
Mujāhid, Qatādah and others said: “That is, not waiting until the food is ready.” In other words, do not watch out for food, until it is almost ready, then you enter. This is something that Allah dislikes and condemns.
This indicates that al-Taṭfīl is forbidden, al-taṭfīl is what Arabs call when people are ḍayfān [i.e. impose on people without an invitation]
(The word al-ḍayfān means: The one who intrusively follows a guest; a person who enters an invitation by clinging to a guest who was invited).
Al-Khatīb Al-Baghdādī wrote a book condemning this, the act of Al-Ṭafīliyyīn , and mentioned more things about this topic than we can quote here.
③
[5] Supporting the oppressed is a mandatory duty for anyone aware of such oppression and able to offer assistance. It is also a communal duty, as it removes evil and protects Muslims from harm.
[6] Regarding responding to invitations, this is general (to all invitations) and the general rule is that acceptance is desirable unless there is a reason to decline (such as if the invitation involves something objectionable, like sinful activities).
Jurists differed on the aforementioned basic ruling (that it is merely mustaḥabb) in the case of wedding invitations: Is it obligatory or not?
[The majority hold that attending a wedding feast is an individual obligation. This is the view of the Mālikīs, Shāfiʿīs —according to the correct opinion, and Hanbalīs. It is also the opinion of some Hanafis. It is also the opinion of Ẓāhirīs. Some scholars have mentioned a consensus on this point, though the correct view is that it is the opinion of the majority.]
Some also saw leniency in the excuses offered for not responding to the invitation...
Some offered an exception to this general rule (i.e., that responding to invitations is desirable). They argued, "People of virtue should not rush to respond to invitations," or words to that effect. Thus, they presented this exception to the general rule, specifically for virtuous people responding to invitations. The validity of this view is debatable.
[7] "Spreading Salām” means manifesting and announcing it. The welfare of affection is connected to this, as indicated in another ḥadīth, in which the Prophet (peace and blessings be upon him) said:
{ أَوَلاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى شَىْءٍ إِذَا فَعَلْتُمُوهُ تَحَابَبْتُمْ أَفْشُوا السَّلاَمَ بَيْنَكُمْ }
“Shall I not guide you to something that, if you do it, will foster love amongst you? Spread Al-Salām among yourselves.”
[Regarding initiating the salām, most scholars consider it a recommended act. While some scholars consider it obligatory, this is the view of Shaykh al-Islam Ibn Taymiyyah. We previously highlighted this issue.]
~ Galandān 🖋
❤️ Seven Ways to Cultivate Love for the Sake of Allah
❝ Al-Barāʾ bin ʿĀzib — May Allah be pleased with him said:
أَمَرَنَا رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم بِسَبْعٍ، وَنَهَانَا عَنْ سَبْعٍ: أَمَرَنَا بِعِيَادَةِ الْمَرِيضِ، وَاتِّبَاعِ الْجَنَائِزِ، وَتَشْمِيتِ الْعَاطِسِ، وَإِبْرَارِ القسم أو الْمُقْسِمِ، وَنَصْرِ الْمَظْلُومِ، وَإِفْشَاءِ السَّلاَمِ، وَإِجَابَةِ الدَّاعِي.
“The Messenger of Allah, may Allah bless him and grant him peace, commanded us to do seven things and forbade us from doing seven things:
He ordered us to:
⬆️Visit the sick ⁽¹⁾
⬆️Follow funeral processions ⁽²⁾
⬆️Respond to a sneezer with Yarhamuk-Allah ⁽³⁾
⬆️Help others to fulfill their oaths⁽⁴⁾
⬆️Help the oppressed ⁽⁵⁾
⬆️Accept invitation ⁽⁶⁾ and
⬆️Promote the greeting (Salām)⁽⁷⁾ ”
The authenticity of this ḥadīth is agreed [by Al-Bukhārī and Muslim]
These matters are among the reasons for achieving Muwālāt [i.e. loyalty] for the sake of Allah and strengthening the bonds of love between Muslims.
So hurry! hurry! to apply them in real life! ❞
— Shaykh Sulaymān Al-ʿAlwān (text)
~ Galandān 🖋
(1)
ފަރުޟު ނަމާދު ތަކަށްފަހު ކިޔުން «ޞައްޙަ» ޛިކުރުތައް
(( އައްޝައިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އަލްޚުޟައިރު ))
💎 The Ruling On Initiating The Greeting Of As-salām
❝ The matter of As-salām is weighty, its status is immense, and its reward is abundant.
Scholars differed on the ruling regarding initiating As-salām, while agreeing on the obligation of responding to it.
1️⃣ Most scholars consider it a Sunnah, and responding to it obligatory (wājib).
They cite the words of Allah —ʿAzza wa Jall— as evidence:
▶️وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٖ فَحَيُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآۗ◀️ (4:86)
[And when you are greeted, respond with a better greeting or at least similarly.]
They stated that His statement, {And when you are greeted,} indicates that initiating greetings is recommended, while responding to it is obligatory.
2️⃣ Some scholars, including Shaykh al-Islām Ibn Taymiyyah, considered it obligatory.
This second opinion is more likely to be correct and weightier, because the Messenger of Allah (peace and blessings be upon him) established it (i.e., initiating the salām) as a right of every Muslim over his fellow Muslim when they meet. He said:
«حَقُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ سِتٌّ:... إِذَا لَقِيتَهُ فَسَلِّمْ عَلَيْهِ»
[The rights a Muslim has over another Muslim are six... When he meets him, he should greet him.]
