باشگاه اندیشه

24 Oct 2024 20:38

.
فایل صوتی
نشست صدوهفدهم حکمت نامتناهی

منطق تحقیق در حکمت نامتناهی (۲)

سه‌شنبه اول آبان ۱۴۰۳

به میزبانی حلقه کاوش‌های وجودی

#حکمت_نامتناهی #منطق_تحقیق #باشگاه_اندیشه

@hekmatenamotanahi
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

23 Oct 2024 18:55

فایل صوتی
گفت‌وگو دربارهٔ کتابِ تعمیرکار

پنجشنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۳

به میزبانی حلقه مطالعاتی کلیدر با همکاری باشگاه اندیشه

#حلقه_کلیدر #ویران_می‌آیی #حسین_سناپور #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 22:45

◽ ایران چیست و از کی پدید آمده است؟

منبع

دولت-ملت مفهومی مدرن و تکوین‌یافته در شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جدید است و با مفهوم شهروندی پیوند دارد که متفاوت از رعیت بودن در حکومت‌داری قدماست. به این معنا نه ایران و نه دیگر امپراطوری‌های کهن مانند چین پیش از دوره‌ی جدید کشورهای دارای «شهروند» نبوده‌اند.

اما اینکه از واقعیت مذکور نتیجه بگیریم ایران برساخته‌ای مدرن است […] درست نیست. #ایرانشهر مفهومی است که در دوره‌ی #ساسانیان کاملاً تثبیت شده بوده و تنها ناظر به واقعیت جغرافیایی نیز نبوده بلکه ناظر به قلمرو یک کشور بوده است. در این زمینه آثار #تورج_دریایی راهگشا و روشنگر است. این چیزی نیست که فقط ایرانیان ادعا کنند و مستشرقی مانند #گراردو_نیولی هم به خوبی شواهد این تلقی را برشمرده است. البته پژوهشگران معتبری مثل #علیرضا_شاپور_شهبازی کوشیده‌اند نشان دهند که این سابقه و آگاهی را می‌توان به صورت معنی‌داری تا هخامنشیان عقب برد.

این آگاهی پس از اسلام هم در ایران ادامه یافته و #شاهنامه فردوسی به تنهایی به عنوان گواه روشن این موضوع کافی است و از این جهت کتابی شگفت‌انگیز است که در کمتر فرهنگی نظیرش را می‌توان یافت. ولی علاوه بر این در دیگر متون فارسی هم مکرراً به ایران به مثابه نوعی آگاهی تاریخی اشاره شده و پادشاهان اعتبار خود می‌دانسته‌اند که ادامه‌ی حکومت‌های ایرانی تلقی شوند.

من کم و بیش با #احمد_اشرف موافقم که به رغم پذیرفتن مدرن بودن دولت-ملت، بر پایه‌ی پژوهش‌هایش می‌گوید ایران به مثابه یک هویت فرهنگی شناخته شده بوده و وجود داشته است. طبیعتاً این هویت فرهنگی تبعات سیاسی و اجتماعی هم داشته است. این هویت و تبعاتش در آگاهی اهل فرهنگ و نخبگان ایرانی رد و نشان خود را باقی گذاشته بوده است.

اینکه عموم مردم تصوری از ایرانی بودنشان داشته‌اند یا نه البته پرسشی است که با توجه به دوره‌ی معاصر مطرح می‌شود. [...] مراد فرهادپور […] گفته بود یعنی در قرن فلان، روستایی در بهمان روستای ایران تصوری از هویت ایرانی خودش داشته است؟! […] در همین قرن بیست و یکم فردی عامی نه در روستا که در خیلی از شهرهای آمریکا تصور روشنی از آمریکایی بودن خودش و دلالتها و تبعاتش ندارد. وقتی چنین است چه توقعی از فردی عامی در چند قرن پیش در دهی دورافتاده در قلمرو ایران می‌رود؟ اما اگر سوال را دقیق‌تر مطرح کنیم یعنی آیا آن هویت فرهنگی علاوه بر نخبگان در میان توده‌ی مردم سرزمین ایران هم مصداقی داشته است یا نه، می‌شود پاسخ مثبت داد، نقالی شاهنامه یکی از شواهد این موضوع است و البته که در این زمینه شواهد فراوان و بیش از این یک نمونه است.

در اینکه ایران برساخته‌ی ناسیونالیست‌های زمان رضاشاه است باید حتماً تردید کرد چون حتی اگر آن سابقه‌ی تاریخی-فرهنگی را که گفتم نپذیریم نیز بی‌گمان از دوره‌ی صفویه «ایران» داریم. چنانکه محققی مانند والتر هینتس اساساً شکل‌گیری صفویه را در ایران دقیقاً مصداق تشکیل دولت-ملت دانسته است. در دوره‌ی قاجار هم همواره «ممالک محروسه»ی ایران بوده‌ایم. آنچه در زمان رضاشاه اتفاق می‌افتد تبدیل این ممالک محروسه به یک دولت-ملت نژادی-زبانی است که به رغم حسن نیت اولیه و شاید حتی اقتضای زمانه، در کنار برخی آثار مثبت تبعاتی منفی نیز داشته که تا امروز هم ادامه یافته است […] در حالی که ایران به مثابه همان هویت فرهنگی-تاریخی پیش‌گفته همیشه […] چندقومیتی و چندفرهنگی و چندزبانی بوده است. #فارسی زبان مشترک این گروه‌ها (و نه حتی فقط این گروه‌ها که زبان فرهنگی ذی‌نفوذ در کشورهای همسایه‌ی ایران) بوده و زبان‌های محلی هم ذیل این زبان مشترک در ایران آزادانه زندگی‌شان را داشته‌اند و باید هم داشته باشند.

