2780
Канал пра гістарычную архітэктурную спадчыну Беларусі і не толькі. Наш чат: https://t.me/spadczynachat Бот зваротнай сувязі: https://t.me/spadczyna_szepat_bot Чат пра могілкі: https://t.me/mohilki
Замест натуральнага каменю керамграніт, бо была жыццёвая неабходнасць уцяпліць кінатэатр «Масква» (хто-небудзь там мёрз?), а свайго белага мармуру і іншага дэкаратыўнага каменю не маем. Многія дэталі спрошчаны, бо уцяпляльнік з'еў архітэктуру. Спадзяюся, што выглядаць як сарцір, што атрымалася пасля рэканструкцыі з КЗ «Віцебск», не будзе, але надзеі мала.
Але ў вочы кідаецца адна рэч: ламелі падшыўкі бронзавага колеру, а былі колеру латуні. Гэта што за хрэнь такая? Слаба верыцца, што плёнка, якую пасля здымуць. Калі сапраўды будзе бронза, то гэта правал на роўным месцы.
#дэградацыя #мінск #савецкаяспадчына #рэканструкцыя
❗️ Можа ў каго ёсць кніга Белорусский государственный проектный институт «Белгоспроект» (1983) у электронным ці папяровым варыянце?
Читать полностью…
У вёсцы Пацейкі Капыльскага раёна серб Міладзін Лукіч зняў сайдынг з царквы XVIII стагоддзя, якая была прыстасаваная пад сельскі клуб за савецкім часам.
А пасля зафігачыў на помнік народнага дойлідства ўльтрамарынавы дах, рускіх трохлопасных какошнікаў і залатых цыбулін з нітрыду тытану. 🤮
Ахоўнага статусу царква, вядома не мае.
Гэтыя людзі невылечныя!
Крыніца
#Пацейкі #антырэстаўрацыя #цэрквы #драўлянаедойлідства
Максімальна дзіўная гісторыя. У нас ёсць помнікі археалогіі, былыя замкі, на якіх вядзецца гаспадарчная дзейнасць, то бок кожны год зямлю аруць машынамі, пасля іншыя машыны сеюць і жнуць. Я некалькі гадоў таму пісаў па адным такім аб'екце (сёння ўжо назву не прыгадаю), абрысы якога добра бачныя на полі са спадарожнікаў.
Адказ быў такі: усё добра, ніякага парушэння няма, культурны пласт залягае на глыбіні, якую тэхніка не закранае.
А тут нейкія байкеры трохі па валах ідэалагічнага важнага аб'екта - летапіснага Менска - паганялі і ўжо ўсё - НАНЕСЛІ ШКОДУ ГІСТОРЫКА-КУЛЬТУРНАЙ КАШТОЎНАСЦІ!!!!
"Вся территория комплекса относится к историко-культурной ценности, даже валы и камни". Вал на месцы, камяні, калі пра памятныя знакі на месцы, у чым парушэнне?
Аб'ектам аховы помніка археалогіі з'яўляецца культуры пласт, археалагічныя аб'екты і артэфакты, схаваныя там. Валы не разглядаюцца як самастойны аб'ект абарончай архітэктуры, а толькі як месца, у якіх схаваны культурны пласт. Таму паводле Кодэкса аб культуры пры поўным навуковым вывучэнні культурнага пласта помніка археалогіі, гэтыя архітэктэктурныя збудаванні дазваляецца цалкам знесці, а гару, на якой знаходзілася гарадзішча - зрыць пад корань.
"Здесь разрешена лишь пешая прогулка, но никак не езда."
Пакажыце хоць адзін дакумент дзе вы гэта забаранілі? Нічога падобнага, відавочна, не будзе ў праекце зон аховы гарадзішча. Навошта гаварыць тое, што не адпавядае рэчаіснасці?
#археалогія
/channel/onlinerbel/2558
Рэканструкцыя Дома друку ў Мінску. Ідзе ўзмацненне канструкцый будынка, больш за 120 калон каркаса бяруцца ў металічныя абоймы. Адначасова вядуцца работы па арміраванні і бетанаванні пліт перакрыцця першага паверха, робяць ліфтавую шахту (раней ліфта тут не было). У падвальнай частцы, дзе канструкцыі ўжо ўмацаваныя, пачынаюць вымуроўваць перагародкі. У маі будаўнікі плануюць прыступіць да работ на даху.
#мінск #рэканструкцыя #савецкаяспадчына
Як выглядае вятрак у в. Шайкі Клецкага раёна, які ўзяты пад ахову дзяржавай... За апошнія гады ўсё што зроблена - гэта плот вакол аварыйнага помніка.
