📕 دغدغه سلامت و خوبزیستی مردم!
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻حکمرانی برای شهر سالم!
رشد شهرنشینی، شاخص و نمادی از مدرن شدن جوامع است که گرچه تسهیلات رفاهی و فرصت هایی مثل اشتغال و آموزش فراهم کرده است ولی بدلیل الگوی ناپایدار و ناسالم توسعه شهری، مشکلات سلامت عمومی پیچیده ای را پدید آورده است که #سلامت(Health) و #خوبزیستی(wellbeing) شهروندان را تنزل داده است. مانند #بحران_آلودگی_هوا در این روزهای شهر تهران و افزایش کشندگی بیماریهای تنفسی ناشی از آن که زیر سایه #بحران_کرونا نادیده گرفته می شود.
اصل «انسان سالم محور توسعه پایدار شهری»
پی ریزی مفهومی سیاستگذاری شهر سالم بر دو بنیان «فهم گسترده از سلامت» و «منطق حکمرانی» استوار است.
فهم گسترده از سلامت مستلزم درک پیچیدگیهای حیات انسانی است؛ سلامت به معنی «نبود بیماری و ناتوانی» نیست بلکه، وضعیتی از خوبزیستن کامل جسمی، روانی، اجتماعی و حتی معنوی است.
سالم بودن یا نبودن فرد در زمینه و بافت زندگی او تعیین می شود؛ آنجا که متولد میشود، رشد میکند، یاد میگیرد، کار میکند، عاشق میشود و در بستری از واقعیتهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، زیست محیطی و فیزیکی، زندگی میکند.
سلامت با مفهوم خوبزیستی درهم تنیده است.
«خوبزیستی دو بعد دارد؛ عینی و ذهنی
بعد عینی، به «استانداردهای زندگی» یا «سطح زندگی» مربوط می شود؛ مثل درآمد و اشتغال، مسکن، بهداشت و درمان، تغذیه، آموزش، حمل و نقل، و...
بعد ذهنی خوبزیستی، به کیفیت زندگی مربوط می شود؛ ادراک فرد از وضعیت زندگی خود در بستر نظام های فرهنگی و ارزشی و در ارتباط با اهداف، انتظارات، استانداردها و علایقش».
این فهم چندبعدی و نگاه زمینه ای به سلامت با پارادایم زیست-پزشکی رایج در کشور ما تفاوت دارد؛
اساسا دیدگاه های بهداشتی و درمانی، #نگاهی_سلبی به مفهوم سلامت دارند:
چيزی اشکال دارد یا بالقوه اشکال دارد و متخصصین بهداشت و پزشکی برای اصلاح یا دفع آن مداخله میکنند.
اما، دید همه جانبه و کل نگر سلامت عمومی که موضوع و دغدغه ایده «شهر سالم» است، #نگاهی_ايجابی به سلامت دارد: اینکه شما میتوانيد گامهايی ایجابی برای بهبود، حفظ و ارتقای سلامتتان بردارید.
در شهر سالم؛ الگوی اداره و توسعه شهر مبتنی بر فهمی است از آنچه که تاثیرات عمده ای بر سلامت مردم دارند؛ آنچه که به عنوان عوامل «تهدیدکننده سلامت»، «محافظت کننده سلامت» و «ارتقاءدهنده سلامت» توصیف میشوند.
برای شهر سالم، کمیت و کیفیت سرانههای بهداشتی و درمانی مهم است اما، بیشتر تعیینکنندههای سلامت در اولویت قرار میگیرد و سیاستگذاری سلامت محور به همه جوانب زندگی در یک شهر گسترش مییابد؛
تعهد و درگیرشدن اثربخش همه بخشها و سطوح اداره عمومی شهر(صنعت، عمران، تجارت، آموزش، حمل و نقل، برنامه ریزی شهری و ...) و همینطور نهادهای غیردولتی و بخش خصوصی و مشارکت شهروندان در بهبود تعیین کننده های سلامت، مطالبه اصلی ایده شهر سالم است.
ایده شهرسالم، چشمانداز تازهای از «حکمرانی مشترک» را نمایان کرده است؛ الگویی از حکمرانی شدیداً «شبکهای»، «چندسطحی» و «چندذینفعی»، برای «سلامت و خوبزیستی مردم»، که بخش مهم تعهد سیاسی و اجتماعی لازم برای پیشرفت عادلانه و پایدار شهری میباشد.
این چشم انداز، سه موج سیاست گذاری در سیر تکاملی ایده شهر سالم دارد؛
👈موج اول: «اقدامات بین بخشی برای سلامت»
👈 موج دوم: «سیاست گذاری های عمومی سالم»
👈 موج سوم: «سلامت در همه سیاست ها»
حکمرانی برای شهر سالم، لزوما مداخلهای نیست بلکه،
«نظامی ارزشی»؛ نگرشی اجتماعی؛ باوری فرهنگی؛ تفکری سیستمی و پویا؛ رویکردی به «پیشرفت پایدار»؛ نوعی اولویتگذاری سیاستی و «فعلی برای اقدام» بر روی «تعیین کننده های سلامت» است؛ که با تلفیق «سلامت در همه سیاستها» و بواسطه «مدیریت پیامدهای مثبت و منفی سیاستها»، می تواند منجر به فرصت هایی برابر برای سلامت بهتر و کاهش بی عدالتی گردد.
تحقق چنین آرمانی نیازمند «تعهد اجتماعی و اراده سیاسی» است و این در حالیست که سلطه پارادایم سنتی اداره عمومی در ایران و تقلیل گرایی شناختی حاکم بر دنیای سیاستگذاران، مانع گذار به «حکمرانی برای شهر سالم» است.
#حکمرانی_برای_سلامت
#حکمرانی_برای_شهر_سالم
/channel/vvnia
بیست و چهارم آذرماه در نشست تخصصی شهرداری تهران از دغدغه «حکمرانی برای شهر سالم» خواهم گفت.
#حکمرانی_برای_شهرسالم
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
https://www.gisoom.com/book/11625138/کتاب-حکمرانی-برای-سلامت-راهی-به-سوی-توسعه-عادلانه-و-پایدار/?utm_source=tg_842848
Читать полностью…📕 درس های شکست از کرونا!
(سیزدهم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻منطق حکمرانی بحران کرونا
ما به این خودآگاهی در حکومت نیاز داریم که نگاه مکانیکی حکومتمحور که با بخشینگری و حس بالاسری بر مردم و جامعه مدنی و بازار شناخته میشود، نمیتواند پاسخگوی مواجهه با مسائل بغرنج عمومی و بحرانهایی به پیچیدگی کرونا باشد.
با درس های 9ماه تجربه مواجهه با بحران کرونا، روشن است که الگوی سنتی سازماندهی ستاد ملی کرونا و ساخت نهادی و ترکیب تخصصی اعضای آن که مبتنی بر همان فهم رسمی از سلسله مراتب نهادی و در عین حال «متفرق» حکومتی است، نمیتواند پاسخگوی این حجم از ابهام و پیچیدگی بحران باشد لذا، ضرورت دارد این نوع نگاه به رهبری بحران اصلاح شود.
برای جلب همکاری، پشتکار، نظمپذیری، مشارکت و همراهی آگاهانه مردم و بازیگران بازار و جامعه مدنی و تمامی بخشها و سطوح سیاستگذاری درون حکومت با سیاستهای مهار بحران، چارهای نیست جز رو آوردن به رویکردی تختتر و مردمیتر در رهبری عمومی بحران کرونا.
اکنون زمان ریاست و تکبر حکومتی نیست.
ما بشدت نیازمند نگاهی به رهبری عمومی بحران هستیم که فهمی فروتنانه از بازی قدرت داشته باشد و بتواند شبکهای متشکل از سطوح و بخشهای مختلف حکومت و ذینفعان متکثر اجتماعی و بازار و عموم افراد جامعه را به بازی گیرد.
برای چنین منظوری نیاز جدی و فوری به ظرفیتسازی در درون حکومت و توانمندسازی جامعه داریم تا با هماهنگی بهتر بخشها و انسجام سیاستها و چابکترکردن نظام رهبری بحران در حکومت؛ نوعی «یکپارچگی در مدل حکمرانی بحران» شکل گیرد؛
الگویی از حکمرانی شبکهای، چند ذینفعی و چندسطحی که ساماندهی، هماهنگی، همکاری و مشارکت در کارها در حوزههای مختلف، در سطوح مختلف و بین ذینفعان مختلف را پیش ببرد.
سبکی از رهبری بحران که با دو رویکرد «بسیج کل حکومت» و «بسیج کل جامعه» معرفی میشود و لازمه کار با مسائل و بحرانهای عمومی پیچیده و بغرنج است.
