2463
ޢިލްމު އަދި އެއަށް ލޯބިކުރާ ދަރިވަރުންނަށް Notes by, ibn Fahmī Dīdī عفا الله عنه Friends & family 🤖 Contact: @galandan_bot 🌐 English: @galandaan
🎁 The Reward of Instilling a Solid Foundation of Religious Knowledge in Our Children
❝ Many people today focus their attention on the livelihood aspect, and their education is limited to the material sciences. You may even find some of them taking great care to teach their children a foreign language while they are still young. At the same time, they abandon teaching their children religion and the Arabic language. This is rejected by Islamic law and is not acceptable by reason.
It was reported in the two Saḥīḥs on the authority of Abū Mūsā al-Ashʿarī that the Messenger, may Allah bless him and grant him peace, said: (Three will receive their reward twice.) — and in it he mentioned: (A man who has a slave woman whom he disciplines and disciplines her well, and teaches and teaches her well, then he manumits her with the price as her dowry.)
❎ ▶️فَإِنَّهَا لَا تَعۡمَى ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَلَٰكِن تَعۡمَى ٱلۡقُلُوبُ ٱلَّتِي فِي ٱلصُّدُورِ◀️
1️⃣ޝަރުއީ ނަޒަރަކުން GEMCUE "ޓްރޭޑިންގ" މުޢާމަލާތުގައި ހިމެނޭ ޙަރާމް ތަކާއި މެދު ”ގަލަންދާން“ އިން ހުސްވީ އޭޕްރީލް މަހު އިނގިރޭސިބަހުން ނެރެފައިވާ ރިސާރޗް:
⬆️[ ފުރަތަމަ ބައި ]
⬆️[ ދެވަނަ ބައި ]
2️⃣މާރިޗް 6 ގައި ، ޕޮންޒީ އިސްކީމު ޙަރާމް ވުމާއި މެދު ”ގަލަންދާން“ އިން އިނގިރޭސި ބަހުން ”ޖެމްކިއު“ އާއިމެދު ނެރުނު ތަހުޒީރު (ލިޔުން)
3️⃣ ”ޖެމްކިއު“ އިސްކީމުގައި ޕޮންޒީ ޕިރަމިޑް މަސައްކަތް ކުރާ ގޮތް ދައްކުވައިދޭ ”ގަލަންދާނު“ ގެ އިންޕޮގުރެފިކް (ފޮޓޯ)
4⃣ ޖެނުއަރީ 13 ގައި، CFD ކޮންޓުރެކްޓްސް އިން ފޮރެކްސް ޓުރޭޑު ކުރުން ޙަރާމް ކަމުގެ މައްޗަށް ”ގަލަންދާން“ އިން އިނގިރޭސިބަހުން ނެރުނު ތަފްޞީލް ނޯޓު (އަދި މީގެ ތެރޭގައި ”ޖެމްކިއު“ އިސްކޭމް އެޕްގެ ޔޫސާ އެގްރީމަންޓުގައި ބަޔާންވެފައިވާ ”ފިޔުޗާސް“ އަކީ ޙަރާމް އެއްޗެއްކަން ބަޔާންވެފައިވާނެ (ލިޔުން)
5⃣މިމައްސަލާގައި ތަހުޒީރުކޮށް: ”އޭގެ ޙުކުމް ނުދަނެހުރެ ޢަމަލެއް ނޫނީ ވިޔަފާރިއެއް ކުރުމުގެ ޙުކުމް“ [ދިވެހި ލިޔުން]
~ ގަލަންދާނު 🖋
📖 ކީރިތި ޤުރްއާނަށް ތަދައްބުރުކޮށް ފަހުމް ކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭ އެންމެ ރަނގަޅު ތަފްސީރު ފޮތްތަކަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟
الشيخ العلامة سليمان العلوان (حفظه الله)
📖ތަދައްބުރު ކުރުމުގެ ތެރެއިން: ނަމާދުގައި ޤުރުއާން ތިލާވަތްކުރުމުގައި ތަސްބީޙައާއި އަޢޫޛުގެ އާޔަތް ތަކަށް މަޑުކޮށް ޛިކުރު ކުރުމުގެ ޙުކުމް
سماحة الشيخ العلامة سليمان العلوان (حفظه الله)
📖 ޤުރުއާން ތަދައްބުރު ކުރުމަށް އޮތް ގޮތް ތަކަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟
الشيخ العلامة سليمان العلوان (حفظه الله)
_②_
4⃣ހަތަރުވަނަ މަޛުހަބަކީ: މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން އެމީހަކަށް ކަށުނަމާދު ކުރެވިފައި ނުވާ މީހަކަށް މެނުވީ ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ނުކުރެވުމެވެ. މިޘާލަކަށް ކަނޑަށް ޣަރަޤުވެ އޭނާގެ ހަށިގަނޑު ނުހޯދިފައިވާ މީހެކެވެ. ނުވަތަ އެއްކޮށް އަނދައި އޭނާގެ ނިޝާނެއް ފެނިފައިނުވާ މީހެއް ފަދައެވެ. ނުވަތަ އެމީހެއްގެ ހަށިގަނޑު ހަވާލުކުޅައުމަށް ކާފަރުން ދެކޮޅުހަދާފައިވާ އެވެރިންގެ އަތްދަށު ނިޔާވެފައިވާ މުސްލިމު އަސީރެއް ފަދައެވެ. އަދި މިފަދަ ޙާލަތްތަކެވެ.
ވީމާ، މިބައިމީހުންގެ މައްޗަށް ⌝ޣައިބަށް⌜ ނަމާދު ކުރެވެވެ. އެހެނީ އެވެރިން މައްޗަށް ނަމާދު ކުރެވިފައި ނުވާތީއެވެ. އަދި މައްޔިތެއް މައްޗަށް ކަށުނަމާދު ކުޅައުމީ ފަރުޟު ކިފާޔަތެއް ކަމުންނެވެ. އަދި މިނޫން ބަޔެއްގެ މައްޗަށް ⌝ޣައިބަށް⌜ ނަމާދު ކުރުމެއް ނުވެއޭ އެވެ.
✅އަދި މިއީ ⌝މިމައްސަލާގައި ހިމެނޭ⌜ މަޛުހަބުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑު އަދި ⌝ދަލީލުގެ ގޮތުން⌜ ވަރުގަދަ ރައުޔެވެ. އަދި ދެޞަޙީޙުގަޢިވާ އައްނަޖާޝީ އާއިމެދުގައި އޮތް އަބޫ ހުރައިރާގެ ޙަދީޘު ނެގެވުން ވަނީ މިމާނައިގެ މައްޗަށެވެ. އެހެނީ ބޮޑަށް ގާތީ އެކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދު ކުރެވިފައި ނުވުމާއިއެވެ.
ބުނެވިއްޖެނަމަ: އެތަނުގައި މުސްލިމުން ތިއްބޭ،
އޭގެ ޖަވާބަކީ: އާއެކެވެ. އެތާނގައި މުސްލިމުން ތިއްބެވެ. އެހެނީ ދައުލަތެއްގެ ވެރިޔަކީ މުސްލިމެއް ކަމުގައި ވެފައި، އޭނާ އާއި އެކު މުސްލިމެއް ނެތުމަކީ ނާދިރުކަމެކެވެ. އެހެނަސް ފަހަރެއްގައި މައްޔިތާއަށް ނަމާދު ކުރުމުގެ ފިޤުހު އެއުރެންނަށް ނުއެނގި އޮވެދާނެއެވެ.
