16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Сёньня — дзень памяці Ніла Гілевіча
29 сакавіка 2016 году памёр Ніл Гілевіч, народны паэт Беларусі, аўтар вершаванага раману «Родныя дзеці», зборнікаў «Лісьце трыпутніку», «На флейце самоты» і іншых. У 1985–1995 гадах Гілевіч быў дэпутатам Вярхоўнага Савету БССР 11-га і 12-га скліканьняў.
Больш падзей 29 сакавіка ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня». https://smarturl.click/Xyz4L
FT: ЗША ўключылі ў новы праект угоды з Украінай усе рэсурсы
ЗША настойваюць на заключэньні новага пагадненьня з Украінай, якое будзе распаўсюджвацца на ўсе прыродныя рэсурсы, у тым ліку нафту і газ, а таксама на асноўныя энэргетычныя актывы краіны. Аб гэтым паведамляюць газэта Financial Times і агенцтва Bloomberg, якія азнаёміліся з новым праектам угоды.
Згодна з дакумэнтам, адміністрацыя прэзыдэнта ЗША Дональда Трампа патрабуе «правы першай прапановы» на інвэстыцыі ва ўсе інфраструктурныя і рэсурсныя праекты. Калі пагадненьне будзе падпісанае, ЗША атрымаюць магчымасьць кантраляваць інвэстыцыі ў інфраструктуру, зьвязаную з эксплюатацыяй прыродных рэсурсаў, у тым ліку аўтамабільныя дарогі і чыгункі, порты, шахты, перапрацоўчыя заводы.
Кіеў павінен будзе пералічваць у спэцыяльны інвэстыцыйны фонд 50% даходаў ад новых інфраструктурных праектаў і праектаў па распрацоўцы прыродных рэсурсаў. Згодна з праектам пагадненьня, ЗША хочуць атрымаць права першымі патрабаваць прыбытак, які пералічваецца ў гэты фонд. https://smarturl.click/EeQaJ
Латушка: зьнікла старшыня Каардынацыйнай рады Мельнікава
Як паведаміў кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўленьня («НАУ»), намесьнік старшыні Аб’яднанага пераходнага кабінэту Павал Латушка, 25 сакавіка зьнікла сьпікерка Каардынацыйнай рады Анжаліка Мельнікава. З таго часу сувязі зь ёй няма.
Паводле яго зьвестак зьвестак, яна не знаходзіцца на тэрыторыі Польшчы. Латушка афіцыйна паведаміў у праваахоўныя органы Польшчы аб зьнікненьні Мельнікавай. Па просьбе праваахоўных органаў гэтая інфармацыя раней не публікавалася. «Мы спадзяемся на лепшае, але разумеем, што прадстаўнікі дэмакратычных сілаў Беларусі застаюцца прыярытэтнымі мэтамі спэцслужбаў рэжымаў у Беларусі і Расеі» — падкрэсьліў Латушка. https://smarturl.click/DaAGm
Беларуска, якая распавядае пра народ Нгаі Таху. Гутарка з пераможцай World Press Photo Тацянай Чыпсанавай
Праект беларускі Тацяны Чыпсанавай «Тэ Урэвэра — жывы продак народа Таху» перамог у катэгорыі «Доўгатэрміновы праект» з Паўднёва-Ўсходняй Азіі і Акіяніі ў конкурсе World Press Photo. У ім Тацяна распавядае пра народ Нгаі Таху, які жыве ў прыродаахоўным рэгіёне Тэ Урэўэра ў Новай Зэляндыі.
Тацяне Чыпсанавай 44 гады, яна родам з Бабруйску. Цяпер жыве ў Новай Зэляндыі. Яе карані з народу комі, які жыве на сыбірскім паўночным захадзе Уралу. Фатаграфіяй Тацяна займаецца больш за 20 гадоў. https://smarturl.click/Q19j3
Кіраўнік МЗС Польшчы Сікорскі «асабіста вёў перамовы» ў ЗША аб вызваленьні беларускага палітвязьня Пачобута
Падчас апошняга візыту ў Вашынгтон міністар замежных справаў Польшчы Радаслаў Сікорскі «асабіста вёў перамовы» аб вызваленьні беларускага палітвязьня, журналіста, актывіста неафіцыйнага Саюзу палякаў Анджэя Пачобута.