Rather, he, peace and blessings be upon him, ordered the spread of Al-Salām. He said:
«لاَ تَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى تُؤْمِنُوا وَلاَ تُؤْمِنُوا حَتَّى تَحَابُّوا . أَوَلاَ أَدُلُّكُمْ عَلَى شَىْءٍ إِذَا فَعَلْتُمُوهُ تَحَابَبْتُمْ أَفْشُوا السَّلاَمَ بَيْنَكُمْ»
[You shall not enter Paradise so long as you do not affirm belief (in all those things which are the articles of faith) and you will not believe as long as you do not love one another. Shall I not guide you to something that, if you do it, will foster love amongst you? Spread Al-Salām among yourselves.]
He declared that entrance to Paradise depended on it; this, and the aforementioned evidence, all indicated an obligation. ❞
— Shaykh Al-Muḥaddith ʿAbdullah Al-Saʿd (text)
~ Galandān 🖋
ސަމާލުކަމަށް:
❞ ޙުރުމަތް ތެރި މައްސަރު ތަކުގެތެރެއިން ވުން ފިޔަވައި، ރަޖަބް މަހުގެ ފަޟުލު ވަންތަ ކަމާއި މެދު އެއްވެސް އެއްޗެއް ޞައްޙަ އެއް ނޫނެވެ. މިހެންކަމުން އެހެން މައްސަރުތަކަށް ނުވާ ޚާއްޞަ އަޅުކަންތަކުގެ ތެރެއިން އަޅުކަމެއް އެއަށް ޚާއްޞަވެފައި ނުވެއެވެ. އެއީ "ޞަލާތުއް ރަޣާއިބު" ފަދައެވެ. ފަހެ މިއީ އެއަކަށް އެއްވެސް އަޞްލެތް ނެތް އެއްޗެކެވެ. ❝
— އައްޝައިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ޢަބްދު ﷲ އައްސަޢްދު (މަޞްދަރު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
⬆️ ❝ Adhere to reciting this supplication, which the Prophet (peace and blessings be upon him) used to recite:
«اللَّهُمَّ أَحْسِنْ عَاقِبَتَنَا فِي الأُمُورِ كُلِّهَا ، وَأَجِرْنَا مِنْ خِزْيِ الدُّنْيَا وَعَذَابِ الآخِرَةِ»
“O Allah! Grant a good end in all our matters and save us from humiliation of the world and the torment of the Hereafter.”
It's chain is Ḥasan (fair.) ❞
— Fahd Al-Sunīd (text)
~ Galandān 🖋
❌❌ ❞ ޝަޢުބާން މަހުގެ ދެބައިވާ ރޭގައި ރައްބު (ދުނިޔޭގެ އުޑަށް) ފައިބައިވަޑައިގެންނަވާނޭ ކަމާއި، އެރޭގައި ﷲ އަށް ޝަރީކުކޮށްގެން ނެތް ކޮންމެ އަޅެއްގެ ފާފަ ފުއްސަވާނޭ ކަމުގެ ވާހަކަ، ޙަދީޘުތަކަކުން ވާރިދުވެފައި ވެއެވެ. އަދި އެވަޤުތުގައި: ރިޒްޤާއި އަޖަލު ބައްސަވާނޭ ކަމުގައިވެސްމެއެވެ. އަދި މިކަންތަކުގައި ތަފާތުގިނަ ޚަބަރުތައް އައިސްފައިވެއެވެ... އަދި އެހުރިހާ އެއްޗެއްވެސް ޟަޢީފެވެ. އަދި ނަބިއްޔު ﷺ އަރިހުން އެއިން އެކައްޗެއްވެސް ޞައްޙަވެފައި ނުވެއެވެ. ❝
#حديث_ضعيف
— އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
ޝެއިޚް ސުލައިމާން އަލް-ޢަލްވާން އަރިހުން ހަތަރު ރަކުޢަތް ގޮތުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ސުންނަތް ނަމާދުތަކާއި މެދު ސުވާލު ވެވުނެވެ. އަދި ޝެއިޚް ވިދާޅުވިއެެވެ:
1️⃣ ދެ އައްތަޙިއްޔާތާއި އަދި އެއް ސަލާމާއިއެކު އެ ކުރެވިދާނެއެވެ. އެއީ މެންދުރު ނަމާދު ފަދައިންނެވެ.
2️⃣ އެއް އައްތަޙިއްޔާތާއި އެއް ސަލާމާއިއެކު އެ ކުރެވިދާނެއެވެ. (އެބަހީ ، ހަތަރު ރަކުޢަތް މެދު އައްތަޙިއްޔާތެއް ނެތި އަދައުކޮށް ސަލާމް ދިނުމެވެ.)
3️⃣ ދެ ސަލާމާއިއެކު އެ ކުރެވިދާނެއެވެ. މާނައީ، ފަހަރަކު ދެ ރަކުޢަތެވެ. އަދި މިއީ އެންމެ މޮޅު އިތުރު ގޮތެވެ.
~ ގަލަންދާނު 🖋
Shaykh Sulaymān Al-ʿAlwān was asked about the Sunnah prayers which are mentioned as four rak’ahs, and he said:
1- It could be prayed with two tashahhud and a single taslīm, like the ẓuhr prayer.
2- It could be prayed with one tashahhud and one taslīm
3- It could be prayed with two taslīms, meaning two rakʿahs at a time, and this is the best.
