2837
💎گروه بحث تاریخ و فرهنگ بلوچستان💎 ⌲ https://t.me/joinchat/tHLNWwBQh1hiZGU0 منتظر انتقاد و پیشنهاد شما و پاسخگوی سوالاتتان هستیم🌻 🔖 پست اول کانال: https://t.me/balochs_history/3
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
🔹میر نصیرخان؛ متخلص به «جعفری»
💠 میر نصیر خان تالپور فرزند میر مرادعلی خان، متوفی به ۱۲۶۱ هجری، مانند دو شاهزاده و شاعر بدبخت دیگر هند موسوم به بهادر شاه دهلوی و واجد علی شاه لکهنوی است که چند سال بعد از شکست از طرف دولت انگلیس تبعید شد و دور از وطن جهان را بدرود گفت.
💠 بقول دکتر جمز برنز وی دیوان غزلیات را پیش از بیست و پنج سالگی به اتمام رسانید. غیر از دیوان، مختارنامه‌ای به ضخامت شاهنامه فردوسی و داستان عشقی میرزا صاحبان و يك سفرنامه شامل دو مثنوی (اولی هفتاد و پنج بیت، دومی دویست و يک بيت) که در آن وضع و احوال زندگی زندان خود را بیان کرده است نیز دارد. شعرش ساده و روان و غم‌آلود است.
💠 از اوست:
🔵آنکس که دلارام به برداشته باشد
🔵از درد جدایی چه خبر داشته باشد
🔵از خون دل عاشق بیچارهٔ جانسوز
🔵بر دست دلارام حنا شد، چه بجا شد
🔵صبح شد صبح که اسباب تمنا بخشند
🔵می به من، خنده به گل، گریه به مینا بخشند
🔵همه ذرات جهان جمله ز یکرنگی اوست
🔵چه تماشاست اگر دیدهٔ بینا بخشند
📃/۹
#ادبیات
💠 @balochs_history
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
🔹میر سید غلامعلی؛ متخلص به «مایل»
💠 متولد ۱۱۸۱ و متوفی ۱۲۵۱ هجری، پسر علی «قانع»، صاحب ۲۳۲ غزل و چند قصیده در مدح میر کرَم‌علی خان تالپور می‌باشد. در تاریخ‌گویی طبعی روان داشت. کلیاتش عبارت است از غزلیات و قصائد و قطعات تاريخ و مثنويات و رباعیات و مرائی. تذکره‌ای به نام «مجمع الفصحاء» در ۶۳۹ ورق نیز تألیف نمود ولی هنوز چاپ نشده است.
💠 ابراهیم «خلیل» در «تکمله مقالات الشعراء» می‌نویسد: «چون غلامعلی خردسال بود روزی بزمی در کوه مکلی (تته) در رانک (مقبره) میرزا عیسی ترخان تشکیل شد. میر عظیم‌الدین «عظیم» و مایل در دو طرف در ورود نشسته مشغول دیدن منظر و رفت و آمد مردم بودند. ناگاه زیبا پسری از آنجا گذشت که زیر بینی خالی موزون داشت. میرعظیم گفت:
ز بس حیرت بلال از منبر افتاد
و این مصرع را تکرار می‌کرد تا مایل پیش مصرع رسانده و گفت:
چو دید آن خال زیر بینی یار
ز بس حیرت بلال از منبر افتاد
میرعظیم از فرط خوشی فردای آن روز از تمام مردم شهر تته پذیرایی کرد و گفت: «الحمدلله که در خاندان مابحین حیات من آنقدر قابلی برآمد که ببداهه بجواب من پرداخت».