އަދި މިއީ މި ނުކުތާއަށް އޮތް އެންމެ ރަނގަޅު ޖަވާބެވެ.
މިއީ މިމައްސަލާގައިވާ ޤަޥްލުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ޞައްޙަ ޤަޥްލު ކަމުގައި އަހަރެމެން ބުނެފައި މިވަނީ: ނަބިއްޔު ﷺ އައްނަޖާޝީ ނޫން ބޭކަލަކަށް ⌝ޣައިބަށް⌜ ނަމާދު ކުރައްވާފައި ނުވާތީއެވެ. އަދި އަޞްޙާބު ބޭކަލުން ކުރެ އެތައް ބޭކަލެއް ⌝ދުރުގައި⌜ އަވަހާރަވެފައިވެއެވެ. އެހެނަސް އެއިން ބޭކަލެއްގެ މައްޗަށް ނަބިއްޔު ﷺ ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރައްވާފައި ނުވެއެވެ. އަދި سيد الأولين والآخرين އަހަރެމެންގެ ނަބިއްޔު، މުޙައްމަދު ﷺ އަވަހާރަވިއެވެ. އަދި މުސްލިމުންގެ ތެރެއިން އެއްވެސް ބޭކަލެއް އެކަލޭގެފާނަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރައްވާފައި ނުވެއެވެ. އަދި އައްނަޖާޝީއަށް އިތުރުއެކަލޭގެފާނު ﷺ ކުރެއްވި ނަމާދުފުޅުން އެއީ ކޮންމެ މައްޔިތެއްގެ މައްޗަށްވެސް އޮތް އެއްޗެއް ކަމުގައި، ނުވަތަ ހާޒިރުވެ ތިބީން ނަމާދުކޮށްފައިވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް ނަމާދުކުރުން ޝަރުޢުވެގެން ވާކަމުގެ މައްޗަށް، އަޞްޙާބު ބޭކަލުންނަށް ފަހުމްވެ ވަޑައިގެންނެވީހީ ނަމަ، އެބޭކަލުންވެސް އެނަމާދު ކުޅައުމަށް އަވަސްވެ ވަޑައިގަތީހެވެ. އެހެނީ އެބޭކަލުންނީ ހެޔޮކަންކަމަށް އެންމެ ހުށިޔާރުވެލެއްވި ބޭކަލުންނެވެ.
އަދި އަލްޚުލަފާއުއްރާޝިދީންގެ ހަތަރު ބޭކަލުން އަވާހާރަވިއެވެ. އެއިން އެއްވެސް ބޭކަލެއްގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރެވިފައި ނުވެއެވެ. އަދި އަމީރުލް މުއުމިނީން މުޢާވިޔަތުގެފާނު އަވަހާރަވިއެވެ. އަދި އެކަލޭގެފާނުގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ނުކުރެވެއެވެ. އަދި އަމީރުލް މުއުމިނީން ޢުމަރު ބުނު ޢަބްދުލް ޢަޒީޒު އަވަހާރަވިއެވެ. އަދި އެއްވެސް ބޭކަލަކު އެކަލޭގެފާނަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދެއް ނުކުރައްވައެވެ. ވީމާ ⌝މުސްލިމުންގެ⌜ ފުރަތަމަ ޤަރުނުގައިވެސް އަދި ދެވަނަ ޤަރުނުގައިވެސް، ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުމުގެ ކަންތަކަކީ އެނގޭންނެތް އެއްޗެއް ކަމުގެ މައްޗަށް މިއިން ދަލީލުކުރެއެވެ. އަދި މިބޭބޭފުޅުންނީ މިމައްސަލަތަކުގައި ތަބަޢަވުން މިޘާލެއްގޮތުގައިވާ ބޭފުޅުންނެވެ. އަދި ޢަމަލީ ގޮތުން ކަންތައް ކުރެވޭ ގޮތީ ދަލީލު ޘާބިތު ކުޅައުމުގައި އެންމެ ވަރުގަދަ ގޮތްތަކުގެ ތެރެއިން ގޮތެކެވެ. އެއީ ޢަޞްޙާބު ބޭކަލުންގެ އަރިހު ކަންހިނގާފައި އޮތް ގޮތަށް ބެލުމެވެ. އެބޭކަލުން އެކަންކަން ކުރެއްވިތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯއެވެ؟
އެހެންކަމުން އެބޭކަލުން އެކަންތައް ނުކުރައްވާނަމަ، ނައްޞު ފަހުމް ކުރުން ވަނީ އެބޭކަލުން އެކަން ނުކުރެއްވުމުގެ މައްޗަށެވެ. އެބޭކަލުން އެކަންތައް ކުރެއްވިނަމަ، ނައްޞު ފަހުމް ކުރުން ވަނީ އެބޭކަލުން އެކަން ކުރެއްވިކަމުގެ މައްޗަށެވެ. އަޞްޙާބުބޭކަލުން رَضِيَ ٱللَّٰهُ عَنْهُم އެމީހެއްގެ ނިޝާނެއް ނުހޯދިއްޖެ މީހަކަށް މެނުވީ صلاة الغُيَّب އަދައުކުރައްވާފައެއް ނުވެެވެ. އަދި ⌝މިޒަމާނުގައި މިކުރެވޭހެން⌜ މިކަންތައް ކުޅައުމަކީ އެބޭކަލުންގެ ޒަމާނުގައި ފެންނާންނެތް އެއްޗެކެވެ. އޮގޮތުން އަހަރެމެން ބުނަމެވެ: އެބޭކަލުން އެކަން އެގޮތަށް ކުޅައުމުން މަނައުވެލެއްވީ ކީއްވެބާއެވެ؟
އެހެނަސް މީހަކު މަރުވެ އޭނާ މައްޗަށް މުސްލިމުން ކަށުނަމާދު ކޮށްފިނަމަ، އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދު އެބޭކަލުން ނުކުރައްވައެވެ.
ވީމާ މިއީ ޤަވްލުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ރާޖިޙު އަދި އެންމެ ވަރުގަދަ އަދި އެންމެ ޞައްޙަކަން ބޮޑު ޤަޥްލެވެ.
— އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން (ثبته الله)
~ ގަލަންދާނު 🖋
⚠️Ruling on Collecting Donations from Friends (or Family) of the Deceased for a Charitable Project
Question: May Allah bless you. The questioner states: A colleague at work died suddenly while he was healthy. Is it in accordance with the Sunnah to collect money (as a charity) for him and invest it in building a mosque or digging a well in his name?
Answer
“No, no. You should make duʿā for him. Whoever wants to do him a favor by offering him charity should do so privately. However, do not invite people to do this. Do not say to them, "O people, come and let’s donate to him." If you have a desire to do him a favor, just donate without inviting others.”