در این الگوی رهبری بحران دیگر فقط بر ساختارهای نهادی و سلسله مراتب سنتی اداره عمومی تکیه نمیشود بلکه؛
یک تیم مرکزی قوی(هسته مرکزی)با رهبری مسؤلانه عالیترین مقام اجرایی(رئیس جمهور) تشکیل و سپس تیمهای اصلی حول آن شکل میگیرد شامل «تیم اقتصادی« و «تیم اجتماعی» و «تیم بهداشت و درمان» و به همین ترتیب بصورتی تکثیر شونده تیمهای کاری حول هر یک از تیمها گسترش یافته تا بصورتی شبکهای منطق بسیج همگانی کل حکومت و کل جامعه بر روی زمین واقعیت عملیاتی گردد.
چنین سبکی از حکمرانی مستلزم توسعه فرهنگ مشارکتی و احترام به ارزشهای عمومی متقاطع با تمرکز بر اصل «ارزشهای مشترک، مبنای عمل مشترک» میباشد.
این استراتژی رهبری به دولت و رئیس جمهور اجازه میدهد تا اقدامات اجتماعی و اقتصادی و بهداشتی و درمانی را بخوبی هماهنگ کرده و با یک نگاه یکپارچه و اتخاذ سیاست هایی منسجم و حلقههای بازخوردگیری پیوسته، از تحقق اهداف سیاستی تا پایین ترین سطوح شهرها و روستاها و محلات و رفتار افراد اطمینان حاصل کند.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(یازدهم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻ادراک خطر کووید19
این روزها به تکرار این پاسخ را در سوال از علت مرگ افراد می شنویم؛ «او کرونا را جدی نمی گرفت و رعایت نمی کرد»
این گزاره اشاره مستقیم به ادراک خطر فرد (hazard perception) بعنوان یک مقوله کلیدی تعیین رفتار دارد.
ادراک خطر، یعنی قضاوت ذهنی افراد در مورد ویژگی ها و شدت خطر که نوعی مهارت ارزیابی در پیشبینی، بررسی و تشخیص خطر است.
درک خطر بخشی ضروری و تعیین کننده رفتار فرد در مواجهه با خطر ابتلاء به کروناویروس است و مهارت ناکافی در ادراک خطر نقشی مهم در رفتار پرخطر و قرار گرفتن در موقعیت تماس و آلوده شدن دارد.
توانایی شخص برای ارزیابی وضعیتی که در آن قرار گرفته و اتخاذ اقدامات مراقبتی مناسب از خود و دیگران بسیار مهم است.
این ادراک از یک طرف به ویژگیهای فردی وابسته است و از طرف دیگر به استانداردها و علائم و نشانه هایی که فرد از محیط دریافت می کند و برهمکنش همه اینها در تصمیم گیری و رفتارش مؤثر است.
ادراک خطر نوعی توانایی است برای تصمیم گیری و رفتار ایمن ، که مستلزم آگاهی فرد از وضعیت خاصی که در آن قرار گرفته و آگاهی از نوع اقداماتی که باید انجام دهد، می باشد.
در عین حال، صرف آگاه بودن فرد از «خطرناک بودن یک موقعیت» و «توانمندیهای های خود» باعث انتخاب رفتار ایمن نمی شود. این دو موضوع باید با هم ترکیب شوند و رفتارها نیز باید منطبق با آن باشند. (آیا این وضعیت خطرناکی برای من است؟ آیا من می توانم این موقعیت خطرناک را کنترل کنم؟)
در سطح فردی، درک خطر کروناویروس از فرآیندهای زیر تشکیل شده است:
1. درک و توجه به موقعیت خطرناکی که بحران کروناویروس خلق کرده است
2. پیش بینی این که این موقعیت خطرناک چگونه می توانند به ابتلاء و مرگ فرد یا عزیزانش منجر گردد
3. ارزیابی این که ریسک این ابتلاء و مرگ چقدر است
4. انتخاب و اجرای اقداماتی که حاشیه امنیت فرد را برای جلوگیری از ابتلاء و مرگ، افزایش می دهد.
وضعیت ادراک خطر در یک جامعه، خود متأثر از عوامل متعدد روانشناختی، جامعه شناختی، و فاکتورهای جمعیت¬شناختی است. سن، جنسیت، تحصیلات، وضعیت درآمدی و طبقه اجتماعی، آداب و رسوم اجتماعی، عقاید و باورها و روحیه تقدیرگرایی متغیرهای مهمی در فرهنگ خطرپذیری افراد جامعه در قبال کروناویروس دارند.
در سیاستگذاری های مقابله با کروناویروس بایستی به شواهد وضعیت ادراک خطر در افراد جامعه بعنوان یکی از دلایل اصلی مسؤلیت پذیریر نبودن افراد و مقاومت شان در قبال پذیرش سیاست ها توجه داشت.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(دهم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻دام اجتماعی ویروس
مثل بیشتر مسائل جاری و نوظهور سلامت عمومی، کروناویروس هم بیشتر از آنکه یک بیماری و نیازمند «درمان» باشد، یک پدیده اجتماعی است که باید «مدیریت» شود. به همین دلیل، منطق حکمرانی و سبک رهبری بحران بسیار مهم است.
از منظر چالش اجتماعی بحران ؛
راهحلها در دو بخش است؛ محدودکردن زمینه «تماس افراد بعنوان دام انتشار ویروس» و دیگری پیشگیری/تخفیف آثار اجتماعی و اقتصادی و توسعه ای بحران کرونا.
برای از بین بردن دام اجتماعی ویروس با سه مشکل احتمالی مواجه هستیم؛
▫️افراد خطر ویروس را دست کم میگیرند(ادراک خطر پایین)
▫️افراد نمی دانند چگونه از خود و دیگران مراقبت کنند(ضعف دانشی و مهارتی)
▫️افراد امکان خودمراقبتی و اجتناب از تماس اجتماعی را ندارند
از همین رو، بایستی سیاستهایی منسجم برای توانمدسازی افراد جامعه داشته باشیم مثل آموزش فراگیر افراد جامعه با هدف؛
▫️اصلاح نگرش و توسعه ادراک خطر افراد،
▫️توسعه دانش آنها از پیشگیری و خودمراقبتی و مراقبت از دیگران و
▫️بهبود مهارتهای رفتاری افراد برای اجتناب از تماس
برای کمک به افراد تا امکان اجتناب از تماس اجتماعی و خودمراقبتی را داشته باشند؛
در استفاده از ابزارهای سیاستی اجباری مثل جریمه و نیروی پلیسی، توجه به وضعیت و محدودیت های فیزیکی و فرهنگی و الزامات و شرایط محلی و فرهنگی متن زندگی مردم ضروری است که بر همین اساس بایستی اصل انسجام سیاستها را در نظر داشت و بسته منسجمی از اقدامات محدودیت های تحرک اجتماعی تا حمایت های رفاهی و معیشتی و بهداشتی مدنظر قرار گیرد.:
▫️سیاست تعطیلات اگر ممکن و در کنترل رفتار افراد اثربخش است! وقتی تعطیلات مسافرت ها را در پی دارد پس، نیازمند یک سیاست تکمیلی سختگیرانه تری هستیم؛
▫️سیاست ممانعت از تحرک و مسافرت افراد ناقل و مبتلا بین و درون شهرها و مناطق روستایی
▫️سیاست توزیع گسترده اقلام بهداشتی مثل ماسک و مواد ضدعفونی کننده در بین اقشار نیازمند(اعتبار دولتی و کمک خیرین)
▫️و...
در این بحران حتی رفتار یک نفر هم مهم است.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(هشتم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻هوشمندتر از ویروس باشیم
خیلی زود هوشمندی ویروس را دست کم گرفتیم و بدون داشتن یک راهبرد بیماریابی فعال و انسداد خوشهای موارد شیوع، قبل از اینکه بتوانیم شیوع را تحت کنترل درآوریم و بر خوشههای انتشار آن اشراف پیدا کنیم، به بازی کلامی و اعلام سیاستهایی بر روی کاغذ مثل «فاصلهگذاری اجتماعی هوشمند»، رو آوردیم و اینگونه از روندها و برنامهریزی و پیشگیری خطر تشدید شیوع در پاییز و زمستان غافل شدیم.
نتایج تلخ این سبک مدیریت بحران کرونا در ماههای گذشته نشان میدهد؛
آنچه ما برای مواجهه با این بحران نیاز داریم چیزی متفاوت از یک برداشت کاریکاتوری از رویکرد «فرماندهی و کنترل» به اداره بحران است!
