«Qaraqalpaq tilim – qalqanım!» toparında QARAQALPAQ xalqınıń milliy tili bolǵan qaraqalpaq tili, onıń tariyxı, izertleniwi hám mashqalaları boyınsha kóplegen maǵlıwmatlardı bilip barasız. ⏰30.05.2020 Topar wazıypası hám qaģıydaları: 👉 @qara_qalpaq_til
Буйырыуы,тилек кабыл болыуы,орынланыуы.
Читать полностью…Nasib sóziniń awdarması qanday boladı?
Читать полностью…Созликтин не кереги бар, ап-аңсат сөзлер ғо булар, күнде айтып жүрген. Ванна, ванная деген.
Читать полностью…Russha -qaraqalpaqsha sózlikten izlew kerek ǵoy elektron variantları kitaplar bar ǵou ,
Читать полностью…Káriyta degen bar ,mashın depqaraqalpaq tilinde aytıpjazıp júrmiz , belsendi sóz,házir mallǵa jem berse de kárita sózleri sharwashılıqta aytıp júr, úlken uslaǵıshı bar,keń sopaq temir lágendi karita desek, úlken bolsa boldı karita dep aytadı.
Читать полностью…Monsha dep hámme túsetuǵın imarattı aytadı ,tazalıq ushın ulıwma juwınıw ornı.Banna degen úydegi dush ,dush degen sırtta da ishte de boladı, birlik túrinde aytıladı.
Читать полностью…Ássalawma àleykum
A.Matyakubov, X.Axmetovtiń kitabi yáki qosiqlari kimde bar?
Taslap berińda ótinish.
Төлепберген Қайыпбергенов
Түсиниксизлер
Роман
Ерназар ишинен қыял етти: "Пүткиллей басқа жақтағы Персияның сөзин сөйлеп атырған уллы орыс елшиси аз санлы қарақалпақларды қыспай өз алдына ханлық бериў керек" деп айтыўы да итимал ғой... Оған жолығыў имканиятын тапсам ели.
- Ерназар, сиз күтә көп нәрсени сезип билесиз, сизге бир күн азатлық бериўдеги мақсетим былай: ҳеш жасыратуғыны жоқ, пүткил хан сарайына аян бир нәрсе сиз орысжанлы жигитсиз. Анаңыз Сизди орыс бесигине салған. Сол ушын, сизди орыс елшисине жолығып қалсын деп атырман.
Ерназар оннан және қәўипсинип, бетине тигилип еди, әскербасы елестирмей айтажақ мақсетин туўрылады.
- Сарайға кирип жүрип, бас ўәзирге дуўшарласып қаларсыз, әлбетте. Сонда оған "Бас әскербасы Махмудниязды тыңламай, Бухараға шабыўылды жорта иркип атыр, соны айтыўға келдим", дейсиз.
- Көрсем, әлбетте, солай деймен.
- Мени өзиңизге, елиңизге дос деп түсине бериңиз. Және бир ис - егер сизиң Хийўада досларыңыз болса тартынбай айтыңыз, қоллап-қуўатлап, ең болмаса, сарайдағы майда-шүйде ислерге орналастырыў қолымнан келеди. Айтпақшы, баяғыда Грушинге ерип, ол зинданға түскенде азат етпекши болғанлардан Әбдирахман дегени тири кетип еди. Гезлессең, айт мениң сөзимди сөйлейтуғын болса, аман қалдыраман.
Ерназарға Зарлықтың "зиндан қараўыллары менен-әм ҳәмдамлық керек" дегени есине түсип, "Әбдирахманды зиндан қараўыллығына алыңыз" дегиси келип турды да, ҳәзирше Махмудниязға исенбегенди мақул көрди.
Ертеңине, ол таң намазы пайытында, бас моллаға еситтирип ыңқылдап, ҳалқасланбай орнына барды да, Гүлзийба берген орамал менен бетин сыпырып жатты. Орамалға анықлап үңилсе, нағыс деп жүргени "палўаным" деген сөз. Араб ҳәриплерин оқыўды жорта қыйынластырып тигипти. "Ўа, саўаты бар қыз екен ғой" деп орамалға узақ үңилип жатты да, сырт тым-тырыс болған гезде ғана далаға шықты. Нөкерлер жататуғын жай хан сарайына жақын еди, туўры дәрўазасына қарай бет алды.
Ығбалына, дәрўазаманлар бийтаныс шығып, оны дәрўазаға жолатпады.
Қайтысын жән-жағынан көзге көрингисиз бир нәрсе қысып турғандай сезилди. "Нәлетий, бул қаланың өзи зиндан секилли ме қалай? Ямаса әлемниң өзи зинданға айланып кетти ме? Бул жүрисим менен зинданда жатқанымның арасында парық шамалы. Бетимди қағып ескен самалдың өзи әдилликтиң отын наҳақлық пенен жуўып былғастырып турыпты".
Жайына қайтып келип қараўылларға бергендей пулды үйинен гизнеңкиреп шықпағанына пушайманы артып, еки қолы менен басын қысып отыр еди, нөкерхананың қараўылы кирди:
- Ерназар алакөз ким? Сыртта бир киси сорайды.
Оның бүгин қалғанын усы қараўыл менен сарай дәрўазаманларынан басқа ҳеш ким билмейтуғын еди, ҳайран болып изинен жүрди.
Есик алдында күтип турған Мәўлен сарыны танып, оның ентигиўинен, албырақлап, асығып келгенин сезип ҳаўлықты:
- Аманлық па?
- Қарақалпақ баласы аманлықта Хийўаға келе ме?
- Сөйле тез!