— Shaykh ʿAbdur-Raḥmān Al-Barrāk (source)
~ Galandān 🖋
-----------------------
[Notes] Likewise, Shaykh Al-ʿUthaymīn was asked about collecting funds for such a project, and he replied: “...As for this method that you mentioned, that funds are collected for the deceased and put into a property that is considered charity, I do not see this as appropriate; I do not see this as appropriate [in terms of Sunnah]. Verily, amongst the Companions, may Allah be pleased with them, there were great men who died and upon whom the Ummah had a right, including the caliphs and others, and they did not collect donations for them in order to give charity on their behalf...” (Source) As for Al-Fawzān he said that this matter is “a bidʿah.” (Source). And ʿAzīz bin Farḥān Al-ʿAnzī replied similarly, saying “This, in reality, was not what the Salaf were upon. The Prophet (peace and blessings be upon him) was not upon this. This did not come about except in recent times, with the start of social media platforms.” (Eng/Source)
ޝެއިޚުލް އިސްލާމް، އިބްނު ތައިމިއްޔާ ވިދާޅުވިއެވެ:
❞ ޞާލިޙު އަންބެތް އޭނާގެ ފިރިމީހާ —ޞާލިޙު ފިރިހެނާ އާއި އެކު — ޞާޙިބުވެ އެތަކެއް އަހަރު ހުރެއެވެ. އެއަކާއި މެދު ރަސޫލު ﷲ ”ހިތްހަމަޖެހުމޭ“ ޙަދީޘު ކުރެއްވި ހިތްހަމަޖެހުމަކީ މިކަނބުލޭގެއެވެ.
ޙަދީޘު ކުރެއްވީ: ( الدنيا متاع ، وخير متاعها المرأة المؤمنة ، إن نظرت إليها أعجبتك ، وإن أمرتها أطاعتك ، وإن غبت عنها حفظتك في نفسها ومالك ) ((ދުނިޔެއަކީ (ވަޤުތީ) ހިތްހަމަޖެހުމެކެވެ. އަދި އޭގައިވާ އެންމެ ހެޔޮ ހިތްހަމަޖެހުމަކީ މުއުމިނު އަންބެވެ. އެކަނބުލޭގެއަށް ތިބާ ނަޒަރު ހިންގައިފިތަ؟ އެކަނބުލޭގެ ތިބާ ޢަޖާއިބުކުރުވައެވެ. ތިބާ އަމުރެއްކޮށްފިތަ؟ ކިޔަމަންގަނެތެވެ. އެކަނބުލޭގެއަށް ނުފެންނަ ތަނަކު ވެއްޖެނަމަ، ނަފުސުގައި ތިބާ (އެބަހީ: ތިބާގެ ޙުރުމަތް) ރައްކައުތެރިކޮށް ތިބާގެ މުދަލަށް ސަމާލުވެއެވެ.))
މުޙާޖިރިއްޔަ ބޭކަލުން އަތްގާތްކުރާނޭ މުދަލަކާއިމެދު ސުވާލުދެންނެވުމުން ނަބިއްޔާ އެއަކަށް އަމުރުކުރެއްވި އަމުރަކީވެސް އެކަނބުލޭގެއެވެ.
ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: ( لساناً ذاكراً ، وقلباً شاكراً ، أو امرأة صالحةً تعين أحدكم على إيمانه ) ((ޛިކުރު ކުރާނޭ ދުލަކާއި، ޝުކުރު ކުރާނޭ ހިތެކެވެ. ނުވަތަ ތިޔަބައިމީހުންގެ ތެރެއިން މީހެއްގެ އީމާންކަމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ޞާާލިޙު އަންބެކެވެ.)) ރިވާކުރެއްވީ ސާލިމު ބުނު އަބުއް ޖަޢުދުގެ ޙަދީޘް ތަކުން ޘަޥްބާންގެފާނުގެ އަރިހުން އައްތިރުމިޛީ އެވެ.
އަދި ﷲ تعالى އެއިލާހުގެ މަތިވެރި ފޮތުގައި ލެއްވި ރަޙުމާއި ލޯބި، އެކަނބުލޭގެފުށުން ލިބިލިބިހުރެއެވެ. އެހެންކަމުން، ބައެއްފަހަރަށް ފިރިމީހާ އާއި ވަކިވުމީ، މަރުވުމަށްވުރެ ވެސް އެކަނބުލޭގެއަށް ރިހުން ބޮޑު ކަމެކެވެ. މުދައުތައްގެއްލި (މަގުމަތިވެ) އާއިލާއާއި ވަކިވުމަށްވުރެންވެސް ވޭންދެނިވިއެވެ. ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް އެއިން އެކަކުގެ ފުށުން އަނެކަކަށް ފުން ގުޅުމެއް އޮވެއްޖެ ހިނދުގައެވެ. އަދި އެވަކިވުމުގެ ސަބަބުން އެކުދިންގެ ޙާލަތަށް އަސަރުކޮށްގެންދާނޭ ދަރިންތަކެއް އެދެމެދުގައި ވެއްޖެ ހިނދުގައެވެ.❝
" مجموع الفتاوى " ( 35 / 299 )
~ ގަލަންދާނު 🖋
🖋
الله أكبر الله أكبر
لا إله إلا الله
الله أكبر الله أكبر
ولله الحمد
ليس العيد لمن لبس الجديد
ولكن العيد لمن حقق التوحيد
واستعد ليوم الوعيد
تقبل الله طاعتكم
وكل عام وأنتم بخير
نسأل الله تعالى أن يعيده علينا وعليكم وعلى أمة الإسلام بالعز والنصر والتمكين والتوفيق لنا ولكم إلى مايحب ربنا ويرضى وأن يجعل هذا العيد بشير خير ونصر وبركةعلى الأمةالإسلامية وأن يفرج عن إخواننا في عزة ويفك قيد أسرانا في كل مكان
اللَّهُ أَكْبَرُ ، اللَّهُ أَكْبَرُ ، لَا إلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَاللَّهُ أَكْبَرُ ، اللَّهُ أَكْبَرُ، وَلِلَّهِ الحَمْدُ
اللهُمَ أنْصُرْ الاسْلَمُ وَالْمُسْلِمِينَ
اللهُمَّ أَعِزَّ الإِسْلامَ وَالمُسْلِمِينَ،
اللهُمَّ أَعِزَّ الإِسْلامَ وَالمُسْلِمِينَ، وَأَذِلَّ الشِّرْكَ وَالمُشْرِكِينَ وَدَمِّرْ أَعْدآءَ الدِّينِ وَاحْمِ حَوْزَةَ الإسْلامِ يَا رَبَّ العَالَمِينَ
اللهُمَّ انْصُرْ دِينَكَ وَكِتَابَكَ وَسُنَّةَ نَبِيِّكَ وَعِبادَكَ المُوَحِّدينَ
اللهُمَّ فُكَّ قَيْدَ أَسْرَانَا وَأَسْرىَ المُسْلِمِينَ، اللهُمَّ فُكَّ قَيْدَ أَسْرَانَا وَأَسْرَى المُسْلِمِينَ، اللهُمَّ فُكَّ قَيْدَ أَسْرَانَا وَأَسْرَى المُسْلِمِِِينَ، وَرُدَّهُمْ إِلُى أَهْلِهِمْ سَالِمِين
❓ ރޯދަޔަށް ނިޔަތް ގަތުމަކީ ކޮބާ؟
❞...ނިޔަތް ޤަތުމުގެ ކަންތަކީ ވަރަށް ލުއި ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން އެކަމަކަށް ބޮޑު މަސައްކަތެއް ބޭނުންވެގެން ނުވެއެވެ. އޭގެ އަނެއްދުވަހު ރޯދަޔަށް ހުރުމަށް ރޭގަނޑުގެ ބައިތަކުން ކޮންމެ ބަޔެއްގައިވިޔަސް ޢަޒުމު ކަނޑައަޅައިފިނަމަ، ނިޔަތް ޤަތުމުގެ ވާޖިބު އެއިން ފުދުނީއެވެ.