[...] اینکه ایرانی‌ها خود را ایرانی می‌خوانده‌اند ربطی به دوره‌ی رضاشاه ندارد. آنچه در دوره‌ی رضاشاه اتفاق می‌افتد این است که از دیگر کشورها هم می‌خواهند به جای پرشیا و پرس و فارس و مانند اینها که در زبانهای آنها رایج بوده، به ما در نهادها و مکاتبات رسمی بگویند ایران که تصمیمی بوده با تبعاتی متفاوت و بعضی مثبت و بعضی منفی. […]

آنچه اهمیت دارد این است که #تاریخ ایران (و البته جاهایی دیگر مانند چین) را بر مبنای تاریخ غرب بازسازی نکنیم. من همیشه می‌گویم اگر حکومت روم به مثابه یک هویت فرهنگی-تاریخی از بین نرفته بود تاریخ ملت‌ها نه فقط در غرب که در جهان طور دیگری روایت می‌شد چون مبنا تاریخ غرب قرار گرفته است، حال آنکه ایران معادل رومی است که استمرار پیدا کرده باشد و از این جهت ماجرایش پیچیده‌تر از تطابق یا عدم تطابق با مفهوم دولت-ملت است. اما از بُن جان همدلم که آن هویت استمراریافته و آن آگاهی تاریخی [...] مطلقاً نه نافی فرهنگ‌ها و زبان‌های دیگر است و نه از آنِ یک قوم.

محمدمنصور هاشمی
شهریور ۱۴۰۳
🔗 منبع و متن کامل
#بازنشر #ایده_ایران #وحدت_در_کثرت

@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 22:15

.
گزارش دیداری

سلسله نشست‌های ماهانه گروه خانواده ایرانی و مسائل اجتماعی: هم‌خوانی و بررسی کتاب‌های حوزه خانواده؛

موضوع نشست دهم: خواندن و بررسی کتاب جریان‌های پنهان خانوادگی
نوشته‌ی افسانه نجم‌آبادی

تسهیل‌گر نشست
دکتر علی نوری
جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه

سه‌شنبه ۱ آبان ۱۴۰۳

#جامعه‌‌شناسی_خانواده #هم‌خوانی_کتاب #افسانه_نجم‌آبادی #علی_نوری #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 12:39

جناب آقای استاد منصور براهیمی

رحلت پدر بزرگوار همسر گرامی‌تان را به شما و خانواده محترمتان تسلیت عرض می‌کنیم.

رحمت واسعه الهی بر او نازل باد و صبر فراوان برای بازماندگان او را خواستاریم.

باشگاه اندیشه

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 11:37

درباره‌ی نشست صدوهفدهم کمت نامتناهی
سه‌شنبه یکم آبان ۱۴۰۳

📝 محمدحسین قدوسی


۱. منطق تحقیق شیوه‌ای از تامل و تفکر و ورود به اندیشه پیرامون مسائل و موضوعات بنیادین است که چه بسا در بسیاری از امور عادی زندگی روزمره نیز قابل پیاده شدن است. اگر بخواهیم تعریف کاملی از آن داشته باشیم باید بگوئیم که شیوه‌ای است که انسان به جای توقف بر یافته‌های خود -حتی اگر درست باشد- به عمق و بنیاد آن روی می‌آورد و و از طریق کشف حقایق و عینیت‌هایی که به صورت عادی در دسترس نیست موفق به نگاهی دیگر به موضوع می‌گردد.
واژه منطق در اینجا به معنی شیوه‌ای از اندیشیدن است و راهنمائی است که انسان را قادر به جهت‌گیری خاصی می‌کند و تحقیق به معنی توانمندی انسان برای واصل شدن به آگاهی و حقیقتی که قبل از ان دریافت نمی کرد. بنابر این کاربرد این دو واژه تا حدی از معنی مصطلح آکادامیک فاصله دارد.
علاوه بر آنکه منطق تحقیق را نمی توان در حوزه خاصی از علوم قرار داد و ادعا نمود که بحثی در فلسفه یا علم سیاست یا علم زندگی یا هر چیز دیگری به تنهایی است و تنها زیر مجموعه این بخش از علوم آکادمیک است.
منطق تحقیق گرایشی "عمق جویانه" و "بازگشت به ریشه‌های فکری خویشتن" است که در هر حوزه و موضوعی می‌تواند به کار رود.

۲. منطق تحقیق اگرچه ذهنی و فکری است، اما در سیر واصل شدن انسان به سطح بالاتر، پیوسته روانی، روحی و وجودی است. روانی است چون در محیطی آرام و غیر هیجانی می توان به ان سمت‌وسو رفت و در التهابات اعتقادی و سیاسی و گرفتاری‌های آکادمیک امکان وصول به آن نیست و روحی است که چون بسیاری از هیجانات و التهابات روانی بدون درمان‌های روحی امکان آرام شدن ندارد و اما وجودی است چون در نقاط عطف فکری و در گردنه‌های صعب اندیشه‌ای بدون عمل وجودی و کنکاش ذاتی امکان وصول به مراتب درک و عمق واقعیت وجود ندارد. درواقع در نهایت سیری که با منطق تحقیق آغاز و تقویت می‌شود باید از دو مسیر مشخص حتما استفاده نمود: اول تفکر وجودی ؛ دوم بازگشت به خویشتن

۳. برخلاف بسیاری از علوم و معارف دیگر در تناقض اندیشه‌ها و تبادل افکار امکان رسیدن به منطق وجود دارد و نه در فضای یکدست و راه هموار. انسانی که در کشاکش افکار و مکاتب گوناگون و درچهارراه تلاقی آنها گرفتار شده است اگر بتواند آرامش و سکون خود را حفظ کند و در این تلاقی اندیشه‌ها ظرف وجودی خود را برای گنجایش افکار متضاد افزایش دهد آماده منطق تحقیق خواهد بود. او باید بتواند با کنار گذاشتن پیش‌داوری‌ها و جزمیت‌ها، خود را برای رویارویی دو اندیشه آماده نموده و از تعارض و تزلزلی که برای او ایجاد می‌شود نهراسد. در نهایت کار این دو -یا چند- اندیشه به حساس‌ترین رویاروئی می‌رسد و به نقطه‌ای نزدیک می‌شود که با توقف در آن -و موضع‌گیری نکردن- فرد اگر رنج سرگردانی و جستجوی نگاه عمیق تر را بر خود هموار کند می تواند به اولین نتایج منطق تحقیق رسیده و لذت یک نگاه عمیق‌تر، بنیادی‌تر کامل‌تر و فراگیرتر را درک کند.

