Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

23 Jan 2025 18:12

فاصله‌گذاری «هر»

«هر» با واژﮤ بعد از خود بافاصله نوشته می‌شود: هر آن، هر بار، هر چند وقت یک بار،
هر دو تا، هر روز، هر سه نفر، هر کتابی، هر لباسی، هر لحظه، هر هفته، و ... .

یادآوری:
۱) تنها این واژه‌های «هر»دار با نیم‌فاصله نوشته می‌شوند: هرآنچه، هرآینه، هرآیینه، هراَزچندگاه، هراَزچندی، هراَزگاه، هرجا، هرچند، هرچه، هرطور، هرکجا، هرکدام، هرکس، هرکسی، هرکه، هرگاه، هرگونه، هروقت، هریک.

۲) الگوی «هر + اسم + ـ‌ ه» همیشه با نیم‌فاصله نوشته می‌شود: هرروزه، هرماهه، هرساله.
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

21 Jan 2025 14:53

فاصله‌گذاری ۳۳۵ واژه و عبارت «یک»دار (رایگان)
با امکان جست‌وجو + ۲ قاعدۀ فاصله‌گذاری
۳ صفحه، پی‌دی‌اف
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

21 Jan 2025 14:53

فاصله‌گذاری ۲۵۷ واژۀ «پُر»دار (رایگان)
با امکان جست‌وجو + ۱ قاعدۀ فاصله‌گذاری
۲ صفحه، پی‌دی‌اف
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

20 Jan 2025 18:05

۱) دورۀ جامع ویرایش چیه اصلاً؟
@Matnook_com
یه دورۀ فشرده و پیشرفته‌س که:
- فنون ویرایش و نگارش‌و ۳۰‌ساعته یادت می‌دیم؛
- تا حالا به بیش از ۵٫۰۰۰ نفر آموزشش دادیم؛
- ۶۰% از مطالبش جدیده و هیچ‌جا گفته نمی‌شه؛
- براساس تحقیقات و تجربیات ۱۵سالۀ ماست؛
- و با روش جدید ما (دستورمحور) ارائه می‌شه؛
- به‌ محض تهیه هم در دسترست قرار می‌گیره.

۲) با دیدن این ۳۰ ساعت ویدیو چی یاد می‌گیریم؟
@Matnook_com
بعضی چیزهایی که در دورۀ جامع یاد می‌گیریم:
- نکته‌های زبان‌شناسی برای ویراستاران؛
- مهم‌ترین قواعد دستور زبان زبان‌شناختی؛
- اصول پاراگراف‌نویسی و درست‌نویسی؛
- قواعد ساده‌سازی و ویرایش زبانی جمله‌ها؛
- نشانه‌گذاری، فاصله‌گذاری، املا و رسم‌الخط؛
- روش‌های گفتاری‌نویسی و شکسته‌نویسی؛
- شیوه‌های ارجاع‌دهی و تنظیم کتاب‌نامه؛
- نقد کتاب‌های ویرایش، به‌ویژه غلط ننویسیم؛
- معرفی کتاب‌های تخصصی و جدید در نگارش و ویرایش؛
- تمرین عملی مهارت‌آموز بر روی متن؛
- و ده‌ها عنوان و زیرعنوان کاربردی دیگر... .

۳) اگه سؤال داشتیم، از کی بپرسیم و تا کِی؟
@Matnook_com
تهیه‌کنندگان دورۀ جامع ویرایش:
- هر سؤالی که داشته باشن، می‌تونن مستقیم
از خود استاد بصام، مدرس دوره، بپرسن.
- تا یک سال هم پشتیبانی فنی شخصی دارن
که راهنمایی‌شون می‌کنه.
- یک ساعتم مشاورۀ رایگان با خود استاد دارن
برای ویراستار شدن و چاپ کتاب یا ورود به بازار کار.

