1202
باستان‌شناسي، انسانشناسی، و تاريخ برای همه. باستانشناسان برای عضویت میتوانند به این آدرس ایمیل بفرستند: society.iranian.archaeology@gmail.com
[انتشارات] مجله سرونامه (ش 7-10) و مقاله « ایده پیش از تاریخ خراسان و معاصریت آن»
درود دوستان گرامی و همکاران
سال نو بر همهء شما فرخنده باد
پر خنده باد و شاد
تا انتهای سال، باشید برقرار
نباشید بی قرار
تا سالیان سال، باشید پر نشاط
باشید چون بهار رویندهء محیط
پویندهء صفا، جویندهء بقا
بامدادتان به مهر، روشن تر از هوا
به پیوست سه شماره نشریه سرونامه را تقدیم می کنم همراه با مقاله ای از اینجانب با عنوان «ایده پیش از تاریخ خراسان و معاصریت آن» صص ۱۷۷ - ۲۰۷
این مقاله را دو سال پیش نوشته بودم و اخیرا برای این مجموعه مرتبط با توسعه و نقد توسعه به روزش کرده و نهایتا منتشر شد.
از نقد و نظرها استقبال می کنم.
چنانکه احتمالا می دانید بیش از بیست سالی است در کنار پیش از تاریخ به معاصر هم پرداخته ام و این مقاله ترکیبی از هر دو در مورد خراسان است.
لازم می دانم یادآوری کنم «ایده خراسان» در افغانستان معاصر، ایده ای سیاسی است اما من از منظر پژوهشگری با دید بلند مدت مقاله را نوشته ام نه ضرورتا با دیدی سیاسی - اجتماعی.
شاد باشید
با مهر
عمران گاراژیان
״هویت ایرانی״ در گذر از ״قومیت״ به ״ملیت״
✍🏼 ناصر فکوهی
برخی معتقدند رسوخ و نفوذ در فرهنگ و هویت جوامع کهنسالی مثل ایران، یونان، هند و مصر بسیار دشوارتر است از رسوخ و نفوذ در جوامع تازه شکل گرفته ای مثل فرانسه و آلمان. یعنی فرهنگ و هویت کشورهای کهن سال، از دیرینگی ای برخوردارند که مانع از تحت تاثیر قرار گرفتن آنها می شود. شما اساسا طرح مسئله را به این شکل، صحیح و علمی می بینید؟
_دراین مورد بحث های زیادی وجود دارد. من فکر می کنم که کهن سالی فرهنگی، هنوز یک بحث بیش از اندازه مبهم است. وقتی ما از “حافظه تاریخی دموکراتیک” یا “حافظه تاریخی ملی” صحبت می کنیم، از یک چیز مشخص صحبت می شود. در این دو عبارت ما پذیرفته ایم و توافق کرده ایم که در یک گذشته مشخص ، مشترک هستیم؛....
لینک به متن کامل
https://nasserfakouhi.com/%d7%b4%d9%87%d9%88%db%8c%d8%aa-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c%d7%b4-%d8%af%d8%b1-%da%af%d8%b0%d8%b1-%d8%a7%d8%b2-%d7%b4%d9%82%d9%88%d9%85%db%8c%d8%aa%d7%b4-%d8%a8%d9%87-%d7%b4%d9%85%d9%84%db%8c/
[کشفیات] قدیمی‌ترین نان —
باستانشناسان از محوطه باستانی چاتال هویوک (Çatalhöyük) در ترکیه شواهد قدیمی ترین نان را کشف کرده اند که قدمتی 8600 ساله دارد.
چاتال هویوک یکی از مهمترین سکونتگاههای بشری از دوران نوسنگی و یکی از بزرگترین روستاهای زمان خود محسوب میشود. چاتال هویوک در سال 2012 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
در حفاریهایی که اخیرا در چاتال هویوک انجام شده، باستانشناسان در اطراف یک تنور تخریب شده شواهد مقادیری جو، گندم، دانه های نخود، و کمی شواهد غذا شناسایی کرده اند. محققین در گوشه این تنور یک شی دایره ای و اسفنجی کشف کرده اند که مطالعات آزمایشگاهی نشان میدهد که در واقع بقایای یک تکه نان و متعلق به 8600 سال قبل است.