އެއީ ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ، الاختيارات ގައި ވިދާޅުވި ފަދައިންނެވެ:
”މާދަމާ ރޯދައަށް ހުންނާނަމޭ އެމީހެއްގެ ހިތަށް އަރުވައިލައިފި މީހެއް، އެހެރީ ނިޔަތް ގަނެފައެވެ.“ اهــ.
📢 މާދަމާ އަކީ ޢަރަފާތް ދުވަހެވެ. އެދުވަހުގެ ރޯދަޔަށް ހަނދުމަ ކޮށްދެމެވެ!
ސުވާލާއިޖަވާބު
ސުވާލާއިޖަވާބު
ސުވާލާއިޖަވާބު
🎁 އެކަށީގެންވާ ދީނީ ތަޢުލީމެއް ދަރިންނަށް ހޯދައި ދިނުމުގެ އަޖުރު
❞ މީސްތަކުންގެ ތެރެއިން ގިނަބައެއް ސަމާލުކަން ބަހައްޓަނީ އާމްދަނީހޯދުމުގެ މިސްރާބަށެވެ. އަދި މާއްދީ ތަޢްލީމު ހޯދުމަށް އެކަންޏެވެ. އެގޮތުން އޭގެ ތެރެއިން ބަޔެއް މީހުން އެވެރިންގެ ދަރިންނަށް ބިދޭސީ ބަހެއް ކިޔަވައިދޭން ފަރުވާތެރިވެ ކުޑައިރުއްސުރެ އެ އުނގަންނައިދޭން އުޅޭތަންވެސް ފެނިދާނެއެވެ. އެހެނަސް ދަރީންނަށް ދީނާއި ޢަރަބި ބަސް ދަސްކޮށްދިނުމުން އެއްކިބާވެއެވެ. އަދި މިއީ ޝަރުޢީ ގޮތުން އެކަމަކާއި ދެކޮޅު އަދި ބުއްދީގެ ގޮތުންގެ ވެސް (މުސްލިމެއް ފުށުން) ބަލައި ނުގަނެވޭ ކަމެކެވެ.
ދެޞަޙީޙުގައި އަބޫ ނޫސާ އަލްއަޝްޢަރީ އަރިހުން ވާރިދުވެފައިވެއެވެ. ނަބިއްޔު ﷺ ޙަދީޘު ކުރެއްވިޔޭ: «ثلاثة يؤتون أجرهم مرتين» (ތިން މީހަކަށް ދެފަހަރަށް އަޖުރު ދެވޭނެތެވެ.) ދެން އޭގެތެރެއިން އެކަކަކަށް ދިކުރު ކުރެއްވިއެވެ: «رجُل كان عندهُ أمَةٌ فعلّمَها وأحْسَن تَعْلِيمها وأدَّبَهَا وأحْسَن تأْدِيبهَا، ثُمَّ أعْتقهَا وجَعل عِتقها صَداقَهَا» (އަޅު އަންހެނެއް އެމީހަކަށް ލިބިފައިވާ މީހެކެވެ. ދެން މިނާ އޭނާއަށް ދީނީ ތަޢުލީމު އުނގަންނައިދީ އަދި އެކަން ރަނގަޅަށް ކޮށްދީ، އޭނާ އަދަބުވެރި ކުރުވައި އެކަން ހެޔޮގޮތުގައި ކުރުމަށް ފަހު، އޭނާ މިނިވަންކޮށް އެމިނިވަންކަމުގެ އަގަކީ އެނާގެ ކައިވެނީ ރަން ކަމުގައި ހަމަޖައްސައިދެއެވެ.)
އެއްވެއުޅުމުގައި ބިޒީވުން 🕗
❞ އެއްވެސް ޝައްކެތް ނެތް ގޮތުގައި އިންސާނާ އަނެކުންނާއި އެއްވެއުޅެން ޖެހެއެވެ. އެހެނީ، އިބްނުލް ޤައްޔިމް އަދި އިބްނު ޚަލްދޫން އަދި އެނޫން ބޭކަލުން ވިދާޅުވެފައިވާ ފަދައިން: «އިންސާނާއަކީ ޠަބީޢަތުގައި ރަށްވެހި (މީހުންތެރޭ އުޅެހަދާ) މީހެކެވެ.» [زاد المعاد 3/11، مقدمة ابن خلدون (ص: 137)] އެހެންމީހުންގެ ޙާޖަތްތައް އޭނާގެ ފުށުގައި ވެއެވެ. އަދި އޭނާގެ ޙާއްޖަތްތައް އެހެން މީހުންގެ ފުށުގައިވެސް ވެއެވެ. ވީމާ އަނެކުންނާއި އެއްްވެ އިޖުތިމާޢުވުމަށް އޭނާ އަށް ބޭނުންޖެހެއެވެ. އަދި މި އެއްވެ އުޅުމަކީ، އޭގައި މައްސަލައެއް އޮތް ކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެނަސް - އެކަމަށް ފުދޭ ވަރަކުން - އިންސާނާ އެކަން މަދުކުރަން ރައްކާތެރިވާން ވާނެއެވެ. ޢިލްމު އުނގެނޭ ދަރިވަރުންނަށް ދިމާވާ ގިނަ (މަގުހުރަސް ތަކެއް) އަންނަނީ އެއްވެއުޅުމުންނެވެ. އެގޮތުން އެކަމުގެ ތެރޭގައި އެތައްގިނަ ވަޤުތުތަކެއް ހޭދަވެއެވެ. އަދި މުޅި ރޭ ވެސް އެކަމުގައި (ނުނިދައި) ހޭދަވެއެވެ. ދެން އޭގެތެރެއިން މީހެއް ވަޤުތެއް ހުސްކޮށް ވިތުރި ކުރުމަށް އުޅެންޖެހެނީ ނަފްސުގެ މައްޗަށް ގަދަހަދައިގެންނެވެ. އެހިނދުގައި އޭނާ (ވަރުބަލިކަމާއި ނިދިން) ބުރަޖެހިފައި ހުރެ ކުރެވެނީ ވިތުރިޔަށް މަދު ރަކުޢަތެކެވެ. އަދި އޭނާގެ ހިތެއް އޭގައި ޙާޟިރުވެ ނުއޮވެއެވެ. އަދި އަޅުކަންތަކަށް އޭނާގެ ނަފްސު ވަރުބަލި ކުރުވާފައިވެއެވެ. އަދި މިއީ، އެއެއްގައި ފާއިދާއެއް ނުވާ އެއްވެ އުޅުމުގެ ނަތީޖާއެވެ.❝
— ޢަބްދުލް ޢަޒީޒް އަލްޚުޟައިރު (މަޞްދަރު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
📝 އަހަރެން ބުނަމެވެ: އަދި މިކަންތައް އިންޓަނެޓާއި މީސްމީޑިއާއަށްވެސް އެއްހަމަ ވެގެންވެއެވެ. އަދި ގިނަ ވަޤުތުތަކެއް މީސްމީޑިއާގައި ހޭދަކޮށް ވިތުރިޔެއް ނުކުރެވޭ ކިތައް މީހުން ވޭބާއެވެ؟ އަދިކިއެއްތަ، ފަތިސްނަމާދަށް ފަރުވާކުޑަވެ ނުހޭލެވޭ ކިތައް މީހުންވޭބާއެވެ؟ މިއީ މިޒަމާނުގެ ޒުވާނުން ތެރޭ ޖެހިފައިވާ ބޮޑު މުޞީބާތެކެވެ. ﷲ ރައްކައުތެރި ކުރެއްވި މަދު އަޅެއް މެނުވީއެވެ. نسأل الله السلامة والعافية.