💠 برخی از اشعار «مایل»:
🔵نغمهٔ بلبلان شنیده بیا
🔵همچو گل پیرهن دریده بیا
🔵گرتوئی مست نشئه ازلی
🔵جام عشقش چو من کشیده بیا
🔵از پی شوق دیدن دلبر
🔵ای دل من ز راه دیده بیا
🔵گلرخ و غنچه دهن چون به سخن می‌آید
🔵صد گل معنی رنگین به دهن می‌آید
🔵نوگل من چو پی سیر چمن می‌آید
🔵مرحبا بر لب و هر گل به سخن می‌آید
📃/۸
#ادبیات
💠 @balochs_history
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
🔹نواب ولی‌محمد خان لغاری؛ متخلص به «ولی»
💠 نواب ولی‌محمدخان (متوفی به سال ۱۲۴۷ ھ)، پسر غلام‌محمد، از خاندان لغاری بلوچ، مشاور دولت تالپور در سیاست داخلی و دارای فكرى فوق‌العاده روشن بود و لایق‌ترین وزیر حکومت تالپوران به شمار می‌رفت.
💠 زبان فارسی و عربی را می‌دانست و به هر دو زبان شعر می‌گفت. دیوانش که بالغ بر شش هزار بیت است مشتمل بر غزلیات و دو ساقینامه و داستان «هیر و رانجهه» می‌باشد. چند بیت به تتبع حافظ هم دارد.
💠 اینک نمونه شعرش:
🔵اگر آن آهوی رعنا به دام آرد دل ما را
🔵 به ناز چشم او بخشم خراج ملک دارا را
🔵وگر آن مشتری پیکر نقاب از رخ براندازد
🔵 نثار حسن او سازم مه و مهر و ثریا را
🔵آسمان را بار عشقت سر به گردش می‌دهد
🔵کی ولی گردد، نگارا باربردار شما
🔵هدیهٔ حسنت نیز رد ملک ایران و عراق
🔵 نقد جان خویش را سازیم ایثار شما
🔵به یک حمله گرفتی ملک دلها
🔵نه ذوالقرنین کردست این، نه دارا
📃/۷
#ادبیات
💠 @balochs_history
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
🔹 منشی صاحبرای موهنداس ملکانی؛ متخلص به «آزاد»
💠 بزرگترین شاعر هندوی دوران حکومت تالپوران می‌باشد که به گفته منشی آوترای (پسر شاعر) پیش از فتح سند به دست انگلیسی‌ها در ۱۲۵۹ھ فوت کرد.
💠 دیوان غزلیات و قصاید دارد ولی امتیازش بیشتر در غزل است که غالب به سبک و تقلید از خواجه حافظ سروده است.
💠 تشبیه و استعاره و سادگی بیان و فکر بلند را باید از مشخصات شعر وی شمرد. این چند بیت از جمله اشعار اوست:
🔵روضهٔ خلد برین و جنت کوی نگار
🔵هر دو گلزارند اما این کجا و آن کجا
🔵جلوهٔ خورشید روی و نور ماه چارده
🔵هر دو سرشارند اما این کجا و آن کجا
🔵انتظار روز وصل و محنت شبهای هجر
🔵هر دو دشوارند اما این کجا و آن کجا
🔵چشم اشک افشان ما و ابر نيسان فلک
🔵هر دو دربارند اما این کجا و آن کجا
🔵پشتم از بار غم و زلف نگارم از شکن
🔵هر دو خم دارند اما این کجا و آن کجا
🔵به خمار نگهٔ باده فروشت سوگند
🔵نیست مست می چشم تو به ساغر محتاج
🔵زخمی زلف به لعلت نه عبث می‌نالد
🔵هر که را مار گزد شد به فسونگر محتاج
📃/۶
#ادبیات
💠 @balochs_history
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
🔹 میر کَرَم علی خان تالپور؛ متخلص به «کَرَم»
💠 متوفی به سال ۱۲۴۴هـ. پسر میر صوبه‌دار خان، دوست فتحعلی خان قاجار پادشاه ایران و مردی هنرپرور بود. در دوران حکومت وی نویسندگان و نقاشان و اهل علم و ادب از ایران و خراسان وارد حیدرآباد (سند) شدند و آنجا سکونت گزیدند.
💠 شعرش شیرین و روان و مشحون از احساسات عشقی و واردات قلبی است. غالباً غزل گفته و برای اظهار جذبات و افکار، نه تنها کلمات محلی مانند «برسات» (باران) را به‌کار برده است بلکه از ترجمه لفظی محاورات سندی چون «آب‌ده» (انجام ده) نیز پرهیز ندارد.
