فهم مارکس از مدرنیته

📝میلاد عمرانی

پیشرفت از مقولات محوری مدرنیته است. برای نمونه در تفکر هگل - که می‌توان او را مهم‌ترین فیلسوف مدرنیته دانست- مفهوم پیشرفت به‌معنای آزادی از اهمیت بنیادی برخوردار است. به زعم وی تاریخ به‌سوی حصول آزادی بیشتر در حرکت است.
پرسش محوری نشست این خواهد بود که آیا مارکس نیز ذیل چنین فهمی از مدرنیته قرار می‌گیرد یا نه؟ برای پاسخ به این پرسش سعی خواهم کرد تا دو‌ رویکرد مختلف مارکس را به مقوله‌ی پیشرفت بازنمایم تا به‌وساطت آنها به پرسش محوری نشست نیز پاسخ دهم.
رویکرد اول، نگاه پرومته‌ای مارکس به تاریخ است. در این نوع نگاه، تاریخ عبارت است از سیر تکامل نیروهای مولده‌ی تولید که در نتیجه‌ی این امر آزادی آدمی نیز متحقق می‌شود. پرومته نماد تلاش و تولید بی‌وقفه برای غلبه بر طبیعت و‌ زندگی است.
رویکرد دوم عبارت است از نگاه به تاریخ از منظر تغییر و‌ تکامل مناسبات سلطه و استثمار. گویی که در روند تکامل این الگوها، نه تنها آزادی بشر تأمین نشده بلکه حتی از آن کاسته نیز شده است. بنابراین در رویکرد اول با قسمی دیالکتیک ترقی و در این رویکرد با قسمی دیالکتیک‌ تباهی مواجهیم.

@bashgahandishe

Читать полностью…

کار، نومیدی و نامتناهی

📝سیدمسعود حسینی
مترجم و پژوهشگر فلسفه

‏یگانه "کار" یا "مشغله" (یا حرفه، یا پیشه، — هر اسمی که بر آن بگذاریم) که آدمی را از چنگِ نومیدی، یاس، اندوه، و اضطراب خلاص می‌کند: نگریستن به کارِ خویش به‌مثابه‌ی بخشی از برنامه‌ای کیهانی-الهی. —— هر کوشش و تلاش دیگری، مطلقاً، دست‌وپازدن در نومیدی‌ست.

ریشه‌ی نومیدی و اندوه و اضطراب، تناهیِ ماست، که ریشه‌کن‌نشدنی‌ست. آدمی با اتکا به خودش مطلقاً و ابداً قادر نیست با تناهی خویش کنار بیاید. این تصور که من در بازه‌ای بی‌نهایت ناچیز از زمان پا به هستی می‌گذارم و از آن برای همیشه خارج می‌شوم، چهارستون هستی‌ام را به لرزه درمی‌آورد.

‏از دیرباز، دین و فلسفه بر عهده گرفته‌اند که آدمی را از این دهشت نجات بخشند. علم، تکنولوژی، روان‌شناسی و امثال آن هم تلاش‌هایی در همین جهت بوده و هستند. مزایای هیچ کدام از آن‌ها را نباید نادیده گرفت. ولی دردِ تناهی به‌قوت خود باقی‌ست، و چیزی از آن کم نشده است.

‏دیدگاهی که در دهه‌ی ۱۷۹۰ در آلمان، به‌ویژه با مساعی فیشته و رمانتیک‌ها، شکل گرفت و تا هگل و کی‌یرکگور و نیچه و هایدگر و فراتر از آن‌ها، به انحای مختلف ولی در همان چهارچوب، بسط و تحول یافت، وجود "نسبتی ذاتی میان انسان و خدا/انسان و هستی" بود، به معنی نوعی مشارکت در خلقت/در هستی!

‏اضطراب و اندوهِ تناهی انسانی دارای متضایفی در طرف دیگر است، یعنی در طرف نامتناهیت. همانقدر که تناهی فقط در نامتناهیت است که نجات می‌یابد، نامتناهیت نیز فقط در تناهی و با تناهی محقق و بالفعل می‌شود.

‏آدمی متناهی‌ست. نامتناهی‌ای که در برابر تناهی باشد، خودش متناهی‌ست. پس نامتناهی حقیقی، متناهی را در بردارد. متناهی به نامتناهی وابسته است، و نامتناهی هم به متناهی. اما در حالی که امور متناهی پدید می‌آیند و از بین می‌روند، نامتناهی فقط بسط می‌یابد، ولی نابود نمی‌شود. ‏تناهی دقیقه‌ای ذاتی از نامتناهی است، هرچند مصادیق امور متناهی دقیقه‌ای از نامتناهی نیستند، بلکه هر امر متناهی در بازه ای که فرصت حیات می‌یابد، نقش خود را در سیر و بسط امر نامتناهی ایفا می‌کند و در می‌گذرد. تناهی و نامتناهیت نوعی فرایند را برمی‌سازند. اصالت با همین ‏فرایند است و تناهی و نامتناهیت صرفاً دو دقیقه از آن‌اند که هرگاه در استقلال از یکدیگر تلقی شوند، انتزاعی (فاقد حقیقت) هستند. اما آدمی از میان امور متناهی شانی خاص دارد. زیرا نامتناهیت در آدمی‌ست که به اوج کمال و تحقق‌اش دست می‌یابد. البته آدمی به‌طور پیشفرض فاقد این شان است، ‏یعنی فقط قوه‌ی آن را دارد که دقیقه‌ای از بسط و تحقق امر نامتناهی بشود. این‌که این قوه به فعلیت برسد، موکول به اراده‌ی عقلانی انسان است. انسان هنگامی به عالی‌ترین وجه اراده می‌ورزد و لذا هنگامی آزاد است که آزادانه مجال دهد که از طریق او نامتناهیت محقق شود.

