e_kutubxona | Unsorted

Telegram-канал e_kutubxona - Elektron kutubxona

54087

O'qi va ko'taril! Kitob tahlili guruhi: t.me/joinchat/T4zTfxKzeMu073yK Kitob almashish guruhi: t.me/+Tj96NSH4NrMyZDgy Tijoriy takliflar uchun: @e_kutubxonabot

Subscribe to a channel

Elektron kutubxona

Bizga olimlarimizni faqat komunistlar tanitmagan. Balki kimlargadir aynan ular tanitgandir.


TARIX OMONATDIR

Kitoblar ikki tur bo‘ladi: darslik va mutolaa kitobi. Madrasalarda odatda darsliklar o‘qitiladi, mutolaa kitoblari esa mustaqil yoki maxsus halqalarda o‘rganiladi. Avvalda darslik bo‘lgan juda ko‘p kitoblarning vaqt o‘tishi bilan mutolaa kitobiga aylanishi davr taqozosi hisoblanadi.
Ibn Sino, Beruniy va boshqa ko‘p katta olimlarning kitoblari ko‘pincha mutolaa uchun o‘qilgan. Darslik bo‘lganlari ham keyinroq ulardan ko‘ra qulay darsliklar yozilgach mutolaa kitobiga aylanib ketgan. Biroq, bu ulardagi ilmlar butkul bekor bo‘lgan, degani emas, balki ma’lumotlar yangi qo‘llanmalarda o‘rganila boshlagan, yangicha munoqasha qilingan, degan ma’noni bildiradi. Boshqacha qilib aytganda, o‘sha qadimgi kitoblar madrasalarda keyingi bosqichlarda bevosita bo‘lmasa ham, bilvosita o‘qitilgan.
Shuni ham aytib o‘tish joizki, katta aql egasi bo‘lgan olimlar yoshlikdan kitob yozishga kirishgan va ulg‘aygach yozgan asarlarida avvalgi bir qator fikrlarini o‘zlari rad etgan. Keyingi ulamolar shuni e’tiborda tutib, avvalgilarning kitoblarini tuzatilgan suratda qayta taqdim qilganlar va talabalarni chalg‘itmaslik uchun ularning ayrim asarlarini o‘qishni tavsiya qilishmagan. Zotan, olimning o‘zi inkor qilgan fikrlarini munoqasha qilib o‘tirish ko‘pincha vaqtni zoye qilish bo‘lishi mumkin.

Bobom Abdulmajid qozi domladan qolgan bir sandiq kitob bor edi. Ularning ichida qo‘lyozmalar ham ko‘p. Men shaxsan o‘zim o‘sha qo‘lyozmalar ichida Ibn Sinoning Ixlos surasiga yozgan tafsirini o‘qiganman. Juda ham falsafiy tafsir, tushunish mushkul. Yaqinda bu tafsirning arab tadqiqotchilari tarafidan qilingan yangi nashrini ham ko‘rdim. Abdulmajid qozi domla 1870-yilda tug‘ilib, 30 yoshida qozi bo‘lib yetishganini hisobga olsak, yurtimizda so‘nggi asrlarda ham, ayni paytda bolsheviklardan oldin ham bizda Ibn Sinoning kitoblari o‘rganilganini xulosa qilish mumkin. Ba’zilar iddao qilganidek, bizga olimlarimizni faqat komunistlar tanitmagan. Balki kimlargadir aynan ular tanitgandir, lekin bizning madrasa ko‘rgan ulamolarimiz ulug‘ o‘tmishdoshlarini va ularning asarlarini o‘z manbalaridan, ustozlaridan o‘rganib kelishgan. Bu ma’noda ular boshqaga muhtoj bo‘lishmagan.

Ayrimlar ruslar bizga ulamolarimizni tanitganini iddao qilishadi. To‘g‘ri, ularning gapida ham jon bor. Xalqimiz qo‘lidagi bor kitoblarni tortib olib, yoqib tashlab, olimlarni qatag‘on qilib, qolgan qutgan asarlarni bir joyga jamlab, ularni o‘rganishni ham istagancha cheklab qo‘yib, keyin ilmsiz xalqqa uch to‘rtta olimimizni o‘sha bolsheviklar tanitgan. Biroq, bu tanitishda aslida o‘zbek xalqiga yaxshilik qilish emas, boshqa siyosiy maqsadlar nazarda tutilgani sir emas. Ammo ma’rifatparvar kishilarimiz odatdagidek bu imkoniyatdan unumli foydalanib, ayrim yaxshi natijalarga erishishgan. Shunda ham tanlab berilgan uch to‘rtta olimnigina tanita olishgan va salla kiygan ulamolarimizni sal kam komunist qilib tavsilashga majbur bo‘lishgan. Ba’zilarini «koshki taninitishmaganda edi», deydigan qilib ta’riflashgan. Mana, hali hanuz o‘sha noto‘g‘ri tasvirlar xalqimiz ongini va bitiklarini tark etgani yo‘q.