💠 غیر از «دیوان کَرَم»، يك جنگ اشعار به نام «مجموعهٔ دلگشا» مشتمل بر قصاید و غزليات و مفردات و قطعات و ساقی‌نامه‌ها از سخنسرایان معاصر و ادوار گذشته را نیز ترتیب داده که متأسفانه هیچ یک از آنها چاپ نشده است.
💠 از جمله اشعار اوست:
🔵چون ساعد سفید کشیدی ز آستین
🔵شرمنده شد بلور، سبك گشت سیم و عاج
🔵زاهد اگر تو منع ز می میکنی بجاست
🔵لیکن کجا رواست به برسات یا بهار
🔵سرو دانم که طویل است نمی‌فهمد هیچ
🔵که به پیش قد تو قد نخمیدست هنوز
🔵كبک دری گر همسری می‌کرد با رفتار تو
🔵عفوش نما، ای نازنین، مسکین از کهسار آمده
📃/۵
#ادبیات
💠 @balochs_history
🔱 مرزوپان: آلبوم جنگاوران تاریخ 🔱
🔻این کانال یک مجموعۀ دیدنی از تصاویر نایاب و جذاب مربوط به جنگجویان تاریخ از گذشته تا امروز، زره‌ها، اسلحه‌ها، نقاشی‌ها و صحنه‌های نبرد در دوره‌های مختلف تاریخی است. اگر به میلیتاریسم تاریخی علاقه دارید، مرزوپان دنیایی غنی از شکوه و حماسه را پیش روی شما می‌گذارد!
📲 به ما بپیوند تا تاریخ را دوباره زندگی کنیم!
🛡@Marzupan 👈
🛡@Marzupan 👈
🔹 شمشیر هندی با دسته‌ای از جنس طلا، متعلق به میرمراد‌علی‌خان و میرمحمدنصیرخان تالپور
💠 @balochs_history
🔹 نقشه پادشاهی بلوچ‌تبار «تالپور» در سند
💠 @balochs_history
🔹 آرامگاه میر کَرَم علی خان تالپور
💠 حیدرآباد سند
💠 @balochs_history
🔹 کاخ و باغ «فیض محل» در خیرپور سِند
💠 قصر شاهان بلوچ‌تبار «تالپور»
💠 @balochs_history
🔹 روستای هیچان
💠 شهرستان نیکشهر
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 تصویری از عشایر بلوچ در چراگاه «میدان جوز» در کوهپایه‌ٔ تفتان
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 منطقه حفاظت‌شده باهوکلات
💠 زیستگاه تمساح پوزه‌کوتاه گانڈو
#طبیعت #حیات_وحش
💠 @balochs_history
🔹 غار و رودخانه لادیز
💠 شهرستان میرجاوه
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 آبشار کلگ گران پشامگ
💠 شهرستان سرباز
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 جنگل حرا گواتر
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 خلیج گواتر زیبا
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 زنان بلوچ در حال سوزن‌دوزی
💠 گرافیست: استاد سعید محمد شه‌بخش
💠 @balochs_history
🔹 اسکله بریس
💠 شهرستان چابهار
💠 @balochs_history
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
🔹 عبدالوهاب؛ متخلص به «آشکار»
💠 عبدالوهاب (متولد ۱۱۵۲ و متوفی۱۲۴۲هـ) فرزند صلاح‌الدین فاروقی، متخلص به آشکار، از بزرگترین عرفای روزگار خودش بود. شعر آشکار سراپا تصوف و عرفان و رهنمای سالکان است.
💠 آشکار نخواسته مانند مولانا در اشعار خود از فنون و بدایع سخن استفاده کند و اغلب کلام او مانند اشعار شیخ فریدالدین عطار در این سرمستی گفته شده است و به همین جهت به لقب «سرمست» شهرت دارد. گاهی تخلص «خدائی» نیز در غزلیاتش دیده می‌شود.
💠 آثار وی عبارتند از دیوانش مشتمل بر ششصد غزل و چند مثنوی و از آن جمله «عشق‌نامه»، «گدازنامه»، «تارنامه»، «دردنامه»، «وصلت‌نامه»، «رهبرنامه» و «رازنامه».