منبع: Seyed_Masoud_Hosseyni">کانال نویسنده
@bashgahandishe @hekmatenamotanahi

Читать полностью…

.
حضورِ نمایندهٔ سفیر ژاپن خانم «هاتوری» در رویداد زوال تکرارشونده
کاری از مدرسهٔ مطالعات فضا باشگاه اندیشه

Читать полностью…

هم‌اکنون در

http://meet.google.com/uwi-fczx-ise

Читать полностью…

گزارش دیداری
نشست دوم تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی

از روایت تا کنشگری
تجربه ای میدانی از تئاتر شورایی با کودکان مهاجر
همراه با معرفی گروه هنری تئاتر کوچ‌گر

با حضور و ارائه

سارا امیری
تسهیل‌گر و مربی تئاتر شورایی

شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۴
ساعت ۱۸

درباره نشست:

تئاتر شورایی برای ما نه ابزار آموزش، که بستری برای بازآفرینی واقعیت شد؛ جایی که کودک، صرفاً دریافت‌کننده نبود، بلکه کنشگر صحنه و تغییر بود.
در این تجربه، پرسش‌هایی شکل گرفت:
چه می‌شود وقتی کودکِ مهاجر، دیگر «موضوع پروژه» نیست، بلکه «روایتگر زندگی» می‌شود؟
چطور می‌توان با تئاتر، فضایی امن ساخت برای آگاهی، انتخاب، و امید؟
و چگونه می‌شود از دل سکوت‌های تحمیل‌شده، گفت‌وگویی جمعی ساخت؟

در این ارائه، مروری خواهیم داشت بر مسیر شکل‌گیری این تجربه، چالش‌ها، لحظات روشن، و چیزهایی که از کودکان آموختیم؛ کودکانی که شاید پناهجو بودند، اما بی‌پناه نبودند.

@ejraaschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
🔰 کارگاه ژاپنولوژی انجمن مطالعات معماری ژاپن باشگاه اندیشه با هدایت دکتر زهیر متکی برگزار می‌کند:

زوال تکرارشونده در معماری ژاپن

دوشنبه، ۱۲ خردادماه ۱۴۰۴، از ساعت ۱۷:۳۰
حضوری و مجازی

درباره‌ی نشست را از اینجا بخوانید.

📌 حضور برای عموم آزاد و رایگان است.
📍 مکان برگزاری: خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، باشگاه اندیشه
💻 برای شرکت مجازی در گوگل میت، به دبیر اجرایی انجمن مطالعات معماری ژاپن در تلگرام پیام بدهید.

#مطالعات_فضا #معماری_و_شهر #ژاپن #ژاپنولوژی #متکی #ذکیپور #خاقانی #باشگاه_اندیشه

@fazaschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

.
🔹 سنت‌گرایی علیه سنت
جستاری دربارۀ بحرانِ معرفت‌شناختی در جامعۀ ایرانی به بهانۀ درگذشت فیلسوف معاصر السدیر مک اینتایر

🔹 نویسنده: محمدرضا لبیب


در این جستار، با نگاهی گذرا به آراء آلاسدیر مک‌اینتایر، فیلسوف اخلاق و سنت‌پژوه فقیدِ برجستهٔ معاصر، می‌کوشم راهی بیابم برای درک معنای سنت، عقلانیت سنت‌بنیاد و نیز آسیب‌شناسی سنت‌گرایی‌هایی که به انقطاع از سنت انجامیده‌اند. سپس با تصویر کردن برخی کشمکش‌های مربوط به سنت در جامعهٔ معاصر ایران، نشان خواهم داد که چگونه آن‌چه در ظاهر دفاع از سنت به‌نظر می‌رسد، ممکن است به نقض مبانی آن بینجامد.

مسیر این جستار، سفری است میان نظریه و واقعیت، میان اندیشهٔ سنت به‌مثابه زمینهٔ عقلانیت و تجربهٔ سنت‌زدایی از درون، که در آن سنت‌گرایان ممکن است، ناخواسته یا عامدانه، سنت را بی‌جان کرده و آن را از نقش تاریخی و زنده‌اش تهی کنند.