Абнаўленне: Па заказе сельсавета Інстытутам "Белжылпраект" у 2024 г. распрацавана "Праграма па супрацьаварыйных і кансервацыйных работах" на аб'екце спадчыны, зроблены папярэдні разлік кошту інжынернага абследавання і навуковага заключэння.
#Шайкі #ветракі #разбурэнне
#фотабсср
Бялынічы (фота 1), Княжыцы (фота 2), Магілёў (фота 3-5), Пустынкі (фота 6), Мсціслаў (фота 7), Фашчаўка (фота 8), Крычаў (фота 9) і Шклоў (фота 10) на фотаздымках 1939 года, зробленых падчас экспедыцыі Камісіі па ахове гісторыка-культурнай спадчыны БССР на чале з мастацтвазнаўцам Аляксеем Вінэрам.
Крыніца: Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі (частка 1 і частка 2).
Чарцяжы па кансервацыі капліцы ў Моладаве, апублікаваныя ў тэндарнай дакументацыі.
#Моладава #капліцы #рэстаўрацыя #кансервацыя
Яшчэ порцыя фотаздымкаў з будоўлі на месцы Гістарычных майстэрняў і Яўрэйскіх могілак. Фрагментаў брамы нават больш выявілася.
#могілкі #археалогія #яўрэйскаяспадчына
Якія архітэктурныя элементы гістарычнай могілкавай брамы былі разрытыя.
Зверху, у адвале зямлі ляжыць фрагмент пілястры, якая знаходзілася ў адным з прасценкаў брамы. Яна пазнаецца па прамавугольнай філёнзе і прафіляваным імпасце (карнізіку). Як мне падаецца, гэта фрагмент цокальнай часткі, але магу памыляцца.
У самой траншэі - фрагмент пілястры, якая знаходзілася на другім ярусе брамы. Яна пазнаецца па шырыні і філёнзе з фігурнымі кутамі.
Сёння важна гэтыя элементы захаваць і вывучыць. Па-першае, іх абмеры сумешчаныя з наяўнымі фотаздымкамі дадуць вельмі дакладнае ўяўленне пра страчаны помнік архітэктуры, які не дадуць ніякія праектныя чацяжы таго часу, бо яны вельмі ўмоўныя.
Па-другое, стан захавання тынкоўкі найвыдатны, праз столькі гадоў многія лінія яшчэ захоўваюць сваю ідэальную геаметрычнасць - майстры рабілі на стагоддзі! Ёсць надзея, што можна адабраць узоры гэтага тынку, каб спецыялісты правялі фізіка-хімічны аналіз і вызначылі першапачатковыя колеры брамы.
Такім чынам у мінчукоў з'явіўся ключ для дакладнай адбудовы старачанага помніка архітэктуры. Спадзяюсь, што атрымаецца зацікаваць аб'ектам гарадскія ўлады і яўрэйскую грамаду, якая цалкам змагла б пацягнуць такі аб'ект.
#фотапараўнанне #Мінск #могілкі
Фрагмент муру з філёнгай гэта верхняя частка гістарычнай брамы яўрэйскіх могілак!
#яўрэйскаяспадчына #мінск #могілкі #гістарычнаязабудова
Што сёння адбываецца на месцы майстэрні Леаніда Левіна ў Мінску? Разрыты вялікі катлаван, дзе адліты новыя канструкцыі з жалезабетону, ці захавалася там што гістарычнае, тая самая "маліна", у якой хаваліся яўрэі мінскага гета, не бачна.
Але куды больш абуральна, што па супрацьлеглым баку вуліцы вырашылі пракласці нейкія камунікацыі. Агульна вядома, што на тым баку, дзе Яўрэйскі мемарыяльны парк, раней знаходзіліся яўрэйскія могілкі, знішчаныя за савецкім часам. І вось у траншэі пад нейкую трубу выяўлены амаль дзясятак надмагілляў, а таксама нейкія цагляныя рэшткі з фрагментамі дэкору, якія могуць быць як часткамі яўрэйскіх пахавальняў, так і часткай гістарычнай агароджы ці брамы (выгляд якіх невядомы).
Няўжо няма ніякіх рэгламентаў, каб упарта не пракладаць па тэрыторыі могілак свае камунікацыі? Ці працуе на месцы нейкі археолаг таксама невядома.
