54087
O'qi va ko'taril! Kitob tahlili guruhi: t.me/joinchat/T4zTfxKzeMu073yK Kitob almashish guruhi: t.me/+Tj96NSH4NrMyZDgy Tijoriy takliflar uchun: @e_kutubxonabot
Kitob mutolaasi haqida (davomi)
Shunchaki o‘qish, bu – diqqatni to‘plashga majbur etuvchi mashg‘ulot va ovunish uchungina o‘qish, o‘z-o‘zini aldash. Loqayd kishilar uchun, umuman, biror narsadan ovunishning hojati yo‘q. Aksincha, ular hamma joyda diqqat-e’tiborli bo‘lishlari, qayerda nima ish bilan shug‘ullanishmasin, nima haqda fikr yuritishlaridan qat’i nazar, o‘zlarini butun vujudlari bilan voqealar girdobida his etmoqlari zarur.
Hayot qisqa, uning poyonida hech kimdan o‘qilgan kitoblar soni so‘ralmaydi. Foydasi yo‘q ekan, o‘qishga vaqt sarflash aqllilik belgisi emas, aksincha, koni ziyon emasmikin? Men bu o‘rinda faqat yomon kitoblarni emas, avvalambor “sifatli mutolaa”ni nazarda tutayapman. Hayotda bosgan har bir qadaming kabi o‘qishdan ham biron natija kutiladi. Mutolaadan yangi kuch-g‘ayrat olmoq uchun avval kuch sarf etmoq, yanada yaxshi tushunmoq uchun oldin o‘zingni “yo‘qotmoq” kerak.
- Hermann HESSE
📚 @e_kutubxona
Kitob mutolaasi haqida
Ko‘pchilik, afsuski, kitob o‘qishni bilmaydi va ko‘p kishilar nima uchun o‘qiyotganini tuzukroq tushunib ham yetmaydilar. Ba’zilar buni savodli bo‘lishning qiyin, biroq yagona yo‘li, deb biladi. Ularning fikricha, har qanday kitob kishini “o‘qimishli” qila oladi. Boshqa birovlar uchun esa o‘qish, bu – dam olish, shunchaki vaqtni o‘tkazish va ularga nimani (maqola, roman, she’r, xabar va hokazo) o‘qish baribir, zerikarli bo‘lmasa bas. Shunchaki dam olish, vaqt o‘tkazishni istagan va “o‘qimishli” bo‘lish haqidagina qayg‘uradigan o‘quvchi kitobdagi dilni poklovchi, kishini ruhlantiruvchi qandaydir noma’lum bir kuchni sezadi. Biroq bu kuchni u aniq tasavvur etolmaydi va baholay ham olmaydi. Bunday kitobxon tibbiyotdan mutlaqo bexabar bemorga o‘xshaydi, ya’ni aynan qaysi dori kerakligini anglamasdan, har bir qutichadagidan tatib ko‘ra boshlaydi. Aslida, mutolaa borasida ham har bir kishi o‘zi uchun zarur, yangi kuch hamda ruhiy ta’sir baxsh eta oladigan kitoblarnigina topa bilishi maqbul emasmikin?
Albatta, biz mualliflarga odamlar ko‘p mutolaa qilishlari yoqadi. Muallifning kitobxonlar haddan tashqari ko‘p kitob o‘qishlariga e’tibor qaratishi u qadar to‘g‘ri emas. Chunki mingta loqayd o‘quvchidan o‘nta yaxshi kitobxon afzal. Shu bois, bemalol ta’kidlayman, hamma joyda haddan tashqari ko‘p mutolaa qilishadi va bu – adabiyot uchun obro‘ emas, balki ziyon keltiradi, xolos. Kitob mustaqil bo‘lmagan kishilarni yana ham ma’naviy zaiflashtirish uchun yozilmaydi, bundan tashqari, undan ba’zan noqobil odamlarga arzon-garov manzara hamda osongina o‘zgartirilgan hayotni ko‘rsatish uchun ham foydalanishadi. Kitoblar insonni hayotga yo‘llagandagina, unga xizmat qilgandagina foydali. Agar kitob o‘quvchiga oz bo‘lsa-da, kuch-g‘ayrat, shijoat, ma’naviy poklik baxsh etmasa, mutolaa uchun sarf etilgan har bir soat behuda va besamar qolaveradi.
- Hermann HESSE
📚 @e_kutubxona
Meni kitoblar juda ham jalb qiladi. Ular men uchun ayollardan ham fitnaliroq. Begona ayollardan bir amallab saqlanishim mumkin, ammo begona kitoblardan o‘zimni tiyishimning iloji yo‘q!
- Abdulqodir Samarqandiy
📚 @e_kutubxona
Ramazon'ga oid kitoblar mundarijasi:
📓 Ramazon hikmatlari
📓 Imom G‘azzoliy. Ihyou ulumid-din. Ro‘za sirlari kitobi (PDF)
📓 Imom G‘azzoliy. Ihyou ulumid-din. Ro‘za sirlari kitobi (APK)
📓 Ro‘za kitobi (PDF)
📓 Ro‘za kitobi (APK)
📓 Ro‘za oyida taomlanish (APK)
📓 Imom Buxoriy, Imom Muslim. Ro'za kitobi (APK)
📓 Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Ramazon va Ro'za (APK)
📓 Mahmud As’ad Jo’shon. Ramazon va taqvo (PDF)
📓 Mahmud As’ad Jo’shon. Ramazon va taqvo (APK)
📓 Ramazon oylarida yuz bergan muhim voqealar (PDF)
💿 Shayh Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Mo‘minning qalqoni. Mufassal ro‘za kitobi (Audio)
📚 @e_kutubxona
#Hikmatlar #Gyote
• Faqat buyuk insongina insoniyatga xizmat qiladi.
• Go‘zal ayollarni ortiqcha sarf-xarajatlarga o‘rgatmaslik zarur, aks holda ularni tiyib bo‘lmaydi.
