17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
98-гадовая Ніна Васільеўна праз вайну ва Ўкраіне страціла свой дом. Жанчына з Канстантынаўкі, якая перажыла Другую Ўсясьветную вайну, зьвярнулася ў сацыяльныя службы з просьбай дапамагчы ёй пераехаць у прытулак у Дніпры. Прычынай сталі пастаянныя расейскія абстрэлы і пагроза набліжэньня фронту. Баі ідуць усяго за 10 км ад яе гораду.
Ўкраінская служба Радыё Свабода паразмаўляла зь ёй.
Штучна напампоўваць заробкі пад выбары няма ні магчымасьці, ні патрэбы, — эканаміст Крук
«Цяперашні эканамічны рост грунтуецца на вельмі хісткім падмурку — фактычна яго забясьпечвае міграцыя зь Беларусі», — лічыць старшы навуковы супрацоўнік дасьледчага цэнтру BEROC, эканаміст Зьміцер Крук.
Тлумачым з Гурневічам. Як Расея ўмешваецца ў выбары ў Беларусі і рэгіёне
Зараз сэзон выбараў у краінах Усходняй Эўропы. Для Крамля, які трэці год буксуе ва Ўкраіне і адчайна мае патрэбу ў саюзьніках, стаўкі высокія як ніколі. Стратэгія ў Масквы нязьменная — умешваньне ў выбары.
Як гэта адбываецца, тлумачыць Дзьмітры Гурневіч:
https://www.youtube.com/watch?v=hxxraYmlpDk
У прэзыдэнты ідзе і Вольга Чамаданава
У ЦВК прадставілі дакумэнты аб рэгістрацыі ініцыятыўнай групы па вылучэньні кандыдатам у прэзыдэнты Вольгі Чамаданавай, старшыні «Беларускага саюзу жанчын», начальніцы галоўнага ўпраўленьня ідэалягічнай працы і ў справах моладзі Менгарвыканкаму, былой прэс-сакратаркі МУС Беларусі.
Выбары ў Беларусі пры Аляксандру Лукашэнку носяць несвабодны і недэмакратычны характар
Хто такія беларусы паводле генэтычных дасьледаваньняў
Хто такія беларусы паводле генэтычных дасьледаваньняў? Ці маюць яны балцкі субстрат? Адкуль і калі славяне прыйшлі ў Беларусь? І ці прыходзілі аднекуль наогул? Пра гэта і пра іншае мы гаворым з габілітаваным доктарам гісторыі, прафэсарам Беластоцкага ўнівэрсытэтут ў Польшчы Алегам Латышонкам:
ВІДЭА: https://youtu.be/bqs5YNdUOus
Кіраўніка зьліквідаванай партыі «Зялёныя» Дзьмітрыя Кучука будуць судзіць паводле 2 крымінальных артыкулаў
Імя былога старшыні дэ-юрэ зьліквідаванай Беларускай партыі «Зялёныя» Дзьмітрыя Кучука, затрыманага 16 лютага каля расейскай амбасады, зьявілася ў раскладзе судоў. Разглядаць ягоную справу пачнуць 22 лістапада ў Менскім гарадзкім судзе.
Як вынікае з раскладу судовых паседжаньняў, Кучука абвінавачваюць паводле 2 крымінальных артыкулаў: «заклікі да санкцыяў» і «арганізацыя і падрыхтоўка дзеяньняў, якія груба парушаюць грамадзкі парадак ці актыўны ўдзел у іх»:
https://smarturl.click/678zY
Данія будзе выдаваць беларускім уцекачам «пашпарты іншаземцаў»
Скандынаўская дзяржава пагадзілася прызнаваць пратэрмінаваныя пашпарты Рэспублікі Беларусь, якія многія зь беларусаў ня могуць абмяняць на радзіме празь небясьпеку палітычнага перасьледу там.
https://smarturl.click/dpYXz
Вугорская фортка ў глухой сьцяне паміж Беларусьсю і Эўразьвязам. Аналітык Алена Кудзько пра адносіны паміж Менскам і Будапэштам
У Менск на канфэрэнцыю ў эўразійскай бясьпецы днямі прыбудзе міністар замежных справаў Вугоршчыны Пэтэр Сіярта.
