16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Асноўнае за 7 лютага
📌 Маніторынгавы праект «Беларускі Гаюн» спыняе працу
📌 Хроніка перасьледу: зьявілася інфармацыя пра першыя затрыманьні пасьля ўзлому чат-боту «Беларускага Гаюна»
📌 «ПіК Свабоды»: Фаварыт Лукашэнкі. Зяленскі пра Беларусь. Чаму вызваляюць палітвязьняў
📌 Праваабаронцы паведамілі, што палітвязьням не даходзяць грашовыя пераводы. Распыталі пра гэта сваякоў
📌 Пазьняк: Вызваленьне Шарэнды-Панасюк — сыгнал для Захаду, трэба пачынаць перамовы
📌 Ці сапраўды ўзрасла пагроза ўцягваньня Беларусі ў вайну? Што стаіць за заявай Зяленскага
📌 Мутная вада сусьветных пераменаў — спрыяльнае асяродзьдзе для Лукашэнкі, — Яраслаў Раманчук
📌 «Гэта будзе каштаваць вялікіх грошай». Навошта ў Беларусі зьбіраюцца прыбраць з вуліц ангельскамоўныя шыльды
📌 Беларускую добраахвотніцу Марыю Зайцаву пахавалі на могілках у Кіеве. ФОТА
📌 Пасол Украіны для асаблівых даручэньняў па Беларусі Ігар Кізім пайшоў у адстаўку
📌 Прычэпам за Расеяй. Як новае мыта Эўразьвязу на сельгаспрадукцыю і ўгнаеньні адаб’ецца на Беларусі
📌 Associated Press: Беларускія дэмакратычныя сілы страчваюць ладную частку фінансаваньня праз замарожваньне амэрыканскай дапамогі
📌 Латыскі мульцік намінавалі на «Оскар». Крытык і мультыплікатар расказваюць, ці можа тое самае адбыцца зь беларускім
«Стан для культуры агулам нялёгкі, а анімацыя заўжды была больш дробным кавалачкам кінаіндустрыі». Што цяпер зь беларускай анімацыяй і чаго не хапае, каб стварыць стужку ўзроўню «Плыні», намінаванай на «Оскар». https://smarturl.click/LY4zM
Читать полностью…
Польскі дыплямат: пасьля сьмерці Макея ўлады таемна прыцягнулі незалежных экспэртаў з Эўропы
Былы часовы павераны пасольства Польшчы ў Менску Марцін Вайцяхоўскі напісаў кнігу пра сваю працу ў Беларусі. У ёй дыплямат згадаў пра сьмерць былога міністра замежных справаў Уладзімера Макея і падзеі пасьля яе. https://smarturl.click/Da10Z
Ці сапраўды ўзрасла пагроза ўцягваньня Беларусі ў вайну? Што стаіць за заявай Зяленскага
Незалежна ад таго, ці спраўдзяцца прагнозы Ўладзіміра Зяленскага, усё больш заўважнае ўцягваньне Беларусі ў расейскія мілітарысцкія пляны адбываецца, піша Валер Карбалевіч. У значнай ступені страчаны ваенны сувэрэнітэт краіны. Гэта назіраюць суседзі Беларусі — і робяць адпаведныя высновы. https://smarturl.click/B6jm0
Ігар Кізім: пытаньне легалізацыі беларусаў-добраахвотнікаў — наша ганьба
Перад заявай пра сваю адстаўку, Ігар Кізім прызнаў вялікія недахопы ўкраінскай міграцыйнай палітыкі. Ён мяркуе, што Ўкраіне час выкарыстаць досьвед Польшчы і Літвы ў пытаньні легалізацыі грамадзян Беларусі, у якіх заканчваецца тэрмін дзеяньня пашпартоў.
«Беларусы — гэта найбольшая этнічная група ў шэрагах Узброеных сіл Украіны. Як толькі яны падпісваюць кантракт з УСУ і далучаюцца да аднаго зь беларускіх фармаваньняў, у Беларусі іх аўтаматычна прызнаюць тэрарыстамі. А калі ў гэтых людзей заканчваецца тэрмін дзеяньня пашпарта, зь якім яны ўехалі ва Ўкраіну, для яго прадаўжэньня трэба ісьці ў беларускае консульства. Яно тут не працуе, бо няма пасольства», — так Кізім патлумачыў цяжкасьці, зь якімі сутыкаюцца беларусы, якія ваююць за свабоду Ўкраіны.