- Hasanxon Yahyo Abdulmajid

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Qayrilgan_qanotlar

"Hozirgi kunda nikoh – yigitlar va qizlarning otalari o‘rtasida tuziladigan kulgini qo‘zg‘atuvchi va alamdan yig‘latuvchi bitimdir. Birinchilar, ya’ni yigitlar, bu bitimda yutib chiqadilar, ikkinchilar, ya’ni otalar, hamisha yutqizadilar. Qizlarni esa bir buyum-mol singari bir qo‘ldan ikkinchi qo‘lga beradi; shu bilan ular bor quvonchidan mahrum bo‘ladilar, ularning qismati eski jihoz singari uylarning qorong‘i burchaklarida ohista so‘nish bo‘lib qoladi.
Hozirgi tamaddun ayolning aqlini biroz oshirdi, lekin uning azoblarini ham ko‘paytirdi, erkakning hirs-mayllari uchun yanada kengroq yo‘l ochib berdi. Kechagina u baxtiyor cho‘ri edi, bugun baxtsiz bekaga aylandi. Kechagina u ko‘r, kunduzi yorug‘da yurardi, bugun esa ko‘zi ochiq tun qorong‘isida yurmoqda. U o‘zining nodonligi bilan go‘zal, soddaligi bilan mehribon, ojizligi bilan kuchli edi. Endi bo‘lsa o‘zining nazokati bilan badbashara, dunyoqarashida yuzaki, xatti-harakatlarida rejali bo‘lib qoldi. Ayolda go‘zallik va oqilalik, nazokat va mehribonlik, tana ojizligi bilan qalb quvvati mutanosibligi uyg‘unlashadigan kun kelarmikin? Men ma’naviy ravnaq — insoniyat yo‘li deb hisoblayman. Kamolotga yaqinlashuv asta-sekin bo‘ladigan, lekin muqarrar jarayondir. Agar ayol bir sohada oldinga siljisa-yu, boshqa sohada orqada qolsa, bu shuning uchunki, tog‘ cho‘qqisiga olib boruvchi tik qiyalikda qaroqchilar pistirmasi va bo‘rilar g‘ori ham uchrab turadi. Bu ko‘tarilish – uyg‘onish oldidan mudrab qolishday bir gap; o‘tgan avlodlar xoki bu yerda kelajak urug‘lari bilan qorishib ketganidadir. Ajoyib shijoat va mayl tug‘diradigan bu ko‘tarilishda qariyb hamma shaharda ayolni – kelajak qizi ramzini uchratish mumkin. Bayrutda shunday ramz Salma Karamiy edi; biroq u dunyoga ancha barvaqt kelgan ko‘plab qizlardan biri sifatida o‘z davrining qurboni bo‘ldi."

- Jubron Xalil Jubron, "Qayrilgan qanotlar"

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Tildan_saboqlar

Afsus, go‘zal o‘zbekchamiz ko‘zimiz o‘ngida kundan-kunga mustaqilligini boy berib boryapti. So‘zlik ma’nosida ham, ifoda xosligi ma’nosida ham.

Bugun ko‘cha (olomon) o‘zbekcha gapirayotib ham ko‘p o‘rinlarda xayoliga birinchi bo‘lib o‘rischa so‘z yoki o‘rischa ifoda keladi va shosha-pisha (pala-partish) tarjima etib gapiraveradi yoki shundog‘icha o‘rischalab qo‘yaqoladi.

"Кухня", спалний", "детский", "коридор", "гостиница", "пол", "потолок", "краска", "лестница" — bunaqa bosqinchi so‘zlarni sanab oxiriga yetish qiyin. Holbuki, deyarli hammasining o‘zbekchasi bor: "oshxona", "yotoqxona", "bolalar xonasi", "yo‘lak" yoki "dahliz", "mehmonxona", "ship", "bo‘yoq", "zina", "shoti", "narvon"!!!

Bular so‘zlikdagi buzilishlarga misol. Ifoda yo‘sinida ahvol bundan battar. "O‘yin boshlandi" demaydi, tarjima tilda "o‘yin start oldi" deydi. "Boshladi" yo "boshlatdi" demaydi, tarjima tilda "start berdi" deydi. "To‘p tepildi" demaydi, yasama va tarjima tilda "zarba amalga oshirildi" deydi. Va hokazo.

Ikki fojia qarshisida turibmiz:
1. Chetdan so‘zlar pala-partish kiritilib tilimiz kambag‘allashib va buzilib ketyapti;
2. O‘zbekona tabiiy ifoda yo‘qolib, o‘rnini yasama va tarjima ifoda bosib ketyapti.

Men to‘rtta-beshta misol keltirdim, aslida bunaqa misol minglabdir, balki o‘nminglabdir.

Gapirayotganda ham, yozayotganda ham sal e’tiborli bo‘laylik, azizlar. Ozgina ham milliy hamiyat, milliy or-nomus, milliy g‘urur qolmadimi bizda?!

- Nurulloh Muhammad Raufxon

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Pozitsiya

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Maxsus loyiha: Kitob almashamiz

Bu yerda:
Kitob sotishingiz, sotib olishingiz, bepul berishingiz, almashtirishingiz yoki almashib o‘qishingiz mumkin.