Пра цяперашні стан беларуска-вугорскіх адносінаў Свабодзе расказала віцэ-прэзыдэнтка міжнароднага аналітычнага цэнтру GLOBSEC у Браціславе Алена Кудзько.
https://smarturl.click/vwvjg
Расея зноў атакавала Кіеў. СМІ пішуць аб перамовах паміж Украінай і Масквой аб эмбарга на абстрэлы энэргетыкі
Расейскія войскі зноў атакавалі Кіеў — гэта 19 атака толькі за кастрычнік 2024 году. У рэгіёнах Расеі заявілі аб зьнішчэньні ўкраінскіх дронаў.
https://smarturl.click/dpYl6
Беларускаму мовазнаўцу Генадзю Цыхуну споўнілася б 88 гадоў
У кола навуковых інтарэсаў Генадзя Цыхуна ўваходзілі этымалёгія, балканістыка, арэальная лінгвістыка, гісторыя славістыкі. Славістычныя інтарэсы спалучаў з дасьледаваньнямі ў галіне беларускай мовы. Ён суаўтар і рэдактар тамоў «Этымалягічнага слоўніка беларускай мовы».
https://smarturl.click/xBx4m
Пратэсты ў Грузіі. Відэа
Апазыцыя лічыць, што партыя «Грузінская мара» перамагла на парлямэнцкіх выбарах шляхам масавых фальсыфікацый. Людзі зьбіраюцца ў Тбілісі і пратэстуюць супраць вынікаў, якія агучыў грузінскі ЦВК.
Мінабароны Расеі заявіла пра захоп гораду Сялідава. Рада працягнула ваеннае становішча ва Ўкраіне яшчэ на 90 дзён
Гэта было ўжо 13-е галасаваньне за ваеннае становішча пасьля пачатку поўнамаштабнага ўварваньня расейскай арміі ва Ўкраіну, адзначыў дэпутат ад партыі «Голас» Яраслаў Жалязьняк.
https://smarturl.click/vwv2Q
Сёмы прэзыдэнцкі тэрмін, якога магло ня быць. Чаму Лукашэнка парушыў сваё абяцаньне
Рашэньне Лукашэнкі балятавацца на новы тэрмін прагучала рутынна. Не было нейкай адмысловай прэзэнтацыі з тлумачэньнем гэтага кроку. Можна меркаваць, так адбылося таму, што непазьбежна давялося б адказваць на пытаньне: чаму Лукашэнка памяняў сваю ранейшую пазыцыю?
https://smarturl.click/gpY6R
«Лукашэнку, як Маскву ў 1937, палохае, што за культурай можа хавацца палітыка»
У ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 году ў Менску расстралялі больш за 100 дзеячаў беларускай культуры, мастацтва і навукі, а таксама грамадзкіх дзеячаў тагачаснай БССР. Гэтая дата засталася ў беларускай гісторыі як «Чорная ноч» альбо «Ноч расстраляных паэтаў». Пра яе сувязь зь цяперашнім днём у праграме «ПіК Свабоды» расказвае гісторык Цімафей Акудовіч.
https://youtu.be/8MZRquikiUk
600 дзён няма сувязі зь Сяргеем Ціханоўскім
Апошні раз відэазапіс зь Сяргеем Ціханоўскім у зьняволеньні улады апублікавалі 5 ліпеня 2023 году.
На 29 кастрычніка ў Беларусі 1294 палітвязьні, прызнаныя такімі міжнароднай супольнасьцю. Рэальная колькасьць людзей, зьняволеных з палітычных матываў, можа быць большай.