💠 ابیاتی از عشق‌نامه:
🔵نیست طاقت عقل را کانجا رود
🔵شاهباز عشق بالا می‌پرد
🔵عقل گوید طاعت و تقوی بکن
🔵عشق گوید خویش را رسوا بکن
🔵عقل گوید از ملامت دور باش
🔵عشق گوید ملحد مشهور باش
🔵عقل گوید از بدی پرهیز کن
🔵عشق گوید نیک و بد آمیز کن
🔵عقل گوید خویش را در بود دان
🔵عشق گوید جمله را نابود دان
🔵عقل گوید جامهٔ مفتی بپوش
🔵عشق گوید روز و شب باده بنوش
🔵عقل گوید در خلایق باش پیر
🔵عشق گوید در محبت شو اسیر
🔵عقل گوید در جهان فرزانه شو
🔵عشق گوید دائماً دیوانه شو
📃/۴
#ادبیات
💠 @balochs_history
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
🔹 سید محمد عظیم‌الدین؛ متخلص به «عظیم»
💠 عظیم (۱۱۶۳-۱۲۲۹هجری)، پسر سید یارمحمد تتوی و برادرزاده میر علی شیر «قانع» بود. عظیم ملک‌الشعرای دربار میر فتحعلی خان تالپور بود و شعر ساده و ملیح می‌گفت.
💠 دیوان عظیم در حدود دویست و پنجاه غزل، چندین قصیده و رباعی است. علاوه بر آن، «فتحنامه» نیز سرودهٔ عظیم است که از آثار مهم این دوره به‌شمار می‌آید و محتوای آن جنگ‌های بین خانواده کلهره و تالپور است که در حدود هزار و پانصد بیت به سبک شاهنامه فردوسی سروده شده است.
💠 دیگر آثار منسوب به عظیم شامل این‌هاست: داستان عاشقانهٔ «هیر و رانجهه»، نزدیک به هزار و هفتصد بیت؛ «مثنوی سیردل»، سیصد و شانزده بیت؛ «ساقینامه» قریب به صد بیت.
💠 اینک اشعاری از عظیم:
🔵دل پریشان ز زلف مشکین است
🔵گاه در هند و گاه در چین است
🔵در میـان شـب دو گیسـویش
🔵رخ و دندان چو ماه و پروین است
🔵بده ای خسرو بتان دشنام
🔵حرف تلخ از لب تو شیرین است
🔵باز چشمش به صید دل شد باز
🔵مژده‌اش باز چنگ شاهین است
🔵رخ زرد اشک سرخ می‌خواهد
🔵گلشن عشق را بهار این است
🔵از همه چیز وصل یار خوشست
🔵وصل گر نیست انتظار خوشست
🔵انتظار از امید خالی نیست
🔵دل به وصلش امیدوار خوشست
🔵سود عشق است رونق عشاق
🔵سینهٔ لاله داغدار خوشست
در توصیف میر بهرام خان:
🔵دو بهرام شد در جهان بی‌نظیر
🔵یکی گورگیر و دگر شیرگیر
🔵چو این دیده و آن شنیده بود
🔵شنیده کجا مثل دیده بود
📃/۳
#ادبیات
💠 @balochs_history
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
💠 در دورهٔ تالپور، داستان‌سرایی مورد پسند بود و غرل مانند ادوار سابق مقام خود را حفظ نمود. مشاهیر شعرای این دوره عبارتند از: عظیم تتوی، عبدالوهاب آشکار، میر کَرَم علی خان، نواب ولی محمد، منشی صاحبرای، میر نصیرخان و میر صوبه دار خان.
💠 یکی از آثار مهم فارسی در دورهٔ حکومت بلوچان تالپور، کتابی به نام «فتحنامه» در باب تاریخ تالپوران، اثر سید محمد عظیم تتوی است که در دربار قرائت می‌شد و از بَر داشتنِ آن، یکی از مفاخر مردم به شمار می‌رفت.