۴. منطق تحقیق قبل از این که روش یا فلسفه یا هر چیز دیگر باشد، یک موفقیت است! موفقیت و کامیابی از درک حقیقتی بنیادی‌تر و عمیق‌تر از عینیتی که با ان در تلاقی اندیشه‌ها روبرو شده و از طریق توجه کامل‌تر وپاک‌کردن قضاوت‌های قبلی و متزلزل‌نمودن باورهای دیرین امکان رسیدن به نگاهی کامل‌تر را پیدا می‌کند. این موفقیت زمانی حاصل می شود که فرد بتواند مرزهای همیشگی و رایج اندیشه ورزی را بشکند و انجمادی که در فکر تا آن زمان حاصل شده را بشکافد. زمانی این موفقیت جدی است که همه ریشه‌هایی که به صورت معمول برای فرد موشکاف ممکن بوده، دچار سوال و تردیدشده و جواب‌های عمیق‌تری دریافت کند.

۵. منطق تحقیق در بیشتر موارد هنر سوال کردن است و جواب آن در خیلی از موارد بدیهیاتی است که به دلیل بداهت آن از حیطه توجه انسان دور می‌ماند. وقتی که اصحاب یک اندیشه به ریشه‌هایی می‌رسند که به نگاه خودشان عمیق‌ترین است و در آن تردیدی نیست و واضح‌ترین موضع فکری است که از دید فرد نشان از عمق و حقیقت عمیقی است که آنان دریافته؛ وقتی به این مرحله رسید، در این زمان است که جهت‌گیری منطق تحقیق آغاز می‌شود و فرد با توقف در این قطعیت و افزودن ظرفیت خود باید بتواند سوال خود را تدوین کرده و آنچه که در نگاه قبلی او بدیهی ترین بود را زیر سوال ببرد و اگر این روال را ادامه دهد به بنیاد‌های تازه‌ای می‌رسد که پس از آشکار شدن کاملا بدیهی بوده و انسان متوجه می شود که چگونه از شدن بداهت مورد غفلت انسان قرار گرفته است. هرچه که این بنیاد عمیق تر باشد ، بدیهی‌تر است و هرچه که بدیهی‌تر باشد دیرتر و سخت‌تر از غفلت بی‌توجهی به آن خارج می‌شود.

بخش دوم و پایانی را اینجا بخوانید.

#حکمت_نامتناهی #منطق_تحقیق #باشگاه_اندیشه

@hekmatenamotanahi
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 00:49

.
فایل صوتی
نشست صدوپانزدهم حکمت نامتناهی

منطق تحقیق در حکمت نامتناهی

سه‌شنبه ۲۴ مهر ۱۴۰۳

به میزبانی حلقۀ کاوش‌های وجودی

گفتنی است این متن در جلسهٔ دهم ارائه شده است که فایل آن را اینجا می‌توانید ملاحظه کنید.

#حکمت_نامتناهی #منطق_تحقیق #باشگاه_اندیشه

@hekmatenamotanahi
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

21 Oct 2024 17:56

گزارش تصویری نشست
زنان گرجی در دربار شاه‌طهماسب صفوی

با ارائهٔ
رقیه باقرنسب

دوشنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۳

به میزبانی انجمن زنان پژوهشگر تاریخ با همکاری باشگاه اندیشه

#انجمن_زنان_پژوهشگر_تاریخ #زنان_گرجی #شاه‌طهماسب #صفویه #باشگاه_اندیشه

@zananepazhoheshgartarikh1396
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

20 Oct 2024 21:40

.
نشست صدوهفدهم حکمت نامتناهی

منطق تحقیق در حکمت نامتناهی (۲)

سه‌شنبه اول آبان ۱۴۰۳
ساعت ۱۶

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

دربارهٔ نشست را اینجا و اینجا بخوانید.

#حکمت_نامتناهی #منطق_تحقیق #باشگاه_اندیشه

@hekmatenamotanahi
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

19 Oct 2024 18:40

.
سلسله نشست‌های ماهانه گروه خانواده ایرانی و مسائل اجتماعی: هم‌خوانی و بررسی کتاب‌های حوزه خانواده؛

موضوع نشست دهم: خواندن و بررسی کتاب جریان‌های پنهان خانوادگی
نوشته‌ی افسانه نجم‌آبادی

تسهیل‌گر نشست
دکتر علی نوری
جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه

سه‌شنبه ۱ آبان ۱۴۰۳
ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳

حضور برای عموم آزاد و رایگان است

#جامعه‌‌شناسی_خانواده #هم‌خوانی_کتاب #افسانه_نجم‌آبادی #علی_نوری #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

18 Oct 2024 10:23

.
فایل صوتی نشست
هنر، موسیقی و هویت

با ارائهٔ
مینا کشفی
دانشجوی دکترای پژوهش هنر دانشگاه آزاد

پنجشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۳

به میزبانی مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه

#مطالعات_هویت #هنر #موسیقی #هویت #باشگاه_اندیشه

@howiatschool
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

18 Oct 2024 08:44

🍁 دوره‌های آزاد باشگاه اندیشه در پاییز ۱۴۰۳ 🍁

✅ تاریخ ادبیات ترکی در ایران | رسول اسماعیل‌زاده

✅ انگلیسی برای علوم انسانی | سیدجواد میری

🍂به مرور تکمیل می‌شود...