https://smarturl.click/Ad743
Адмянілі канцэрт на Дзяды ў менскім клюбе «Рэактар»
У легендарным менскім клюбе «Рэактар» 3 лістапада меў адбыцца канцэрт з нагоды Дзядоў. Сярод выступоўцаў — легендарны музыка Іван Кірчук, сьпявачка Іва Саціва, акапэльны фолк-гурт Guda. 30 кастрычніка стала вядома, што канцэрт адменены. Інфармацыю Свабодзе пацьвердзілі менчукі, якія зьвярталіся ў касу клюбу па квіткі. Прычыны невядомыя:
https://smarturl.click/M1MAb
Галоўнае за 30 кастрычніка
✍🏻 Яшчэ тры чалавекі падалі ў ЦВК дакумэнты для ўдзелу ў выбарах 2025 году ў Беларусі
🇪🇺 У Эўрапарлямэнце заявілі, што няма ніякіх перадумоў чакаць празрыстых выбараў прэзыдэнта Беларусі
👥 Адразу некалькі вучэньняў АДКБ пройдуць у Беларусі ў верасьні 2025 году
🇩🇰 Данія будзе выдаваць беларускім уцекачам «пашпарты іншаземцаў»
👮🏻♂️ За два дні кастрычніка ў краінах СНД на запыт Беларусі затрымалі больш за 300 чалавек
🎥 Тлумачым з Гурневічам. Як Расея ўмешваецца ў выбары ў Беларусі і рэгіёне
🙍🏻♂️ «Гісторыя на Свабодзе». ДНК паказвае, што беларусы бліжэйшыя да палякаў, украінцаў і нават расейцаў, чым да літоўцаў, — Алег Латышонак
👫 «Я ўсё ж такі беларус». Гісторыі прынцыпова расейскамоўных людзей, якія перайшлі на беларускую
🇭🇺 Вугорская фортка ў глухой сьцяне паміж Беларусьсю і Эўразьвязам. Аналітык пра адносіны паміж Менскам і Будапэштам
🇺🇸 «ПіК Свабоды». Чаму беларусаў павінны хваляваць выбары ў ЗША
«Я ўсё ж такі беларус». Гісторыі прынцыпова расейскамоўных людзей, якія перайшлі на беларускую
Чаму беларусы, якія ўсё сьвядомае жыцьцё карысталіся выключна расейскай мовай, апынуўшыся ў эміграцыі, цалкам перайшлі на беларускую? Даведаліся пра некалькі такіх гісторый.
«Калі б я сказаў, што гэта было сьвядомым выбарам — перайсьці на беларускую мову ў публічных камунікацыях — гэта было б хлусьнёй. Не было гэта сьвядомым выбарам»:
Чаму беларусаў павінны хваляваць выбары ў ЗША
Амэрыканіст, дарадца Агенцтва эўраатлянтычнага супрацоўніцтва Антон Пянькоўскі тлумачыць, чаму беларусам варта сачыць за выбарамі ў ЗША. Ужо праз тыдзень амэрыканцы абяруць новага прэзыдэнта. Якімі інструмэнтамі ўплыву на сытуацыю ў Беларусі валодае Амэрыка і чым адрозьніваюцца стратэгіі Камалы Гарыс і Дональда Трампа:
ВІДЭА: https://youtu.be/nxO-hUH5-_o
Яшчэ два чалавекі падалі дакумэнты ў ЦВК на рэгістрацыю ініцыятыўных групаў па вылучэньні кандыдатаў у прэзыдэнты на выбарах-2025 у Беларусі
Дакумэнты аб рэгістрацыі ініцыятыўных групаў падалі старшыня праўладнай Лібэральна-дэмакратычнай партыі Беларусі Алег Гайдукевіч і старшыня праўладнай Рэспубліканскай партыі працы і справядлівасьці, дырэктар «БелНДІПгорадабудаўніцтва» і заадно дэпутат Менгарсавету Аляксандар Хіжняк.
Выбары ў Беларусі пры Аляксандру Лукашэнку носяць несвабодны і недэмакратычны характар:
https://smarturl.click/Ad7D0
У Гішпаніі ад наступстваў раптоўнай паводкі пасьля моцных даджоў загінулі больш за 60 грамадзян
Ва ўсходнім гішпанскім рэгіёне Валенсія загінулі прынамсі 62 чалавекі ў выніку раптоўнай паводкі, якая пачалася пасьля моцных дажджоў 29 кастрычніка. Пад вадой апынуліся дарогі і цэлыя гарады, скасавалі чыгуначныя зносіны з Мадрыдам і Барсэлёнай, спынілі заняткі ў школах і іншую сацыяльную дзейнасьць. Многія людзі дагэтуль застаюцца ізаляванымі ў месцах, да якіх дабрацца абсалютна немагчыма:
/channel/NA_STRAGE/16562
«Плян Трампа» спыненьня вайны ва Ўкраіне: што ён прадугледжвае і ўвогуле — ці існуе ён?