~ Galandān 🖋
⑤
⚠️ ޖާބިރުގެފާނުގެ ޙަދީޘު، އިތުރު ބަޔާއި އެކު:
އިބްނު ޖުރައިޖު އަރިހުން އަބުއް ޒުބައިރުގެ އަރިހުން، ޖާބިރުގެފާނު އަރިހުން، އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިޔޭ: މައްކާ ފަތަޙައިގެ ދުވަހު އަބޫ ޤުޙާފަތުގެފާނާއިގެން ˺މީސްތަކުން˹ އިތުރުއެކަލޭގެފާނުން ގެ ފައިންޕުޅަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ތުނބުޅިފުޅާއި އިސްތަށިފުޅު ހުރީ ސަހަރާގެ ހިކިވިނަ ފަދައިން ހުދުވެފައެވެ. އެހެންކަމުން ރަސޫލު ﷲ ﷺ ޙަދީޘު ކުރެއްވިޔޭ: «غَيِّرُوا هَذَا بِشَىْءٍ وَاجْتَنِبُوا السَّوَادَ» [މާނައީ: ކޮންމެވެސް އެއްޗަކުން ˺މިނުރަކަށް˹ ފިލުވާށެވެ. އެހެނަސް ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވާށެވެ.].
(މިއީ މުސްލިމް މިބާބުގެ ޙަދީޘު 2102a ގެ ދަށުން ގެންނެވި މައުޟޫޢު އަށް ބާރުދޭ ޙަދީޘެކެވެ. ނަންބަރަކީ 2102b އެވެ. މިކަމާއި ބެހޭ ތަފްޞީލު ކުރިޔަށް އަންނަނެއެވެ.)
ފައިދާއެއް: މިޙަދީޘު ވާރިދުވެފައި މިވަނީ އިބްނު ޖުރައިދު އަރިހުން ކަމުގައިވާހިނދު، އެކަކޭގެފާނު ޚުދު އިސްތަށިފުޅު ކަޅުކުރައްވާ ކަމުގައި ވާރިދުވެފައިވެއެވެ. މިއީ މިޙަދީޘުގައި މިވާ އިތުރުބައި ”ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވާށޭ“ ބަލިކަށިކަމަށް އިތުރަށް ބާރުދޭ ކަމެކެވެ.
⬆️ ޖާބިރުގެފާނުގެ ޙަދީޘުގެ ޞައްޙަ މިންވަރު
އަބޫ ޚައިޘަމާ އަރިހުން އަބުއް ޒުބައިރުގެ އަރިހުން، ޖާބިރުގެފާނު އަރިހުން، އެކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިޔޭ:
”އަބޫ ޤުޙާފަތުގެފާނު ގެނެވުނީ ނޫނީ ވަޑައިގެންނެވިއޭ ، ފަތަޙައިގެ އަހަރު ނުވަތަ އެދުވަހު، އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ ތުނބުޅިފުޅާއި އިސްތަށިފުޅު ހުރީ ސަހަރާގެ ހިކިވިނަ ފަދައިން ނުވަތަ ގޮތަށް ހުދުވެފައެވެ. އެހެންކަމުން އިތުރުއެކަލޭގެފާނުން އަމުރު ކުރެއްވިޔޭ ނުވަތަ (އަބޫ ޤުޙާފަތުގެފާނުގެ ގޯތީގެ) އަންހެންވެރިންނަށް، އެކަލޭގެފާނު ގެންދެވުމުށް އަމުރު ކުރައްވައި، ޙަދީޘު ކުރެއްވިޔޭ:
«غَيِّرُوا هَذَا بِشَىْءٍ» [މާނައީ: ކޮންމެވެސް އެއްޗަކުން ˺މިނުރަކަށް˹ ފިލުވާށެވެ.] — މިހިސާބަށް އިތުރުބަޔާއި ނުލައި.
ބެލުމަށް: މުސްލިމް ގެ ޙަދީޘު 2102a
~ ގަލަންދާނު 🖋
③
✅ނުރަ އިސްތަށި ކަޅު ކުރުމާއިމެދު އައިސްފައިވާ ރިވާޔަތް ތަކާއި އޭގެން ޞައްޙަ އަދި ބަލިކަށި ތަކެއްޗާއިމެދެ ކުރު ތަފްޞީލް
⚠️[މިފަދަ ތަފްޞީލުތަކީ ޢާންމު ކޮންމެ ފަރުދަކަށް މުހިއްމު ތަކެއްޗެއް ނޫނެވެ. ވީމާ މިމައްސަލާގައި ފުދޭ މިންވަރު ކުރިން ގެނެވުނު ދެބައިން ނިމުނީއެވެ.]
☪☪☪☪☪️
ސުވާލު: ﷲ ތިބާއަށް ހެޔޮލައްވާޒިއެވެ. ފަޟީލީލަތުއް ޝެއިޚެވެ. ޖާބިރުގެފާނުގެ ޙަދީޘަށް ބަލާއިރު (އެބަހީ، މުސްލިމް ގައިވާ «غَيِّروا هذا بشيءٍ واجتنبوا السواد» [މާނައީ: ˺ނުރަކަން˹ ކޮންމެެވެސް އެއްޗެއްލައި ފިލުވާށެވެ. އަދި ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވާށެވެ.] ، ފަހެ އަޙްމަދާއި އިބްނު ޙިއްބާން ، މުޙައްމަދު ބުނު ސަލަމާގެ ޙަދީޘުތަކުން ހިޝާމު ބުނު ޙައްސާނުގެ އަރިހުން، އިބްނު ސީރީންގެ އަރިހުން އަނަސްގެފާނުގެ އަރިހުން ހަމަ މިޙަދީޘާއި ޙާދިޘާ ރިވާކުރެއްވިއެވެ. އަދި އިތުރަށް އޮތްބައި [[އަދި ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވާށޭ]] އޮތީ [ކުރިންބުނި މުސްލިގެ] ރިވާޔަތުގައެވެ. ވީމާ މިސަނަދުން މި ޙަދީޘުގައި ޙާމަނޫން ބަލިކަށިކަމެއް އެކުލެވޭ ހެއްޔެވެ؟
ޖަވާބު:
[މިމައްސަލާގައިވަނީ ދެރިވާޔަތެކެވެ. އެކައްޗަކީ އަނަސްގެފާނުގެ ރިވާޔަތެވެ. އަދި އަނެއްރިވާޔަތަކީ ޖާބިރުގެފާނުގެ ރިވާޔަތެވެ.]