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Muqaddima

Bir qiziq tarixiy davr haqida oʻylasam javobini topa olmayman. Oʻrta asrlardagi (8-15 asrlar) musulmon dunyosida juda koʻp muhim olimlar yetishib chiqqan, biz yaxshi biladigan Al-Xorazmiy, Beruniy, Ibn Sinolar kabi. Oʻsha davrdagi aksariyat olimlar tabiiy fanlar, masalan matematika, fizika, jugʻrofiya, tibbiyot bilan shugʻulanishgan. Lekin ijtimoiy fanlarda izlanish olib borgan olimlar kam boʻlgan.

Aslida, Yunoniston va keyinchalik Rum faylasuflari ham ijtimoiy fanlar, ham tabiiy fanlar bilan teng shugʻulanishgan, deylik Aristotelni ham psixolog ham fizik desa ham boʻladi. Tarixchilar musulmon olimlarini Yunoniston faylasuflari davomchilari, fandagi merosxoʻrlari boʻlishgan deyishadi, chunki Yevropada, renesansgacha fan bilan hech kim deyarli shugʻullanmangan, va deyarli barcha ilmiy izlanishlari, oʻrta sharq va shimoliy Afrikada sodir boʻlgan. Yaʼni Aristotelning ilmiy izlanishlarini davomchisi Ibn Sino boʻlgan desangiz, unchalik radikal fikr emas. Shunga qaramasdan, ijtimoiy fanlar masalan, iqtisodiyot, sotsiologiya, falsafa, psixologiya musulmon olimlari tomonidan deyarlik oʻrganilmagan desak ham boʻladi.

Lekin bu masalada bir istisno bor. Istisno boʻlganda ham qanday buyuk va katta istisno. Kutilganidek, men Ibn Xoldun haqida gapiryapman. Bu faqat mening fikrim emas, oʻrta asralardan keyin gʻarbda ijtimoiy fanlar bilan shugʻulangan deyarlik barcha olimlar Ibn Xoldunning Muqaddimasini (pdf) oʻqishgani aniq.

Undan tashqari, Xolduning gʻoyalari bugungi kundagi Oʻzbekistonga ham taalluqli. Esingizda boʻlsa, soliq tizimi haqidagi bahslarda, Laffer egri chizigʻi haqida koʻp gapirilgan edi. Laffer egri chizigʻi gʻoyasini asoschisi aslida Artur Laffer emas, Ibn Xoldun. Lafferdan taxminan 700 yil oldin yozilgan asarida Ibn Xoldun nima uchun soliqdan tushumlar, soliq foizi oshgani sari tushib ketishi haqida gapiradi. Artur Laffer ham bundan xabardor va Ibn Xoldun haqida bu yerda yozgan.

Ibn Xoldunning Muqaddimasi haqida Nobel Mukofoti sovrindori, va mening eng sevimli iqtisodiy yozuvchilarimdan biri, Pol Krugman Nyu York Timesda yozgan. Krugman, Microsoftning eski rahbari, Steve Ballmerga ham Ibn Xoldunni oʻqishni tavsiya qilgan.

Krugman Ibn Xoldun haqida juda mashhur tarixchi Konnektikut universiteti professori Pyotr Turchindan eshitgan ekan. Turchin matematik-tarixchi boʻlib tarix metodologiyasini revolyutsiya qilgan odam. Turchinning omma uchun yozilgan kitobida, Ibn Kholdun haqida bir bob ham bor. Bu yerda esa Turchin ibn Kholdun haqida blogida yozyapti. Turchinning fikriga koʻra Ibn Xoldun, Makiavelli, Hobbs, Hume va Adam Smit kabi buyuk Evropalik mutafakkirlardan juda farq qiladi.

Menimcha, Ibn Xoldunni kitobini har bir odam oʻqishi kerak. Uning muhimligi, Smit yoki Makiavelidan kam emas. Ayniqsa, ulardan 400-500 yil oldin yashaganligini inobatga olsak, bilish uchun juda arzigulik inson. Qizigʻi Ibn Xoldun shu 2000 yillarga kelib meynstrim fanda ancha mashhuroq boʻlib qoldi. Meni shaxsiy fikrim, iqtisodiyotda oddiy neoklasik modeldan chetlanishni boshlanishi, aynan Ibn Xolduning gʻoylariga yangi hayot bagʻishladi desa ham boʻladi. Iqtisodiyotda psixologik va sotsiologik fikrlash hozir modaga kirdi, bu degani Ibn Xolduning ishlari undan-da mashhuroq boʻladi.

P.S. Men Ibn Xoldunni kitobini toʻliq oʻqimaganman, bir xil joylarda qisman iqtiboslarni oʻqiganman xolos. Shuni toʻgʻrilash uchun bugun shu kitobni kutubxonadan oldim. Oʻqisam fikrim bilan boʻlishaman.