- Масқарашылық. Пүткил елге масқарашылық. Сержанбай Гүлзийбаны алып той баслап атыр еди, есигиндеги дийқаны қызды алып қашып кетипти.
Ерназарда қызды жас жигиттен қызғаныш сезими қозып ети түршикти.
- Рузмат па?
- Аты өшсин оның.
- Соннан?
- Хийўаға кирип киятырған жеринде услап алып едик. "Бизлер әлле қашан ерли-зайыппыз, некелескенбиз" деп бир-биринен жаздырылыспады. Елге баз-баяғы қайтпайды. Найлаж, бас ўәзирдиң даргаҳына сүйреп апарып, екеўине теңнен өлим жазасын сорап алдық. Егер қыз Рузматтан бездим десе аман қалыўына шараят бар екен.
- Бас ўәзир өлимге буйыра алмайды ғой.
- Бас ўәзир ханнан пәрман әперди.
Ерназар бирден қәҳәрленди.
- Тез сөйле, өлтирилди ме?
- Жәрдемиң керек. Саған мени Сержанбай жиберди. Қалай болмасын қызды аман алып қалыў керек. Қыз өлсе, сорлы байдың көп дүньясы самалға ушады. Қартайғанда дым ғана аянышлы.
- Түс алдыма.
Олар нағыз ҳәсиреттиң үстине келди. Қыз бенен жигиттиң аяқ-қоллары байланып, бетлери қублаға қаратылып қырынына жатқарылыпты. Сержанбайдың көзлеринен жас сорғалап, Гүлзийбаның бас ушында отыр. Бир жәллад Рузматтың басына табанын қойып, Сержанбайға қанжар усынып тур.
- Мине, хан пәрманына бинаан қандарыңды өзиң шал!
(Даўамы бар)
Канал: t.me/BaxitliSaribaev
03. 02
Kanalımızda frazeologizmlerdi úyreniw boyınsha challenge dawam etedi ✅
Erteńnen baslap taza frazeologiyalıq sóz dizbekleri jaylastırılıp barıladı📌
Bársheni belsendi qatnasıwǵa shaqırıp qalamız. Kanalımızǵa aǵza bolıp qoyıń
🛜 -> 🔕 -> 🔔 -> ✅
/channel/Qaraqalpaq_tili_milliy
Кемиршек манисине караганда кемириуге болады дегендей я? Шемиршек сол жас маллардын жауырын суйегинин айлана шети шыгарау
Читать полностью…Керсен дегенде бар еди,сол емеспе екен?
Читать полностью…Кәрийта русша корыто деген сөздиң қарақалпақшаға бейимлестирилгени шығар, аптаўыз, бошки дегендей, әкем көп айтатуғын еди балалығымызда, кәрийтаға ылай былға, кәрийтаға топан жибит деп. Бирден есиме түсип, көптен бери бул сөзди ислетпегениме өзимде умытып баратырғаныма күлгим келди, ҳеш ким менен ойнаў нийетим жоқ, кеширимли болсын.
Читать полностью…Sózlikke tayanıw kerek , umıtasań miynet ol báribir ,mısallar bar .keltirilgen
Читать полностью…Ванна деген де сөз бар, ванная (комната) деген де сөз бар. (Монша есабы)
Ванна шомылатугын улкен ыдыс.
Ванная деген бөлме.
Бул адам ваннаяны емес, ваннаны сорап койыпты
Kemirshek kemik súyek bolıw múmkin be ,balıqta bolmay ma qaynay berse saǵaqtıń bólegi qap qoyadı ǵoy
Читать полностью…Monsha bar qaraqalpaq tilin de rus tilinde jaqsı bilgen ákem , monsha dep sóyleytuǵın edi,gósh sheńgek, kúlalgıshtı kagondoz, karita deydi ,
Читать полностью…Qaspaq ,dep túsindim biraq qaspaq ele bar anatilimizde,bir gápti ayta óteyin ,apamız bar edi awqat pisirip bolıp ,8d8sqa quyarda qazan túbinde bir adamnıń payın qaldıradı,sebebi xalqımızda endi as jep bolǵanda kútilmegende bir adam ,miyman kelip qalsa ,dep pay qaldıradı eken .sonı kemirshek deydi 2 -shi maǵanada sebebi kem..degen sóz bar ,keyninde-shek qosımtası bar,qaraqalpaq tilinde -'shek qosımtası atlıq sózlerge jalǵanıp kishirieytiwshi xızmetin atqaradı.
Eger naqıl -maqallar astarlı maǵanada aytıladı defen wdebiyat tanıw teoriyasına itibar etsek, kemkewil adam ókpeshil bolar degen ,maǵanada túsinsek te boladı.Kópten shıǵıp qalar basqa da pikirler kútemiz.
Монша деген ол имарат. Шомылатугын бөлме ямаса жай. Орысшасы баня.
Бул адам ванна сөзиниң аудармасын сорап отыр. Ванна басқа, баня басқа нәрсе. Ишинде ваннасы жоқ баняда да шомылыў мүмкин.
Моншаға кирмей-ақ ваннаға түсиў мүмкин.
🕓Búginnen baslap frazeologiyalıq sóz dizbeklerin úyreniw boyınsha #challenge baslaymız🚀
📌Hár kúni frazeologizmler mánileri menen kanalǵa taslanadı
📈Hápte aqırında bolsa test arqalı qanshelli dárejede eslep qalıp atırǵanıńızdı teksere alasız
#Challenge náwbettegi attestaciya hám milliy sertifikat testine shekem dawam etedi🤩
Админ айтып болды дедиңғо, дурысы не екен?
Читать полностью…