• Har bir kimsa tug‘ma qobiliyatiga mos, qo‘lidan kelgan hunari bilan shug‘ullansa va boshqalarning ishiga xalaqit bermasa, juda oqilona ish bo‘lur edi. Etikdo‘z poyabzal tiksin, dehqon omoch tortsin, hukmdor xalq manfaatini ko‘zlab boshqarsin.
• Daraxtda aynan bir xildagi ikkita bargni topib bo‘lmaydi deyishadi, shunga o‘xshash, minglab kishilar orasida fikrlash tarzi aynan bir xil bo‘lgan ikki odamni topish ham dushvor.
• Muhabbat ideal tushuncha, er-xotinlik esa real tushuncha: real tushunchaning ideal tushuncha bilan aralashib ketishi hech qachon jazosiz qolmaydi.
• Inson qancha teran va jiddiy fikrlasa, keng omma orasida unga shuncha qiyin bo‘ladi.
• Millionlab o‘quvchiga ega bo‘lishni umid qilmagan yozuvchi biron satr ham yozmasligi lozim.
• Har kim nima uchun tug‘ilgan bo‘lsa, o‘sha yumush bilan shug‘ullanishi eng oqilona yechimdir.
- Gyote. "Hikmatlar"
📚 @e_kutubxona
Ziyoli odam kim?
Ziyoli odam haqida gapirishdan oldin Ziyo ahlining namoyandalaridan boshlash to‘g‘ri kelyapti. Ziyolilik komil andozalarini aniqlashtirib olgach, shaxsning o‘z zamoni, makoni va imkoniyatidan kelib chiqa oladigan ziyolilik haqida gapirish mumkin bo‘ladi.
Ziyoning komil ahli
1. Ziyoning komil ahli - payg‘ambarlardir. Ular ifoda etgan Ziyo bu bevosita Yaratgan Zotdan kelgan Haqiqatdir. Payg‘ambarlar Xudoning topshirig‘i bilan yetkazish kerak bo‘lgan narsani yetkazar edilar.
Payg‘ambarlarning ayrimlari to‘g‘ridan to‘g‘ri podshoxlarga da’vat bilan chiqishdi, ayrimlari podshoxga vazir bo‘ldi, qaysilaridir podshoxlik ham qildi, boshqalari zodagon yo‘lboshchilarni haqqa chaqirgan bo‘lsa, yana boshqalari oddiy odamlar ichida bo‘ldi.
Payg‘ambarlar o‘z risolatlarini ado etishdi. Bu yo‘lda qo‘rquv va shahvatlarni chetga surib, o‘z burchlarini ado etdilar. Payg‘ambarlar zo‘ravon hukmdorlar va johil olomon injiqliklariga bo‘yso‘nmaydigan shaxslar edi. Allohning salomi va salovotlari bo‘lsin barcha payg‘ambarlarga.
2. Muqaddas Kitoblardan payg‘ambar bo‘lmagan ammo payg‘ambarlar keltirgan haqiqatlar uchun jonbozlik qilgan odamlar haqida xabarlar bor, bular: siddiqlar, shahidlar va solihlar. Alloh ulardan rozi bo‘lsin.
Endi xalqlar ichidan chiqqan turli ziyolilar misollarini keltiramiz (Oydinlar, intellektuallar, intelligenisiya)
• Haqiqat va adolat nisbiy narsalar emasligini o‘z xalqiga uqtirmoqchi bo‘lgan suqrotlar;
• Adolatli davlatni hikmat va aql bilan barpo qilishga ishongan nizomulmulklar;
• Hukmdorlar oddiy xalq bilan bo‘lishi lozimligini uqtirgan makiavellilar;
• Xalqini istiqlolga yetaklagan gandilar;
• Xalqni jaholat botqog‘idan olib chiqqan jadidlar;
• Mustabid tuzumni ochiq inkor qilgan antifashistlar va dissidentlar;
• Mazlumlar huquqlari uchun kurashgan martin-lyuter-kinglar va malkolm ikslar... va hokazolar...
Ziyo ahlining risolat va umuminsoniy toifalarini birlashtiruvchi sifatlarida to‘xtalaman:
1. Erkin tafakkurga ega bo‘lish;
2. Vijdon amri bilan ish tutish;
3. Haqiqat va adolatni oliy qadriyat deb bilish;
4. Aql va irodani mana shu qadriyatlarga bo‘yso‘ndirish;
5. Zulmga qarshi turish, zulmni hech qaysi tarafdan qo‘llamaslik;
6. Mazlumlar taraf bo‘lish va mazlumlar tarafini quvvatlash;
7. Odamlarga fikriy va amaliy o‘rnak ko‘rsatadigan murabbiy bo‘lish;
8. Yaqinlari, omma va hukumdorlarga yoqimsiz ko‘rinsa ham haqiqatni aytish;
9. Muammolar asosiy sabablari va yechimlarini ko‘ra bilish va e’tiborni shunga qaratish.
Kimdir ziyoli deb bu o‘z sohasi eksperti bo‘lgan, kasbi bilan foyda keltirdiganlar deb aytdi. Bu fikrga qo‘shila olmayman. Mutaxassis bo‘lish har qanday odam uchun amaliy va fikriy quvvatni ta’minlaydi. Ammo unutmaslik kerakki, bu quvvatni behudaga isrof qilish va xatto zulmga ishlatishi ham mumkin. Bunga ko‘p misollarni bilamiz. Mutaxassis yo olimda zehniy imkoniyatlari kengroq bo‘ladi va shuning uchun uning harakatlari samaraliroq bo‘lishi mumkin, natijasi ko‘proq seziladi. Ammo adolatsizlikka befarq bo‘lsa, haqiqatni oliy tutmasa, Ziyo yo‘lida harakat qilmasa, u shunchaki bilimdon mutaxassis, ziyoli emas.