۴) به‌جز این‌ها دیگه چه چیزهایی دریافت می‌کنیم؟
@Matnook_com
با تهیۀ دورۀ جامع ویرایش، این‌ها رو می‌گیری:
- جزوۀ چاپی ۱۰۰‌صفحه‌ای رایگان با پست رایگان؛
- کارگاه ادغامی دستور زبان جدید، رایگان؛
- دورۀ ورد و اکسل و ترفندهای آن‌ها، رایگان؛
- بستۀ رایگان ۱٫۲۰۰-فایلی شامل کتاب‌ها، برنامه‌ها
و هرچی یه نویسنده، ویراستار یا مترجم نیاز داره؛
- استخدام نفرات برتر + دسترسی دائم به فیلم‌ها.

۵) چه کسانی شرکت کرده‌ن و نظرشون چی بوده؟
@Matnook_com
تا حالا بیش از ۵٫۰۰۰ نفر دوره رو تهیه کرده‌ن که:
- یا نویسنده و مترجم بوده‌ن و می‌خواسته‌ن
کتابشون‌و به سلیقۀ خودشون، در کمترین زمان و
بدون هیچ هزینه‌ای ویرایش کنن یا می‌خواسته‌ن
ویراستار بشن و کسب رزومه و درآمد کنن.
- از خانوم‌های خانه‌دار دیپلمه هم بوده‌ن تا
دکتری زبان و ادبیات فارسی (همه می‌تونن).
- نظراتشون‌و اینجا ببین: @Matnook_01

۶) چطوری دوره رو تهیه کنم؟
@Matnook_com
برای تهیۀ دورۀ جامع ویرایش مؤسسۀ متنوک:
- به این شناسه پیام بده: @MatnookAdmin3
تمام اطلاعات لازم برات ارسال می‌شه
و می‌تونی دوره رو با ۵۱% تخفیف تهیه کنی.
- اگرم سؤالی داشتی، همین شناسه جوابت‌و می‌ده.
- ظرفیت محدوده. پس همین الآن اقدام کن. ❌دورۀ بعدی ۵۰% افزایش شهریه داریم! 😊

یه بار برای همیشه از شر هرچی اشکال نگارشی و ویرایشی داری خلاص شو!

سید محمد بصام
مدرس ویرایش و مدیر گروه آموزشی متنوک
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

20 Jan 2025 15:18

۱۰ داستانک ۱۰کلمه‌ای!
نویسنده: محسن سرخوش
@fiction_12
۱: تمام عمر آرزوی عروسی داشتم، اما بچه دارد لگد می‌زند.
۲: شوهرش مُرد. مَرد همسایه با خنده‌ای اندیشید: عجب بیوۀ زیبایی!
۳: پدر: کوبیدن بشقاب‌ به دیوار‌. مادر: جهازم بود. بچه‌ها: گریستن.
۴: از تایلند برگشت. در فرودگاه، سوغاتی برای زنش جانماز خرید.
۵: سال‌ها پدر را تنها حمام کرد، نصف برادرانش ارث برد.
۶: یک هفته مرخصی داشت. صبحِ روزِ اول ریش‌هایش را تراشید.
۷: شب یک‌ میلیون کادوی عروسی داد. صبح پول نان نداشت.
۸: کلاه‌گیس را برداشت. چشم‌های آدمِ توی آینه خیس بود.
۹: دادگاه گفت جمعه سهم پدر. بقیۀ هفته سهم مردان کوچه.
۱۰: توپ یک شیشه را شکست، چاقو دَه دل کوچک را.
#ادبیات
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

19 Jan 2025 20:24

مقالۀ «فرهنگ بسامدی فارسی؛ اثری نیازمند ویرایش یا تألیف دوباره؟»، غلامرضا مستعلی پارسا و سید حمید حسنی، نامۀ فرهنگستان،‌ دورۀ ۲۲، شمارۀ ۲ (تیرماه ۱۴۰۲)، ص ۷۶-۱۰۰، در نقد و بررسی کتاب فرهنگ بسامدی فارسی (اینجا)
#کتاب_خوب_بخوانیم
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

