1293
در رسانه تاریخی Historium مطالب تاریخی را با منبع بخوانید و از جدیدترین اخبار حوزه باستان‌شناسی ایران و جهان آگاهی یابید! راه ارتباطی (تبادل، تبلیغ، نظرات و انتقادات و پیشنهادات): @Historium_bot
💠قهوه خانه ها در عصر صفویه💠👇👇👇
🌹@Historiumclub🌹
💠زانو زدن هولاکوخان مغول بر طاق کسری💠
طاق کسری ،تاثیر گذار ترین و شگفت آور ترین سازه ایران دوره ساسانی که در گذر ایام باعث جلب توجه دوستان و دشمنان خود شده است ونقش مهمی در متقاعد ساختن فاتحان تاریخ ایران داشته است ، به عنوان نمونه ، القاشانی مولف کتاب تاریخ اولجایتو می گوید: هولاکو به دیدار طاق کسری رفت و پس از بازدید از این بنای باشکوه و شگفت انگیز سه بار درمقابل آن زانو زد و به خواجه نصیر الدین طوسی گفت: بسیار نظرهای بزرگان و مردان خدا برین طاق بی جفت آمده باشد و به مدت هزار سال زانو برای آن نظر ها می زنم.
📚منبع
📘القاشانی،تاریخ اولجایتو،ص 87و88
🌹@HistoriumClub🌹
💠قصیده زیبای ایوان مدائن (طاق کسری) از خاقانی شروانی💠
هان! ای دل ِ عبرت‌بین! از دیده عبر کن! هان!
ایوان ِ مدائن را آیینهٔ عبرت دان!
یک‌ره زِ لب ِ دجله منزل به مدائن کن
وَ ز دیده دُوُم دجله بر خاک ِ مدائن ران
خود دجله چنان گرید صد دجلهٔ خون گویی
کز گرمی ِ خوناب‌اش آتش چکد از مژگان
بینی که لب ِ دجله چون کف به دهان آرد؟
گوئی زِ تَف ِ آهش لب آبله زد چندان
از آتش ِ حسرت بین بریان جگر ِ دجله
خود آب شنیده‌ستی کآتش کُنَدش بریان
بر دجله گِری نونو! وَ ز دیده زکاتش ده
گرچه لب ِ دریا هست از دجله زکات‌اِستان
گر دجله درآمیزد باد ِ لب و سوز ِ دل
نیمی شود افسرده، نیمی شود آتش‌دان
تا سلسلهٔ ایوان بگسست مدائن را
در سلسله شد دجله، چون سلسله شد پیچان
گه‌گه به زبان ِ اشک آواز ده ایوان را
تا بو که به گوش ِ دل پاسخ شنوی ز ایوان
دندانهٔ هر قصری پندی دهدت نو نو
پند ِ سر ِ دندانه بشنو زِ بن ِ دندان
گوید که تو از خاکی، ما خاک تو ایم اکنون
گامی دو سه بر ما نه و اشکی دو سه هم بفشان
از نوحهٔ جغدالحق ماییم به درد ِ سر
از دیده گلابی کن، درد ِ سر ِ ما بنشان
آری! چه عجب داری؟ ک‌اندر چمن ِ گیتی
جغد است پی ِ بلبل؛ نوحه‌ست پی ِ الحان
ما بارگه ِ دادیم این رفت ستم بر ما
بر قصر ِ ستمکاران تا خود چه رسد خذلان
گوئی که نگون کرده‌ست ایوان ِ فلک‌وش را
حکم ِ فلک ِ گردان؟ یا حکم ِ فلک‌گردان؟
بر دیدهٔ من خندی کاینجا زِ چه می‌گرید!
خندند بر آن دیده کاینجا نشود گریان
نی زال ِ مدائن کم از پیرزن ِ کوفه
نه حجرهٔ تنگ ِ این کم‌تر زِ تنور ِ آن
دانی چه؟ مدائن را با کوفه برابر نه!
از سینه تنوری کن وَ ز دیده طلب طوفان
این است همان ایوان ک‌از نقش ِ رخ ِ مردم
خاک ِ در ِ او بودی دیوار ِ نگارستان
این است همان درگَه ک‌اورا زِ شهان بودی
دیلم مَلِک ِ بابِل، هندو شه ِ ترکستان
این است همان صفّه کز هیبت ِ او بردی
بر شیر ِ فلک حمله شیر ِ تن ِ شادروان
پندار همان عهد است. از دیدهٔ فکرت بین!