- Jamshid Muslimov
📚 @e_kutubxona
⬆️
Ajabo, bu merosu saodatning baland cho’qqisidan qanday qilib tushib qoldik? Bu xususda o’zimizning ulamolarimizdan so’rasak, «kulli yavmin badtar», «bu xohishi ilohiy» va «qiyomat yaqindir» degan gaplardan boshqasini aytmaydilar. Lekin Qur’oni karimga murojaat qilsak, to’g’ri, yaxshi javobga yuzma-yuz qilib, bizga uni ko’rsatib qo’yadi. Agar shunga ham qanoat qilmasak, unda mana javobi: sabab shuki, o’tgan qavmlarning boshlariga azob yuborildi. (Negaki) har qavm solih amallarini yomon odatlarga alishtirar ekan, Alloh o’z ne’matlarini ulardan tortib olib, o’rniga azob yuborar.
Xo’sh, hozir qaysi dalilni qabul qilamiz? Ulamolarimizning so’zlarini qabul qilib, boshimizga kelgan va kelayotgan har baloni ilohiy rizo deb ketaveramizmi, yo Qur’oni karim farmoyishlarini jon qulog’imiz bilan eshitib, shu baxtsizliklarimizga sabab yomon amallarimizdan deb hisoblaymizmi?!
Bu savolga ham Qur’oni karim kamoli qat'iyat va mahobat bilan javob beradi: «Alloh odamlarga zulm qilmaydi, balki ular o’zlari o’zlariga zulm qiluvchilardandir…» «Sizlarga yetgan har bir musibat o’zlaringizning nosoz fe’lu amallaringizdandir, gunohlaringizning ko’plarini Alloh afv etadi. Agar gunohlaringiz evaziga musibatlar yuborilsa, holingizga voydir! Sizlarning amalingiz tufayli bu dunyo musibatlardan xalos bo’lmas edi. Sizlarga Allohdan o’zga himoyachi madadkor, balolarni daf etuvchi yo’qdir».
- Abdurauf Fitrat. "Najot yo‘li" kitobidan
📚 @e_kutubxona
🌐 O‘zbek adabiyoti
📓 "Najot yo‘li"
✍ Abdurauf Fitrat
⚙ Risola
⚖ 5.7 MB
🔎 PDF
📄 146 sahifa
…Ma’lumkim, bizning ota-bobolarimiz har bobda, ayniqsa, ilm va ma’rifatda olam ahli uchun ibrat va namuna bo’lganlar. Borib-borib zamon o’zgardi, sa’yu harakatlar, ilmga bo’lgan intilishlar susayib, talqinchilikka aylandi, «ijod qilmoq» (degan tushuncha) zararli va aloqasiz manzumalar chordevorida qolib ketdi. Mamlakatimizda bunday tushkunlik davr uzoq muddat davom etdi… Ushbu axloqiya majmuasini tartib berib, «Rahbari najot» («Najot yo’li») deb nomladim.
📚 @e_kutubxona
#Hikmatlar #Gyote
• Agar barcha buyukliklar risoladagidek idrok etilsa, ular ma’rifatga yetaklaydi.
• Extiros va hissiyotlar umumbashariy bo‘lishi mumkin, lekin tafakkur doimo alohida shaxslarga ato etiladi.
• Ko‘pincha raqamlar dunyoni boshqaradi deyishadi. Unchalik emas-u, raqamlar dunyo qanday boshqarilayotganini ko‘rsatishiga shubha yo‘q.
• Men hamisha qonunlarga qat’iy amal etishga da’vat etaman; ayniqsa ko‘ngilchanlik va ortiqcha erkinlik ko‘p narsani boy berishga olib kelayotgan hozirgi davrimizda.
• Insonning zamonaviy yutuqlarni baholashda o‘tmishdagi yutuqlarni ham hisobga olishi tarixiylik tuyg‘usi deb ataladi.
• Qarama-qarshi fikrlar o‘rtasida haqiqat yotadi, deydilar. Bo‘lmagan gap! Ular o‘rtasida faqat muammo yotadi.
• Vatanparvarlik san’ati ham, vatanparvarlik fani ham bo‘lishi mumkin emas.
- Gyote. "Hikmatlar"
📚 @e_kutubxona
#Turkiston_qaygʻusi
Ma’lumdirki, inglizlar qaysi joyga qadam qo‘ysalar, "madaniyatsiz" yerlik xalq g‘amxo‘rligi uchun kelganlarini bildiradilar. Agar bu so‘z haqiqat esa Sharqiy Turkiston xalqini bolshevizm balosidan qutqarish sharoiti ularga oson topilur edi. Biroq chinakam insoniyat g‘amxo‘rligi qiladigan Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalomdan va ham uning haqiqiy ummatlaridan boshqa birovning bu kabi ulug‘ sharafga erishmagi mumkin emasdir. O‘sha kundagi Oltishahar Uyg‘uristondagi xitoy hukumati esa qog‘oz yuzi, til uchi bilan davlat markazi Pekinga bog‘lanmish bo‘lsa ham o‘rta asr Xitoy xonligi davridan qolgan esdalik bir haykal ko‘rinishi edi.
Demak, har ikki Turkiston xalqi ongsizlik, ilmsizlik kasofatidan shu kabi qulay sharoitlar bo‘la turib ham, bulardan o‘z vaqtida foydalanish yo‘llarini topolmadilar. Ochiq bir maqsadni o‘z oldilariga shart qilib qo‘yib, tashkiliy ravishda ish olib borish uchun harakat qilgudek birorta odam yo‘q edi. O‘zlarining kelgusi istiqbollari uchun hech qayg‘urmas edi. Chunki, bu bechora xalq xurofot zulmati, johiliyat botqog‘iga butunlay botgan edi. Bunga shu davrdagi muhit aybdordir. Qur’onning "Bilganlar bilan bilmaganlar har to‘g‘rida teng kela olmaydilar", degan hikmatlik so‘zini albatta amalga oshirish kerak edi.