خبر این کشفیات در نشریه Arkeonews منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید.
https://arkeonews.net/archaeologists-discover-8600-year-old-bread-at-catalhoyuk-may-be-the-oldest-bread-in-the-world/
/channel/societyforiranianarchaeology
گزارش های بیست و یکمین گردهمایی سلانه باستان شناسی ایران، تهران ، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستانشناسی.
از کانال کتابخانه پژوهشکده باستان شناسی
🔺نامه اعتراضی جمعی از دانشجویان باستانشناسی به رییس دانشگاه
‼️وضعیت اسفناک بانک سفال و تلاش دانشجویان برای بازپس‌گیری آزمایشگاه
📍در بخشی از متن این نامه آمده است:
🔸به استحضار می‌رساند؛ امضاءکنندگان نامه جمع کثیری از دانشجویان رشته‌های باستانشناسی، تاریخ و ایران‌شناسی و انجمن‌های دانشجویی دانشگاه تهران و دیگر دانشگاه‌های سراسر کشور و علاقمندان به اعتلای علم و ارتقاء فرهنگ و صیانت از مواریث تاریخ و فرهنگ ایران، مراتب اعتراض و نگرانی خود را از واگذاری غیرقابل توجیه بخشی از مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران که شامل چندین آزمایشگاه و محل آموزش دانشجویان و برگزاری سخنرانی‌های علمی مؤسسه بوده است، به مؤسسه "حکمت پژوهی علوم" ابراز می‌دارند.
🔸خبر بسیار نگران‌کننده واگذاری ضلع شرقی مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران شوکی دلهره‌آور برای باستانشناسان، باستان‌پژوهان و همه دوستداران فرهنگ، میراث فرهنگی و هویت سرزمین عزیزمان ایران بود. اتفاق ناموجه و ناگواری که موجب آسیب و وقفه در آموزش دانشجویان این رشته شده است. تأسیس مؤسسه‌ای در مؤسسه فعال، پویا و پراهمیت دیگر و یا به تعبیری بنا نهادن خانه‌ای در خانه دیگری در منطق پذیرفتنی نیست. درباره این رویداد بیان چند نکته لازم است:
◀️ رشته باستانشناسی و دانشجویان این رشته همواره در صدر شارحان و معرفان مواریث فرهنگی هستند و دلسوزانه و دغدغه‌‌مندانه عمر خود را بر سر صیانت و پژوهش این مواریث و آثار به‌جای مانده از آن می‌نهند. به‌منظور آماده شدن برای این وظیفه خطیر، نیاز به پرورش نیروهای کارآزموده و متخصص در حوزه‌های مختلف باستانشناسی است. برای دستیابی به این هدف، منابع مادی و میدانی در دسترس، به همراه آزمایشگاه‌های تخصصی مختلف، برای آموزش و پرورش دانشجویان مشتاق و ساعی، ضروری است؛ مسؤلیتی که از بدو تأسیس در اولویت مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران بوده است.
◀️مواد فرهنگی مورد مطالعه باستانشناسان و متخصصین علوم میان‌رشته‌ای، با دقت و مراقبت مثال‌زدنی توسط دانشجویان تعلیم‌دیده و با همکاری و نظارت اساتید و پیشکسوتان این رشته در کاوش‌های پرهزینه و عمرخوار باستانشناسی جمع‌آوری و ثبت و ضبط میشوند. پس از آن به‌صورت ایمن به مؤسسه‌ی باستانشناسی، آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی منتقل می‌گردند. دانشجویان با راهنمایی اساتید خود مداراک، آثار و مواد باستانشناسی را مورد تبیین، خوانش و پژوهش قرار میدهند و نتایج کار خود را تحت عنوان رساله‌های دکتری، پایان‌نامه‌های دوره ارشد و نیز طرح‌های پژوهشی ارائه میدهند.