ـ🎁🎁ـ
ލޯބީގައި އިސްރާފުކޮށް ދެން ހިތާމަކުރާން ނުޖެހޭށެވެ. އަދި ރުޅީގައި އިސްރާފުކޮށް ދެން ލަދުވެތިވާން ނުޖެހޭށެވެ.
⬆️⬆️⬆️⬆️⬆️⬆️⬆️
❞ 1⃣އަބޫ ހުރައިރާ އަރިހުން — އެކަލޭގެފާނު މަރްފޫޢު ކުރައްވާ ގޮތުގައި (އެބަހީ ނަބިއްޔާ ޙަދީޘް ކުރެއްވިޔޭ) ރިވާވެގެން ވެއެވެ:
«أَحْبِبْ حَبِيبَكَ هَوْنًا مَا عَسَى أَنْ يَكُونَ بَغِيضَكَ يَوْمًا مَا وَأَبْغِضْ بَغِيضَكَ هَوْنًا مَا عَسَى أَنْ يَكُونَ حَبِيبَكَ يَوْمًا مَا»
”ތިބާ ލޯބިވާ މީހާދެކެ މެދު މިންވަރަށް ލޯބިވާށެވެ. އެއީ ކޮންމެވެސް ދުވަހަކުން ތިބާ ރުޅި އަންނަ މީހަކު ކަމުގައިވެދާނެއެވެ. އަދި ތިބާ ރުޅިއަންނަ މީހަކު ދެކެ މެދުމިންވަރަކަށް ރުޅި އަންނާށެވެ. އެހެނީ ކޮންމެވެސް ދުވަހަކުން އެއީ ތިބާ ލޯބިވާ މީހަކު ކަމުގައިވެދާނެއެވެ.“
ޢުމަރު ބުނުލް ޚައްޠާބު އަހަރެން ގާތު ދެންނެވިއެވެ: ”އޭ އަސްލަމް އެވެ! ތިބާގެ ލޯބިން މޮޔަނުކުރުވާށެވެ. އަދި ތިބާގެ ރުޅިން ހަލާކު ނުކުރުވާށެވެ.“ އަހަރެން ދެންނެވީމެވެ: އެއީ ކިހިނަކުން ތޯއެވެ؟ ވިދާޅުވިއެވެ: ”ތިބާ ލޯބިވާނަމަ، ކުޑަ ކުއްޖެއް އޭނާ ހިތްޖެހޭ އެއްޗަކާއި މޮޔަވާހެން މޮޔަނުވާށެވެ. އަދި ތިބާ ރުޅި އަންނަނަމަ، އެ ރުޅިއަކުން ތިބާގެ އެކުވެރިޔާ ބަރުބާދުވެ ހަލާކުވާން އެދޭވަރަށް ރުޅި ނުއަންނާށެވެ.“
”މީސްތަކުންގެ ލޯތްބާއި އެކު އެމީހަކު، މީސްތަކުން ގާތުން ކަންކަމަށް ކިޔާން ޖެހުން، ...އެވެރިން ފުށުން މިންޖުވެ ހުރުމަށް ވުރެ (އެބަހީ: ކަމަކު ނުކިޔާ ހުރުމަށް ވުރެ) ހެޔޮވެގެންވެއެވެ...“⁽¹⁾
”ނަފުރަތާއި ނުރުހުންތެރިކަމީ އެންމެހައި ވަކިވުން ތަކާއި އޭގެ ފެށުމެވެ.“
”އެބަހީ: ފުއްދައިލެވޭ މިންވަރަށް، އޭގައި އިސްރާފެއް ނުވާ ވަރުގެ ލޯތްބެވެ. އަދި (ޖުމްލައިގެ ނިމުމުގައި) އިތުރަށް "مَا" އެކުލެވިފައި އެވަނީ، މަދުކުރުން އެންގުމުގެ ގޮތުންނެވެ. ޔަޢުނީ: ލޯތްބާއި ރުޅީގައި އިސްރާފު ނުކުރާށޭ އެވެ. އެހެނީ ފަހަރެއްގައި، ލޯބިވާ މީހާ ރުޅިވެރިވާ މީހަކަށް ބަދަލުވެދާނެއެވެ. އަދި ރުޅިވެރި މީހާ ލޯބިވާ މީހަކަށް ބަދަލުވެދާނެއެވެ. ވީމާ ލޯބީގައި އިސްރާފުކޮށް ދެން ހިތާމަކުރާން ނުޖެހޭށެވެ. އަދި ރުޅީގައި އިސްރާފުކޮށް ދެން ލަދުވެތިވާން ނުޖެހޭށެވެ.❝
”މީސްތަކުންގެ ލޯތްބާއި އެކު އެމީހަކު، މީސްތަކުން ގާތުން ކަންކަމަށް ކިޔާން ޖެހުން، އެވެރިންގެ ރުޅިވެރިކަމާއި އެކު، އެވެރިން ފުށުން މިންޖުވެ ހުރުމަށް ވުރެ (އެބަހީ: ކަމަކު ނުކިޔާ ހުރުމަށް ވުރެ) ހެޔޮވެގެންވެއެވެ. އޭނާއަށް އެވެރިންގެ ލޯބި ލިބުން ހުރަސް އެޅޭން މެދުވެރިވާ ސަބަބަކީ: އަޚްލާޤު ގައި އޭނާ ހަނިވުމާއި، ޚުލްޤު ނުބައިވުމެވެ. އެހެނީ އެމީހެއްގެ ޚުލްޤު މަދުވެއްޖެ މީހަކަށް، އޭނާގެ އަހުލުންނާއި އޭނާގެ އަވަށްޓެރިން ބަދުބަސް ބުނާނެތެވެ. އަދި އޭނާއަކީ އޭނާގެ އެކުވެރީންނަށް ބުރައެކެވެ. އެހެންކަމުން، އޭނާ ފުށުން މިންޖުވުމަށް އެވެރިން އެދިއެދި ތިބެއެވެ. އަދި އޭނާގެ މައްޗަށް ހަލާކަށް ދުޢާ ކުރަތެވެ.“ (روضة العقلاء 1/66)
The Virture Of Repeatedly Asking For Paradise
“From Anas bin Mālik — May Allah be pleased with him, who said: The Messenger of Allah (Peace and blessings be upon him) said:
«مَن سألَ الله الجنَّةَ ثلاثَ مرّاتٍ؛ قالتِ الجنَّةُ: اللهمَّ أدخِلْهُ الجنَّةَ، ومَنِ استجارَ مِنَ النارِ ثلاثَ مراتٍ؛ قالتِ النارُ: اللهمَّ أجِرهُ من النّارِ»
Whoever asks Allah for Paradise three times, Paradise will say: 'O Allah, admit him to Paradise.' And whoever seeks protection from Hell three times, Hell will say: 'O Allah, protect him from the Fire.'"