متن کامل این مقاله را این‌جا بخوانید:
https://jomhourifalsafe.com/magazine/macintyre-traditionalism/

                     «جمهوری فلسفه و ادبیات»

Читать полностью…

.
سلسله نشست‌های ماهانه گروه خانواده ایرانی و مسائل اجتماعی با همکاری باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

همخوانی و بررسی کتاب های حوزه خانواده؛

نشست پانزدهم
کتاب درآمدی به مطالعات خانواده، مولف: جان برناردز
فصل چهارم؛ خانواده ها در جامعه


ساعت ۱۸
روز سه شنبه
ششم خرداد ماه ۱۴۰۴

تسهیل‌گر نشست:

دکتر علی نوری
جامعه شناس و مدرس دانشگاه

@bashgahandishe

Читать полностью…

چکیدۀ ارائه نشستِ ما و مک‌اینتایر

مک‌اینتایر و کالبدشکافی روایی پروژه روشنگری

📝دکتر علیرضا بهشتی

السدیر مک‌اینتایر (۱۹۲۹-۲۰۲۵) جستجوگری خستگی‌ناپذیر در علل شکست پروژه روشنگری و پایان عصر انحصار مشروعیت عقلانیت مدرن بود. درک تاریخمندی و پیوستگی فرهنگی سنت اخلاق مدرن و لیبرالیسم به‌مثابه ایدئولوژی سیاسی آن، وی را به توصیف، تبیین و تحلیل تنوع و تعدد عقلانیت منظومه‌های اخلاقی رهنمون گشت، بی‌آنکه به ورطه‌های نسبی‌گرایی مطلق معرفتی و پوچ‌انگاری پست‌مدرنیسم نونیچه‌ای درغلتد. چنین شد که یکی از درخشان‌ترین تفاسیر از نهادهای اجتماعی مدرن (از جمله دانشگاه)، خاستگاه‌ها و کارکردهای آن را در آثار برجای مانده از او می‌توان یافت. اما شناخت اندیشه این فیلسوف اخلاق و سیاست که کتاب‌هایش به زبان‌های زنده دنیا ترجمه و منتشر شد برای ما ایرانیان سده بیست‌و‌یکم چه پیامدهایی دارد و چگونه ما را در فهم بحران‌های معرفت‌شناختی‌مان یاری می‌دهد؟

@dialogeschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

مدرسه مطالعات اجرای باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

نشست دوم تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی

از روایت تا کنشگری
تجربه ای میدانی از تئاتر شورایی با کودکان مهاجر

همراه با معرفی گروه هنری تئاتر کوچ‌گر

با حضور و ارائه

سارا امیری
تسهیل‌گر و مربی تئاتر شورایی

شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۴
ساعت ۱۸

درباره نشست:

تئاتر شورایی برای ما نه ابزار آموزش، که بستری برای بازآفرینی واقعیت شد؛ جایی که کودک، صرفاً دریافت‌کننده نبود، بلکه کنشگر صحنه و تغییر بود.
در این تجربه، پرسش‌هایی شکل گرفت:
چه می‌شود وقتی کودکِ مهاجر، دیگر «موضوع پروژه» نیست، بلکه «روایتگر زندگی» می‌شود؟
چطور می‌توان با تئاتر، فضایی امن ساخت برای آگاهی، انتخاب، و امید؟
و چگونه می‌شود از دل سکوت‌های تحمیل‌شده، گفت‌وگویی جمعی ساخت؟

در این ارائه، مروری خواهیم داشت بر مسیر شکل‌گیری این تجربه، چالش‌ها، لحظات روشن، و چیزهایی که از کودکان آموختیم؛ کودکانی که شاید پناهجو بودند، اما بی‌پناه نبودند.

@ejraaschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
گزارش دیداریِ نشستِ

دفاع غیرمتافیزیکی رورتی از روشنگری

با ارائهٔ
دکتر مرتضی نوری
پژوهشگر و مترجم فلسفه
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چهارشنبه
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰

مدرسهٔ مطالعات مدرنیته و نقد متافیزیک
@bashgahandishe

Читать полностью…

فرشاد مؤمنی: حرکت به سمت توزیع عادلانه قدرت، راه نجات امروز ماست.


به مناسبت روز جهانی کارگر، ۱۱ اردیبهشت۱۴۰۴ ، گروه علمی، تخصصی صلح انجمن جامعه شناسی ایران با همکاری مدرسه مطالعات نقد اقتصاد سیاسی باشگاه اندیشه، نشستی با موضوع «جایگاه کارگران در ساخت ساختمان صلح اجتماعی» را برگزار کردند که گزارش مکتوب این نشست را می‌توانید اینجا بخوانید.


#انجمن_جامعه‌شناسی #صلح #اقتصاد_سیاسی #باشگاه_اندیشه

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

.

گزارش دیداریِ نشستِ
جایگاه کارگران در ساختمان صلح اجتماعی

گروه علمی - تخصصی صلح انجمن جامعه‌شناسی ایران با همکاری مدرسه مطالعات نقد اقتصاد سیاسی باشگاه‌اندیشه به مناسبت روز جهانی کارگر

با حضورِ

فرشاد مومنی
محمد مالجو
مهسا اسدالله‌نژاد
خلیل میرزایی

دبیر نشست: حسن امیدوار

#انجمن_جامعه‌شناسی #صلح #اقتصاد_سیاسی #باشگاه_اندیشه

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

▫️
🖋 خیام در میان ما
‎«خیام، آی خیام! ...ـ»

خیام در فرهنگ، شعر و ادبیات ما ایرانیان، از هر نگاه، «دیگری» است. آن دیگری، که به هیچ‌ راه و روشی، نمی‌توانیم او را به میان خود باز آوریم، یا با او یگانه شویم. هم‌این که با او یگانه می‌شویم، از ما می‌گریزد؛ و در بی‌گانگی، دوباره به سوی ما بازمی‌گردد. هم‌این که به زندگی، دل می‌بندیم؛ آونگ مرگ را می‌گرداند و از گذرندگی «آن» و «دم» سخن می‌گوید؛ و هم‌این که در اندیشه‌ی مرگ فرو می‌رویم؛ به باده‌ای، رستاخیزی برمی‌انگیزد. چنان که، زندگانیِ سرودانْ‌سرودِ خیام در میان ما، خود پرتوی از رستاخیز است.