در سلسلهٔ درگَه، در کوکبهٔ میدان
از اسب پیاده شو، بر نَطع ِ زمین رُخ نِه
زیر ِ پی ِ پیلش بین شهمات شده نُعمان
نی! نی! که چو نُعمان بین پیل‌افکن ِ شاهان را
پیلان ِ شب و روز اَش کُشته به پی ِ دوران
ای بس شه ِ پیل‌افکن ک‌افکند به شه‌پیلی
شطرنجی ِ تقدیر اَش در مات‌گَه ِ حرمان
مست است زمین. زیرا خورده‌ست به‌جایِ می
در کاس ِ سر ِ هرمز، خون ِ دل ِ نوشروان
بس پند که بود آن‌گه بر تاج ِ سر اَش پیدا
صد پند ِ نو است اکنون در مغز ِ سرش پنهان
کسری و ترنج ِ زر، پرویز و ترهٔ زرّین
بر باد شده یکسر، با خاک شده یک‌سان
پرویز به هر خوانی زرّین‌تره گستردی
کردی زِ بساط ِ زر، زرّین‌تره را بستان
پرویز کنون گم شد! زآن گم‌شده کم‌تر گو
زرّین تره کو برخوان؟ رو «کَم تَرَکوا» برخوان
گفتی که کجا رفتند آن تاج‌وران اینک؟
ز ایشان شکم ِ خاک است آبستن ِ جاویدان
بس دیر همی‌زاید آبستن ِ خاک، آری
دشوار بود زادن، نطفه ستدن آسان
خون ِ دل ِ شیرین است آن می که دهد رَزبُن
ز آب و گِل ِ پرویز است آن خُم که نهد دهقان
چندین تن ِ جبّاران ک‌این خاک فرو خورده‌ست
این گرسنه‌چشم آخر هم سیر نشد ز ایشان
از خون ِ دل ِ طفلان سرخاب ِ رخ آمیزد
این زال ِ سپید ابرو، وین مام ِ سیه‌پستان
خاقانی ازین درگه دریوزهٔ عبرت کن
تا از در ِ تو زین‌پس دریوزه کند خاقان
امروز گر از سلطان رندی طلبد توشه
فردا زِ در ِ رندی توشه طلبد سلطان
گر زاد ِ ره ِ مکه تحفه‌ست به هر شهری
تو زاد ِ مدائن بَر تحفه ز پی ِ شروان
هرکس برَد از مکّه سبحه زِ گِل ِ جمره
پس تو ز مدائن بَر سبحه ز گل ِ سلمان
این بحر ِ بصیرت بین! بی‌شربت از او مگذر
ک‌از شطّ ِ چنین بحری لب‌تشنه شدن نتوان
اِخوان که زِ راه آیند، آرند ره‌آوردی
این قطعه ره‌آورد است از بهر ِ دل ِ اِخوان
بنگر که در این قطعه چه سحر همی راند
معتوه ِ مسیحا دل، دیوانهٔ عاقل جان
🌹@Historiumclub🌹
🟧 کتاب اوجا
▪️ فروش کتب نایاب
▪️خرید و فروش کتب دست دوم
▪️کتاب‌یابی
🔸داستان، ادبیات، تاریخ، فلسفه و علوم انسانی، سینما و هنر، کودک و نوجوان، زبان اصلیِ اصل [اورجینال]
🔺@ouja_rarebook
🔻انقلاب-روبه‌روی سینما بهمن-نبش منیرجاوید-تالار بزرگ کتاب-طبقه اول-واحد ۶
#حکایت
✨ از حكيمى پرسيدند: سخاوت بهتر از شجاعت است يا شجاعت بهتر از سخاوت. حكيم در پاسخ گفت : آن کس که سخاوتمند است هیچ نیازی به شجاعت او نیست.
🔸نماند حاتم طایى وليک تا به ابد
🔹بماند نام بلندش به نيكويى مشهور
🔸زكات مال به در كن كه فضله رز را(۱)
🔹چو باغبان بزند بيشتر دهد انگور
🔸نبشته است بر گور بهرام گور(۲)
🔹كه دست كرم به ز بازوى زور
1_ فضله رز: زیادی شاخه های درخت مو
2_ نبشته: نوشته
📚گلستان سعدی، باب دوم، در اخلاق درویشان
🌹@Historiumclub🌹
💠گفتاری درباره اصطلاح پهلوی💠
🔴پهلوی منسوب به پهلو است و این واژه از صورت ایرانی باستان پرثوه آمده است که در اصل به سرزمین پارت اطلاق میشد و منسوب به آن در زبان فارسی میانه پهلویگ و پهلوانیگ است فارسی یا پارسی منسوب به پارس مشتق از صورت ایرانی باستان پارسه میباشد که نام سرزمین فارس است و منسوب به آن در زبان فارسی میانه پارسیگ است. در سنگ نوشته های پارسی باستان این زبان پارسه و در متنهای فارسی میانه پارسیگ نام دارد که هر دو معادل (پارسی - فارسی) است. بنابراین از نظر اشتقاق، پهلوی در اصل به معنی "زبان پارتی" است و نه فارسی ولی از دیر زمان نوشته های زردشتیان را که به فارسی میانه است پهلوی (به عربی فهلوی) نامیده اند. زمان این نامگذاری کی و علت آن چیست؟
🟠قدیم ترین مأخذی که در آن زبان فارسی میانه پهلوی (فهلوی) نامیده شده، روایت جاحظ در قرن سوم است. بنابراین چنین مینماید که اطلاق پهلوی (فهلوی) به فارسی میانه ( زبان متنهای زردشتی که به زبان متداول دوران ساسانی نوشته شده) از قرن سوم هجری است و همانگونه که پیش از این ذکر شد در متون اصلی، دو اصطلاح پهلویگ و پارسیگ هر یک به جای خود به کار می رفتند.اما در سده های نخستین دوران اسلامی اصطلاح "فارسی" را برای فارسی نو که از فارسی میانه متحول شده بود به کار می بردند، در نتیجه اطلاق آن به فارسی میانه یعنی فارسی متداول زمان ساسانی موجب ابهام میشد.
🟡 از این رو، این زبان را در تقابل با فارسی نو ، "پهلوی" نامیدند که از میان زبانهای ایرانی ،میانه پس از فارسی میانه، از همه معروفتر بود و در این زمان "پارتی" (= پهلوانیگ پهلویگ) دیگر زبان زنده ای نبود تا موجب ابهام گردد. بنابراین، در دوره ساسانی پهلوانیگ / پهلویگ" (= پهلوی، پارتی) در تقابل با "پارسیگ" ( = فارسی میانه ) و در دوران اسلامی "پهلوی" (= فارسی میانه) در تقابل با فارسی (فارسی نو) قرار دارد.دانشمندان کنونی معمولا پهلوی را برای زبان فارسی میانه زردشتی و فارسی میانه یا فارسی میانه مانوی یا فارسی میانه تورفانی را برای نوشته های مانویان به فارسی میانه به کار میبرند گرچه گاهی نیز اصطلاح فارسی میانه زردشتی در مورد متنهای زردشتی به فارسی میانه به کار میرود.