بلکه، ما به تعامل و اعتماد و همدلی عمیق و گستردهتر بین مسولان و با عامه مردم نیاز داریم؛ سبکی از رهبری بحران که به مردم کمک کند بر خودخواهیها، تنبلیها و ترس و ضعف و محدودیتهای مراقبت از خود غلبه کنند و جریان زندگی هوشمندانهتر از ویروس داشته باشند.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(ششم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻رهبری فروتنانه بحران
دولتها برای مواجهه با بحران کرونا دو گزینه بیشتر ندارند؛
1- اقدامات پیشگیرانه
2- اقدامات تخفیف دهنده
دیدگاه پیشگیرانه و البته آمادگی قبلی، دلیل عمده توفیق برخی کشورها است. در مقابل، کشورهایی که از ظرفیتسازی پیشگیرانه غافل ماندهاند به ناچار، اتخاذ اقدامات تخفیف دهنده بحران را در دستورکار گذاشته اند تا روند شیوع را مهار و به نحوی کنترل کنند که از عهده رسیدگی به موارد ابتلاء و بیماری و ممانعت از مرگشان برآیند.
بر منطق رویکرد تخفیف، تمرکز بر «هموارشدن» شیب منحنی شیوع بیماری برای رسیدن به وضعیتی قابل مدیریت است؛ سناریوی خوشبینانه از طریق اتخاذ و اجرای سیاستهایی برای از هم دورماندن مردم، با کمک تدابیر حفاظتی همچون در خانه ماندن، تعطیلات گسترده و قرنطینۀ کامل.
بدبینانهترین سناریو وضعیتی است که در ایتالیا تجربه شد و شیب منحنی به حدی بود که بیمارستانها بیش از حد ظرفیت پر شد و به ناچار تصمیمات پزشکی غمانگیزی در مورد برخی بیماران گرفته شد.
سیاستگذاری با منطق تخفیف، برای این است تا موارد بیماری از ظرفیت خدماتی نظام درمانی بیشی نگیرند و اینگونه برای نظام درمانی زمان خریده شود تا فرصت تطبیقدهی و بازتوانی خود را داشته باشد گرچه، چنین رویکردی از جنبه اخلاقی مورد نقد و پرسش جدی است.
درهرحال، ناشناخته های ویروس زیاد است و همچنان در حال انتشار در جهان می باشد بطوریکه، علی رغم امید نهفته در اخبار تولید واکسن، افق زمانی کوتاه مدتی برای موفقیت وجود ندارد. پس، پرواضح است که با رویکرد تخفیف دهنده در درازمدت، تاب آوری کشور در برابر این بحران پیچیده سیستمی محدود و محدوتر خواهد شد. از طرفی، سبک رهبری «شل کن، سفت کن» بحران از طریق اتخاذ سیاست های تخفیف دهنده روی کاغذ! آنهم بدون تمرکز راهبردی بر اقدامات پیشگیرانه محکوم به شکست و افتادن در دور باطل تشدید بحران است.
روشن است که باید با جدیت و اهتمام بیشتر از پیش، اقدامات پیشگیرانه در دو حوزه زیست-پزشکی و اجتماعی در دستورکار باشند و پیگیرانه عملیاتی گردند. اقداماتی مثل:
▫️در حوزه زیست پزشکی:
- آزمایش، آزمایش، آزمایش و ردیابی موارد آلودگی و قرنطینه و شروع به موقع درمان
▫️در حوزه اجتماعی:
-ارتقای فرهنگ بهداشتی جامعه( شسشتوی دستها، استفاده از ماسک، اجتناب از تماس های اجتماعی، استفاده از مواد ضدعفونی کننده و...)
▫️توانمندسازی افراد جامعه (اصلاح نگرش افراد، توسعه دانش افراد، بهبود عملکرد فردی)
این در حالیست که، چالش اجرای سیاستها باقیست. تجربه 9 ماهه مواجهه ما با کووید19 هم آموخت که با دیدگاه متکبرانه حکومت محور به اداره بحران، ما حاصلی بیشتر از «خطابه های آراسته» و «گلچینی از اقدامات مقابله ای روی کاغذ» نخواهیم داشت
ما نیازمند گذار به سبکی فروتنانه از رهبری بحران هستیم که بپذیرد در کنار مردم و بازیگران جامعه مدنی و بازار باشد و برای اتخاذ و اجرای موفق تدابیر مقابله ای با بخش ها و سطوح مختلف حکومت و جامعه کار کند نه اینکه؛ اسیر تقلیل گرایی شناختی بوده و با بخشی نگری افراطی در پی ریاست یک بخش بر بخش های دیگر باشد و تصمیم تا فیها خالدون همه چیز را در مرکز و دورهمی هفتگی با رئیس جمهور بداند!
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
🌐 طب سنتی یا مدرن؟!
✍️ولی اله وحدانی نیا
مجادله طب مدرن و سنتی بر سر "داروها" موضوعیت ندارد
چراکه، بسیارند داروهای مورد استفاده طب مدرن که پایه گیاهی دارند
پس تقلیل دادن تمایزات این دو طب به مجادله بر سر تجویز جوشانده یا قرص و کپسول اشتباه است چون وقتی ابزارهای علمی امکان فرمولاسیون دارو و عرضه به اشکال دارویی ساده تر و کارامدتر فراهم کرده پس چنین نزاعی موضوعیت ندارد.
اما، انچه وجه تمایز و نقطه قوت طب سنتی ابوعلی سینایی است
در چشم انداز فلسفی و زاویه نگاه معرفت شناختی به سلامت انسان است
به همان میزان که "کل نگری طب سنتی" نقطه قوت و شایسته حیات انسانی است، "جزئی نگری طب مدرن" برای سلامت و حیات انسان چالش زا است
اتفاقا برای جبران این قبیل ضعف ها است که گفتمانهای مثل طب آلترناتیو و طب پیرامونی در دنیای مدرن طرح می شوند
اگر نگوییم اکثریت لااقل بخشی از مدعیان طب سنتی، نگاه فلسفی و معرفت شناسانه ابن سینا به سلامت و حیات انسان را با برخی سوگیری های شناختی و انگیزه ها اشتباه گرفته اند و همین هم حساسیت و جدال های کلامی در جامعه به راه انداخته و حتی موضوع را تا وردخوانی و سواری گرفتن مجانی از باورها و عقاید مذهبی تنزل داده است
به هرحال، باور و عقاید مردم
انگیزه تجاری قدرتمند و بی دردسری در اختیار می گذارد.
#طب_سنتی
#طب_مدرن
#سودا_گری
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(سوم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻نسخه ایرانی رهبری بحران
مقابله با بحران کووید19 بعنوان یک پدیده پیچیده زیستی-اجتماعی ، در بستر نظامهای مختلف سیاسی، اداری و ساخت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جوامع، عملکرد و نتایج متفاوتی به بار آورده است.
بنابراین، گرچه، در موفقیت و شکست دیگر کشورها درسهایی مهم برای یادگیری است اما، با لحاظ شرایط و متن سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران و تجربه تشدیدشونده ما از بحران، پرواضح است که نسخههای چینی یا انگلیسی یا امریکایی یا فرانسوی مدیریت کرونا، لزوما پاسخگوی شرایط و تجربه ما از بحران نیست و راهحلهای ما باید با شرایط و تجربه زیست بوم ایرانی طراحی و با سطح محلی شهرها و روستاها و محلات ما منطبق باشد.
به عبارتی، راه برون رفت از این بحران و نقطه عزیمت برای تخفیف و مهار این بحران را بایستی با درس گرفتن از درون تجربه زیسته ایرانی با بحران کرونا جستجو کنیم؛ آنجا که موفقیتهایی داشتهایم و آنجاکه شکست خوردهایم میتواند کلید راهنمای ما بر گشودن راهی به بیرون از بحران باشد.
ما به نسخه خودمان نیاز داریم ما باید یاد بگیریم اما بیشتر از خودمان و تجارب محلی خودمان یعنی دقیقا جایی که بر روی کف زمین واقعیت، باید تغییر نگرش و دانش و مهارت در فرد فرد افراد جامعه ایجاد شود بخصوص که راهحلهای مطرح شده برای مهار بحران و مدیریت آثار منفی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آن فقط و فقط زمانی موفق خواهند بود که در سطوح محلی شهرها و روستاها قابل انطباق و پذیرش عمومی باشند.
در عین حال، در نسخههای مدیریت بحران کشورهای دیگر، درسهای مفیدی نهفته است مثل؛
سبک ارتباط عمومی نخست وزیر سنگاپور در خطاب قراردادن مردم و صحبت روشن و آرام با آنها از آنچه در حال رخ دادن است، آنچه دولت یاد گرفته و یاد میگیرد، اقداماتی که انجام میدهد و آنچه مردم بایستی انجام دهند
یا نقش فرهنگ بهداشتی مردم ژاپن در خودمراقبتی و مهار بحران علی رغم نقش ضعیف حکومتی
یا موفقیت کره جنوبی در غلبه بر بحران که ناشی از حافظه تاریخی سارس و مرس و کسب آمادگی قبلی برای بحران، ردیابی گسترده موارد تماس و مهار بحران بدون متوقف کردن جریان زندگی اقتصادی و اجتماعی بود.