#پاییز۱۴۰۳ #دوره_آزاد #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

17 Oct 2024 12:10

.
انجمن زنان پژوهشگر تاریخ با همکاری باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

زنان گرجی در دربار شاه‌طهماسب صفوی

با ارائهٔ
رقیه باقرنسب

دوشنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۳
ساعت ۱۶

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

#انجمن_زنان_پژوهشگر_تاریخ #زنان_گرجی #شاه‌طهماسب #صفویه #باشگاه_اندیشه

@zananepazhoheshgartarikh1396
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

16 Oct 2024 18:59

.
Rational discussion is useful only when there is a significant base of shared assumptions.

بحث عقلانی تنها زمانی مفید است که پایه‌ی قابل‌توجهی از فرضیات مشترک در آن وجود داشته باشد

نوآم چامسکی

@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

16 Oct 2024 18:59

🔗 کالبدشکافی یک رؤیا: امید و مسئله فلسطین

💠پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی با همکاری مدرسه مطالعات اتوپیای باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

🎙️با حضور:
🔸سعیده سادات‌حسینی، مترجم کتاب «تلاویو سقوط کرد» اثر سمیه علی هاشم
🔸محسن دنیوی، مدیر گروه سیاست‌گذاری و مطالعات راهبردی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی
🔸محمد نصرآوی، دانش آموخته رشته تاریخ انگاره سیاسی از دانشگاه رویال هالووی لندن، عضو انجمن مطالعات اتوپیای اروپا، عضو شورای علمی مدرسه مطالعات اتوپیای باشگاه اندیشه
🔸فائزه آشتیانی، نویسنده و پژوهش‌گر عضو شورای علمی مدرسه مطالعات اتوپیای باشگاه اندیشه

🗓️ شنبه ۲۸ مهرماه ۱۴۰۳
⏰ساعت ۱۶

📍خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ،
حوزه هنری، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، طبقه دوم، سرای شهید آوینی

✅حضور برای عموم آزاد است.

#پژوهشکده_فرهنگ_و_هنر_اسلامی

@rcica_ir
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

23 Oct 2024 19:54

گزارش مختصر نشست زنان گرجی در دربار شاه‌طهماسب

نشست زنان گرجی در دربار شاه طهماسب با ارائه رقیه باقرنسب و دبیری دکتر مژگان اسماعیلی روز دوشنبه ۲۳ مهر ۱۴۰۳ به میزبانی انجمن زنان پژوهشگر تاریخ با همکاری باشگاه اندیشه در شبستان اندیشه برگزار شد.
 
این نشست در ساعت ۴ عصر روز دوشنبه با حضور برخی از اعضاء هیئت‌مدیره، تعدادی از اعضای انجمن زنان پژوهشگر تاریخ و همچنین جمعی از پژوهشگران و علاقمندان به حوزه‌های علوم انسانی، به ویژه موضوع تاریخ و زنان در محل باشگاه اندیشه واقع در خیابان وصال شیرازی برگزار شد.

در این نشست، ابتدا دکتر اسماعیلی پیرامون موضوع به عنوان مقدمه مباحثی را مطرح کرد و سپس خانم باقرنسب در موضوع زنان گرجی در دربار شاه‌طهماسب صفوی، صحبت‌های خود را با طرح سؤالاتی آغاز کرد.

در مورد زنان گرجی در دربار شاه طهماسب صفوی می‌توان این پرسش‌ها را مطرح کرد که در آغاز ارتباط ایران با قفقاز در عصر صفوی در چه مواردی صورت گرفته؟ دامنه این روابط تا چه حد گسترده بوده؟ روند حضور ایرانیان در قفقاز و انتقال زنان گرجی به دربار شاه‌طهماسب به چه منظوری صورت گرفته‌است؟

🔹باقرنسب سپس ضمن توضیح هر یک از این موارد به پرسش‌های مطرح شده پاسخ گفت و شرح مفصلی از چگونگی آغاز و دلایل این اتفاقات و نتایج و تأثیرات حضور این زنان در دربار نیز  ارائه کرد.

در پایان سخنان ایشان، دکتر اسماعیلی توضیحاتی را در تکمیل مباحث مطرح‌شده بیان کرد. و در آخر فرصت کافی برای پرسش و پاسخ در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفت.

به عنوان حسن ختام این نشست فخرالسادات محتشمی‌پور، از اعضای مؤسس انجمن، ضمن تشکر از حضور گرم شرکت‌کنندگان توضیحاتی را در باب چگونگی شکل‌گیری انجمن و ماندگاری آن که حاصل فعالیت‌های داوطلبانه توسط اعضای باانگیزه و دغدغه‌مند است و نیز در رابطه با فعالیت‌های انجمن و هدف از برگزاری این نشست‌ها برای میهمانان ارائه کرد.

این نشست با گرفتن عکس دسته‌جمعی یادگاری به پایان رسید.

@zananepazhoheshgartarikh1396
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

23 Oct 2024 18:54

فایل صوتی
گفت‌وگو دربارهٔ کتابِ ویران می‌آیی
نوشتهٔ حسین سناپور

پنجشنبه ۲۹ شهریور ۱۴۰۳

به میزبانی حلقه مطالعاتی کلیدر با همکاری باشگاه اندیشه

#حلقه_کلیدر #ویران_می‌آیی #حسین_سناپور #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 22:19

.
گزارش دیداری
نشست صدوهفدهم حکمت نامتناهی

منطق تحقیق در حکمت نامتناهی (۲)

سه‌شنبه اول آبان ۱۴۰۳

به میزبانی حلقه کاوش‌های وجودی

#حکمت_نامتناهی #منطق_تحقیق #باشگاه_اندیشه

@hekmatenamotanahi
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 19:52

.
آیا فلسفه ادبیات است؟ آیا مردم فلسفه را برای التذاذ می‌خوانند؟ البته که چنان است و البته که آن‌ها چنین می‌کنند.