«Калі б усё залежала ад мяне, Анджэй Пачобут, вядома, быў бы на волі», — заявіў кіраўнік польскага замежнапалітычнага ведамства. Аднак, падкрэсьліў міністар, палітвязень «знаходзіцца ва ўладзе аўтарытарнага рэжыму».
Сікорскі ня стаў удакладняць, з кім менавіта абмяркоўваў гэтую тэму, а таксама прыводзіць іншыя падрабязнасьці: «Давайце дазволім перагаворнікам дзейнічаць абачліва». https://smarturl.click/w9BXv
Хто набывае кнігі пра Лукашэнку?
У Беларусі ў пачатку 2025 году, акурат перад выбарамі прэзыдэнта, выдалі прэзэнтацыйную кнігу пра Аляксандра Лукашэнку пад назвай «Наш Президент», аўтарамі якой выступілі чыноўнікі і набліжаныя да ўлады дзеячы Аляксандар Радзькоў, Натальля Эйсмант, Уладзімер Пярцоў і Аляксандар Карлюкевіч.
Па вяртаньні з Польшчы затрымалі 64-гадовую жанчыну
За ўдзел у пратэстах затрымалі Жанну Вайніловіч, цяпер яна ў СІЗА. Праваабаронцам «Вясны» стала вядома пра затрыманьне ў канцы студзеня Жанны Вайніловіч. Вядома, што яна вярталася ў Беларусь з Польшчы. Яе затрымалі не адразу на мяжы, а празь некалькі дзён пасьля гэтага.
Вайніловіч інкрымінуюць «народны» арт. 342 КК (актыўны ўдзел у дзеяньнях, што груба парушаюць грамадзкі парадак) за нібыта ўдзел у пасьлявыбарчых акцыях пратэсту, яна ў СІЗА. https://smarturl.click/EeQ80
У М’янме, дзе зь візытам знаходзіцца дэлегацыя Мінабароны Беларусі, адбыўся землятрус
https://smarturl.click/yq40p
28 сакавіка ў другім па велічыне горадзе М’янмы — Мандалай — у выніку моцнага землятрусу абрынуліся некалькі будынкаў. Таксама землятрус закрануў і суседні Тайлянд, там ёсьць пацярпелыя. Штуршкі адчувалі і ў Кітаі.
У Варшаве затрымалі беларуса, адзін аўтамабіль ён скраў, а ў другім знайшлі 92 кг наркотыкаў
https://smarturl.click/kj7Gk
Па дакумэнтах машына была зарэгістраваная ў Польшчы, але сілавікам удалося ўсталяваць сапраўдны VIN-нумар машыны. Высьветлілася, што яе скралі ў Гішпаніі ў лістападзе 2024 году.
МУС Беларусі паведаміла аб «ліквідацыі» падазраванага ў падвойным забойстве
https://smarturl.click/z25QJ
У Рагачоўскім раёне мужчына забіў дваіх чалавек, схаваўся ў лесе і «быў забіты пры супраціве» міліцыянтам. Гэта як мінімум трэцяя сьмерць пры затрыманьні міліцыяй зь лістапада 2023 году.
ЗША часова падоўжылі праграму дакумэнтаваньня выпадкаў выкраданьня Расеяй украінскіх дзяцей, — Washington Post
https://smarturl.click/O057a
Адміністрацыя Дональда Трампа часова скасавала рашэньне аб cпыненьні працы амэрыканскай ініцыятывы Conflict Observatory, якая дакумэнтуе ваенныя злачынствы Расеі ва Ўкраіне.
Сёньня дзень памяці Марка Шагала
40 гадоў таму, 28 сакавіка 1985 году ў Францыі памёр Марк Шагал, адзін з самых знакамітых ураджэнцаў Беларусі, таленавіты жывапісец і графік, яскравы прадстаўнік мастацкага авангарду ХХ стагодзьдзя. Пахаваны на гарадзкіх могілках у мястэчку Сэн-Поль-дэ-Ванс, непадалёк ад Ніцы.