#могілкі #яўрэйскаяспадчына #археалогія #Мінск
Штрых да гісторыі:
Аляксандр Каваленя - забіты НКУС
Дзмітрый Даўгяла - памёр у Гулагу
Павел Харламповіч - памёр у Гулагу
Мікалай Шчакаціхін - памёр у Гулагу
Мікола Улашчык - 4 адсідкі ў канцлагерах Гулага, выжыў але быў персонай нон-грата для АН БССР
Ісак Сербаў - памер ў ссылцы
Мітрафан Доўнар-Запольскі - паспеў памерці да Вялікага тэрору
А цяпер некаторыя персанажы не баяцца ў гэтай краіне казаць пра аднаўленне помнікаў Сталіну. Нават Ярмошына выказалася супраць, прыгадаўшы, што палову яе сям'і рэпрэсавалі. А гэтыя ці бяспамятныя, ці проста нетутэйшыя.
У трэйлеры да гульні пра вампіраў The Blood of Dawnwalker, якую распрацоўваюць людзі, датычныя да стварэння Ведзьмара 3, рыцары носяць на адзенні сімвал у выглядзе цвіковага крыжа і двух паўмесяцаў, якія звернуты рогамі ў розныя бакі, на чырвоным фоне.
Дык вось гэта сярэднявечны выгляд шляхецкага герба «Астоя». Герб вядомы з XIV стагоддзя, а на тэрыторыі ВКЛ распаўсюдзіўся пасля пасля прыняцця Гарадзельскай уніі ў 1413 годзе. У пазнейшых версіях цвіковы крыж трансфармаваўся ў меч. Гербам карысталіся больш за 250 шляхецкіх родаў, у т.л. Кавячынскія, Слушкі, Уніхоўскія, Чаховічы і Чачоты.
Сення гэты герб можна пабачыць у цэнтры Мінска на доме Уніхоўскага каля Чырвонага касцёла.
#цікавосткі
Вось што адказаў райвыканкам на зварот па факце зносу гістарычных стайняў пры сядзібе Тышкевічаў у Лагойску. Працытую амаль цалкам, каб паказаць хараство бюракратычнай мовы.
У снежні 2018 года абследаванне ТАА «Белжылішча» выявіла, што ступень фізічнага зносу складае 70,2% па методыцы ТКП 45-1.04-119-2008. На падставе ацэнкі, праведзенай па выніках абследавання, у адпаведнасці з патрабаваннямі нарматыўных дакументаў, будынак адносіцца да катэгорыі старых і можа падлягаць зносу.Читать полностью…
У 2023 годзе Цэнтрам даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі выяўлена, што аўтэнтычнымі канструкцыямі XIX стагоддзя з'яўляюцца падмурак з бутавага каменя і цокаль, у той час як раскрытыя фрагменты сцен узведзены ў XX стагоддзі. Прыбудовы, аконныя і дзвярныя праёмы, якія з'явіліся ў выніку пераўтварэння стайні ў шматкватэрны дом, змянілі архітэктурнае рашэнне стайні. Графічных матэрыялаў з выявай стайні да яе трансфармацыі не захавалася, таму рэканструяваць аўтэнтычнае аблічча аб'екта не ўяўляецца магчымым. Мастацкая каштоўнасць аб'екта страчана з-за позніх прыбудоў і парушанага рашэння фасадаў.
Ацэнка тэхнічнага стану будаўнічых канструкцый, праведзенная ТАА «Інжынерная дыягностыка»: IV-Непрацаздольнае (нездавальняючы) стан, якое сведчыць аб значнай ступені пашкоджанасці канструкцыі або яе перагрузцы, высокай ступені рызыкі для людзей i матэрыяльных каштоўнасцяў у зоне размяшчэння дадзенай канструкцыі. Эксплуатуючай арганізацыі рэкамендуецца дэмантаваць будынак.
На падставе прапановы Мінскага аблвыканкама ад 23.04.2024 № 1-13/651, рашэння Мінскага абласнога савета па пытаниях гісторыка-культурнай спдчыны ад 12.04.2024 № 1 з улікам рашэння Беларускай Рэспубліканскай навукова-метадычнай Рады па пытаниях гісторыка-культурнай спадчыны пры Міністэрстве культуры Рэспублікі Беларусь (далей - Рады) ад 10.11.2023 № 04-01-02/7 у падраздзеле “Лагойскі раён” раздзела 1 “Матэрыяльныя нерухомыя гісторыка-культурныя каштоўнасці” Дзяржаўнага спіса гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь пазіцыя “Фрагменты былой сядзібы Тышкевічаў: будынак былой стаўні” заменена на “Фрагменты былой сядзібы Тышкевічаў: рэшткі падмуркаў і цокаля былой стаўні”.
