Saleh suzeni

06 May 2024 11:03

بە ژمارەی تەلەفونەکانی عالەم، بە سێ زمانی کوردی ، ئینگلیسی و فارسی تان پێشکەش بێ دۆستان... 🌹

Saleh suzeni

04 May 2024 15:33

دۆستان لەگەڵ رێز و پێزانین..
لەم بازاڕە نەئامتەی ئیستای بڵاوکردنەوەی کتێبدا.. تکایە بە هەر چەشنی پێویست بڵاوی بکەنەوە...

Saleh suzeni

02 May 2024 23:47

وەرگێڕ داهێنەری دەقێکی دیکەیە ..
لەگەڵ رێز و سپاس بۆ خاتوو سەفوورا هاشمی چالشتەری، و رێزدار م. سۆران

Saleh suzeni

30 Apr 2024 22:04

Swaro says:
_ Oliver Kahn never concedes the goal.
__Oliver Kahn was fooled by those goals
pointed their chest cones.
Swaro says by humor:
_ You only compose the number of Ronaldo...
otherwise, he won't concede twice more...
/Reibin states: The game of Brazil is the poetry/

Yep, my son!
That twice was enough
for the blackness of science's forehead.
That twice was enough to prove
being prostitute of the art's land

To the number of all quasi_artist in the world
To the number of poets
who by reading one issue [magazine]
are modern... and
by studying the half issue... postmodern.
Even now, I don't know if I am modern
or postmodern?
or the other...
I just know I'm not a communist /not a democrat/
Oh! leave me fucking alone...
My skin is not as extent as your cable share
I'm crying for this
My mouth isn't enough for your fist share
I'm dying for this
I swear on my honor I won't talk about politics anymore...

_ That empty train for which we don't even have rails...

What a policy!... Well, I'm a poet... I'm not Hercules...
get off my back...
Look at my beard
Look how well I combed it!
.
.
.
.
(A short part of the long poem 《To the phone numbers of the universe》 by Saleh Souzani / Tr: Safoura Hashemi Chaleshtouri)

Saleh suzeni

29 Apr 2024 12:19

https://www.facebook.com/100000120114523/posts/pfbid0mdJN4DEKbTYLW9CSUVih7shPLsAEeKNmnzBqUBcfKcJp6UspBt6xgj67qVa7LD6pl/?app=fbl

Saleh suzeni

22 Apr 2024 15:12

بێچارەگەل
۳ . زمان وەک سیستەمی زاڵ لە قۆناخەکانی ژیاندا؛

بە هۆی ئەوەی "بلا "دایک . مندالێکی بێ زمانە.. لە رێگەی باوک . چاودێرەوە، فیری زمان ئەبێ و لە قوناخی خەیالی دا، بەرەورووی "ئەبێ" و " نابێ"کانی ئەوان ئەبێتەوە و تووڕەیە لەوەی کە بۆ نابێ بچێتە دەرەوە.. یان "خەیارەکان بخاتە ناو پاکەت"ەکەی.. بۆیە لە قۆناخی هێماییدا/ ئەوکات کە ئیتر فێری زمان بووە یان کەوتۆتە ژێر دەسەڵاتی "پیاو.گاد"ەوە../ هەوڵ ئەدا ، لە ژیانی ناو بنەماڵە بچێتە دەرەوە و هەڵێ...
لەو دۆخەشدا ، دەست پیاوێکی بەناو ئیریستۆکرات ئەکەوێ کە سەرەتا ئەوی بۆ رابواردن ئەوێ و بە راستی بۆ چەند ساتێ "بلا" پاراو ئەکا..
لەباری جوانیناسی فیلمەکەوە پێویستە بگوترێ لەو ساتە چێژاوییە جەستەیی زمانییەوە، فیلمەکە دەبێتە رەنگی و قۆناحی دیکەی ژیانی "بلا" دەست پێدەکا..

بەڵام ئەبێ و نابێکانی ئەوی دیش هەمان "زمانی باوک.گاد"ە و بۆ وەی نەفڕێ.. ئەیخاتە ناو پاپۆرێکەوە ئەیەوی بلا بەس بۆ خۆی بێ.. وەک چێژ بەخشی ژیانی تایبەت/بۆیە بلا زێدەتر هەست بە دیکتاتوریی زمانی پیاو ئەکا و هەموو دەرفەتێک بە کار دێنی بۆ وێ چێژ لە "ئەوانی دی"کەش وەربگرێ و نەکەوێتە تۆڕی ئەو دەسەڵاتە زمانییەوە / بڕواننە بەشی ناو پاپۆرەکە و خواردنەوە و رابواردنەکانی بلا و ئاشنا بوونی لەگەڵ رەش پێستێکی رۆشنبیر کە هەوڵ ئەدا ئەو رووی دیکەی ژیان، یان "زمان. ژیان"ی هەژار و بێچارەگەلیشی نیشان بدا.. ئەمە دەبێتە سێهەم قۆناحی گۆڕانی بلا و لەوە بەدوا، هەوڵ ئەدا یارمەتی ئەو چین و توێژە هەژارانە بدا..