Nima uchun keyingi asrlarda Turkiston xalqi bunday johiliyat botqog‘iga botdi? Buning bosh sababi - dinni asosi bilan tushunmagan ilm-madaniyat dushmanlari hokimiyat tepasida bo‘ldilar. O‘zlarini din homiylari deb e’lon qilib, xalqni ma’rifat nuridan mahrum, zamonaviy fanniy ilmlardan butunlay yiroq tutdilar. Chet davlatlar bilan aloqa bog‘lamadilar, o‘qish-o‘qitish ishlariga hech qanday ahamiyat bermadilar. Shuning uchun Turkiston xalqining ichida uyg‘onish, fikr ochilish va bor sharoitdan foydalanish imkoniyatlari bo‘lmadi. Davlatning inqirozi, millatning ongsizligiga shu johillar sababchidur.
- Alixonto‘ra Sog‘uniy. "Turkiston qayg‘usi"
📚 @e_kutubxona
#Turkiston_qaygʻusi
O‘tmishdagi tarixini unutib, endigi tarixini tuymagan bir millat qorong‘uda qolgan, qo‘lida tayog‘i yo‘q ko‘r kishi kabi qayoqqa oyoq qo‘yishini bilmaganlikdan dushman yetakchisi keyinidan ketishga majbur bo‘ladi. Ochiq fikrli, sezgir vatan o‘g‘illari tarixning qandayin zarur ekanligini manim shu so‘zimdan ilhom olib chuqur tushunishlari kerak.
Endi Vatanim meni suymas ekan, men uni suyganligimdan, ulusim meni tanimas ekan, men uni taniganligimdan vatan ustida bo‘layotgan tarixiy o‘zgarishlarni va ham buning kelajakdagi yomon natijalarini ko‘rsatib, vatan bolalariga ulgu¹ bo‘lg‘udek, boshqalar bundan ibrat olg‘udek tarixiy bir asar yozishga kirishdim.
- Alixonto‘ra Sog‘uniy. "Turkiston qayg‘usi"
_
¹ Namuna, o‘rnak
📚 @e_kutubxona
#Oy_tavsiyalari
Mart oyida mutolaa qilish uchun kitob tavsiyalari
• Diniy-ma'rifiy:
📓 "Mukoshafat-ul qulub" (Abu Homid G'azzoliy)
• Jahon adabiyoti:
📓 "Jarayon" (Frans Kafka)
• O‘zbek adabiyoti:
📓 "Chinor" (Asqad Muxtor)
• Biografik:
📓 "Mening hayotim" (Mahatma Gandi)
• Shaxsiy rivojlanish:
📓 "Kitoblar qanday o‘qiladi" (Mortimer J. Adler, Charlz Van Doren)
• Mumtoz:
📓 "Siyosatnoma" (Nizomulmulk)
• Tarix:
📓 "Turkiston sayohatlari" (Ismoilbek G‘asprali)
• Ilmiy-ommabop:
📓 "Islom hazorasi" (Ahmad Muhammad)
📚 @e_kutubxona
Nabaviy strategiya
Ijtimoiy, siyosiy, boshqaruvga oid va oilaviy qoida.
📚 @e_kutubxona
Har qanday mustamlakachilik hikoyasidan oldin mustamlaka bo‘lishga munosib millat hikoyasi bo‘ladi.
- Molik bin Nabiy
📚 @e_kutubxona
#Maqola
Haqiqatparvarga 7 tavsiya
1. Boshingizga biron ish tushganda «haqiqatni aytganim uchun tazyiq qilyaptilar», demang. «Qarashlarim, fikrim, e’tiqodim, tadqiqotim uchun, kasbiy, vatandoshlik burchimni ado etganim yoki faktlarni yoritganim uchun» deng. Chunki yakuniy haqiqatning egasi siz emassiz. Haqiqatning egasi inson bo‘lsa, u haqiqat emas.
2. O‘zgalarning ham fikri, e’tiqodi va ular fakt deb hisoblagan asoslari bor. Ularni eshitishni va tushunishni o‘rganing. Tushunish qabul qilish degani emas. Lekin tushunmay hech narsani qabul qilmang. Bahsda birovning argumentini tushunib, uning asos-dalillarida zaiflikni ko‘rsata bilgan g‘olib bo‘ladi. Eng baqirog‘i emas.
3. Ehtiroslarning buzg‘unchi kuchi bor. Uning yaratuvchanlik xususiyati ham bor. Ehtiros qamrab olganda, uni nimaga yo‘naltirish sizning qo‘lingizda. Oxir oqibatni o‘ylash to‘g‘ri qarorni belgilaydi.
4. «Haqiqatgo‘ylik» birovlarning haqini, nomusini toptash uchun ruxsat emas.
5. Har qanday mafkura faktlar oldida bo‘yin egishi lozim. Mafkurangizga mos faktlarni tanlab, to‘g‘ri kelmaganini tashlab yuborish g‘irromlikdir. Faktlar noyob, qimmatbahodir. Tekshirilgan narsani fakt deb atash mumkin. Yaxshi tekshirilmagan ma’lumot asosida fikr yuritadigan bo‘lsangiz, buni o‘zingiz va boshqalar oldida tan oling: taxmin, fikr, mulohaza, gipoteza shakllari samimiy muloqotga yo‘l ochadi.
6. Haqiqat haqida savol berish, uni gumon ostiga olib tadqiq etishdan hech kim to‘silmagan. Hatto farishtalar Allohdan nima uchun Odamni yerga xalifa qilinishi haqida so‘radilar.