19 Jan 2025 20:10

یاد ایام...
امروز دنبال فایلی می‌گشتم که ناگهان به فایل کتاب فرهنگ بسامدی فارسی برخوردم. یاد شش سال پیش (سال ۱۳۹۷) افتادم که دقیقاً در چنین روزی (سی‌ام دی‌ماه) میزبان دو دوست فرهیخته و دانشمند، جناب آقای حسنی و صفرزاده، بودم و ساعاتی را در مؤسسۀ متنوک و سپس در خانۀ تاریخی یزدان‌پناه قم گذراندیم. این چند عکس برای همان روز است. آن روز صحبت از نایاب بودن کتاب فرهنگ بسامدی فارسی پیش آمد. از طریق دوستی، فایل این کتاب را به دست آوردم و به استاد حسنی تقدیم کردم. بسیار خوشحال شدند. فایل آن کتاب را در فرستۀ بعدی به اشتراک می‌‌گذارم. بعدها دیدم که نقدی هم به قلم جناب حسنی و شخص دیگری بر این کتاب نوشته شده‌است. آن را هم به اشتراک می‌گذارم. امیدوارم برای دوستان مفید باشد.
#منهای_ویرایش
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

13 Jan 2025 18:02

دربارۀ واژۀ «پدر»

واژۀ «پدر» در فارسیِ میانه و باستان pitar (پیتَر) بوده و از هندی‌واروپایی -pətér* (پِتِر: لفظاً به معنای «پاینده» و «حامی») گرفته شده‌است. father در انگلیسی و Vater در آلمانی و Πατέρας (پَتِراس) در یونانی نیز برگرفته از همین «پِتِرِ» هندی‌واروپایی و هم‌ریشه با «پدرِ» فارسی‌اند. (محمد حسن‌دوست، فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، سرواژۀ «پدر»)
#واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

04 Jan 2025 07:51

اگر شما هم از ویراستارانی هستید که واژهٔ «درصد» را به عدد می‌چسبانند، لازم است قواعد درصدنویسی را کامل و درست بیاموزید: شش قاعدهٔ درصدنویسی.
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

02 Jan 2025 09:52

جزوهٔ چاپی و رایگان دورۀ جامع ستارگان ویرایش متنوک را اینجا ببینید.
@Matnook_01
@Matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

31 Dec 2024 17:29

نکته‌ای دربارۀ حرف اضافۀ «در» و «تو»

حرف اضافۀ «در» به گونۀ خاصی تعلق ندارد و کمابیش در گفتار و نوشتار رسمی و غیررسمی به‌ کار می‌رود، ولی حرف اضافۀ «تو» / «توی» فقط در گونۀ گفتاری و غیررسمی کاربرد دارد. بنابراین از آن در جایی استفاده کنیم که سبکی گفتاری و غیررسمی داریم، مانند برخی گفت‌وگوها (دیالوگ‌ها) در داستان و رمان.
ببینید: t.me/Matnook_com/4318.
#گفتاری‌نویسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

30 Dec 2024 14:08

شکسته‌نویسی «را»
در گفت‌وگوهای داستان با دو قاعده!
#گفتاری‌نویسی #املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

26 Dec 2024 18:44

🔺حامد شکوفگی، دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس، از تهران

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

14 Dec 2024 16:24

الوعده وفا!

عبارت «الوعده‌ وفا» معمولاً برای یادآوری قول‌وقرار دیگران به‌ کار می‌رود: «وقتی‌ که آمد، به او گفتم: الوعده وفا. ربابه را طلاق بده.» (صادق هدایت، سه قطره خون، ص ۱۶۲)
«الوعده‌ وفا» تغییریافتۀ این حدیث امام علی است: «الکریمُ إذا وَعَدَ وَفیٰ.» (جوانمرد چون پیمان بندد، به‌ جای آرد.)
#واژه‌شناسی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