Падрабязьней: https://smarturl.click/3kEd8
У васьмі беларускіх банках зьявіліся новаўвядзеньні ў працы з кліентамі
На 1 лютага 2025-га ў краіне быў зарэгістраваны 21 банк. Якія зьмены падрыхтавалі восем зь іх? Пра гэта чытайце пад спасылкай: https://smarturl.click/RA9vJ
Двух беларусаў асудзілі да 12 і 23 гадоў калёніі нібыта за падрыхтоўку дывэрсіі на Стаўпеччыне
Паўла Вабішчэвіча і Андрэя Зіненку суд прызнаў вінаватымі ў тым ліку ў «падрыхтоўцы на акт тэрарызму» і «здрадзе дзяржаве» — ім прызначылі 23 і 12 гадоў калёніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму адпаведна і буйныя штрафы.
https://smarturl.click/O0pQe
Мутная вада сусьветных пераменаў — спрыяльнае асяродзьдзе для Лукашэнкі, — Яраслаў Раманчук
Эканаміст Яраслаў Раманчук аналізуе, якія зьмены адбываюцца ў сусьветнай эканоміцы ў выніку гандлёвых войнаў і прагназуе, як на гэтыя зьмены можа рэагаваць афіцыйны Менск.
https://smarturl.click/RA91J
У Кіеве пачалося пахаваньне дабраахвотніцы Марыі Зайцавай, якая загінула на вайне ва Ўкраіне.
Марыю пахаваюць на могілках у Кіеве, дзе пахаваныя іншыя беларускія дабраахвотнікі, у тым ліку пабрацім Марыі з ІІ Інтэрнацыянальнага легіёну з пазыўным «Мінск».
Трэцяга лютага апоўдні ў Кіеве адбылося разьвітаньне зь беларускай Марыяй Зайцавай, якая загінула на фронце, змагаючыся за Ўкраіну. Пра гэта Свабодзе паведамілі яе сябры. Разьвітаньне прайшло ў Кіеўскім крэматорыі.
Пазьней Крысьціна Шыянок, якая была кантактнай асобай на выпадак сьмерці Марыі Зайцавай, напісала ў Фэйсбуку, што дзякуючы звароту Сьвятланы Ціханоўскай да адміністрацыі Кіева крэмацыю скасавалі і што Марыя «будзе пахаваная так, як яна хацела, і там, дзе яна хацела».
Грамадзянка ЗША, вызваленая ў Беларусі ў дзень выбараў у краіне, апублікавала першае фота пасьля вызваленьня
На здымку Анастасія Нюфэр з двума сабакамі, імаверна, у сябе дома. «Усім дабра!» — напісала ў Інстаграме амэрыканская грамадзянка, вызваленая па памілаваньні зь беларускай турмы, і зьмясьціла песьню «Белавеская пушча» фонавай музыкай.
Да вызваленьня 26 студзеня зь беларускай турмы імя гэтай жанчыны не гучала ў публічнай прасторы. Акалічнасьці яе затрыманьня невядомыя і беларускім праваабаронцам — яе прозьвішча не было ў «Сьпісе палітвязьняў і асуджаных па палітычных крымінальных справах» на сайце праваабарончага цэнтру «Вясна». Не было Анастасіі Нюфэр і ў сьпісе затрыманых ва ўсіх краінах сьвету грамадзян ЗША за ўсю гісторыю.
Па інфармацыі «Вясны», Нюфэр 48 гадоў. Яшчэ ў сьнежні ў сваіх сацсетках яна размяшчала допісы.