کە لە کەشتییەکە دائەبەزێ ، هەوڵی فێر بوونی زمان و ئەزموونی بێچارەگەل ئەدا.. و دەبێتە کرێکارێکی جنسی/ لەشفرۆش/... و بەرەنگاری زمانی ئیرستۆکراسی /دۆستە دەوڵەمەندەکەی/ دەبێتەوە..
لەم خوێندنەوەدا، بلا / ژن . منداڵ / پێی سەیرە کە چۆن پیاوان، هەم چێژی ئەدەنێ و هەم پارەش وەرئەگرێ؟ ئەو هێشتا لەوە تێنەگەشتووە کە وەکوو "کالا" و شت و مک بەکار دەهێنرێ...
.
ماویەتی

Saleh suzeni

18 Apr 2024 18:11

بەشی نۆیەمی #جعبه_ابزار_نظریه
"پۆست‌مۆدێڕنیزم چییه؟"
د. ڕەهبەر مەحموودزاده

/channel/dr_rehber

Saleh suzeni

18 Apr 2024 18:11

بەشی حەوتەمی #جعبه_ابزار_نظریه
"مێژوو چییه"
د. ڕەهبەر مەحموودزاده

/channel/dr_rehber

Saleh suzeni

18 Apr 2024 18:11

بەشی پێنجەمی #جعبه_ابزار_نظریه
"فەرهەنگ چییه"
د. ڕەهبەر مەحموودزاده

/channel/dr_rehber

Saleh suzeni

22 Jun 2023 01:32

لە فرە دەنگیدا.. بەرژەوەندیی زێدەتر بە دی دێ..تاااا لە سەپاندنی دەنگەکان، بەسەر یەکدیدااا.. با تێگەیشتن لە ئامادەبوونی ئەویدی، لانی کەم لە ناو خوماندا، بکەین بە دروشم... من ماسیم..ئەی تۆ چیت؟

Saleh suzeni

18 Jun 2023 12:53

بهار پراگ خزان شد. یان پالاش، دانشجویی که در اعتراض به حمله شوروی در میدان بزرگ پراگ خودش را به آتش کشید، نماد امکان اعتراض فردی در نهایی‌ترین شکلش، عصیان فرد علیه آن "تاریخ بزرگ" بود. نتی که از فوگ بزرگ بیرون جسته بود؛ یان پالاش بیش از هر چیز اعتراضی بود به بی‌تفاوتی مردم چک در قبال این اشغال. مردمی که نمی‌دانستند چه را از دست می‌دهند. مردمی که در خلسه وحدت انقلابی، قدرت اندیشیدن و فاصلەگیری انقلابی را از دست داده بودند.

استالینیسم نمی‌خواست یان پالاش‌ها به یاد آورده شوند؛ یان پالاش‌هایی که انضباط همگانی و راهپیمایی به سمت رستاخیز را نفی می‌کردند. آن‌ها از مزار یان پالاش هم می‌ترسیدند؛ نبش قبر کردند و جسدش را سوزاندند تا شاید هیچ اثری از او نماند و فراموش شود.

تاریخ داشت همه چیز را از کف خیابان جارو می‌کرد و با خود می‌برد. مورخ‌ها یک‌به‌یک از پراگ اخراج می‌شدند و در ازای هر مورخ اخراجی، یکی از مجسمه‌های لنین از خیابان‌های شهر سر برمی‌کشید.

به سراغ نام‌ها رفتند؛ نام‌ها از همه اشیا و مکان‌ها زدوده می‌شود؛ بر خیابان‌ها نام‌هایی نهاده می‌شود که عابران از تلفظ دقیقشان عاجزند، گویی دارند موجوداتی از سرزمین‌های بیگانه را صدا می‌زنند. فرایند فراموشی به آنجا می‌رسد که حتی خود را نمی‌توانیم با نام‌هایمان به‌جا آوریم، آنجا که در داستان‌های کافکا، در رمان قصر، نام شخصیت اصلی فروکاسته می‌شود به یک حرف: k. کسی که از موجودیتش فقط یک "حرف" باقی مانده، کسی که شخصی‌ترین چیز (نامش) هم از او ستانده شده، از جزئی‌ترین کنش‌ها عاجز است، تا چه رسد به اعتراض و عصیان!