11 Dec 2024 17:43

@Matnook_01

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

22 Jan 2025 21:13

«اِتباع» چیست؟

«اِتباع» در لغت به‌ معنای «پیروی کردن» است و در دستورزبان فرایندی است که از رهگذر آن نوعی واژۀ مرکب ساخته می‌شود. این واژه‌ها معمولاً از دو بخش معنادار و بی‌معنی تشکیل شده‌اند، مانند «شلوغ‌پلوغ» و «پک‌وپهلو». این ترکیب‌ها را «ترکیب اتباعی» هم می‌نامند، چون بخش بی‌معنیِ آن‌ها به‌تنهایی به کار نمی‌رود و از بخش معنادار تبعیت می‌کند. بخش بی‌معنی را «تابع» و بخش معنادار را «متبوع» می‌نامند. بخش بی‌معنی (مانند «پلوغ» در «شلوغ‌پلوغ» یا «پک» در «پک‌وپهلو») برای تأکید بر بخش معنادار یا تقویت معنای آن می‌آید.
ترکیبات اتباعی دو دسته‌اند؛ آن‌هایی که واژگانی‌اند و در فرهنگ‌ها می‌آیند، مانند «ساخت‌وپاخت» و «چاله‌چوله» و آن‌ها که به‌عنوان واژه در فرهنگ‌ها نیامده‌اند و موردی به کار می‌روند، مانند «قاشق‌ماشق» و «ماشین‌پاشین». در دستهٔ اخیر معمولاً اگر واژۀ معنادار با «م» آغاز نشود، واژهٔ بی‌معنی با «م» آغاز می‌شود و اگر واژهٔ معنادار با «م» آغاز شود، واژۀ بی‌معنی با «پ» آغاز می‌شود. البته روشن است که همیشه چنین نیست و واژه به واژه فرق می‌کند.
ترکیبات اتباعی بیشتر در متن‌های غیر‌رسمی به کار می‌روند تا رسمی و همیشه با نیم‌فاصله نوشته می‌شوند.
در زبان عربی هم ترکیبات اتباعی به کار می‌رود، مانند «حسن بسن»، «شیطان لیطان»، و «حارّ یارّ».
برای آگاهی بیشتر از ترکیبات اتباعی، این کتاب را بخوانید: اتباع و مهملات در زبان فارسی، مصطفی ذاکری،‌ مرکز نشر دانشگاهی.
#دستورزبان #فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

21 Jan 2025 14:53

فاصله‌گذاری ۲۶۵ واژۀ «هم»دار (رایگان)
با امکان جست‌وجو + ۱ قاعدۀ فاصله‌گذاری
۲ صفحه، پی‌دی‌اف
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

21 Jan 2025 14:53

فاصله‌گذاری ۴۵۶ واژۀ «بی»دار (رایگان)
با امکان جست‌وجو + ۱ قاعدۀ فاصله‌گذاری
۳ صفحه، پی‌دی‌اف
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

20 Jan 2025 18:04

🔺مهدیه کوهی‌کار، نویسنده و منتقد ادبی، از ویراستاران مؤسسه

🎞ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
🔰کانال مؤسسه در تلگرام:
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

20 Jan 2025 15:02

فاصله‌گذاری ۱۵۵ پیوند مرکب‌

«پیوند» یا «حرف ربط» عنصری دستوری است که میان دو یا چند واژه، گروه، یا جمله‌ پیوند برقرار می‌کند. این پیوندها یا از نوع هم‌پایگی‌اند (که جمله‌ها را هم‌پایه می‌کنند) یا از نوع وابستگی‌اند (که معمولاً در آغاز جمله‌های پیرو می‌آیند).
پیوند هم‌پایگی: هنگامه ثروتمند است، ولی خوشبخت نیست.
پیوند وابستگی: چون برف می‌بارید، دانشگاه را تعطیل کردند.
پیوندها به‌لحاظ ساختار دو گونه‌‌اند: ساده (مانند «اما» و «چون») و مرکب (مانند «برای این‌که» و «چنان‌که»).