1️⃣[ފުރަތަމަ ކަމަކަށް] ހިޝާމް ބުނު ޙައްސާނުގެ އަރިހުން އިބްނު ސީރީންގެ އަރިހުން އަނަސްގެފާނުގެ އަރިހުން މުސްނަދުގައި ނަބިއްޔު ﷺ އަރިހުން ރިވާވެގެންވާ ޙަދީޘު، އަދި އޭގައި ކަޅުކުލަ ޖެއްސުމަށް ނަހީ އައިސްފައި ވެއެވެ. އަދި އޭގެ ސަނަދުގައިވާ ރާވީންނަކީ ހައްތާވެސް އިތުބާރުގެ ބޭފުޅުން ތެރޭ ހިމެނިލައްވާ އަދި ޙުއްފާޡު (ޙަދީޘު ޢިލްމުގެ) ބޭފުޅުންނެވެ. މިއާއި އެކުވެސް އެއީ ހާމަނޫން ބަލިކަށި (މަޢުލޫލް) ޙަދީޘެކެވެ.
އަދި ދެޞަޙީޙުގައި ˺އަނަސްގެފާނުގެ˹ މިޙަދީޘު [އެނޫން މަގުތަކުގެ އިތުރުން] ހިޝާމުގެ މަގުން އިބްނު ސީރީންގެ އަރިހުން އައިސްފައި ވެއެވެ. އެހެނަސް އޭގައި އެއިން އެއްވެސް ބޭކަލެއް ކަޅުކުލަ ޖެއްސުން ނަހީ ވުމުގެ ވާހަކައެއް ޛިކުރު ކުރައްވާފައި ނުވެއެވެ.
[⭐️ މިޙަދީޘުގެ ސަނަދުގެ މަގުތަކުގެ ޗާޓު ބަލައިލުމަށް ]
ވީމާ އަނަސްގެފާނުގެ މިޙަދީޘުގައި (އަޙްމަދުގެ ރިވާޔަތުގައި) މިވާ އިތުރުބަޔަކީ، ޝާޛަތު (ޢާންމު އަދި އިތުބާރު ހުރި ރިވާޔަތްތަކާއި ޚިލާފަށް ބީރައްޓެހިކަމެއް އޮތުމުގެ ސަބަބުން ބަލިކަށި) ރިވާޔަތެކެވެ. އަދި މިއިތުރުވީ ބަޔަކީ ހިޝާމު ބުނު ޙައްސާންގެ ކުށަކުން ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. އަދި ޙަޤީޤަތް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ ﷲ އެވެ. އަދި އެއީ ހިޝާމަށްފަހު ސަނަދުގައި ތިބި ފަރާތްތަކުން ފަރާތެއް ކަމަށްވެސް ވެދާނެއެވެ. އެހެނަސް އަހަރެންނަށް ބޮޑަށް ސާފުވަނީ އެއީ ހިޝާމު ކަމުގައެވެ.
2️⃣ ދެންފަހެ [ދެވަނަކަމަކަށް] ޖާބިރުގެފާނުގެ ޙަދީޘުގައިވާ އިތުރުބައި (وجنبوه السواد) [ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވާށޭ] ފަހެ ޖާބިރުގެފާނުގެ މިޙަދީޘުގެ ސަނަދު ދައުރުވަނީ ޖާބިރުގެފާނު އަރިހުން ރިވާކުރި "އަބުއް ޒުބައިރު މުޙައްމަދު ބުނު މުސްލިމް އަލްމައްކީ" އަށެވެ.
ދެން މި މުޙައްމަދު ބުނު މުސްލިމް ގެ އަރިހުން ޖަމާޢަތެއް މިޙަދީޘު ރިވާކުރެއްވިއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އަބޫ ޚައިޘަމާ ޒުހައިރު ބުނު މުޢާވިޔާ ހިމެނިލައްވައެވެ. މިއީ ޙަދީޘު ޙުއްފާޡުންތެރެއިން ބޮޑުންގެ ތެރެއިން ބޭކަލެކެވެ. އަދި މިކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވިއެވެ:
”އަހަރެން އަބުއް ޒުބައިރު ގާތު ސުވާލު ކުރީމެވެ. ”ކަޅުކުރުމުން ދުރިހެލިވާށޭ“ ޙަދީޘުގައި އޮތް ތޯއެވެ؟ [އަބުއް ޒުބައިރު] ވިދާޅުވިއެވެ: ”ނޫނެކެވެ.“ —ޙަދީޘުގައި (وجنبوه السواد) އޭ ނުވެއެވެ.
ވީމާ — މިޙަދީޘު ގެ ރާވީންތައް ދައުރުވާ މިޙަދީޘުގެ ނާރެސް [އެބޭފުޅެއް ކިބައިން މިޙަދީޘު އެވެރިން ނަޤުލުކުރި] — އަބުއް ޒުބައިރު، މިޙަދީޘުގައި (وجنبوه السواد) ހިމެނޭ ކަމާއިމެދު އިންކާރުކުރެއްވިއެވެ.