میلان کوندرا اولیس مدرن، عارف دانیالی، تهران، نشر هرمس، ۱٤۰۲، ص ۳۵

#میلان_کوندرا
#عارف_دانیالی
#میلان_کوندرا_اولیس_مدرن

/channel/dr_rehber

Saleh suzeni

18 Jun 2023 01:31

https://www.clubhouse.com/room/myWeO23D?utm_medium=ch_room_xr&utm_campaign=FdPE1E7Pl-tt4wnqwsr08A-767009

Saleh suzeni

10 Jun 2023 13:05

🌏کۆڕی ۲۱ی گوڵانی ۱۴۰۲ هەتاویی ئەنجومەنی ئەدەبیی شنۆ

🔰تەوەر: ئه‌ندێشەکانی مامۆستا مەسعوود محەمەد (بەشی یەکەم)
🗣دکتۆر #ڕەهبەر_مەحموودزادە
📦#ئەنجومەنی_ئەدەبیی_شنۆ
⏰ماوە: ۵۷:۱۶
🔋قەبارە: ۲۴.۳ مێگابایت

#لێژنەی_ڕووناکبیری
#مەسعوود_محەمەد
#ڕەهبەر_مەحموودزادە

/channel/dr_rehber
dr.rehber" rel="nofollow">https://youtube.com/@dr.rehber

Saleh suzeni

04 May 2023 02:14

بە پێی ناچاری و هەڵوێست گرتنن وەکوو تاک لە دۆخی تایبەتدا؛
دۆستی ئازیز ؛
راستە ئەدەب و بە گشتی هونەر و هونەرمەندان، هەوڵ ئەدەن لە رێگەی گەمەی زمان/وەک سیستەمی نیشانەکان/بپرژێنە سەر خەون و خولیا و ئاواتە سەرکوتکراوەکانی تاک و کۆ ..و نوێترکردنەوی ژانرەکان بە پێی زمانی بە دەسەڵاتبووی پێش خۆیان..و.. بەڵام هەموو هونەرمەندێک ئەو مافەی هەیە؛ وەک رەخنەگر، خەسار ناسیی بابەتگلەل کۆمەڵایەتی و تەنانەت رامیاری و ئابووری و زانستی و زۆر بابەتی دیکەی سەردەمی خۆی بکا.. و کەم نەبوونە ئەو ئەدیب و هونەرمەندانەی کە چوونەتە ئەو مەیدانەوە و باشیشیان پێکاوە.. لە قۆناخی ئیستەی دەسەڵاتی وانوێنراوی میدیاییدا مخابن بەرورووی کەسانێک ئەبینەوە کە نەک شارەزای ئەو بوارەی کە فرەوێژی تێدا دەکەن نین، بە ڵکوو بە ئاشکرا، چێو لە تاریکی ئەکوتن و شەلم کوێرم ناپارێزم، باشترین کەسایەتییەکانی خاوەن پێشینەی گەلەکەیان، بە پێی دروشمگەڵ قەبە قەبەی دوور لە ئەردی واقع و خەیاڵینە و هەستی رووتی بێ بنەما..٫ بێ لەبەر چاو گرتنی ؛ ترازووی هێز، لێکدانەوی تابەت لە دۆخی تایبەت، لەبەرچاوگرتنی زیننیتی جەماوەر و شەق بردنی ناو هێزی بەرانبە و یاسای گەمەکان و.../ئەدەنە بەر ناحەزترین سووکایەتییەکان و رێک لە کاتێکا لە لایەن نەیارانەوە بەو چەشنە دروشمە تاوانبار دەکرێن کە هەرگیز بە پێی هیچ زانیاری و زانستی رامیاری ئەگەری هاتنە ئارای بۆ نیە.. گا بەکڵاوی خۆیان ئەپێون و ئازا ئازا ملی خۆیان و گەلەکەیان ئەشکێنن.. بۆیە رەخنە گران وەکو تاک حەقیانە راستییەکان بدەنەوەە بە روویاندا و ئەوەندەی توانا خەسار ناسی و وەڵامی دروشمە تاک رەهەدەکانیان بدنەوە.. و ئەوە هیچ خەسارێکیش بە پانتای بەرز یا نزمی هونەر و ئەدەبەکەیان ناگەیەنێ.. بۆیە تو هەڵە نیت و راستیش نیت.. بۆ وەی زۆر جار خو دزینەوە لە وەڵام نەدانەوەی ئاژاوە و شیکاری تاسەر ئێسقان هەڵە.. و تاک رەهند.. تووشی خو دزینەوە لە چارەنووسی گەلەکەت..و دەرنەبڕینی بەچیی هەڵوێست ئەبیتەوە.. دیسان رێز و هر دۆست و ئازیزیت...