مهمترین درس همه تجارب موفق این است که گرچه نقش حکومت مهم است اما رفتار مردم حرف اول و آخر را در موفقیت مقابله با بحران می زند و اینگونه رویکرد بسیج عمومی کل جامعه بیش از هر زمان اهمیت و ضرورت مییابد.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(یکم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻منطق حکمرانی در بحران
تجربه و عملکرد کشورهای درگیر در #کرونا دو الگوی موفق مدیریت بحران کرونا را نشان میدهد؛
🔹رویکرد بشدت سختگیرانه و قرنطینهسازی و ایزولاسیون جمعی که مبتنی است بر مسدود کردن مسیرها و ارتباطات اجتماعی و قرنطینه اجباری به همراه تحرک گسترده اقدامات پزشکی و به طبع تعطیلی فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی.
🔹رویکرد فاصلهگذاری اجتماعی با محوریت بیماریابی فعال و انجام آزمایش گسترده، تشخیص و درمان و قرنطینه موارد، که به این ترتیب دولت این امکان را فراهم میکند تا کارها تعطیل نشوند و زیان اقتصادی به حداقل برسد.
در هردوی این الگوها؛ همکاری ، پشتکار ، نظمپذیری ، مشارکت و همراهی آگاهانه مردم چشمگیر و از دلایل موفقیت نسبی تا کامل کشورهایی مثل کره جنوبی، چین، سنگاپور و آلمان، و... در مدیریت بحران کرونا بوده است.
بعلاوه، سطح توسعهیافتگی، داشتن چشمانداز گسترده سلامت عمومی و نظم و انسجام سیستم سلامت نیز بسیار تعیینکننده بوده است.
مقدم بر اینها، مهمترین فاکتور موفقیت این قبیل کشورها «آمادگی از پیش» بوده است.
اما، آنچه تحقق چنین موفقیتی را تضمین کرده است، «منطق حکمرانی» پشت آن است.
علی رغم تفاوت نظامهای حکومتی و ساخت اجتماعی و فرهنگی کشورهای مورد بحث، منطق حکمرانی آنها مشابه است یعنی: نوعی «یکپارچگی» دیده میشود که با «انسجام سیاستی درون حکومت» و «همگرایی و همراهی عمومی جامعه با حکومت» معرفی شده و لازمه کار با مسائل و بحرانهای پیچیده و بغرنج عمومی از جمله مسائل جاری و نوظهور سلامت عمومی است.
📌در خصوص عملکرد ما؛
ضمن تأیید تأثیر تحریمها اما، مواردی مثل «ضعف ادراکی» و «ضعف آمادگی از قبل» و «ضعف منطق حکمرانی» مشهود بوده است.
علی رغم دعاوی رسانهای اما ایران، بواسطه نداشتن آمادگی و یک برنامهریزی شایسته از قبل برای موضوعات «دفاع بیولوژیک» و «رهبری بحران» در برابر شیوع بحرانی کرونا غافلگیر شد.
گرچه، از گذشته خوشهسازیهای نهادی با اهداف «دفاع زیستی» و «مدیریت بحران» در کشور ایجاد شده است ولی خلاء کارکردی این نهادها در صحنه واقعی عمل، تکاندهنده است؛
نهادهایی که هریک به سهم خود بایستی برای چنین روزهایی از قبل آمادگی میداشتند و در دیدبانی و مراقبت پیشگیرانه، از ابتدای انتشار اخبار شیوع چنین ویروسی در چین، اقدامات و تدابیر دقیقی برای پایش و رصد احتمالات انتشار ویروس به ایران صورت میدادند.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 ویروس تاج، شوخ ما را پیش چشممان آورد!
#کووید19 چیزی را رونمایی کرد که همواره انکارش می کردیم!
تصویر ناهماهنگیها، نابسامانیها و سردرگمی حکمرانی ملی در پیشگیری و بحران مدیریت پرتلفات بحران کرونا نشان داد که:
📌تا چه حد، در حکمرانی و مدیریت بحرانها و مسائل بغرنج عمومی ضعف داریم!
📌تا چه حد، عادت دستکم گرفتن تهدیدهای پیشرو و روآوردن به مدیریت دفعالحاجتی در بحرانها چالشزا است!
📌تا چه حد رویداد محوریم تا روند محور!
📌تا چه حد در بند راهکارهای نشانهمحور/درمانمحور هستیم تا بنیادین/پیشگیریکننده!
📌تا چه حد در تفکر سیستمی ناتوان و از درک سیستمی مسائل دوریم!
📌تا چه حد اسیر قبیلهگرایی هستیم و از تمرکز بر بستر مسائل دور!
📌تا چه حد در اداره عمومی ناتوانیم ولی پرمدعا!
#حکمرانی
#حکومت_محوری
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
🌐 درک حداقلی؛ در دام ذهنیت عصر ماشین!
جهانبینی طبی(زیست-پزشکی) ما متأثر از پارادایم نیوتنی-دکارتی است.
▫️این پارادایم، درکی تقلیلگرا Reductionism، نگاهی مکانیکی و رویکردی تجزیهای Analytical دارد.
▫️تفکری خطی دارد و رویدادها را در قالب رابطهی علت و معلول در فضایی مستقل از محیط Environment Free بررسی میکند.
▫️تمرکز بر خردکردن سیستم به اجزای خرد و خردتر و درک عملکرد هر جزء دارد.
▫️در مواجهه با مشکلات؛
▪️بدنبال شناسایی یک یا چند علت در دسترس مشکل است(زنجیره علی)
▪️بدنبال مقصریابی است(تشخیص رویداد ریشهای)
مادامی که با مسائل ساده و روزمره و مستقل از هم سروکار داریم مثل یک دستگاه مکانیکی ساده، این نوع جهانبینی کار میکند اما، وقتی صحبت از اداره یک شهر، مسائل پیچیده سلامت عمومی و آموزش و امنیت و حمل و نقل و بطور کلی اداره عمومی جوامع میشود این نوع نگاه تقلیلگرا و مکانیکی و خطی نگریستن علل مسائل، گمراهکننده میباشد.
در مقابل، پارادایم کوانتومی که بر تفکر سیستمی صورت بندی میشود، نگاهی توسعه گراExpansionism دارد، درکی پیچیده و پویا از پدیدهها دارد و بر مبنای رویکرد ترکیب/ سنتز بدنبال تصویر کلان و درک هر رویداد در رابطه با محیط کلانتر است.
#تقلیل_گرایی
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
🔴 آثار و پیامدهای ناپایداری توسعه در ایران، ظاهر شده است!
👈آلودگی هوا، و افزایش کشندگی بیماریهای تنفسی ناشی از آن،
👈 شیوع کشنده سرطانها و بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت،
👈 تعداد بالای تلفات و معلولیت ها و صدمات ترافیکی،
👈 بروز معضلات اجتماعی از قبیل فقر، شکاف طبقاتی، افزایش اعتیاد و طلاق، خودکشی،
و بیشمار شواهد دیگر،
بعلاوه هزینه های روانی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و امنیتی آنها !
نشان می دهد که؛
معمای توسعه، دیگر به روش های سنتی و متکی بر دیدگاه های بخشی نگر حکومتی، قابل حل نیست؛
و هدف «پیشرفت پایدار و عادلانه» مستلزم توجه به ماهیت متقاطع، پیچیده و درهم تنیده مسائل عمومی و
ذات وابستگی متقابل سیاست ها است
#سلامت
#گستره_مفهومی_سلامت
#حکمرانی_برای_سلامت
#توسعه_پایدار_و_عادلانه
/channel/vvnia
📕 دغدغه سلامت و خوبزیستی مردم!
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🌹تبریک روز پرستار
بیش از یک دهه زیستن بر بالین بیماران و تجربه درد و رنج و مرگ همنوعان، من را به این پرسش کلیدی سوق داد که؛
🤔چه کنیم تا همنوعان اسیر رنج بیماری، مصدومیت و مرگ زودهنگام نشوند؟
این جستجو، انگیزه من برای تحصیل دانش سیاستگذاری عمومی در دانشگاه تهران شد.
نتیجه این پیمایش سنگین شد پی ریزی ایده «حکمرانی برای سلامت بعنوان راهی بسوی توسعه عادلانه و پایدار»، که دغدغه اصلی من برای سلامت و خوبزیستن مردم را چهارچوب بندی می کند.
♦️شاید از حکمتهای این مسیر بود که با چنین عزمی، سروکارم به امضای مدیری مافوق افتاد و او به مخالفت گفت: «از نظر ما شما یک پرستار هستی و اگر درس خواندی برای خودت خواندی»
گرچه این نگاه بر من بی رحمانه و دلگیر کننده آمد ولی،
این انگاره در ذهنم شکل گرفت که؛
#من_پرستارم ؛ بر بالین جامعه ای رنجور از مدیران متکبر !