◀️محوطه‌های باستانشناسی پس از کاوش قسمتی از بدنه خود را برای همیشه از دست میدهند و تکرار کاوش و به‌دست آوردن دوباره آن اطلاعات ناممکن میشود. از آنجایی که هر محوطه و هر لایه باستانی دارای نهشت‌ها، محتویات و مواد فرهنگی منحصر به فردی است، اگر این مواد از دست بروند، دیگر تکرار‌پذیر نیستند. در کار باستانشناسی، اولین خطا همانا آخرین خطاست و راهی برای بازگشت و تصحیح وجود ندارد. از طرفی، مواد به دست آمده به دلیل قدمت بالا نیازمند شرایط نگهداری ویژه‌ای هستند و هرگونه سهل‌انگاری می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. این درحالی است که این منابع میدانی زیر سقف مؤسسه باستانشناسی گردآوری شده بودند و چندی پیش از آموزشگاه و آزمایشگاه‌های تخصصی به حیاط مؤسسه پرتاب شده‌اند و در معرض نابودی کامل قرار گرفته‌اند؛ ساختمان آموزشگاه که کلاس درس و تعلیم دانشجویان بوده و آنها بر روی منابعی که حاصل ده‌ها سال زحمت و تلاش و با هزینه بسیار گردآوری شده مطالعه و پژوهش میکردند به‌طور کامل تعطیل و برگزاری کلاس‌ها متوقف شده است.
◀️اغلب ما دانشجویان (اگر نگوییم همه)، در طول مدت تحصیل از امکانات موجود در این ساختمان بهرمند شده‌ایم و بسیاری از دانشجویان در زیر سقف همین کارگاه‌ها و کلاس‌های درسی متخصصین علوم مرتبط با رشته باستانشناسی شده‌اند و از دل قدیمی‌ترین مؤسسه باستانشناسی کشور در دانشگاه مادر ایران بر فراز آسمان این علم در سراسر ایران و جهان درخشیده و نامدار شده‌اند.
◀️مؤسسه باستانشناسی علیرغم امکانات بسیار بسیار محدودش تنها مؤسسه باستانشناسی کشور است. پیشینه پژوهش‌هایش خوشبختانه هماره با موفقیت‌های بسیار همراه بوده است. مؤسسه‌ای که پرورش نیروی متخصص برای نیازهای این رشته در ده‌ها تخصص مختلف و در نتیجه مستقل و بی‌نیاز شدن باستانشناسی کشور از جمله اقدامات و سیاست‌های آن بوده است.
تلخ‌کام باید بیان کرد اکنون مواد فرهنگی در مکانی نامناسب درحال نابودی‌اند و نه تنها بر رغبت و انگیزه دانشجویان این رشته اثر سوء داشته و برخی از فرصت‌های شغلی اندک دانش‌آموختگان این رشته را نیز محدود و شرایط را بحرانی‌تر کرده که عواقب جدی برای رشته باستانشناسی خواهد داشت....
از میراث باشی
دونالد ویتکام (Donald Whitcomb) باستانشناس برجسته دوران اسلامی در سن 79 سالگی درگذشت.
Читать полностью…
🔹چگونه اسکندر کبیر سپاه هخامنشیان را در غزه شکست داد
🔹سال ۳۳۲ قبل از میلاد اسکندر سوم، پادشاه مقدونیه، در مسیر فتوحاتش چشم به مصر دوخته بود.
✍️بخش موندو، بی‌بی‌سی
https://bbc.in/3w41yBJ
@BBCPersian
[کشفیات] استحکامات عصر مفرغ از شمال عربستان —
در شمال غرب شبه جزیره عربستان و در واحه خیبر کشفیات جالبی انجام شده است. تیمی از باستانشناسان در واحه خیبر برای اولین بار استحکاماتی دفاعی کشف کرده اند که قدمت آن به عصر مفرغ و بین 2250-1950 قبل از میلاد برمیگردد. این استحکامات شبیه به دیگر واحه های محصور است که قبلا در شبه جزیره کشف شده بودند. بررسی ها و مطالعات بقایای معماری و تاریخگذاری لایه های باستانشناختی نشان میدهد که دیواری دفاعی به طول تقریبی 5/14 کیلومتر و با ضخامتی بین 40/2-70/1 و شامل 180 سنگر و برجک این واحه را حفاظت میکرده است. محققین معتقدند که این کشفیات در کنار داده هایی که قبلا به دست آمده اند همه حاکی از توسعه بومیِ پیچیدگی های اجتماعی و فرهنگی و مستقل از مناطق دیگر در این بخش از شبه جزیره عربستان است.
این کشفیات و کشفیات مشابه در چندین سال اخیر از شمال شبه جزیره عربستان تصور غالب مردم که اغلب فکر میکنند در عربستان قبل از اسلام چیزی جز زندگی بادیه نشینی وجود نداشته است تغییر میدهد.