Больш падзей 28 сакавіка ў гісторыі чытайце ў матэрыяле «Ўжо сёньня»: https://smarturl.click/nyao6
Сытуацыя рэальнай палітычнай барацьбы. Чаму рэжым так зацята ваюе з апазыцыяй за мяжой
https://smarturl.click/RAbQ8
Апазыцыя ў замежжы зьяўляецца паўнапраўным прадстаўніком калі і не большасьці, то вельмі значнай часткі беларускага народа, яна набыла легітымнасьць, піша палітычны аглядальнік Свабоды Валер Карбалевіч.
Асноўнае за 27 сакавіка
📌 У Горадні затрыманы былы палітвязень. МУС сьцьвярджае, што ён аказаў супраціў і нават зламаў руку міліцыянту
📌 Польшча абмежавала права падаваць хадайніцтвы аб міжнароднай абароне на мяжы зь Беларусьсю
📌 У новы пакет санкцый ЭЗ уключылі кампанію нямецкага дэпутата Дорнаў, якога падазраюць у выкарыстаньні працы палітвязьняў
📌 Праваабаронцы перадалі ў Міжнародны крымінальны суд доказы злачынстваў супраць чалавечнасьці, у якіх вінавацяць улады Беларусі
📌 Супраць Судаленкі завялі новую завочную справу. Праваабаронца адказаў, чаму гэта цалкам незаконна
📌 Альгерд Бахарэвіч у Ляйпцыгу атрымаў прэстыжную прэмію за свой «экстрэмісцкі раман»
📌 Томас Вайлер атрымаў Ляйпцыскую кніжную прэмію за пераклад кнігі «Я з вогненнай вёскі...»
📌 У Беларусь экстрадавалі кілера з «банды Марозава»
📌 Старонку амэрыканскага кінарэжысэра, які падтрымлівае беларускіх палітвязьняў, прызналі «экстрэмісцкай»
📌 Беларусь скасавала забарону на пастаўкі ўжыванага адзеньня зь Літвы. Але ёсьць нюанс
📌 Фатографка зь Беларусі стала адной з пераможцаў World Press Photo 2025
📌 Удзельнікі сустрэчы ў Парыжы: зараз ня час здымаць з Расеі санкцыі
📌 «Хтосьці з „Дыханием Питера“, а хтосьці з „Жыве Беларусь“». Стваральніца «Вольнага хору» раскрывае таямніцы
📌 Як Свабодная Эўропа / Радыё Свабода зьмяніла маё жыцьцё — аповед эўрапейскага рэдактара Рыкарда Юзьвяка
Лукашэнка ў футарале. Як улады прасоўваюць прапагандысцкую кнігу і колькі яна каштуе дзяржаве
https://smarturl.click/Adva3
У Беларусі ў пачатку 2025 году, акурат перад выбарамі прэзыдэнта, выдалі прэзэнтацыйную кнігу пра Аляксандра Лукашэнку пад назвай «Наш Президент», аўтарамі якой выступілі чыноўнікі і набліжаныя да ўлады дзеячы Аляксандар Радзькоў, Натальля Эйсмант, Уладзімер Пярцоў і Аляксандар Карлюкевіч. Свабода вывучыла, як бюджэтныя арганізацыі выдаткоўваюць сродкі на куплю кнігі пра Аляксандра Лукашэнку, якая выйшла да выбараў 26 студзеня.
Мэдыякарпарацыя Радыё Свабодная Эўропа/Радыё Свабода (RFE/RL) працягвае судовы працэс супраць Агенцтва ЗША глябальных мэдыя (USAGM), каб дамагчыся выдзяленьня фінансаваньня, выдзеленага Кангрэсам.
https://smarturl.click/w9Bdv
«Мы з нецярпеньнем чакаем атрыманьня сродкаў, якія Кангрэс выдзеліў нам праз Агенцтва ЗША глябальных мэдыя (USAGM). Да таго часу мы будзем выкарыстоўваць усе неабходныя сродкі прававой абароны, каб пераканацца, што намеры Кангрэса выконваюцца», — гаворыцца ў паведамленьні.
У заяве таксама гаворыцца, што «Радыё Свабодная Эўропа/Радыё Свабода адданае сваёй аўдыторыі, і наша місія, прадугледжаная Кангрэсам, застаецца непахіснай».