💠 با انقراض حکومت تالپوران و بر سر اقتدار آمدن انگلیس‌ها (۱۲۵۹هـ) لطمه شدیدی به زبان و ادبیات فارسی وارد شد. روابطی که در دوران فرمانروایان سلسلهٔ تالپور، میان ایران و سند برقرار گردیده بود قطع گردید و زبان فارسی که نه زبان مادری مردم سند بود و نه فاتحین (انگلیس‌ها) آن را می‌فهمیدند، به‌علت اندک بودن مربیان، از رونق افتاد. با وجود این، اهل ذوق حاضر نشدند بدین آسانی‌ها این زبان شیرین را که قرن‌ها زبان رسمی سند بود، از دست بدهند. بنابراین مجالس شعری تشکیل شد و چند روزنامه فارسی منجمله «مفرح القلوب»، «خورشید» و «الکیل»، به‌وجود آمد.
💠 ولی با وجود این همه فعالیت، زبان و شعر این دوره به‌پایه و مایهٔ زبان و شعر ادوار گذشته نمی‌رسد. غزل بیش از سایر اقسام شعر معمول بود. اگر چه حکمرانی انگلیس‌ها تا مدتی بیش ادامه داشت. شعرای بزرگ سند که تا آخر قرن سیزدهم هجری در قید حیات بودند و ما باید از خدمات ادبی آنها یاد کنیم عبارتند از: قادر بخش «بیدل»، محمد قاسم هالائی، و نواب الله‌داد خان «صوفی».
📃/۲
#تاریخ #ادبیات
💠 @balochs_history
🔹 پارسی‌گویان سند در دورهٔ تالپور
(پادشاهان بلوچ‌تبار سِند)
━━━━≼🔸≽━━━━
📖 هرومل سدارنگارنی: «پارسی گویان هند و سند». تهران: بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۵. صفحات ۲۳۴-۲۸۰.
━━━━≼🔸≽━━━━
💠 پس از سلسله کلهره، پادشاهان خانواده تالپور (۱۱۹۷ - ۱۲۵۹ هجری) به سلطنت رسیدند. آنان به استثنای میر صوبه‌دار خان، پیرو مذهب شیعه بودند و برای ایجاد روابط نزدیک‌تری با ایران سعی و کوشش بسیار می‌کردند. افراد این خاندان نه تنها هنرپرور و شاعرنواز بودند، بلکه خودشان هم اغلب اهل ذوق بودند و در تاریخ سند کمتر دیده می‌شود که شاهان و شاهزادگان، مانند دورهٔ تالپوران به سرودن شعر پرداخته باشند.
💠 در سند تحت حاکمیت تالپوران، زبان فارسی رسمیت خود را ادامه داد و مدارس و مراکز تازه برای تدریس زبان و ادبیات فارسی باز گردید. وهری و تته دو مرکز مهم علم و ادب شد. شاهزادگان و درباریان که در پایتخت سند (حیدرآباد) زندگی می‌کردند، از صحبت دانشمندان ایرانی مستفیض می‌گشتند، ولی چون عامه با اهل زبان کم تماس داشتند، زبان فارسی نتوانست مقام عالی ادوار گذشته خود را نگهدارد. کلمات و اصطلاحات سندی و عامیانه نیز در آن وارد شد.
💠 به علت اینکه فرمانروایان تالپور اهل تشیع و مشوقین شعرا و از نظر نژاد مردمان سلحشوری بودند، مدح ائمه و حماسه‌سرایی بیشتر از تمام دوره‌های تاریخ در سند، رواج یافت.
📃/۱
#تاریخ #ادبیات
💠 @balochs_history
🔹 قلعه چانف
💠 شهرستان نیکشهر
#تاریخ #معماری
💠 @balochs_history
🔹 منطقه گرگان
💠 شهرستان نیکشهر
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 باغ‌های استوایی شهرستان باهوکلات
#طبیعت
💠 @balochs_history
🔹 ساختمان قدیمی گمرک میرجاوه
💠 تاریخ ساخت اواخر دوره قاجار
💠 @balochs_history
🔹 #حیات_وحش متنوع منطقه حفاظت‌شدهٔ گابریک و جاسک (بخش‌های بلوچ‌نشین استان هرمزگان)
💠 @balochs_history