-
کانال رسمی دکتر رحیم نوبهار دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهیدبهشتی
چکیده‌ی مقاله به شرح ذیل است:
غالب متون قانونی به‌صورت قضایای عام نوشته یا گفته شده‌اند. از طرف دیگر، هماره قانون‌گذار - در بهترین حالت - یک قدم از اختراعات و تحوّلات عقب بوده است. این دو امر، این پرسش بسیار مهم را به همراه خواهد داشت که آیا مفسّر می‌تواند در فهم و حل مسائل نوپدید که در زمان تقنین وجود نداشته‌اند، به عمومات قانونی استناد نماید؟ اگر می‌تواند، ضوابط و اصول حاکم بر این استناد کدامند؟ در مقاله حاضر، سعی می‌کنیم با تکیه بر اصول مشترک تفسیری در میان فقهای امامیه و حقوق‌دانان آمریکایی، به این سوال بسیار مهم و بنیادین پاسخ دهیم. دیدگاه ما در قالب یک نظریه عمومی ذیل دو محور ارائه می‌گردد: در محور اول، نشان می‌دهیم که استناد به عمومات در حل مسائل نوپدید روشی عقلائی در تفسیر متون فقهی و حقوقی است؛ سپس در محور دوم، تلاش می‌کنیم تا شما را قانع نماییم که در این استناد باید میان مسائلی که در زمان تقنین برای مخاطب عادتاً محال و غیرممکن به نظر می‌رسیده و غیر آن تفاوت گذاشت و صرفاً در صورت اول است که استناد به عمومات قابل قبول است.
#مسائل_مستحدثه
#عمومات_تفسیر
#قاضی_اسکالیا
#نص‌گرایی
@rahim_nobahar
📍مشروح چکیده‌ی مقاله‌ی فوق:
این مقاله با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی، در پی تحلیل کاربرد شواهد عصب‌شناختی در پرونده‌های کیفری است. تکنیک‌های نوین سنجش عصبی مانند تصویربرداری کاربردی، زمینه‌ساز تولید داده‌های عصب‌شناختی است. اعتبارسنجی شواهد عصب‌شناختی، با بررسی مزیت‌ها و محدودیت‌های حاکم بر آن صورت خواهد گرفت. برابر یافته‌های تحقیق، شواهد عصب‌شناختی به رغم محدودیت‌های خود، مانند هزینه‌بر بودن، مضر بودن و عدم قطعیت، می‌تواند به عنوان ادلۀ پشتیبان در کنار سایر ادله کیفری در خصوص میزان کنترل افراد بر رفتار، تکمیل یافته‌های روان‌شناختی در پروندۀ شخصیت، احراز رشد کیفری و... به کار رود. کاربست چنین اماراتی در دادگاه‌های کیفری، نیازمند تبیین راهبردهای اساسی و مرتفع ساختن چالش‌های حقوق بشری و اخلاقی آن می‌باشد.
#تکنیک‌های_سنجش_عصبی
#حقوق_کیفری_عصب‌شناسی
#شواهد_عصب‌شناختی
#حقوق_عصب‌شناختی
@rahim_bobahar
📍چکیده‌ی مقاله‌ی فوق را با این شرح می‌خوانید:
بنیاد نظری پدرسالاری قانونی، شماری از رویکردهای خاص معرفت‌شناختی، نظریه‌های اخلاقی و سیاسی است. وجود طیف وسیعی از انواع پدرسالاری همچون پدرسالاری نرم، سخت، موسّع، مضیق، قوی، ضعیف، مبتنی بر رفاه، اخلاقی، خالص و ناخالص سبب شده است تا نگرش‌های مختلفی درباره پدرسالاری مطرح شود. پذیرش پدرسالاری همچون اصلی جرم‌انگار مستلزم نوعی نظام کیفری بالا به پایین و تضعیف حق انتخاب شهروندان است. مقاله با نقد مبانی معرفتی، اخلاقی و سیاسی پدرسالاری، رویکردهای پدرسالارانه در قلمرو جرم‌انگاری را تنها در موارد کاملا استثنایی قابل پذیرش می‌داند. برابر یافته‌های این پژوهش، پدرسالاری به شرط عدم نقض آزادی کامل انسان‌ها و ضرورت حفظ نظم اجتماعی و همچنین در مورد افراد محجور مانند کودکان و دیوانگان، پذیرفتنی است.