گزین‌گونه‌های نیچه، جستارهای شوپنهاور، رمان‌های فلسفی سارتر مردم را خوش می‌آید. آن‌ها محاوراتِ افلاطون را می‌خوانند (و بی‌شک محاوراتِ ارسطو را هم می‌خواندند، چنان‌چه تمدنِ غربی تا این‌اندازه سهل‌انگار نبود که آن‌ها مفقود شوند). برخی حتی مدعی‌اند که از رساله‌های دشوارتری در مجموعۀ آثار اصلی فلسفی لذت می‌برند. برتی ووستر در یکی از رمان‌های «جیوز» پی‌. جی‌. وودهاوس فخرفروشانه اظهار می‌کند «به‌هنگامِ فراغت، مرا معمولاً چنبره‌زده بر یکی از آخرین کارهای اسپینوزا خواهید یافت».

پس بگذارید پرسش را محدود کنم: آیا کسی فلسفۀ تحلیلی را برای التذاذ می‌خواند؟ آیا این سنخ فلسفه ادبیات است؟ این بار چه‌بسا بگویید: «قطعاً نه!» یا شاید بگویید: «فلسفۀ تحلیلی چه کوفتی است؟».

متن کامل این مقاله را در سایت «جمهوری فلسفه و ادبیات» بخوانید:
https://jomhourifalsafe.com/magazine/isphilosophyliterature/

«جمهوری فلسفه و ادبیات»

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 11:37

.
۶. حقایق و عینیت‌های بنیادین که در اثر منطق تحقیق برای انسان معلوم می‌شود، ورای مرزهای اولیه، تقسیم‌بندی‌های ابتدائی و جبهه‌بندی‌های رایج است. منطق تحقیق همه اینها را می‌شکند و هرچه که عمیق‌تر شود، به دنیائی دیگر نزدیکتر می‌شود. به همین دلیل است که در هنگامه منازعه و مجادله بیشتر امکان دسترسی به آن است- در صورتی که فرد ظرفیت توقف و قدرت تحمل آن را داشته و آماده باشد که به جای پرداختن به یکی از این نگاه‌های رایج -و یا ساختن نگاه جدیدی در همان سطح و مرتبه- بدیهیات و واقعیت‌هایی را کشف کند که نگاه و تبیین او را از جهانی که مورد منازعه است، تغییر داده و به سطحی بالاتر و متعالی‌تر رهنمون سازد.

۷. اینگونه نیست که منطق تحقیق و عینیت‌های مکشوفه آن همیشه نظرات را به وحدت برساند و اطراف منازعه را به یک نظریه کامل‌تر وجامع‌تر رهنمون سازد. چه بسا در اثر آن، نگاه پیچیده‌تر و پخته‌تری برای انسان حاصل شود که نتیجه آن تنوع بیشتر در حکم و برداشت باشد. این موضوع ممکن است بیش از حد از ذهن مخاطبین دور باشد، بنابراین در مثالی آن را بررسی می‌کنیم:
قبل از پیروزی انقلاب ایران و در زمان مبارزات، دو نظریه منحصر به فرد در میان اهل دیانت وجود داشت: یک گروه، مبارزه و انقلاب و تشکیل حکومت و هر چیزی در این رابطه را ضروری و قطعی و غیر قابل تردید می‌دانستند و گروه دیگر در نقطه مقابل آن بودند و در تمام این موارد نگاه متضاد نگاه اول را داشتند. در این میان هیچ نظریه سومِ جدی وجود نداشت که طرفدارانی داشته باشد و به طور طبیعی همه کسانی که ورودی به این موضوع داشتند، یکی از این دو را برمی‌گزیدند. اما اکنون با توسعه ظرفیت فکری و تجربیات فراوانِ تلخ و شیرین و گسترش عرصه مواجهه با این امر، برای اکثر اهل اندیشه چندان واضح و روشن است که این دوگانگی چه اندازه ضعیف و غیر قابل دفاع است و چه تنوع و پیچیدگی و تکثر موضوعی در جواب و حتی در سوال ممکن است. اگر چه در همان زمان خردمندان و پیران فرزانه‌ای بودند که این دوگانگی را به هیچ می‌گرفتند و در خشت خام آن چیزی را می‌دیدند که هنوز بعضی از خامان فکری در آینه و رسانه و آکادمی و هزاران ابزار تفکر قادر به دیدن آن نیستند.

۸. بنابر آنچه که در بند قبلی گذشت، روشن شد که اثر منطق تحقیق راه‌اندازی اندیشه است و تعمیق و رساندن اندیشه به عمقی که قبلاً برای فرد تاریک بوده است؛ راه‌انداختن او به سوی قله‌ای که در تخیل و نگاه او غافل بود. لازم به ذکر است که این اثر همیشه به یک صورت نیست و تنوع و تعددی بی‌حد و اندازه دارد؛ چه بسا در تعدد فکری و تکثر نظریه، راه را تبدیل به تک‌راهه کند و شاید برعکس آن. چه بسا سیال و متحرک بوده و اثرش بر اندیشه نیز همینگونه باشد و شاید برعکس آن و چه بسا جناح‌ها را به وحدت نزدیک کند و شاید در مواردی اثر معکوس داشته باشد. این حیرت و سرگردانیِ مسیر رودررو، ناشی از عینیت خارجی و ابهام و مه‌آلودگی آن است و چاره‌ای از آن نیست.