2019-yil

- Behzod Hoshimov, iqtisodchi

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

🌐 O‘zbek adabiyot namunalari
Erkin Vohidov 
🗂 Asarlari to‘plami
⚖ 50,4 MB
🔎 RAR {PDF}

To‘plam tarkibi:
• Bedorlik
• Dostonlar
• Hozirgi yoshlar
• Kelajakka maktub
• Kuy avjida uzilmasin tor
• Muhabbat
• Muhabbatnoma (1986)
• Nido (1965)
• O'rtada begona yo'q
• Qumursqalar jangi
• Ruhlar isyoni
• Sadoqatnoma (1986)
• Saylanma. 1-jild. Ishq savdosi
• Saylanma. 2-jild. She'r dunyosi
• Saylanma. 3-jild. Umrim daryosi
• Sharqiy qirg'oq
• Tabassum (2010)
• Tirik sayyoralar (1978)
• Yaxshidir achchiq haqiqat
• Yoshlik devoni

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Ustoz

Forobiy tafakkur va aqliy xulosalarining juda ko‘p joyida Aristotelning fikrlariga qarshi chiqadi. Biroq, shunga qaramasdan, Forobiy o‘z asarlarida Aristotelni "uztozimiz" deb ulug‘laydi.

Darhaqiqat, Aristotel fikrlarining juda ko‘p qismi bugungi kunda o‘z qiymatini yo‘qotgan. Ayrim jihatlari esa hatto xato bo‘lib chiqqan. Shunga qaramay, Aristotel dunyo ilm-fanida "Birinchi ustoz" unvoniga sazovor bo‘lgan. Nima uchun?

Chunki Aristotel o‘zidan keyingilarga aqlni ishlatish san’atini va mantiq qoidalarini o‘rgatib ketgan. Olimlar uning xulosalarini emas, aql yuritish va fikrlar san’atini o‘rganganlar. Shu jihatdan u olimlarga birinchi ustoz hisoblanadi.

Forobiy ham o‘z davrida Aristotelning mantiq san’atini, avval islom olamiga, so‘ng zulmat ichidagi Gʻarb olamiga tanishtirgani va tushuntirib bergani uchun ham Aristoteldan keyingi ikkinchi ustoz unvoniga sabab bo‘ladi.

Fiqh olamida ham, Abu Yusuf va Shayboniy ba’zi masalalarda o‘z ustozi Abu Hanifadan (rahimallohu anhum) o‘zgacha xulosalarni chiqargan bo‘lsalar-da, aynan Abu Hanifa asos solgan fiqh san’ati ularga mash’ala vazifasini o‘tagan. Shuning uchun ham ular Imomi Ag‘zam Abu Hanifa mazhablaridan boshqa mazhabni da’vo qilmaganlar.

Xulosa o‘rnida shuni aytmoqchimanki, ustozlar 2+2 ning orqasiga =4 deb yozib bergani uchun emas, balki hisoblash, aql ishlatish yoki hunarni o‘rgatganlari uchun ham ustoz bo‘ladilar. Vaqt o‘tib siz bu hunar orqali ustozingizdan o‘zib ketishingiz yoki undan o‘zgacha xulosalarga kelsangizda, sizga aynan ilmni va aql yuritishni o‘rgatgani uchun ham ustoz maqomida qolaveradilar.

Shuning uchun ham ustozlarni ustoz deb ehtirom qilish kerak.

- Said Komil

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Saboqlar

Odob qoidasi

Bir tabib aytadi:
Libosim ostida bir yaram bor edi. Har kuni ustozim:
– Yarang qalay, – deb so‘rardi, lekin hech mahal:
– Yarang qayerda, – deb so‘ramasdi. Shunda ustozim ataylab shunday savol berishdan o‘zini olib qochayotganini angladim, chunki odob qoidasida kishi vujudidagi hamma a’zoning nomi tilga olinavermaydi.

- "Sharq hikoyat va rivoyatlari" kitobidan.

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Yil sarhisobi:

2024-yilda o‘qigan kitoblaringiz ichidan «Eng yaxshi 3 tasi» deb qaysi kitoblarni e'tirof etasiz?

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

"Elektron kutubxona" kanali uchun 2024-yil natijalari

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Sarmoyador

Kamdan-kam odamgina moliyaviy qudrat nima ekanini tushunadi.
Boshqalarning boyligi ustidan hukmronlik qilish nima ekanini, jamiyat hayotining manbai va almashtirish vositasi bo‘lgan narsaga egalik qilish nima ekanini hamma ham tushunmaydi. Biroq buni tushunib yetgan odamlar esa boylikka ega bo‘lish uchungina pulga intilishmaydi. Odatda odamlar pulga o‘zlarini ma’lum hayotiy qulayliklar bilan ta’minlash vositasi deb qarashadi, biroq finansist uchun pul farovonlikning taqsimlanishi ustidan nazorat vositasi, obro‘ga, kuchga, hukmronlikka ega bo‘lish vositasidir.


- Teodor Drayzer, "Sarmoyador"

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Koʻrilma

"Bo‘ylab" turkumidan

24.12.2024

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Kitob va mutolaa haqida

Kitobni bir chetdan o‘qigan odam bilan u yer-bu yerdan ma’lumot o‘qib yurgan odamning orasida yer bilan osmoncha farq bo‘ladi.
 
  Asl olim – ilmi diniy yo dunyoviy bo‘lishidan qat’i nazar – olim. Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufdek ikki yuzga yaqin kitob yozgan olimning kitob o‘qish haqidagi tavsiyalari juda e’tiborga molik ekan. Sizlarga ham ilindim.
   Tabiiyki, gap oldi-qochdi asarlar emas, asl ilmiy kitoblar mutolaasi haqida.