На падставе пасяджэння Рады ад 15.05.2024 № 04-01-02/4 мясцоваму органу рэкамендавана ажыццявіць дэмантаж сцен і даху.
Аўтэнтычныя канструкцыі: падмурак з бутавага каменя і цокаль засталіся без зменаў, у цяперашні час распрацоўваецца праектна-каштарысная дакументацыя аб правядзенні экспанавання (кансервацыі) аўтэнтычных участкаў.
Глядзіце які цуд зрабілі з дапамогай нейрасетак, вярнуўшы жыццё на вуліцы Менска, якога больш не існуе. 😍
https://youtu.be/T7X-9qkd0iQ
Праект Архіварта стварыў аўдыя-гід па Менску.
https://archivarta.by/audioguide/
Гэта пробная версія для абмежаванай колькасці аб'ектаў у Менску агучаная беларускай нейрасеткай (не ідэальна, але прымальна).
Калі мы зразумеем, што аўдыягід прымальны па якасці і ім карыстаюцца людзі, мы будзем дадаваць новыя аб'екты на мапу па ўсёй краіне. Між іншым на Архіварце зараз амаль 3 тысячы аб'ектаў.
Калі вы хочаце, каб аб'екты вашага мястэчка ці ваш аб'ект таксама дадалі ў аўдыягід, напішыце нам пра гэта.
Таксама вы можаце ствараць свае аб'екты на Архіварце ці ўвогуле стаць рэдактарам, проста напішыце нам.
@archivartaby
Вось які зандаж зрабілі на Спаскай царкве ў Полацку. На фасадах два закрытыя зандажы, дзе ў нішах і вакол іх выяўлены паліхромныя роспісы, і яшчэ два пад тынкам, дзе сляды архітэктурных дэталяў.
Пакідаць раскрытымі роспісы азначала б іх знішчэнне з часам, таму закрытае экспанаванне вымушаная рэч.
Аднак, я неяк спадзяваў на нешта больш цывільнае, зараз выглядае як кавалак парніка з дачы.
Вельмі шмат каркасу, які ў тым ліку перакрывае саму нішу, а шкло жудасна люстраное, за ім проста не бачна таго, што хацелі паказаць зандажом. І гэта ў змрочны зімні дзень.
Хацелася б бачыць на такім помніку дарагое цэльнае шкло, якое б каркас трымаў толькі па контуры, без нейкіх недарэчных перамычак, і каб яно было з эфектам антыблік.
Чаму так танна выглядае? Гэта ж не часова экспазіцыя.
#выяўленне #старажытнарускаедойлідства #полацк
У Баранавічах пачынаецца рэканструкцыя было даходнага дома па Тэльмана, 16. Будынак быў пабудаваны ў 1920 годзе, да 2019 года ў ім размяшчаўся наркалагічны дыспансер.
Будынак не з'яўляецца гісторыка-культурнай каштоўнасцю, але ў праекце зон аховы суседняга пажарнага дэпо ён пазначаны як будынак з прыкметамі гісторыка-культурнай каштоўнасці.
У 2019 годзе ён быў прададзены на аўкцыёне разам з размешчаным побач зямельным участкам, на якім новы ўласнік, акрамя рэканструкцыі існуючага будынка пад аб'ект гандлю і бытавога абслугоўвання насельніцтва, плануе пабудаваць яшчэ адзін гандлёвы аб'ект. Абодва будынкі будуць злучацца пераходнай галерэяй, таксама побач размесціцца паркоўка.
Мяркуючы па праекце, кардынальных зменаў у выглядзе гістарычнага будынка не плануецца.
Крыніца
#баранавічы #гістарычнаязабудова #рэканструкцыя
Интерьер магазина "Океан"
Аладов В. Н., Неумывакин С. Б., "Белгипроторг" (совместно с фирмой "Linde AG", ФРГ)
БГАНТД, Ф. 224
БГАНТД, Ф. 293
Нядаўна памёр фатограф Уладзімір Шарнікаў, які найчасцей асацыюецца з выстаўкамі, прысвечаным Афганскай вайне, якую прайшоў ён сам. Здавалася б ідэалагічная скіраванасць зразумелая. А вось і не.
Шарнікаў аб'ездзіў усю Беларусь, фатаграфуючы вёскі і народнае дойлідства. З яго сям'ёй звязаная гісторыя вятрака, які сёння стаіць у Міколіным Востраве пад Светлагорскам.
