17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Беларусі пакуль яшчэ далёка да эўрапейскага выбару. Рыгор Астапеня пра ўрокі малдоўскага рэфэрэндуму
Якія высновы варта зрабіць з вынікаў малдоўскага рэфэрэндуму аб эўраінтэграцыі? Ці зьменіцца палітыка Захаду адносна Малдовы? Наколькі моцныя праэўрапейскія настроі ў Беларусі, чым яны абумоўленыя і ці могуць яны ўзмацніцца ў выпадку кардынальных палітычных зьменаў у краіне? — Адказвае доктар паліталёгіі, кіраўнік праекту «Беларуская ініцыятыва» брытанскага Chatham House Рыгор Астапеня:
https://smarturl.click/EebYW
Галоўнае за 22 кастрычніка
🇷🇺 Амбасадар Грызлоў заявіў, што Масква дапаможа Лукашэнку ліквідаваць «беспарадкі» на прэзыдэнцкіх выбарах 2025 году
👮🏻♂️ Хроніка перасьледу: затрымалі журналіста Ігара Ільяша
👨🏻⚖️ У Менску судзяць украінца і беларусаў, якіх назвалі «агентамі СБУ». Ім пагражае сьмяротнае пакараньне
🧑🏻🏫У Беларусі ліквідуюць адну з найбуйнейшых моўных школ, яна рыхтавала валянтэраў для Эўрагульняў
👭 «Да Калесьнікавай падсаджваюць псыхічна хворую». Дасьледчыкі сабралі зьвесткі пра парадкі ў жаночай калёніі № 4
✍🏻 Чым Лукашэнку вабіць BRICS: тлумачыць аналітык
🎥 «Для Крамля прэзыдэнт Беларусі можа быць толькі стары, непрыгожы і пры сьмерці», — рэдактар Insider камэнтуе заявы Грызлова
📸 «Талібан» увёў у Афганістане «забарону на фатаздымкі», але яе немагчыма выканаць
🇺🇸 Як выбіраюць прэзыдэнта ЗША: ВІДЭА
«Для Крамля прэзыдэнт Беларусі можа быць толькі стары, непрыгожы і пры сьмерці»
Амбасадар Расеі ў Беларусі Барыс Грызлоў у інтэрвію РИА «Новости» заявіў, што Крэмль дапаможа рэжыму Лукашэнкі ў выпадку «дэстабілізацыі сытуацыі», а таксама расказаў аб праекце дамовы пра гарантыі бясьпекі паміж Масквой і Менскам. У праграме «ПіК Свабоды» заявы Грызлова камэнтуе шэф-рэдактар аддзелу навінаў выданьня Insider Цімур Алеўскі:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/yDjIKyFwuKM
Стала вядомая прычына затрыманьня журналіста Ігара Ільяша
Як сьцьвярджаюць праўладныя тэлеграм-каналы, Ігара Ільяша абвінавачваюць у «садзейнічаньні экстрэмісцкім фармаваньням» — за тое, што ён даваў інтэрвію незалежным СМІ, а таксама ў тым, што ён нібыта «займаўся зборам зьвестак для замежных выведак» — даваў камэнтары украінскім выданьням.
У Беларусі ліквідуецца адна з найбуйнейшых моўных школ, яна дапамагала рыхтаваць валянтэраў для Эўрапейскіх гульняў
Навучальны цэнтар «Адукацыйныя тэхналёгіі» (Streamline Language School) падаў дакумэнты, неабходныя для сваёй юрыдычнай ліквідацыі.
Вядома, што тэлефон дырэктара школы недаступны, а мэсэнджары адключаныя.
https://smarturl.click/71bAy
Чым Лукашэнку вабіць BRICS
BRICS — нефармальнае аб’яданьне для штогадовых сустрэч лідэраў краін-удзельніц, падчас якіх звычайна прымаюцца дэклярацыі агульнага зьместу.