نتایج این کشفیات در مقاله ای در شماره اخیر نشریه Journal of Archaeological Science: Reports منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید. دسترسی به این مقاله برای همگان
رایگان و آزاد است.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352409X23005308?via%3Dihub#ab005
/channel/societyforiranianarchaeology
📻پادکست برنامه این هفته پرگار: «تاریخ‌نگاری ایرانی ناسیونالیستی است؟»
❓آیا تاریخ‌نگاری ایرانی توانسته از بند ناسیونالیسمی که در چند صده اخیر با آن درگیر بود رهایی یابد؟
🔻میهمان‌ها:
بهروز چمن‌آرا، پژوهشگر ایران‌شناسی
مجید تفرشی، پژوهشگر تاریخ ایران
از بی.بی.سی
[کتابهای جدید] مجموعه دروس باستان شناسی (پیش از تاریخ، تاریخی، اسلامی) —
این کتاب مجموعه ایست جامع و کامل که تمامی نکات بیش از ۷۰ منبع موردنیاز جهت ازمون های سراسری کارشناسی ارشد و دکتری را دربردارد و تمامی مطالب را در قالب جدول، نمودار و کلیدواژه ارائه نموده است.محتوای این اثر شامل ۱۲فصل از دوره پارینه سنگی تا دوران اسلامی می باشد.این کتاب برای دومین بار در انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان به نویسندگی فاطمه هاشمی به چاپ رسیده است.
مرکز فروش: کتابفروشی جهاد دانشگاهی، جنب دانشگاه اصفهان
شماره تماس جهت سفارش: ۰۹۹۴۱۶۷۶۴۴۷
لینک خرید کتاب:
https://www.16book.ir/Shop/BookDetail/11831/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D9%85
فاطمه هاشمی
[کشفیات] قلعه 8 هزار ساله و جوامع شکارگر-گردآورنده —
خلاصه: "بطور سنتی روایت باستانشناسان از تاریخ تطور اجتماعی این است که منشاء پیچیدگی های سیاسی را باید در ظهور جوامع کشاورز جستجو کرد. با وجود این، چنین صورتبندی ای از ابتکارات و ابداعات جوامع کوچری گردآورنده-شکارگر غافل است مخصوصا جوامع کوچرویی که حدود 8000 سال پیش در تایگای سیبری زندگی میکردند. از جمله این ابداعات میتوان به ساختن محوطه های قلعه ای اشاره کرد که میتوان آنها را قدیمی ترین قلعه های تاریخ دانست.
در مقاله ای که اخیرا منتشر شده، محققین نتایج مطالعاتشان از محوطه قلعه ای آمنیا (Amnya) در غرب سیبری و همراه با تاریخگذاری های جدید رادیوکربن منتشر کرده اند. در بستر تغییرات اجتماعی و محیطی تایگا، میتوان آمنیا و قلعه های مشابه را به نوعی استراتژی تطبیق تعبیر کرد."
علیرغم زمستانهای خیلی سرد، هزاران سال قبل این جوامع کوچرو سبک زندگی راحتی را در سیبری تجربه کرده اند. برای معاش در رودخانه آمنیا ماهی گیری میکردند و با نیزه هایشان انواع گوزنها را شکار میکردند. برای اینکه آذوقه، گوشت و روغن ماهی را ذخیره کنند از ظروف سفالی استفاده میکردند. علاوه بر همه اینها، قدیمی ترین قلعه های که در تاریخ بشر میشناسیم را ساختند تا از خودشان در مقابل تهاجمات خارجی محافظت کنند. ساخت چنین قلعه هایی توسط کوچروها روایتها و تئوریهای رایج باستانشناسان را به چالش میکشد که مبنی بر آن سازه هایی در چنین مقیاس و دیوارهای دفاعی فقط بعد از ظهور جوامع کشاورز ممکن شده است. به نظر خیلی از باستانشناسان، ساخت چنین بناهای بزرگ مقیاس، افزایش جمعیت و بوجودآمدن طبقات و اقشار اجتماعی فقط بعد از بوجود آمدن زندگی کشاورزی با محصول پیش بینی پذیر و با قابلیت ذخیره شدن ممکن شد.