Saleh suzeni

30 Apr 2023 18:38

کرێکارانی جیهان؟
.
راستە پرۆلتاریا و کمونیسم بە هەموو بەشەکانیەوە لە ئێئۆری مارکسەوە، تا ژیژک و..هەرگیز نەبوونە دەسەڵاتدار و دیکتاتورییەکەشیان، لە دیکتاتۆری بورژواکان، تووڕەتر بوو.. بەڵام شەڕ و ململانێی شەقام و تیوریک /لە لایەن رۆشنبیرەچەپەکانەوە/ بووە هۆی ئەوەی سوسیال دێموکراسی وەک سێنتزێک زۆربەی خواستەکانی ئەوان لە شەش سەعات کاری رۆژانە و دوو رۆژ پشوودانەوە تا رێپێدانی حزب و سەندیکاو و ...لە وڵاتانی رۆژئاوا بێنێتە دی و تا هەنووکە یەک لە باشترینەکانی بیچمی رامیاری لە جیهاندا بنێتەوە و ناوی کۆتایی مێژووی پێ ببڕێ.. بەڵام کرێکار..روباتی سەردەمی پاشمودێڕن و وانوێنرایی سەدەی بیست یەک..و درۆنەکانی دەسکەوتەکەیان ئەپارێزین یان ئەبێ چاوەڕوانی دابل مارکسێکی دیکە بن بۆ لانی کەم مانەوەیان لە دوای شەڕی جیهانی سێهەم؟
بەس پرسیارە و تا ئیستە شرۆفەی زۆری بۆ کراوە.. تۆیش وەڵامی خۆت بدەوە تکایە

Saleh suzeni

05 May 2024 13:38

بچه‌ها، شماره‌های پیشوا یادتان نرود
شماره‌ی کفش واکس‌زن پیشوا
شماره‌ی شلوار کیومرث، مستخدم‌اش
شماره‌ی کرست آن مردی که
کوره‌های‌اش را با تمسخر می‌کوراند
تا با تمسخر از چربی انسان صابون روشن کنند 
و از خوش‌گوشت زن‌ها هم... 
کرم پوست برای 《اوا براون》 بپوستانند 
اوا براون هم عاشق بود...
آری پسرم! 
تاریخ جوکی است که تاریخ‌نویس
برای خندیدن بچه‌های پیشوا مینویسد
/ د... نخند/
من شاعرم 
ریشم و ببین چقدر پهن است!

(به شماره تلفن‌های عالم/ محمدصالح سوزنی)

Guys, don't forget the leader's numbers
The number of leader's bootblack
The number of the pants of Kiumars, his servant
The bra number of that man who
sets fire to his ovens by ridicule
In order to light soap of human fat by ridicule
And from women's flesh...
skin cream for Eva Braun takes care skin
Eva Braun was also in love
Yep, my son! History is a joke
The historian writes it to make the leader's children laugh
/Oh! don't laugh/
I'm a poet
Look how broad my beard is! …

(To the phone numbers of the universe/ by: M.Saleh Souzani / Tr: Safoura Hashemi. CH )

P.S: Movie; The zone of interest by Jonathan Glazer
.
.
.
@suzeni.salih
#thezoneofinterest
#jonathanglazer

Saleh suzeni

04 May 2024 15:24

《به شماره تلفن‌های عالم》 را می‌توانید به سه زبان کردی، فارسی و انگلیسی بخوانید.

