17325
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
У чаканьні Гедройця. Нататкі шматразовага ўдзельніка журы
Кніжную прэмію імя Ежы Гедройця, ураджэнца Менску і польскага інтэлектуала ў Парыжы, называюць беларускім Нобэлем або Букерам. Упершыню яе ўручылі ў 2012 годзе, і з таго часу штогод нязьменна ўручаюць за найлепшую кнігу беларускай прозы.
На пачатку восені ажывае цікавасьць публікі да прэміі, барговы сэзон пачынаецца з публікацыі поўнага сьпісу кніг-прэтэндэнтак, на чарзе — доўгі і кароткі сьпісы і, нарэшце, абвяшчэньне пераможцы. Пра галоўную ўзнагароду ў беларускай літаратуры расказвае літаратар Сяргей Дубавец:
https://smarturl.click/xBe4Q
Польшча вырашыла падоўжыць дзеяньне буфэрнай зоны на мяжы зь Беларусьсю яшчэ на 90 дзён
«Буфэрная зона на мяжы зь Беларусьсю будзе дзейнічаць з 11 верасьня на працягу наступных 90 дзён. Яна прынесла добрыя вынікі, мы ня хочам мяняць адлегласьці. У першую чаргу яна накіраваная супраць кантрабандыстаў», — паведаміў міністар унутраных спраў і адміністрацыі Польшчы Томаш Семоняк:
https://smarturl.click/qle19
Грузія адмовіла ў міжнароднай абароне сябру Каардынацыйнай рады Марыне Зялёнай
Сябру Каардынацыйнай рады (фракцыя «Беларусы», ранейшая назва — «Блёк Пракоп’ева — Ягорава») Марыне Зялёнай (Калінінай) адмовілі ў наданьні міжнароднай абароны ў Грузіі.
«Я і маё дзіця падыходзім па ўмовах Жэнэўскай канвэнцыі аб уцекачах 1951 г., але не падыходзім з пункту гледжаньня Службы дзяржаўнай бясьпекі Грузіі», — распавяла Марына Зялёная:
https://smarturl.click/O0W9o
Больш 557 тысяч эўра, сабраныя на маратоне салідарнасьці з палітвязьнямі, цалкам разьмеркавалі
Грошы, сабраныя на анлайн-маратоне салідарнасьці зь беларускімі палітвязьнямі «Нам не ўсё роўна!», які прайшоў у ліпені 2023 году, разьмеркавалі ў поўным аб’ёме і ў адпаведнасьці з заяўленай мэтай, паведамілі арганізатары.
Агулам дзякуючы маратону дапамогу атрымалі больш за 900 палітвязьняў. Усе арганізацыі, якія сталі партнэрамі маратону, пасьпяхова прайшлі аўдыт Назіральнай рады. Падрабязьней:
https://smarturl.click/kjeLR
Сьвет генэруе 57 мільёнаў тон плястыкавага забруджваньня ў год
Чалавецтва штогод вырабляе 57 мільёнаў тон плястыку, які трапляе ў адкрытае асяродзьдзе, а не ўтылізуецца на сьметніках ці спальваецца. Яго выяўляюць і ў глыбінях акіяну, і ў самых высокіх гарах, і нават у чалавечым арганізьме.
Больш за ўсё плястыкавага забруджваньня ствараюць Індыя, Нігерыя, Інданэзія, Кітай, Пакістан, Банглядэш, Расея і Бразылія:
https://smarturl.click/mpey9
У Латвіі ўхвалілі ў першым чытаньні закон аб забароне руху аўтамабіляў зь беларускай рэгістрацыяй
Законапраекту «прысвоена тэрміновасьць», гэта значыць, што ён пройдзе ня тры, а два чытаньні.
https://smarturl.click/ba1Lv
«Як цяпер выехаць вучыцца, я ня ведаю». Чаму беларускія абітурыенты ня могуць паступіць у Кракаў
Беларускія студэнты ня могуць паступіць у Ягелёнскі ўнівэрсытэт у Кракаве празь бюракратычныя праблемы. Пра іх стала вядома сёлета ўвесну. Перад пачаткам навучальнага году рашэньня гэтай праблемы пакуль не знайшлі.
https://smarturl.click/B690M
Саэйма Латвіі разглядае пытаньне канфіскацыі аўтамабіляў зь беларускай рэгістрацыяй
Камісія латыскай Саэймы ў экалёгіі і сацыяльнай палітыцы падтрымала папраўкі ў закон «Аб дарожным руху», у якім гаворыцца, што, каб забясьпечыць выкананьне санкцый Эўразьвязу, транспартны сродак, зарэгістраваны ў Беларусі, павінен быць вывезены з краіны або зарэгістраваны ў Латвіі.