فاصله‌گذاری رایج‌ترین پیوندهای مرکب:
آن‌چنان که، آن‌جور که، آن‌طور که، آن‌گونه که، از این جهت که، از این حیث که،‌ از این رو که،‌ از آن جهت که، از آن حیث که، از آن رو که، از آنجا که، از آنجایی که، از زمانی که، از وقتی که، از هنگامی که، اگر چنان‌چه، اگرچه، این‌جور که، این‌طور که، این‌گونه که، با این‌که، با آن‌که، با توجه به این‌که، با توجه به آن‌که، با وجود این، با وجود این‌که، با وجود آن‌که، با وجودی که، بدان ترتیب که، بدان ‌جهت ‌که، ‌بدان ‌خاطر ‌که، ‌بدان دلیل که، بدان ‌سبب ‌که، ‌بدان ‌علت ‌که، بدین ترتیب که، ‌بدین ‌جهت ‌که، ‌بدین ‌خاطر ‌که، بدین دلیل که، ‌بدین ‌سبب ‌که، ‌بدین ‌علت ‌که، برای این‌که، برای آن‌که، بعد از این‌که، بعد از آن‌که، ‌به ‌اعتبار ‌این‌که، به ‌اعتبار ‌آن‌که، ‌به ‌اندازه‌ای ‌که، ‌به ‌جهتی ‌که، ‌به ‌حالتی ‌که، ‌به ‌حدی ‌که، به ‌شرط ‌این‌که، ‌به ‌شرط ‌آن‌که، ‌به ‌شرطی ‌که، ‌به ‌شکلی ‌که، ‌به صورتی که، به ‌طرزی ‌که، ‌به‌طوری‌که / به ‌طوری ‌که، ‌به ‌قدری ‌که، ‌به ‌قِسمی ‌که، ‌به ‌گونه‌ای که، به ‌مجردی ‌که، ‌به ‌محضی ‌که، ‌به ‌مقداری ‌که، ‌به ‌میزانی ‌که، ‌به ‌نحوی ‌که، ‌به ‌نوعی ‌که، ‌به‌ازای ‌این‌که، ‌به‌ازای ‌آن‌که، ‌به‌جای ‌این‌که، ‌به‌جای ‌آن‌که، ‌به‌جهت ‌این‌که، ‌به‌جهت ‌آن‌که، ‌به‌خاطر این‌که، به‌خاطر آن‌که، به‌دلیل این‌که، به‌دلیل آن‌که، به‌سبب این‌که، به‌سبب آن‌که، به‌علت این‌که، به‌‌علت آن‌که، به‌عنوان ‌این‌که، ‌به‌عنوان ‌آن‌که، به‌لحاظ ‌این‌که، ‌به‌لحاظ ‌آن‌که، ‌به‌مجرد ‌این‌که، ‌به‌مجرد ‌آن‌که، ‌‌به‌محض ‌این‌که، ‌به‌محض ‌آن‌که، بی‌آن‌که / بی‌آنکه،‌ پس از این‌که، پس از آن‌که، پیش‌ از این‌که، پیش از آن‌که،‌ تا ‌اندازه‌ای ‌که، تا این‌که، تا آنجا که، تا آنجایی که، تا آن‌که، تا جایی که، ‌تا ‌حدی ‌که، ‌تا زمانی که، تا موقعی که، تا وقتی که، تا هنگامی که، جز این‌که، جز آن‌که، جوری که، چراکه، چنان‌چه، چنان‌که، چندان‌که‌، چون‌که، حال ‌آن‌که، درحالی‌که / در حالی که، در حینی که، در زمانی که، درصورتی‌که / در صورتی که، در موقعی که،‌ در وقتی که، در هنگامی که، زمانی که، زیراکه، صرف‌نظر از این‌که، صرف‌نظر از آن‌که، طوری که، علی‌رغم این‌که، علی‌رغم آن‌که، غیر از این‌که، غیر از آن‌که، قبل از این‌که، قبل از آن‌که، گرچه، مگر این‌که، مگر آن‌که، موقعی که، وقتی که، هر جور که، هر جوری که، هر طور که، هر طوری که، هر کجا که، هر گونه که، هر وقت که، هر وقتی که، هرچند که، هرچند، هرگاه که، همان‌جور که، همان‌طور که، همان‌قدر که، همان‌گونه که، هم‌چنان‌که، همین‌جور که،‌ همین‌طور که، همین‌قدر که، همین‌گونه که،‌ هنگامی که.
#دستورزبان #فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

19 Jan 2025 20:17

فرهنگ بسامدی فارسی: واژگان پایه برای زبان‌آموزان
نوشتۀ کوری میلر و کارینه آقاجانیان استیوارت
دربردارندۀ ۵٫۰۰۰ واژهٔ پرکاربرد فارسی امروز

یادآوری:
پیشنهاد می‌شود قبل از خواندن این کتاب، ابتدا نقد آن خوانده شود (اینجا).
#کتاب_خوب_بخوانیم
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

16 Jan 2025 17:37

...گی، نه *...ه‌گی!