و این راه ادامه دارد....
#تفکر_سیستمی
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(شانزدهم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻مشکل سیستمی، نه مشکلی در سیستم!
نه فقط بحران کرونا بلکه اغلب مسائل بغرنج عمومی مثل آلودگی هوا، شیوع بیماریهای قلبی و عروقی، و نرخ بالای تلفات رانندگی از جنس مشکلات سیستمی هستند نه مشکلی در سیستم.
حل این مشکلات سیستمی، چالشبرانگیز و مستلزم مهارتهای تفکرسیتمی است.
در تمثیلی ساده: فرض کنید عملکرد سازمانتان مناسب نیست و علت آن را ناکارامدی مدیر تشخیص میدهید پس، مدیر را عوض می کنید و این «#مشکل_در_سیستم» حل میشود.
اما اگر بعد از دوره کوتاهی بهبود بازهم عملکرد بد سازمان مشاهده شد و با تعویض دوباره و چندین باره مدیر/ مدیران این وضعیت عملکردی تکرار شد احتمالا با «#مشکلی_سیستمی» مواجه هستید یعنی؛ مدیر یا هر یک از اعضاء و اجزای سازمان به به خودی خود مشکلی ندارند، اما ترکیب آنها در کنار هم است که وضعیت رفتاری نامطلوبی را بوجود میآورد.
بدین ترتیب، اگر هر بار عملکرد بد سازمان را به عنوان «مشکل در سیستم» دنبال کنیم عملاً سوال اشتباهی را طرح کرده و طبیعتاً پاسخهای اشتباهی را خواهیم داشت. در اینجا، تحلیل و درک «مشکل سیستمی» کلید ماجرا است.
📌مشکل سیستمی، وضعیتی است که وابستگی متقابل و درهم تنیدگی بین موضوعات، بخشها، سازمانها، بازیگران و مناطق مختلف وجود دارد، چندین سازمان و چندین سطح و افراد با علایق مختلف را دربر میگیرد، ماهیتی پویا دارد و توصیف آن سخت است.
مشکل سیستمی به یکی از شکلهای زیر خود را نشان میدهند:
▫️تکرار دائمی یک مشکل
▫️جابجایی دائمی مشکل از جایی به جای دیگر یا از زمانی به زمان دیگر
▫️بروز مشکل در رفتارکل سیستم بدون مشاهدهی مشکل در تک تک اجزاء
👌هرچه پیچیدگی دینامیکی یک سیستم بیشتر باشد، احتمال بروز مشکلات سیستمی مبهمتر و درهمتنیدهتر بیشتر است.
♦️بحران کووید19، یک پدیده زیستی-اجتماعی و یک نمونه عینی از مسائل سیستمی پیچیده است که در علت و پیامدهایش، ماهیتی سیستمی دارد و نباید به یک موضوع صرفا زیستی(مسأله ای در سیستم) تقلیل داده شود.
در تجربه بحران کووید19 در ایران، ضعف تفکر سیستمی و دیدگاه تقلیلگرای غالب بر اداره عمومی در ایران سبب گردید تا این پدیده پیچیده و دینامیک، به موضوعی درمانی در صلاحیت علوم پزشکی و دایره اختیارات وزیر بهداشت و درمان تقلیل داده شود و اینگونه تیمسازی و الگوی رهبری شایستهای برای بحران شکل نگیرد و آنگاه با طرح سوالات اشتباه، بجای مسائل سیستمی بر مسائل در سیستم تمرکز گردد و بدین ترتیب با بدکارکردی سیستمی، ابعاد بحران بیشتر و شدیدتر گردید.
اشتباه گرفتن مشکل سیستمی با وجود مشکل در سیستم سبب شد تا صورت مسئله (بدون اینکه حل شود) پاک شود و مسائل دیگری جانشین آن شود و سپس حلقههای بازخوردی به شکل دیگری بروز کنند.
در مواجهه با پدیدههای پیچیده و مسائل بغرنج عمومی، اگر بپذیریم که «مشکل سیستمی» وجود دارد و کل سیستم با چالش روبرو است، احتمالا صورت سوال و پاسخی که برای آن پیدا خواهیم کرد متفاوت و به واقعیت نزدیکتر خواهد بود.
تفکر سیستمی به ظرفیت و توانمندی حکومت کمک میکند و باعث میشود تا همواره روشها و راه حلهایمان را بازبینی و بهبود دهیم.
#تفکر_سیستمی
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(پانزدهم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻دام «مرجعیت سیاست»
به هنگام مواجهه با یک مسأله پیچیده بحرانساز، زمان و سرعت عمل در صورتبندی مسأله، راهحلیابی، تصمیمگیری و اقدام بسیار مهم است.
رهبران سیاسی که همواره تلاش میکنند به شناخت واقعیتری از واقعیت رسیده و چابکی لازم را از خود نشان دهند میتوانند از بار هزینههای سنگین انسانی و اجتماعی و اقتصادی و توسعهای مسائل و بحرانهای بغرنج بر کشورشان اجتناب کنند. وضعیتی که بوضوح رنجآوری آن را در بحران کووید19 حس میکنیم.
اوایل اسفندماه1398 که خبر شیوع کروناویروس در ایرن منتشر شد، بسیاری از مسؤلان و کنشگران اجتماعی و بخشی از مردم تصور میکردند که کرونا واقعیت ندارد یا توطئه دشمنان ایران است. مثلا رئیس جمهور روحانی در مخالف با توصیهکنندگان سیاست انسداد تحرک اقتصادی-اجتماعی و قرنطینه گفت: «کرونا نباید تبدیل به سلاح دشمنان شود»/ «این مسأله ویروس یک بهانه جدیدی دست معاندین نشود که این باعث شود، کار، فعالیت و تولید متوقف شود»/ «نباید بگذاریم آمریکا یک ویروس جدیدی را بر ویروس کرونا سوار کند، به نام تعطیلی فعالیتهای اجتماعی و ترس فوقالعاده؛ این توطئهای است که امروز میبینیم و در تبلیغات خارجی هم شما میبینید...»
این نگرش و بازنمایی از واقعیت، از مهمترین عوامل در گسترش حجم همهگیری ویروس و بحرانی شدن وضعیت و شاید از زمینههای شناختی عدم شفافیت لازم در اطلاع رسانی بوده است. چنین قرائت و تصویر شناختی از واقعیت یک مسأله پیچیده و بغرنج سلامت عمومی و مخاطرات بحرانی آن، عزم جدی و همکاری و همراهی عمومی را کند کرده و مانع از تغییر رفتار مردم نیز شد.
♦️در پرسش از ریشه سیاستها؟ این نمای واقعی داستان سیاستگذاری را «مرجعیت سیاستها» مینامند.
مرجعیتها یا همان بازنمایی واقعیت یا تصویر شناختی واقعیت در نزد کنشگران و رهبران سیاسی سبب میشوند که معیارهای گزینش و انتخاب سیاستها معین شوند واهدافِ آنها نیز مشخص گردند. البته، مرجعیتها در گذر زمان تغییر پذیرند، زیرا واقیعت ها و تجربه از واقعیتها و تصویرهای ساخته شده از واقعیت که اساس انها را تشکیل میدهند تغییر میکنند و به تبع، سیاستها نیز تغییر میکنند.
بدیهی است که دهها سال حافظه تاریخی توطئه خارجی و دخالت بیگانه در سرنوشت مردم ایران سبب شده تا «امنیت» بر صدر مرجعیتهای سیاستگذاری در ایران بنشیند اما، تجربه شیوع کروناویروس نشان داد که اگر این قرائت و بازنمایی امنیتی به همه چیز، در هر زمان و هر مکان تعمیم داده شود، ممکن است بیش از تضمین امنیت، تهدیدزا باشد.
بنابراین، آنچه در اینجا مهم است؛
توانمندی شناختی رهبران سیاسی و کنشگران اجتماعی در بازشناختن واقعیت موضوعات و مسائل از همدیگر است تا درگیر تصمیمات و رفتارهای پرهزینه نگردند.
#مرجعیت_سیاست
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(چهاردهم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻دام «راهحلمحوری بجای مسألهمحوری»
زمانیکه، یک مشکل شناخته شده است و راه حل مشکل مشخص است و مسیر اجرایی ساختن راهحلها هم خطی و قابل پیشبینی است، پس میتوان سیاستهای اتخاذ شده را با منطق «فرماندهی و کنترل» با اطمینان و مطابق با دستورهایی از بالا به پایین در سلسله مراتب اداری ابلاغ و پیادهسازی کرد و انتظار داشت همان نتیجهای حاصل شود که هدف سیاست اتخاذ شده است.