📚منبع
📘زبان پهلوی ادبیات و دستور آن،ژاله آموزگار و احمد تفضلی، ۱۳۷۵،ص ۱۳ و ۱۴
🌹@Historiumclub🌹
💠اندرزنامه های ساسانی (بخش دوم)💠
🔴چون کتاب هایی که از نوع اندرز بوده اند در آنها مطالب اخلاقی بیشتر با توجه به عقائد دینی زرتشتی عرضه می شده، به همین جهت این نوع کتابها در دستگاه مؤبدان بیش از هر جای دیگر رواج داشته، و کسانی هم که به نوشتن چنین کتابهایی معروف شده اند از رجال دین زرتشتی به شمار می رفته اند. در ادبیات امروزی پهلوی هم چند رساله بنام «اندرز» موجود است که مطالب آنها از آثار قدیمی ایرانی و چنان که احتمال می دهند از آثار دوره ساسانی گرفته شده است؛ مانند اندرز اوشنردانا و اندرز آذربادمارسپندان و جز آنها. رساله نخست را دانشمند پارسی آقای ارواد بهمن جی نوسروانجی دهـابر به چاپ رسانده و مقدمه سودمندی نیز به زبان انگلیسی به آن افزوده است.
🟠 در این مقدمه مختصری هم از اندرزنامه های عهد ساسانی نوشته و نام چندتن از بزرگان زردشتی را هم که به نوشتن اندرز معروف بوده اند مانند آذربادمارسپندان و پسرش زرتشت و نوه اش آذرباد زردشت و بخت آفرید و بزرگمهر و خسرو انوشیروان و بهزاد فیروز و آذرفرنبغ فرخ زاد را نیز ذکر کرده است.در این مقدمه اطلاعاتی هـم درباره اندرزبد، یکی از مناصب بزرگ عهد ساسانی، و درجاتی که در این منصب منظور بوده، یافت می شود. ظاهراً تألیف کتابهای اخلاقی و اندرز از خیلی قدیم در ایران معمول بوده و ایرانیان پیوسته به این نوع کتابها میل و علاقه زیاد نشان می داده اند.
🟡ولی از عصر انوشیروان به بعد این بخش از ادبیات پهلوی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و غیراز کتابهای ایرانی بعضی از آثار هندی و یونانی نیز در این زمینه به پهلوی ترجمه شده تفصیل سخن رانده ایم. معلوم نیست که کلیله و دمنه تنها کتابی از این نوع باشد که به فارسی ترجمه شده است. در کتابهای اخلاقی ایرانی روایات بسیاری هم از حکمای یونان مانند ارسطو و فیثاغورث و غیره وجود داشته، و چنان که گفتیم این روایات یونانی نخستین بار به وسیله همین کتابهای ایرانی در ادبیات عرب راه بافنه، و از اینجا معلوم می شود که ایرانیان دوره ساسانی با این نوع از اثار اخلاقی یونانی نیز آشنایی داشته اند.
📚منبع
📘کتاب فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و تاثیر آن بر ادبیات عربی و فرهنگ اسلامی، محمد ملایری،۱۳۹۶، ۲۵۹ تا ۲۶۲
🌹@HistoriumClub🌹
💠نیروی دریایی ایران دوران ساسانی💠
✍پیش از روی کار اومدن سلسله ساسانیان، اوضاع و احوال نیروی دریایی ایران به خوبی روشن نیست و بیشتر در ابری از ابهام و تاریکی است.
◾️اما با مستقر شدن سلطنت ساسانیان می‌توان گفت که نیروی دریایی ایران هم مجددا سازمان یافت و پرده ابهام از روی آن برداشته شد، بطوریکه در داستان‌های ملی خودمان و همچنین آثار مورخین ارمنی و رومی و بخصوص آثار جغرافی نویسان عرب و ایرانی آمده است.
🔷این به خوبی می‌رساند در دوره ساسانی یعنی از زمان سلطنت اردشیر بابکان تا عصر شاپور ذوالاکتاف مخصوصا در زمان انوشیروان عادل، خلیج‌فارس و دریای عمان یعنی تمام سواحل و جزایر آن متعلق به ایران بوده و ناوگان سلطنتی ساسانیان از نو بنا شده و در خلیج فارس رفت و آمد داشته است.
🌀در سایهٔ عملیات همین نیروی دریایی بود که قبایل سرکش عرب در خلیج فارس سرکوب شدند و ایران مجددا دارای قدرت دریایی در خلیج فارس و دریای عمان گردید. در سایه وجود همین قدرت بود که به امر انوشیروان عادل ناوگان جنگی ایران به یمن لشکر کشید و دامنهٔ عملیات خود را تا سواحل غربی دریای سرخ و سواحل شرقی آفریقا رساند و در آن واحد عملیات حبشه معروف ماند.
🔻اردوکشی به سراندیب را یعنی به دریاهای خاور دور را به همین ترتیب می‌توان عملیات سراندیب نامید. در بعضی از مدارک، اشاره شده که وجود این ناوگان در سراندیب سبب شد که شهری یا بندری از ایرانیان در هند و چین فعلی ساخته شود.
📚منبع
📘 کتاب «۲۵۰۰ سال برروی دریاها»
🖊تألیف «دریابد فرج‌الله رسائی»
📄صفحه ۱۳۴
⚓️ @HistoriumClub ⚓️
💠موزیک ویدیو زیبا به مناسبت روز کوروش بزرگ با صدای مرضیه، خواننده قدیمی ایران💠
🌹@HistoriumClub🌹
از دل ویرانِهای تخت جمشید
از میان یادهای فرٌ جمشید
از دل خاک گوهربار نیاکان
امپراطوری بی‌همتای ایران
صدایی خسته اما پر وقاربانگ می‌آید
منم کوروش .. شَهُ و شاهَنشَه ایران
👑هفتم آبان روز بزرگداشت کوروش بزرگ بر تمام ایرانیان مبارک
🌹@HistoriumClub🌹
💠 نبرد نصیبین 💠
🔰 نبرد نصیبین سه روز با نهایت شدت دوام می‌یابد و تلفات طرفین به حدی میرسد که از اجساد کشتگان پشته‌های بزرگی برپا میشود. روز سوم اردوان با تمام سوار نظام خود در صدد احاطه قوای روم بر می‌آید.