ای دوست! بیا! تا غم فردا نخَوریم
وین یک دمِ عمر را غنیمت شِمَریم

فردا که از این دیرِ کهن درگذریم
با هفت هزار سالگان، سر به سَریم

خیام، که ــ به گفته‌ی داریوش شایگان ــ نه عارف روزگارش بود، نه پی‌رو سخت‌پای ارسطوییان، و نه شاعرِ سرشناس، به روزگاران (جامی در بهارستان، بخش شعر و شاعری، نام او را حتی در میان ۳۵ شاعر برگزیده نیاورده و ترانه‌ای از او بازننوشته است)؛ ناگهان صاعقه‌وار در سده‌ی بیستم درخشیدن آغازید.
زیر بار درخشش ترانه‌های خیام در آغاز سده‌ی بیستم، ذکاءالملک فروغی (پدر)، در شماره‌ی دوم آوریل ۱۹۰۳ی روزنامه‌ی تربیت، او را «شاعرِ فیلسوف» خواند و نوشت: «رباعیات خیام دارای مطالب فلسفه و تصوف است، با بعضی آزادی افکار که علمای آن زمان پسند نکرده، بر او تاخته و تهمت بی‌دینی به او زده‌اند. اما دانشمندان دنیا، امروز او را ولتر مشرق می‌نامند؛ بلکه بعضی خیام را از ولتر بالاتر می‌دانند.» این یادداشت، در شمار نخستین بازشناسی‌های خیام از پس سده‌ها در زبان فارسی است.

کارکرد دوگانه‌ی اندیشه‌های پنهان در ترانه‌هایی که اکنون به نام خیام شناخته و زبان‌زد است، در دگرگونی نگاه به شعر و ادبیات کارگر افتاد. بازی هدایت در بوف کور با مرگ، یادآور اندیشه‌های خیام در ترانه‌های او است و با این بازی، خواست تا به سویه‌ی دیگرگونه‌ی مرگ راه برد. در برابر او، نیما با واسازی پاره‌های اندیشه‌ی شناور در ترانه‌های خیام، کوشید تا سویه‌ی پیوسته‌ی آن اندیشه‌ها را در آینه‌ی شعر فارسی بازیابد. برای نمونه، پیوستگی سخن خیام، «این کوزه‌گر دهر، چنین جام لطیف/ می‌سازد و باز بر زمین میزندش» را با سخن غزالی در نوشتارِ حکمت مخلوقات، بازجست؛ و نوشت: آیا آن رساله، نباید این رباعی را پدید آورد؟ از دید نیما، اندیشه زاینده‌ی اندیشه است. او که گرایشِ آزاداندیشی در شعر فارسی را شناخته بود، سویه‌ی دگربودگی ترانه‌های خیام را در دگربودگی شعر فارسی بازشناخت. چرا نباید بپذیریم که مانندِ خیام‌ها، بارها این رباعی را سروده‌اند. از دید او، «هیچ شخصی این‌قدر متمایز و مجرد یافت نمی‌شود، و باید این شخصیت بزرگ در پیرامون شخصیت‌های دیگر، کم‌وبیش، کوچک و بزرگ و شبیه خودش باشد.» (درباره شعر و شاعری، ص۱۰۲). با این نگاه، ترانه‌های خیام در آغاز سده‌ی بیستم، خون تازه‌ای در رگ شعر و ادبیات فارسی دواند.

‎👉دگرگونیِ شیوه‌ی نوشتن شعر از نگاه دهخدا

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‌ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
/channel/OnPersianLanguage/

Читать полностью…

.
مدرسهٔ مطالعات مدرنیته و نقد متافیزیک باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

دفاع غیرمتافیزیکی رورتی از روشنگری

با ارائهٔ
دکتر مرتضی نوری
پژوهشگر و مترجم فلسفه
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چهارشنبه
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰

📝دربارهٔ نشست:

ریچارد رورتی از رهگذر مباحثاتی پیگیر با بسیاری از اندیشمندان مدافع یا منتقد روشنگری، رویکرد جدیدی برای ارزیابی این جنبش پیشنهاد می‌دهد. این رویکرد عمدتاً مبتنی بر نگرشی پراگماتیستی‌ست که می‌کوشد حساب اعتبار ارزش‌های روشنگری را از اعتبار دفاعیه‌های فلسفی و نظریِ آن جدا کند. به زعم او، این راهکار می‌تواند ارزش‌های پایۀ روشنگری _ از جمله آزادی، برابری و همبستگی انسانی _ را از لرزش‌های گاه و بیگاهِ دستگاه‌های عریض و طویل فلسفی مصون بدارد. این رویکرد، افزون بر این، می‌تواند از تأثیر رویکردهای رِوایی بر گسترش همبستگی انسانی پرده بردارد و نقش انکارناپذیر چهره‌های بیرون از قلمرو فلسفه، یعنی هنرمندان و رمان‌نویسان، را برجسته کند.

