🔹 حضرت امیر در این خطبه پس از ستایش خداوند و توصیف پیامبر به بیان ویژگی جامعه کوفی پرداخته که چگونه زمینه ساز حکومت دیکتاتوری معاویه خواهند شد.
🔹سپس به توصیف حکومت بنی امیه پرداخته که معتقد به ضد ارزشها بوده, با مخالفان خود بسیار تند و خشن برخورد میکنند و نظام ظالمانه و غیراخلاقی را رواج میدهند.
🔹 این حکومت موجب تحول ارزشی در جامعه و بخصوص نسل جدید شده و جامعه هر روز از ارزشهای اخلاقی مانند صداقت, راستگویی, پاکدامنی فاصله گرفته و دروغ, فسق و ریا و دورویی در جامعه رواج پیدا می کند.
🔹نهایت اینکه از آن جایی که مردم نیاز به دین دارند از دین چهره ای کاملا مغایر دین واقعی ارائه کرده تا توجیه کننده آنان باشد و در نتیجه ظاهر دین هست اما کارکرد دین وجود ندارد.
@yousefimohammadreza
🔷 گاه به انسان خدمتی شده و گره کارش برداشته میشود اما این نعمت به اقتضای شرایط دنیا تمام میشود. غذایی بود که خوردیم, کمک مالی بود که استفاده کردیم و.... و به همین منوال حال خوبی هم که از آن به دست آوردیم تمام شد. اما اگر حس شکر گذاری را در خودمان تقویت کنیم وقتی کسی گره ای از زندگیمان باز کرد شکرگذار او باشیم وقتی کسی دوستیش را تقدیممان کرد شاکرش باشیم این حس خوب تا دنیا دنیاست باقی است و تا قیامت ادامه دارد. پس شکرگذاری را در خودمان تقویم کنیم تا حالمان همیشه خوب باشد.
امام هادی می فرماید, حس خوبی که انسان از شکرگذاری نعمتی به او دست می دهد بالاتر از حس خوب استفاده از آن نعمت است چون ماندنی تر است و بیشتر حالمان را خوب میکند.
@yousefimohammadreza
🔷 اقتصاد سیاسی بودجه 1400
🔹 بدون تردید بودجه, ماهیتی اقتصادی سیاسی دارد. اما وزن سیاست در بودجه 1400 پررنگتر از گذشته شده است. بودجه ای که دولت تقدیم به مجلس کرد به اندازه کافی حاوی نکات بحث بر انگیز بود اما اقدامات کمیسیون تلفیق بر سردرگمی آن افزود و در نهایت رد کلیات بودجه در صحن علنی بر ماهیت سیاسی بودجه تاکیدی مجدد بود.
🔹 برای تحلیل اقتصاد سیاسی بودجه 1400 باید به ترکیب و ویژگی های مجلس و دولت توجه کرد. 172 نفر یعنی بیش از 60 درصد از نمایندگان مجلس یازدهم برای اولین بار است که به کسوت نمایندگی در آمده اند. لذا هنوز چگونگی تعامل با سایر قوا را به خوبی نمی دانند, هنوز اشراف کاملی به مفاد قوانین و مقررات ندارند. این نکته را می توان از مجموعه مصوبات آن نیز درک کرد. از سوی دیگر حداقل 225 نفر یعنی 80 درصد نمایندگان, اصولگرا هستند و از این تعداد حدود 60 نفر در دوره آقای احمدی نژاد دارای مسئولیت بوده اند. بنابراین مجلس, متعلق به اصولگرایان است. از سوی دیگر شعارهای این دست نمایندگان در تقابل با دولت بوده است. اینان نسبت به برجام, FATF , سیاست خارجی, سیاست های اقتصادی, فرهنگی و... دیدگاهی کاملا متفاوت از دولت دارند. دولت را به غربگرایی و ناتوانی در حل مشکلات جامعه متهم می کنند. از سوی دیگر ریاست مجلس به دست کسی است که دو بار در رقابت ریاست جمهوری از آقای روحانی شکست خورده است.
🔹 به نظر می رسد جوانی مجلس, تقابل با دولت که به شکلهای مختلف از جمله استیضاح رئیس جمهوری خود را نشان می دهد به مرور راه تعامل و مصالحه میان دولت و مجلس را محدود کرده و هر چه به زمان انتخابات 1400 نزدیکتر شده, بر حجم نزاع افزوده خواهد شد.
🔹 مجلس در این ایام در فکر محدود کردن فضای مجازی, گذاردن شروط بیشتر بر کاندیداهای ریاست جمهوری و تنگ کردن حلقه قدرت سیاسی بوده است و این نشان از دغدغه های مجلس یازدهم دارد.
🔹 حال لایحه بودجه, محل بروز این همه اختلاف بوده است. اول از همه تفاوت در نگاه رابطه با امریکا است که خود را در تلقی از صادرات نفت, نرخ ارز نشان می دهد. دولت صادرات 2 میلیون و 300 هزار بشکه را پیشنهاد کرده است در حالیکه کمیسیون تلفیق 800 هزار بشکه در روز را کاهش داد و بدین ترتیب از درآمدهای انتظاری دولت کاست. از سوی دیگر, کمیسیون مجلس جهت شفاف نمودن بودجه حداقل سه مورد, ارقامی بالغ بر حدود 170 هزار میلیارد تومان پنهان در تبصره ها را در ردیف های بودجه قرار داد و آن را فساد زا دانست و البته یکی از مصادیق احتمالی آن هم استفاده دولت در انتخابات است. البته مواردی که کمیسیون تلفیق مشخص کرده است در دولت نهم و دهم نیز بوده است و برخی از اینان در همان دولت دارای مقام وزارت بودند اما چگونه است که در گذشته سکوت کرده اند. به علاوه اینکه مجلس خواهان شفافیت, فردای آن روز به شفافیت آراء رای منفی داده و نسبت به شفافیت منابع مالی کاندیداها نیز بی تفاوت است. این امر احتمال داشتن دغدغه سیاسی مجلس را تقویت می کند. اما گرچه رفتار سیاسی مجلس محرز است اما نشان میدهد که منفذی در بودجه وجود دارد که امکان سوء استفاده از آن و جریان آن در انتخابات وجود دارد.