އެހެންކަމުން މި އިތުރު ބަޔަކީ މުދްރަޖާ ބައެއް ކަން މިއިން ދަލީލުކޮށް ދެއެވެ. (އެބަހީ: ރާވީއެއް ރިވާކުރައްވަމުން ވިދާޅުވެލެއްވި އަމިއްލަ ރައުޔެއް ޙަދީޘުގެ ދެލިގަނޑަށް ވަދެފައި އޮތުމެވެ.) އަދި އެއީ ނަބިއްޔު ﷺ ގެ ކަލާމު ފުޅުން އައިސްފައިވާ އެއްޗެއް ނޫން ކަމަށް ، އަދި ޖާބިރުގެފާނާއި ޚުދު އަބުއް ޒުބައިރުގެ ބަސްފުޅުން އެއްވެފައިވާ އެއްޗެއް ނޫން ކަމަށް މިއިން ދަލީލު ކޮށްދެއެވެ. އަދި އެއީ އަބުއް ޒުބައިރަށްފަހު އެކަލޭގެފާނުގެ އަތްޕުޅުން އެޙަދީޘު ނެގުމަށްފަހު އައި ރާވީން ތެރެއިން މީހެއް ފުށުން އިތުރުވެފައިވާ ބައެކެވެ.
[⭐️ މިޙަދީޘުގެ ސަނަދުގެ މަގުތަކުގެ ޗާޓު ބަލައިލުމަށް ]
އަދި މި އިތުރުކުރުމާއި މެދު އަބުއް ޒުބައިރު އަރިހުން އަބޫ ޚައިޘަމާ ޒުހައިރު ބުނު މުޢާވިޔާ ކުރެއްވި މި ސުވާލު، މުސްނަދުގައި ޞައްޙަ ސަނަދާއިއެކު ދެލިކުރެވިފައިވެއެވެ. ❝
~ އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން (އޯޑިއޯ)
— ގަލަންދާނު 🖋
📌ނުރައިސްތަށި ކަޅުކުރުމުގެ ޙުކުމާއި އެމައްސަލާގައި ރިވާވެފައިވާ ޙަދީޘު ތަކުގެ ޚުލާޞާ އަދި އެކަމުގައި ނަހީ އަންނަ ޙާލަތާއި އޭގެ ޙިކުމަތް
①
☪☪☪☪☪☪
ފިރިހެނުން އެވެރިންގެ ބޮލާއި ތުނބުޅީގައި ˺ކަޅު˹ ކުލަ ޖެއްސުމާއިމެދު ޝެއިޚް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން އާއި ސުވާލުދެންނެވުނެވެ. އެހެންކަމުން ވިދާޅުވިއެވެ:
1️⃣ އޭނާ ކައިވެންޏަށް އެއްބަސްވާން އުޅޭ އަންހެނަކަށް އޮޅުވާލުމަށްޓަކައި ކުލަޖެއްސުމާއި މެދު ދަންނައެ، މިއީ އިޖުމާޢުއިން ޙަރާމް ކަމެކެވެ.
2️⃣ ހަނގުރާމައިގެ ތެރޭ ކާފަރުންނަށް ބިރުދެއްކުމަށްޓަކައި ނަމަ، ފަހެ މިއީ އިޖުމާޢު އިން ހުއްދަ ކަމެކެވެ.
3️⃣ އަދި އިހުބުނި ދެކަމުންވެސް ކަމެއްގައި ނޫން ނަމަ، ދެންފަހެ މީގައި ތަފާތު ޤަޥްލުތަކެއް ވެއެވެ:
⬆️ފުރަތަމައީ: ޙަރާމް ކަމުގައެވެ. އެއީ އިތުރުއެކަލޭގެފާނުން ގެ ބަސްފުޅު (وجنبوه السواد) [މާނައީ: ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވާށޭ] — މީގެ މައްޗަށެވެ. އަދި މިއީ އައްޝާފިޢީގެ ރައުޔެވެ.
⬆️ދެވަނައީ: އެކަން މަކްރޫހަ ކަމުގައެވެ. އަދި މިއީ އަޙްމަދުގެ ޤަޥްލެވެ.
⬆️ތިންވަނައީ: އެކަން ހުއްދަކަމުގައެވެ. މިއީ ޢުޘްމާން ބުނު ޢައްފާންގެ ޤަޥްލެވެ. އަދި އަލްޙަސަން އާއި އަލްޙުސައިން އާއި މާލިކުގެ ވެސް ޤަޥްލެވެ.
އަދި ˺މިބާބުގައި˹ އެންމެ ޢަދުލުވެރި ބަސްފުޅެއް ވިދާޅުވީ މާލިކެވެ: ”އަހަރެން އެޔެއް ޙަރާމް ނުކުރަމެވެ. އަދި އަހަރެން އެއަށްވުރެ އެނޫން އެއްޗެއް އަހަރެންނަށް ލޮބުވެއްޗެވެ. ❝
~ އައްޝެއިޚް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން ގެ ބަސްކޮޅު މިހިސާބަށް. ނިމުނީ.
✅✅✅✅✅
📝 އަހަރެން ބުނަމެވެ:
ޙަސަނުގެފާނާއި ޙުސެއިންގެފާނުގެ އިތުރުން ސަޢުދު ބުނުލް ވައްޤާޞް އާއި ޢުޤްބަތު ބުން ޢާމިރާއި އަބޫ ހުރައިރާ ގެ އިތުރުން ތާބިޢީންގެ ބައިގަނޑެއް ފުށުންވެސް އެބޭކަލުން ނުރައިސްތަށި ކަޅުކުރެއްވި ކަމުގައި ވާރިދުވެފައި ވެއެވެ.
މިބާބުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ޙަދީޘު ތަކުގައި އެކުކެވިފައިވާ ބަސްކޮޅު «وجنبوه السواد» [އަދި ކަޅުކުރުމުން ދުރުހެލިވާށޭ] އޮތް ބަސްކޮޅާއި މެދު ޢިލްމުވެރިން ޚިލާފުވެލެއްވިއެވެ. އަދި އެއީ ރާވީއެއްްގެ އިތުރު ކުރެއްވުމެއް ކަމުގައި އަދި ޙަދީޘުގެ ބަޔެއް ނޫން ކަމުގައި އޭގެން ޖަމާޢަތެއް ވިދާޅުވިއެވެ.