Дзьве Беларусі змагаюцца за ідэнтычнасьць беларусаў. Вынікі тыдня ад Карбалевіча
Інаўгурацыя Аляксандра Лукашэнкі на 25 сакавіка на Дзень Волі лішні раз зафіксавала тое, што існуюць дзьве Беларусі з рознай ідэнтычнасьцю. https://www.youtube.com/watch?v=hrj090BHMV8&feature=youtu.be
Асноўныя падзеі і найважнейшыя публікацыі Свабоды 28 сакавіка
У Беларусі з 1991 году насельніцтва зьменшылася больш чым на 10 %, да 9 109 280 чалавек
Сытуацыя рэальнай палітычнай барацьбы. Чаму рэжым Лукашэнкі так зацята ваюе з апазыцыяй за мяжой
Праваабаронцы: КДБ праводзіць ператрусы і допыты прадстаўнікоў прафсаюзаў
На 13 содняў арыштавалі прарасейскую актывістку Бондараву. Чым яна вядомая
«Зьвяртаю ўвагу ГУБАЗ на дадзеную правакацыю». Як прарасейская актывістка Бондарава змагалася супраць традыцыйнай беларускай культуры
У МУС назвалі памер хабару, які нібыта далі першаму намесьніку начальніка Беларускай чыгункі
«Свабода нібыта паветра»: Дзеячы культуры і мастацтва пра значэньне Радыё Свабода для беларусаў
Што чакае Лукашэнку; Ці ўратуе Эўропа Ўкраіну; Прэмія для Альгерда Бахарэвіча
ЖЫВАЯ ТРАНСЬЛЯЦЫЯ
https://www.youtube.com/live/xYZTaD6tYks
У выніковым тыднёвым выданьні «ПіКа Свабоды» Дзьмітры Гурневіч размаўляе са сваімі гасьцьмі пра найбольш запамінальныя падзеі апошніх дзён.
З палітычным камэнтатарам Аляксандрам Фрыдманам ён закрануў інаўгурацыю Лукашэнкі. З украінскім вайсковым экспэртам Ігарам Раманенкам гутарыць пра заканчэньне вайны ва Украіне.
З Альгердам Бахарэвічам — пра літаратурную прэмію Ляйпцыскага кніжнага кірмашу за кнігу «Сабакі Эўропы».
Вольга Бондарава, якая праславілася сваімі даносамі, пасьля якіх скасоўвалі традыцыйныя культурныя імпрэзы, атрымала 13 дзён адміністрацыйнага арышту.
Читать полностью…
«Зьвяртаю ўвагу ГУБАЗ на дадзеную правакацыю». Як прарасейская актывістка Бондарава змагалася супраць традыцыйнай беларускай культуры
Вольга Бондарава, якая праславілася сваімі даносамі, пасьля якіх скасоўвалі традыцыйныя культурныя імпрэзы, атрымала 13 дзён адміністрацыйнага арышту. Прыгадваем, як яна змагалася супраць і без таго рэдкіх для Беларусі канцэртаў і фэстываляў. https://smarturl.click/Q1943
У Беларусі з 1991 году насельніцтва зьменшылася больш чым на 10 %, да 9 109 280 чалавек
https://smarturl.click/xBJne
За апошнія 34 гады найбольш скарацілася насельніцтва Віцебскай, Гомельскай і Магілёўскай абласьцей.
Вярхоўны суд вынес яшчэ адзін вырак у справе аб «генацыдзе»: прызналі вінаватым памерлага 28 гадоў таму
https://smarturl.click/9zgYG
Сямёна Серафімовіча, які памёр у 1997 годзе, прызналі вінаватым у «генацыдзе беларускага народу». У сувязі са сьмерцю абвінаваўчы прысуд пакінулі без прызначэньня пакараньня. Пры гэтым вырак можа быць абскарджаны цягам 10 дзён.
Пошукі амэрыканскіх салдат, якія зьніклі ў Літве, працягваюцца. Што вядома на раніцу 28 сакавіка. ФОТА
https://smarturl.click/VDW74
У пятніцу раніцай прэзыдэнт Літвы Гітанас Наўседа прыбыў на палігон Падбродзьдзя (Pabradė).