نتایج این تحقیقات در مقاله ای در نشریه Antiquity منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید. این مقاله بصورت آنلاین و رایگان در دسترس عموم قرار دارد.
https://www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/worlds-oldestknown-promontory-fort-amnya-and-the-acceleration-of-huntergatherer-diversity-in-siberia-8000-years-ago/90559E4105F93528A6552B36C7236259
/channel/societyforiranianarchaeology
یادداشت روز: مسجدالاقصی کجاست؟
✍🏼 عباس علیزاده
[کتابهای جدید] خطوط هیروگلیف، الفبایی، و خط های دروغین —
انتشارات دانشگاه کمبریج کتابی جدید با عنوان Hieroglyphs, Pseudo-Scripts and Alphabets (خطوط هیروگلیف، الفبایی، و خط های دروغین) منتشر کرده و نسخه پی.دی.اف آن را بصورت آنلاین و رایگان تا تاریخ 6 دسامبر در اختیار عموم قرار داده است. این کتاب را Ben Haring نوشته است.
https://www.cambridge.org/core/elements/hieroglyphs-pseudoscripts-and-alphabets/98F6CB75E5F4D8A5EC4746318C1A33E8
/channel/societyforiranianarchaeology
✅ارتباط هنر سرامیک ایران و چین
راضیه جیران‌زاده
✍تصویر کاسه سفالین سلطان آباد در شمال غرب ایران با طرح پرندگان در سدۀ چهاردهم میلادی – هشتم هجری
✍دانشگاه ایندبورگ یک سری کتاب‌ها دربارۀ «هنرهای اسلامی چینی» منتشر ساخت، که یک مجلد آن مربوط به هنر دوران مغول در ایران به قلم یوکا کادوی (Yuka Kadoi) در سال ۲۰۰۹ است. نویسنده از کاربرد و تاثیر هنرهای چینی بر هنرهای ایران در دوران پیش و پس از مغول گفتگو میکند. این کتاب ۲۸۶ صفحه است که در شش فصل مدون شده است. عناوین فصل‌های آن شامل: منسوجات، سرامیک، فلزکاری‌ها و مواد پراکنده، و سه فصل هم درباره منابع دستنویس درباره تصویرها و نقاشی‌ها است.
متن کامل در:
B2n.ir/j19931
از کانال انسانشناسی و فرهنگ
یادداشت: رنگ آمیزی تخت جمشید
✍🏼عباس علیزاده
با شاد باش نوروزی
[کشفیات] اسطرلاب از دوران اسلامی با خطوط عبری —
خانم دکتر فدریکا جیگانته (Federica Gigante) عضو هیئت علمی دپارتمان تاریخ در دانشگاه کمبریج (انگلستان) از موزه ای در شهر ورونا در ایتالیا یک اسطرلاب از اوایل دوران اسلامی کشف کرده است.
اسطرلاب ابزار مورد استفاده منجمین و در قرون وسطی مورد استفاده قرار میگرفته است. این اسطرلاب متعلق به قرن یازدهم میلادی است که روی آن خطوط متعددی دیده میشود و در نوع خود کم نظیر است. خانم جیگانته میگوید که "مسئولین موزه شهر ورونا نمیدانستند این شی چیست، اما الان این اسطرلاب به مهمترین شی موزه تبدیل شده است." مطالعات روی این شی نشان میدهد که این اسطرلاب به مدتی طولانی مورد استفاده قرار میگرفته است. چندین لایه خطوط روی این اسطرلاب نوشته شده که لایه های زیرین به سختی اما قابل شناسایی هستند. تغییرات زیادی طی زمان روی اسطرلاب ورونا انجام شده چون مورد استفاده افراد متعددی قرار گرفته است. حداقل سه نفر از افرادی که از این اسطرلاب استفاده کرده اند لازم دیده اند که ترجمه ای از کتیبه عربی اش روی آن اضافه کنند: دو نفر ترجمه عبری و یک نفر ترجمه لاتین به آن اضافه کرده اند. به ظن خانم جیگانته، این اسطرلاب در اصل از اندلس در اسپانیا بوده که بعد از مدتی دو نفر از مهاجران یهودی در اندلس ترجمه ای عبری روی آن اضافه میکنند اما بعد از مدتی این شی سر از جامعه مهاجر یهودی در ایتالیا در آورده که در آنجا دیگر خط و زبان عربی قابل فهم نبوده و لذا ارقام به خط لاتین روی آن اضافه شده است.