У гэтую інстытуцыю ўваходзяць краіны з рознымі інтарэсамі, праблемамі, геапалітычнай арыентацыяй. Чым гэтая арганізацыя вабіць Лукашэнку, піша Валер Карбалевіч.
https://smarturl.click/JDbEx
Атака дронамі: адзін расейскі бесьпілётнік заляцеў у Беларусь, у рэгіёнах Расеі пацярпелі сьпіртзаводы
Ва Ўкраіне ёсьць загінулыя ад расейскіх ракетных атак пад Сумамі, Данецкам і Запарожжам.
https://smarturl.click/qla3O
У Менску вучаць цывільных і вайсковых чыноўнікаў кіраваць тэрытарыяльнай абаронай
Трэнінг у кіраваньні фармаваньнем тэрытарыяльных войскаў пройдзе 22–23 кастрычніка ў Менску, паінфармавала прэс-служба Міністэрства абароны Беларусі.
https://smarturl.click/jkGmY
У Менску судзяць украінца і двух беларусаў, якіх назвалі «агентамі СБУ». Ім пагражае сьмяротнае пакараньне
Трох мужчын вінавацяць у падрыхтоўцы тэрактаў на чыгунцы. Яшчэ трое, якіх сілавікі затрымлівалі ў гэтай справе, у суд ня трапілі.
https://smarturl.click/2qGgm
«Дыяспару беларусаў сьвету» прызналі «экстрэмісцкай»
Суд Лунінецкага раёна Берасьцейскай вобласьці прызнаў групу ў Фэйсбуку «Дыяспара беларусаў сьвету» «экстрэмісцкай».
Пра гэта паведамляе «Мэдыязона Беларусь» са спасылкай на абноўлены пералік «экстрэмісцкіх» матэрыялаў на сайце Мінінфарму.
Група «Дыяспара беларусаў сьвету» аб’ядноўвае беларусаў, якія жывуць за межамі Беларусі. На старонку ў Фэйсбуку падпісана больш за 5 тысяч чалавек.
https://smarturl.click/w9R6m
Яшчэ адна краіна падтрымала зварот Літвы ў Міжнародны крымінальны суд за злачынствы Лукашэнкі
Міністэрства замежных спраў Латвіі адказала на пытаньне «Белсата» адносна стаўленьня да звароту Літвы ў Міжнародны крымінальны суд (МКС) для расьсьледаваньня злачынстваў супраць чалавечнасьці, учыненых у Беларусі.
«Міністэрства хацела б паведаміць вам аб сваёй падтрымцы звароту Літоўскай Рэспублікі ў МКС. Акрамя таго, міністэрства шчыльна супрацоўнічае зь іншымі дзяржаўнымі ўстановамі пры ацэнцы зьместу звароту і аргумэнтаў, прадстаўленых Літоўскай Рэспублікай», — адзначыла прэсавая сакратарка МЗС Латвіі Дыяна Эглітэ.
https://smarturl.click/z2nZ6
У Латвіі прыдумалі новы спосаб дэкамунізацыі помнікаў асобам савецкага часу
У сталіцы Латвіі хочуць расьпілаваць на дзьве часткі помнік латвійскаму пісьменьніку Андрэю Упіту і ўсталяваць яго ў раздвоеным выглядзе ў новым месцы.
Аўтар ідэі — скульптар і дэпутат Рыскай думы (заканадаўчы гарадзкі орган сталіцы Латвіі. — РС) Іварс Друлэ. Паводле яго, у такім выглядзе помнік будзе сымбалізаваць дваістасьць біяграфіі Упіта — ягоны станоўчы характар як пісьменьніка і адмоўны як чалавека, які супрацоўнічаў з савецкімі ўладамі.
https://smarturl.click/opxwD
У Беларусі 800 мастоў патрабуюць плянавага рамонту
Намесьнік прэм’ер-міністра Беларусі Анатоль Сівак паведаміў, што ў Беларусі плянавага рамонту патрабуюць 800 мастоў.