އެގޮތުން މިބާބުގައި ކަޅުކުރުން ނަހީކުރައްވައި އޮތް ބަސްކޮޅު ޟަޢީފު ކުރެއްވި ފަހުގެ މުޙައްދިޘުންގެ ތެރޭގައި، ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން (އޯޑިއޯ) އާއި މުޞްޠަފާ އަލްޢަދަވީ (ވީޑިއޯ) އާއި އައްޠަރީފީ (ބަސްކޮޅު) އާއި ޚާލިދުލް ފުލައިޖް (ވީޑިއޯ) އާއި އަބޫ ޢަލީ އަލްޙަސަނީ (އޯޑިއޯ) އާއި ފަހްދުއް ސުނީދު (ބަސްކޮޅު) ހިމެނިލައްވައެވެ.
[އަހަރެމެން މިރިވާޔަތްތަކުގެ މައްޗަށް ތަފްޞީލެއް ފަހުން ގެންނާނަމެވެ. ]
~ ގަލަންދާނު 🖋
⁉️ ކާކުކަން ދެނެގަތުމުގެ ގޮތުން މިވެނި މީހަކީ އަވަރު މީހެކޭ ނުވަތަ މިވެނި މީހަކީ ކޮރު މީހެކޭ ބުނުމުގެ ޙުކުމް
❞ މިއީ (التعريف) ދެނެގަތުމުގެ ބާބުގެ ދަށުން ވާކަމެކެވެ. އަދި (السخرية) މަލާމަތް ކުރުމުގެ ބާބުގެ ދަށުންވާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ.
ބަދުބަހެއް ބުނުން 6 ޙާލަތެއްގައި ޣީބައަށް ނުވެއެވެ.
1️⃣ متظلم (ބޭއިންސާފުވެވިފައިވާ) މީހާ އާއި،
2️⃣ދަނެގަތުމުގައި އާއި،
3️⃣އިންޒާރު ކުރުވުމުގެ ގޮތުންނާއި،
4️⃣ފާސިޤު ޢަމަލު ފާޅުކޮށް ކުރާ މީހާ މެދުގައި އާއި،
5️⃣ފަތުވާ އަކަށްޓަކައި އެދި އަހާއިރުގައި އާއި،
1️⃣މުންކަރާތެއް ހުއްޓުވުމަށް އެހީއަށް އެދުމުގައި އެވެ.
ލޯކޮށި މީހެކޭ، ކޮރު މީހެކޭ، އަވަރު މީހެކޭ ބުނޭވޭ ބުނެވުމީ، ޛުލް ޔަދައިން (ދެއަތުގެ ވެރިޔާއޭ ނަން ދެވިފައިވާ ޞަޙާބީ) ގެ ޙަދީޘުގައިވާ ފަދައިންނެވެ.⁽¹⁾ އަދި އެއީ އަބޫ ސުފްޔާންގެ އަނބިކަނބަލުން ˺އިތުރުއެކަލޭގެފާނުންގެ އަރިހުގައި˹ ދެންނެވި ފަދައިންނެވެ: ”އަބޫ ސުފްޔާނަކީ ބަޚީކު މީހެކެވެ.“ އަދި މިނޫންވެސް އެހެން ދަލީލުތަކުން އެކަންއޮތީ ތަޢާރަފު ކުރުމުގެ ގޮތުގެ މައްޗަށް އަދި މަލާމާތްކުރުމާއި ޢައިބު އިއްވުމާއި މިފަދަ ގޮތް ނޫން ގޮތުގެ މައްޗަށެވެ. ❝
— ޝެއިޚް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
ــــــــــــــــــــ
[1] އަލްބުޚާރީ (482)
📝 ނޯޓް: އިތުރުފައިދާއަށް: ”މީސްތަކުން ޣީބަ ބުނެއުޅޭ ބައެއް ގޮތްތައް…“
ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ ، (އިންފޮގްރެފިކް) (ލިޔުން)
✨ހެޔޮ އަޚްލާޤަކީ ދަޢުވަތާއި ސުންނަތުގެ ރާސްތާއެވެ. އެހެނަސް އެއީ ޙައްޤު ދެނެގަތުމުގެ ވަޒަނެއް ކަމުގައި ނުވެއެވެ.
❞ ބަސްބުނުމުގެ އަޚްލާޤިއްޔަތަކީ ˺އޭނާ ބަޔާން ކުރާ˹ ފިކުރިއްޔާތުގެ ސަލާމަތް ތެރިކަން މިނެކިރާ ވަޒަނެއް ނޫނެވެ. މީހެއްގެ ބަސްމަގުގައި މަޑުމޮޅިކަމެއް ނެތި، ބަހުރުވަޔާއި އިބާރާތުގައި ގަދަބަދަވިކަން ހުރެ ، ޚުލްޤުހެޔޮކަން ކުޑަވެ، އެޔާއި އެކުވެސް އެކަމެއްގެ ރަނގަޅު ބުނުން އޮތީ އޭނާގެ ފުށުގައި ކަމަށް ވެދާނެއެވެ. އޭނާގެ ގޮތްކުޑަ ކަމީ އޭނާގެ ޤަޥްލު ޤަބޫލު ކުރުމަށް އޮތް ހުރަހަކަށް ހަދައިގެން ނުވާނެއެވެ. މިގޮތުން މީހެއްގެ ޚުލްޤު ހެޔޮވެފައި ޠަބީއަތް ނަލަ ވެފައި އަދަބުވެރިކަމުގައި އަރައިހުރެމެ، އޭނާގެ ޤަޥްލު ޙައްޤާއި ޚިލާފުކަމަށް ވެސް ވެދެއެވެ. މީހެއްގެ ޤަޥްލުގެ ޞައްޙަކަން ކަނޑައެޅުމަށް ދަލީލެއް ކަމުގައި ޚުލްޤުހެޔޮކަން އަހަރެމެން ކަނޑަޅައިގެން ނުވާނެއެވެ.