7. Haqiqatparvarni halok qiluvchi narsa kibrdir. Iblis kibrga mubtalo bo‘lgan «haqiqatgo‘y» edi.
- Jamshid Muslimov
📚 @e_kutubxona
"Yaqinda Yevropaga ko‘chasiz. Qonunlariga amal qilasiz. Sigareta qoldig‘ini yerga tashlamaydigan bo‘lasiz. Jamoatchilik joylarida chekmaysiz. O‘tish uchun maxsus belgilab qo‘yilgan joylardangina o‘tasiz. Sizda xavfsizlik tushunchasi shakllanadi. Derazangiz oldidan mushuk o‘g‘irlansa polisiyaga xabar beradigan bo‘lasiz. Mashina haydasangiz xavfsizlik kamarini taqib olasiz. Bolalarni orqa o‘rindiqda o‘tirg‘izasiz. Navbatning uzunligi kilometrga yetsada navbatda turadigan bo‘lasiz. Yevropa fuqaroligini olganingizdan so‘ng o‘zingizga yoqqan kishini saylaysiz. Ana shunda saylaydigan kishingizning o‘tmishiga, qilgan ishiga qiziqasiz. Agar shu ishlarning barchasini yurtingizda qilganingizda Yevropaga ko‘chishga qaror qilmagan bo‘lar edingiz!".
- Mahmud Darvish
📚 @e_kutubxona
"Kitobxonlar klubi"da navbatdagi №171 mutolaa uchun Ahmad Muhammad Tursunning "Sohilsiz dengiz" asari tanlangan. Bo‘lajak muhokamaning "Eng yaxshi kitobxoni" deb topilgan ishtirokchisi ushbu ro‘yxatdagi kitoblardan biriga ega bo‘ladi.
Muhokama sanasi: 25-mart, shanba (20.00 dan 23.00 gacha)
— — —
2023-yil mutolaasi uchun tanlangan asarlar ro‘yxati
— — —
Kitobxonlar klubi — Qizg‘in tafakkur maydoni. Faol qatnashing va sovg‘a sifatida kitoblarni qo‘lga kiriting.
Ramazon taqvimi (hijriy 1444, milodiy 2023-yil)
📚 @e_kutubxona
#Maqola
✍ Jamshid Muslimov
📓 "G‘oyalar bozori"
⚙ Maqola
⚖ 0,1 MB
🔎 PDF
📄 3 sahifa
📚 @e_kutubxona
Goodreads foydalanuvchilari tanlovi bo‘yicha 2022-yilning eng yaxshi kitoblari
Goodreads.com har yili an’anaviy tarzda sayt foydalanuvchilari tomonidan turli nominatsiyalar bo‘yicha tanlangan yilning eng yaxshi kitoblari e’lon qilinib kelinadi. Ushbu sayt kitob o‘qishni sevuvchilar uchun ijtimoiy tarmoq hisoblanadi va saytga doimiy tarzda millionlab foydaluvchilar tashrif buyuradi. 2013 yildan buyon ushbu sayt Amazon'ga tegishli. Goodreads 2022-yilda ham turli janrlar va yo‘nalishlar bo‘yicha eng yaxshi kitoblarni aniqladi.
• Eng yaxshi badiiy asar (Fiction) — «Tomorrow, and Tomorrow, and Tomorrow», Gabrielle Zevin
• Eng yaxshi ilmiy-fantastika (Science Fiction) — «Sea of Tranquility», Emily St. John Mandel
• Eng yaxshi mistik asar, triller — «The Maid», Nita Prose
• Eng yaxshi tarixiy-badiiy asar (Historical Fiction) — «Carrie Soto Is Back», Taylor Jenkins Reid
• Eng yaxshi fentezi — «House of Sky and Breath», Sarah J. Maas
• Eng yaxshi romantik asar — «Book Lovers», Emily Henry
• Xorror (qo‘rqinchli — tahr.) janridagi eng yaxshi asar — «Hidden Pictures», Jason Rekulak
• Eng yaxshi hajviy asar — «The Office BFFs: Tales of The Office from Two Best Friends Who Were There», Jenna Fischer, Angela Kinsey
• Eng yaxshi ilmiy-ommabop asar (Non-fiction) — «Atlas of the Heart: Mapping Meaningful Connection and the Language of Human Experience», Brené Brown
• O‘smirlar va bolalar uchun atalgan eng yaxshi asar — «I Am Quiet: A Story for the Introvert in All of Us», Andie Powers
• Eng yaxshi debyut — «Lessons in Chemistry», Bonnie Garmus
• Yoshlar uchun yozilgan eng yaxshi kitob (Young Adult) — «The Final Gambit», Jennifer Lynn Barnes
• Eng yaxshi memuar, avtobiografik asar — «I’m Glad My Mom Died», Jennette McCurdy
• Yoshlar uchun yozilgan eng yaxshi fentezi — «Gallant», Victoria Schwab
• She’riyat yo‘nalishidagi eng yaxshi kitob — «Call Us What We Carry», Amanda Gorman
📚 @e_kutubxona
#Najot_yoʻli
AHVOLIMIZ BAYONIDA
Hayotning (yakkama-yakka) kurash maydonida va jahon xalqlari orasida islom olamining farsax-farsax orqada qolganligini bayon qilishga ehtiyoj yo’qdir. Biz turkistonlilar esa boshqa islomiy jamiyatlarga nisbatan dunyoi jahon parishonlikka tushib, yo’limizdan adashganmiz. Ajabo, bu parishonlikning sababi nedir?
Turkistonlilarning aksariyati bu savolga javob berishda ikki toifaga bo’linadilar! Millat va vatanlari uchun qayg’urgan bir toifa bu parishonlikni ilmsizlik va tanballik oqibati deb biladi. Haqiqatan ham, tushkunlik va xarobligimizning sabablaridan biri ilmsizlik va harakatsizlikdir. Lekin bularning ham asl sababi, ana o’sha tushkunligimizning asosiy sababidir. Ajabo, bu sabab nima ekan?
Bu masala xususida ikkinchi toifa turkistonlilarning nuqtai nazarini bahs mavzuiga kiritsak, ularning nima deyishlari ma’lum bo’ladi. Orqada qolganligimiz xususida bu tomonning asosiy qismi quyidagi fikrlarni keltiradilar:
Parishonligimiz va tushkunligimizga sabab yo’q, bu ilohiy xohishdir.
Xudo bu dunyoni kofirlar uchun jannat, mo‘minlar uchun do’zax qilib yaratgandir.