_③_
ـــــــــــــــــ
އިތުރު ބަޔާން:
އައްޝެއިޚް އިބްނު ޢުޘައިމީން ވިދާޅުވިއެވެ:
ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުން: ޞައްޙަ ބުނުމަކީ އެއީ ސުންނަތެއް ނޫން ކަމެވެ. އެހެނަސް އެމީހަކަށް ކަށުނަމާދު ނުކުރެވި އޮވެއްޖެ މިހަކަށް މެނުވީއެވެ. މިޘާލަކަށް ކަނޑުގައި ޣަރަޤުވެ އެމީހަކަށް ކަށުނަމާދު ނުކުރެވި އޮވެއްޖެ މީހެއް ފަދައެވެ. އެހިނދުގައި ⌝އޭނަގެ ހަށިގަނޑުނެތް ޙާލު⌜ އޭނާއަށް ނަމާދު ކުރެވެއެވެ."لقاء الباب المفتوح" (216/7).
ދެންފަހެ، އެއްވެސް ތަނެއްގައި އޭނާއަށް ނަމާދު ކުރެވިއްޖެ ނަމަ، ދަންނައެ، އޭނާގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުން ނުވެއެވެ. އެހެނީ އެބޭކަލަކަށް ކަށުނަމާދު ނުކުރެވި އޮތް އެންމެ ބޭކަލަކަށް މެނުވީ ނަބިއްޔު ﷺ ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރައްވާފައި ނުވާތީއެވެ. އެއީ އައްނަޖާޝީ އަށެވެ. ޣައިބުގައި ވާ ފަރާތަކަށް ކަށުނަމާދު ކުރުމީ ޝަރުޢުވެގެންވާ ކަމެއްނަމަ، އެކަން އުއްމަތުގެ މައްޗަށް ފުރަތަމަވެސް ކުރެއްވި ފަރާތަކަށްވީހީ ނަބީ މުޙައްމަދު ﷺ އެވެ. ޢަޞްޙާބު ބޭކަލުންވެސް ވީ މިފަދައިންނެވެ. އެބޭކަލުން ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރެއްވިކަމުގައި ވާރިދުވެފައި ނުވެއެވެ. ވެރިންނާއި ޚަލީފާއިންނާއި، އަމީރުން އަވަހާރަވިއެވެ. އެއިން އެއްވެސް ބޭކަލަކަށް ⌝ޣައިބަށް⌜ ކަށުނަމާދެއް އެބޭކަލުން ނުކުރައްވައެވެ. އަދި އަހަރެމެން މިބަޔާން ކުރި ރައުޔަކީ، ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ رحمه الله އިޚްތިޔާރުކުރެއްވި ރައުޔެވެ.“
⚙️ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުމުގެ މައްސަލާގައިވާ ޚުލާޞާ
سماحة الشيخ العلامة سليمان العلوان
މަޞްދަރު: اللقاء المفتوح ١٥
⚠️ޢާންމުކޮށް ކޮންމެ ހަނދުމަހެއްގެ މެދުފޮއިރޯދަ ހިފާ މީހަކަށް ވިޔަސް، ޙައްޖުމަހުގެ 13 ވަނަ ދުވަހުގައި ރޯދަ ހިފުން ހުއްދަވެގެން ނުވެއެވެ.
އަޟްޙާ ޢީދު ދުވަހާއި ވިދިގެން އަންނަ ”އައްޔާމުއް ތަޝްރީޤު“ ގެ 3 ދުވަހުގައި (އެބަހީ: ޙައްޖު މަހުގެ 11، 12 އަދި 13 ގައި) ރޯދަ ހިފުމާއި މެދު ޢިލްމުވެރިން ޚިލާފުވެލެއްވިއެވެ.
⬆️މިބާބުގައިވާ ޙަދީޘްތައް:
⬆️އިމާމް މުސްލިމް އެކަލޭގެފާނުގެ ”ޞަޙީޙު“ ގައި ރިވާކުރެއްވި ނުބައިސަތަލް ހުޛަލިެއްޔުގެ ޙަދީޘް: ރަސޫލު ﷲ ﷺ ޙަދީޘް ކުރެއްވިޔޭ: «أَيَّامُ اَلتَّشْرِيقِ أَيَّامُ أَكْلٍ وَشُرْبٍ, وَذِكْرٍ لِلَّهِ عَزَّ وَجَلَّ» މާނައީ: ”އައްޔާމުއް ތަޝްރީޤުގެ ދުވަސްތަކަކީ ކެއުމާއި ބުއިމާއި އަދި الله عَزَّ وَجَلَّ ގެ ޛިކުރު ކުޅައުމުގެ ދުވަސްތަކެކެވެ.”
⬆️ޢާއިޝަތުގެފާނާއި އިބްނު ޢުމަރުގެ އަރިހުން، އެދެބޭފުޅުން ވިދާޅުވިޔޭ: «لَمْ يُرَخَّصْ فِي أَيَّامِ اَلتَّشْرِيقِ أَنْ يُصَمْنَ إِلَّا لِمَنْ لَمْ يَجِدِ اَلْهَدْيَ» މާނައީ: ”އައްޔާމުއް ތަޝްރީޤުގައި ހަދްޔު ނުލިބިއްޖެ މިހަކަށް މެނުވީ ރޯދަ ހިފުމަކަށް ފުރުސަތެއް ދެވިގެން ނުވެއެވެ.“ ރިވާކުރެއްވީ އަލްބުޚާރީ އެވެ.
⬆️މީގެ މައްޗަށް ޢިލްމުވެރިން އަރިހުން އައިސްފައިވާ ރައުޔުފުޅުތަކުގެ ޚުލާޞާ އަކީ؛
1️⃣އެއިން އެއްބައިބޭކަލުން މުޠްލަޤުކޮށް އެކަން (އެބަހީ: އެދުވަސް ތަކުގައި އެއްވެސް ރޯދައެއް ހިފުން) މަނައު ކުރެއްވިއެވެ.
2️⃣އެއިން އެއްބައިބޭކަލުން އެކަން ޙައްޖާޖީންނަށް އެކަނި މަނައު ކުރެއްވިއެވެ. މިއީ ޢަޠާއު އަރިހުން އައިސްފައިވާ ރައުޔެކެވެ. އަދި ޖުމްހޫރުން މިއާއި ޚިލާފުވެލެއްވިއެވެ.
3️⃣އެއިން އެއްބައިބޭކަލުން އެކަން ސުންނަތް ރޯދަތަކަށް އެކަނި މަނައު ކުރެއްވިއެވެ. އަދި ވާޖިބު އަދި ވާޖިބު ތަކުގެ ތެރެއިން ޤަޟާއު ރޯދަތަކަށް ހުއްދަކުރެއްވިއެވެ.
4⃣އެއިން އެއްބައިބޭކަލުން އެކަން މުޠްލަޤުކޮށް އެންމެންނަށް މަނައު ކުރައްވައި، އެއިން ޙައްޖާޖީންގެ ތެރެއިން ހަދިޔު ނުލިބުނު މީހުންނަށް ވާ 3 ރޯދަ އިސްތިޘްނާ ކުރެއްވައި ހުއްދަ ކުރެއްވިއެވެ.
އަދި ޝެއިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާ އިޚްތިޔާރު ކުރެއްވިގޮތެވެ.