Млын быў пабудаваны ў XIX ст. і доўгі час знаходзілася на хутары недалёка вёскі Ляды Жлобінскага раёна. У 1920-я гады яе сюды перавёз Савелій Фамінюк. У 1930-м годзе яе калектывізавалі, а млынара саслалі на Салаўкі. Фамінюк вярнуўся у 1935 годзе, але ў час новай хвалі тэрору ў 1937 годзе яго зноў арыштавалі і расстралялі. Савелій Фамінюк быў дзедам Уладзіміра Шарнікава.
Млын перавезлі ў саму вёску. У 1960-я гг. яе перавялі на электрацягу. Вятрак дзейнічаў да 1999 года.
У 1996 годзе рашэннем Жлобінскага райвыканкама млын быў вернуты дачцэ Фамінюка Настассі, маці Уладзіміра. Што рабіць з млынам было незразумела. Мясцовы фермер Уладзімір Быхавец захацеў перавезці вятрак да сябе ў аграсядзібу, што і зрабіў праз тры гады.
Адзіная ўмова Шарнікавых — каб перад млынам стаяў камень з выбітым імем дзеда-млынара і згадкай пра тое, што ён быў рэпрэсаваны савецкай уладай. Быхавец выканаў гэтую умову.
Сёння вятрак у Міколіным Востраве з'яўляцца гісторыка-культурнай каштоўнасцю (шыфр 313Г000765).
#млыны
Як толькі рабочыя знайшлі надмагіллі, чыноўнікі запрасілі археолагаў Інстытута гісторыі НАН Беларусі, якія ў бліжэйшы час вызначаць пералік даследаванняў выяўленых аб'ектаў, уключаючы іх прыналежнасць да гісторыка-культурных каштоўнасцей. Пра знаходкі таксама было паведамлена яўрэйскай абшчыне.
У адміністрацыі Маскоўскага раёна ўдакладнілі, што работы арганізаваны не на тэрыторыі былых могілак, а ўздоўж яе мяжы. Пры гэтым падчас раскопак чалавечыя парэшткі там не знойдзены. Калі спецыялісты пацвердзяць гістарычную каштоўнасць надмагілляў, будзе забяспечана іх захаванасць, вызначана месца экспанавання і прыняты ўсе меры для абароны.
- Цяпер працы прыпыненыя і будуць адноўленыя толькі пасля ўліку ўсіх нюансаў і строга ў адпаведнасці з усталяванымі нормамі і рэкамендацыямі. Мы прымаем усе неабходныя меры для захавання гістарычнай спадчыны і павагі да памяці мінулага, - рэзюмавалі ў адміністрацыі.
Крыніца
Тое, што адразу звярнуліся да археолагаў і спынілі працы гэта добрая навіна. Але да гэтага заспакаяльнага тэксту ёсць некалькі пытанняў:
А калі спецыялісты не пацвердзяць гістарычную каштоўнасць надмагілляў, то што? Пусцяць на друз?
«Работы арганізаваны не на тэрыторыі былых могілак, а ўздоўж яе мяжы». А як вы вызначылі, што гэта не тэрыторыя могілак? На мясцовасці няма аніякіх пазнакаў, на геападаснове таксама няма пазнакаў што вось тут ужо могілкі, а тут ужо не. Калі б могілкі былі гісторыка-культурнай каштоўнасцю, чаго безвынікова дамагаўся Астаповіч, то акрамя ўласна тэрыторыі могілак, былі б вызначыны зона аховы і зона культурнага слоя з рэгламентамі датычна земляных работ. А пакуль што на вока. Не знайшлі касцей - значыць яшчэ не могілкі, знайшлі - значыць ужо могілкі. Між тым у зямлі акрамя касцей, як выяівлася, можна адшукаць шмат чаго іншага.
#могілкі #археалогія #яўрэйскаяспадчына
✨ У Беларусі зацвердзілі Палажэнне аб архітэктурна-гарадскіх саветах ✨
Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва Беларусі афіцыйна зацвердзіла Палажэнне аб архітэктурна-гарадскіх саветах (АГС). Гэты дакумент, прыняты пастановай № 79 ад 12 ліпеня 2024 года, рэгламентуе дзейнасць саветаў, якія будуць адыгрываць важную ролю ў сферы архітэктуры і горадабудаўніцтва.
🔹 Галоўныя задачы АГС
Асноўная місія саветаў — разгляд і вырашэнне актуальных пытанняў у архітэктурнай і будаўнічай галіне. Гэта дазволіць распрацоўваць адпаведныя прапановы і рэкамендацыі для далейшага развіцця сферы.