#نظریه_قدرت_سیاسی
#پدرسالاری_قانونی
#ضرر_به_خود
#جرم_انگاری
@rahim_nobahar
📌 مصاحبه‌ی استاد دکتر رحیم نوبهار، عضو هیأت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی (ره)، با خبرگزاری معتبر شفقنا که ذیل آن، ایشان علاوه بر تبیین عوامل زمینه‌ساز حادثه‌ی عاشورا و اهداف امام حسین (علیه‌السلام) از قیام عاشورا، به درس‌ها و عبرت‌های نهضتِ حضرت برای امروز نیز می‌پردازند.
@rahim_nobahar
لینک (پیوند) مصاحبه:
https://fa.shafaqna.com/news/1421902/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9-%D9%87%D8%B1%DA%AF%D8%B2-%D9%88%D8%B9%D8%AF%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%88%DA%86-%D9%88-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D9%85%D9%84/
"واکاوی معیارهای فقهی در ارزیابی صلاحیت نامزدهای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران" عنوان مقاله‌ی تازه‌انتشاریافته‌ی دکتر رحیم نوبهار است که در شماره‌ی زمستان ۱۴۰۰ از مجله‌ی پژوهش حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی (ره) منتشر شده و چکیده‌ی آن در لینک زیر از تارنمای مجله، قابل مشاهده است:
https://qjpl.atu.ac.ir/article_13875.html
@rahim_nobahar
"فقه کیفری تکلیف‌مدار و دگرگونی پارادایمی" عنوان مقاله‌ی تازه‌انتشاریافته‌ی دکتر رحیم نوبهار و همکاران است که در شماره‌ی نخست از دوره‌ی ۵۱ (بهار و تابستان ۱۴۰۰) مجله‌ی مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه تهران منتشر گردیده است.
@rahim_nobahar
#نشست مجازی با حضور استاد دکتر رحیم نوبهار؛
✅ «ابتذال خشونت؛ تاملی میان‌رشته‌ای در باب قتل‌های درون‌خانوادگی»؛
⏰ شنبه ۸ خردادماه ۱۴۰۰، ساعت ۱۸:۳۰.
@rahim_nobahar
مقاله‌ی "مجازات اعدام: چشم‌اندازی اسلامی" نگاشته‌ی نوی دیگری از دکتر رحیم نوبهار است که در شماره‌ی نخست مجلّه‌ی مدرس حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۳۹۹ چاپ شده است.
@rahim_nobahar
مقاله‌ی فوق با عنوان «رویکرد تجربی به مجازات؛ چشم‌اندازی اسلامی»، نگاشته‌ای نو از دکتر رحیم نوبهار است که در شماره‌ی بهار و تابستان ۱۳۹۹ مجلّه‌ی مطالعات حقوقی معاصر به‌چاپ رسیده‌است.
@rahim_nobahar
کتاب «عام برات» روایتی از سقای جهان‌دیده‌ی هشت سال دفاع مقدس است که سال ۱۳۹۹ به قلم دکتر رحیم نوبهار و در انتشارات سوره مهر منتشر شده است. این کتاب در هفت فصل به شرح خاطرات رزمنده‌ی پیشکسوت و کهن‌سال کازرونی سال‌های دفاع مقدس، آقای "برات نوبهار" پدر بزرگوار شهید جلال نوبهار، می‌پردازد. او در جبهه‌های جنگ به عام‌برات معروف و مشهور بود، متولد سوم تیرماه ۱۳۰۷ در روستای دشت‌ارژن فارس است. این کتاب به خاطرات او از سال‌های پیش از جنگ تحمیلی، حضور در جمع دومین گروه رزمندگان کازرونی مدافع سوسنگرد به فرماندهی شهید امرالله باقریه و مرحوم حاج رمضان خرسند، جاماندن از عملیات طریق‌القدس، عملیات بیت‌المقدس، آب‌رسانی در زبیدات، مجنون، فاو و شلمچه و پس از پذیرش قطعنامه می‌پردازد و روایتگر حضور ده‌ساله‌ی او در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل است.
#معرفی_کتاب
#برات_نوبهار
#شهید_جلال_نوبهار
#دکتر_رحیم_نوبهار
مقاله‌ی «استناد به عمومات در حل مسائل نوپدید؛ مطالعه‌ی تطبیقی فقه امامیه و حقوق آمریکا» اثری نو از دکتر رحیم نوبهار است که آبان ۱۴۰۱، در شماره‌ی پیاپی ۳۳ از مجله‌ی علمی پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، انتشار یافته‌است.
@rahim_nobahar
مقاله‌ی «مزایا و چالش‌های کاربست شواهد عصب‌شناختی در دادگاه‌های کیفری» عنوان مقاله‌ی مشترک و جدیدِ دکتر رحیم نوبهار است که در شماره‌ی پاییز و زمستان ۱۴۰۰ از مجله‌ی آموزه‌های حقوق کیفری به چاپ رسیده است.