⚔️ ماکرینوس برای اینکه احاطه نشود جبهه خود را به اندازه‌ای می‌‌کشاند که نیروی اشکانی قادر به تجاوز از جناحین و گرفتن پشت سر او نباشد. اما در اثر کشیدگی زیاد، صف‌های پیاده‌نظام رومی تضعیف می‌گردد. سوارنظام ایران از این پیش آمد استفاده نموده از چند جا موفق به شکافتن جبهه دشمن می‌گردد و قوای او را به طور کل درهم می‌شکند.
📜 ماکرینوس که زودتر از همه از میدان نبرد گریخته بود درخواست صلح میکند و اردوان با تحمیل شرایطی سنگین حاضر به قبول این درخواست میشود. قرارداد صلح برطبق شرایط ذیل بین طرفین بسته میشود:
۱- تمام اسرائی که کاراکالا بخیانت از ایران گرفته مسترد گردد.
۲- کلیه غنائمی که کاراکالا از شهرهای ایران به غارت برده به دولت شاهنشاهی تسلیم شود.
۳- بابت خسارت جنگ و خرابی‌های کاراکالا امپراتور روم، از طرف روم 200 میلیون سیسرون (50 میلیون دینار ) پرداخته شود.
📚 منبع
📕 جنگ‌های هفتصد ساله ایران و روم
🖋 مولف: غلام‌حسین مقتدر
📖 صفحه: ۴۱ و ۴۲
🌹 @Historiumclub 🌹
💠سرچشمه‌های دانش در عهد باستان💠
🏛کهن‌ترین پایگاه تفکر علمی پیش از پیدایی حوزه علمی آتن در یونان، انجمن‌های فلسفی و علمی مغان ایرانی بود.
📚به‌نظر میرسد که مغان ایرانی یا روحانیون دوره ماد با آموزش علوم ریاضی و نجوم از بابل و دیگر سرزمینهای همسایه ایران به گسترش دانش‌های زمانه پرداختند و آنگاه که پایه‌های جهان‌بینی و فلسفه ایرانی را استحکام بخشیدند، به انتقال آن به دیگر ملل همت گماشتند.
❇️ایران در عهد هخامنشی از نیروی سیاسی، نظامی، اقتصادی و علمی کافی برخوردار بود. بنابراین توانایی انتقال علوم را به دیگر سرزمینها داشت.
انواع علوم رایج آن روزگار، بویژه فلسفه، پزشکی و نجوم پس از رشد و تعالی در مشرق زمین و در میان ایرانیان، به سرزمینهای دیگر راه یافت و پس از برخورداری از تکامل بیشتر دوباره به مشرق زمین بازگشت.
📝سرچشمه‌های دانش در عهد باستان و تاثیر ایرانیان بر انتشار علوم
📖مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
🖊 دکتر محمود جعفری دهقی، استادیار دانشکده ادبیات دانشگاه تهران
🌹 @Historiumclub 🌹
🖋📝ترجمه نامه:
خانوم [فرانک] عزیز.
با احساس غم و اندوه فراوان ، فوت همسرتان را در این نامه اعلام میکنم.
گروهبان [جورج . ام فرانک] که تحت فرمان من بود در تاریخ 5 ژوان 1945 در عملیات کشته شد .
همسر شما از اعضای هنگ 508 پیاده نظام هوابرد لشکر 82 (تمام امریکایی) نیرو هوایی ایالت بودند.
گروهبان فرانک یک افسر وظیفه عالی بودند، یک فرمانده ذاتی که در جنگ به هیچ وجه ترسی از خودش نشان نمی‌داد .
ارادت او به وظیفه‌اش باعث انگیزه افراد هم‌خدمت او بود که باعث شد بتوانند تا تمام تلاش خود را برای انجام وظیفه شان انجام دهند،
همسر شما در بلژیک هنگام دفع حملات دشمن در کنار تشکیلات‌شان توسط خمپاره دشمن کشته شدند.
همسر شما در بلژیک دفن شده است و من به شما اطمینان خاطر می‌دهم که همسر شما به مناسب‌ترین حالت توسط همرزمانش به همراهی یک کشیش افسر ارتش دفن شد. برای اطلاعات بیشتر درباره ی دفن و دریافت وسایل شخصی همسرتان باید استعلامی به افسر مسئول توزیع اقلام ارتش در واشنگتن دی سی صورت گیرد.
با در نظرنگرفتن روابط خانوادگی، تحسین, احترام و محبت همرزمان یک سرباز بی قیمت ترین اموال اوست! به این دلیل که به جمعا این همرزمان قاضی های شکست ناپذیری هستند. و به دیدگاه من همسر شما تمام این اموال را به طور کامل کسب کرده.
فوت همچین فردی موجب احساس از دست رفتنی ابدی در همه افراد لشکر خواهد شد که از ان احساس همدردی شخصی عمیقی مطعلق به شماست.
امضاء
فرمانده لشکر
جمیز ام گاوین
🖋پی نوشت: نامی که درون [-----] قرار گرفته فرضی است و در نامه هم برروی آن لاک گرفته شده. به همین سبب مترجم خوب ما، نامی انتخابی برای ساده سازی ترجمه نامه برگزیده است.
🌹 @HistoriumClub 🌹
📖در سال ۵۳ پیش از میلاد، کراسوس که به همراه سزار و پومپه، سه زمامدار جمهوری روم بودند، تصمیم حمله به شرق را گرفت. در آن دوران سزار پیروزی های قابل قبولی در مقابل گل ها کسب کرده بود و پومپه نیز پیروزی هایی در بالکان داشت. کراسوس که خود را در این میان بی افتخار و ناچیز می دید، با گردآوری سپاهی نیرومند وارد قلمرو شاهنشاهی اشکانی شد. او چندین روستا و چند شهر کوچک را غارت نمود و سربازانش به او لقب "امپراتور" می دادند!
