Telegram-канал adabiatehemasi - ادبیات حماسی(فردوسی و شاعران سبک خراسانی: Unsorted

ادبیات حماسی(فردوسی و شاعران سبک خراسانی

27 Jan 2024 08:58

شاهنامه حکیم فردوسی بزرگ

بخشِ دویست و سی و چهارم

پادشاهیِ خسرو پرویز

در ذکرِ آن چه میانِ پرویز و چوبین گذشت (۳)

و اما پرویز در لشکرِ بهرام درآمد و در خیمه ی او فرود آمد و دست به تاراج گشود ، و سپاسِ خداوند به جای آورد. سپس دبیر را بخواند و فتح نامه به قیصر نوشت و آن چه رفته بود به شرح بگفت. و به دستِ یکی از یاران به نزدِ قیصر فرستاد. چون مژده آورنده رسید و بشارتِ پیروزیِ پرویز داد قیصر از تخت فرود آمد و سر برهنه کرد و شکرِ خدای را که این پیروزیِ بزرگ نصیبِ او کرده بود به جای آورد. سپس پاسخ نامه بنوشت و او را اندرزها داد و نعمت هایِ خداوند را به او نمود. آن گاه تاجی قیصری و طوق و دو گوشوار و صد و شصت جامه ی زربَفت و سی بارِ زر و سیم و چلیپایی که بر آن یاقوت و زَبَرجد نشانده بود و جعبه ای پُر از دانه هایِ مروارید از خزانه بیرون آورد و به دستِ چهار تن فلاسفه به نزدِ پرویز گسیل داشت. پرویز هدایایِ قیصر را تحسین کرد و به وزیرِ خود گفت: این جامه ها بر آیینِ ما بافته نشده اند. پوشیدنِ جامه هایی که بر آن صلیبِ مسیحیان باشد در دینِ ما پسندیده نیست. اگر نپوشم قیصر از ما خواهد رمید و گمان هایِ دیگر خواهد کرد و اگر بپوشم حاضران گویند که مسیحی شده و به آیینِ قیصر در آمده است. وزیر گفت: ای پادشاه ، امرِ دین به جامه وابسته نباشد ، تو بر آیینِ زردشت هستی اگر چه دستِ اتحاد به قیصر داده ای. پرویز جامه ی اهداییِ پدر زنِ خود بر تن کرد و تاج بر فرازِ سر بیاویخت و مردم را اجازت داد که بر او درآیند. چون مردم او را در جامه ی رومیان دیدند نادانان پنداشتند که از دین برگشته. اما دانایان دانستند که این کار برایِ رضایتِ خاطرِ قیصر کرده است.
روزِ دوم نیاطوس را فرا خواند. خوان ها برنهادند و پرویز در خِلعتِ قیصری بیامد. چون به طعام و شراب نشستند. بِندوی بَرْسَم به او داد. پرویز بَرْسَم بگرفت و زمزمه کرد. چون نیاطوس چنان دید از خوان کناری کشید و گفت چگونه بَرْسَم و صلیب در یک جای گِرد آیند؟ این کار آشکارا ستم بر مسیح است. چون بِندوی چنان دید با پشتِ دست بر صاحبِ صلیب یا گیرنده ی او زد. پرویز به خشم آمد آن سان که رنگش زردی گرفت. چون نیاطوس چنان دید بر پای جَست و به خیمه ی خود رفت. یارانش به خروش آمدند و سلاح برگرفتند و سوار شده به سراپرده ی پرویز روی نهادند. نیاطوس سواری فرستاد و از او خواست که بِندوی را نزدِ او فرستد و اگر نفرستد از او آن خواهد دید که از کاری که چوبین بر سرِ او آورد بدتر باشد. پرویز از فرستادنِ بِندوی سر برتافت و بیمِ آن بود که فتنه ای بزرگ برخیزد.
مریم که زنی خردمند بود پرویز را گفت: بِندوی را به من بسپار ، من او را نزدِ نیاطوس می برم تا چون او را ببیند آتشِ خشمش فرو نشیند. سپس او را به نزدِ تو باز می گردانم. پرویز اجابت کرد و بِندوی را با دَه تن از غلامان با مریم نزدِ عمِّ او روانه کرد و نامه ای نیز به قیصر نوشت. مریم سوار شد و برفت. چون بر نیاطوس داخل شد و نیاطوس را چشم بر بِندوی افتاد برخاست و به پیشباز رفت و او را در آغوش کشید و عزیزش داشت و اکرامش کرد و گفت که آن خطایی بود و تلافیِ آن آسان است. بساطِ مَستی از این گونه حوادث فراوان دارد. پس او را خِلعت داد و با او به نزدِ پرویز آمد. پرویز با نیاطوس خلوت کرد و در ضمنِ گفت و گوها از او پوزش خواست و گفت که بَندوی مردی فرومایه و دور از خیر و خوبی است و آن کارش موجبِ شرّ و فساد شد. تو بر مقتضایِ خردِ خویش کار کن و عیشِ ما تباه منمای ، و آن نهالِ محبّت که قیصر کِشته است برمکَن. من خود از این مرد بارها به دل دارم. او کُشنده ی پدرِ من است. میانشان گفت و گوها به درازا کشید و رازها گفتند. سپس نیاطوس برخاست و به خیمه ی خود رفت.
خسرو پرویز خَرّادِ بُرزین را گفت که دبیرِ لشکرِ روم را بخواند و به کسانی از آنان که درخورِ خِلعتِ شاه هستند خِلعت دهد ، و نیاطوس را گوهرهایِ گران بها و اسب و سلاح و جامه و گستردنی که چندان داد که از شمار برگذشت. و نیز او را منشورِ فرمانروایی بر شهرهایی که قباد و هُرمَزد و خسرو انوشیروان گرفته بودند عطا کرد. سپس او را مهیّایِ سفر کرد و بفرستاد و خود با دَه تن از یاران به سویِ آتشکده رفت. چون از دور گنبدِ آن بدید پیاده شد و در کمالِ خشوع و خضوع داخل شد و دو هفته در آن جا اعتکاف کرد و گِردِ آتش می گشت و زَنْد زمزمه می کرد و آن اموال که نذرِ درماندگان و مسکینان کرده بود به آنان داد و به پرده سرایِ خود بازگشت.
پرویز از آذربایجان در جنبش آمد و به اَندیو از سرزمینِ سورستان رفت و در آن جا بر تختِ نیایِ خود انوشیروان نشست و تاجِ کیانی بر سر نهاد و امورِ ایرانیان را سامان داد و گُسْتَهَم را بر خراسان فرمانروا ساخت و منشورِ امارت نوشت ، و شاپور را دارابگرد و اصطخر داد ، و گردوی را جایِ دگر داد ، و همه ی بزرگان و سران را به بخشش ها و انعام هایِ بزرگ سرفراز گردانید.