شاعر: محمدصالح سوزنی
مترجم فارسی: م. سوران
مترجم انگلیسی: صفورا هاشمی چالشتری

تصویرگر پرتره‌ی شاعر: م. رحیمی

Saleh suzeni

02 May 2024 23:42

محمدصالح سوزنی از شاعرانی است که آگاهانه و با درک درست جوهره‌ی محتوای روزگار خود 
می‌خواهند شاعر عصر خود باشند. اساس کار سوزنی از دید وی نسبت به جهان و هستی می‌آید. 
در شعر او اگر سه خط شعر با هم جفت می‌شوند، طراحی لازم را دارند و ترکیب‌ها مدیون طراحی 
هستند. در 《به شماره تلفن‌های عالم》 هیچ سطری نتیجه‌ی خودش نیست، بلکه نتیجه‌ی خودش با دیگران است. هر مفهوم و محتوایی در شعر به تدریج شکل می‌گیرد. تقابل دو مفهوم شهر و 
روستا در شعر بلند 《به شماره تلفن‌های عالم》 باعث پدید آمدن مفاهیم متعددی شده است.
روستا نمادی است از پاکی انسان‌هایی که در پی عشق به پنجره‌ایی دل می‌بندند و شهر نمادی است از انسان‌هایی که همه چیز را معامله می‌کنند؛ حتی پسرک واکس‌چی را.
این شعر در زبان و فرم از شعر پاستورال عبور کرده و عناصر شعر مدرن و پسامدرن را به نمایش میگذارد. صالح 
سوزنی معتقد است که شعر، بازی زبانی است، بازی‌ایی بر اساس موسیقی کلمات و تکنیک و فرم. او در تعریف شعر بیان می‌کند که شعر خودش را از بازی‌های دیگر دور نگاه می‌دارد و بازی تازه‌ایی را شروع می‌کند، بازیایی که علیه زبان قبل از خودش است. وجود همین پدیدارهای 
شهری و عناصر فرارفته از عناصر کالسیک و نزدیک شدن به مفاهیم مدرن و پسامدرن شهری در این شعر بلند، انگیزه‌ایی بود برای ترجمه‌ی آن به زبان انگلیسی. مترجم معترف است که در 
فرایند ترجمه‌ی شعر، روحی از دست می‌رود، روحی که از زبان برمی‌خیزد و زبانی که در روابط فرهنگی، اجتماعی، تاریخی ریشه دارد. از آن جهت که ترجمه به نقد و یا نظریه‌ی ادبی شبیه 
است تا شعر و کار ترجمه در واقع امری پارودیک است؛ امیدوارم که ترجمه‌ی این شعر بلند به زبان انگلیسی، تحول و حرکتی باشد که به شعر حیات تازه‌ایی می‌دمد.

[به شماره تلفن‌های عالم/ محمدصالح سوزنی/ مترجم فارسی: م. سوران/ مترجم انگلیسی: صفورا هاشمی چالشتری/ بخشی از یادداشت مترجم متن انگلیسی]

Saleh suzeni

30 Apr 2024 22:01

سپاس و پێزانین بۆ خاتوو سەفوورا و زەحمەتەکانی.. لەسەر وەرگێڕانی بەشێکی دی لە " بە ژمارەی تەلەفۆنەکانی عالەم.."
.👇

Saleh suzeni

23 Apr 2024 11:28

بێچارەگەل
.
٤

لە خوێندنەوەیەکی ژنخوازانەدا، بێچارەگەل بە رواڵەت مافی ژنان ئەپێکی و بە لەونێ خواستەکانی ئازادیی هەڵبژاردن /جەستەیی، کاری ، مافیی و یەکسانی .../ نیشان ئەدا بەڵام ئەنجامی فیلمەکە ئەچێتەوە سەر بۆچوونەکانی لەکان لەسەر زمان . نەست و هاندانی منداڵ لە لایەن دایکەوە بەرەو زمانی بە دەسەڵاتبووی باوک .. بۆ وەی لە فیلمەکەدا، "بێلا" هەم دایکە و هەم منداڵ... و ئەنجام دوای هەموو ئەزموونی بە ناو ئازادیی خۆی / چ کاریی ، چ زمانیی و چ کردەای/ و تەنانەت ناسینی مێردە کۆنەکەی .. دەگەڕێتەوە ئامێزی باوک ، ماشقە، مێردە نوێکەیەوە و دوای ئەوەی مێردە کۆنەکەی/پیاوی خراپ/ ئەکەنە بزن!! ، فیلمەکە بە خێر و خۆشی کۆتایی دێ.. واتە بێلا دوای ئەوەی لە دۆخی واقع ی/زارۆک . مەرگ/ و دۆخی خەیاڵی/ دوا ئاوێنەیی / بەرەو دۆخی هێمایی/ زمان . دەسەلات. چەوساندنەوە/ گەشە دەکا، لە هەڵبژاردنی ئەوانی دیدا، دەگەڕێتەوە لای.. باوک مێرد و لای وایە ئەو کارەی بە پێی ئەزموونی ژیاو و کامڵ بوونی خۆی لە ناسینی ئەوی دی ، کردووە..
پێویستە ئەوەش بڵێین کە ئەم ئەنجامە هەرچەند ناحەز بوونی سیمای ئیریستوکراسی و دەسەڵاتی سەرمایە ئەنوێنێ/ بڕواننە پلانی نیشاندانی چەوساوەکان لە ناو پاپۆڕی پڕ لە خاوەن سەرمایە / و هەوڵی بێلا لە دزینی سەرمایەی ماشقەکە بۆ یارمەتیدانی "بێچارەگەل"،
پاپۆڕەکە/ وەک هێمای دەسەڵاتی مادی ئیریستۆکراسی و سەرمایە/ تووشی هیچ خەسار و ئاڵ و گۆڕێک نابێ و بەس ئەوەی کە ئیتر پارەی نەماوە و بۆتە یەک لە "بێچارەگەل"، لە پاپۆرەکە دەر ئەکرێ...
.
ماویتی