۹. تکرار این نکته ضروری است که منطق تحقیق بیشتر در تلاقی اندیشه‌ها و تقاطع افکار و مکاتب ممکن و مقدور است. چرا که تا وقتی که انسان منازع و خصمی برای اندیشه خود نمی‌بیند، انگیزه کمتری دارد برای اینکه اصول و ریشه‌های خود را زیر سوال برده و و تریبون بی‌منازع خود را ترک کرده به تفکر و تعمق بپردازد. حتی اگر تحت تأثیر اصول اخلاقی چنین انگیزه‌ای پیدا کند، قوای درونی او به راحتی در این مسیر او را همراهی نخواهند نمود.

۱۰. همچنین لازم است دومرتبه تذکر داده شود که مسیر منطق تحقیق و تمام آنچه که با آن مربوط است، چه اندازه با تمامی زندگی و زیست قبلی او مربوط بوده و ظرفیت وجودی و معرفتی او و سلوک عملی او در نظر و عمل، بیشترین اثر را در موفقیت او دارا می‌باشد.

۱۱. اینها نکاتی بود برای ایضاح بیشتر مساله و برای اینکه دوستان با توجه بیشتر به موضوع پرداخته و سوالات خود را کامل نمایند. بنابر این با توجه به توضیحات بالا، منتظر سوالات دوستان در جلسه این هفته خواهیم بود.

پایان

بخش اول را اینجا بخوانید.

#حکمت_نامتناهی #منطق_تحقیق #باشگاه_اندیشه

@hekmatenamotanahi
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

22 Oct 2024 01:24

.
فایل صوتی نشست
هویت در نگاه فرانسیس فوکویاما

با ارائه
میثم قهوه‌چیان
دبیر مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه

پنجشنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۳

به میزبانی مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه

#مطالعات_هویت #هویت #فوکویاما #باشگاه_اندیشه
@howiatschool
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

21 Oct 2024 20:12

در بیست و پنجمین نشست خیروخرد با عنوان «ستایش خیرونیکی» به گفت‌وگو پیرامون اثر نیکوکاری بر روح انسان خواهیم پرداخت. این نشست با حضور دکتر نصرالله حکمت تلاش می‌کند تا به سوالات زیر بپردازد.

(۱) چه می شود که انسان‌ها رنج دیگران را نمی‌بینند؟
(۲) نیت خیر در کجای فعالیت نیکوکارانه جای می‌گیرد؟
(۳) تجربه درد و رنج چه نسبتی با میل به نیکوکاری دارد؟
(توضیحات بیشتر در باب نشست)

زمان: سه شنبه ۱ آبان ماه ۱۴۰۳ – ساعت ۱۶
نشست حضوری: خیابان وزرا، کوچه بیستم، پلاک ۶، طبقه دوم

مشاهدۀ آنلاین در اینستاگرام به مهربانی
https://instagram.com/bemehrbani

«به مهربانی» سامانه آنلاین حمایت از آموزشِ کودکان و نوجوانانِ در معرض ترکِ تحصیل است. در این مسیر همراه ما باشید: اینجا را کلیک کنید.

باشگاه اندیشه

21 Oct 2024 17:47

فایل صوتی نشست
زنان گرجی در دربار شاه‌طهماسب صفوی

با ارائهٔ
رقیه باقرنسب

دوشنبه ۳۰ مهر ۱۴۰۳

به میزبانی انجمن زنان پژوهشگر تاریخ با همکاری باشگاه اندیشه

#انجمن_زنان_پژوهشگر_تاریخ #زنان_گرجی #شاه‌طهماسب #صفویه #باشگاه_اندیشه

@zananepazhoheshgartarikh1396
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

19 Oct 2024 22:52

مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

مارکس و پرسش از هویت انسانی

با ارائه
میلاد عمرانی
دبیر مدرسه مطالعات نقداقتصادسیاسی باشگاه اندیشه

پنجشنبه ۳ آبان ۱۴۰۳
ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، شبستان باشگاه اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

📝درباره‌ی نشست

مارکس در آثار اولیه‌اش تفسیر خاصی از هویت انسانی دارد و انسان را موجودی نوعی می‌داند که به‌طور آگاهانه و آزادانه توانایی تولید و بازتولید حیات اجتماعی‌اش را دارد. اما انسان در این فرآیند تحقق ذات با موانعی در جهان سرمایه‌داری مواجه است که این روند را مختل کرده و شرایط ازخودبیگانگی انسان را فراهم می‌سازند. به‌علاوه مارکس در آثار متأخرترش تأکید بیشتری بر روی آموزه‌ی ماتریالیسم تاریخی دارد و هویت انسانی را در چنین بستری فهم می‌کند. در نهایت هدف مارکس این است که چارچوبی از جهان بهتر را ارائه کند که انسان در آن بتواند آزادانه و آگاهانه زیست کند.

#مطالعات_هویت #مارکس #عمرانی #هویت #باشگاه_اندیشه
@howiatschool
@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

19 Oct 2024 15:22

.
🔹کارگاه بازآفرینی مهارت‌های گفت‌وگو

کانون گفت‌وگو کارگاه بازآفرینی مهارت‌های  گفت‌وگو را برگزار می‌کند.