@bashgahandishe

Читать полностью…

.
مدرسه مطالعات مدرنیته و نقد متافیزیک باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

فهم مارکس از مدرنیته

با ارائهٔ میلاد عمرانی

📝دربارهٔ نشست

۲۸ خرداد ۱۴۰۴، ساعت ۱۸

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه ناییی، پلاک ۲۳

@bashgahandishe

Читать полностью…

🌱 به یادگار از رویداد
زوال تکرارشونده در معماری ژاپن
مورخ ۱۲ خرداد ۱۴۰۴

@fazaschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

جناب آقای حاجیلری


خبر تأثربرانگیز درگذشت برادر گرامیتان، موجب اندوه برای دوستان شما در باشگاه اندیشه شد.

این مصیبت را به شما و خانوادهٔ گرامی تسلیت می‌گوییم و از درگاه حضرت حق برایتان صبر و شکیبایی آرزومندیم. امید است ایشان در سایهٔ رحمت الهی آسوده، و در آرامش ابدی غنوده باشند.

@bashgahandishe

Читать полностью…

پوشهٔ شنیداری
نشست دوم تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی

از روایت تا کنشگری
تجربه ای میدانی از تئاتر شورایی با کودکان مهاجر
همراه با معرفی گروه هنری تئاتر کوچ‌گر

با حضور و ارائه

سارا امیری
تسهیل‌گر و مربی تئاتر شورایی

شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۴
ساعت


@ejraaschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

درباره نشست
زوال تکرارشونده در معماری ژاپن

معماری چه نسبتی با زمان دارد؟ چه زمانی کهنه و زهواردررفته به شمار می‌آید تا مرمت شود و یا چه زمانی باید دوباره از نو بنیاد نهاده شود؟ اصالت اثر به چیست؟ آیا چنین پرسش‌هایی با پاسخ‌هایی جهان‌شمول همراه است؟ مطالعات فرهنگی و میان‌فرهنگی به ما گوشزد می‌کند که مفاهیم را با دقتی بیشتر خوانش کنیم و به تفاوت زمینه‌ها نگاهی عمیق‌تر داشته باشیم. نشست پیش رو نخستین رویداد عمومی انجمن مطالعات معماری ژاپن است که پس از برگزاری سه دوره کارگاه «ژاپنولوژی: کارگاهی برای معماری‌اندیشی» با هدایت دکتر زهیر متکی برپا خواهد شد. هدف از این نشست، مروری تطبیقی بر برخی مفاهیم معماری و فرهنگ ژاپنی است و روایت‌هایی که ما را با برخی جنبه‌های معماری شرقی آشنا کند.

پنل نخست با پخش مستندی کوتاه از نگاه بیول‌ چون هان آغاز می شود تا به تفاوت مفهوم اصالت در جهان‌بینی شرقی اشاره کند. در ادامه روایت‌هایی کوتاه از یکی از شاخص‌ترین آثار معماری ژاپن، یعنی ایزدکده‌ی ایسه ارائه خواهد شد و با ارائه‌هایی کوتاه از پژوهشگران انجمن همراه خواهیم شد. در بخش دوم این نشست، پنل دوم به صاحب‌نظران و اساتید هیئت علمی از معماری و علوم انسانی اختصاص یافته است. در این بخش از ارائه‌دهندگان دعوت شده است تا با نگاهی تحلیلی، پلی بین معماری و اندیشه‌ی ایرانی با ژاپنی برقرار کنند و نقدهایی بر انگاره‌های معماری ژاپنی داشته باشند. در حاشیه‌ی این نشست نمایشگاهی از آثار و پوسترهای دانشجویان ادوار ژاپنولوژی برپا خواهد شد. حضور در این نشست و نمایشگاه آزاد و رایگان است.

برنامه مشروح:

1️⃣ پنل نخست: روایت‌هایی از ایسه | ۱۷:۳۰ - ۱۹:۰۰

🔺 پخش مستند کوتاه: رازآلودگی اصالت؛ نگاهی به ایزدکده‌ی ایسه| با نگاهی به آراء بیونگ چول هان
🔺 روایت نخست: ایسه: کشتی تسئوس در ساحل ژاپنی| شیدا مظلوم‌نژادری
🔺 روایت دوم: روزنه‌ای به قلب ایسه: مروری بر عکس‌های تاریخی| امیرمهدی بصیری
🔺 روایت سوم: از دریچه‌ی دیگری: ایزدکده ایسه از نگاه معماران و غربیان| امیرحسین مقتدایی
🔺 روایت چهارم: شاکه: قاب بندی مناظر در باغسازی ایران و ژاپن| زهرا سلامی‌نیا
🔺 روایت پنجم: روایت فضا در معماریِ انیمه|نیلوفر مرندی

2️⃣ پنل دوم: نقد و نظر | ۱۹:۳۰ - ۲۱

🔺 نقد نخست: از بازسازی تا بازبهسازی
▫️ دکتر زهیر متکی، عضو هیئت علمی معماری دانشگاه شهید بهشتی

🔺 نقد دوم: مفهوم «دو» به مثابه روش بهسازی
▫️ دکتر بهمن ذکی پور، پژوهشگر فلسفه، استاد دانشگاه میجی (برخط)

🔺نقد سوم: ژاپنیات ما، ساختن دیگری از خود
▫️ دکتر سعید خاقانی، عضو هیئت‌علمی معماری دانشگاه تهران

◀️ نمایشگاه آثار دانشجویان ادوار ژاپنولوژی در حاشیه‌ی نشست برگزار می‌شود.