5 верасьня разглядаць папраўкі будзе парлямэнт.
https://smarturl.click/ba1Lv
Здымак saeima.lv
Мінабароны Беларусі пацьвердзіла факт зьнішчэння цэляў, якія заляцелі ў Беларусь у ноч на 5 верасьня.
«Сёньня ноччу, 5 верасьня, быў зафіксаваны факт парушэньня дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь у паветранай прасторы, як мяркуецца, бесьпілётнымі лятальнымі апаратамі», — паведаміла прэс-служба Міністэрства абароны са спасылкай на начальніка галоўнага штабу — першага намесьніка камандуючага ВПС і войскамі СПА Сяргея Фралова.
Пры гэтым у ведамстве не сказалі, што дроны прыляцелі з Расеі, абмежаваліся толькі словамі пра правядзеньне праверкі па факце.
Яшчэ адна правакацыя каля беларускай арганізацыі ў Вільні — трэці выпадак за содні
Надпіс чырвонай фарбай зьявіўся каля будынку прыватнага цэнтру ўцекачоў зь Беларусі Dapamoga. Гэта некамэрцыйная валянтэрская арганізацыя, якая дапамагае беларусам, вымушаным уцякаць у Літву ад рэпрэсій на радзіме.
https://smarturl.click/Ee9gZ
«Ня ведаю, колькі я яшчэ вытрымаю пісаць пра намалоты і мэханізатараў». Як цяпер вучацца на журфаку БДУ
«Думала: „Ваў! Крута“», а прафэсіі прыходзілі вучыць прапагандысты». Выпускніца журфаку БДУ расказала пра сваю вучобу і працу на дзяржаўныя мэдыя.
https://smarturl.click/8E9Ov
Невядомыя стралялі з пнэўматычнай зброі па беларускай царкве ў Вільні
Пра гэта паведамілі беларускія праваслаўныя сьвятары Георгі Рой і Аляксандар Кухта. «У вакно нашага храма сёньня ноччу нехта страляў з пнэўматыкі. Разьбілі шкло», — распавёў Кухта і апублікаваў фота пашкоджаньняў.
На ягоную думку, гэта не выпадковасьць, улічваючы сёньняшні эпізод з разьбітымі вокнамі Цэнтру беларускай культуры ў Вільні, пашкоджаньне крамы беларускіх сувэніраў Kropka, а таксама нядаўнія масавыя званкі беларусам Літвы, якія Дэпартамэнт міграцыі краіны ўжо назваў «правакацыяй»:
https://smarturl.click/dpZ5J
Сталі вядомыя прозьвішчы 2 памілаваных Лукашэнкам палітвязьняў. Васкрасенскі: памілаваных выключаюць са сьпісаў «экстрэмістаў» і «тэрарыстаў»
4 верасьня на волю па памілаваньні выйшла актывістка руху «Маці-328» Марына Кісялевіч, а таксама прадпрымальніца Вікторыя Гаўрыліна.
Як сьцьвярджае прапагандыст Юры Васкрасенскі, палітвязьняў, якія выйшлі на волю па памілаваньні, выключаюць са сьпісаў «экстрэмістаў» і «тэрарыстаў». Паводле яго, яшчэ частку палітвязьняў могуць вызваліць да «Дня народнага адзінства» 17 верасьня:
https://smarturl.click/O0W6z
Галоўнае за 4 верасьня
👫 Лукашэнка памілаваў яшчэ 30 палітвязьняў. На волю выйшла актывістка руху «Маці-328» Марына Кісялевіч
🇱🇹 У будынку Цэнтру беларускай культуры ў Вільні пабілі шыбы, небясьпекі для наведнікаў няма
👨🏻⚖️ «Ідуць новыя хвалі судоў». У Берасьці і Пінску новыя працэсы над пратэстоўцамі 2020-га
🗣 Будучыня Беларусі і будучыня Расеі — параўнаньне апытаньняў экспэртаў
🎉 Канцэрт у Гомлі за 37 000 і салдацкая каша на 500 чалавек: Колькі ўлады патрацяць на «сьвята народнага адзінства»
🙍🏻♂️ За 15 рублёў, якія перавёў сябру, хацелі зноў пасадзіць. Гісторыя экс-палітвязьня, які прайшоў «хімію» і калёнію
✍🏻 «Гісторыя на Свабодзе». Мова гістарычна не заўсёды супадае з нацыянальнасьцю — Мірослаў Янковяк
🎥 «ПіК Свабоды»: У верасьні магчымыя вызваленьні знакавых палітвязьняў, — прадстаўніца dissidentby
🇩🇪 Выпрабаваньне для дэмакратыі. Што стаіць за перамогай радыкалаў у некаторых нямецкіх землях
🧑🏻🏫 Тлумачым з Гурневічам. Як праводзяцца сустрэчы студэнтаў з Лукашэнкам
У Беларусі ўпершыню затрымалі супрацоўніка японскіх спэцслужбаў, — дзяржаўныя СМІ
Дзяржаўны тэлеканал «Беларусь 1» паведаміў, што сілавікі нібыта затрымалі агента Японіі. Ён, як сьцьвярджаюць прапагандысты, нібыта меў «самыя шырокія інтарэсы», пачынаючы ад збору інфармацыі пра сацыяльна-палітычную абстаноўку ў Беларусі, рэалізацыю кітайскай ініцыятывы «Адзін пояс — адзін шлях» і заканчваючы тым, што адбываецца на беларуска-ўкраінскай мяжы, здымкай вайсковай інфраструктуры:
https://smarturl.click/3kw1V
Вярхоўная Рада Ўкраіны падтрымала адстаўку яшчэ трох чыноўнікаў і зацьвердзіла 9 новых міністраў. З чым зьвязаныя перастаноўкі ва ўкраінскім урадзе
Сёньня Вярхоўная Рада прыняла адстаўку міністра замежных спраў Дзьмітра Кулебы, віцэ-прэм'ера і міністра па рэінтэграцыі часова акупаваных тэрыторый Ірыны Верашчук і старшыні Фонду дзяржаўнай маёмасьці. Таксама ў Радзе прагаласавалі за прызначэньне 9 міністраў.