Saleh suzeni

22 Apr 2024 15:12

بێچارەگەل
۳ . زمان وەک سیستەمی زاڵ لە قۆناخەکانی ژیاندا؛

Saleh suzeni

18 Apr 2024 18:11

بەشی هەشتەمی #جعبه_ابزار_نظریه
"فەزا و زەمان چین؟"
د. ڕەهبەر مەحموودزاده

/channel/dr_rehber

Saleh suzeni

18 Apr 2024 18:11

بەشی شەشەمی #جعبه_ابزار_نظریه
"ئایدۆلۆژی چییه"
د. ڕەهبەر مەحموودزاده

/channel/dr_rehber

Saleh suzeni

22 Jun 2023 01:32

دیاردەناسی و شێعر
" بەرەو خودی شتەکان"
کورتە یاداشتێکی نافەلسەفی
رەنگە باس کردن لە فنۆمنۆلۆژیا / ز/ وەک سیستەمێکی فەلسەفی و روانینێکی نوێ بۆ دیاردەکان لە یاداشتێکی کورتدا ئەستەم بێ... بۆ وەی کاتی خۆی ئەو روانگەیە وەک بوومە لەرزەیەک وابوو لە ناو بۆچونە فەلسەفییەکاندا و ئەچووە خانەی هەڵوەشاندنەوەوە، لە بری جۆرێک خۆ رێکخستن لەگەڵ دەسەڵاتی باوی ئەوسای زمانی فەلسەفەی رۆژئاوا .... بۆ وەی بۆچوونەکانی پێش "هۆسرێل" لە "ئەفلاتوون"ەوە تا "دێکارت" جەختیان دەکردە سەر ناسین بە پێی پێشزەمینە و ئەزموونەکانی پێشوو و رۆچوون بە مێژووی دیاردەدا تا سەرپشتی گارەش.. ئەوە پێویست بوو بۆ وەی بڵێی دیاردەیەک دەناسی ... کورت و کرمانج؛ ناسینی سێو یانی زانینی هەموو بابەتی مێژوویی و زانستی و کۆمەلاتی و .... سێو لە رەگ و ریشەوە تا هەنووکە و هەوڵدان بۆ درێژە پێدانی ئەو زانیاریانە تەنانەت لە داهاتووشداااا.... ئەفلاتوون.... هەموو دیاردەیەکی گرێ دەدا بە "مثل" و "محاکات"ەوە واتە وێنەی پێشتر و لاساییکردنەوەی. .. لەو روانگەیەدا ئیتر وێنەی نوێ بوونی نەبوو یان هیچ دەرفەتێکی پێ نەدەدرا... شاعیران واتە خولقێنەرانی وێنەنوێیەکان.. لەو ئارمانجشارانەدا "هیچ نەبوون.. هیچ"...
بە پێچەوانەوە دیاردەناسان.. بە دروشمی "بەرەو خودی شتەکان" لەو تەقینەوە کاتییانە دەکۆڵنەوە کە وێنەیەک لەناکاو و راستەوخۆ لە زێهنی مرۆڤی تاک دەینەخشێنێ و لە رێگەی زمانەوە دێتە بوون... لێرەدا ئیتر دەرکەوتنی هەردیاردەیەک دەرکەوتنێکی هەنووکەییە و ناچێتەوە سەر ناسەی هەمان دیاردە لە پێشوودا... واتە سەلیقەی بە دەسەڵاتبووی زمانیی، هیچ دەورێک ناگیڕێ / لەو کاتەدا کەسێک بە "روانین"ێکی نوێوە لە دیاردەیەک دەروانێ و ئەینوێنێ.../ هەر بۆیە کاتی خۆی "واین دێن بێرگ" گوتی کە " شاعیر و نەقاش وەک دیاردەناسێک لەدایک دەبن"... ئەوان وەک منداڵ بە بێ پێشزەمینەی زانین و ئەزموونی پێشخۆیان شتەکان دەبینن و ناسەی دەکەن... لەم روانگەوە "ئەوەکەسەی بۆ یەکەم جار کوڵمی دەزگیرانەکەی بە گوڵی سوور دەبینێ شاعیرە و ئەوانی دی، بەس لاساییکەرەوەن... نموونە هێنانەوە لە شێعری جیهانی بۆ ئەم بابەتە رەنگە بێ کەڵک بێ بۆ وەی شێعر هەر لە بنە ڕەتدا بەو چاوەوە لەلایەن شاعیران و رەخنەگرانەوە ناسراواە... بۆیە کاتێ لە ناباکۆف دەپرسن کە شێعر کەی لەدایک بووە؟ لە وەلامدا دەڵێ؛ لەو کاتەوە کە منداڵێکی غارنشین بەهەڵات هەڵات و تۆقاو خۆی دەکا بە غاردا و دەقیژێنێ ئای گورگ ئای گورگ.. و دەبینن کە هیچ گورگێ لەئارادا نیە... یان ئەو کاتەی حافز "مەزرای سەوزی ئاسمان دەبینێ و داس ی مانگی نوێ... " / مزرع سبز فەلک دیدم و داس مە نو/ یان کاتێ نالی چاوی خێلی مەحبووبە بە تەرازووی ناز دەبینێ١ .. و پێوەندی لەش لە ئاسنگەرخانەداااا دەخاتە روو... یان ئەوکاتەی سپێهری شاعیری فارس ئەپرسێ " بۆ قەفەسی کەس، سیسارۆکەی تیدا نیە ".../کە چرا در قفس هیچکسی کرکس نیست؟/ یان ئەو کاتانەی وەفایی سووڕی هەموو جیهان لە سووڕی تەشیەکەی شیریندا دەبینێ و لای وایە / دنیا بە ئینتیزاری شیرین، تەشی دەڕێسێ/.. و هەزاران وێنەی دیکە لە هەزاران شاعیری دیکە
هەر بۆیە دیاردەناسی باشترین دەرفەتەکان دەداتە خوێنەران بۆ تێگەیشتن لە تەقینەوەی لەناکاوی وێنە نوێیەکان لە شێعردا و ئەزقەزا دەبێتە هۆی سەر هەڵدان یان گەشەپێدانی قوتابخانەکانی "ئایزێر" و هێرمنۆتیک بەگشتی و چەند خوێندنەوەیی دەق و راڤەکاریی نوێ... کە لەم یاداشتە کورتەدا ناگونجێن..
لە کۆتاییدا پێویستە لە زمانی هۆسرێلەوە دووپاتی بکەمەوە؛
" بەرەو خودی شتەکان، دوور لە هەر چەشنە گەورەیی و مەزنایەتی و خاڵی پێزیادکراو و تێگەیشتنی راستەوخۆ لە دیاردەکان..."
０ ١ - بڕواننە وتاری "دیاردەناسی و نالی" لە پەرتووکی "نالی و خوێندنەوە نوێکانی سەردەم" ساڵح سووزەنی – سەنتەری رووناکبیری ئێل بەگی جاف – ٢٠٠٦