Прычэпам за Расеяй. Як новае мыта Эўразьвязу на сельгаспрадукцыю і ўгнаеньні адаб’ецца на Беларусі
«Супраць Беларусі ўвялі абмежаваньні, каб Расея не абыходзіла санкцыі празь беларускія кампаніі». Чаму ЭЗ увёў новае мыта на беларускія сельскагаспадарчыя тавары і ўгнаеньні і як гэта закране эканоміку.
https://smarturl.click/0eqGL
Летась у Польшчы выявілі больш за 900 беларусаў, якія нелегальна працавалі ў краіне
Памежная служба Польшчы летась выявіла 10 689 замежнікаў, якія нелегальна працавалі ці займаліся гаспадарчай дзейнасьцю ў краіне, сярод іх — 902 беларусы, піша Most. У 2023 годзе іх было менш:
https://smarturl.click/qlJkd
«Мы мусім памятаць пра тых, хто застаецца ў гэтай жывадзёрні». Паліна Жарэнда-Панасюк у першым інтэрвію пасьля вызваленьня
«Мы мусім памятаць аб тых людзях, якія засталіся ў гэтай жывадзёрні, як я называю ПК-24. Гэта самая сапраўдная жывадзёрня. Там засталася Вольга Маёрава, засталася Алена Гнаўк, там засталася Вікторыя Кульша. Сытуацыя ў гэтых людзей вельмі катастрафічная. Яны ўсе ў ШЫЗА і ПКТ», — расказала Паліна Шарэнда-Панасюк.
ВІДЭА цалкам: https://www.youtube.com/watch?v=c0civbtRgbk
Галоўнае за 6 лютага
👩🏼 Былую палітзьняволеную Паліну Шарэнду-Панасюк, якая выехала зь Беларусі, сустрэлі ў Вільні. Фота, відэа
✍🏻 Старшыні райвыканкамаў будуць узгадняць кіраўнікоў арганізацый усіх формаў уласнасьці: адпаведны ўказ хочуць прыняць да сакавіка
🇬🇧 Вялікая Брытанія прыпыніла пагадненьне зь Беларусьсю аб пазьбяганьні падвойнага падаткаабкладаньня
🏆 Беларусы заснавалі прэмію для навукоўцаў «Бізон Гігс». Паразмаўлялі зь яе каардынатарам
🎥 Аляксандар Лукашук: Усё пайшло ня так за год да прыходу Лукашэнкі
🇺🇸 Замежную дапамогу ЗША, хутчэй за ўсё, адновяць, але пераважна ў форме пазыкаў пад заклад, — палітоляг Карабкоў
🙍🏻♂️Польскі дыплямат: Беларуская стратэгія выжываньня можа аказацца больш эфэктыўнай, чым паўстаньні ці рэвалюцыі
Яшчэ некалькі фота, як былую палітзьняволеную Паліну Шарэнду-Панасюк сустрэлі ў Вільні.
Паліна падзякавала ўсім і са сьлязьмі на вачах сказала: «Я вельмі доўга ўяўляла ўсе гэтыя гады, што была за кратамі, гэты момант».
Паліна Шарэнда-Панасюк адзначыла, што пасьля чатырох гадоў зьняволеньня «думала, што ўжо ня выйдзе» і дадала:
«Нічога ня скончылася. Скончыцца, калі ўсе выйдуць», — сказала яна.
Фаварыт Лукашэнкі. Зяленскі пра Беларусь. Чаму вызваляюць палітвязьняў
У жывым эфіры “ПіКа Свабоды” мы падсумоўваем важныя падзеі тыдня. Што можа хавацца за заявамі Лукашэнкі пра новы ўрад і павелічэньне паўнамоцтваў вэртыкалі? Ці ўцягне сёлета Расея ў вайну Беларусь, як заявіў днямі Уладзімер Зяленскі? Хто насамрэч уплывае на вызваленьне палітвязьняў?