این شی یکی از نوادر محسوب میشود و شاهدی واضح از قرنها تعامل و تبادل علمی بین اعراب، یهودیان و مسیحیان محسوب میشود. این شی در عین حال یک شی اسلامی-یهودی-اروپایی محسوب میشود و اینها از هم قابل تفکیک نیستند.
خبر این کشف و مقاله آن در نشریه Nuncius منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید. دسترسی به این مقاله برای همگان رایگان و آزاد است.
https://brill.com/view/journals/nun/39/1/article-p163_9.xml?ebody=pdf-96202
/channel/societyforiranianarchaeology
گزیده ای از یافته‌های پژوهش های باستان شناسی ایران در سال هزار و چهار صد ویک
( بیست و یکمین گردهمایی سالانه باستان شناسی ایران اسفند هزار و چهار صد ودو )
تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستانشناسی.
از کانال کتابخانه پژوهشکده باستان شناسی
[کتابهای جدید] امپراطوریها و خدایان: نقش ادیان در تاریخ امپراطوریها —
کتابی جدید با عنوان Empires and Gods: The Role of Religions in Imperial History (امپراطوریها و خدایان: نقش ادیان در تاریخ امپراطوریها) منتشر شده که مجموعه ای با 12 مقاله از محققین و نویسندگان متعدد است. این کتاب را Jörg Rüpke، Michal Biran و Yuri Pines تدوین کرده اند و انتشارات De Gruyter در برلین آن را منتشر کرده است. مقالات عمدتا بر نقش مذهب در امپراطوریهای اواخر عصر باستان در قاره های آسیا و اروپا از جمله امپراطوریهای چین، روم و بیزانس، ساسانی، مغول، موریا و گورکانیان در هند و امپراطوری عثمانی تمرکز دارد.
"ارتباط داشتن با ادیان یکی از چیزهایی بوده که همیشه از رهبران یا امپراطوران انتظار میرفته است. ادیان از یک طرف به مانند چسباننده عمل میکردند و به امپراطوریها اتحاد میبخشیدند و منشا مشروعیت برای رهبران بودند. اما ادیان، از طرف دیگر، میتوانستند مشروعیت رهبران را و اتحاد امپراطوریها را نیز به خطر بیاندازند. امپراطوریها بر مردمانی با فرهنگها و اقوام و زبانهای متنوعی سلطه داشتند و به همین خاطر مجبور بودند که با مذاهب و عقاید متنوعی در تعامل باشند. تعامل امپراطوریها با ادیان بعضا شکل حمایت و تساهل و یا همکاری به خود میگرفته و یا بعضا شکل کنترل و سرکوب به خود میگرفته است. رفتار امپراطوریها با ادیان ممکن بود متنوع باشد، از جمله اینکه ممکن بود از یک دین واحد حمایت کنند، ممکن بود از ادیان متعددی حمایت کنند، یا حتی ممکن بود دین جدیدی را بوجود بیاورند و به آن تعالی ببخشند. رابطه امپراطوریها ممکن بود بین طیفی از حمایت افراطی از یک دین تا بی تفاوتی در تغییر باشد."
این کتاب را انتشارات De Gruyter ( لینک زیر) منتشر کرده و بصورت آنلاین و رایگان در اختیار عموم قرار داده است.
https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9783111342009/html
/channel/societyforiranianarchaeology
مؤسسه جهل و جور و حکمت وارونه سوار بر شانه نحیف تنها مؤسسه باستانشناسی کشور
...و اینک خبر غم‌انگیز دیگر!
تسخیر و اشغال و دو تکه کردن تنها مؤسسه باستانشناسی کشور و دستور تخلیه و به بیرون افکندن هزاران شیء گردآوری و نمونه‌برداری شده از کاوش‌های پرهزینه و عمرخوار باستانشناختی برای مشاهدات و مطالعات سپسین آزمایشگاهی و تأسیس شبانه و شبانگاه "مؤسسه حکمت پژوهی علوم"!!! و افراشتن تابلو مؤسسه "حکمت پژوهی" بر پیشانی ساختمان مؤسسه باستانشناسی! ملایی افزون‌خواه به پشتیبانی جماعتی قلدرمآب و فزون‌خواه و زورگوتر از خود ساختمانی را که آزمایشگاه مؤسسه باستانی‌شناسی دانشگاه تهران است و کلاس درس و بحث و آموزش دانشجویان رشته باستانشناسی، تسخیر و اشغال میکند. همسویی و همراهی و پشتیبانی رئیس دانشگاه از این نوع رفتارهای افزون‌خواهانه و افزون‌خواهی‌های افسارگسیخته جماعتی زورگو و قلدرمآب تأسف‌انگیز است.