Saleh suzeni

18 Jun 2023 12:53

داستان کلاه کلمنتیس نیز یکی از چنین رویدادهایی است که تاریخ را غافلگیر می‌کند؛ در فوریه ۱۹٤٨، گوتوالد، رهبر حزب کمونیست، به ایوان قصری در پراگ آمد تا برای صدها هزار نفر سخنرانی کند. بوران برف بود و سر گوتوالد برهنه. کلمنتیس، نگران سرما، کلاه پوست خز خود را از سر برداشت و بر سر گوتوالد گذاشت. هزاران نسخه از عکس گوتوالد که با کلاه کلمنتیس در کنار رفقایش رو به جمعیت سخن می‌گفت چاپ و منتشر شد. حتی به کتاب‌های درسی راه یافت. تاریخ چکسلواکی کمونیست در آن ایوان پا به هستی گذاشت.

چهار سال بعد ورق برگشت. کلمنتیس به خیانت متهم شد و به دار آویخته شد. نتیجه آنکه بخش تبلیغات بلافاصله او را از تاریخ و از تمام عکس‌ها نیز محو کرد. از آن به بعد فقط دیوار سخت قصر دیده می‌شود.

تاریخ همچون تابلوی نقاشی است و کلمنتیس همچون "لکه‌"ای که بر این تابلو افتاده. تاریخ می‌خواهد این "لکه" را پاک کند، اما کلمنتیس سمج‌تر از آن است که صحنه را خالی کند؛ کلمنتیس آنجاست، روی سر گوتوالد.

به‌ناگاه گوتوالد ـ نماینده بزرگ تاریخ ـ است که مرکزیت خویش در عکس‌/تابلو از دست می‌دهد. عکس/تابلو بیش از حضور گوتوالد به "غیاب کلمنتیس" اشاره دارد. عکس به همان "فقدان"هایی شهادت می‌دهد که تاریخ به شکل مذبوحانەای می‌خواهد بر آن‌ها سرپوش نهد.

رخدادها یاغی‌تر از آن بودند که تاریخ می‌پنداشت. آنچه بیرون رانده شده خاموش نمی‌شود، بلکه بر صدها هزار زندگی فراموش شده شهادت می‌دهد، همچون کلاه کلمنتیس بر سر گوتوالد همان‌جا می‌ماند. کلاه کلمنتیس هر بار همچون سماجتی در برابر یکدستی متظاهرانه تاریخ جعلی از گوشەای نابهنگام بیرون می‌زند. کلاه کلمنتیس غیاب یک حضور بود؛ کلاه کلمنتیس مقاومتی است در برابر جهانی بدون حافظه. هنوز پژواک خطاب کلاه کلمنتیس از دوردست‌ها به گوش می‌رسد: "به یاد آر!"