Госьці эфіру: Арцём Брухан (Народнае Антыкрызіснае Ўпраўленьне), Міхайла Самусь (украінскі вайсковы экспэрт) і Андрэй Стрыжак (BySol). https://youtube.com/live/jZ_-flzUXp4
Дзьвюма трацінамі чалавецтва кіруюць мужчыны, старэйшыя за 70 гадоў, — BILD
Ва ўсім сьвеце ўсё больш палітычнай улады аказваецца ў руках мужчынаў сталага веку: ЗША, Расея, Кітай, Індыя, Іран. З прыкладна 8 мільярдаў жыхароў Зямлі 5.4 мільярды чалавек, гэта значыць 67,5%, знаходзіцца пад уладай мужчынаў, старэйшых за 70 гадоў. Такую статыстыку прыводзіць нямецкае выданьне BILD. (На фота 2018 году найстарэйшы цяпер кіраўнік дзяржавы ў сьвеце, прэзыдэнт Камэруну Поль Бія, 1933 году нараджэньня). https://smarturl.click/vwpOv
Праваабаронцы паведамілі, што палітвязьням не даходзяць грашовыя пераводы. Распыталі пра гэта сваякоў
Ці сапраўды «Белпошта» мае нейкія «чорныя сьпісы» палітвязьняў, каму нельга рабіць пераводы, спраўдзіць пакуль немагчыма. Але выявілася, што праблемы зь пераводам грошай палітвязьням ёсьць. https://smarturl.click/YzvGV
Маніторынгавы праект «Беларускі Гаюн» паведаміў, што спыняе работу
У паведамленьні не называюцца прычыны спыненьня дзейнасьці гэтага праекту. 5 лютага стваральнік канала «Беларускі Гаюн» Антон Матолька паведаміў аб узломе боту і папярэдзіў грамадзян, якія адсылалі інфармацыю ці пісалі з акаўнтаў, што могуць іх ідэнтыфікаваць, пра пагрозу іхняй бясьпецы. 7 лютага стала вядома аб першых затрыманьнях інфарматараў «Беларускага Гаюна». https://smarturl.click/kj1R2
Пасол Украіны ў асаблівых даручэньнях па Беларусі Ігар Кізім пайшоў у адстаўку
«Сёньня выключна па асабістых прычынах я вырашыў звольніцца з дыпляматычнай службы і пайсьці на „заслужаны адпачынак“. У кожнага чалавека надыходзіць момант, калі разумееш, што ўзрост бярэ сваё і нельга аддавацца сваёй справе на сто працэнтаў. І працаваць па-іншаму я не магу, і нават у цяперашніх умовах лічу гэта несправядлівым у адносінах да службы, якой прысьвяціў амаль усё сваё жыцьцё».
Падпісвайцеся на Свабоду ў radio_svaboda">TikTok!
Там вы знойдзеце шмат цікавых кароткіх відэа і інфаграфікі на розныя тэмы. Вось відэа апошняга тыдня:
👆🏻Культавае месца для менчукоў і гасьцей сталіцы: кароткая гісторыя Камароўкі (гл. відэа вышэй)
👉🏻 У Беларусь вернецца мапа Радзівілаў 1631 году, radio_svaboda/video/7466087096487365893">яе выкупіла ініцыятыва Maldzis: расказваем падрабязна
👉🏻 Амэрыканская дапамога для Беларусі. radio_svaboda/video/7467606191275871493">Як ЗША дапамагалі беларусам у цяжкі пэрыяд 1922-1923 гадоў
👉🏻 Расказваем пра пашпарт БНР, radio_svaboda/video/7467935023602093317">які многія краіны прызнавалі легітымным прынамсі да 1921 году
👉🏻 Беларускія падлеткі ў эміграцыі стварылі беларускамоўны музычны гурт. radio_svaboda/video/7466915626326494470">Паслухалі, пра што яны сьпяваюць
👉🏻 Як паказваюць Беларусь і беларусаў у замежным кіно. radio_svaboda/video/7468328517260872965">Паглядзелі і расказваем
Грамадзянін Беларусі, які ваяваў за Расею, ня можа звольніцца з расейскай арміі па заканчэньні кантракту
Грамадзянін Беларусі паскардзіўся, што ня можа атрымаць і расейскія выплаты за раненьне ў вайне з Украінай.
https://smarturl.click/B6jDj
У Кіеве скончылася пахаваньне Марыі Зайцавай, якая загінула ў баі пад Пакроўскам Данецкай вобласьці 17 студзеня.
Марыя удзельнічала ў пратэстах 2020 году, 9 жніўня яе параніла шумавой гранатай у Менску каля стэлы. Тады ёй зрабілі некалькі апэрацый у Беларусі, а пасьля вывезьлі на лячэньне ў Чэхію.
Пасьля пачатку поўнамаштабнай вайны яна далучылася да абаронцаў Украіны.
16 студзеня, напярэдадні гібелі, Марыі споўнілася 24 гады.