Qiyomat yaqindir, musulmonlar bu dunyoda asta-sekin kamayib bormoqdalar.
Hazrat Payg’ambarimiz «kulli yavmin badtar» deb aytganlaridek, musulmonlarning kuni kundan battar bo’lib bormoqda.
Ma’lumki, bu mulohazalar bilkul puch va botildir. Unga javob berish u yoqda tursin, balki ularni eshitmoqlik o’zi to’g’ri emas. Banda ham ma’lum muddat xalq va millatning xarobligi sabablarini izlab topish uchun har tarafga yugurib, ko’p kishini so’roqqa tutdim, ammo hech kimdan qoniqarli javob ola bilmadim. Oqibat, biz turkistonlilarning musulmonligimiz va muqaddas Kitobga ega ekanligimiz va shu Kitobni yagona rahnamoyimiz deb tasdiqdashimiz xotiramga keldi. Endi shu muazzam va mukarram dasturulamal bo’lmish Kitobga tavajjuh qilishdan boshqa chora qolmadi. Bu xususda U (Qur’oni karim) bizga rahnamolik qiladimi-yo’qmi deb, kamoli qalb va vujudi bebizoat ila Qur’oni azim mutolaasiga mashg’ul bo’ldim va matlabimga erishdim. Qur’oni karim avval mening savolimga shu tariqa javob berdi: «Albatta, ne’mat berilgan qavm o’zlarini o’zgartirmagunlaricha Alloh ularning holini o’zgartirmas».
Insof yuzasidan islom olamiga diqqat bilan qarasak: oz sonli arab qabilalari Rasuli alayhissalom hidoyati bilan sharaf topguvchi islom diniga kirib, 23 yil mobaynida, ya’ni Hazrati nabiy zamonlaridan to hazrati Umar vafotlarigacha bo’lgan muddatda dunyoning ikki yirik davlati bo’lgan Eronu Rumni mag’lub qildilar. Shundan bani Umayya xalifaligi asrigacha islom saltanatining hududlari Chin (Xitoy)dan Hindgacha, Misrdan Andalusiyagacha cho’zildi. Ummaviy va abbosiy xalifalari Bag’dodu Andalusiyada ajoyib madrasayu fayzlik maktablar ochdilar. O’z zamonasining olim va fan arboblarini dinu mazhabiga qaramay bir joyda jamladilar. Qisqa vaqt orasida bu ikki ulug’ islom poytaxtlari dunyodagi ilm va ma’rifat markaziga aylandi. Nafaqat turkistonli musulmonlar, balki farangistonli nasroniylar ham ilm tahsili va bilim olib yashash uchun Bag’dodu Andalusiyaga kela boshladilar.
Ajabo, shuncha buyuklik (ne holda?). Shuncha azimat va ulug’lik qaerga yo’qoldi? Nechun ahli islomning dunyoi jahon donishi ilmlarining sharofati shu qadar baxtsizlik va jaholatga duchor bo’ldi?!
Hozir umumiy islom olamining ahvolidan o’tib, o’zimizning (shu kungi) holimizni tadqiq qilsak. Bir vaqtlar mamlakatimiz madaniyat quyoshining mabdai, ma’rifat daryosining manbai sifatida tanilgan edi. Forobiylar, Buxoriylar, Abu Ali ibn Sinolar, Ulug’beklar mamlakatimizni jahon sahnasiga chiqargan edilar. Bizning mamlakatimiz minglab mashhur olimlarni chor-atrofga yetkazib berib, qo’shnilarining ham sharafini ovoza qilib, dunyoga taratgan edi. Sanoatimiz shu darajada edi-ki, xalifalar shuncha azimat va shavkatli bo’lishlariga qaramay, libos, kiyim-kechaklarini bizning mamlakatimizdan olib ketardilar.
Yosh kitobxon — 2023: Adabiyotlar ro‘yxati
• Adabiyotlar soni:
✓ 10-14 yosh toifasida 40 ta
✓ 15-19 yosh toifasida 50 ta
✓ 20-30 yosh toifasida 50 ta
• Tanlovda:
2009–2013-yillar 10-14 yosh toifasida;
2004–2008-yillar 15-19 yosh toifasida;
1993–2003-yillar 20-30 yosh toifasida ishtirok etishlari mumkin;
• Tanlovga arizalar qabuli 1-sentabr kuniga qadar davom etadi va saralash bosqichlari sentabr oyida o‘tkaziladi;
• Ro‘yxatdan o‘tish
📚 @e_kutubxona
#Buyuklar
13 yoshidan asar yoza boshlab, hayoti davomida 500dan ortiq kitob yozgan allomani bilasizmi?
Ushbu buyuk zot haqida ayrim ma’lumotlarni o‘rganish asnosida olim 89 yil umr kechirib, hayotlari davomida 500dan ortiq kitob yozgan ekanlarini o‘qib bildim. Alloh taolo bunday allomalarning vaqtiga qanchalar baraka ato etgani, naqadar yuksak iqtidor va kuchli zakovatga sazovor bo‘lishganini tafakkur qilarkanman, holimizga rahmim keldi. Toki bu o‘rganishlarimiz barchamizga ibrat bo‘lsin, o‘rnak bo‘lsin.
Imom Abul Faraj ibn Javziy (Abdurrahmon ibn Ali Hanbaliy Bag‘dodiy) uch yoshlik chog‘larida otalari olamdan ko‘z yumadi va onalari qaramog‘ida tarbiya ko‘radi. Yoshligidanoq ilm tahsilini boshlab, hofiz Muhammad ibn Nosir huzurida Qur’oni karimni to‘laligicha yod oladi.
Keyinchalik Abul Qosim Hiraviydan voizlik san’atini o‘rganadi. Shundan so‘ng faqih Ibn Zog‘uniyga shogird tushib, undan turli fanlar, ayniqsa, tafsir, hadis, fiqh, nahv, sarf, balog‘at, tarix, voizlik va boshqa sohalarda ko‘plab foydalar oladi.