@rahim_nobahar
مقاله‌ی "مبانی پدرسالاری قانونی با نگاهی به نقش آن در جرم‌انگاری" نگاشته‌ی نوی دکتر رحیم نوبهار است که در شماره‌ی تابستان ۱۴۰۱ از مجلّه‌ی مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز منتشر شده است.
@rahim_nobahar
چکیده‌ی مقاله‌ی فوق به شرح ذیل است:
حق انتخاب‌شدن از مهمترین جلوه‌های حق تعیین سرنوشت است. این حق مطلق نیست اما محدود ساختن آن نیازمند به توجیه است. استناد ناموجه به شایستهسالاری و لزوم امانتداری منتخبین افزون بر تضییع حق انتخابشوندگان، حق انتخاب‌کنندگان را محدود می‌سازد. از چشم‌انداز سیاسی- اجتماعی؛ سختگیری در شرایط داوطلبان مناصب عمومی، وجهه مردمسالاری نظام را مخدوش می‌نماید. در جمهوری اسلامی ایران ضروری دانستن شرایطی مانند عدالت نامزدهای انتخاباتی، امانت شرعی پنداشتن مناصب عمومی و استناد به اصل عدم صلاحیت و عدم واجدیت شرایط قانونی، انتخابات منصفانه و رقابتی را با چالش روبهرو ساخته است. بررسی شرایط نامزدها با رویکرد احراز شخصی صلاحیت‌ها به‌جای احراز نهادی نیز وضعیت را پیچیده‌تر کرده است. این مقاله با روش تحلیلی- انتقادی، کاربست معیارهای بررسی صلاحیت نامزدها توسط شورای نگهبان را واکاوی می‌نماید. برابر یافته‌های مقاله، برای برون‌رفت از این چالش‌ها می‌توان درباره شرط عدالت به تئوری‌هایی که تفسیری متساهل‌تر از عدالت بدست می‌دهند تکیه کرد. همچنین با توجه به اینکه مردم، مالکان حوزه عمومی‌اند، می‌توان ماهیت تصدی مقامات عمومی را به‌جای امانت شرعی، امانت مالکانه قلمداد کرد. به همین ترتیب، می‌توان با به‌کارگیری اصل عدم فسق، مرتبه‌ای پایینتر از عدالت را اثبات نمود و بخشی از مشکلات موجود در نظام انتخاباتی کشور را رفع کرد.
#شرایط_نامزدهای_انتخاباتی
#حق_بر_انتخاب_کردن
#حق_بر_انتخاب_شدن
#شورای_نگهبان
#عدالت
@rahim_nobahar
چکیده‌ی مقاله‌ی "فقه کیفری تکلیف‌مدار و دگرگونی پارادایمی":
نظریة پارادایم‌های علمی توماس کوهن، قلمرو خود را از بستر اصلی آن، که علوم طبیعی است، گسترده‌تر کرده و وارد علوم اجتماعی هم شده است. فقه کیفری را نیز می‌توان از منظر تحولات پارادایمی مطالعه کرد. این مقاله با تکیه بر روش تاریخی-تحلیلی، عوامل مؤثر در شکل‌گیری پارادایم فقه رایج را واکاوی کرده است. در این مقاله به اثرگذاری عوامل مؤثر در شکل‌گیری پارادایم رایج فقهی از جمله ویژگی‌های مربوط به محیط پیدایش اسلام، انسان‌شناسی متافیزیکی، رویکرد تفسیر لفظی متن و نگاه تکلیف‌مدار به انسان پرداخته شده است. همچنین با اشاره به چالش‌هایی که فقه رایج تحت تأثیر تحولات ناشی از نگاه حق‌مدار با آن مواجه میشود، با ارجاع بخشی از تغییرات پارادایمی به بنای عقلا و سیرۀ خردمندان پیشنهاد می‌دهد که فقه جزایی می‌تواند و باید از پارادایم حق‌مدار استقبال کند. ورود نگاه حق‌مدار به فقه کیفری مایة تحولات مهمی در آن میشود. برعکس، بسته بودن باب تحولات پارادایمی به روی فقه و به‌ویژه پارادایم حق‌مدار با گذر زمان این بخش از فقه را از واقعیت‌ها و مقتضیات زمانه دورتر می‌سازد.