📍 مکان برگزاری: خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، شبستان اندیشه
💻 برای شرکت مجازی در گوگل میت، به دبیر اجرایی انجمن مطالعات معماری ژاپن پیام بدهید:
t.me/theoros

#مطالعات_فضا #معماری_و_شهر #ژاپن #ژاپنولوژی #متکی #ذکیپور #خاقانی #باشگاه_اندیشه

@fazaschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

این نشست صرفا به صورت آنلاین در این نشانی برگزار می‌شود.

Читать полностью…

💠 سومین مدرسه فصلی طومار اندیشه
🌱 بهار ۱۴۰۴

💠 درآمدی بر شناسایی مهم‌ترین نهادهای حامی علوم انسانی در ایران و جهان
🌾 خوشه‌ی موضوعی: فرصت‌های تأمین مالی در علوم انسانی

▪️مهلت ثبت‌نام زودهنگام: ۲۴ اردیبهشت تا ۱۴ خرداد
▫️آخرین مهلت ثبت‌نام: ۲۰ خرداد

👤 ۴ استاد | ۵ ارائه | فقط آنلاین
📃با گواهی طومار اندیشه

1️⃣ مؤسسه حامی علوم انسانی
👤جواد درویش | مدیرعامل موسسه حامی
پنج‌شنبه ۲۲ خرداد | ساعت ۱۷ تا ۱۸:۳۰

2️⃣ بنیاد ملی علم ایران
👤حمید امیرچخماقی | مشاور ریاست بنیاد ملی علم ایران
پنج‌شنبه ۲۲ خرداد | ساعت ۱۹ تا ۲۰:۳۰

3️⃣ بنیاد تحقیقات آلمان (DFG)
👤پیمان اسحاقی | دانشگاه آزاد برلین
شنبه ۲۴ خرداد | ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰

4️⃣ شورای تحقیقات اروپا (ERC)
👤ادموند هایس | دانشگاه لایدن
پنج‌شنبه ۲۹ خرداد | ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰

5️⃣ بنیاد گِردا هِنگِل آلمان
👤پیمان اسحاقی | دانشگاه آزاد برلین
پنج‌شنبه ۲۹ خرداد | ساعت ۲۰ تا ۲۱:۳۰

ثبت‌نام از راه تلگرام و ایمیل:
@toumareandisheh
Toumareandisheh@gmail.com

📝هزینه، طرح‌درس‌ و رزومه‌‌ را در سایت بخوانید.

🆔 سایت | تلگرام | اینستاگرام

Читать полностью…

چکیدۀ ارائه نشستِ ما و مک‌اینتایر

ALASDAIR MACINTYRE ON MORALITY, HUMAN RIGHTS, AND NARRATIVE ETHICS

📝دکتر حاج محمد لگنهاوزن

Abstract: This paper offers an Islamic perspective on MacIntyre's critique of modern moral discourse, human rights, and on his advocacy of narrative ethics. MacIntyre argues that modern morality, characterized by expressivism and emotivism, obscures genuine moral reasoning, as seen in the unresolved debates between utilitarianism and rights-based ethics, which he collectively terms "Morality." As an alternative, he proposes a teleological, Aristotelian-Thomistic framework enriched by narrative ethics, using life stories of figures like Vasily Grossman and Sandra Day O’Connor to illustrate how moral decisions should align with human flourishing rather than abstract principles or consensus. MacIntyre’s skepticism toward human rights leads him to view them as fictions that lack grounding and inhibit practical reasoning, though MacIntyre later concedes their rhetorical necessity in contemporary discourse, as seen in his analysis of the stance of the Catholic Church. From a Muslim viewpoint, Despite the value of MacIntyre’s narrative approach and critique of modern moral impasses, his framework for resolving fundamental disagreements is questionable, given that moral truth does not depend on consensus. There are parallels with Islamic concepts like patience (sabr) and eschatological waiting (intizār), reflected in the epigram from George Campbell Hay’s poem that MacIntyre discusses, and which resonates with Qur’anic virtues. A cautious endorsement of human rights language for Muslims is suggested, integrating it with Islamic notions of justice and Haqq (truth) within culturally rooted narratives. While the value MacIntyre’s insights is undeniable, there remains room for skepticism about his proposals for overcoming moral impasses. It is argued that there is a need for critical engagement with modern moral language while staying true to Islamic ethical traditions.

@dialogeschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

مدرسۀ مطالعات دیالوگ باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:
ما و مک‌اینتایر

مک‌اینتایر، اخلاق، حقوق بشر و روایت‌گرایی اخلاقی

دکتر حاج محمد لگنهاوزن
استاد دانشگاه و پژوهشگر فلسفۀ اخلاق، معرفت‌شناسی


مک‌اینتایر و کالبدشکافی روایی پروژه روشنگری

دکتر علیرضا بهشتی
استاد دانشگاه و پژوهشگر فلسفۀ سیاسی

📝چکیدۀ ارائه‌ها را در پیوست بخوانید.

