Telegram-канал galeryetasavireadabi - گالری تصاویر ادبی: Unsorted

گالری تصاویر ادبی

14 Apr 2025 18:39

صمیمیت جاودانه و گرم بین صبا و شهریار

به مناسبت سالروز درگذشت ابوالحسن خان صبا ( ۱۲۸۱- ۲۵ فروردین ۱۳۳۶ش) از مفاخر موسیقی ملی و برترین معلم در تاریخ موسیقی ایران.
دارنده‌ی " نشان درجه‌ی یک هنر" و" نشان تبرزین طلا" و " نشان نیمرخ شوپن، از دولت لهستان،
صبا تقریباً تمام سازهای یک ارکستر را می‌توانست بنوازد: پیانو، ویولن، تار، سه تار، سنتور، ضرب، نی، قانون، دف، فلوت...همه را خیلی خوب می‌نواخت.
درباره‌ی محسنات اخلاقی و عظمت هنر استاد صبا‌ تقریبا همه بزرگان هنر وادب به گونه‌ای از او یادکرده‌اند چون دکترساسان سپنتا، مهدی برکشلی، زاون ها کوپیان تا درزمانه ما ...
استاد محمدحسین شهریار تبریزی که درمحضر صبا تار آموخته و درشعرش هرجا سخن از هنر نواختن به میان آمده نام صبا نگین سخنش بوده و در مصاحبت دوستان هر وقت نام صبا به میان رفته، اشکش جوشیده است می‌گوید: از کوچکی ذوق موسیقی داشتم تهران که آمدم یک تارکوچکی داشتم که پوستش پاره شده بود و پرده‌هایش در رفته بود وفقط یک دونه سیم داشت. ولی باهمین یک سیم، من جواب تصنیف‌ها را می دادم، صبا گفت باید همه‌ی آن را دوربریزی و سه تار برایم آورد و با آن مشقم داد. ولی عجیب ذوق موسیقی داشتم، وقتی درسم را پس می‌دادم با یک سوزی می‌زدم که اشکش می‌ریخت، صبا می گفت:" تو آتشی داری که پهلوی هیچ کس نیست"
دوستی و بزرگواری وصفای صبا برشعر شهریار اثرگذاشت.صبا و شهریار هروقت درشب یا روز باهم معاشرت داشتند هنر در اوج کمال خود بود، شهریار شعرش راباحالتر و شیرین‌تر می‌خواند و صبا،سازش را شیرین‌تر وباحال‌تر می‌زد . در آن ایام روز به روز بر شهرت شهریار افزوده می‌گشت.
شکوفاترین و پربرکت‌ترین دوره‌ی شعر شهریار همین ایام است اثر صبا بر شهریار آن چنان عمیق بود که شهریار در اشعار آن دوره خود، هرجا که توانست نامی از صبا به میان آورد:

سوزی نداشت شعردل انگیز شهریار
تا همره ترانه ساز صبا نبود
یا
ترانه غزل شهریار از آن شیواست
که حق صحبت ساز صبا نگه دارد

درتمامی لحظات بحرانی زندگی شهریار، صبا آنچه برای تسکین دردهای شهریار لازم تشخیص می‌داد فروگذاری نمی کرد وشهریار چنان تعلق خاطری به او یافته بود که درهرشعر و نوشته‌ای کلمه‌ی " صبا" می‌آمد سخت متاثر می شد.

به سوز شعر من دمسازی ساز صبا خالی
نوای باربد گو یاد کن چنگ نکیسا را
تا شهریار زنده بود نام صبا ویاد او را از صمیم دل بر لب داشت و خاطرات دوست بیت الغزل کلامش بود.
مرثیه‌ای که شهریار برای استاد و دوست مشفق خود صبا سرود چنان او را منقلب می‌کرد که بدون اشک نمی‌توانست بخواند این شعر از پرسوزترین و زیباترین اشعار شهریار است چندبیت آن را می‌خوانیم:

عمر دنیا به سر آمد که صبا می میرد
ور نه آتشکده عشق کجا می میرد

صبر کردم به همه داغ عزیزان یارب
این صبوری نتوانم که صبا می میرد

غسلش از اشک دهید وکفن از آه کنید
این عزیزی ست که با وی دل ما می میرد

به غم انگیز ترین نوحه بنالی ای دل
که دل انگیزترین نغمه سرا می میرد

و این بیت شکوهمند و بلند:

شمع دل ها همه گو اشک شو از دیده بریز
کاخرین کوکبه ذوق و صفا می میرد...

به کوشش : استاد مسعود تاکی.
و نگاهی به مآخذی چون:
۱- مجله‌ی مفید س ۲ ش ۱۲/ یوسف باکویی
۲- پژوهشگران معاصرایران، اتحاد . مجلد ۸
🪷🪷
♧▬▬▬❄️
• @GaleryeTasavireAdabi
♧▬▬▬❄️❤️❄️▬▬▬♧