Сёлета стала вядома аб двух фактах абрынаньня мастоў — у Смаргонях і ў Полацкім раёне.
https://smarturl.click/DabV0
«Хвароба ад стрэсу». Як мэдыкі зь Любліна, Лёндана, Амстэрдама дапамагаюць беларусцы Дашы
«Два тыдні таму Дашы правялі CAR-T-клетачную тэрапію. Яе кроў адпраўлялі спачатку ў Лёндан, адтуль у Амстэрдам, там яе генэтычна мадыфікавалі адмыслова для яе формы лімфомы. Мы змагаемся». Як мэдыкі зь Любліна, Лёндана, Амстэрдама дапамагаюць беларусцы Дашы.
https://smarturl.click/G6bQZ
Начныя ўдары Расеі па Ўкраіне: Харкаў, Кіеў, Крывы Рог, Запарожжа. Найбольш пацярпелых — у Харкаве
У апэратыўным камандаваньні Паветраных сіл Украіны паведамілі, што Расея ў ноч на 21 кастрычніка атакавала Ўкраіну з тэрыторыі акупаванага Крыму, з паветранай прасторы ў акваторыі Чорнага мора, а таксама з шэрагу расейскіх гарадоў — з Курску, Арла і Прыморска-Ахтарску.
https://smarturl.click/jkG88
Беларус, якому пагражала экстрадыцыя на радзіму, атрымаў статус уцекача ў Армэніі
22 кастрычніка Служба міграцыі і грамадзянства МУС Армэніі прыняла рашэньне аб наданьні статусу ўцекача беларусу Ўладзімеру Баландзіну, паведамілі армянскай службе Радыё Свабода. Яго затрымалі ў Армэніі ў сакавіку на запыт Беларусі. 31 траўня Генпракуратура Армэніі прыняла рашэньне выдаць Баландзіна Беларусі, але цяпер яму больш не пагражае небяспека экстрадыцыі, бо ён мае статус уцекача ў Армэніі:
https://smarturl.click/1dJRb
«1994 год — чаканая катастрофа». Глядзіце фільм Свабоды «Непазьбежны прэзыдэнт»
У фільме Віталя Цыганкова «Непазьбежны прэзыдэнт» Радыё Свабода праз галасы сьведкаў спрабуе даць адказ на пытаньне, чаму беларускае грамадзтва ў 1994-м годзе выбрала Аляксандра Лукашэнку, ці магло ўсё скласьціся па-іншаму альбо менавіта такі вынік быў наканаваны:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://www.youtube.com/watch?v=TtKY3RpHp_U&t=7s
«Да Калесьнікавай падсаджваюць псыхічна хворую». Дасьледчыкі сабралі зьвесткі пра парадкі ў гомельскай жаночай калёніі
Правабаронцы падрыхтавалі справаздачу пра катаваньні ў гомельскай калёніі №4 (там трымаюць Марыю Калесьнікаву, Кацярыну Андрэеву, Марфу Рабкову ды яшчэ дзясяткі палітзьняволеных беларускіх жанчын) на аснове інтэрвію з 20 былымі зьняволенымі. Паводле іх, найбольш вядомых палітычных трымаюць у гэтак званых прэс-атрадах, дзе створаныя адмысловыя ўмовы для ціску. Падрабязна:
https://smarturl.click/aJjgY
Эўрапейскі суд прызнаў віну Расеі ў парушэньні канвэнцыі правоў чалавека ў дачыненьні Радыё Свабода
Эўрапейскі суд у правах чалавека пастанавіў, што расейскія ўлады парушылі артыкулы 10 і 11 Эўрапейскай канвэнцыі аб правах чалавека, якія тычацца свабоды слова і аб’яднаньняў, і што цяперашняе расейскае заканадаўства аб «іншаземных агентах» зьяўляецца стыгматызацыяй і накіраванае на пакараньне, а не на павышэньне празрыстасьці працы некамэрцыйнай арганізацыі.