🔹 کمیسیون تلفیق بر خلاف انتقادات اولیه مبنی بر بالا بودن بودجه خود حدود 110 هزار میلیارد تومان بر بودجه افزود. البته منابع آن از طریق افزایش نرخ ارز, درآمد موهومی و به بیان دیگر استقراض از بانک مرکزی و در نهایت 17 هزار میلیارد تومان حقوق گمرکی واردات اتومبیل است که هم خلاف دغدغه رهبری بوده و هم زمینه رانت در آن وجود دارد. لذا بخشی از نزاع دولت و مجلس بر سر رانت و مصارف انتخاباتی می تواند تلقی شود.
🔹 به هر سو حلقه بسته حاکمیت, عدم شفافیت موجب فساد شده و تفاوت در چگونگی رانتها و فسادهاست.
@yousefimohammadreza
🔷 دلایل مخالفت نمایندگان با شفافیت آراء در مجلس
🔹 مجلس یازدهم هم مانند مجلس قبلی با طرح شفافیت آراء مخالفت کرد. منتقدان مجلس قبل, اعتراض شدیدی به آن نمایندگان کردند و البته از کنار مخالفت نمایندگان فعلی به آرامی گذشتند. این پرسش مطرح می شود که چرا اکثر نمایندگان دو مجلس با تفاوت های نسبی در گرایش سیاسی به این طرح رای ندادند؟ به نظر می رسد این مخالفت, حکایت از یک ترس واقعی در میان نمایندگان با گرایشهای متفاوت میکند.
🔹 گرچه مورد بحث چگونگی رأی نمایندگان است اما بیان یک تجربه تاریخی از رأی مردم به نمایندگان می تواند به روشن شدن برخی جنبه ها کمک کند. عجم اوغلو و رابینسون در کتاب چرا کشورها شکست میخورند می نویسند: تا پیش از 1856, رای به کاندیداها آشکار بود. این امر دو مشکل عمده داشت و آن پدیده سلطه اربابان بود زیرا در صورتی که رعیت برخلاف نظر ارباب رای میداد ارباب وی را بازخواست می کرد. دوم مسئله خرید رای بود کسی که رای را می خرید در آراء آشکار, رای فرد را کنترل کرده و سپس پول میداد. این دو فساد در آن دوره موجب میشد تا نمایندگان واقعی مردم به مجلس نروند از این رو در سال 1856 برای اولین بار مسئله رای مخفی جهت آزادی کامل انتخابات و احترام به حقوق شهروندان در استرالیا صورت گرفت. و به دنبالش انگلستان نیز از همین روش حمایت کرد.
🔹 به نظر می رسد مخالفت نمایندگان دو دوره مجلس نیز ناظر به مشکلاتی واقعی است و آن ترس نماینده از افشای نظر واقعی اوست. به عبارت دیگر نماینده احساس میکند حریت و آزادی وی با شفافیت از دست می رود شاید به مانند مورد استرالیا ترس از برخی قدرتهای ذینفوذ که می توانند محدودیتی برای نماینده ایجاد کند و شاید از ترس رد صلاحیت در انتخابات بعدی مجلس توسط شورای نگهبان. لذا أنان این پرسش را مطرح میکنند که چرا فقط شفافیت آراء در مجلس مطرح است تمامی نهادهایی که مبتنی بر رای گیری است مانند شورای نگهبان, مجمع تشخیص مصلحت نظام و یا مجلس خبرگان هم از این قاعده باید پیروی کنند.
🔹 به نظر می رسد مخالفت یادشده حاوی پیام مهمی برای نظام است و آن وجود قدرتهای ذینفوذی قانونی و غیرقانونی که می توانند آزادی نماینده را محدود کند و از سویی طرح شفافیت آراء در دو دوره متوالی می تواند دلیلی بر تمایل به بسته تر شدن حاکمیت و پیامدهای آن باشد.
🔹 پیشنهاد میشود به جای شفافیت آراء بر شفافیت منابع مالی در انتخابات و در کل دوره نمایندگی و ریاست جمهوری تاکید شود. امری که با وجود داشتن قانون به آن توجهی نمیشود. انتخابات ریاست جمهوری نزدیک است مناسب است برای اولین بار شفافیت دارایی و شفافیت منابع مالی کاندیداهای ریاست جمهوری با تایید نهاد قانونی اجرا شود. اثر آن برای کشور بیشتر از نمایندگان مردم است که در مجلس احساس آزادی نمی کنند.
http://t.me/yousefimohammadreza
🔷 تاملی بر کتاب صعود چهل ساله
🔹 چندی است در فضای مجازی کتابی تحت عنوان "صعود چهل ساله" با زیر عنوان "مروری بر دستاوردهای چهل ساله بر اساس آمار بین المللی" در دسترس همگان قرار گرفته است. نویسندگان آقایان محمدحسین راجی و محمدرضا خاتمی هستند. این کتاب به سفارش معاونت تبلیغ آستان قدس رضوی تدوین و در سال 1397 در سه هزار نسخه منتشر شده است.
🔹 یکی از نویسندگان کتاب در کلیپی از اثرگذاری کتاب بر برخی افراد داخلی و خارجی نام می برد. به گونه ای که گویی تاکنون همه انقلابیون در بیان دستاوردهای انقلاب دست خالی بودند و انتشار این کتاب قدرت دفاع به آنان داده است.
🔹 کتاب از یک مقدمه و 9 فصل تشکیل شده است. آنچه برای من در وهله اول اهمیت داشت روش علمی بررسی و منابع تحقیق کتاب بود بر این اساس مقدمه کوتاه کتاب و فصل اول را خواندم. نویسندگان در مقدمه, پیش فرضهای خود را به گونه جسته گریخته و غیر مدون بیان کرده اند اول اینکه توسعه یافتگی موجود در جهان را نوعی وابستگی به قدرتهای بزرگ تلقی می کنند (ص 6) ورود به اقتصاد جهانی را مساوی با استحاله در هاضمه استکبار جهانی می دانند (7) در فصل اول نیز اقتصاد بسته را مطلوب دانسته و کشورهایی که دارای تجارت بین الملل هستند را وابسته به تجارت جهانی و غیرمستقل میدانند(26) بنابراین خودکفایی را گرچه تصریح نکرده است اما به ملازمه مفهومی اقتصاد بسته امری مطلوب می دانند.
