Telegram-канал chalesh_library - کتابخانه و خانهٔ فیلم مجازی چالش: Unsorted

کتابخانه و خانهٔ فیلم مجازی چالش

10 Jun 2025 01:01

📕 دیکتاتورها و سینما

🖊 نویسنده: بیژن اشتری

@chalesh_library 🎬 🔨

کتابخانه و خانهٔ فیلم مجازی چالش

10 Jun 2025 00:10

🟡🔴 اقتصاد در کشورهای اقتدارگرا

🖊 بیژن اشتری

🔸 شـوروی زمانی به تولیـد و ساخت اتومبیل "لادا" رو آورد که با ماهـوارهٔ اسپوتنیک‌اش فضا را فتح کرده و با سیستم‌های موشکی‌اش حرف اول را در جهان تسلیحات می‌زد. اما عجیب آن‌که این کشـوری که نام ابـرقـدرت را یدک می‌کشید، بدتریـن ماشیـن‌های سواری را می‌ساخت
و مردم‌اش برای به دست آوردن هر چیز مصرفی دیگری
در مضیقه بودند.

🔸 پس مشکل شوروی چه بود؟ کشوری غنی، با آن‌همه دانشمندِ برندهٔ جایـزهٔ نوبل، با آن‌همه مغـزهای درخشـان علمـی، و با آن‌همه منابـع طبیعـی و انسانـی و مادی چرا نمی‌توانسـت اتومبیلـی بسازد که توان رقابت با همتایان غـربی‌اش را داشتـه باشـد؟ جواب به نظـرم ساده است، وقتی اقتصاد، بسته و دستـوری باشـد، صنعت از حرکت
به جلو بازمی‌ماند.

🔸 در حکومت‌های اقتدارگـرا، اقتصاد بیش از آن‌که در خدمت مردم و نیازهـای روزمـرهٔ آن‌ها باشـد، در خدمت اهداف سیاسی حاکمان است و به حفظ و تداوم قدرت
آن‌ها خدمت می‌کنـد و منابـع مالـی به‌جای جـاری شـدن به‌سـوی صنایـعِ تولیـدکنندهٔ کالاهـای مصرفـی، به سمت صنایعِ غیرمصرفی هدایت می‌شود. نمـونـه‌اش مصـرف میلیاردهـا روبـل در صنایـع فضـایـی شـوروی. حکومـت اقتدارگرا در عرصهٔ اقتصاد دنبال انحصار و نابود کردن رقابت است.

🔸 حکومت اقتـدارگرا از صنایع و اقتصادش در درجهٔ اول فرمان‌بـری از بـرنامـه‌هـایـی را می‌خواهـد که نه بر اساس قوانیـن طبیعـی بازار آزاد، که بنا بر خدمات‌شان
به اهداف سیاسـی حکومت طراحی و ابلاغ شده است.
در نظام اقتـدارگرا، ایـده‌های دستـوری می‌توانـد به هر رونـدی که نشانـی از رونـق اقتصـادی و صنعتـی داشته باشد، پایان دهد. مائو دو بار با ایده‌ٔ تحول کشاورزی از طریق صنعت، موجب توقـف رشـد اقتصـادی کشـورش
در دهـه‌هـای پایانـی حکومـت‌اش شد و فقـر عمـومی را تشدید کرد.

🔸 قدرت مطلقه به هیچ قشری از نخبگان علمی و فنی‌ اجازهٔ رشـد نمی‌دهـد. قدرت ابداع و نـوآوری که موتـور محرکهٔ رشد صنعتی است، در محیط بسته رو به ضعف می‌گذارد. تحت حکومت اقتـدارگرا رابطـهٔ طبیعـی میان مشتـری و صنعت‌کار مختـل می‌شـود و میل و اولـویـت مشتری به هیچ انگاشته می‌شود.

🔸 فعالان در بخش خصوصـی هم از تـرس نقـض حق مالکیـت خصوصـی‌‌شان جرأت ورود به عرصهٔ تولید را ندارند. صنعـت‌کاران هم به هیچ‌گونـه آمـار اقتصادی و صنعتی‌ای، که برای کارشـان به آن نیـاز ضـروری دارند، دسترسی ندارند. کارخانـه‌های اتومبیل‌سازی هم به‌جای خدمت به نیازهای مردم، در واقع محملـی هستند برای خدمت به سیستم حکومتـی و پاسـخ‌گـویی به نیازهای
آن. و خلاصـه ایـن‌طـوری می‌شـود که می‌تـوان موشـک مافـوق صوت و ماهـواره ساخت، اما نمی‌توان ماشینی استـانـدارد و به‌روز که در هـر صد کیلـومتـر، پنـج لیتـر بنزین بسوزاند، ساخت!

@chalesh_library