Alloma bulardan tashqari usulul fiqh, ilmi xilof, ilmi jadal, hisob va tib ilmlarini Abu Bakr Daynuriy va qozi Abu Ya’lo kabi jami 90 ga yaqin o‘z davrining yetuk olimlaridan o‘rganadi.
Ibn Javziy bolalik davrlarida ham tengdoshlarining yosh bolalarga xos o‘yinlaridan uzoq bo‘lib, ilm talabiga sho‘ng‘igan holda hayot kechiradi. Bu haqda o‘zi: «Men biror marta yosh bolalar bilan o‘ynaganimni, baland ovozda kulganimni eslay olmayman», degan edi.
Ibn Javziyning boshqalardan ajralib turadigan ko‘plab xususiyatlari bo‘lib, ilmga o‘ta muhabbat va uni talab qilishga jo‘shqin shijoat, o‘tkir hifz, mislsiz zakovat, haddan tashqari oliy himmat hamda kamdan-kam insonlargina erisha oladigan zuhdu taqvo u kishini o‘z asrining yetuk olimi bo‘lib yetishlariga omil bo‘lgan.
Ibn Javziy olti yoshlarida hadis eshitishni, o‘n uch yoshlarida kitob yozishni boshlagan. Yigirma besh yoshidan to vafotigacha insonlarga va’z-nasihatlar qilib, ko‘pchilikning hidoyat yo‘lini topishiga sababchi bo‘lgan.
Bu haqda o‘zi: «O‘z qo‘llarim bilan ikki ming mujallad kitob yozdim, qo‘l ostimda yuz ming kishi gunohlariga tavba qildi va yigirma ming kishi musulmon bo‘ldi», degan.
Mashhur asarlaridan: «Al-mug‘niy» (Qur’oni karimning katta hajmdagi tafsiri bo‘lib, uni Ibn Javziyning o‘zi to‘rt juzga qisqartirib «Zodul masir» deb nomlagan); «Soydul xotir» (uch juz); «Minhojul qosidin» (ikki juz) va boshqalar.
«Al-vafiy bil vafayot» kitobida aytilishicha, olimning ba’zi shogirdlari u kishi yozib qoldirgan risolalarni jamlab, yashab o‘tgan umrlarining vaqtiga taqsimlashganida kuniga 9 risoladan to‘g‘ri kelgan ekan.
Ibn Javziy rahmatullohi alayh hijriy 597 yil 13 ramazon juma kechasi Bag‘dodda vafot etganlar.
📚 @e_kutubxona
"Kitobxonlar klubi"da navbatdagi №170 mutolaa uchun Alixonto‘ra Sog‘uniyning "Turkiston qayg‘usi" asari tanlangan. Bo‘lajak muhokamaning "Eng yaxshi kitobxoni" deb topilgan ishtirokchisi ushbu ro‘yxatdagi kitoblardan biriga ega bo‘ladi.
Muhokama sanasi: 11-mart, shanba (20.00 dan 23.00 gacha)
— — —
2023-yil mutolaasi uchun tanlangan asarlar ro‘yxati
— — —
Kitobxonlar klubi — Qizg‘in tafakkur maydoni. Faol qatnashing va sovg‘a sifatida kitoblarni qo‘lga kiriting.
#Yangi_nashr
“Vatandoshlik dasturi”
Mazkur asar o‘z davlatini asrash va takomillashtirishda faol ishtirok etish zaruratini his etganlar va haqiqiy vatandosh bo‘lishni istaganlar uchun yozilgan.
Asarda insoniyat oldida turgan muhim masalalar - inson, hayot, yashash muhiti, jamiyat, madaniyat, mehnat, rahbarlik, hamkorlik kabi mavzular o‘ziga xos tarzda batafsil yoritilgan.
Dolzarb mavzular yoritilgan ushbu kitob siyosatshunos olim Hamid Sodiq tomonidan tarjima qilingan bo‘lib, hozirda Azon kitoblari nashriyotida chop etilish arafasida.
Muqovasi: qattiq
Sahifalar soni: 704 bet
Narxi: 75 000 so‘m
📚 @e_kutubxona
VATAN QURTLARI
1970-yilda Kuba o‘z fuqarolarini Amerikaga ko‘chib o‘tishini man qiluvchi qonun chiqardi. Maqsad Amerika razvedkasining Kuba fuqarolaridan Kuba yetakchisi Fidel Kastroga qarshi foydalanishining oldini olish edi.
1980-yil Amerika Kubani yana tashvishga qo‘yishni maqsad qildi. Prezident Jimmi Karter Kubaliklar uchun Amerikaning quchog‘i ochiq ekanini, ularga maosh va bepul uy-joylar berishlarini aytdi.
Fidel Kastro Gavana portida 600 ta kema tayyorladi. 125 ming inson yig‘ildi. Kastro: "Kim Amerikaga ketishni xohlasa marhamat, ketaversin", dedi.
Muhojirlarga juda ko‘p jinoyatchilar, qamalganlar qo‘shildi. Ular Amerika tomon yo‘lga chiqishdi.
Amerika muhojirlarning ko‘pligini ko‘rgach ularning istiqboliga chiqmadi. Ular bir necha hafta kishilar va dunyoning ko‘z o‘ngida dengizda qolib ketishdi. O‘nlab qarilar, yosh bolalar va ayollar vafot etishdi. Nihoyat ularni Guantanamodagi boshpanalarga joylashtirishdi.
Qizig‘i, ular ketgach Kubaning iqtisodi ko‘tarila boshladi. Savdo, ta’lim va sog‘liqni saqlash tizimi tez sur’atlar bilan rivojlanib ketdi.
Fidel Kastro ular haqida shunday degan edi:
"Anavi qurtlar bizning ichimizda joylashib olgan Amerikaliklar edi".
Karter o‘zining ahmoqligi sabab ko‘p tanqidlarga uchradi. Saylovda mag‘lubiyatga uchradi. Yangi prezident Reygan shunday degan edi:
"Agar muhojirlar Kubada qolishganda Kastro aniq sinar edi".