حتی، میتوان رفت سراغ راهحلهای دیگران/کشورهایی که با همان مشکل مشخص مواجه بودهاند و عینا راهحلهای موفق آنها را کپی پیست کرد.
این رویکرد را میتوان «#رویکرد_راهحلمحور» دانست که از قضا بسیار هم با خلق و خو و منش نهادینه شده سیاستگذاری و مدیریت در ایران عجین است.
چنین رویکردی به اداره عمومی کارامد نیست گرچه ممکن است برای مشکلات با سطح پایین پیچیدگی مؤثر باشد.
در مقابل، رویکردی که مورد توجه و توصیه است «#رویکرد_مسأله_محور» نامیده میشود؛
چراکه، بیشر مشکلات جوامع انسانی، پیچیده و بغرنج هستند و ماهیتی ناشناخته و مبهم دارند و بافت و ابعاد درهم تنیده آنها گستره وسیعی از موضوعات را به دامن میکشد و در برابر راهحلها هم مقاومت وجود دارد.
مشکلات بغرنج و بحرانساز عمومی از این دست، به فهم از پیچیدگی، تفکر سیستمی، مشارکتپذیری، شفافیت، تعامل، خلاقیت و قابلیت انطباق بیشتر و بیشتر در سراسر چرخه سیاستگذاری از مسألهشناسی تا پیادهسازی نیاز دارند؛ تا بدین ترتیب راهحلهای خاص و منحصر به فرد برای مشکل کشف و بطور مستمر با زمینه سیاستی بخشها و سطوح حکومت و متن سیاسی و اجتماعی و فرهنگی محلی جامعه تطبیق داده شوند.
#کروناویروس چنین مسأله پیچیده و گسترده دامنی است که گرچه جدیدترین و تنها مسأله پیچیده و بغرنج سلامت عمومی ما نیست اما چون سرعت انتشار و نیل بالایی به بحرانی شدن وضعیت و مرکزیت توجه جهانی را داشت، توانست از چیزی رونمایی کند که قبل از این زیر زرورقهایی پنهان یا انکار میکردیم.
#رهبران_سیاسی موفق در چنین عرصه مبارزه آشفتهای که ابهام و پیچیدگی و عدم قطعیت آینده و خطر سردرگمی و میل اقدامات دفعالحاجتی وجود دارد! با اعتماد بنفس مسیری را پیش میگیرند که دربرگیرنده فرآیندهایی منعطف برای سیاستگذاری است و نقشآفرینان متکثری را در مسیر با خود همراه میکنند و مسؤلانه، بازخوردهای منطمی از پیشرفت کار و تغییر ات لازم و انتظارات از مردم و بازیگران جامعه مدنی و بازار را ارائه میدهند؛ نه آنکه وسط یک بحران پیچیده و مرگ و میر سهمگین مردم، دل مشغول قبیله گرایی سیاسی و مدیریتی باشند.
♦️از افتخارات کروناویروس این است که تفاوت حکومتهای چابک و با قابلیت بالا با حکومتهای کم قابلیت و ناتوان از تدبیر شایسته امور، را عیان کرده است.
در کنار دموکراسیهای توانمندی مثل سنگاپور و کره جنوبی که توانستند به سرعت حل مسأله کنند ما می بینیم برخی حکومتها و از جمله کشور ما نتوانستهاند مواجهه موثر و آبرومندانهای با این مشکل پیچیده داشته باشند.
تجربه 9ماهه بحران مدیریت بحران کرونا در ایران نشان داد، نه تنها، فهم و صورتبندی درستی از مسأله کسب نکردیم و نتوانستیم ظرفیتهای متکثر ملی را برای راهحل یابی و حل مسأله بسیج کنیم بلکه، عادت دیرینه عادی سازی امور و «راهحلمحوری» بجای «مسألهمحوری» باعث شد تا مثل همیشه نگاه و تمرکز سیاستگذار و تصمیم سازان به سمت تقلید اقدامات دیگر کشورها برود؛ آنهم فارغ از بافت/بستر سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی آن الگوی اقدامات.
این بحران قابلیتی حکومت ما تا آنجاست که مثلا سیاستی تحت عنوان جریمه افرادی که ماسک نمیزنند وضع میشود ولی در پیادهسازی، آنقدر اجرای مبتذلی دارد که از آن چیزی جز یک تصویر کاریکاتورگونه از جریمه خودرو(جریمه کردن آهن بجای انسان) باقی نمیماند و
همینطور سرنوشت سیاست تعطیلات و محدودیت های وضع شده بر تحرک اجتماعی و اقتصادی و حتی بازی کلامی فاصلهگذاری هوشمند و غیره و غیره و غیره! که کشور را به دور باطل همهگیری-تعطیلات-بازگشایی-همهگیری-تعطیلات... سوق میدهد.
📌 تشخیص و تعیین صورت مسئله همیشه مهم است بخصوص در بحران پیچیدهای مثل کرونا، اما، سیاستگذاران بهجای تشخیص و تعیین مسئله اساسی و کشف راهحلهای منطبق بر متن، به سراغ اخذ راهحل تقلیدی از دیگران و یا انجام کار طبق روال عادی میروند که در نهایت هیچگاه مسئله اصلی خودشان را نمیتوانند حل کنند و با مداخلات شان، مسائل جدیدی را هم خلق میکنند.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(دوازدهم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻ریشه سیاست ها کجاست؟
تصور غالب این است که سیاست ها از یک سنجش کارشناسانه و تفکر آگاهانه مبتنی بر شواهد نشأت می گیرند اما، در دنیای واقعی زیست سیاستگذاری اغلب فرآیند سیاستگذاری مبهم تر و پیچیده تر از این تصویر است.
نمونه عینی چنین وضعیتی را می توان در تجربه مواجهه با #بحران_کرونا و اتخاذ نانوشته رویکرد سیاستی #ایمنی_گلهای در ایران دید!
در آغازین روزهای موج اول کرونا غالب دانشمندان اپیدمیولوژی کشور، ایده ایمنی گله ای را رد کرده و توصیه اکید داشتند که کروناویروس را باید جدی گرفت و با آن مقابله سخت کرد اما،
گفته میشود با مشورت نادرست پزشک مورد وثوق رئیس جمهور، فرضیه مردود ایمنی گله ای بر ذهن رئیس جمهور می نشیند و اینگونه جلسه هفتم اسفندماه 1398 رئیس جمهور به یک شروع ناامید کننده تصمیمات راهبردی کشور در مواجهه با کروناویروس تبدیل می گردد.
اگر این روایت درست باشد می توان گفت؛ محصول مشورت و نفوذ کلام پزشک معتمد شخصی یک رهبر سیاسی می شود رها کردن امنیت سلامت مردم به امید واهی ایمنی گلهای و لذا، غلطیدن کشور به درون بحرانی پیچیده و پرهزینه با مرگ دهها هزار هموطن تاکنون! و ده ها هزار مرگ در پیش روی ما! و شاید مرگ من، تو، یا عزیزانمان!
درس سیاستگذاری این تجربه تلخ، این است که چرا و چگونه سیاستها ممکن است از روابط شخصی و نفوذ کلام بر سیاستمداران نشأت گیرند تا ملاحظات کارشناسی و تخصصی و تفکرات عالمانه و قضاوت از نگاه متکثر متخصصان حرفهای!
براستی، چه کسی در پیشگاه تاریخ، پاسخگوی بار سهمگین انسانی، توسعهای، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، محیط زیستی و حتی سلامتی این تصمیمات خواهد شد؟!
درگوشی با طبیبان بر مسند قدرت و سیاستگذاری :
خطای یک طبیب نهایتا جان یک انسان را می گیرد اما، خطای یک سیاستگذار، جان و آسایش میلیونها انسان را به باد می دهد!
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
#نشست_تخصصی_مرکز_بررسیهای_استراتژی_ریاست_جمهوری
روز چهارشنبه هفتم آبان در نشستی آنلاین انجام شد؛
🔵تحلیل حکمرانی نظام سلامت ایران در بحران کرونا
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی و پایش آثار اقتصادی کرونا،
دکتر ولیاله وحدانینیا به عنوان اولین سخنران در این نشست تخصصی مباحث خود را با تبیین مفهوم حکمرانی شروع کرد و گفت: یکی از مهمترین تحولات نظری که ما در علوم سیاسی و جامعه شناسی و حوزه سیاست گذاری در دهههای اخیر شاهد بودهایم گذار پارادایمی از حکومت محوری به حکمرانی است.
او در ادامه توضیح تفاوتهای پارادایم حکومت محوری و حکمرانی و تبیین #حکمرانی_برای_سلامت پرداخت.