Пацьвердзілася інфармацыя пра арышт Вольгі Бондаравай
https://smarturl.click/LYBMe
Інфармацыю пра арышт Бондаравай пацьвердзілі ў судзе. Вядомая прарасейская актывістка з Горадні ваюе супраць беларускай гісторыі, мовы і дзеячаў. Яна нападала і на чыноўнікаў.
«Свабода нібыта паветра»: Дзеячы культуры і мастацтва пра значэньне Радыё Свабода для беларусаў
https://smarturl.click/XyzXM
Творчыя асобы — пісьменьнік, культуроляг, паэтка, мэдыяактывіст, музыка — разважаюць, што беларусы могуць страціць з закрыцьцём Радыё Свабода. І апавядаюць свае гісторыі, зьвязаныя з гэтым мэдыя.
Зяленскі запатрабаваў рэакцыі ЗША на ўдары па энэргааб’ектах у Херсоне
https://smarturl.click/W3En4
Прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі на прэс-канфэрэнцыі ў чацьвер заявіў, што хацеў бы атрымаць рэакцыю ЗША на расейскія ўдары па Херсоне, у тым ліку па абʼектах энэргетычнай інфраструктуры. Ён абвінаваціў Расею ў парушэньні дамоўленасьцяў, дасягнутых на перамовах дэлегацый Расеі і ЗША ў Саудаўскай Арабіі, падчас якіх прапаноўвалася ўвесьці мараторый на абстрэлы энэргетычных абʼектаў як з расейскага, так і з украінскага боку.
Томас Вайлер атрымаў Ляйпцыскую кніжную прэмію за пераклад кнігі «Я з вогненнай вёскі...»
https://smarturl.click/Q1900
Томас Вайлер стаў ляўрэатам Ляйпцыскай кніжнай прэміі за найлепшы пераклад. Ён уганараваны за пераклад зь беларускай мовы кнігі «Я з вогненнай вёскі...» Алеся Адамовіча, Янкі Брыля і Ўладзімера Калесьніка. Пра гэта паведаміў на сваёй старонцы ў Фэйсбуку пісьменьнік Альгерд Бахарэвіч:
«Вось жа, дзьве з чатырох (!) найважнейшых кніжных прэмій выставы дасталіся сёлета беларускім кнігам у нямецкім перакладзе. І абедзьве пераклаў Томас Вайлер. Такога не бывала яшчэ ніколі ў гісторыі. Віншую майго дарагога перакладчыка!»
У новы пакет санкцый ЭЗ уключылі кампанію нямецкага дэпутата Дорнаў, якога падазраюць у выкарыстаньні працы палітвязьняў
https://smarturl.click/AdvBO
Рада Эўрапейскага зьвязу 27 сакавіка ўвяла санкцыі супраць 25 фізычных і 7 юрыдычных асоб Беларусі. Агулам цяпер у эўрапейскім санкцыйным сьпісе 312 фізычных і 47 юрыдычных асоб зь Беларусі. Ад сёньня там і ТАА «Цыбулька-Бел» з аграгарадку Гуды Лідзкага раёну.
Раней паведамлялася, што ўладальнікам «Цыбулькі-Бел» зьяўляецца дэпутат фэдэральнай зямлі Саксонія ад ультраправай партыі «Альтэрнатыва для Нямеччыны» Ёрг Дорнаў, якога падазраюць у выкарыстаньні працы беларускіх палітвязьняў.
Удзельнікі сустрэчы ў Парыжы: зараз ня час здымаць з Расеі санкцыі
https://smarturl.click/z25XE
Францыя, Вялікая Брытанія і іншыя краіны так званай кааліцыі ахвочых, як і Ўкраіна, заявілі пра несвоечасовасьць паслабленьня або адмены санкцый у дачыненьні да Расеі цяпер. Пра гэта па выніках сустрэчы прадстаўнікоў каля 30 краін у Парыжы, якая прайшла ў чацьвер, заявілі прэзыдэнт Францыі Эманюэль Макрон і прэм’ер-міністар Вялікабрытаніі Кір Стармэр.