🔹آنان در برابر تبلیغات جهانی, با وجودی که تصریح به نادرستی شاخص های بین المللی می کنند قصد دارند به همان شاخص های بین المللی تمسک کنند. آنان کار خود را شبیه کار خداوند متعال در قرآن کریم می دانند که برای اثبات حقانیت اسلام, به کتب تحریف شده ادیان سابق تمسک میکند زیرا آن کتب گرچه از نظر ما مورد قبول نیستند ولی در نزد آنان مورد قبول هستند با این بیان نشان می دهند که شاخص های بین المللی را معتبر نمی دانند فقط از باب اینکه این شاخص ها در نزد دیگران معتبرند به آنها تمسک می کنند.
🔹 اینان در مقدمه از دو شاخص نام می برند یکی عنوان کلی شاخص های توسعه جهانی(WDI) که البته چنین شاخصی تا آنجایی که بنده میدانم وجود خارجی ندارد. و دوم شاخص توسعه انسانی (HDI). ایشان ایراد شاخص های توسعه جهانی را تکیه بر تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص ملی که صرفا اقتصادی هستند, میداند. جای تعجب است که اصل شاخص وجود خارجی ندارد و دوم اینکه از تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص ملی نام می برند. اولا رشد مهم است که اشاره نمیکند ثانیا از یکی استفاده میشود نه دو تا.
🔹 نویسندگان شاخص توسعه انسانی را منحصر به امور رفاهی دانسته, حتی زحمت مطالعه مختصر این شاخص و اهمیت آن و چرایی تعبیر انسانی را به خود نمیدهند و می نویسند " شاخص توسعه انسانی نیز که توسط سازمان ملل برای ارزیابی رفاه جوامع در نظر گرفته می شود, فقط سرانه درآمد ناخالص ملی بدون توجه به نحوه توزیع آن و تعداد سالهای تحصیلی و امید به زندگی را تعیین کننده رفاه افراد تلقی می کند" (ص 8) این درک از این شاخص نشان می دهد اینان هیچ شناختی حتی ابتدایی نیز از شاخص ندارند. اگر اولین گزارش 1990 که در آن محبوب الحق به خوبی این شاخص را توضیح داده است مطالعه میکردند اگر به شاخص های نابرابری, شاخص جمعیت زیر خط فقر, دسترسی به بهداشت, آموزش, آب سالم آشامیدنی و...ِ. و تعبیر مهم محبوب الحق به دو دسته کردن شاخص ها توجه داشتند هیچگاه نمی نوشتند که شاخص توسعه انسانی فقط درآمد سرانه را معیار قرار می دهد و بعد در مقام نقد بگویند جمهوری اسلامی برخلاف این شاخص ها به اخلاق, معنویت و عدالت توجه دارد. و توجه به این شاخص ها را خسارت بار اعلام کنند. آنان افزایش روزافزون نابرابری و فقر, گسترش جرایم و فحشاء در کشورهای سرمایه داری را معلول این تلقی می دانند. اما جمهوری اسلامی نه فقط در پی رفع فاصله طبقاتی و رفاه است بلکه احیای کرامت ذاتی را دنبال میکند. (ص 9) امری که تبلیغاتی بودن در آن موج میزند..
🔹 گرچه کتاب منبع خود را سازمان های بین المللی ذکر میکند اما در فصل اول که در مورد استقلال است تعدادی از نقلیات از سران رژیم گذشته را بیان می کند. در بحث استقلال اقتصادی فقط به وابستگی به نفت توجه میکند. معتقد است که وابستگی ما به نفت کمتر شده است. کافی بود فقط رکود تورمی پس از تحریم را ملاحظه میکردند که در عرض سه سال بیش از 50 درصد جامعه به زیر خط فقر رفتند و به ادعای مجلس جدید 60 میلیون نفر از جمعیت 84 میلیونی استحقاق یارانه را دارند. و باز کافی بود به گزارش سالهای پیش سازمان مدیریت مراجعه می کردند که سالانه بر وابستگی صنایع ما افزوده می شود. این اگر وابستگی اقتصادی نیست پس چیست؟ نویسندگان یکی از نشانه های وابستگی عربستان را این میدانند که در سال 95, عربستان با وجود فروش نفت کسری بودجه داشت ولی ایران در همان سال ذخیره ارزی داشت.
ادامه 👇
🔹 خطبه 106 از سه بخش تنظیم شده است. بخش اول و دوم به بیان امتیازات اسلام و فضائل و ویژگی های رسول خدا می پردازد. بخش سوم که موضوع بحث این بازخوانی است, نقد عملکرد صحابه است.
🔹 صحابه رسول خدا با وجودی که الزاما از نظر اخلاقی و قرب نزد خداوند به دیگران برتری نداشتند, دارای قدرت مالی و گره گشایی هم نبودند که به مردم بخشش مالی داشته باشند و نه از موقعیت نظامی و سیاسی برخوردار بودند که مردم از ترس به آنان توجه کنند, اما بسیار مورد احترام بودند.
🔹 این احترام بخاطر همنشینی با پیامبر و موقعیت دینی آنان در نزد مردم بوده است. حال اگر امتیازی بخاطر اسلام به آنها شده طبیعی است که آنان باید مسئولیت پذیرفته برای ارزشهای اخلاقی و اجتماعی اسلامی واکنش نشان دهند ولی این امر رخ نمی دهد. و از همین جهت امیرالمومنین آنان را مورد عتاب قرار می دهد.
🔹 در دوره حاضر روحانیت و حکومت که به نام دین شکل گرفته است چنین موقعیتی دارند.
🔹 این بازخوانی به اختصار به تبیین و تحلیل ابعاد این وضعیت می پردازد.
@yousefimohammadreza
🔷 فصل دهم تحت عنوان گسترش شکوفایی است. در این فصل به سه تجربه استرالیا, فرانسه و ژاپن میپردازد.
🔹 استرالیا در اواخر قرن هجدهم پایه گذاری شد و مسیری متفاوت از انگلستان پیمود. البته ایجاد نهادهای فراگیر همیشه با چالش همراه بوده و به راحتی ممکن نیست.