🔹 Якія пытанні разглядаюць саветы?
✅ Эфектыўнасць дзейнасці тэрытарыяльных падраздзяленняў у сферы архітэктуры і горадабудаўніцтва;
✅ Удасканаленне нарматыўных прававых актаў, якія рэгулююць архітэктурную дзейнасць;
✅ Узаемадзеянне дзяржаўных органаў і арганізацый, што займаюцца архітэктурнай дзейнасцю;
✅ Стварэнне інфармацыйных банкаў і баз даных у галіне архітэктуры Беларусі;
✅ Градбудаўнічае планаванне тэрыторый усіх узроўняў;
✅ Вырашэнне складаных і спрэчных пытанняў у архітэктурнай практыцы;
✅ Разгляд зваротаў грамадзян, індывідуальных прадпрымальнікаў і юрыдычных асоб.
Прыняцце гэтага дакумента дазволіць удасканаліць архітэктурнае асяроддзе краіны і забяспечыць эфектыўнае кіраванне горадабудаўнічымі працэсамі.
Другі заход на знішчэнне будынка першай гарадской электрастанцыі па 2-м Крутым завулку ў Магілёве, помніка індустрыяльнага развіцця рэгіёна, каб пабудаваць убогі шасціпавярховік. 😡
https://mogilev.gov.by/overall/obshchestvennye-obsuzhdeniya/obshchestvennye-obsuzhdeniya/20250124-Otchet-OVOS-Dom-Krutoi/
#Магілёў #гістарычнаязабудова #прамысловаяспадчына #знішчэнне
Фрагмент муру з філёнгай гэта верхняя частка гістарычнай брамы яўрэйскіх могілак!
#яўрэйскаяспадчына #мінск #могілкі #гістарычнаязабудова
Фрагмент муру з філёнгай гэта верхняя частка гістарычнай брамы яўрэйскіх могілак!
#яўрэйскаяспадчына #мінск #могілкі #гістарычнаязабудова
Некаторыя гістарычныя аб'екты знікаюць ціха. Як гэтая воданапорная вежа пры дарэвалюцыйным вакзале на станцыі Шуміліна. Была і няма, ніхто не заўважыў, бо мясцовым не да таго, а староннім у Шуміліне рабіць няма чаго.
І толькі спадарожнікавыя здымкі падкажуць, што не стала яе паміж 2009 і 2015 гг.
#знішчэнне #шуміліна #прамысловаяархітэктура
Нарэшце стала вядома дзе размяшчаецца знакамітае гарадзішча Банцараўшчына, якое дало назву банцараўска-тушамлянскай археалагічнай культуры. Нядаўна быў апублікаваны праект зон аховы помнікаў археалогіі Мінскага раёна, дзе гарадзішча нанесена на карту.
У сярэдзіне І тысячагоддзя н.э. у жыцці насельніцтва Цэнтральнай і Паўночнай Беларусі адбываюцца значныя змяненні, якія знайшлі адлюстраванне ў матэрыяльнай культуры. Археалагічныя культуры штрыхаванай керамікі і днепрадзвінская змяняюцца помнікамі тыпу верхняга пласта Банцараўшчыны (банцараўская культура).
Упершыню яны сталі вядомы ў канцы 1920-х гадоў пасля раскопак Сяргеем Дубінскім Банцараўскага гарадзішча каля Ждановіч пад Мінскам. Ад гэтых раскопак захавалася некалькі фотаздымаў, на якіх цвет тагачаснай беларускай навукі Ісак Сербаў, Мітрафан Доўнар-Запольскі, Мікалай Шчакаціхін, Дзмітрый Даўгяла, Мікалай Улашчык, Аляксандр Каваленя, Павел Харламповіч, Сяргей Шутаў і іншыя.
Ужо тады па першых найбольш вывучаных аб'ектах – Банцараўшчына пад Мінскам і Тушамля пад Смаленскам – у літаратуры пачалі ўжываць падвойны тэрмін “культура тыпу Тушамлі - Банцараўшчыны” альбо “банцараўска-тушамлянская археалагічная культура”. Плямёны банцараўскай культуры займалі тэрыторыю Верхняга Падняпроўя, Полацка-Віцебскага Падзвіння, Верхняга Панёмання, вярхоўяў Бярэзіны і Віліі. Археалагічныя помнікі банцараўскай культуры прадстаўлены селішчамі, гарадзішчамі-сховішчамі і пахаваннямі Храналагічныя межы банцараўскай культуры на падставе параўнальна-тыпалагічнага аналізу рэчавага комплексу вызначаюцца V-VІІІ стст. н.э.