#مجازات‌های_اسلامی
#تکلیف‌مداری
#حق‌مداری
#پارادایم
@rahim_nobahar
✅ تالیف جدید دکتر رحیم نوبهار
🖌 بر پایه یک فتوای مشهور و سنتی در فقه اسلامی، خون‌بهای یک زن نصف خون‌بهای مرد است. این کتاب این فتوا را نقد می‌کند و به‌نفع برابری دیه زن و مرد استدلال می‌کند. برابر یافته‌های این پژوهش، راه‌های فقهی برای تنظیم نظام جدید دیات و جبران خسارت‌های بدنی گشوده است. برای این منظور، اصول بنیادین مانند عدالت، انصاف و اشتراک در احکام همراه با ملاحظه واقعیت‌ها و اقتضائات جوامع مدرن بسیار اساسی‌اند. کتاب با تکیه بر اصول یادشده و استدلال‌های درون‌فقهی، ظرفیت‌های شریعت اسلامی را برای رفع انواع تبعیض‌های ناموجّه در زمینه‌هایی مانند ارث، شهادت و تصدّی مناصب عمومی مانند قضاوت برجسته می‌سازد.
📕 نوبهار، رحیم، برابری دیه زن و مرد در آموزه‌های اسلامی، چاپ نخست، تهران، نشر طرح نو، تابستان ۱۴۰۰، ۲۴۶ صفحه.
📍ISBN: ۹۷۸۹۶۴۴۸۹۱۵۰۲
@rahim_nobahar
چکیده‌ی مقاله‌ی "مجازات اعدام: چشم‌اندازی اسلامی" به شرح ذیل است:
این مقاله با تکیه بر برخی از مبانی اصولی و فقهی که پایبندی به آنها به نوبه خود می‌تواند شمارگان مجازات اعدام را کاهش دهد، نشان می‌دهد که دیدگاه‌های اسلامی از جنبه‌های گوناگون بر رویکردی کاملاً حدّاقل‌گرا به مجازات اعدام تأکید دارد. مقاله، هم به اعدام از باب حد و هم به اعدام از باب قصاص پرداخته و به اعدام از باب تعزیر که در برخی نظریه‌های فقهی آمده نیز اشاره کرده است. مقاله همچنین، به برخی از جنبه‌های شکلی، ادلّه اثبات و نظام رسیدگی به جرایم مستوجب اعدام پرداخته است که با کاربست آنها، موارد مجازات اعدام در عمل، به شدّت کاهش می‌یابد. ضرورت انسانی‌بودن شکل و شیوه اجرای مجازات اعدام نیز به اختصار بررسی شده است.
#اصل_کمینه‌گرایی_در_کیفر
#اصل_احتیاط
#حق_حیات
#کیفر_اعدام
#حق_حیات
#فقه
@rahim_nobahar
چکیده‌ی مقاله‌ی فوق به شرح ذیل است:
تجربه‌گرایی به‌عنوان رویکردی در فلسفۀ اجتماعی به لحاظ روش بر آزمون و خطا مبتنی است. این روش در علوم طبیعی و سپس تا اندازه‌ای در علوم انسانی پذیرفته شده است. در این مقاله کاربست این رویکرد در حقوق کیفری و به‌ویژه مجازات واکاوی میشود. نگارندگان این مقاله پس از مرور مبانی تجربه‌گرایی و تاریخچۀ بهره‌گیری از آن و برخی نقدهای وارد بر تجربه‌گرایی پیشنهاد می‌دهند که با توجه به حجیت و اعتبار حکم عقل و بنای عقلا از یک سو و عقلانی بودن درجه‌ای از تجربه‌گرایی از سوی دیگر و نیز اعتبار ظن حاصل از تجربه می‌توان از داده‌های تجربی در چارچوبی معین برای سنجش کارآمدی مجازات‌ها استفاده کرد. در این مقاله همچنین به ذکر و تحلیل شواهدی از کاربست این رویکرد در منابع اسلامی ازجمله روایات و آرای فقیهان پرداخته شده و نیز نمونه‌هایی از تحولات قانون‌گذاری بر مبنای تجربه در قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران بررسی شده است؛ امری که به‌نوبۀ خود می‌تواند گواه صحت کاربست رویکرد تجربی باشد.
#تجربه_گرایی
#حقوق_کیفری
#فقه_اسلامی
#فلسفه_مجازات
@rahim_nobahar
https://book.icfi.ir/book/172349/%D8%B9%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%AA?paginatedParams=page%3D1%26size%3D18%26search%3D%25D8%25B9%25D8%25A7%25D9%2585%2B%25D8%25A8%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AA
📍لینک کتاب "عام‌برات" در نمایشگاه مجازی کتاب تهران.