🔹 فرانسه مسیر انقلاب را پیمود و بر حکومت مطلقه غلبه کرد گرچه بعد برای مدتی دجار ناپلئون شد. ناپلئون پیام انقلاب فرانسه را به اروپا صادر کرد.
🔹 ژاپن تا نیمه دوم قرن نوزده کشوری توسعه نیافته بود. احترام به مالکیت خصوصی, برابری همگان در مقابل قانون, سرمایه گذاری درزیرساختها توسط دولت, تبدیل حکومت مطلقه به مشروطه و استقلال نظام قضایی زمینه استفاده از انقلاب صنعتی را فراهم کرد و نقطه شروع توسعه بود.
🔹 استعمار به تعمیق نهادهای بهره کش سیاسی و گستره رانت و امتیاز و انحصار در اقتصاد پرداخته, موجب تداوم عقب ماندگی کشورهای مستعمره می شود.
🔹 این فصل به تبیین موارد فوق می پردازد.
@yousefimohammadreza
🔷 درس هایی مهم از زندگی حضرت زهرا
🔹 حضرت زهرا فرزند آخرین پیامبر خدا بود. سالهای اولی دوره مدینه در اثر فشار مشرکین به سختی گذشت اما در سالهای پایانی و پس از فتح مکه, زندگی مسلمانان بهبود پیدا کرده بود. در همین دوره, روزی پیامبر به همراه یکی از یارانش به درب خانه دخترش زهرا می رود و میخواهد وارد شود زهرا می پرسد تنهایی رسول الله می فرماید خیر . حضرت گوید من چیزی بر سر ندارم حضرت نیز عبای خویش را می دهد تا زهرا سرش را بپوشاند. این وضع مادی در زمانی بود که زندگی عموم مردم بهتر شده بود.
🔹 باز تاریخ نقل می کند که او علاوه بر داشتن چند فرزند کوچک به انجام کارهای خانه نیز همت می گمارد. اهل خانه از او خواستند حال که وضع مسلمانان بهتر شده به نزد رسولخدا برو و از وی یک خادمه که کمک کار تو باشد بخواه. او اینکار را انجام نداد ولی اهل خانه باز از او خواستند تا به نزد رسولخدا برود او نیز چنین کرد هنگامی که به نزد رسولخدا رفت شرمش آمد چنین تقاضایی کند نیت خود را آشکار نکرد و به منزل آمد. چیزی نگذشت که رسولخدا به خانه زهرا آمد به وی گفت برای گفتن چیزی آمدی ولی نگفتی و برگشتی, حال میشنوم. حضرت زهرا نیز با شرم تقاضایش را مطرح کرد. پیامبر گفت دخترم چیزی یادت میدهم که ارزشش بیش از خادمه است و به وی تسبیحات معروف به تسبیحات حضرت زهرا را یاد داد. از پدر بخاطر لطفش تشکر کرد.
🔹 این دو روایت که تاریخ آنها را ثبت کرده است, نشان میدهد که زهرایی که از منظر استانداردهای امروزی ژن خوب محسوب میشد چگونه وضع معیشتی وی از متوسط جامعه پایین تر بود. و دوم اینکه پیامبر هم چنین فضایی برای فرزندش فراهم نمیکرد.
🔹 در جهان امروز که نه مثل رسولخدا و نه مانند حضرت زهرا با آن مقام والای معنوی وجود ندارد, پس سیستم را باید طوری طراحی کرد که نه فرزندان مقامات بتوانند از موقعیت خویش سوء استفاده کنند و نه مقامات بتوانند چنین فضایی را برای فرزندان و نزدیکانشان ایجاد کنند.
@yousefimohammadreza
🔷 فصل هشتم به بیان چند بزنگاه تاریخی و چگونگی مواجهه حکومتها با این بزنگاه ها می پردازد. صنعت چاپ نقش مهمی در انقلاب آموزش همگانی, رشد چشمگیر درصد باسوادان جامعه, رشد درجه آگاهی و نگرش های جدید و در نهایت موفقیت های اقتصادی داشت. اما برخی از کشورها این صنعت را مانع تداوم اقتدار حکومت خود دیدند و چند قرن با تاخیر و همراه با قیودی آن را پذیرفتند.
🔷 انقلاب صنعتی و صنعت راه آهن نیز دو بزنگاه بسیار مهم بودند که برخی کشورها به خوبی از این فرصت استفاده کرده, پیشرفت نمودند.
🔷 این فصل به چرایی و چگونگی تفاوت مواجهه این دو دسته کشورها با این بزنگاه های تاریخی می پردازد.
@yousefimohammadreza
اختصاصی اکونومیست فارسی
💠وضعیت واقعی بیکاری یا اشتغال کشور چطور ارزیابی می شود؟
💠محاسبه نرخ بیکاری واقعی و مقابله با شعارهای پوپولیستی
قسمت اول
✍محمدرضا یوسفی_دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید
🔹برای محاسبه نرخ اشغال و بیکاری باید با چند مفهوم آشنا شویم:
🔹جمعیت فعال: که شامل افراد بالای 10 الی 15 سال میشود که قابلیت فعالیت اقتصادی دارند؛ یا شاغلند یا بیکارند اما جویای کار هستند.
🔹نرخ مشارکت: که نسبت جمعیت فعال به جمعیت در سن کار است. ممکن است افرادی در سن کار باشند اما به دلایلی فعالیت اقتصادی انجام ندهند مثلا مشغول تحصیل باشند یا...
🔹نرخ بیکاری: که نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال است.
🔹مفهموم اشتغال خالص: این مفهوم در حقیقت اصطلاحی است که در دهه اخیر بیشتر استفاده شده و در برابر اشتغال ناخالص قرار دارد. مثلا ممکن است در دولتی 500 هزار اشتغال ایجاد شده باشد که این نرخ اشتغال ناخالص است، چون ممکن است همزمان با ایجاد این 500 هزار فرصت شغلی، عده ای هم شغل خود را ازدست داده باشند.