Большасць даследчыкаў лічыць, што Банцараўская культура належала балтам, якія насялілі тэрыторыі перасрэдна перад тым, як на іх рассяліліся славяне-крывічы.
Дык вось гарадзішча размешчана над Свіслачу, калі ўпадзення ў яе слаламнага канала. Сёння тут дачны кааператыў "Крынічны" Міністэрства ўнутраных спраў побач з кавалкам аг. Ждановічы. Участкі размяшчаюцца прама на гарадзішчы, як вынікае са схемы.
Гэта наколькі было насраць на навуку ў савецкі час, што нават на «імянным» археалагічным помніку дазволілі будаваць дачы...
#археалогія #Мінск #Ждановічы
Я адмыслова вылучыў самыя смачныя месцы ў адказе. Мясцовыя ўлады захацелі знесці закінуты і дэградаваны аб'ём стайняў. У 2018 годзе праведзена абследаванне аб'екта, вынікі якога не маюць для нас ніякага значэння, як высновы спецыялізаванай арганізацыі. Справа ў тым, што гаворка ідзе пра гісторыка-культурную каштоўнасць, дзе гэтыя нормы непрымяняльныя.
Да прыкладу, такое абследаванне паказала б, што большасць сцен Крэўскага замка мае 100% зносу і спецыялісты рэкамендавалі б іх знесці. І што далей?
У 2023 годзе Цэнтр беларускай культуры чамусьці вырашыў выявіць, дзе ў адной з 6000 гісторыка-культурных каштоўнасцей аўтэнтычная частка, а дзе не. Сам! Ну вядома ж не. Цэнтр сам не праяўляе ніякай ініцыятывы, бо Лакотка вельмі трасецца за сваё крэсла. Гэта значыць, што мясцовыя ўлады заказалі за грошы працу спецыялістаў Цэнтра, каб яны далі ім заключэнне аб некаштоўнасці стайняў.
У адказе няма ніякага тлумачэння на падставе чаго Цэнтр вызначыў, што падмурак гэта 19 ст., а верх гэта 20 ст. Але нават калі і так, гэта таксама мае мала значэння, таму што стайні былі ўнесены ў Дзяржаўны спіс менавіта ў такім выглядзе. Зусім не відавочна чаму 20 ст. менш каштоўны за 19 ст. Паводле Кодэкса аб культуры, ужо пасля 40 гадоў з моманту пабудовы можна ўносіць аб'екты ў Дзяржспіс.
А галоўнае яны самі прызнаюцца, што ў іх няма крыніц наконт таго, як выглядала стайня. То бок выгляд на 20 ст. быў адзіным вядомым. І гэтую частку знеслі пад падмурак. Каб што? Каб ніколі не аднавіць выгляд 19 ст., бо ён проста не вядомы?
Пасля з ініцыятывы чыноўнікаў праз Раду было праведзена рашэнне аб змяненні назвы аб'екта, каб у Дзяржспісе застаўся толькі падмурак. І Рада сама рэкамендавала чыноўнікам знесці сцены і дах — нонсэнс! Вось больш няма чым заняцца Радзе, як даваць парады чыноўнікам, якія прыйшлі да іх з уласным жаданнем гэта ўсё знесці.
Проста дзіўная ініцыятыўнасць, Хацелася б пабачыць, каб такую ж ініцыятыўнасць чыноўнікі Лагойскага райвыканкама праявілі ў справе надання ахоўнага статусу аб'ектам на тэрыторыі свайго раёна. Але гэтага няма. А вось над зносам гістарычнага будынка яны працавалі не адзін год і ўклалі невядома колькі бюджэтных грошаў у абследаванні і высновы розных устаноў!
#лагойск #сядзібы #знішчэнне
Па Твітары разляцелася відэа, дзе дзяўчына плача ад таго, што не разумее, чаму такая базавая патрэба як жытло не забяпечваецца ад нараджэння. Уся зарплата ідзе на аплату арэнды і ежы, не жыццё, а выжыванне.
Пытанне пра жыллё насамрэч цікавае. 2 пакаёвая кватэра ў Каменнай Горцы каштуе каля $120 000. Нават калі я буду аддаваць амаль увесь своё заробак (што немагчыма), то змагу проста купіць, не ўлазячы ў кабальныя адносіны з банкамі, толькі праз дзесяцігоддзе. Але мой заробак у разы большы за сярэдні. Гэта значыць, што іншыя могуць сабе дазволіць жыллё толькі праз 30-40 гадоў, а нехта - ніколі?
