Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 17:56
Хадден тыс, та, тууры келеме бул синоним сөзлер емеспе? Я булда өзбекше сөзликтен алынғанба?
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 17:40
нормаға мөлшер көбирек жақынлаў
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 17:19
Sıpat sapası degen túsinik emes pe ?
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 17:14
Солай деп те айтамыз белгиленген көлемде,дегендей
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 16:30
Стандарт-бир қәлипте не
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 16:27
Спатланған, спатлы дегенге тууры келеме?
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 16:25
онын аудармасы жок-ау, менинше.
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 16:18
Норма деген өзи орысшағо
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
23 Dec 2024 16:10
Мейярыдан артық деген не?
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
22 Dec 2024 20:42
Ассалаума алейкум кайырли тун баршеге маган каракалпак тили хам адебият боиынша теслер керек еди бар болса таслап беринда илтимас!
Алдиннан рахмет.
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
22 Dec 2024 18:04
Усы группада файл дегенге кирип туминдирме сөзлик китабын жуклеп ал
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
22 Dec 2024 11:48
Абигер,суйкимсиз
Кобинесе,кун-корис,жасау жагдайы хаккында айтылады
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
21 Dec 2024 17:57
Жыйналып, жәмленип, топланып
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
21 Dec 2024 03:47
Төлепберген Қайыпбергенов
Түсиниксизлер
Роман
Албырағанынан ханның аяқларына маңлайын тийгизди. - Уллы исламның жақты шырағы ханымыз, билесиз, ислам ушын төгилген қан қутлы қан, ислам ушын қыйылған жан ушпақы. Лекин, кәпирлер, әсиресе, орыслар алма бағына шыққан қыйсық тораңғыл болып турыпты, тамырынан қуртыў ушын жәрдемиңиз пүткил мусылманлардың ығбалы.
Ханның кейпи дүзелди.
- Қарақалпақ бийи, Сиз не айтасыз?
- Уллы ханымыз, - деди және ахун. - Қарақалпақлардың мәканы - Хорезм ханлығының орыс елатына шабар бас қашарман орны. Ҳа, солай. Бәлким, жәрдемге солар барар.
Хан нәзер аўдарғаннан-ақ тикейип турған Асқар бий қайта-қайта қуллық етти.
- Уллы ханымыз, мениң халқым, "душпаныма болысқан достым-әм душпаным" дейди. Сиз кимди душпаным десеңиз, биз оған дос емеспиз.
- Уллы ханымыз, қарақалпақ бийи айтсын, елиндеги "аға бий" ойынының мақсети не екен? - деди ахун.
Ахунның өзин күтә еркин тутқаны бас ўәзирге жағыңқырамады, себеби оны хан көбирек унатып қалса, бас ўәзирди атлап кетип ойласыққа шақыра бериўи мүмкин. Қәйткени менен, хан алдында оған тәшўиш бере алмады.
Асқар бий "аға бий"диң тийкарғы мақсетин жете түсинбей, жас жигитлердиң мәзи зыяпаты деп билетуғын еди. Олай деў, ҳәзир ханды исендирмейтуғын түри бар, билмеймен деў оны көзкөреки өтирикшиге айландырады. Не десе де жуўап бериўи тийис:
- "Аға бий"диң жигитлери елимиздиң қылышы, уллы ханымыз.
- Әне, сол қылышларыңыз бенен Кенесарыға жәрдем бересиз, - деди хан. - Махмуднияз, сиз өзимизден атланатуғын ләшкерди басқарасыз. Меҳманлар, хош болыңыз, ханыңызға бизден дуўайы сәлем айтып барыңыз.
Елшилер тикейди. Бас ўәзир, ахун хан қасында иркилди:
- Ҳә, не гәп?
- Уллы ханымыз, ахун сизге түс айтпақшы.
- Уллы ханымыз, түсимниң алдында бир гәпим бар. Сиз билесиз, ҳәр қандай қылыштың басы төмен қарап илдириледи. Жаңа қарақалпақ бийи айтқан қылышлардың-әм басын төмен қаратыўды ойлаў керек.
Хан оның кеңесин унатқанлық кейип билдирди, бирақ үндемеди. Түркий ахун "түсин" бас ўәзирге қалай айтып, не мәсләҳәт еткен болса, дәл соны қайталады.
- Уллы ханымыз, - деди Бас ўәзир. - Оренбургтан хабар билиўге жиберген адамымыз да ахунның түсине сәйкес хабар таўып келди. Сол ушын Хийўада орыслардың олай-булай жүриўине тыйым салдырыўға, Қаратаўдағы орыс Грушинди зинданға салыўға сизиң атыңыздан пәрман таярладым.
- Ол, ол... - Хан не қыларын билмей бираз отырғаннан кейин:
- Мейли, имзалайман, - деди. - Лекин бир шәрт пенен, егер ахунның түси келмесе ахунды, Оренбургтен жалған хабар таўып келгенди Грушинниң орнына зинданға салдыраман, бәлким, екеўин де дарға астыраман.
- Ҳәмириңизге қуллық, уллы ханымыз, - деди ахун қақпай.
Оның бул кейпи ханның оған деген исенимин және де арттырды:
- Кисиниң қорасын қорғаймыз деп, өз қорамызды қасқырға талатып алмайық. Асқар бий Кенесарыға жәрдемди тоқтатып, жигитлерин мында әкелсин.
- Уллы ханымыз, егер орыслардың күшинен қәўипсинсеңиз және бир мәсләҳәтим бар. Өткен жылы Персия шахы Гератқа басып киргени есиңизде. Бул, әлбетте, еки елди жаўластырған орыс патшалығының қуяңқылығы еди. Жаўласқан еки елди жарастырыў ушын инглислер ләшкер әкелген, сол инглис ләшкериниң басшысына муражат қылыңыз. Ара алыс десеңиз, Ҳиндстанға жиберсеңиз-әм болады, ол жерде де ҳақыйқатшыл инглис ләшкери бар.
Хан бас ўәзирине нәзер таслады:
- Ойланып үш күннен жуўабын бересиз.
- Уллы ханымыз, - деди ахун және. - Грушинниң өзинен бурын жазыў-сызыўын жоқ қылыў керек. Ол илим ушын емес, келеси шабыўыл ушын жол көрип, сызып жүрипти.
- Япырмай-ә?!
- Дәл солай!
* * *
Хан сарайынан шығыўдан түркий ахун инглислердиң "таўық пенен ғарға жарысса ҳәккениң күлкиси жер жаңғыртады" деген нақылын еслеп, даўысының барынша шақалақлап күлди де биреўдиң ҳәкке деўинен қорқып бирден тым-тырыс болды. Ол Хорезмге келгели бир кеше ғалма-ғалсыз, ойсыз уйқылап көрмеген еди, бүгин ләззет тапқаны соншелли, басы дастыққа тийиўден мисли өли болып уйқылағанынан, үйреншикли таң намазы пайытында ғана көзин ашты. Бурынғыдай аяқлары аўыр емес, мешитке журттан бурын келип, жәмәәтти баслап намаз оқыды.
(Даўамы бар)
Канал: t.me/BaxitliSaribaev
21. 12
Читать полностью…
Qaraqalpaq tilim - qalqanım!
19 Dec 2024 20:32
Assalawmi aleykim Dala malikasi , aqil gimnastikasi degen sozlerdi qalay Perifraza qilsaq boladi
Читать полностью…
752