З чым зьвязаныя маштабныя перастаноўкі ва ўкраінскім урадзе? Што пра гэта кажа прэзыдэнт Украіны і як гэта тлумчаць экспэрты:
https://smarturl.click/Ee9Mz
Галоўнае за 5 верасьня
🛩 Мінабароны Беларусі заявіла пра зьбіцьцё дронаў, у Гомлі прагучалі выбухі
❌ Грузія адмовіла ў міжнароднай абароне сябру Каардынацыйнай рады Марыне Зялёнай
🇱🇹 Правакацыя каля беларускага шэлтэру ў Вільні: расказваем дэталі. У Вільні за дзень атакавалі тры беларускія ўстановы. ФОТА
👨🏻⚖️ Былы намесьнік міністра энэргетыкі атрымаў 6 гадоў калёніі. Як у Беларусі судзілі чыноўнікаў, сілавікоў і дэпутатаў
👫 «Як цяпер выехаць вучыцца, я ня ведаю». Чаму беларускія абітурыенты ня могуць паступіць у Кракаў
🧑🏻🎓«Ня ведаю, колькі я яшчэ вытрымаю пісаць пра намалоты і мэханізатараў». Як цяпер вучацца на журфаку БДУ
🙍🏻♂️Улады будуць пераконваць, што «нармалізацыя» адбылася і Лукашэнка стаў гарантам новай «стабільнасьці», — палітычны экспэрт Быкоўскі
👩🏼 «ПіК Свабоды». За якую жанчыну гатовае галасаваць беларускае грамадзтва
Пра якое жаночае пытаньне маўчыць Лукашэнка?
Ці гатовае беларускае грамадзтва да палітычнага лідэрства жанчын? Як беларусы ацэньваюць гендэрную няроўнасьць у аплаце працы? Чаму Лукашэнка ніколі не казаў пра праблему абортаў? Зьвесткі апошняга апытаньня Chatham House камэнтуе ў праграме «ПіК Свабоды» паліталягіня, дырэктарка Цэнтру новых ідэяў Леся Руднік:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/rzCmOvW9aUs
🇱🇹 МЗС Літвы пракамэнтавала атаку на беларускія ўстановы ў Вільні
«Мы рашуча асуджаем акты вандалізму супраць беларускай супольнасьці, учыненыя па сцэнары КДБ. Вінаватыя будуць прыцягнутыя да адказнасьці.
Мы цалкам падтрымліваем свабодалюбных людзей, якія змагаюцца за дэмакратычную Беларусь і яе эўрапейскую будучыню», — гаворыцца ў паведамленьні МЗС Літвы ў сацыяльнай сетцы Х:
https://smarturl.click/z2eZb
У Вільні за дзень атакавалі тры беларускія ўстановы. ФОТА
У ноч на 4 верасьня невядомыя стрэлілі з пнэўматычнай зброі ў вакно царквы беларускага праваслаўнага прыходу ў Вільні, які знаходзіцца ў юрысдыкцыі Канстантынопальскага (Сусьветнага) патрыярхату. У тую ж ноч невядомыя разьбілі шыбы ў Цэнтры беларускай культуры ў Вільні. Ніхто не пацярпеў.
Пра здарэньні праінфармавалі літоўскую паліцыю. Пазьней стала вядома пра правакацыю каля будынку прыватнага цэнтру ўцекачоў зь Беларусі «Дапамога»: невядомыя на літоўскай мове напісалі «Беларускім паразытам тут ня месца».