• 1. Bugun kitob o‘qigan odam kechagi odam emas-da.

2. Bir ma’lumotni bir kitobda ko‘rib, keyin shu bo‘yi o‘qimasangiz, esingizdan chiqib ketishi oson bo‘ladi. Agar o‘sha ma’lumotni bir safar bu kitobda, keyin boshqa bir kitobda, bir muddat o‘tib, yana qaysidir asarda o‘qisangiz, ana shunda xotirada yaxshi qoladi…

• 3. Bir mavzu haqida qaysi kitobda qanday ma’lumot borligini eslab qolishning o‘zi ham katta yutuq, juda batafsil esda qolmasa ham mayli. Kerak bo‘lganda darrov izlab, topib olasiz…

• 4. Bir narsani o‘qisangiz, qanchadir qismi esda qolib, qolgani esdan chiqadi. Agar o‘shani o‘qish bilan birga yozib ham chiqsangiz, ancha ko‘proq qismi yodingizda saqlanib qoladi. Ammo ma’lumotni esda saqlashning eng yuqori darajasi o‘sha mavzuni kimgadir dars qilib o‘tishda ekan. Dars bersangiz, ham yaxshi uqib olasiz, ham esda saqlab qolasiz…

• 5. Hozirda odamlar manavi telefon va shunga o‘xshash jihozlarda uzuq-yuluq ma’lumotlarni o‘qishga o‘rganib qolishyapti. To‘g‘ri, bunda ham ancha-muncha ilmga ega bo‘lish mumkin. Ammo kitobning o‘rni boshqa. Kitobda muallif avval muqaddima yozadi. Unda ushbu asarda qaysi mavzuda va nimalar haqida so‘z borishini bayon qiladi. Keyin o‘zi yoritayotgan mavzuning tarixidan gap boshlaydi va asta-sekin asosiy nuqtaga yetib boradi. So‘ng esa kerakli xulosalarni berib, so‘ziga xotima yasaydi. Shu bois, kitobni bir chetdan o‘qigan odam bilan u yer-bu yerdan ma’lumot o‘qib yurgan odamning orasida yer bilan osmoncha farq bo‘ladi. Hakkam-dukkam ma’lumotlarni o‘qishga o‘rgangan odamning fikrlashi ham hakkam-dukkam bo‘lib qoladi, bir narsani gapirsangiz, atroflicha fikrlay olmaydi…

• 6. Bir ishga o‘zingizni bir muddat majburlasangiz, o‘sha narsa sizga odatga aylanib qoladi, keyin o‘shani bajarmasangiz, uyqungiz kelmaydigan bo‘lib qoladi…

• 7. Fursatdan foydalanib, shayx hazratlarining kitob o‘qishdagi tajriba va tavsiyalaridan ham eslab o‘tsak. U kishi kitob o‘qish uchun kundalik daftar tutishni tavsiya qilar edilar. “Har bir kitobni boshlashda o‘sha kunni daftarga qaydlab qo‘yasiz. Kitobda tushuna olmagan, savol tug‘ilgan o‘rinlar uchun ham daftarga ishora qo‘yib borasiz. Biror jumla yoki gapni tushuna olmasangiz, ko‘p o‘ylanib vaqtni ketkazmaslik kerak, vaqti-soati kelib, biror joydan o‘sha gapning sodda ifodalangan shakli chiqib qoladi, jumboq o‘z-o‘zidan yechiladi. Keyin kitobni tugatgan sanangizni belgilaysiz. Shunda qancha va qaysi kitoblarni o‘qiganingiz ko‘z o‘ngingizda bo‘ladi. Bu holat sizga yanada shijoat beradi”, degan edilar.

- Shahnoza To‘raxo‘jayeva sahifasidan

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Haqida

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

😱 Fotih Dumanning deyarli barcha kitoblari endi PDF shaklda!

Botga kirib, shunchaki, Fotih Duman deb yozing.

Va yana TRENDDAGI barcha kitoblarni ham topish mumkin!

(Qalb iffati, Men Robiya, Yo nasib, Ohing Allohga omonat, Moʻyna matoli Madonna, Imomning maneken qizi, Iskanja, Bir olima qiz bor edi)

🤭 ADMIN OʻCHIRMASIDAN TEZDA ULANIB OLING:👇👇👇

Читать полностью…

Elektron kutubxona

ZakovArt – art, kino, musiqa.

Qoʻshilish uchun havola: /channel/+JTYFMQflprZkNzcy

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Ziyolilar

Bugungi ziyolilar kim? Dostoyevskiyni o‘qimasdan ziyoli bo‘lish mukinmi? Pushkinnichi? Ehtimol, "Kichkina shahzoda"ni o‘qimaganlarni yosh ziyolilar qatoriga qo‘shishmas?!

Balkim, ziyoli Abdulla Qodiriyning asarlarini to‘liq bilgan odamdir? Ehtimol, ziyoli jadidlar haqida tadqiqot qilib, doktorlik darajasini olgan odamdir? Shumi ziyoli?!

"Xix, kutubxonaga Lermontovni qidirib kirsam, turk adabiyotini olib tashlashibdi", deyish ziyolilikmi?!