راهنماها: داوود عباسی و صالح میرزایی

زمان: ۲۴ و ۲۵ آبان و ۱ و ۲ آذرماه
ساعت ۸.۳۰ لغایت ۱۶.۳۰
۴ روز، ۳۲ ساعت

کانون گفت‌وگو، هفت تیر، کوچه عبدالکریم شریعتی، پلاک ۱۰ واحد ۲

هزینه کارگاه: ۴۲۰۰.۰۰۰ تومان

🌱با تخفیف ۱۰٪ ویژه مخاطبان باشگاه اندیشه، علاوه بر تخفیف ۱۰٪ برای دانشجویان عزیز

✅تا پایان مهرماه

برای ثبت نام این فرم را تکمیل کنید و برای کسب اطلاعات بیشتر با کانون گفت‌وگو تماس بگیرید:
تلفن ۸۸۴۹۴۱۶۵ داخلی ۱۱۴

@dialoguecenter
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

18 Oct 2024 08:44

.
باشگاه اندیشه دوره‌‌ی آزاد برگزار می‌کند:

کارگاه انگلیسی برای علوم انسانی
تسهیل گفت‌وگو و نگارش به زبان انگلیسی در علوم انسانی

با ارائه و تسهیل‌گری
دکتر سیدجواد میری
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

پنجشنبه‌ها ۱۰ و ۱۷ و ۲۴ آبان و ۱ آذر ۱۴۰۳
ساعت ۱۶ تا ۱۷

۴ جلسه | حضوری | ۶۵۰ هزار تومان
بدون پیش‌نیاز | همراه با گواهی در صورت تأیید مدرس

برای ثبت‌نام:
@bashgahandisheschools

درباره‌ی کارگاه
این کارگاه آموزشی طی ۴ جلسه با محوریت یک متن کلاسیک یا مهم در علوم انسانی برگزار خواهد شد. هر جلسه دوره با خوانش بخشی از متن و گفت‌وگو به زبان انگلیسی در خصوص متن همراه خواهد بود.

شرکت‌کنندگان در خلال این دوره از یک سو به ارتقا دانش زبانی خود پرداخته و از سویی با مفاهیم علوم انسانی و مشخصا جامعه‌شناسی و فلسفه انتقادی آشنا خواهند شد.

#باشگاه_اندیشه #پاییز۱۴۰۳ #دوره_آزاد #انگلیسی #سیدجواد_میری #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

17 Oct 2024 15:29

.
مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

هویت در نگاه فرانسیس فوکویاما

با ارائه
میثم قهوه‌چیان
دبیر مدرسه مطالعات هویت باشگاه اندیشه

پنجشنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۳
ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، شبستان باشگاه اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

فوکویاما به عنوان فیلسوفی لیبرال معتقد است که هویت یکی از موضوعات مهم دوران اخیر است. او که تصریح می‌کند در فلسفه هگل، تلاش برای به رسمیت شناخته موتور محرکه تاریخ است، تلاش می‌کند پیشینه هویت در غرب را رصد کند و نشان دهد که چرا هویت باز طرح شده و اهمیت یافته است. در این نشست نیم‌نگاهی به هویت از منظر فوکویاما خواهیم انداخت.

#مطالعات_هویت #هویت #فوکویاما #باشگاه_اندیشه
@howiatschool
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

17 Oct 2024 10:15

ویژه‌نامه روزنامه شرق برای اولین پیش‌همایش زن در تاریخ محلی ایران، پهنه شمال

برگزارشده در روز چهارشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۳ توسط انجمن زنان پژوهشگر تاریخ و با همکاری باشگاه اندیشه

ویژه‌نامه را از این پیوند بخوانید:
https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-944534

#انجمن_زنان_پژوهشگر_تاریخ #تاریخ_محلی_ایران #باشگاه_اندیشه

@zananepazhoheshgartarikh1396
@bashgahandishe

باشگاه اندیشه

16 Oct 2024 18:59

📝 درباره نشست:
اتوپیا که در معنای عام به «جای خوب» یا «سرزمین آرمانی»، تلقی می‌شود از دیرباز در ادبیات و فلسفه مورد بحث قرار گرفته است. این مفهوم به توصیف جوامع ایده‌آل می‌پردازد که در آن‌ها عدالت، برابری و خوشبختی حاکم است. ارتباط اتوپیا با داستان‌نویسی عمیق و چندبعدی است آن‌چنان که نویسندگان از این مفهوم برای بررسی مشکلات اجتماعی و سیاسی زمانه خود استفاده می‌کنند.

داستان‌های اتوپیایی می‌توانند به ما کمک کنند تا درک بهتری از ارزش‌های انسانی پیدا کنیم. با بررسی جوامع ایده‌آل، ما می‌توانیم به سوالاتی درباره اخلاق، عدالت و حقوق بشر پاسخ دهیم. آیا واقعاً می‌توانیم به یک جامعه عادلانه دست یابیم؟ چه موانعی بر سر راه تحقق این آرمان‌ها وجود دارد؟

رمان «تلاویو سقوط کرد» اثر سمیة علي هاشم که سال ۲۰۲۰ انتشار یافته و برنده جایزه جهانی ادبیات فلسطین است نمونه‌ای معاصر و قابل توجه از داستان‌های اتوپیایی به شمار می‌رود. اثری که سناریوی آزادی فلسطین و نابودی رژیم اسرائیل را آرزویی نزدیک به واقعیت و خیالی شبیه حقیقت ترسیم می‌کند.

در این نشست به بررسی این رمان از نگاه اتوپیایی رویای آزادی و ارتباطش با وقایع این روزهای غرب آسیا خواهیم پرداخت...



🔹اتوپیانیست؛ فائزه آشتیانی
⭕ اتوپیا، امید، آگاهی ...

🆔 /channel/Utopianist_Nasravi
🌐 http://nasravi.com/

باشگاه اندیشه

14 Oct 2024 23:34

🔸🔺️
طالقانی و تفسیر رهایی‌بخش از قرآن
✍🏻علی‌اکبر احمدی افرمجانی

این نشست در ۱۸ شهریور سال ۱۳۹۵ در باشگاه اندیشه برگزار شده است.