واژه‌های فارسیِ پایان‌یافته به واکۀ e (در خط، «ه») در پیوند با پسوند «ـ‌‌ی» به‌صورت «...گی» نوشته می‌شوند، نه «...‌ه‌گی»:
خانوادگی، نه *خانواده‌گی؛
رانندگی، نه *راننده‌گی؛
همیشگی، نه *همیشه‌گی.
واژه‌های عربی یا آن‌ها که بخش پایانی‌شان عربی باشند نیز همچنین:
بی‌علاقگی، نه *بی‌علاقه‌گی؛
بی‌ملاحظگی، نه *بی‌ملاحظه‌گی؛
جملگی، نه *جمله‌گی؛
ذِلّگی، نه *ذِلّه‌گی؛
روزمرّگی، نه *روزمره‌گی؛
عُمدگی، نه *عُمده‌گی؛
غریبگی، نه *غریبه‌گی؛
فوق‌العادگی، نه *فوق‌العاده‌گی؛
قلعگی (= «ساکن قلعه»)، نه *قلعه‌گی؛
نشئگی، نه *نشئه‌گی.
ببینید: ۳ اسم با «ـ‌گی»، مابقی با «ـ‌ای»!.
#املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

13 Jan 2025 13:01

«روحانیت» ممنوع!

#دستورزبان #ویرایش_زبانی
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

03 Jan 2025 08:05

روش برخورد منطقی با آدم بی‌شعور! 😅

سه نکته:
۱) واژه‌هایی مانند «جلو» و نیز مانند «دو»، در حالت اضافه، هم با «ی» نوشته می‌شوند و هم بدون آن: جلوی در / جلو در؛ دوی ماراتن / دو ماراتن. ولی معمولاً «ی» را در متن معیار نمی‌نویسند.
۲) همیشه و همه‌جا بنویسیم «در»، نه «درب». اینجا را ببینید.
۳) کسرۀ «تولید‌مثل» خفیف است و بی‌فاصله نوشته می‌شود. اینجا را ببینید.

بندۀ خدا از شدت عصبانیت، «گاراژ» را *گارژ نوشته‌‌است. حق هم دارد.
#املا_رسم‌الخط #فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

02 Jan 2025 09:51

گفتاری: آن‌طرف / این‌طرف خیابان
رسمی: آن‌سوی / این‌سوی خیابان
محاوره: آن‌ور / این‌ور خیابان

این سه تا هم کاملاً با نیم‌فاصله:
این‌طرف‌وآن‌طرف،
این‌سووآن‌سو،
این‌وروآن‌ور.

ببینید: فاصله‌گذاری «آن» و «این».
#فاصله‌گذاری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

31 Dec 2024 07:35

چنان‌که در سطر اول تصویر می‌بینید، حرف اضافهٔ «تو» (/tu/) از ضمیر «تو» (/to/) به‌آسانی قابل تشخیص‌ است، زیرا «بافت زبانی» ابهام‌زداست و خواننده را راهنمایی می‌کند: یواش می‌ریزه تو چنبرهای غلیظ توی قوطی. همچنین، به کمک بافت، حرف اضافهٔ «رو» (/ru/) از «رو» (= «را») به‌سادگی قابل تشخیص است (سطر چهارم و پنجم): تخته‌ها رو باز می‌کنیم و سیمان رو [یا: سیمان‌‌و] می‌ریزیم رو پاش. [...] بپا روش نریزی. پس نگرانِ تشخیصِ «تو» (ضمیر) از «تو» (حرف اضافه) و نیز «رو» (= «را») از «رو» (= «رویِ») نباشیم. الزامی هم ندارد که حرف اضافهٔ «تو» را همیشه به‌صورت «توی»، و حرف اضافهٔ «رو» را «روی» بنویسیم. اما هرگز نباید بنویسیم «توو»، چنان‌که «رو» (/ru/) را نمی‌نویسیم «روو».
تصویر از کتاب گوربه‌گور، اثر ویلیام فاکنر، ترجمۀ نجف دریابندری (نشر چشمه، ص ۲۰۱) است. پیشنهاد می‌کنم این کتاب را سه بار بخوانید؛ یک بار برای داستانش، یک بار برای ترجمه‌اش، و یک بار هم برای نکته‌چینی از متن سراسر گفتاری‌اش.
ببینید: نکته‌ای دربارۀ «به‌عنوانِ».
#املا_رسم‌الخط #گفتاری‌نویسی
۱۴‌۰۰‌‌/‌‌۰‌‌۳‌/‌۰‌‌۲
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