Aslida, ziyoli degani nurli deganidir. Nurli odam o‘zidan nur tarqatadi, boshqalar esa o‘sha nurdan foydalanadi. Bu huddi sirotdan o‘tayotganda orqadagilar "nuringizdan bizga ham bering" deb so‘ralganidek, o‘ziga ham boshqalarga ham manfaat keltiradigan nur bo‘ladi.

Barcha fanlarning otasi, birinchi muallim unvoniga ega bo‘lgan yunon mutafakkiri Arastu ziyolimi? O‘z davri uchun ha, lekin bugun uchun yo‘q. Nimaga? Chunki uning ziyosi bugunni yoritolmaydi. Xuddi o‘ninchi asrni ham yoritolmagandek.

O‘shanda nima bo‘ldi? Oramizdan Forobiy chiqib, Arastuning fikrlarini zamonasiga moslab berdi. Uning fikrlaridagi hikmatni topib, o‘zining falsafasi bilan sayqallab, o‘z davridagi eng ilg‘or g‘oyalarni ilgari surdi. Shuning uchun ham, u Arastudan keyingi Ikkinchi muallim unvoniga sazovor bo‘ldi.

Bugun Forobiyning asarlarini ming martta o‘qigan ziyolimi? Yo‘q, bugun uning asarini o‘qigan inson xuddi Ibn Sino Arastuning asarini o‘qib tushunmaganidek, qirq marta o‘qisa ham darrov tushunmaydi. Bugungi ziyoli, xuddi Forobiy qilganidek, Ibn Sino, Beruniy, Ibn Xoldun, Ibn Rushd, Ibn Arabi, Ibn Tufayl, Kindi kabi sharq allomalarining asarlarini o‘qib, undagi hikmatni bugungi kun haqiqatlari bilan sayqallab, bugungi kun o‘quvchisining qalbiga yetkazib berolgan kishidir.

Ming kitob o‘qiganing bilan undan jamiyatga manfaat chiqarib bermasang, ilmli bo‘lasan, ziyoli emas. O‘sha ilmga amal qilsang qilding, agar qilmasang, kitob ortilgan eshak bo‘lasan, ilmli emas. Garchi u kitoblar Lermontovniki bo‘lsa ham.

- Said Komil

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Inson o‘zi olgan ilk ma’lumotlar ta’siridan chiqishi qiyin.


Ilm‑fan bashariyatniki

Musulmonlar ilm‑fanga hech qanday hissa qo‘shmaganu, faqat Yunon faylasuflari va Fors majusiylarining asarlarini tarjima qilishgan, degan fikrni ilgari surish o‘sha noxolis g‘arbliklarning uslubidir.
Aslida ilm‑fan bashariyatniki, uni xalqlar davrlar osha qo‘lma‑qo‘l qilib, rivojlantirib, bir‑biriga uzatib kelgan. Masalan, oddiy yozuvni oling, dastlab qadimgi Misrda iyeroglif shaklida boshlangan bo‘lsa, keyin uni Batrodagi (Petra) nabatiylar rivojlantirgan va butun dunyoga yozuv shundan tarqagan. Biroq, u Sharqda o‘ziga xos, Gʻarbda o‘ziga xos taraqqiyot bosqichlarini bosib o‘tgan. Shu bois, yozuv ixtirosini bitta xalqqa cheklash xato, balki u Gʻarbu Sharq xalqlarining asrlar osha bir‑birlaridan olgan ilmlarini rivojlantirishi natijasida yuzaga kelgandir.
Bu xuddi mukammal qilib qurilgan muhtasham binoga o‘xshaydi. Kimdir unga chuqur kovlagan bo‘lsa, kimdir loyini qorigan. Kimdir poydevorini, yana boshqasi devor yoki tomini ko‘targan. Kimlardir uning eshik‑komini, yana kimlardir bo‘yog‘u chirog‘ini qo‘ygan. Uyning binosini bir kishiga nisbat berib bo‘lmaganidek, ilm‑fan yutuqlarini ham bir soha kishilariga yoki bir davr yoxud ma’lum mintaqa vakillariga cheklash adolatsizlik hisoblanadi.
Ilm‑fan ham umumbashariy boylik sanaladi, faqat uning rivojiga kim ko‘proq hissa qo‘shganini tahlil qilish mumkin, biroq, barcha yutuqlarni bir tarafga burishga urinish noxolislikdan boshqa narsa emas.
Ilm‑fan bir davr Yunonda rivojlangan bo‘lsa, boshqa bir davr Xitoyda, yana qaysi bir asrlarda Hindistonda taraqqiy etgan. Ba’zi ilmlar Sharqda, ba’zilari Gʻarbda yetilgan. O‘z navbatida musulmon olami ham bir necha asr mobaynida ilm‑fanning barcha sohalarida dunyoda yetakchilik qilgan va insoniyatga son‑sanoqsiz ilmiy yangiliklar, ixtiro va kashfiyotlarni taqdim etgan. Bu paytda musulmon olimlari faqat tarjimonlik qilmagan, balki ular ilmlarni o‘zlashtirib, saqlab, qayta tihrir qilib, mavjud xatolarni to‘g‘rilab, rivojlantirishgan, tartiblashgan va keyingi avlodlarga uzatishgan. Buni insofi bor har qanday olim e’tirof etishi aniq. Biroq, noxolis fikrlar ta’siriga tushib qolgan, o‘z ajdodini tanimaydigan go‘rso‘xtalar bu haqiqatni anglay olmaydilar.
Forobiy bejizga «Ikkinchi muallim» deb atalmagan. U o‘z asarlarida aqliy qoidalar bilan Yunon falsafasini tahlil qilgan va Yaratuvchining biru borligini falsafiy asosda tushuntirgan. Bu bilan u Islom aqiydalarini ham himoya qilgan.
Abu Aliy ibn Sinoning tib ilmida yozgan asarlari bir olam bo‘lsa, falsafa va mantiqdagi asarlari yana bir dunyo. U o‘z asarlarida o‘rni kelganda Aflotunning fikrlarini tanqid qilib, o‘z takliflarini ilgari suradi. Muhammad Xorzamiyning hisob ilmiga oid tahlillari, Ahmad Farg‘oniyning ixtirolari, Abulqosim Zahroviyning hanuzgacha ishlatilayotgan jarrohlik qurollari, Ibn Nafisning tib ilmidagi kashfiyot va ixtirolari ‒ bu ro‘yxatni istagancha davom ettirish mumkin ‒ bularning barchasi ilm‑fan rivojidagi tarixiy yutuqlar bo‘lgan.
Xo‘sh, nega ularning bu xizmatlarini inkor qilish kerak? Nega ularni faqat ko‘chirmachidek tavsiflash kerak? Boshqalarning musulmon ixtirochilarining yangiliklarini o‘zlashtirib olgani kammi?
Avtomobillar tarixini o‘rgansangiz, bir yoqda olmonlar, bir yoqda ruslar, yana bir tarafda amerikaliklar, boshqa tarafda yaponlar o‘zlarini avtomobilning birinchi ixtirochisi deb iddao qilishga urinadi. Aslida ularning barchasi bu ishda mushtarak, bir‑birlarining tajribasiga suyangan, ilmidan foydalangan. Xuddi shu kabi musulmonlar ham o‘zlaridan oldingi millatlarning ilmiy yutuqlaridan foydalangan va o‘zlari ham bu bemisl yangiliklar taqdim qilgan. Bu ko‘chrimachilik yoki tarjimonlik emas. Biroq, ko‘proq Gʻarb manbalariga cheklangan kishilar bu haqiqatni qabul qila olmaydigan bo‘lib qolishadi. Zotan, inson o‘zi olgan ilk ma’lumotlar ta’siridan chiqishi qiyin.