Атрымліваецца, што жытло гэта проста самая дарагая рэч у свеце. Але чаму? Я трымаю ў руцэ тэлефон, які каштуе $700. Гэта не танна, але пад'ёмна. І галоўнае - я разумею, што трымаю ў руцэ высокага ўзроўню тэхналогію, над якой працавалі тысячы людзей, чые часткі і матэрыялы чорт ведае які шлях прайшлі для таго, каб патрапіць да мяне. Тэлефон можа такое, што маім бацькам бы падалося магіяй.
А што ўмее мая кватэра? Падаваць святло і ваду. УСЁ. $120 000, рылі?
Можа быць праектаванне дарагое? Праектаванне - лічаныя працэнты, ніколі не вышэй за 3% ад агульнага кошту (кошту, не выніковай цаны!). Дагэтуль ёсць прывязкі тыпавых праектаў. То бок праекціроўшчыкам заплацілі адзін раз, а пасля 50 разоў выкарысталі. Зразумела, прывязаць таксама праца, але ў разы прасцейшая за праектаванне з нуля.
Дарагое будаўніцтва? Я не ведаю колькі атрымліваюць будаўнікі, але няма такой працы, якая б не магла быць аўтаматызаваная. Па BIM-мадэлі прамысловыя робаты могуць і фундамент заліць, і сценку выкласці, і вугалок прыварыць. Але нават без іх панэлькі гэта ж літаральна вялікі канструктар, у якім большая частка працы ўжо зроблена машынамі на заводзе.
Мая кватэра-студыя гэта літаральна 4 жалезабетонныя сцяны і 2 перакрыцці, а яшчэ дзве ўнутраныя перагародкі (добра калі з цэглы). Гэта тупа камень і арматура. Які сабекошт гэтых матэрыялаў без пасярэднікаў, колькі працэнтаў ад $120 000?
Можа быць кавалкі зямлі дарагія ў горадзе? Можа быць. Але ж дамы ў Каменцы не 5-павярховыя і не зялёныя, гэта 15-павярховыя мурашнікі на 6 пад'ездаў, дзе больш за 360 кватэр, а замест двара паркоўка. Колькі б не каштаваў участак пад дом, для кожнай кватэры гэта ўсяго пару тысяч долараў.
Можа быць мы проста жабракі? Можа быць. Але на нашыя падаткі пабудаваныя тысячы і тысячы кіламетраў дарог, пуцей, мастоў, пуцеправодаў і тунэляў метро. Апошнія куды больш складаныя збудаванні, чым тыпавы мурашнік. Усе дарогі і камунікацыі ў новым жылам раёне пракладзены не забудоўшчыкам, а горадам, за грошы тых, хто там не жыве. Але ад гэтага кошт жылля не падае. Нашых грошай хапае на інфраструктуру цэлай краіны, але не хапае на ўласнае жытло. Дзіўна!
Пры гэтым новыя дамы ўвогуле не маюць аніякай архітэктуры, проста скрыні з вокнамі, размяшчэнне якіх на фасадзе абумоўлена выключна планіроўкай кватэр. І ўсё роўна, каб жыць у гэтай скрыні, трэба быць валютным мільянерам.
Уявіце, што вы можаце дазволіць сабе за пару гадоў, адкладаючы ўсяго 10% з заробку, купіць еўрадвушку. Вы б не кідаліся на самы ўбогі варыянт, а пачалі б шукаць кватэру з лепшым размяшчэннем, планіроўкай, архітэктурай, прасці госпадзі, вугляродным следам. Так, самыя цікавыя варыянты былі б даражэйшымі, але для вас гэта ўжо не пытанне выжывання. Здаровая канкурэнцыя.
Сёння забудоўшчык зыходзіць з таго, што чалавек зжарэ што заўгодна: любы ўродскі дом, адсутнасць сонечнага святла, паркоўку замест двара, самы кончаны раён без транспарту. Бо жыллё гэта жыццёвая неабходнасць. Вы возьмеце крэдыт на 30 гадоў на сябе і на партнёра, бо вы не можаце жыць на вуліцы ці вечна пераязджаць са здымнай кватэру на іншую - у нейкі момант вы проста не зможаце забяспечваць аплату арэнды. Хочацца каб да пенсіі былі свае 4 сцяны, дзе можна спакойна жыць, не турбуючыся, што цябе выселяць у дом старых.
Але хіба гэта нармальная сітуацыя, класці ўсё жыццё на тое, што ёсць нашай жыццёвай неабходнасцю, як ежа, вада і сон?