این نرخ زمانی اهمیت پیدا می کند که دولت ها با رفتارهای پوپولیستی به ارائه آمار اشتغال ناخالص بپردازند، در این هنگام اعلام نرخ اشتغال خالص این موضوع را مشخص می کند، بنابراین از مقایسه سالانه جمعیت های شاغل میتوانیم صرف نظر از ادعای دولت ها در خصوص ایجاد فرصت های شغلی، نرخ اشتغال خالص را بدست بیاوریم.
🔹طبق آمارهای موجود برای سال 99، جمعیت فعال بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، در تابستان امسال نسبت به سال قبل 1 میلیون و 626 هزار نفر کاهش یافته، در حالی که افراد زیادی وارد بازار کار می شوند و افراد زیادی هم در سن کار قرار میگیرند باید دید چرا جمعیت فعال به این میزان کاهش یافته؟
🔹کاهش جمعیت فعال این معنی را می دهد که این تعداد افراد در کشور از یافتن شغل ناامید شدند و دیگر جویای کار نیستند. مثلا فردی که دیپلم خود را گرفته و سربازی هم رفته، اما چون شغلی نیافته به ادامه تحصیل پرداختهاست. بنابراین کاهش جمعیت فعال پیام مهمی برای سیاستگذار دارد.
🔹از سویی دیگر، نسبت و ترکیب سنی و جنسی نیز شاخص هایی هستند که دلالتهای مهمی دارند. بخش عمده ای از کسانی که از جستجوی کار نا امید شده و دیگر به دنبال کار نیستند، زنان تحصیلکرده هستند که نتوانسته اند در بازار کار شغلی پیدا کنند.
نرخ بیکاری زنان بین 15 تا 24 سال حدود 36.1 درصد است که نرخ بالایی است. این رقم برای مردان 23 درصد است.
@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی
🔷 نگاهی مجدد به کتاب صعود چهل ساله
🔹 فصل دوم کتاب, تحت عنوان گسترش عدالت اجتماعی به دو بحث نابرابری و فقر می پردازد. به اعتقاد نویسندگان وضعیت این دو در مقایسه با دوران پیش از انقلاب بهبود یافته است.
🔹یکی از مشکلات این فصل, ناهمسانی شاخص هاست. به عنوان مثال شاخص مورد استفاده در ژاپن با شاخص های مورد استفاده در آلمان, بریتانیا و امریکا و... متفاوت است. گاه نرخ فقر کودکان و گاه نرخ فقر سالخوردگان و... را در مورد یک کشور بیان می کند و در نتیجه شاخص یکسانی ارائه داده نمی شود. از نظر منابع نیز گاه منبع یک روزنامه مانند گاردین است. نویسندگان سعی میکنند با الصاق عکسهایی که نشانه فقر در کشورهای پیشرفته است, نهایت فقر را در آن کشورها به مخاطب القاء کنند. امری که با انتخاب های گزینشی برای هر کشوری می توان بکار برد.
🔹 روند برخی کشورهای توسعه یافته در کتاب مثبت ارزیابی شده است به عنوان نمونه درصد افراد زیر خط فقر در امریکا در سال 1959, 23 درصد, در سال 1985, 18.75 و در سال 2017 نیز به 13 درصد کاهش یافته است.(ص 58 و 59) در بریتانیا نیز درصد فقیران در سال 1998, 35 درصد و در سال 2016 به حدود 19 درصد رسیده است. (ص 60)
اما درصد فقیران در آلمان در سال 2000, 14.7 درصد و در سال 2015, 15.7 درصد بوده است. فرانسه و ژاپن نیز ذکر میشود(61 و 63) درصد فقیران ترکیه در سال 2002, تقریبا 20 درصد و در سال 2010, به17 درصد کاهش یافت ولی ازاین سال روند صعودی داشته و به تقریبا 22 درصد درسال 2015 رسیده است. (ص 66)
🔹 نویسندگان جمعیت زیر خط فقر ایران در سال 1977 را 46 درصد گفته (ص 54) و برای سال 1986, 44.2 درصد, در سال 2005, 13.6 و در سال 2013 حدود 9 درصد بیان کرده اند (ص 56)
🔹 هیچگونه تحلیلی در این نوشتار وجود ندارد. مبنای محاسبات یکسانی نیز در نظر گرفته نشده است. زیرا اگر مبنای محاسبه, فقر غذایی باشد یک نتیجه گرفته میشود و اگر مبنای محاسبه, فقر مطلق ( ضروریات زندگی اعم از خوراک, پوشاک و مسکن) باشد نرخ دیگری نتیجه گرفته میشود. به عنوان مثال بر اساس یکی از آخرین مطالعات در ایران, تا سال 89 تنها دهک اول جمعیتی دچار فقر غذایی بودند ولی در اثر تحریم, فقر غذایی شهرنشینان به دهک چهارم رسیده است. نابرابری هم به دلیل تحریم, نرخ ارز افزایش یافته و رفاه خانوارهای ایرانی باز هم کاهش یافته است ( حیدری و بهرامی, 1399, ص 9) و اگر معیار فقر مطلق و تامین نیازهای اساسی باشد کافی است به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در سال 98مراجعه شود که اقتصاد ایران در سال 98 نسبت به سال پایه 90, 34 درصد کوچکتر شده و سطح رفاه جامعه کاسته شده است به گونه ای که اگر بخواهیم به همان سطح سال 90 بر گردیم باید 6 سال پی در پی رشد 8 درصدی داشته باشیم که تقریبا غیرممکن است. و یا اگر جمعیت نیازمند یارانه را از دید مجلس معیار قرار دهیم, به عدد 60 میلیون نفر یعنی 71 درصد جمعیت خواهیم رسید.
🔹به نظر می رسد به جای تلاش برای نشان دادن کاهش فقر و نابرابری در ایران و صعود چهل ساله در این زمینه که هر وجدانی و هر انسان منصفی نمی تواند صعود در خصوص فقر و نابرابری را تایید کند. جای دارد به آسیب شناسی جدی پرداخته شود و سعی کنیم برای حل موانع سر راه رفاه مردم, راهبردی اندیشیده شود تا از خطرات احتمالی آتی پیشگیری شود.
@yousefimohammadreza
🔷 فصل یازدهم به بیان چرخه ای می پردازد که موجب تداوم نهادهای پیشرفت میشوند.