- Hasanxon Yahyo Abdulmajid

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Kitobdan

   "Navoiyni tushinish uchun, Navoiy bilgan va foydalangan bilimlarni, ya'ni Qur'on, Sunnat, shari'at, tariqat, tasavvuf va boshqa ilmlarni bilish, o'rganish kerak bo'ladi. O'rganganda ham, asl manbalardan o'rganish darkor. Buning uchun, albatta, o'sha davr Islom olamida, ilmiy muomalada bo'lgan tillarni yaxshi o'zlashtirib, manbaalarni begonalarning tarjima yoki tavsiflari asosida emas, asl holatida o'rganish talab qilinadi. Binobarin, navoiyshunos bo'lishni istagan kishi avvalo islom olimi, tasavvuf bilimdoni bo'lishi, bu ilmlarni bilibgina qolmay, ularni o'z hayotida tatbiq etib, zikr qilingan darajalarni shaxsan o'zi bosib o'tishga intilishi lozim. Shundagina u Navoiyni to'la tushuna oladi, u kishini shaxsiyatini to'g'ri anglab, so'zlarini teran his qila oladi".

- "Navoiydan chu topqaylar navoe" asaridan

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Adabiyotni, mutolaani qadrlaydiganlar va sevadiganlar uchun...

Ps:) Siz dastgirmisiz? Shunday bo'lsa safimizga qo'shiling! 🔑

Dastgir - o'zingni angla!

t.me/dastgir_me

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Salkam uch yil avval e'lon qilingan ro‘yxatdan o‘zbek tilida nashr etilganlari 50 foizdan oshibdi.

Kechadan "Muqaddima" ham o‘zbek o‘qirmanlarining kitob javonlaridan joy ola boshlabdi.

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Hikoya #Drabbl

Larisa Kerklend. Tarjimai hol

Avvallari mening tekis yuzim, burma ko‘ylagim bor edi, hozir esa… aksi.

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Yil rejalari

Mavzu: «2025-yilda o‘qishni rejalashtirgan kitoblarim»

2025-yilda kitob mutolaasi bo‘yicha qanday rejalaringiz bor va joriy yilda o‘qishni maqsad qilgan asosiy 5 ta kitobingiz qaysilar bo‘ladi?