حکمت‌اله ملاصالحی، ۲/۱۱/۱۴۰۲
@andishehekmat
رونمایی از قدیمی ترین قلم نی خوشنویسی ایران از دوره ساسانی
Читать полностью…
[ویدیو] مسجد کبود ایروان، ارمنستان —
معرفی مسجد کبود در شهر ایروان، پایتخت جمهوری ارمنستان که متعلق به قرن 18 میلادی است و توسط حسینعلی خان، حاکم ایروان، ساخته شده است.
ویدیو در یوتوب و از لینک زیر قابل دسترس است:
https://youtu.be/BwHMfwl9SPI
با تشکر از آقای پژمان اکبرزاده
[کشفیات] درباره انقراض حیوانات بزرگ —
برای دهه ها بین محققین درباره علل انقراض پستانداران بزرگی همچون ماموتها که در دوران پارینه سنگی زندگی میکردند بحث و مناظره وجود داشته است. گروهی از محققین بر این عقیده هستند که تغییرات شدید اقلیمی باعث انقراض این پستانداران شده است. بطور مثال، میگویند که هوا رو به گرمی رفت و دمای گرم برای ماموتهای پشمالو که در انطباق با دمای سرد بودند مناسب نبود. گروه دیگری از محققین بر این عقیده اند که انقراض تعداد زیادی از پستانداران در دوران پارینه سنگی متاخر همزمان است با مهاجرت و گسترش انسانهای مدرن (هوموساپینس) و علت انقراض آنها مرتبط است با کشتار و شکار بیش از حد این حیوانات توسط انسانها.
تا الان شواهد مهم در این رابطه بقایای فسیلی بوده که متعلق به پنجاه هزار سال گذشته است. این بقایای فسیلی نشان میدهد که انقراض پستانداران بزرگ با گسترش انسانهای مدرن در سطح جهان همخوانی دارد. اما اخیرا تیمی از محققین از 139 گونه پستاندارانی که از خطر انقراض رهایی یافته اند و امروزه زندگی میکنند نمونه دی.ان.ای گرفته اند. محققین با این نمونه ها که حاوی اطلاعات ژنتیکی ذی قیمتی درباره گذشته هستند نشان میدهند که جمعیت این حیوانات باقی مانده هم در طول پنجاه هزار سال قبل به شدت کاهش یافته است. با گروه بندی جهشهای ژنی و مطالعه شجره خانوادگی (همان کاری که در مورد انسانها انجام میشود) میتوان تغییرات در اندازه جمعیت یک گونه خاص را در طول زمان تخمین زد. این محققین تطور جمعیت های پستانداران را طی 750 هزار سال گذشته مطالعه کرده اند. برای 700 هزار سال جمعیت این حیوانات نسبتا ثابت و پایدار بوده است ولی به یکباره در 50 هزار سال گذشته جمعیت آنها به شدت کاهش پیدا میکند طوری که دیگر هرگز به وضعیت اولیه برنمی گردد. برای 800 هزار سال دنیا هر 100 هزار سال بین عصر یخبندان و بین یخبندان در نوسان بوده است. اگر تغییرات اقلیمی علت انقراض می بود، تغییرات جمعیتی بیشتری قبل از 50 هزار سال هم باید دیده میشد. اما چنین نبوده است. لذا، فقط یک توضیح باقی میماند و آن اینکه انسانها منشا و علت انقراض پستانداران بزرگ بوده اند.
این محققین میگویند که ماموتهایی که در مناطق سردسیر زندگی میکردند مثال خوبی برای بحثها و مناظرات در این رابطه نیستند چرا که اکثر گونه های پستانداران که منقرض شدند از جمله حیواناتی بودند که در مناطق معتدل زندگی میکردند.