🔹هر گاه مردمی با نظامی خودکامه مواجه هستند و برای سرنگونی آن تلاش می کنند, دو تلقی مختلف نتایج متفاوتی به بار می آورد. اگر جامعه مخالف فرد خودکامه باشند در این صورت انقلاب منجر به تغییر فرد خودکامه و تداوم خودکامگی خواهد شد. چیزی که در شوروی سابق رخ داد. حکومت تزاری سقوط کرد و به جای آن دیکتاتوری دیگری سر برآورد و نتیجه نهایی هم سقوط حکومت جدید بود. اما اگر جامعه با سیستم خودکامه مخالف باشد در این صورت پس از سقوط نظام قبل, حکومت قانون با ویژگی های مشخص شکل می گیرد و بستر توسعه فراهم می گردد.
🔹 سه ویژگی نهادهای سیاسی رقابتی دارای حلقه باز و امکان مشارکت عمومی, نهاد اقتصادی رقابتی و رسانه های آزاد بازگشت نظام خودکامگی را مشکل کرده موجب تداوم نظام سیاسی جدید میشوند. البته نقش بزنگاه های تاریخی را نیز باید مدنظر قرار داد.
🔹این درسگفتار به تبیین چگونگی نکات یادشده خواهد پرداخت.
@yousefimohammadreza
ادامه 👇
این مطلب چه ربطی به استقلال اقتصادی دارد خدا میداند به علاوه اینکه ما هم کسری بودجه داشته و داریم اما ربط آن به وابستگی چیست؟
🔹 جالب است که کشورهای صادرکننده محصولات صنعتی را نیز متهم به وابستگی به تجارت جهانی می کنند(ص 26) اینجا این سوال مطرح میشود که منظور ازاستقلال اقتصادی چیست پاسخ خودکفایی است. اما امروزه از منظر علمی کاملا روشن است که خودکفایی نه ممکن و نه مطلوب است. خودکفایی یعنی تداوم فقر و عقب ماندگی. لذا مدتهاست که نظریه پردازان مکتب وابستگی از این مفهوم عبور کرده اند. زمانی خوداتکایی جایگزین خودکفایی شد اما خوداتکایی هم جواب نداد. سپس خوداتکایی جمعی مطرح شد امری که نظریه پردازان مکتب وابستگی مانند گوندرفرانک و سمیر امین هم به مشکلات آن اشاره کرده اند. ولی عجیب این است که نویسندگان هنوز به خودکفایی فکر میکنند.
🔹ایکاش معاونت محترم آستان قدس دقت بیشتری میکرد. چرا که هیچ تخریبی بدتر از دفاع بد نیست.
@yousefimohammadreza
🔷 چرا خصوصی سازی در ایران موفق نیست؟
🔹 در دولت اول مرحوم آقای هاشمی, خصوصی سازی با این منطق که دولت کارفرمای خوبی نبوده, دولت باید به جای تصدی گری, وظیفه تنظیم گری و نظارت در اقتصاد را دنبال کند, خصوصی سازی با ولع خاصی دنبال شد. اما نتیجه طبق آخرین گزارش مجلس چهارم تاسف بار بود. بنابر آن گزارش, خصوصی سازی آن دوره, تاراج بیت المال بوده است.
🔹 در سال 82, سهام شرکت صدرا به لحاظ ارزشی, بزرگترین واگذاری محسوب میشد, اما این خصوصی سازی منجر به زیان دهی این شرکت در سال 86 شده, این شرکت به مرز ورشکستگی رسید.
🔹از سال 84 دولت نهم بر اساس سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی به خصوصی سازی پرداخت. از همان زمان واگذاری فولاد بافق, مخابرات و فولاد خوزستان مسئله ساز بود اما نکته قابل تامل این بود که معظم واگذاری ها در دو سال پایانی 90 تا 92 رخ داده است.
🔹 با وجود کارآمد نبودن واگذاری ها, هر دولتی که آمده است با همان منطق اقدام به خصوصی سازی کرده ولی باز هم نتیجه مطلوب را نگرفته است. اخیرا نیز ریاست سازمان خصوصی سازی بخاطر تخلفاتش به 15 سال زندان محکوم شد.
🔹 در اینجا چند سوال طرح میشود. چرا خصوصی سازی در کشور موجب کارآمدی بنگاه مزبور نشده و یا به تعبیر گزارش مجلس چهارم سر از فساد در می آورد؟ سوال بعد این است که چرا با وجود عدم موفقیت در خصوصی سازی باز بر این امر تاکید میشود؟
🔹 در پاسخ پرسش نخست باید گفت,خصوصی سازی یکی از مولفه های دستیابی به اقتصاد بازار است اما به شرطی که اولا بستر آن فراهم شده باشد و دوم اینکه واگذاری به بخش خصوصی واقعی صورت گرفته باشد.
🔹 در سال 1995 بانک جهانی در بررسی علت شکست سیاستهای تعدیل و مولفه خصوصی سازی, فقدان زیرساخت مناسب را دلیل عدم موفقیت این سیاست دانست. از دل این شکستها, مفهوم حکمرانی خوب متولد شد. حکمرانی خوب پیش شرط خصوصی سازی سالم و کاراست. از مولفه های حکمرانی خوب, شفافیت, مبارزه با فساد, قانونگرایی است. در کشوری که فساد سیستماتیک وجود دارد و عزم جدی برای مبارزه با فساد وجود ندارد, نباید انتظار واگذاری کارآمد و سالم را داشت. در دادگاهی که اطلاعات قطره چکانی داده میشود, حکم قائم مقام شهردار سابق صادر شده و وی به 20 سال حبس قطعی و 480 میلیارد تومان رد مال محکوم شده است. آیا میشود ریاست فعلی مجلس از وضعیت معاون و قائم مقام خویش و 800 پرونده تخلف شهرداری بی اطلاع بوده باشد؟ اگر این اتفاق در کشور دیگری رخ میداد, آیا ریاست مجلس می توانست در مجلس بماند؟ آیا دادگاه وی شفاف بوده است؟ از منظر اقتصاد سیاسی از همینجا و در فضای فساد سیستماتیک میتوان دلایل تداوم فعالیت سازمان خصوصی سازی را درک کرد.