⭕️در این زمان شاهنشاه ارد دوم، نمایندگان خویش را به اردوگاه کراسوس فرستاده و آنان با لحن مختصر و صریح اعلام داشتند که: اگر کراسوس از طرف رومیان با پادشاه آنان سرجنگ دارد، پس باید منتظر جنگ خانمان‌سوز سختی باشد و هیچگونه مصالحه، یا مذاکره‌ای را انتظار نداشته باشد. ولی اگر بطوری که شایع است، کراسوس برخلاف رأی و ارادۀ همشهریانش، از روی حرص و طمع، چنین سودائی در سر پخته و درصدد جنگ با پارتها یا اشغال سرزمین آنان برآمده است، شاه به احترامِ سن زیاد وی برسرِ رحم و تفقد آمده و اجازت داده است که وی جان خود و افرادش را بسلامت ببرد و کسی مزاحمش نشود.
🗡سپس کراسوس متهورانه پاسخ داد: « پاسخ شما را در سلوکیه خواهم داد.»
از این جهت پیرترین سفیر بنام «واگیز» خنده بسیاری کرد و کف دست خویش را پیش برد و به کراسوس گفت:« اگر در کف دست من مویی دیدی، دیدار شهر سلوکیه نیز نصیبت خواهد شد.» {1}
⚔️سفیران پس از ادای رسالت خود به دربار شاهنشاه ارد دوم مراجعت نمودند و اعلام داشتند که باید آماده نبرد شد. این چنین شد که رومیان در منطقه حران، شکست سختی از سپاه اشکانی خورده و برای نخستین بار درفش های رومی بدست دشمنان‌شان افتاد.
{1}:📕حیات مردان نامی
🖋 پلوتارک
🖊ترجمه رضا مشایخی
📄 صفحه 68
🌹 @HistoriumClub 🌹
⭕️پس از فتح بابل تنها یک رقیب اصلی برای دست و پنجه نرم کردن باقی مانده بود: مصر، که زمان آماسیس دوم با کمک سربازان مزدور یونانی به قدرتی نظامی تبدیل شده بود و با لیدیه علیه کوروش متحد گشته بود.
⚔️اما کوروش مجبور به لشکرکشی تنبیهی برای مقابله با عموزادگان بیابانگرد خود یعنی سکاهای آسیای مرکزی شد، همان‌هایی که شمال شرق قلمرو او را تحدید میکردند؛ او در جنگ با آنها کشته شد و کار تسخیر مصر را برای بزرگترین پسر و جانشینش کمبوجیه باقی گذاشت.
❇️کوروش با تاسیس شاهنشاهی هخامنشی آغازگر عصری تازه شد: پیروی سفت و سخت از قانون، رواداری دینی و فرهنگی، و ارج نهادن به دستاوردها و مهارت‌های اقوام تابعه. به این ترتیب، خاطره‌ای بسیار خوشایند از خود برجای گذاشت.
📜ایرانیان او را《پدر》می‌نامیدند، یونانیان او را فردی میدانستند که 《خدایان به او بخت نیک ارزانی داشته‌اند و دوستار اویند》یهودیان او را 《مسیح یهوه》 و بابلی‌ها 《تدهین شده‌ی مردوک》میدانستند.
📚منبع
📙تاریخ آکسفورد
📝گرد آورنده: تورج دریایی
🖋نویسنده این بخش: علیرضا شاپور شهبازی
🖊مترجم: شهربانو صارمی
📄صفحه ۱۴۹
📃بند: دوم و سوم
🌹 @Historiumclub 🌹
#حکایت
✨ پادشاهى فرمان داد تا بى گناهى را اعدام كنند، زيرا به خاطر بى اعتنايى او، بر او خشمگين شده بود. بى گناه گفت : اى شاه به خاطر خشمى كه نسبت به من دارى آزار و كشتن مرا مجوى ، زيرا اعدام من با قطع يك نفس پايان مى يابد، ولى بار گناه آن هميشه بر دوش تو خواهد ماند و سنگينى خواهد كرد.
🔸دوران بقا چو باد صحرا بگذشت
🔹تلخى و خوشى و زشت و زيبا بگذشت
🔸پنداشت ستمگر كه ستم بر ما كرد
🔹در گردن او بماند و بر ما بگذشت
پادشاه ، تحت تاثير نصيحت او قرار گرفت و از ريختن خونش منصرف شد و تحمل بار سنگين هميشگى گناه را از خود دور ساخت .
📚گلستان سعدی،باب اول ، در سیرت پادشاهان
🌹@Historiumclub🌹
✍بدون شک معتبرترین بنای قدیمی ایران، مجموع خرابه‌هایی است که در تخت جمشید قرار دارد. از قرون وسطی محل تاریخی پایتخت قدیم ایران مورد مطالعه چندین مسافر اروپایی واقع شده است. معروف‌ترین این مسافران عبارت‌اند از:
🔸ادوریک دپوردنون (در حدود ۱۳۲۰) ژوزافا باربارو (در حدود ۱۴۷۴) و ژوفرس دوکه انگلیسی (در حدود ۱۵۷۰). در زمانیکه روابط میان پادشاهان ایران و مغرب‌زمین بسیار نزدیک بود آقای هنریش قون پوزر (در حدود سال ۱۶۲۳) تشخیص داد که تخت جمشید همان پرسپولیس در منابع یونانی است. او نخستین کسی است که این ویرانه‌ها را به طور دقیق و منسجم مورد مطالعه قرار داده و معرفی نمود. سپس دون گارسیا اسپانیولی (حدود سال ۱۶۲۴) و توماس هربرت انگلیسی (حدود ۱۶۲۸) و نیلس ماتسون گیوینگ سوئدی (حدود ۱۶۵۰ و بوهان البرشا فون ماندلسلو آلمانی (سال ۱۶۳۸) و ژان شاردن فرانسوی (۱۶۶۵-۱۶۷۵) تخت جمشید را مورد بررسی قرار دادند.
🔹همراه ژان شاردن نقاشی بود به نام گرلو که تصاویر بسیار خوبی از ویرانه‌های این محل برای ما به یادگار گذاشته است.