27 Dec 2024 10:43

دیت با پارتنر ممنوع! ⛔

#فارسی_چه_بدی_داشت_که_یک_بار_نگفتی!
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

26 Dec 2024 18:37

ساخت ‌«هرچند ...، اما ...»، که در آخرین جملۀ سیمین دانشور نیز به‌کار رفته، از ساخت‌های نحوی رایج در زبان فارسی است و معمولاً برای تقویت مفهوم تضادی که در جمله وجود دارد به‌کار می‌رود:
«اگرچه اندر آن عالَم نیز تن را نصیب است، ولکن اصلْ دل است و تن تَبَع است.» (غزالی، کیمیای سعادت، ج ۲، ص ۱۴)
گرچه شیرین‌دهنان پادشهان‌اند ولی
او سلیمان زمان است که خاتم با اوست (حافظ)
بنابراین، چنان‌که برخی از ویراستاران پنداشته‌اند،‌ این ساخت نحوی (یا «اگرچه ...، ولی ...» و مانند آن) نه حشو است و نه گرده‌برداری و نه نادرست.
#ویرایش_زبانی #گرده‌برداری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

14 Dec 2024 16:24

#فارسی_چه_بدی_داشت_که_یک_بار_نگفتی!

شاید شما هم دو واژۀ «اپیدمی» و «پاندمی» را شنیده یا دیده باشید. این روزها هم که بیماری‌های ویروسی (مانند آنفولانزا و کرونا) بیشتر است، گاهی این دو را می‌شنویم. «اپیدمی» و «پاندمی» دو اصطلاح پزشکی‌اند که فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای آن‌ها معادل‌ فارسی تصویب کرده‌است. پس بهتر است همه‌جا از معادل‌ فارسی‌شان استفاده کنیم.
épidémie / epidemy
همه‌گیری: شیوع بیش از حد یک بیماری یا عارضه در جمعیتی معیّن
epidemic
همه‌گیر:‌ ویژگی آن دسته از بیماری‌ها که به‌طور ناگهانی در میان مردمان یک ناحیۀ خاص شایع شود.
pandémie / pandemic
دنیاگیر: ویژگی بیماری‌ای که در چند کشور همه‌گیر شده‌است و احتمال می‌رود تمام دنیا را آلوده کند.
pandemicity
دنیاگیری: حالت دنیاگیر بودن یک بیماری
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com

Matnook | ﻣﺘﻨﻮک

11 Dec 2024 17:42

«فرفوژه» یا «فرفورژه»؟

«فرفورژه» (fer forgé) واژه‌ای فرانسوی و به معنای «سازه‌های آهنی، مانند در و نرده و پنجره، با طرح‌‌های معمولاً هنری» است. «فرفورژه» (مانند برخی دیگر از وام‌واژه‌های فرانسوی) صورت نویسه‌گردانی‌شدۀ* fer forgé است (نه مطابق با تلفظ فرانسوی آن)، زیرا واج /ر/ در فرانسوی /غ/ تلفظ می‌شود. املای «فرفورژه» (با دو «ر») رایج‌تر و پربسامدتر از «فرفوژه» (با یک «ر») است. بنابراین دقیق‌تر و درست‌تر آن است که «فرفورژه» بنویسیم (هرچند در گفتار برای تلفظ آسان‌تر /فرفوژه/ می‌گویند).
★ «نویسه‌گردانی» (transliteration) فرایندی است که از رهگذر آن، حروف یک خط، به‌طور متناظر و یک‌به‌یک، با حروف خط دیگری نوشته می‌شود. برای نمونه، «شبدر» به حروف لاتینی به‌صورت šbdr نویسه‌گردانی می‌شود («نویسه» معادل فارسی «حرف» است).
#واژه‌شناسی #املا_رسم‌الخط
سید محمد بصام
@Matnook_com
www.matnook.com