«Гэта будзе каштаваць вялікіх грошай». Навошта ў Беларусі зьбіраюцца прыбраць з вуліц ангельскамоўныя шыльды
«Гэта такі ідэалягічны крок, каб паказаць імітацыю бурнай дзейнасьці. Мова, шыльды ва ўсіх на вачах. Замест таго, каб павышаць якасьць беларускіх тавараў, канкурэнтаздольнасьць, прасьцей заняцца заменай шыльдаў».
Дональд Трамп наклаў санкцыі на Міжнародны крымінальны суд
Прэзыдэнт ЗША падпісаў указ аб увядзеньні санкцый у дачыненьні чыноўнікаў Міжнароднага крымінальнага суду за пачатак расьсьледаваньняў супраць ЗША і Ізраіля. Ён уводзіў санкцыі супраць гэтага суду і ў першую кадэнцыю на пасадзе.
https://smarturl.click/w9oqA
Сёньня — дзень памяці Вінцэся Каратынскага
7 лютага 1891 году памёр Вінцэсь Каратынскі, адзін з найбольш вядомых літаратараў і журналістаў 50-х гадоў XIX ст. Пepшы вepш «Haд кaлыcкaй» (па-пoльcку) ён нaпicaў у 1856-ым, пacьля пicaў нa пoльcкaй i бeлapycкaй мoвax. Нaйбoльш знaчны твop Kapaтынcкaгa — пaэмa «Taмiлa», y цэнтpы якoй — вoбpaз бeлapycкaгa ceлянiнa Taмiлы, пpaзь якi aўтap xaцeў пaкaзaць жыцьцё бeлapycкaй вёcкi тaгo чacy.
https://smarturl.click/YzvXm
Штучны інтэлект дапамог навукоўцам прачытаць старажытны скрутак, які згарэў падчас вывяржэньня Вэзувію
Навукоўцы з дапамогай штучнага інтэлекту змаглі расшыфраваць старажытны папірус з гораду Геркулянум на заходнім узьбярэжжы Італіі, які амаль дашчэнту згарэў падчас вывяржэньня Вэзувію ў 79 годзе нашай эры. Гэты скрутак — адзін з сотняў, знойдзеных у бібліятэцы рымскага асабняка ў Геркулянуме, які, як мяркуюць, належаў цесьцю Юлія Цэзара:
https://smarturl.click/JDJML
Ва Ўкраіне суд прызнаў вынікам агрэсіі Расеі страту сваім бізнэсоўцам нацыяналізаванага ў Беларусі заводу
Судовы працэс цягнуўся з пачатку 2024 году, і фактычна на кожным этапе разгляду пазову судзьдзі зьвярталі ўвагу на тое, што наяўнасьць апасродкаванай сувязі паміж нацыяналізацыяй прадпрыемства ў Беларусі і пачаткам узброенай агрэсіі Расеі «ніякім чынам ня сьведчыць аб магчымасьці ўскласьці адказнасьць на Расею за пазбаўленьне часткі ў статутным капітале Сьветлагорскага заводу зварачных электродаў»:
https://smarturl.click/VDeVg
Замежную дапамогу ЗША, хутчэй за ўсё, адновяць, але пераважна ў форме пазыкаў пад заклад, — палітоляг
Пра што сьведчыць адсутнасьць рэакцыі Дзярждэпартамэнту ЗША на сёлетнія выбары ў Беларусі? Ці ёсьць у ЗША пляны прызнаць рэжым Лукашэнкі легітымным? Як і ў якім аб’ёме можа аднавіцца амэрыканская замежная дапамога? — На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста адказвае прафэсар паліталёгіі ўнівэрсытэту штату Тэнэсі (ЗША) Андрэй Карабкоў:
https://smarturl.click/G620D
Паліна Шарэнда-Панасюк расказала журналістам пра жахлівыя ўмовы ўтрыманьня за кратамі і паведаміла пра кепскі стан здароўя палітзьняволенай Вікторыі Кульшы. Паліна Шарэнда-Панасюк мяркуе, што ў яе маглі адмовіць ныркі.
Паводле Шарэнды-Панасюк, Кульша некалькі разоў трымала галадоўкі па месяцы, адмаўлялася ад вады, а таксама ускрывала сабе вены. Бывая палітзьянволеная расказала, што Кульшу часта кідаюць у ШЫЗА і ПКТ, яна амаль не выходзіць на сьвежае паветра.
Больш чытайце на Радыё Свабода