އެހެނަސް ނަސްމަގުގައި ޚުލްޤުހެޔޮކަމާއި އަދަބުވެރިކަން އޮތުމީ ޢާންމުގޮތެއްގައި ބަސް ޤަބޫލު ކުޅައުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭކަމެވެ. އަދި ޚަސީލަތް ގޯސް ވުމާއި، ޢިބާރާތުގައި ހިތްހަރު ކަމާއި އަޑުލުމީ ބަސް ޤަބޫލު ނުކުޅައުމަށް މަގުފަހިކުރުވާ ކަމެކެވެ. އަރަހުށި އިލާހު ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ:
▶️وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا◀️ (البقرة 83) [މާނައީ: އަދި ތިޔަބައިމީހުން މީސްތަކުންނަށް ˺އޯގާތެރި˹ ހެޔޮބަސްބުނާށެވެ!] ⁽¹⁾ އަދި މިއީ ނަބިއްޔު ﷺ ގެ ޚުލްޤުފުޅެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނު ދެއްކެވިމަގުން ހިދާޔަތް ލިބިގަތް މީހުންގެ ވެސް ޚުލްޤެވެ. ❝
— އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
ـــــــــــــــــ
[1] އިބްނު ކަޘީރު އޭގެ ތަފްސީރުގައި ވިދާޅުވިއެވެ:
އެބަހީ އެއުރެންނަށް ހެޔޮ ރިވެތި ބަހުން ވާހަކަދައްކައި އުޅޭށޭ އެވެ. އަދި އެވެރިންނަށް މަޑުމޮޅިވުމެވެ. އަދި ހެޔޮބަސް ބުނުމުގެ ތެރޭގައި ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކޮށް ނުބައިކަންކަން ނަހީ ކުރުންވެސް ޝާމިލުވެއެވެ. އެއީ ޙަސަނުލް ބަޞްރީ ވިދާޅުވިފަދައިންނެވެ: [މިއާޔަތުގައިވާ] ”ހެޔޮ ބަހަކީ“ ހެޔޮކަންކަމަށް އަމުރުކޮށް މުންކަރާތްތައް ނަހީ ކުރުމެވެ. އަދި ކެތްތެރިވެ ޙިލްމުވެރިކަމާއި ޢަފޫ ކުރުމާއި މަޢާފުވެރި ވުމެވެ. އަދި އޭގެ ތެރޭގައި ﷲ ރުއްސަވާ ވޮޑިގެންވާ އެންމެހާ ހެޔޮ ޚުލްޤެއްވެސް ޝާމިލުވެއެވެ.“ Читать полностью…
އަދި އަބޫ ޛައްރުގެ އަރިހުން އިމާމް އަޙްމަދު ރިވާކުރެއްވިޔޭ، ނަބިއްޔު ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިޔޭ:
«لَا تَحْقِرَنَّ مِنَ الْمَعْرُوفِ شَيْئًا وَإِنْ لَمْ تَجِدْ فَالْقَ أَخَاكَ بِوَجْهٍ مُنْطَلِق»
މާނައީ، ”ހެޔޮކަމުގެ ތެރެއިން އެއްވެސް ކަމެއް ކުޑަކަމެއް ކަމުގައި ނުދެކޭށެވެ. އަދި ތިބާގެ އަޚާ އާއި ދިމާވާހިނދު އުޖާލާ މޫނެއް ދައްކާލުން ނޫން ކަމެއް ނެތަސް، އެކަން ވެސް ކުރާށެވެ.“
އަދި މިޙަދީޘު ˺ލަފްޛުގެ ކުޑަ ތަފާތަކާއިއެކީ˹ މުސްލިމް އެކަލޭގެފާނުގެ ޞަޙީޙުގައި އަދި އައްތިރުމިޛީ ވެސް ރިވާކުރައްވައި ޞައްޙަ ކުރެއްވިއެވެ.
ހެޔޮބަސް ބުނުމަށް ﷲ އަޅުތަކުންނަށް މިއާޔަތުގައި އެންގެވީ އޭގެ އިހަށް އިޙްސާންތެރި ވުމުގެ ވާހަކަ އަންގަވާފައެވެ. އެގޮތުން، ހެޔޮ ޚުލްޤުގެ ދެބައި ޛިކުރު ކުރެއްވިއެވެ: އެއީ ހެޔޮ ބަސްމަގާއި، ހެޔޮ ޢަމަލެެވެ.“ — اهـ.
❌ Ruling on Imposing on people without an invitation
❝ A brother asked about the ruling on attending weddings without an invitation, and also about a woman attending a wedding uninvited.
If the person knows the wedding hosts approve, their attendance is permissible, though not recommended. However, if he is unsure of their approval, his attendance is prohibited. Such a person is considered “al-ṭufaylī”, as the jurists state.
Moreover, Ḥanbalī jurists, as stated in “Al-Mughnī”, rejected the testimony of someone who attends gatherings uninvited. Imām Ibn Qudāmah (may Allah have mercy on him) adopted this opinion, considering it reprehensible ṭufaylī behavior, because such a person consumes others' food without invitation, violates their rights, and enters their homes without permission.
So he mentions the tufayliyyūn who's testimony is rejected, and this view is the dominant position in the school of Imām Aḥmad.
Therefore, one must be warned from going to the homes of people without an invitation whilst not knowing that they'll be pleased with that.