ЭСПЧ пастанавіў, што расейскія ўлады павінны пакрыць Рускай службе Радыё Свабода і яе гендырэктарувыдаткі ў памеры каля 60 тысяч эўра, а таксама кампэнсаваць суму непасрэднай шкоды ў памеры каля 950 тысяч эўра:
https://smarturl.click/z2nEn
«Талібан» увёў у Афганістане «забарону на фатаздымкі», але яе немагчыма выканаць
Фотажурналіст, які працаваў у Афганістане падчас праўленьня «Талібану» ў 1996-2001 гадах, расказаў Свабодзе , што новая забарона групоўкі «Талібан» на выявы жывых істот цяпер невыканальная.
https://smarturl.click/z2n0A
Памерла славутая беларуская фальклярыстка Ларыса Рыжкова
Ларыса Рыжкова — захавальніца фальклёру, кіраўніца дзіцячага ўзорнага гурту «Калыханка» зь Міханавічаў, аўтарка казак і арганізатарка шэрагу культурніцкіх мерапрыемстваў.
https://smarturl.click/EebwW
Затрыманы Ігар Ільяш
У Беларусі затрымалі мужа палітзьняволенай журналісткі Кацярыны Бахвалавай (Андрэевай) — Ігара Ільяша.
Ягоны фотаздымак апублікавалі праўладныя тэлеграм-каналы, піша «Вясна».
Амбасадар Грызлоў: Расея дапаможа Беларусі ў выпадку спробаў дэстабілізаваць выбары прэзыдэнта ў 2025-м
Паводле яго, цяпер Беларусь і Расея стала абменьваюцца інфармацыяй аб «любых патэнцыйных пагрозах». Барыс Грызлоў дадаў, што правакацыі магчымыя як напярэдадні, так і ў часе галасаваньня, пра што ўжо заяўляў Аляксандар Лукашэнка і сілавыя структуры Беларусі.
https://smarturl.click/opxbA
22 кастрычніка 1937 году ня стала Лукаша Калюгі, беларускага пісьменьніка, расстралянага НКВД. Найбольш вядомыя ягоныя аповесьці — «Ні госьць, ні гаспадар» і «Нядоля Заблоцкіх». Застаўся пасьля Калюгі і недапісаны раман «Пустадомкі». Арыштавалі пісьменьніка ў 1933-м, калі яму было ўсяго 24 гады, і больш на свабоду ён ня выйшаў.
22 кастрычніка 1919 году — 105 гадоў гадоў таму — нарадзілася Раіса Жук-Грышкевіч, актыўная дзяячка беларускай эміграцыі ў Канадзе, арганізатарка дапамогі ахвярам палітычных рэпрэсій у Беларусі ў другой палове 1990-х. Жонка старшыні Рады Беларускай Народнай Рэспублікі Вінцэнта Жук-Грышкевіча. Выдала кнігі «Жыцьцё Вінцэнта Жук-Грышкевіча» і «Род Жукоўскіх-Меярэвічаў». У рамках Выдавецкага камітэту Згуртаваньня беларусаў Канады спрычынілася да выданьня двух падручнікаў беларускае мовы аўтарства сястры Валянціны Пашкевіч.
Пра іншыя падзеі і даты гэтага дня ў гісторыі Беларусі і сьвету чытайце ў матэрыяле:
https://smarturl.click/Q1vVB
Галоўнае за 22 кастрычніка
📌 ЦВК Малдовы падлічыў 100% галасоў на выбарах і рэфэрэндуме аб эўраінтэграцыі. Станоўча на рэфэрэндуме адказалі 50,46% выбарцаў, адмоўна — 49,54%.