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Audiokitoblar:

🎧 Alvido, Vatan!
🎧 Asrga tatigulik kun
🎧 Bu dunyoda o‘lib bo‘lmaydi
🎧 Don Kixot
🎧 Kichkina shahzoda
🎧 Otamdan qolgan dalalar
🎧 Ot kishnagan oqshom
🎧 Oxirzamon nishonalari
🎧 Payg‘ambarlar tarixi
🎧 Qiyomat
🎧 Tarixi Muhammadiy
🎧 Turkiston qayg‘usi

Читать полностью…

Elektron kutubxona

🌐 Jahon adabiyoti
📓 "Qayrilgan qanotlar"
Jubron Xalil Jubron
⚙ Qissa
⚖ 0,5 MB
📄 38 sahifa

«Xudo qalb go‘zalligiga qo‘shib qomat go‘zalligi bilan ham yorlaqagan ayol — ham oshkora, ham jumboqdir. Uning haqiqati shu ayolga mehr-muhabbat bilan qaragan odamgagina oshkora ko‘rinadi. Lekin uni so‘z bilan ta’riflashga oshiquvchilarga tuman ichra yashirindir».

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Kitobdan

O'tgan asrda Andijonda ko'pchilik musulmonlarga peshvo bo'lib o'tgan ulug'larimizdan biri Fattohhon mahdum bunday degan ekanlar:
"Men "Hamsa"ni to'rt marotaba o'qib chiqdim. Birinchi o'qiganimda, uni shunchaki muhabbat haqidagi hikoyalar ekan, deb o'yladim. Keyingisida ularda oyat-hadislarning ma'nolari bor ekanini payqadim. Uchinchi, to'rtinchi bor o'qiganimda, ular Islomdan boshqa narsa emasligini angladim".

- "Navoiydan chu topqaylar navoe" asaridan

📚 @e_kutubxona

Читать полностью…

Elektron kutubxona

Maxsus loyiha: Kitob almashamiz

Bu yerda:
Kitob sotishingiz, sotib olishingiz, bepul berishingiz, almashtirishingiz yoki almashib o‘qishingiz mumkin.

Читать полностью…

Elektron kutubxona

🤯 Dangasalikdan butunlay qutulib, maqsadlarga temir intizom bilan erishish usullarini BEPUL o'rganing

Eslab qolish bo'yicha Rossiya rekordchisi va miyani rivojlantirish bo'yicha 11 yillik tajribaga ega ekspert — Davronbek Turdievdan BEPUL onlayn vebinar!

🎯 Bu usullar orqali 40 000 dan ortiq insonlar o'z maqsadlariga erishib, hayotlarini butunlay o'zgartirishdi.

Aynan 24-25-26-dekabr kunlari soat 20:00 da barcha sirlar BEPUL o'rgatiladi!

Havolani bosib yopiq kanalga ulanishga ulguring chunki vaqt va joylar soni cheklangan.

👉 Hoziroq BEPUL qo'shilishga ulguring
👉 Hoziroq BEPUL qo'shilishga ulguring
👉 Hoziroq BEPUL qo'shilishga ulguring

Читать полностью…

Elektron kutubxona

#Dorian_Grey_portreti

   Oskar Uayld, «Dorian Grey portreti» kitobidan tagiga chizib o‘qilgan satrlar

Odamzot hamma narsani boshidan kechirmog‘i mumkin-u, faqat o‘limga chap berolmaydi. Bizning o‘n to‘qqizinchi yuz yilligimizda faqat ikkita narsagina hanuz izohlanmay qolib kelyapti. Bular – o‘lim bilan bachkanalikdir. Ularning mavjudligi hech narsa bilan oqlangan ham emas...


Qaysiki ehtiroslarimizning
tabiatini biz noto‘g‘ri tushunsak, ular bizning ustimizdan shunchalik kuchliroq hukmronlik qiladi


Ayollar bizni ulug‘ ishlarga ilhomlantirishadi, lekin hamisha ularni amalga oshirishimizga xalaqit berishadi.


Ayollar qaltis ishlar qilishni juda yoqtirishadi-da.


Biror ehtirosning bandasi bo‘lgan odamning fikri tor doirada aylana boshlaydi.


Erkak kishi istagan ayoli bilan baxtli bo‘lmog‘i mumkin.


Ayollar turmushdan baxt izlaydi, erkaklarning esa bu o‘yinda o‘z tikadiganlari bor.


Erkaklar horg‘inlikdan uylanadi, ayollar qiziqqanidan erga tegadi. Ular ham, bular ham nikohdan keyin hafsalalari pir bo‘ladi.


Buzuqlik hamisha odamning qiyofasida o‘zining muhrini qoldiradi.


Qishloqda har qanday odam ham avliyo bo‘lib qolishi mumkin. U yerda sizni yo‘ldan uradigan hech qanaqa vasvasalar yo‘q. Shu sababga ko‘ra shahardan tashqarida istiqomat qiladigan odamlarni sivilizatsiya chetlab o‘tgan. Ha-ha, sivilizatsiyaga daxldor bo‘lish ancha qiyin ish. Buning uchun ikkita yo‘l bor: ularning biri – madaniyat, ikkinchisi esa buzuqlik, fahsh deb atalgan narsa. Qishloq ahli esa unisidan ham, bunisidan ham uzoq turadi. Shuning uchun ham ular ezgulik qilishga mahkumdirlar.


📚 @e_kutubxona

Читать полностью…
Subscribe to a channel