📝 ބުލޫޣުލް މަރާމުގެ ޝަރަޙައިގައި މިޤަޥްލުތަކުގެ ތަފްޞީލު ގެންނެވައި، އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ސުލައިމާން އަލްޢަލްވާން ވިދާޅުވިއެވެ:
”...މިބާބުގައިވާ ޙަދީޘުން ދަލީލުކުރަނީ އައްޔާމުއް-ތަޝްރީޤުގައި ރޯދަ ހިފުން ޙަލާލުވެގެން ނުވާކަމެވެ. އެއީ ދެޢީދުގައިވެސް ރޯދަ ހިފުން ޙަލާލުވެގެން ނުވާ ފަދައިންނެވެ. ވީމާ އެދުވަސްތަކުގައި ހިފައިފި ރޯދައެއް ޞައްޙަވެގެން ނުވެއެވެ. އެހެނީ ޙަލާލު ނޫން ވަޤުތެއްގައި ރޯދަ ހިފައިފައި ވާތީއެވެ. އަދި މިކަމުގައި ޤަޟާއު ރޯދައެއް ފަދަ ފަރުޟެއް ނޫނީ އިޚްތިޔާރީ (ނަފުލު) ރޯދައެއް ވިޔަސް ހަމަހަމައެވެ. އެހެނަސް މިޙުކުމުން އިސްތިޘްނާވެގެން ވަނީ، (ޙައްޖާޖީންގެ ތެރެއިން) ހަދިޔު ނުލިބިއްޖެ މީހެއްގެ މައްޗަށް އޮތް 3 ރޯދައިގައި އެކަންޏެވެ... [...] އަދި މިތިން ރޯދައަކީ، ޢަރަފާތް ދުވަހުގެ ކުރިންވެސް ހިފުން ހުއްދަ ރޯދައެކެވެ. އަދި ރާޖިޙު ޤަޥްލުގެ މައްޗަށް ބަލާއިރު، ނަޙްރުގެ ދުވަހަށް ފަހު (އެބަހީ؛ އަޟްޙާ ޢީދުގެ ފުރަތަމަ ދުވަހަށް ފަހު) އައްޔާމުއް-ތަޝްރީޤުގެ ތިން ދުވަހުގައި ވެސް އެ ތިން ރޯދަ ހިފުން ހުއްދަ ޖާއިޒެވެ. އަދި މިއީ އިމާމް އަޙްމަދުގެ އަރިހުން އެއްރިވާޔަތުގައި އައިސްފައިވާ ޤަޥްލުފުޅެވެ. އަދި މިއީ މިމައްސަލާގައި ޝެއިޚުލް އިސްލާމް (އިބްނު ތައިމިއްޔާ) އާއި އިބްނުލް ޤައްޔިމް އިޚްތިޔާރު ކުރެއްވި ރައުޔެވެ. އަދި މިއީ ޙާފިޡު އިބްނު ކަޘީރު ގެ ވެސް ޤަޥްލުފުޅެވެ. ﷲ އެބޭބޭކަލުންނަށް ރަޙުމަތް ލައްވާށިއެވެ.“
🔴
مادمنا مع بعضنا
އަހަރެމެން އެކުގައިވާހާ ހިނދަކު
دامت مساعيد
އުފާވެރިކަން ދެމިއޮންނާނެތެވެ.
حبل الود يجمعنا
ލޯބީގެ ވާފަށްތަކުން އަހަރެމެން ޖަމަޢުވެއެވެ.
في عيد السعادة
...މިއުފާވެރިކަމުގެ ޢީދުގައެވެ!
🗒ތަރުޖަމާ ލިންކް | 🔗އޯޑިއޯ mp3
~ ގަލަންދާނު 🖋
🎆 ޢީދުގެ ބައެއް އަޙްކާމުތައް
⬆️ޢީދުގައި އުފާވެރިކަން ފާޅުކުރުމީ ސުންނަތެކެވެ. އެއިން އެކުވެރިޔާ އުފާކޮށްދެއެވެ. ޢަދުއްވު ހިތްނުތަނަވަސް ކުރުވައެވެ. ޙަބަޝީންނަށް އެބައިމީހުންގެ (ޢަސްކަރީ) ކުޅިވަރުގެ ޙަރަކާތްތައް މިސްކިތު ތެރޭ ދެއްކުމަށް ނަބިއްޔު ﷺ އިޛުނަދެއްވިއެވެ. އަދި ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ: «لتعلم اليهود أن في ديننا فسحة» ((އަހަރެމެންގެ ދީނުގައި (މުނިއަވަސްފިލުވުމަށް) ތަނަވަސްކަން އޮތްކަން ޔަހޫދީންނަށް އެގެންޖެހެއެވެ.))
⬆️ޙަދީޘާއި ސަލަފުންގެ އަޘަރުތަކުން ވާރިދުވެގެންވަނީ، ޢީދުގެ ތަހުނިޔާ އަދާކުރެވެނީ ޢީދު ދުވަހުގައި ކަމެވެ. އެހެނަސް އޭގެ ކުރިން ތަހުނިޔާ ކިޔުން މަނަޢު ކުރާ އެއްޗެއް ފެންނާކަށް ނެތެވެ. މީހަކު އެކަން ދުރާލާ ކުރާނަމަ، އެކަން އޮތީ ޢީދުވަންނަ ރެއެވެ. އެހެނަސް މޮޅުއިތުރީ ޢީދުގެ ދުވަހުގެ ހެނދުނެވެ.
⬆️މާނަ ހެޔޮ ކޮންމެ ޖުމަލަޔަކުން ވިޔަސް ޢީދުގެ ތަހުނިޔާ އަދާ ކުރެވިދާނެއެވެ. ނަބިއްޔު ﷺ ގެ ޙަދީޘް ފުޅަކުން ވަކި ޚާއްޞަ ޞީޣާއެއް އެއަށް ޘާބިތުވެފައި ނުވެއެވެ. މިކަމުގައި ވާރިދުވެފައިވާ އެންމެ ޞައްޙަ އެއްޗަކީ، ޢަޞްޙާބުބޭކަލުން އެއްބޭފުޅެއް އަނެއްބޭފުޅަކަށް ކިޔުއްވި ތަހުނިޔާއެވެ: تَقَبَّلَ اللَّهُ مِنَّا وَمِنْكَ ((އަހަރެމެންނާއި ތިބާ ފުށުން ﷲ (އަދާމިކުރެވުނު) ހެޔޮ ޢަމަލުތައް ޤަބޫލު ކުރައްވާށިއެވެ.))
⬆️ޢީދު ނަމާދުގެ ކުރިޔަށް ވާ ސުންނަތްތަކީ: ތަކްބީރު ކިޔުމާއި، ހިނެއިގަތުމާއި، ހުވަނދުލުމާއި، އައު ހެދުމެއް ލުމާއި، ފިތުރު ޢީދުގައި ނަމަ؛ ނަމާދުގެ ކުރިން އޮނަހިރި އަދަދެއްގެ ކަދުރުއޮށެއް ކެއުމެވެ. އަދި ނަމާދަށް ހިނގާފައި ދާ އަދި އަންނަ މަގު ތަފާތުކުރުމެވެ.
— އައްޠަރީފީ (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
⏺ ތަކްބީރު ކިޔުމުގެ ޞީޣާ:
❞ ރަސޫލު ﷺ އަރިހުން ތަކްބީރު ކިޔުމުގެ ވަކި ޚާއްޞަ ސިފަޔެއް ޘާބިތުވެފައި ނުވެއެވެ. އަދި އެކަން ޘާބިތުވެފައި ވަނީ އަޞްޙާބު ބޭކަލުން رضي الله عنهم އަރިހުން ތަފާތު ގޮތް ތަކަކަށެވެ:
🔈 (اللَّهُ أَكْبَرُ ، اللَّهُ أَكْبَرُ ،اللَّهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا)
🔈 (اللَّهُ أَكْبَرُ ، اللَّهُ أَكْبَرُ ، لَا إلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَاللَّهُ أَكْبَرُ ، اللَّهُ أَكْبَرُ، وَلِلَّهِ الحَمْدُ)
🔈 (اللَّهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا، اللَّهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا، اللَّهُ أَكْبَرُ وأَجَلُّ، اللَّهُ أَكْبَرُ وَلِلَّهِ الحَمْدُ)
– އަލްމުޙައްދިޘް، އައްޝެއިޚް ޢަބްދު الله އައްސަޢްދު (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
ސުވާލާއިޖަވާބު
🗣 އައްރިޔާއު އަކީ ދެދުނިޔޭގެ މުޞީބާތެކެވެ.