📚منبع
📕باستان شناسی ایران
🖊مولف: لوئی واندنبرگ
📝مترجم: عیسی بهنام
📄صفحه: ۲۸
🌹 @HistoriumClub 🌹
💠خاقانی و ایوان مدائن (طاق کسری)💠
خاقانی شروانی از جملهٔ نامدارترین شاعران ایرانی و بزرگترین قصیده سرایان تاریخ شعر و ادب پارسی به‌شمار می‌آید. از القاب مهم وی حَسّان العجم است. او از شاعران دربار شروانشاهان بوده است.آرامگاه وی واقع در مقبره الشعرای شهر تبریز است. از جمله قصاید معروف وی قصیده ایوان مدائن است که هنگام دیدن از این بنای عظیم دوران ساسانی سرود که در زیر به آن اشاره میکنیم👇👇👇
🌹@Historiumclub🌹
💠ایده ایرانشهر در عصر آل بویه💠
🔴تصور ایرانشهر در آثار جغرافی دانانی که از آغاز آن رشته به زبان عربی قلم می زدند وجود دارد بسیاری از این جغرافی دانان اتفاقاً ایرانی بودند.اصطخری از ولایت فارس چنان که از نامش پیداست در اواخر قرن چهارم هـ .ق دست کم مدتی از عمرش از اتباع آل بویه بود از ایرانشهر سخن میگوید:
معمورترین ،زیباترین حاصل خیزترین و به لحاظ سیاسی باثبات ترین جای جهان مملکت ایرانشهر است و نیز گوید هیچ ملک آبادان تر و تمامتر و خوشتر از ممالک ایرانشهر نیست ، و قطب این اقلیم بابل بود و آن مملکت پارس است ، و حد این مملکت در روزگار پارسیان معلوم بود
🟠ایرانشهر را در آن زمان شامل جنوب عراق، موسوم به بابل در این منابع می دانستند و می توان تصور کرد که وحدت غرب ایران با جنوب عراق در عصر آل بویه مشوقی برای این واحد جغرافیایی باستان بوده است.صورت اغراق شده ی دعوی خصلت بهشت آسای ایرانشهر، آمیخته با تعصب قومی نامطبوعی که در اثر مشهور كتاب البدء و التاريخ مطهر ابن طاهر مقدسی، از مؤلفان رسمی سامانی در حوالی ۳۵۵ هـ . ق (۹۶۶ میلادی) می بینیم، تا حدی غیر منتظره است:
می گویند معتدل ترین و دلگشاترین اقلیم جهان ایرانشهر، اقلیم بابل، بین رود بلخ تا فرات در طول و بین دریای خزر تا دریای پارس و یمن سپس تا مکران و کابل و تخارستان و حدود آذربایجان است اینجا به سبب اعتدال طبیعی رنگ وروی مردم و خصوصیات جسمانی آنان و سلامت عقلشان ممتازترین جای عالم است مردمان آن از سرخ فامی رومیان و خشونت ترکان و نابرازندگی چینیان و قامت کوتاه قوم يأجوج و مأجوج و سیاهی حبشیان و بلاهت زنگباری ها فارغاند و برای همین هم ایران نامیده می شود که به معنی قلب سرزمین ها است زیرا ایران در زبان بابلی باستان به معنی «قلب» بود ایران سرزمین فرزانگان و فرهیختگان و کانون لطف و شفقت بصیرت و درک هوشمندانه و همچنین هر خصلت ارزشمندی است که فقدانش مشخصه ی دیگر مردمان عالم است... آشنایی با این سرزمینها برای هر کسی کفایت میکند بنابراین هر کس که آنجا را یک بار میبیند از هر کجا که باشد در دل آرزو میکند که بدانجا بازگردد چرا که سرزمینهای خودشان به هیچ روی مانند اینجا نیست.
🟡تعریف بسیار وسیع تری از ایرانشهر را مؤلف میانه قرن دهم ابو منصور محمد ابن عبدالرزاق طوسی میدهد که به گفته ی محقق بزرگ ایرانی محمد قزوینی یکی از قدیم ترین متون به جامانده را به نثر فارسی جدید نوشته است.طوسی در مقدمه اش بر شاهنامه ای گم شده مینویسد ایرانشهر از رود آمویست تا رود مصره.جای تعجب نیست که هوشمندانه ترین تعریف از ایرانشهر را مردی تقریباً قیاس ناپذیر یعنی ابوریحان بیرونی میدهد که به نظر میرسد در سال ۴۲۲ ه (۱۰۵۰ (میلادی) در گذشته است. او در تحدید نهاية الاماکن می نویسد:
نخست میگویم که به دلایل سیاسی و تثبیت خطوط مرزی بین ممالک جهان مسکون به هفت بخش مدوّر همچون شش دایره تقسیم میشد که دایره ی هفتم را (مماساً) احاطه میکردند و همه مساوی بودند. دلیل این تقسیم آن است که پادشاهان بزرگ اهل ایرانشهر بودند که شامل عراق فارس ،جبال و خراسان میشود.... این تقسیم بندی ربطی به وضعیت اقلیمی یا پدیده های نجومی ندارد بر اساس ممالکی که به دلایل مختلفی با هم فرق دارند خصوصیات مختلف مردمشان و عادات اخلاقی و آداب و رسومشان انجام می گیرد.
📚منبع
📘ادموند هرتسیگ و سارا استوارت، ایران در نخستین سده های اسلامی،۱۹۰ تا ۱۹۲
🌹@Historiumclub🌹
💠آل بویه ، احیا کنندگان سنت پادشاهی ایران💠
🔴آل بویه را احیاکنندگان سنت پادشاهی ایرانی می دانند. آل بویه نخستین سلسله ایرانی پس از اسلام است که عنوان شاهنشاه و سنت های شاهنشاهی ایران پیش از اسلام را زنده کردند.مدالی از رکن الدوله دیلمی با الگو و القاب ساسانی و به خط پهلوی وجود دارد که در روی سکه چهره تمام رخ آن با تاجی ساسانی است.نوشته های روی سکه به خط پهلوی متصل است که از خط پهلوی ساسانی متاخر تر است و معنی آن این میشود: «فرّه شاهنشاه (رکن الدوله) افزود» مشابه جمله‌ای که بر سکه های خسرو_پرویز است: «فرّه خسرو شاهنشاه افزود».