🔹 یکی دیگر از دلایل وضع موجود نوع نگاه به خصوصی سازی است. آیا شرکتهای دولتی را میتوان به هر بخش خصوصی واگذار کرد؟ زمانی جناب آقای ترقی عضو هیات موتلفه در مصاحبه ای گفته بود که شرکتهای دولتی نباید به غیرخودی ها منتقل شود زیرا برای آینده انقلاب خطرناک خواهند بود. این نگاه که اگر واگذاری واقعی صورت گیرد و بخش خصوصی واقعی و مستقل از نهاد قدرت رشد کند می تواند به زیان تداوم حاکمیت حلقه بسته حکومت شود نیز از موانع خصوصی سازی واقعی است. در این فضا شرکتهای دولتی دست به دست میشوند از دولتی ها به شبه دولتی یا به بانکها منتقل میشود. و نتیجه اینکه خصوصی سازی خود به معضلی جدید تبدیل میشود.
@yousefimohammadreza
🔷 به صورت چاپلوسان خاک بپاشید
🔹 رهبری در نوزدهم دی ماه اعلام کردند ورود واکسن از امریکا و انگلیس ممنوع است. وزیر بهداشت پس از بیانات رهبری با بیان اینکه ایشان پدر ملت است از سخنان رهبر حمایت کردند. در 21 دی نیز 200 نماینده مجلس سخن رهبری را فصل الخطاب دانسته, دولت را مخاطب قرار داده که از وارد کردن این واکسن خودداری کرده و به جای آن واکسن تولید داخلی را مورد حمایت قرار دهند. همچنین صدا و سیما و برخی از مطبوعات در این هفته مدام از مشکلات واکسن امریکا و انگلیس سخن گفته اند.
🔹 طبیعی است رهبر بر اساس برخی گزارشها و مشاوره ها به این جمع بندی رسیده و نگرانی خود را اظهار کردند. اما پرسش این است که تا پیش از اعلام ایشان, چرا کارشناسان وزارت بهداشت هیچگونه اظهار نظری نکرده بودند؟ چرا دکتر نمکی پیش از نوزده دی ماه سخنی بر اساس مطالعات کارشناسی وزارت بیان نکرده و عوارض و خطرات این واکسنها را برای مردم بیان نکرد؟ احتمال دارد وزارت بهداشت تا زمان بیان رهبری اطلاعی از خطرات این واکسنها نداشت و پس از بیان ایشان تازه توجه پیدا کرده و برای پوشاندن ضعف خود به بیان تمثیل رهبر به پدر خانواده و تبدیل یک رابطه حقوقی حاکم و مردم به رابطه عاطفی پدر و خانواده سعی در تلطیف شرایط و پوشاندن ضعف خود دارد. و احتمال دارد کارشناسان متوجه ایرادات این واکسن ها بودند در این صورت باز به وزارت بهداشت ایراد وارد است که چرا پس از اینکه در دنیا این واکسنها مطرح شد و بارقه امیدی در جامعه ایران پدید آمد این وزارتخانه به مدیریت انتظارات نپرداخت؟ از هر طرف که نگاه کنیم ضعف این وزارتخانه روشن است. جناب وزیر به جای تملق و چاپلوسی باید پاسخگوی عملکرد ضعیف خود باشند. زیرا که تملق به لحاظ فردی, عملی غیراخلاقی و به لحاظ اجتماعی برای نظام زیانبار است.
🔹 شیخ صدوق از پیامبر نقل می کند که " به صورت چاپلوسان خاک بپاشید" (من لایحضره الفقیه, 4/ 11) در ذیل روایت توضیح داده شده که منظور این است که به چاپلوسی, مداحی و تملق جایزه و پاداش ندهید. پاداش یک وزیر, نادیدن ضعف مدیریتی وی, عدم توبیخ وی به دلیل ناتوانی در درک این مسئله و یا عدم مدیریت انتظارات و در آخر پست ندادن به ایشان پس از دوره وزارتشان است.
🔹 ای کاش کمپین نه به تملق تشکیل میشد و هر گاه سخنی از مسئولان بوی تملق می داد در فضای مجازی به وی حمله کرده و مردم خاک بر صورت متملق می پاشیدند.
@yousefimohammadreza
🔷 امیرالمومنین در بخش سوم خطبه, به بیان وظایف حاکم و مردم می پردازد.
🔹 وظیفه های موعظه مردم و خیرخواهی آنان در جهت انتخاب درست, احیای سنت پیامبر , اجرای حدودد الهی بر اساس موازین عادلانه بدون هیچگونه تبعیض, تخصیص درست بیت المال بر عهده حاکمیت است.
🔹 وظیفه مردم نیز کسب دانش و افزایش آگاهی ها, نهی از منکر نسبت به حکومت و دیگر مردمان است.
🔹چگونگی این امور در این درس بیان شده است.
@yousefimohammadreza
🔹 فصل نهم به بیان چند تجربه می پردازد. تجربه هایی از شرق آسیا, آفریقای جنوبی و صحرای آفریقا.
🔹 مناطقی از اندونزی و برخی دیگر از کشورهای شرق آسیا بر تجارت خارجی ادویه جات متکی بوده و با وجود حکومتهای مطلقه از رشد محدودی برخوردار بودند. اما از قرن شانزدهم با ورود هلند و ایجاد انحصارات تجارت خارجی عملا رشد محدود از بین رفت و حکومتهای مطلقه افراطی تر شدند و برخی مناطق نیز به درون گرایی رو آورده, دچار فقر شدند.
🔹 آفریقای جنوبی تا 1913 در کشاکش رقابت آفریقائیان و اروپائیان بود اما لایحه 1913 منجر به شکل گیری دوگانگی اقتصاد شده و در نتیجه فقر گسترده نصیب سیاهپوستان در رژیم آپارتاید شد.
🔹 تجربه دیگر تجربه تفاوت نگاه به برده داری بود که موجب عقب ماندگی امروزی این مناطق شد.
🔹در این درسگفتار به تبیین چگونگی وقوع این تجارب و اثر آن بر نابرابری امروز جهانی می پردازد.