پنجشنبه
8 خرداد 1404
ساعت 16

خیابان انقلاب اسلامی، خیابان وصال شیرازی، کوچه نائبی، پلاک 23

@dialogeschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

.
پوشهٔ شنیداری

دفاع غیرمتافیزیکی رورتی از روشنگری

با ارائهٔ
دکتر مرتضی نوری
پژوهشگر و مترجم فلسفه
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چهارشنبه
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰
مدرسهٔ مطالعات مدرنیته و نقد متافیزیک
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
پوشهٔ شنیداریِ گفت‌و‌گویی دربارهٔ کتاب
تک‌شاخ؛ یک مدل اقتصادی-سیاسی
بر مبنای سوسیالیسم

با حضورِ
بیژن صباغ
میلاد عمرانی

۲۵اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

پوشهٔ شنیداریِ نشستِ
جایگاه کارگران در ساختمان صلح اجتماعی

گروه علمی - تخصصی صلح انجمن جامعه‌شناسی ایران با همکاری مدرسه مطالعات نقد اقتصاد سیاسی باشگاه‌اندیشه به مناسبت روز جهانی کارگر

با حضورِ

فرشاد مومنی
محمد مالجو
مهسا اسدالله‌نژاد
خلیل میرزایی

دبیر نشست: حسن امیدوار

#انجمن_جامعه‌شناسی #صلح #اقتصاد_سیاسی #باشگاه_اندیشه

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

مدرسه مطالعات اجرای باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

نشست دوم تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی

از روایت تا کنشگری
تجربه ای میدانی از تئاتر شورایی با کودکان مهاجر

همراه با معرفی گروه هنری تئاتر کوچ‌گر

با حضور و ارائه

سارا امیری
تسهیل‌گر و مربی تئاتر شورایی

شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۴
ساعت ۱۸

درباره نشست:

تئاتر شورایی برای ما نه ابزار آموزش، که بستری برای بازآفرینی واقعیت شد؛ جایی که کودک، صرفاً دریافت‌کننده نبود، بلکه کنشگر صحنه و تغییر بود.
در این تجربه، پرسش‌هایی شکل گرفت:
چه می‌شود وقتی کودکِ مهاجر، دیگر «موضوع پروژه» نیست، بلکه «روایتگر زندگی» می‌شود؟
چطور می‌توان با تئاتر، فضایی امن ساخت برای آگاهی، انتخاب، و امید؟
و چگونه می‌شود از دل سکوت‌های تحمیل‌شده، گفت‌وگویی جمعی ساخت؟

در این ارائه، مروری خواهیم داشت بر مسیر شکل‌گیری این تجربه، چالش‌ها، لحظات روشن، و چیزهایی که از کودکان آموختیم؛ کودکانی که شاید پناهجو بودند، اما بی‌پناه نبودند.

@ejraaschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

تک‌شاخ در آینه‌ی نقد:
گفت‌وگو با بیژن صباغ درباره‌ی یک مدل سوسیالیستی برای برنامه‌ریزی اقتصادی

در ادامه‌ی سلسله‌نشست‌های مدرسه‌ی نقد اقتصاد سیاسی باشگاه اندیشه، جلسه‌ای به نقد و بررسی کتاب تک‌شاخ، نوشته‌ی بیژن صباغ، اختصاص یافت. این کتاب تلاشی است برای ارائه‌ی الگویی نوین در برنامه‌ریزی اقتصادی بر مبنای سوسیالیسم، و در پاسخ به خلأ نظری و راهبردی نیروهای چپ در مواجهه با بحران‌های اخیر ایران نوشته شده است. آنچه در این گزارش می‌خوانید، گفت‌وگوی مستقیم میان میلاد عمرانی، دبیر مدرسه‌ی مطالعات نقد اقتصاد سیاسی، و نویسنده‌ی کتاب است؛ گفت‌وگویی که در آن سؤالاتی بنیادی درباره‌ی ساختار نظری، امکان‌پذیری عملی و نسبت الگوی پیشنهادی کتاب با تجربه‌ی تاریخی سوسیالیسم مطرح می‌شود.


میلاد عمرانی: انگیزه‌ی اصلی شما برای نوشتن این کتاب چه بود؟

بیژن صباغ: بعد از اعتراضات شهریور ۱۴۰۱، شاهد بودم که هیچ‌یک از نیروهای چپ موجود، پاسخی سوسیالیستی برای وضعیت ارائه ندادند. حتی در فضای موجود ایران، بسیاری از نیروهای چپ نیز الگوهای لیبرالی را پذیرفته بودند. بنابراین، تصمیم گرفتم کتاب تک‌شاخ را با الهام از کتاب پیش‌سوی یک سوسیالیسم مدرن بنویسم تا تصویری اولیه از یک پاسخ سوسیالیستی به وضعیت ارائه دهم.

میلاد عمرانی: چارچوب فکری و نظری کتاب چیست؟

بیژن صباغ: این کتاب تلاش دارد الگویی برای برنامه‌ریزی سوسیالیستی در سطح اقتصاد خرد و کلان ارائه دهد. برخلاف الگوی مشارکتی که سعی می‌کند درون مناسبات سرمایه‌داری و به‌شکل خرد در کارخانه‌ها فضای دموکراتیکی برای کارگران ایجاد کند، و همچنین برخلاف برنامه‌ریزی مبتنی بر بازار که تعیین قیمت و توزیع درآمد را به مکانیزم‌های بازار واگذار می‌کند، الگوی پیشنهادی من مبتنی بر برنامه‌ریزی متمرکز سوسیالیستی است. این الگو نه در سرمایه‌داری، بلکه پس از یک انقلاب سوسیالیستی قابل اجراست. می‌توان گفت سیستم برنامه‌ریزی تک‌شاخ در مناسبات سوسیالیستی، فضایی شبه‌بازار ایجاد می‌کند.