Likewise, a woman is not to be given allowance to go to weddings without an invitation whilst they are not pleased with that, these people are al-ṭufayliyyūn, and in the school of Imām Aḥmad, their testimony is rejected. ❞
~ Shaykh Sulaymān Al-ʿAlwān (audio)
— Galandān 🖋
②
Ibn Daqīq al-ʿĪd (702 AH) in (Iḥkām al-Iḥkām sharḥ ʻUmdat al-aḥkām) said:
[1] Visiting the sick is generally considered mustaḥabb (recommended) by most scholars, and it may become obligatory if the sick person requires assistance and their condition worsens without someone to care for them. The Ẓāhirīs however, considered it an obligation in itself, without the aforementioned restrictions, due to the apparent nature of the command.
[Al-ʿAlwān the first opinion is what is rājiḥ with him]
[2] To “Follow the funeral” may mean attending the funeral prayer, (recited just before burial). If understood as attending this prayer, then according to most scholars, it is a farḍ al-kifāyah (communal obligation).
The phrase "following the prayer" is metaphorical, referring to attending most of it, since it is uncommon for someone to be prayed for and buried at the same location as their death.
"Following" may also mean accompanying the deceased to the burial site to assist with the burial. Burial is also among the communal obligations that are not waived until a member of the community completes the task.
[3] Many scholars consider “tashmīt to one who sneezes” [i.e. saying "YarhamukAllah" (May Allah have mercy on you) in response to someone who sneezes and says "Al-ḥamdu lillah" (Praise be to Allah)] — a mustaḥabb (recommended) action. This contrasts with replying to a salām (greeting), which is a communal obligation.
[Al-ʿAlwān said that there are three opinions on this issue: (i) That it is farḍ kifāyah, hence if some undertook it, the obligation is lifted from the others, and that they made it similar to responding to Salām. This is the majority view (ii) That it is a (recommended) sunnah. (iii) It is an individual obligation (farḍ ʿAyn) and that this is the view held by ibnil Qayyim.]
[4] His saying, “Help in fulfilling an oath (Al-qasm)” and in another wording "Al-M-q-sim", this word (مقسم) has two aspects:
One is: Al-Muqsim referring to the one who took the oath. The other is Al-Maqsim referring to the oath itself.
"Ibrār" means fulfilling its requirements and not breaking it. So, if it's a vow—for example, "I swear to Allah that you will do such and such"—this is more definite than saying, "By Allah, do this."
Therefore, the former requires expiation (kaffārah) from the oath-taker if they fail to fulfill it. This involves a fine levied against their wealth, which is detrimental to them. [The assistance in fulfilling the oath is relevant in this context.]
(2)
ފަރުޟު ނަމާދު ތަކަށްފަހު ކިޔުން «ޞައްޙަ» ޛިކުރުތައް (ކުލަ ބެކްގްރައުންޑް)
(( އައްޝައިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އަލްޚުޟައިރު ))
ފަރުޟު ނަމާދު ތަކަށްފަހު ކިޔުން «ޞައްޙަ» ޛިކުރުތައް
(( އައްޝައިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އަލްޚުޟައިރު ))
🎁 އިމްތިޙާނުތަކާއި ދުޢާ ޢިޖާބަވުން ފަސް ކުރެއްވުމުގެ ސިއްރުތަކުގެ ތެރެއިން...
❞ އަޅުވެރީން ކުރެ އެކަކަށްވުރެ ގިނަ ބޭކަލެއްގެ ފުށުން އައިސްފައިވެއެވެ: ”ބައެއް ފަހަރު ﷲ ތަޢާލާއަށް ޙާއްޖަތަކަށް އަހަރެންނަށް ޖެހުމުން އެކަމަކަށް އެކަލާނގެ އަރިހުގައި އާދޭސް ދަންނަވަމެވެ. އެހެންކަމުން އެކަލާނގެ އަހަރެންގެ މައްޗަށް އެކަމުން ، އެއިލާހާއި އެކު މުނާޖާއަށް (ސިއްރު ބައްދަލުވުމަށް) މަގުހުޅުވައިދެއްވައެވެ. އަދި އެކަލާނގެ މަޢުރިފާކޮށް ދެނެގަތުމަށާއި، އެކަލާނގެއަށް ނިކަމެތިވެ މަޑުމޮޅިވެގަތުމަށާއި އަދި އެކަލާނގެ އަތްޕުޅުދެމެދުން ގިނަގުނަ ސަނާތައް ކިޔުމުގެ މަގު ހުޅުއްވަވައެވެ. އެއީ (މިގާތްކަމުގެ ޙާލަތުގެ ފޮނިކަން ޙާސިލުވެ) މިއާދޭސް ތަކަށް އަަސްލު އަހަރެން ގެނުވި ޙާޖަތްވެސް ފުއްދަވައި ދެއްވުން ލަސްކުރައްވައި މިހާލަތް ދެމިއޮތުމަށް އަހަރެން ލޯބިކޮށްފުމާއި ހަމައަށެވެ.“
— އިބްނުލް ޤައްޔިމް [مدارج السالكين (2/229)]
~ ގަލަންދާނު 🖋
وقال بعض العباد: إنه لتكون لي حاجة إلى الله، فأسأله إياها، فيفتح علي من مناجاته ومعرفته والتذلل له والتملق بين يديه، ما أحب معه أن يؤخر عني قضاءها، وتدوم لي تلك الحال - مدارج السالكين (2/229).Читать полностью…
#حديث_ضعيف
އިސްރާ އާއި މިޢުރާޖު ގެ ރެޔަކީ 27 ރަޖަބު ކަމުގެ މައްޗަށް، ޞައްޙަ އެއްވެސް ޚަބަރެއް ނުވެއެވެ.
— އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ޢަބްދު ﷲ އައްސަޢްދު (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު 🖋