میلان کوندرا اولیس مدرن، عارف دانیالی، تهران، نشر هرمس، ۱٤۰۲، ص ٨۰

#میلان_کوندرا
#عارف_دانیالی
#میلان_کوندرا_اولیس_مدرن

/channel/dr_rehber

Saleh suzeni

18 Jun 2023 01:36

وەرگێران یان راڤەکاریی / هێرمنۆتیک/نوی؟

Saleh suzeni

10 Jun 2023 13:05

🌏کۆڕی ۱۸ی جۆزەردانی ۱۴۰۲ هەتاوی

🔰تەوەر: ئه‌ندێشەکانی مامۆستا مەسعوود محەمەد (بەشی دووەم)
🗣دکتۆر #ڕەهبەر_مەحموودزادە
⏰كات: ۵۸:۵۳ خوله‌ک
🔋قەبارە: ۱۷.۱مێگابایت

#مەسعوود_محەمەد
#ڕەهبەر_مەحموودزادە

/channel/dr_rehber

Saleh suzeni

04 May 2023 19:10

یاااد... هەر چەند مخابن کێشی شێعرەکە ئەشێوێنی. و لە خۆڕا هەنێ وشە ئەگۆڕێ.. /لام وایە بۆ ئەوەیە ئەیەوی لە بەر بیخوێنی/..بەڵام دیسان چالاکیتان بەردەوام...
ْ

ئاخ خ...کە چەکی دەستی راستم ..
خەنجەرەکەی دەستی چەپم، نیشانەی بێ..
قۆڕ بە سەرم..
کوا وڵاتم رزگار ئەبێم
.
رەنگاڵەی هیوای وڵاتم .. سوور و زەرد و کەسکی ئەوین..
نەحلەت لە من
سەوز چۆن ئەبێ زەرد بدڕێ؟
چۆن زەرد ئەبێ سەوز بدڕێ؟
.
شاعیرێکم، دڵی قەڵەم و دەفتەرم
چەند پۆستاڵی رەش و چڵکن..
رمبازێنیان لە سەری بێ
ئەی روو رەشیی دنیا بۆ من
چۆن شێعرێکم، شێعرێکی دیکەم سەر بڕێ؟
.
مەکەن ئیتر. دەخیلتان بم
با خوێنی هەزاران شەهید لەمە زیاتر..
لەکیس نەچێ..
.
شێر و پڵینگ بوو بە شەڕیان
بە چنگ زگی یەکیان دڕی..
کابرایەکی راوچی هات و
بە خۆڕایی..
کەوڵی هەردووکیانی کڕی
.
لە کۆ شێعری؛
هەزار دیوانی کەڵەگەت لە پرسەدا.

Saleh suzeni

30 Apr 2023 23:50

کرێ.... کـــــا... ران
.
کرێکا "ران"ی جیهان م دیت .. ران ناخۆم ئەخۆم ئەشۆم .. شار چ گیرفانێکی کردۆتەوە لە شێعرا رانی کرێکا جیهان ی هاورد و بردی.. لەسەر پردی .. یەک گرن گرتن گرتنین.. نینا چاپخانە چاییخانە ...خانە سی دەزگا بوو بۆ کرێکارانی .. هەمەدانی چی.. تان ماوە لە لەشتان خاپوور.. پوور بە هەمان زا ئەڵێم و تۆز از کللەام پرید.. لە کرێ..کا.. تا کرێ زا و زاوا لە بووکێ .. ی..نا.. لۆکێی بە لۆکە دەڵێم دڵم جیهان بە رانی دەدۆشی .. کرێکا رانی دابووە بەر وشەی م.ن و تەشی شیرین یا تاڵ بە توونی تەتەر و ئاوی رێ درێژە و "ما" نگ...ااااا ئااااا مەکە ... شارە و بکە قاچاخ رانیش هیـــــــــــــــــــــــــــــــــــچ تــــــــا ؛ ۱۱ەی ئەم مانگەش بە ناوی تۆمان گااااران و ماران بە کارخانە و ...خانەوە لێت پیرۆز گیان تەزین تەزان تەزاین .. بەزاین.. زا بە هەمان زاڵ بڵێم یان نا.. تۆ بە هەمان دانی خۆت بیپێوە رانە ران.. کرێ ... کــــــــا... ران ی جیهان "۱" گرن...

Saleh suzeni

29 Apr 2023 22:35

ترجمه‌ی شعر 《کودکی 》 نوشته‌ی صالح سوزنی .
ترجمه: صفورا هاشمی چالشتری