📌 Чаму перамога прыхільнікаў Эўразьвязу ў Малдове ня надта пераканаўчая? Тлумачэньне малдоўскага аналітыка Батнару
📌 «ПіК Свабоды». Халезін пра прэм’еру ў ЗША і непублічныя перамовы: «Лукашэнка захавае жыцьцё, калі зробіць пэўныя крокі»
📌 Яшчэ адна краіна падтрымала зварот Літвы ў Міжнародны крымінальны суд за злачынствы Лукашэнкі
📌 Бабруйчаніна па вяртаньні з Польшчы асудзілі на 7 гадоў калёніі па абвінавачаньні ў стварэньні двух тэлеграм-чатаў
📌 Жыхара Магілёўшчыны асудзілі на 3 гады калёніі за камэнтары пра Лукашэнку, напісаныя ў 2019 годзе
📌 Судзяць берасьцейца, які наведваў працэсы палітвязьняў
📌 У Беларусі 800 мастоў патрабуюць плянавага рамонту
📌 «Хвароба ад стрэсу». Як мэдыкі зь Любліна, Лёндана, Амстэрдама дапамагаюць беларусцы Дашы
📌 Калі клясыкаў запісваюць у «экстрэмісты». Як Маскве прадаюць беларускую гісторыю
📌 «Камуніст — забойца!». Як жыхары Слуцку празь недавер да ўладаў спалілі будынак суду разам з судзьдзёй
«Лукашэнка захавае жыцьцё, калі зробіць крокі», — Халезін пра непублічныя перамовы і прэм’еру ў ЗША
З сузаснавальнікам Беларускага свабоднага тэатру і рэжысэрам пастаноўкі «KS6: SMALL FORWARD» Мікалаем Халезіным гаворым пра амэрыканскую прэм’еру спэктакля пра алімпійку Кацярыну Сныціну, а таксама пра тое, што можа стаяць за візытам у Беларусь прадстаўніка Дзярждэпартамэнту ЗША і заявамі Лукашэнкі пра «перамовы зь нейкімі прадстаўнікамі краінаў Захаду».
https://youtu.be/gXGQQFGfIuo
Чаму перамога прыхільнікаў Эўразьвязу ў Малдове ня надта пераканаўчая?
Малдоўскі журналіст і палітычны аглядальнік Васіле Батнару аналізуе нечаканыя вынікі рэфэрэндуму і выбараў у Малдове, расказвае, як працуе машына подкупу выбарнікаў, і ацэньвае пэрспэктывы апазыцыйнага кандыдата.
https://smarturl.click/JDbMO
Якія пэрпэктывы эўрапейскай інтэграцыі Малдовы пасьля рэфэрэндуму, які завяршыўся зь невялікай перавагай галасоў за ЭЗ. Аналіз Свабоды
Перамога зь невялікім адрывам на рэфэрэндуме ў Малдове — не зусім той вынік, на які разьлічвала прэзыдэнтка Мая Санду.
https://smarturl.click/B6b3w
МАГАТЭ плаціла за расейскія праекты ў анэксаваным Крыме
Запісы, атрыманыя Радыё Свабода, паказваюць, што Агенцтва ААН за мірную ядзерную энэргетыку спансавала дасьледаваньні расейскіх дасьледчых інстытутаў у Крыме, украінскім паўвостраве, які Масква захапіла ў 2014 годзе. Кіеў называе гэта парушэньнем свайго сувэрэнітэту.
https://smarturl.click/nyEbV
🪖 Паважаныя чытачы! Калі вы апошнім часам заўважалі замежных вайскоўцаў (асабліва не з Расеі) у Беларусі на вуліцах, у гандлёвых цэнтрах, на публічных падзеях і г. д., паведаміце, калі ласка, нам любым зручным і бясьпечным для вас спосабам.
Ананімнасьць гарантуем. Будзем ўдзячныя за любую інфармацыю!
📬 Сувязь з рэдакцыяй: Telegram: @SvabodaBelarus; Signal: +37068643669