وحدانینیا گفت؛ ایده کلی که امروز براساس آن صحبت میکنم این است که معتقدم بحران کرونا یک فرصت برای کشور است. فرصت برای اینکه بتوانیم شیفت پارادایمی به سمت حکمرانی برای سلامت را داشته باشیم. باید یک نظام ارزشی در جامعه شکل بگیرد تا مشخص شود، چطور، چگونه و چرا باید همه بخشها و حوزههای مختلف برای سلامت با هم کار کنند.
.... متن کامل در:
➡️ https://coronomy.ir/detail/850
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(نهم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻راهبرد آزمایش، ردیابی تماس، قرنطینه
این پرسشهای بزرگ وجود دارد:
🔍در وضعیت همهگیری که ما(ایران) به درون آن غلطیده ایم، چه اقداماتی و تا چه حد مؤثر است؟
🔍حتی اگر مؤثر باشد چطور این وضعیت اوجگیری شیوع را معکوس و به صفر برسیم؟
از منظر چالش زیست-پزشکی بحران کرونا:
علی رغم اخبار امیدوارکننده درباره واکسن هنوزهم افق زمانی نزدیکی برای دسترسی مردم ما وجود ندارد.
از طرفی، روشن است که مهمترین مسئله ما تاکنون و در همین لحظه «در دسترس بودنِ وسیع آزمایشهای دقیق تشخیص کرونا برای عموم مردم است و سپس تحرک گسترده برای ردیابی موارد تماس و قرنطینه موارد تماس بصورت داوطلبانه یا اجباری»
لذا؛
▫️برنامه ما برای انجام کافی آزمایشات تشخیصی چیست؟
▫️در کجا و چگونه آزمایش میگیریم؟
▫️در چه زمانبندی نتیجه را به اطلاع فرد و نظام مراقبتیمان میرسانیم؟
▫️کدام نظام مراقبتی؟!
▫️آیا ظرفیت سیستمی لازم برای پایش و فالوآپ موارد ابتلاء را ایجاد کردهایم؟
▫️آیا ظرفیت سازی برای ردیابی تماسها و انجام قرنطینه در مقیاس وسیع داریم؟
▫️آیا سازماندهی شایسته برای گردآوری داده و اطلاعات و تصمیمسازی مبتنی بر شواهد داریم؟
▫️آیا تیمی برای تحلیل رفتار سیستمی و برنامه ریزی جهت مقابله با آثار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سلامت ناشی از بحران ایجاد کردهایم؟
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(هفتم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻سیاستگذاری کله گنجشکی
شواهد و استدلالهایی وجود دارد که نشان میدهد احتمالا سیاست تعطیلی کامل مؤثرترین رویکرد نیست.
از قبیل؛
▫️ چالش اخلاقی و نزاع ارزش عمومی نهفته در این نوع سیاست،
▫️ظرفیت نظام سلامت که در اغلب کشورها در درازمدت حتی پاسخگوی یک منحنی هموار شیوع هم نیست
▫️وضعیت تراکم جمعیتی، الگوی شهرسازی، بافت متراکم مسکونی، فرهنگ و خلق و خو و سبک تعاملات اجتماعی در بسیاری از مناطق به گونهای است که ایده فاصلهگذاری اجتماعی را به خیالی خام بدل میکند،
▫️مسأله تأمین مایحتاج افراد در شرایط انسداد اجتماعی و اقتصادی بخصوص در اقتصاد تحت تحریم و بیمار ایران،
▫️ نارسایی ساخت سیاسی و اداری و اجتماعی ما برای اجرای موفق این سیاست که متکی بر یک رویکرد سفت و سخت دستور و کنترل است،
▫️روشن نبودن افق زمانی پایان بحران که آنچه اهمیت دارد این است که در درازمدت آثار منفی بار تحمیلی این رویکرد بر حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، توسعه ای، سلامت و محیط زیست قابل تحمل نیست بخصوص که چرخه های بازخوردی رفتار سیستم، تشدید بحران را در پی خواهد داشت،
▫️و...
از طرفی، سیاست تعطیلات و محدودیت های اجباری تحرک اجتماعی، یک گزینه سیاستی صرفا موقتی و مقدماتی است تا اصل راهبردی و تعیینکننده مدیریت بحران فراهم گردد؛ یعنی تمرکز بر آزمایش، ردیابی موارد تماس و قرنطینه .
این همان نقطه امید پایان تعطیلی و بازیابی جریان زندگی اقتصادی و اجتماعی است که سازمان جهانی بهداشت اکیدا و مکررا توصیه می کند؛ دستورالعملی روشن برای اجتناب از تبدیل یک همهگیری به پاندمی:
🔹1. #آزمایش ؛ تا مشخص شود چه کسی مبتلاست
🔹2. #ردیابی_موارد_تماس ؛ برای یافتن کسانی که با شخص مبتلا در ارتباط بودهاند
🔹3. #قرنطینه ؛ تمامی افراد در تماس به طول مدت نهفتگی بیماری جهت توقف زنجیرۀ انتقال ویروس.
👌هدف اصلی این است تا اشراف لازم بر خوشههای انتشار ویروس کسب و انتشار ویروس تحت کنترل و نهایتا بطور کامل متوقف گردد.
علی رغم وضوح این مهم، و البته اعلام رسمی آن روی کاغذ! ولی می بینیم که در صحنه عمل عملیاتی نمی شود.
پاسخ به چرایی این مسأله محل درس گیری ما از تجربه 9 ماهه مقابله با بحران و راهنمای برنامه ریزی و انطباق روبه جلو است؛
پاسخ هایی مثل:
📌 ضعف سبک رهبری بحران
📌ضعف قابلیتی نظام سلامت که ریشه در درک حداقلی از سلامت و موضوعات تحولی نظام سلامت دارد و سالهاست به غلبه تک صدایی در تولیت سلامت مردم انجامیده است و با حاشیه راندن دیدگاه پیشگیری؛ ضعف های بنیادینی برای نظام سلامت ما بوجود آورده است که نه تنها در دیدبانی، کسب آمادگی قبلی برای بحران و برنامه ریزی پیش دستانه انطباقی در بحران، ناتوان عمل می کند بلکه، بعد از چندین ماه آزمون و خطا و دعوی عجولانه شاگرد اولی و معلمی بحران برای جهانیان!، نتوانسته به نحوی شایسته از عهده مهمترین و مؤثرترین چاره بحران کووید 19 برآید؛
یعنی انجام آزمایش گسترده، ردیابی موارد تماس و قرنطینه
الگویی از اقدام و عدم اقدام در مقابله با بحران که می توان آن را #رویکرد_سیاستگذاری_کله_گنجشکی نامید.{تمثیل روزه کله گنجشکی یک کودک!}
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(پنجم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻آثار سیستمی اقدامات
یک مسأله اصلی در بحران کرونا، بار آثار و پیامدهای بحران بر حوزههای مختلف اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و سیاسی و زیست محیطی و... است.
رهبران سیاسی کشور بایستی توجه دقیقی به وابستگی متقابل سیاست ها و رفتار سیستمی داشته باشند.
اقدامات بهداشتی و درمانی و اقدامات تنظیمی رفتار اجتماعی، با وضعیت اقتصادی پیوند و وابستگی متقابل دارند و بر اساس اصل دینامیک سیستمها در حلقههای بازخوردی از همدیگر تأثیر بپذیرد؛
بحران بخش درمان و بحران اقتصادی ارتباط درهمتنیدهای با هم دارند و تدابیری برای کاهش بحران در یک بخش میتواند بر بحران در بخش دیگر اثر منفی بگذارد یا از شدت آن بکاهد.
هزینه های درمانی و اقدامات حفاظتی/انسدادی باعث مشکلات شدید اقتصادی میشود و در مقابل سیاستهایی که برای کاهش این مشکلات اقتصادی درپیشگرفته میشوند میتوانند اقدامات درمانی را تقویت یا تضعیف کنند.
سیاست تعطیلی، به تعطیلی کسبوکارها، از دست دادن شغل، ناتوانی در بازپرداخت وامها و توقف سرمایهگذاری و فقر میانجامد و چرخه باطلی را شکل میدهد.
این وابستگیهای متقابل و بروز رفتار سیستمی اکنون به اصلیترین چالش پیشروی کشورها تبدیل شده است و به مرور اهمیت بیشتری نیز پیدا کرده است.
پس احتمالا، در نبود یک سیاستگذاری منسجم مبتنی بر راهبرد ردیابی و انسداد خوشه ای انتشار ویروس، که با انجام آزمایش گسترده، شناسایی و قرنطینه موارد ممکن است، صرف متوصل شدن به تدابیر حفاظتی/انسدادی شدید نمی تواند نسخه مؤثری برای کشور باشد .