❞ މަޚުލޫޤުންނަށް ކަންދެއްކުމާއި⁽¹⁾ ދެއްކުންތެރިވުމާއި، ހިތްއެނބުރިފައި ވުމީ، ނަފްސަށްވާ ނުތަނަވަސް ކަމެކެވެ. އަދި ކައްވަޅުގެވެސް ނުތަނަވަސް ކަމެކެވެ. އަދި މިކަން ކުރަނީ ޢިލްމެއް ނެތް މީހުންނެވެ. އެހެނީ ޢިލްމާއި ޢަމަލު ހާމަކޮށް އެކަމުގައި މީސްތަކުންގެ މޫނަށް ބެލުމީ، އޭގެ ސަބަބުން އެޢަމަލަކަށް ﷲ ބަރަކާތެއް ނުލައްވާ އަދި އެޢަމަލެއް ބައްލަވައިވޮޑިގެން ވެސް ނުވާ ކަމެކެވެ. އަދި އެފަދަ މީހާއަށް ކާމިޔާބެއްވެސް އަދި އެއިލާހުގެ އަޅުތަކުންގެ ހިތްތަކުގައި ލޯތްބެއްވެސް ނުލައްވަވައެވެ. އަދި މީސްތަކުންގެ މެދުގައި އޭނާއާއި މެދު ހެޔޮ ގޮތެއްގައި ވާހަކަދެކެވުންވެސް ނުލައްވަވައެވެ. އެހެންކަމުން ދެއްކުންތެރިކަން އޭނާއަށް މުސީބާތަކަށްވެ ނިމެއެވެ. އަދި އޭނާ ބޭނުންވިގޮތާއި ދިމާ އިދިކޮޅަށް އެނބުރެއެވެ. ވީމާ ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތްވެސް ނާކާމިޔާބުވެއެވެ.
ދަންނައެ، އިޚްލާޞްތެރިކަމީ ﷲ އަށްޓަކައި އެކަނި ޢަމަލުތައް ކުޅައުމެވެ. ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ޢިއްޒަތާއި ދަރަޖަ އުފުއްލެވުންވާ މަގަކީ އެއީއެވެ. އަދި މި އިޚްލާޞް، މިއީ (ހަވާ) ނަފުސުގެ މައްޗަށް އޮތް އެންމެ ބުރަ ކަންތަކެވެ. އެހެނީ މީގައި އެޔަށްވާ އެއްވެސް މިންވަރެއް ނުވެއެވެ.
މަޚްލޫޤުންގެ ހިތްތަކުގައި ޒީނަތްތެރިވުމާއި، އެވެރިންފުށުން ތަޢުރީފަށް އެދުމާއި އެވެރިން ކިޔާފާނެ އެއްޗަކަށް ހިތްބިރުގަތުން ފަދަ ނަފުސުގެ އުއްމީދުތައް އެމީހެއްގެ އަމަލުގައި މަސްހުނި ނުވެއްޖެމީހާ، ފަހެ އޭނާގެ ޢަމަލަކީ ﷲ އެއަށް ބަރަކާތްލައްވާ ޞާލިޙު ޢަމަލެކެވެ. އަދި އެއަކީ މަންްފާ ލިބިގެންވާ އެއްޗެއް ކަމުގައި ލައްވަވައެވެ. އަދި އެއިން އަޅުތަކުންނަށް ފައިދާ ކުރައްވަތެވެ. އަދި އޭގައި އެވެރިންނަށް ލައްޒަތާއި ބަރަކާތް ލައްވައެވެ. އަދި އޭގެ އަހުލުންނަށް ﷲ ޤަބޫލުވެވޮޑިގަތުން ލައްވައެވެ.
ދެއްކުންތެރިން އެހޯދުމަށް އެދޭ ކަންތައް، އެ ރިޔާއު ގެ ސަބަބުން ޙާޞިލެއް ނުވާނޭ ކަން ދަނެގަނެވޭނޭނަމަ، އޭގެ ސަބަބުން އެވެރިން ތައުބާއަށް އަވަސްވީހެވެ. (ޙަދީޘް) «وَمَنْ سَمَّعَ سَمَّعَ اللَّهُ بِهِ» (އަޑުއިއްވާ މީހާ ﷲ އަޑު އިއްވަވާނެތެވެ.) [އެބަހީ: މީސްތަކުންނަށް އަޑުއިއްވާން އަޅުކަން ކުރާ މީހާ، ﷲ އޭނާގެ މުނާފިޤުކަން ޤިޔާމަތްްދުވަހުން ބޭޒާރުކުރައްވައި އެންމެންނަށް އަޑުއިއްވަވާނެތެވެ.] އަދި ތައުބާ ވެއްޖެ މީހާ ﷲ ތަޢުބާ ލައްވަވާނެތެވެ. ﷲ تعالى ވަޙީ ކުރެއްވިޔޭ:
﴿تِلۡكَ ٱلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ نَجۡعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِى ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فَسَادًاۚ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ ﴾ (އެއީ އާޚިރަތުގެ (ނިޢުމަތުގެ) ގޮވައްޗެވެ. އެ ގޮވަތި ތިމަންއިލާހު ލައްވާހުށީ ބިމުގައި ބޮޑާވެގަތުމެއް، އަދި ފަސާދަ ކުރުމެއްވިޔަސް ނޭދޭ މީހުންނަށެވެ. އަދި ހެޔޮނިމުންވަނީ ތަޤުވާ ވެރިންނަށެވެ.) ❝
— އައްޝެއިޚް އަލްމުޙައްދިޘް ސުލައިމާން ބުނު ނާޞިރަލް ޢަލްވާން (ބަސްކޮޅު)
~ ގަލަންދާނު 🖋
ـــــــــــــــــــــ
[1] التصنع للخلق (މީސްތަކުންނަށް ކަންދެއްކުން) މީގައި މިވާ التصنُّع (ކަންދެއްކުން) ޢަރަބި ބަަހުގެ ރަދީފު (لسان العرب) ގައިވަނީ: “އެގޮތުގައި ނުވެމެ ހެޔޮލަފާ ކަމަށް ދެއްކުމެވެ. އަދި التصنع ، ކަންދެއްކުމީ: ހެޔޮ ޒާތެއް ދައްކައި އެކަން ފާޅުކޮށް، އޭގެން ޒީނަތްތެރިވެ، އެހެނަސް އެތެރެފުށް ހުތުރުކޮށް އޮތުމެވެ.“ | ދިވެހި ބަހުގެ ރަދީފުގައި ކަންދެއްކުން: އެތެރެފުށުގައި ނެތްކަމެއް ބޭރުފުށުން ފާޅުކުރުން.
A Benefit
كفى بالمرء كذبًا أن يحدث بكل ما سمع
“It is enough of a lie for a man to narrate everything he hears”
ސުވާލާއިޖަވާބު
ސުވާލާއިޖާވާބު