Ibrat:
Har-bir vatanning o‘z qurtlari bo‘ladi. Ular vatanning kulfati va harob bo‘lishiga sabab bo‘lishadi. Ularning vatandan chiqib ketishi kishilarga rohatdir. Kim ketmoqchi bo‘lsa ketsin. Vatan o‘z aholisigadir! Xoinning vatani bo‘lmaydi!
_
Bu yerda oilam, yurtim kelajagi deb chetda yurganlar emas, aksincha vatanga tupurib qo‘yganlar nazarda tutilgan.
- Abdulqodir Samarqandiy
📚 @e_kutubxona
"Kitobxonlar klubi"da navbatdagi №169 mutolaa uchun Markus Zusakning "Kitob o‘g‘risi" romani tanlangan. Bo‘lajak muhokamaning "Eng yaxshi kitobxoni" deb topilgan ishtirokchisi ushbu ro‘yxatdagi kitoblardan biriga ega bo‘ladi.
Muhokama sanasi: 25-fevral, shanba (20.00 dan 23.00 gacha)
— — —
2023-yil mutolaasi uchun tanlangan asarlar ro‘yxati
— — —
Kitobxonlar klubi — Qizg‘in tafakkur maydoni. Faol qatnashing va sovg‘a sifatida kitoblarni qo‘lga kiriting.
TARAQQIYOT
"Ba’zi kishilar mening da’vatlarimni eshitib, meni taraqqiyotga qarshi, rivojlanishdan uzoq inson, deyishibdi. Taajjub...
Men mashinaning o‘rniga eshak mining, samolyotni qo‘yib tuya mining, elektr tokini o‘chirib qo‘yib sham yoqing, shifoxonalarni qo‘yib sahrodagi o‘t-o‘lanlar bilan davolaning, agar sizga qarshi dushmaningiz raketa, samolyot va tanklar bilan urushsa siz ularga qarshi nayza, qilich va kamon bilan kurashing, deydigan jinniga o‘xshaymanmi?!
Yo‘q azizlar! Bu gapni faqatgina jinni aytishi mumkin. Dunyo sivilizatsiyasini uch davrga bo‘lish mumkin. Birinchi davrga avvalgi asrlarda Fir’avnlar, Finikiyaliklar, Xusiylar, Bobilliklar, Yunonlar va Rimliklar kabi yaqin sharq davlatlari asos solishgan.
Ikkinchi davrga esa o‘rta asrlarda musulmonlar asos solishgan. O‘rta asrlarda Yevropa zulmat, qorong‘ulik, qoloq va vahshiylik ichida edi. Ammo islom sharqida taraqqiyot va madaniyat asri boshlangan edi.
Uchinchi davrga esa hammaga ma’lum Yevropaliklar asos solishdi. Ammo biz musulmonlar bu taraqqiyotga begona emasmiz. Bu taraqqiyotning manbasi aslida bizmiz. Bunda biz sherikmiz. Ammo biz bir zamon uyquda qoldik. Karvon o‘tib ketdi. Biz makonimizni yo‘qotib qo‘ydik. Uyg‘ongach yo‘qotganimizni topish uchun yugurdik. Uyg‘onishimiz bilan biz oldin ko‘rmagan, bizga begona bo‘lgan narsalarni ko‘rdik. Darrov ikkiga bo‘lindik. Birinchi guruh u narsalarni fahmlamasdan, tushunmasdan, ajratmasdan olaverdi. Bu xato edi. Aslida dinimizdagi sobit asoslarga xilof kelmaydigan, odatlarimizga zid bo‘lmagan, bizga manfaatli bo‘lgan narsalarni olishimiz to‘g‘ri bo‘lar edi. Nega endi madaniyat ne’matlarini tark qilishimiz kerak?!
Bugun bizdagi eng faqir kishi ham xalifa Abdulmalik ibn Marvondan yaxshi yashaydi. Abdulmalik ibn Marvonning tishi yemirilib kovak bo‘ldi. Undan sassiq hid chiqa boshladi. Uni davolash, plomba qo‘yish uchun shifokor topa olmadi o‘shanda. Bugun eng faqir inson ham tishi og‘risa shifokorga borib tishini davolab plomba qo‘ydirishi mumkin.
Xalifa Horun ar-Rashid Bag‘doddan Makkaga borishi uchun tuyada yoki biror hayvonda ikki oy yo‘l bosishi lozim edi. Biz esa bu masofani samolyotda ikki soatda bosib o‘tayapmiz.
Xalifa Abu Ja’far Mansur ichaklari og‘rishidan qattiq dard chekar, oddiy tabletkalarni topa olmas edi. Bizdan oddiy odam uni topib, ichaklarini virus va mikroblardan tozalashi, og‘rig‘ini qoldirishi mumkin.
Madaniyatning bu ne’matlarini tark qilishimiz kerak deb kim aytdi?! Axir Alloh taolo Qur’oni Karimda:
"Alloh o‘z bandalariga chiqargan ziynatlarni va pokiza rizqlarni kim harom qildi?!", deb ayt", deydi-ku!
Yo‘q! Ammo biz aytamizki, garchi barcha insonlar uni taraqqiyot deb bilsada, usiz yashab bo‘lmaydi deb hisoblasada, Yevropadan bizning aqidamizni buzadigan, bizni haromga tushiradigan narsalarni olmaymiz!
- Ali Tantoviy rohimahulloh
📚 @e_kutubxona
#Tafakkur
Agar musulmon Islom kelajagi undan talab etadigan ilmiy va iqtisodiy faoliyatni unutgan holda, Ka’ba oldida umrbod ibodat bilan mashg‘ul bo‘lsa ham, bu ishi uni Alloh oldida hech narsadan behojat qilolmaydi.
Zero, zavodlar qurish masjidlar qurish bilan barobardir!
- Shayx Muhammad Gʻazzoliy
📚 @e_kutubxona