Менш за тыдзень да прэзыдэнцкіх выбараў у ЗША. Вайна ва Ўкраіне і палітыка Злучаных Штатаў адносна яе — адзін з гарачых момантаў для абодвух кандыдатаў.
https://smarturl.click/yqzRp
У Астравецкім раёне, дзе знаходзіцца АЭС, пачаліся антытэрарыстычныя вучэньні
На інтэрнэт-старонцы мясцовай раённай газэты «Астравецкая праўда» паведамленьня з адпаведным папярэджаньнем пра абмежаваньні для мясцовых жыхароў няма.
https://smarturl.click/Eepd4
Юрыст «Вясны» Сапелка расказаў як праваабаронцы будуць сачыць за выбарамі
Выбары прэзыдэнта ў Беларусі прызначылі на 26 студзеня 2025 году. Кампанія «Праваабаронцы за свабодныя выбары» у сваю чаргу абвясьціла пра пачатак працы экспэртнай місіі. Юрыст «Вясны» Павал Сапелка расказаў падрабязьней пра ролю маніторынгу праваабаронцаў.
https://smarturl.click/2qkpZ
Гадавіна «Чорнай ночы»
За ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 году супрацоўнікі НКВД расстралялі больш за 100 прадстаўнікоў беларускай інтэлігенцыі: літаратараў, навукоўцаў, дзяржаўных дзеячоў.
Іншыя падзеі дня ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/M1Mj4
Галоўнае за 29 кастрычніка
📌«100–300 асобнікаў». Якімі накладамі выдаюць расстраляных паэтаў і дзе можна пачытаць іхныя творы
📌Думкі пра пераезд. Як беларусы Грузіі ўспрынялі перамогу «Грузінскай мары» на выбарах
📌Новая атака Расеі на Кіеў, Крывы Рог і Харкаў, дзясяткі загінулых і пацярпелых
📌Расейскі суд падоўжыў арышт беларусу, якога абвінавачваюць у дывэрсіі на Байкала-Амурскай магістралі
📌ЦВК Беларусі зарэгістравала ініцыятыўную групу Лукашэнкі, яшчэ двум прэтэндэнтам, у тым ліку Губарэвічу, адмовіла
📌Шанцы на тое, што Лукашэнка і Захад змогуць дамовіцца пасьля выбараў 2025 году, узрастаюць. Чаму?
📌«ПіК Свабоды». «Лукашэнку, як Маскву ў 1937, палохае, што за культурай можа хавацца палітыка», — гісторык пра рэпрэсіі
📌Сёмы прэзыдэнцкі тэрмін, якога магло ня быць. Чаму Лукашэнка парушыў сваё абяцаньне
📌Апазыцыйныя рухі ініцыявалі альтэрнатыўную выбарам-2025 кампанію «Мой прэзыдэнт сядзіць у турме»
📌Паліцыя Маямі канчаткова вызначыла, чаму загінуў вядомы беларускі хакеіст Канстанцін Кальцоў
Школьнікі ў Беларусі раз на месяц да канца 2026 году змогуць бясплатна наведваць музэі
Міністэрства культуры і Міністэрства адукацыі Беларусі працягнулі міжведамасную дамову, паводле якой школьнікі і навучэнцы змогуць бясплатна наведваць музэі ў апошнюю сераду кожнага месяца.
https://smarturl.click/dpY5E
Паліцыя Маямі канчаткова вызначыла, чаму загінуў вядомы беларускі хакеіст Канстанцін Кальцоў
У паліцыі пасьля расьсьледаваньня прыйшлі да канчатковых высноваў.
https://smarturl.click/w9E1b
У Менску паводле шасьці артыкулаў судзяць актывіста «Руху за свабоду»
Аляксею Клюшнічэнку пагражае да 12 гадоў зьняволеньня. Пра яго затрыманьне стала вядома ў верасьні 2024 году.
https://smarturl.click/0ewj5
Шанцы на тое, што Лукашэнка і Захад змогуць дамовіцца пасьля выбараў 2025 году, узрастаюць. Чаму?
Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі ў 2025 годзе, нягледзячы на тое, што яны ня будуць свабодным волевыяўленьнем беларускага народу, — зручны час для заключэньня пагадненьня паміж рэжымам Лукашэнкі і Захадам, піша Юры Дракахруст.
https://smarturl.click/RAMm9