✅موضوع بحث من این است که نوع تفسیر طالقانی چیست و اگر بخواهیم سنخ‌شناسی کنیم و نوع تفسیر ایشان را از سنخ و نوع تفسیر دیگران متمایز کنیم، در خصوص این تمایز چه می‌توانیم بگوییم. طالقانی چه نوع تفسیری از قرآن عرضه کرد؟ این مسئله از این نظر بسیار مهم است که در نهایت ما به نوعی مرزبندی می‌رسیم بین تلقی و تفسیر او از قرآن، با تفسیری که دیگر آموزگاران قرآن از این کتاب شریف و آسمانی به عمل آورده‌اند و احیاناً، نوری و پرتویی به دست می‌آوریم برای حل بعضی از مسئله‌هایی که امروزه با آن‌ها سر‌و‌کار داریم. همگان اطلاع دارند که در سال‌های اخیر چه مطالبی در باب تفسیر قرآن و رجوع به قرآن مطرح ‌شده و چه حوادثی به وجود آمده است. خوب است که از یک قرآن‌شناس برجسته مثل طالقانی الهام بگیریم و در حل این مسائل جدید از روش تفسیری او بهره‌مند شویم.

✅در باب نوع تفسیر طالقانی سخن کم گفته نشده است. برخی تلقی او از قرآن را یک تلقی سنتی به حساب می‌آورند و معتقدند طالقانی چارچوب‌شکن و چارچوب‌ستیز نبوده است، بلکه در چارچوب مألوف و سنتی در مورد قرآن می‌اندیشید و پیام قرآن را در چارچوب اندیشه‌های سنتی بیان می‌کرد. این رأی قائلان کمی ندارد، ولی این رأی مطابق با متن نیست؛ یعنی اگر کسی به تفسیر طالقانی رجوع کند، متوجه می‌شود طالقانی در چارچوب اندیشه‌های سنتی گام برنمی‌داشت. رأی، تلقی و برداشت او از قرآن، چنان نبود که در گذشته مطرح بوده باشد. می‌توان مؤیداتی برای این رأی از آثار طالقانی استخراج کرد، اما این کار به ناچار گزینشی خواهد بود و نمی‌تواند جامع و پوشش‌دهنده کلیّت کار او باشد.

✅نمی‌توان طالقانی را در عداد متکلمان، فیلسوفان یا فقهای گذشته قلمداد کرد و برداشت او از قرآن را چیزی از این سنخ دانست. اینکه برخی بر آن فتوای مشهور طالقانی و دوستانش در زندان تأکید می‌کنند که مخالفان ازجمله مارکسیست‌ها را نجس شمرد، یا اینکه طالقانی در جایی حکم قرآن درباره بریدن دست سارق و متجاوز را حکمی بحق دانسته است؛ این‌ها نمی‌تواند حاکی از این باشد که طالقانی در چارچوب فقه سنتی اندیشه می‌کرد؛ زیرا او هم در «پرتویی از قرآن» و هم در «اسلام و مالکیت»، صریحاً تأکید می‌کند فقه باید در چارچوب و بر مبنای عدالت حرکت کند؛ برخی تیرگی‌ها که در فقه سنتی محصول عدول از چارچوب عدالت‌اند باید با رجوع به محور عدالت مجدداً بازخوانی و بازشناسی و تصحیح شوند؛ بنابراین نمی‌توان او را در چارچوب فقه سنتی قرار داد. به‎عبارت دیگر با آنکه موارد یادشده موارد درستی هستند، اما تفسیر «پرتویی از قرآن» یا دیگر مباحث تفسیری طالقانی به چارچوب سنتی تن نمی‌دهند.

✅رأی دیگر در مورد تفسیر قرآن طالقانی این است که گفته‌اند تفسیر طالقانی یک قرائت انسانی از دین است و کمابیش خواسته‌اند طالقانی را در عداد متفکران لیبرال به شمار آورند و او را مدافع ارزش‌ها و آرمان‌های لیبرالی معرفی کنند؛ در اینجا نیز می‌توان مؤیداتی از اقوال و اعمال طالقانی به دست داد. تکیه طالقانی بر حقوق بشر، آزادی بیان، آزادی اندیشه، آزادی احزاب و خصوصاً تکیه طالقانی بر مسئله شورا و تأکید او بر اینکه تمامی آحاد بشر باید در سرنوشت خودشان مشارکت و مدخلیت داشته باشند، مسائلی نیست که بتوان به‌راحتی نادیده گرفت. عظمت طالقانی در تکیه بر مواردی از این دست و پایمردی و صداقت‌ورزی در این آراست؛ در این شکی نیست، اما نمی‌توان گفت طالقانی با روح لیبرالیسم پیوندی برقرار کرده است. او صریحاً این نقد را به نظریه حقوق بشر وارد می‌داند که این نظریه به مصالح واقعی توجه نمی‌کند؛ این نقد، نقد بسیار مهمی است.

✅طالقانی اومانیسم خاصی را که در بن‌مایه فلسفه لیبرالیسم هست، به‌ هیچ‌ وجه تأیید نمی‌کند. پس اگر از شورا، آزادی اندیشه و آزادی مخالف حرف می‌زند و اگر حضور سه تن دگراندیش را در شورای سنندج می‌پذیرد و اعتراضی نمی‌کند و معتقد است که مخالف باید در مجلس خبرگان حاضر بشود، در این موارد او از چارچوب قرآنی و مبانی فلسفی و انسان‌شناسی خاصی که در قرآن مطرح است استفاده می‌کند، نه از مبانی فلسفی لیبرالیسم. میان آرای طالقانی در باب حقوق بشر و در باب شورا و امثالهم با آنچه لیبرال‌ها در این خصوص می‌گویند صرفاً در یک معنای کلی می‌توان اندک شباهتی یافت.

منبع: چشم‌انداز ایران شماره ۱۴۷

برای مطالعه متن کامل مقاله به آدرس https://B2n.ir/u51907 مراجعه کنید.

#بازنشر #باشگاه_اندیشه

@AliakbarAhmadiAfarmajani
@cheshmandaz_iran
@bashgahandishe