نتایج این تحقیقات در مقاله ای در نشریه nature communications منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید. این مقاله بصورت آنلاین و رایگان در دسترس عموم قرار دارد.
https://www.nature.com/articles/s41467-023-43426-5
/channel/societyforiranianarchaeology
یادداشت جدید: چرا ایران قربانی انقلاب 1357 شد (قسمت اول)
✍🏼 عباس علیزاده
[مقالات جدید] نیپور، واتیکان سومری
علیزاده، عباس (1402)، "نیپور، واتیکان سومری"، مجله کندوکاو، سال 13، شماره 14، صص 1-10.
یادداشت روز: چرا کشورهای اسلامی عقب مانده و دیکتاتوری اند؟
✍🏼 عباس علیزاده
با درود و عرض ادب
آذرماه که می رسد ناخودآگاه نام آذرنوش به یادمان می افتد، آتش عشق او به ایران، باستان شناسی ایران و دانشجویان باستان شناسی همه چیز زنده می شود. آذرنوشی که امروز به تاریخ پیوسته است اما دوره مدیریتی اش و تدریس در دانشگاه چنان تغییری در روند پژوهش ها و ارتباط آکادمیک ایرانیان به خارج از کشور گشود و همه چیز را متحول ساخت که می توان باستان شناسی ایران را دقیقا به دو بخش تقسیم کرد: 1. دوره قبل از آذرنوش 2. دوره پس از آذرنوش (که همچنان شعله های علمی و فرهنگی آن فروزان است).
به پیوست، مقاله ای که کمتر افراد به آن دسترسی دارند، به یاد آن بزرگمرد و دانشمند فقید تقدیم شما عزیزان می شود تا مهر او همچنان در قلب ها جاودان بماند.
با احترام
علیرضا عسکری چاوردی
یادداشت روز: کنعان اسرائیل و فلسطین و باستانشناسی (قسمت دوم)
✍🏼 عباس علیزاده
[کشفیات] تطور همکاریهای اجتماعی —
بونوبو (Bonobo) یکی از نخستی های خیلی نزدیک به انسان است بطوری که اشتراکات ژنتیکی بین انسان و بونوبو حدود 99 درصد است. در واقع یکی از چهار گونه بوزینه هایی (ape) است که با انسانها اشتراکات زیادی دارد و به خاطر شباهتهای زیادی که با شامپانزه ها دارد اغلب با آنها اشتباه گرفته میشود. بونوبوها خیلی آرامتر از شامپانزه ها هستند و خشونت بین آنها خیلی کمتر از چیزی است که بین شامپانزه ها دیده میشود.
اخیرا تیمی از محققین از دانشگاه هاروارد که در جمهوری کنگو به مدت چند سال به تحقیق در رفتارهای بونوبوها میپرداخته اند متوجه شده اند که بونوبوها همچون انسانها میتوانند با افرادی خارج از گروه اجتماعی شان (خویشاوندان و آشنایان) یعنی با غریبه ها همکاری کنند. این از آن جهت مهم است که محققین تا الان فکر میکردند که همکاری با افراد غریبه منحصر به جوامع انسانی است.
تیم محققین در مشاهدات خود سه نوع رفتار در رابطه با همکاری را زیر نظر گرفته اند: 1) سهیم شدن غذا، 2) تیمار کردن، 3) و ائتلاف تشکیل دادن که معمولا در رابطه با همکاری متقابل علیه دشمن مشترک است. محققین متوجه شدند که بعضی از افراد چنین رفتارهایی را در ارتباط با افرادی خارج از گروه خود هم بروز میدهند که آن افراد هم عمل متقابل از خود نشان میدهند. هر چند بونوبوها به آرامی و مسالمت آمیزی شناخته میشوند – در مقایسه با شامپانزه ها که خشن و جنگجو هستند – محققین متوجه شدند که بونوبوها در خیرخواهی و نوع دوستی بطور تصادفی و بیقاعده عمل نمیکنند. محققین میگویند بونوبوها با همه و بطور یکسان خوب نیستند بلکه بعضی را بر بعضی دیگر ترجیح میدهند.
نتایج این تحقیقات در مقاله ای در نشریه SCIENCE منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید.
https://www.science.org/doi/10.1126/science.adg0844
/channel/societyforiranianarchaeology