میلاد عمرانی: نسبت این سیستم با بازار به‌عنوان مکانیزم شناسایی قیمت‌ها در مناسبات سرمایه‌داری چیست؟ با توجه به اینکه در جامعه‌ی سوسیالیستی دیگر بازاری برای کشف قیمت‌ها وجود ندارد، شبه‌بازاری که شما مطرح می‌کنید، صرفاً اشتراک لفظی با بازار دارد. بنابراین، مکانیزم عملی برنامه‌ی شما چیست و چه جایگزینی برای بازار ارائه می‌کند؟

بیژن صباغ: یکی از مشکلات بازار در سرمایه‌داری این است که عوامل متعدد و مبهمی بر قیمت‌گذاری تأثیر می‌گذارند و برنامه‌ریز کنترلی بر تطابق قیمت با ارزش واقعی کالاها ندارد. در نتیجه، قیمت‌ها معمولاً به یک میانگین اتفاقی می‌رسند که تحت تأثیر همان عوامل نامشخص است و ممکن است فردا تغییر کند. اما در تک‌شاخ، فضای شبه‌بازار به گونه‌ای طراحی شده که تمامی ابهامات و عوامل انحراف‌زا از بین می‌روند. در این فضا، قیمت دقیقاً با ارزش کالا منطبق می‌شود، چراکه همه‌ی کالاها و فرایند تولید آن‌ها برای شورایی که مسئول برنامه‌ریزی و کنترل است، کاملاً شفاف و قابل رؤیت است. در واقع، بازار در این‌جا مکانیزم نیست، بلکه فضاست.

میلاد عمرانی: برنامه‌ی شما چه پاسخی به چالش‌هایی می‌دهد که شوروی، به‌عنوان کشوری که تجربه‌ی انقلاب سوسیالیستی را پشت سر گذاشته، با آن‌ها مواجه بود؟ اگر برنامه‌ی شما نتواند با واقعیت تاریخی پیوند بخورد و با چالش‌های اساسی درگیر نشود، تبدیل به یک نظرورزی تخیلی و سترون می‌شود.

بیژن صباغ: بله، این درست است که برنامه‌ی من بر مبنای جامعه‌ی سوسیالیستی طراحی شده، و از این نظر می‌توان آن را تخیلی دانست. اما این تخیل، صرفاً نظرورزی نیست. نمونه‌هایی از این برنامه در دوران آلنده در شیلی پیاده‌سازی شد (گرچه با کودتا متوقف شد)، و در برخی بخش‌های شوروی نیز اجرا شد و موفق بود. درباره‌ی شوروی باید گفت که این کشور از همان ابتدا مسیر سوسیالیسم را در پیش نگرفت. به‌جای سوسیالیستی کردن زمین‌های کشاورزی، آن‌ها را میان دهقانان تقسیم کرد تا حمایت‌شان را جلب کند. سپس، با اجرای برنامه‌ی توسعه‌ی صنعتی (نپ) و در ادامه، روی کار آمدن استالین، روشن شد که شوروی در واقع یک سرمایه‌داری دولتی است و نه یک دولت سوسیالیستی برآمده از جامعه‌ای سوسیالیستی. با این حال، در جاهایی که صنایع بزرگ و سنگین ملی شدند، برنامه‌ریزی اقتصادی ـ با وجود نقدهایی که تروتسکی به آن وارد می‌کرد ـ مؤثر واقع شد.

@bashgahandishe

Читать полностью…

.
🔹نشست حضوری «نقد و گفت‌وگو دربارهٔ کتاب کارستان سخن؛ درهم‌تنیدگی تخیل و واقعیت در شاهنامه»

با حضور:‌
  محمد دهقانی
  امیر مازیار
  ندا غیاثی (نویسندهٔ کتاب)

🔹یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴، ساعت ۲۰-۱۸

🔹تهران، خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچهٔ نایبی، پلاک ۲۳ (35.702529,51.400465,17z/data=!4m4!3m3!8m2!3d35.7023611!4d51.4005?hl=en&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MTEyNC4xIKXMDSoASAFQAw%3D%3D">نقشهٔ گوگل)
        

کارستان سخن درآمدی است برای درک جهان متن شاهنامه و کارکردهای آن بدین مقصود که با عبور از دوگانۀ تاریخ-ادبیات، که در تفسیر متن غالب بوده، طرحی تازه برای رویارویی با «سخن» فردوسی به دست دهد. نویسنده در ابتدا با رویکردی هرمنوتیکی کوشیده نسبت متن را با تاریخ و ادبیات یا به‌طور کلی‌تر واقعیت و تخیل روشن کند و نشان دهد که امر تخیلی-ادبی امری غیرواقعی نیست و ازاین‌رو «روایت ادبی» شاهنامه راهی به حقیقت دارد.

سپس، با تکیه بر همین رویکرد و تجزیه و تحلیل متن شاهنامه و شاکلۀ روایی و استعاری آن به بررسی شیوۀ روایت (بازسازی خیالی) گذشته در شاهنامه پرداخته و اهمیت شناختی-اخلاقی آن را تشریح کرده است.

* شرکت در این نشست برای همهٔ علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.

                          «جمهوری فلسفه و ادبیات»

Читать полностью…