@yousefimohammadreza
🔹 امیرالمومنین در بخش دوم خطبه 105 به آینده اشاره می کند. ظلم و ستم و خونریزی موجب ناپایداری حکومت و زوال آن خواهد شد. بر این اساس باید حاکمیت به دیده دقت همه مسائل جامعه را زیرنظر گرفته, سخنان منتقدان را به خوبی بشنود تا حکومتی عادلانه و پایدار شکل دهد.
🔹 سپس حضرت به چند توصیه اخلاقی به مردم می پردازد. هر انسانی نیازمند به تذکر است و لذا باید واعظی که خود پاکدامن باشد را برِگزیند.
🔹 انسان در موضعگیری و تعاملات خویش نباید بر اساس احتمالات و هوای نفس خود تصمیم گیری کند. زیرا این فرد در توجیه خویش به تناقض گویی خواهد افتاد. انسان باید بر اساس دانش اقدام به عمل اجتماعی کند.
🔹 انسان نباید نزد کسی شکوی کند که نمی تواند کمکی در جهت حل مشکل به وی کند و یا به وی مشاوره دهد.
@yousefimohammadreza
🔷 خطبه 105 از چند بخش تشکیل شده است بخش اول به توصیف رسولخدا می پردازد. بخش دوم به توصیف انحراف صحابه پرداخته و بخش سوم به بیان توصیه های اخلاقی به مردم اشاره دارد.
🔹در بخش نخست به هفت ویژگی رسولخدا توجه می دهد. همزمانی و توام بودن بشیر و نذیر بودن وی, باران رحمت بودن وی به عنوان رهبر دینی و حکومتی و ماندگاری اثر وی.
🔹 در بخش دوم به بیان دلیل انحراف صحابه رسولخدا از مسیر دین اشاره کرده و علت را بی بند و باری مالی حکومت و فقدان نظارت و کنترل مالی بیان کرده و نتیجه آن تغییر مناسبات جامعه و شکل گیری طبقه ای جدید که برخلاف خاستگاه خود در تقابل با ارزشهای دینی قرار می گیرند.
@yousefimohammadreza
💠وضعیت واقعی بیکاری یا اشتغال کشور چطور ارزیابی می شود؟
💠محاسبه نرخ بیکاری واقعی و مقابله با شعارهای پوپولیستی
قسمت دوم
✍محمدرضا یوسفی_دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه مفید
🔹اینکه نرخ مشارکت نسبت به سال قبل کاهش یافته نیاز به توجه جدی دارد چرا که این نرخ، نسبت جمعیت فعال به کل جمعیت در سن کار است. این رقم 42 بود که چون نرخ جمعیت در سن کار کاهش یافته، نرخ مشارکت اقتصادی هم کاهش یافته و از طرفی تعداد شاغلان هم نسبت به سال قبل یک میلیون و 209 هزار نفر کاهش یافته که بیشتر آن ها را شغل های خدماتی تشکیل میدهند.
🔹از طرفی دیگر حدود دو سوم این افراد که شغل خود را از دست داده اند، زنان هستند که انگیزه ای هم برای جست و جوی کار ندارند یا به سراغ مشاغل غیر رسمی و پاره وقت رفته اند.
از آنجا که جمعیت فعال افراد شاغل و بیکارِ در جست و جوی کار کاهش یافته، در محاسبات تابستان امسال نیز 417 هزار نفر از تعداد بیکاران کم شده در حالی که دلیل آن، خروج 1 میلیون و 626 هزار نفر از جمعیت فعال است.
🔹بنابراین این تلقی که کاهش نرخ بیکاری نتیجه سیاست های اقتصادی است، درست نیست بلکه به دلیل کاهش جمعیت فعال، این نسبت کم شده و در واقع مساله هشدار دهنده است و نمی توان برداشت مثبتی نسبت به آن داشت.
همچنین ترکیب سنی نشان می دهد نرخ بیکاری در جوانان بیشتر است. یعنی اگر در تابستان امسال نرخ بیکاری کل 9.5 درصد بوده، نرخ بیکاری جوانان در سن 15 تا 24 سالگی 23 درصد است و این یعنی سن نیروی کار کشور نسبتا بالاست.
🔹نرخ بالای بیکاری زنان نیز هم می تواند طبیعی باشد و هم خطرناک. اگر ترکیب نرخ بیکاری زنان به نفع زنان متاهل باشد، در صورت دارا بودن همسر شاغل، در شرایط رکودی چندان نگران کننده نیست اما مساله نگران کننده آنجاست که این زنان بیکار شده، خود به دلایلی مثل طلاق و... سرپرست خانوارباشند، در این صورت بیکاری آنان به معنای گستره فقر در جامعه بوده و می تواند پیامدهای منفی اخلاقی به دنبال داشته باشد.
🔹ترکیب مهم دیگر ترکیب به لحاظ مدرک تحصیلی است. نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی به نسبت بالاتر از سایر گروههاست و این حاوی چند پیام و مساله حاد برای آینده کشور دارد.
🔹فضای اقتصادی کنونی معلول مجموعه ای از اتفاقات است، تحریم هایی که اقتصاد را در حالت معلق بی ثباتی قرار داده و در نتیجه سرمایه گذاری کاهش یافته، رشد نرخ تورم و انتظارات تورمی نیز بر بی ثباتی و کاهش سرمایه گذاری موثر هستند.
🔹فضای نامناسب کسب و کار و ضعف نظام تامین مالی نیز موجب تداوم این وضعیت است که می تواند آسیب ها و بی ثباتی های اجتماعی و سیاسی را بدنبال داشته باشد.
بنابراین ضروری است که سیاست های اقتصادی کشور در مسیر بهبود فضای کسب و کار، اشتغالزایی، ثبات اقتصادی و ارتقاء نظام تامین مالی گام بردارد.
@economistfarsi
🌐کانال اکونومیست فارسی
🔴بررسی لایحه ی بودجه 1400
توسط دکتر محمد رضا یوسفی
⏱️زمان : پنج شنبه 4 دی ماه ساعت 19:30
بصورت زنده در صفحه اینستاگرام مجمع مدرسین محققین حوزه علمیه قم
به آدرس : Majma.com
👇👇👇👇
http://www.instagram.com/majma.qom/