🟠عضدالدوله نیز به پیروی از شاهان ساسانی به خود لقب شاهنشاه داد و روی سکه هایش نوشته می شد و در بسیاری موارد دیگر نیز به کار می رفت.پسرش بها الدوله نیز به خود لقب شاهنشاه داد.ابو نصر بن نباته از شاعران دربار عضدالدوله ضمن قصیده ای که در مدح عضدالدوله سروده به جاشینی او از پادشاهان ساسانی و تجدید مجد و عظمت شاهنشاهی ساسانی توسط وی اشاره نموده است.در قصیده ای که متنبی در سال ۳۵۴ در فارس در مدح عضدالدوله سروده لقب شاهنشاه دیده میشود.
🟡عموم منابع معتبر تاریخی نسب خاندان آل بویه را به ساسانیان رسانده اند ولی در اینکه نسب آنان به كدام يك از شاهان ساسانی میرسد اختلاف است. ابن جوزی به نقل از ابن ماكولا نسب عضدالدوله را به شاپور پسر اردشیر می رساند.ابن خلکان نسب آنان را به بهرام گور می رساند.قلقشندی گوید که آل بویه نسبشان به یزدگرد میرسد. تقریزی جد اعلای آنها را بهرام گور می داند. این نباته و مهیار دیلمی، از شاعران آن عصر هم به نسب ساسانی آل بویه اشاره کرده اند.حتی اگر این انتساب ها جعلی و ساختگی باشد اما میهن دوستی شاهان این سلسله را نشان میدهد که خود را وارث سلسله ساسانی می دانستند. گویا نخستین شخصی که برای آل بویه نسب ساسانی ساخت ابو اسحاق صابی کاتب درباری عضدالدوله بود که نسب آنان را به بهرام گور رساند.
🟢 خلفای عباسی شاهان آل بویه خصوصا عضدالدوله را همانند شاهان ساسانی بزرگ میدانستند. مدالی از عضدالدوله منقوش به چهره وی با لباس و تاج شاهان ساسانی وجود دارد. او شعارهای شاهان ساسانی را بر روی سکه هایش میزد مثلا در پشت سکه هایش می نوشت: باشد که شاه فنا خسرو طولانی زندگی کند.پیش از او رکن الدوله پدرش نیز از چنین شعارها و نمادهای باستانی استفاده کرده بود و بیانگر ایران دوستی آنان و افتخار به ایران پیش از اسلام است.
🔵عضدالدوله را در ایام سلطنت خود میخواست همانطور که در زمان ساسانیان تحفه وهدايا از روم برای شاهان ساسانی می فرستادند برای او نیز ارسال دارند. نه تنها پادشاهان روم شرقی برای او هدیه میفرستادند بلکه یکی از فرمانروایان بزرگ روم به او پناهنده شد و پادشاهان روم عضدالدوله رو به مانند شاهان ساسانی تصور مینمودند و او را پادشاهی بزرگ می دانستند. قدرت و عظمت عضدالدوله به حدی بود که یکی از بزرگترین فرمانروایان روم شرقی بنام ورد به او پناهنده شد.
📚منبع
📘علی اصغر فقیهی، شاهنشاهی عضدالدوله دیلمی، ص ۵۲ و ۵۳ و ۵۸ و ۲۳ و ۲۴ و ۲۵
📙تورج دریایی، تاریخ و فرهنگ ساسانی، ص ۱۸ تا ۲۲
🌹@Historiumclub🌹
💠بزن باران که دین را دام کردند...💠
بزن باران بهاران فصلِ خون است
خیابان سرخ و صحرا لاله گون است
بزن باران که بی چشمان ِ خورشید
جهان در تیه ِ ظلمت واژگون است
بزن باران که دين را دام کردند
شکار خلق و صيد خام کردند
بزن باران خدا بازيچه اي شد
که با آن کسب ننگ و نام کردند
بزن باران نسیم از رفتن افتاد
بزن باران دل از دل بستن افتاد
بزن باران به رویشخانهء خاک
گـُل از رنگ و گیاه از رُستن افتاد
بزن باران که دیوان در کمین اند
پلیدان در لباس ِ زُهد و دین اند
به دشتستان ِ خون و رنج ِ خوبان
عَلمداران ِ وحشت خوشه چین اند
بزن باران ستمکاران به کارند
نهان در ظلمت ، اما بی شمارند
بزن باران ، خدارا صبر بشکن
که دیوان حاکم ِ مُلک و دیارند
بزن باران فریب آئینه دار است
زمان یکسر به کام ِ نابکار است
به نام ِ آسمان و خدعهء دین
بر ایرانشهر ، شیطان شهریار است.