Фота Свабоды зь месца падзей: https://smarturl.click/O0WaA
Былы намесьнік міністра энэргетыкі атрымаў 6 гадоў калёніі. Як у Беларусі судзілі чыноўнікаў, сілавікоў і дэпутатаў
Кагосьці памілавалі, нехта атрымаў новую пасаду, а хтосьці пайшоў кіраваць калгасам. Расказваем, як у Беларусі судзілі высокіх чыноўнікаў, сілавікоў і кіраўнікоў і што зь імі было далей.
https://smarturl.click/VDAV0
Колішняму намесьніку міністра энэргетыкі абвясьцілі вырак
Міхаілу Міхадзюку прысудзілі 6 гадоў калёніі, пішуць дзяржаўныя СМІ. Яго судзілі за хабар. На сваёй былой пасадзе ён займаўся пытаньнямі Астравецкай АЭС.
У Бярозе новы масавы працэс над пратэстоўцамі 2020-га
Гаворка аб пратэстах супраць фальшаваньня прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і гвалту сілавікоў. Судзьдзёй у гэтым працэсе прызначылі Людмілу Рудзіну. На яе рахунку тры палітычныя крымінальныя прысуды.
https://smarturl.click/w9evW
Улады будуць пераконваць, што «нармалізацыя» адбылася і Лукашэнка стаў гарантам новай «стабільнасьці», — Быкоўскі
Экспэрт Паўлюк Быкоўскі адказвае на пытаньне, як спалучаецца працяг рэпрэсіяў і вызваленьне палітвязьняў, і аналізуе, як улада падрыхтавалася да новай прэзыдэнцкай кампаніі.
https://smarturl.click/Q1Ea6
У Гомлі прагучалі выбухі — падалі расейскія дроны
У мясцовых суполках ідзе абмеркаваньне начных падзей і называюцца месцы падзеньня БПЛА. Пра залёт і падзеньне дронаў паведамляюць адразу некалькі крыніц.
https://smarturl.click/9z91z
Сёньня дзень памяці Артура Вольскага
5 верасьня 2002 году памёр Артур Вольскі, пісьменьнік і перакладчык, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1980-х — пач. ХХI ст., сын Віталя Вольскага і бацька Лявона Вольскага. На фота: Артур Вольскі з сынам Лявонам, 1966 год.
Больш падзей гэтага дня ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/Q1Em6
Яшчэ адзін сыгнал Лукашэнкі Захаду. Што стаіць за вызваленьнем палітвязьняў
Аналітык Валер Карбалевіч — пра тое, навошта Лукашэнка працягвае вызваляць палітвязьняў:
«Сярод адрасатаў вызваленьня яшчэ адной групы палітвязьняў — Захад. Лукашэнка хоча дамагчыся прызнаньня заходнімі краінамі вынікаў прэзыдэнцкіх выбараў 2025 году. Таму дасылае Захаду такія маленькія сыгналы. Вызваляючы невялікую колькасьць палітвязьняў, спрабуе прамацаць глебу, празандаваць гатовасьць Захаду да перамоваў, убачыць рэакцыю».
Тлумачым з Гурневічам. Як праводзяцца сустрэчы студэнтаў з Лукашэнкам
У першы дзень новага навучальнага году Лукашэнка і ягоныя бліжэйшыя паплечнікі масава наведвалі навучальныя ўстановы. Журналіст Свабоды Дзьмітры Гурневіч паглядзеў і паслухаў пра што яны гаварылі са школьнікамі і студэнтамі:
🎥 ВІДЭА: https://www.youtube.com/watch?v=-wZBnfMSpEg
У відэа «Беларусь 1» японец прадстаўляецца як Накамісі Масатусі. Чалавек з такім імем — выкладчык японскай мовы ў гомельскім інстытуце
Чалавек з такім імем і прозьвішчам знайшоўся на сайце Гомельскага дзяржаўнага ўнівэрсытэта імя Францыска Скарыны. На сайце ВНУ ён прадстаўлены як выкладчык японскай мовы на навучальных курсах «ГДУ-Профі» Інстытуту дадатковай адукацыі, заўважыла @zerkalo_io.
«У верасьні магчымыя вызваленьні знакавых палітвязьняў», — прадстаўніца ініцыятывы dissidentby
Дзяржаўныя СМІ паведамляюць, што Лукашэнка памілаваў 30 палітвязьняў. Ці можна гаварыць пра рэальнае паслабленьне рэпрэсій? Ад каго і чаго насамрэч залежыць вызваленьне палітвязьняў?
Госьця «ПіКа Свабоды» — Марына Касінерава, прадстаўніца праваабарончай ініцыятывы dissidentby, якая займаецца дапамогай палітвязьням і інфармаваньнем пра іх:
🎥 Гутарка цалкам: https://youtu.be/MvqS9zTpb0I