در هرحال، با تجربه اقدام و عدم اقدام در ماههای گذشته، روشن است که اگر حکومت و رهبران سیاسی حاکم نتوانند روندها را درک و الگوی پدیدهها و اثر رفتار سیستمی آنها را بشناسند و پیشدستانه برای مشکلات آینده برنامهریزی کنند، ممکن است در دام چرخۀ باطل همهگیری- سقوط اقتصادی- اسیب اجتماعی گیر افتاده و زندگی میلیونها نفر تحت تأثیر قرار گیرد و دهها هزار جان بیشتر از دست رفته یا حتی ثبات سیاسی مختل و تهدید امنیتی شکل بگیرد.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(چهارم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻سه چالش اساسی رهبری بحران کرونا
تجربه جهان از همهگیری #کووید19 و نیز تجربه 9 ماهه ایران، نشان میدهد که ماهیت این بحران سه چالش یا بعد اساسی دارد؛
▫️چالش زیست-پزشکی
▫️چالش رفتاری-اجتماعی
▫️چالش حکمرانی
به عبارتی، بحران کووید19 یک پدیده صرفا زیست-پزشکی نیست که در حیطه تخصصی پزشکان و مداخلات درمانی جای گیرد بلکه پدیدهای چندبعدی است که
علاوه بر مداخله بهداشتی و پزشکی مستلزم تمرکز بر رفتار فردی و عملکرد جمعی جامعه است چراکه تماسهای اجتماعی دام انتشار ویروس است .
در این میان، نقش حکمرانی بحران بسیار تعیینکننده است هم از منظر منطق حکمرانی و هم میزان چابکی حکومت.
بنابراین، پرسش/ نقد اساسی که به نحوه رهبری بحران کرونا در ایران مطرح می شود این است که:
🔍ترکیب تخصصی ستاد کرونا چیست؟
🔍جایگاه متخصصان اپیدمیولوژی، جامعه شناسی، سیاستگذاری عمومی، روانشناسی اجتماعی، علوم تربیتی، اقتصادرفتاری و ... در رویه های تصمیم سازی این "ستاد" کجاست؟
🔍جایگاه کنشگران جامعه مدنی، سمن ها و اصناف و دیگر بازیگران کلیدی جامعه در تصمیم سازی و اجرای سیاست ها کجاست؟
🔍اساسا، استفاده از مفهوم "ستاد" برای این شکل از دورهمی هفتگی دستگاههای حکومتی موضوعیت دارد؟
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 درس های شکست از کرونا!
(دوم)
✍️ ولی اله وحدانی نیا
🔻الزامات رهبری بحران کرونا
پس از گذشت 9 ماه مواجهه با ویروس نوپدید کرونا و غلطیدن به درون بحرانی پیچیده و مهلک امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست که #کووید19 یک پدیده پیچیده زیستی و اجتماعی است و مهار آن گرچه به تدارکات بهداشتی و درمانی نیاز دارد اما، به رفتار فردی، اعتماد اجتماعی، همگرایی عمومی، هماهنگی و انسجام تمام بخشها و سطوح سیاستگذاری در حکومت و همگرایی و همراهی عمومی جامعه (اعم از بازار و جامعه مدنی و مردم) وابسته است.
فائق آمدن بر چنین بحران پیچیده ای؛
▫️مستلزم بازشناختن ابعاد مسأله، بازبینی مکرر تصمیمات اتخاذ شده و اقدامات و تجارب مثبت و منفی و یادگیری و تطبیق مستمر و روبه جلو با وضعیت است،
▫️مستلزم آرامش و رفتار حرفه ای رهبران است،
▫️مستلزم پذیرابودن در قبال انتقادات است،
▫️مستلزم توجه به تقاطع ارزشها و اجتناب از دوگانه سازی غیرضرور مابین ارزشهای عمومی است،
▫️مستلزم اطلاع رسانی صادقانه به مردم و در بین بخشها و سطوح تصمیمگیری و اقدام است،
▫️مستلزم تفویض اختیار گسترده برای مواجهه خلاقانه با مسأله تا محلیترین سطوح اداره عمومی است،
▫️مستلزم همدلی با مردم است،
▫️مستلزم توانمندسازی(ارتقای نگرش، دانش و مهارت) مردم است،
▫️مستلزم انسجام سیاستی و عملکردی درون حکومت است (رویکرد بسیج تمام حکومت)،
▫️مستلزم همگرایی در جامعه است(رویکرد بسیج کل جامعه)،
▫️مستلزم حضور و نقش آفرینی محسوس رهبران سیاسی و صحبت مستقیم و همدلانه با مردم است،
▫️مستلزم حضور و نقش آفرینی رهبران مذهبی و قومی و هدایت مستقیم و همدلانه مردم است،
▫️مستلزم ظرفیت سازی در نظام اداری حکومت است،
▫️و مستلزم بازشناختن و بکارانداختن تمامی ظرفیتهای ملی است.
#رهبری_عمومی_بحران
#بحران_کرونا
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 پرده دری کووید19، پنجره فرصت!
شیوع بحرانی کروناویروس به رویمان آورد که اداره عمومی یک علم، فن و هنر است .
نه فقط کرونا!
بلکه، بسیاری از مشکلاتی که امروز با آن مواجه هستیم، از قبیل، آلودگی هوا، تلفات ترافیکی، شیوع سرطانها و بیماریهای قلبی و عروقی، فساد، فقر و بیکاری، و ...، به روشهای سنتی و متکی بر دیدگاههای بخشینگر حکومتی، قابل حل نیستند.
این مسائل پیچیده چالشزا، ماهیتاً، فرای مرزهای سنتی حوزههای بخشی وزرای کابینه و وظایف اختصاصی وزارتخانه آنها و حتی فرای اقتدار نهادی حکومت قرار میگیرند؛
بطوریکه، حل آنها نیازمند تفکر سیستمی، تمرکز استراتژیک، دستیابی به هماهنگی قویتر در توصیه سیاستی و برنامهریزی و اجرا از طریق مشورت و مشارکت بین بخشی در درون حکومت و بین حکومت با جامعه(مردم و جامعه مدنی و بازار) و گرایش در جهت ارائه خدماتی منعطف است که بتواند پاسخگوی نیازهای محلی و شرایط باشد.
#حکمرانی
#حکومت_محوری
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
📕 جاماندگی تاریخی از منطق حکمرانی
تحلیل عملکرد و ساختارهای نهادی ایران (سبک اداره عمومی، وضعیت دموکراسی، نقش رهبران سیاسی و...) نشان میدهد که دیدگاه سنتی مبتنی بر پاسخهای بخشی(سیلویی) و اقدام عمودی(بالا به پایین)، گرچه ممکن است هنوز هم موفقیتهایی کوتاه مدت داشته باشد، اما ممکن نیست بتوانند به طبیعت سیستمیک علل مشکلات رسیدگی کند.
چراکه، با پیچیدهترشدن قابل توجه جامعه و مسائل آن، ناتوانی بوروكراسي سلسلهمراتبي حکومت در مقابله با طیف وسیعی از مسائل عمومی که فرای مرزبندیهای بخشی و سطوح حکومت قرار میگیرند آشکار گردیده است
و لازم است؛
به ادغام بهتر در صورتبندی مشکلات و توسعه سیاستها و اقدام یکپارچهتر توجه گردد.
#حکمرانی
#حکومت_محوری
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
🌐 گذار پارادایمی از «حکومت محوری» به «حکمرانی»
از مهمترین تحولات نظری در علوم سیاسی و جامعه شناسی» و سیاستگذاری عمومی که در دهه های اخیر رخ داده است
#حکمرانی
#حکومت_محوری
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia
🌐ضرورت تفکیک دو مفهوم!
📕 حکمرانی سلامتHealth Governance
به حکمرانی در درون بخش سلامت اطلاق می شود که به فرآیندهای تنظیم دستورکار، تصمیمگیری، اجرا و پاسخگویی در درون نظام سلامت اشاره دارد و شامل مدیریت و اداره سیاست ها و منابع و ارائه خدمات بهداشت و درمان و همچنین فرآیندهایی برای تقویت نظام سلامت می شود.
📘 حکمرانی برای سلامت Governance for Health
به حکمرانی فرای تقسیمات بخشی برای سلامت اطلاق می شود؛ که تعداد زیادی از بازیگران را در فرآیند سیاست گذاری درگیر کرده و از مرز بخش هایی خاص(مانند سلامت، تجارت، صنعت و...) یا سطوحی مشخص از حکمرانی(مانند محلی، ملی، منطقه ای) فراتر می رود. شامل دو رویکرد «بسیج کل حکومت» و «بسیج کل جامعه» جهت مقابله مؤثر با مشکلات جاری و درحال ظهور سلامت عمومی میشود.
#سلامت
#گستره_مفهومی_سلامت
#حکمرانی_برای_سلامت
/channel/vvnia