سکوت ِ ابر را گاه ِ شکست است
بزن باران که شیخ ِ شهر مست است
ز خون ِ عاشقان پیمانهء سرخ
به دست ِ زاهدان ِ شب پرست است
بزن باران وگریان کن هوا را
سکون بر آسمان بشکن ، خدارا
هزاران نغمه در چنگ ِ زمان ریز
ببار آن نغمه های آشنا را
بزن باران جهان را مویه سرکن
به صحرا بار و دریا را خبر کن
بزن باران و گــَرد از باغ برگیر
بزن باران و دوران دگر کن
بزن باران به نام ِ هرچه خوبی ست
بیفشان دست ، وقتِ پایکوبی ست
مزارع تشنه ، جوباران پُر از سنگ
بزن باران که گاه ِ لایروبی ست
بزن باران و شادی بخش جان را
بباران شوق و شیرین کن زمان را
به بام ِ غرقه در خون ِ دیارم
بپا کن پرچم ِ رنگین کمان را
بزن باران که بی صبرند یاران
نمان خاموش ، گریان شو ، بباران
بزن باران بشوی آلودگی را
ز دامان ِ بلند ِ روزگاران
✍ وحشی بافقی
🌹 @Historiumclub 🌹
💠اندرزنامه های ساسانی ( بخش یکم)💠
🔴ایرانیان عصر ساسانی عشق و علاقه زیادی به این نوع از ادبیات داشته اند، زیرا در پهلوی ادبیات پهلوی نوشته های بسیاری در حکمت علمی و اخلاق به اسامی «اندرزنامه» یا پندنامه وجود داشته، و گذشته از این که عده زیادی از آنها به عربی ترجمه شده بود تا امروز هم هنوز چند رساله در ادبیات پهلوی باقی مانده است. به گفته استاد کریستن سن علت این که ایرانیان دوران ساسانی در استقبال از ترجمه کتاب کلیله و دمنه چنان شور و شعفی از خود نشان دادند این بود که این کتاب در بیان مطالب اخلاقی شبیه اندرزنامه ها و کتاب هایی بود که در نصیحت و حکمت عملی در ادبیات ایران وجود داشت، کتابهائی که ایرانیان این عهد بسیار دوست می داشتند این عشق و علاقه ایرانیان به این گونه نوشته ها که برای مؤلفین اسلامی امری قابل توجه و ذکر بوده است در آثار این مؤلفين هم منعکس شده است.
🟠جاحظ گوید ایرانیان تاریخ حوادث عظیم و موعظه ها و پندهای عام المنفعه و همچنین اموری که نشانه سرافرازی و افتخاراتشان بوده بر صخره های عظیم می نگاشته با در بناهای بزرگ به یادگار میگذاشتند و گاهی نیز در کتب جغرافی نویسان و جهانگردان قرن های نخستین اسلامی در ضمن شرح بعضی آثار که از دوره های پیش از اسلام در ایران مانده و آنها را دیده اند مطالبی ازین قبیل نقل شده که گفته جاحظ را تأیید می کنند.اهمیتی که در این دوره به این رشته از آثار اخلاقی می داده اند باعث شده بود که اغلب در طراز لباسها یا حاشیه فرش ها یا کناره سفره ها یا در میان بعضی از ظروف در ضمن نقش و نگار یا به جای نقش و نگار عبارات پند آمیز بنویسند.
🟡در تاریخ ها و همچنین در کتب ادبی زیاد به این گونه عبارات بر می خوریم که آنها را از تاج فلان پادشاه یا دیوار فلان عمارت نقل کرده اند.مسعودی از خـوان بزرگی متعلق به انوشیروان گفتگو می کند که بر گرداگرد آن با جواهر گوناگون سخنان حکمت آمیز نوشته بودند . ابن قتیبه نیز عباراتی چند از خوان انوشیروان نقل کرده. در ادبیات فارسی کنونی منظومه ای از همین قبیل از آثار گذشته موجود است که به نام راحة الانسان، یا پندنامه انوشیروان معروف است، و چنان که در مقدمه آن ذکر شده موضوع آن پندهایی بوده که بر تاج انوشیروان نوشته بوده است.
🌹@HistoriumClub🌹
✍این سخن «کوروش شاه» است که:
«هنگامی که من بی جنگ و ستیز به بابل راه یافتم، با خوشی و شادمانی مردمان، در کاخ پادشاهان بر تخت نشستم... سپاهیان من به آرامی به بابل آمدند. من نگذاشتم دشمنی به سومر و اکد گام بگذارد.
اوضاع داخلی بابل و مکان‌های مقدس آن قلب مرا تکان داد. و مردمان بابل با انجام مراسم دینی خود پیروز شدند و از بند مردمان بی دین رستند. من از خرابی خانه‌های آنان جلوگیری کردم. من نگذاشتم مردم از هستی بیفتند.»
(از استوانه کوروش بزرگ در بابل)
📚 منبع
◾️📙کتاب هخامنشیان در تورات
🖊نوشته محمد قائمی
📄صفحه ۱۰
🌹 @HistoriumClub 🌹
به کوروش به آرش به جمشید قَسم
به نـقـش و نـگارِ تختِ جمشید قسـم
ایــــران هَمی قلب و خونِ مـن اَســــت
گـــرفــتـــه زِجــان در وجـــود مــن اَســت
بـــخــوانـیــم ایــن جـــمـلـه در گــوشِ بــــاد
♡چـــو ایــــــران مـــبــــاشــد تــنِ مـــن مــبــاد♡
🌹۷ آبان روز بزرگداشت کوروش بزرگ فرخُنده باد🌹
🌹@HistoriumClub🌹
💠 آلفرد کبیر 💠
👑 آلفرد از پادشاهانی است که زندگی‌اش جنبه‌ای افسانه‌ایی پیدا کرد. وی سپاهی، قانون‌دان، دریانورد، ادیب و در عین حال مردی با خرد بود که توانست انگلستان را از شر مهاجمین دانمارکی _ وایکینگ _ نجات بخشد. وی تمام ویژگی‌های یک پادشاه مومن را دارا بود، مضاف به اینکه به امور غیر معنوی نیز بهای لازم را می‌داد.
🌟 زندگانی این پادشاه مانند افسانه‌های حماسی میباشد. وی کوچکترین فرزند اتل ولف پادشاه وسکس بود. دوران کودکی او مغارن شد با تاخت و تاز دانمارکی‌ها ولذا با خاطره مرگ سه برادر، در محیطی پرورش یافت که از هر سوی صدای کوس _ طبل جنگی _ به گوش می‌رسید.
📚 منبع
📕 تاریخ انگلستان از آغاز تا امروز
🖋 مولف: اندره مورا
📝 مترجم: عنایت الله شکیبایی‌پور
📖 صفحه: ۶۳
📃 بند: آخر
🌹 @Historiumclub 🌹
💠چگونگی به قدرت رسیدن محمود غزنوی💠
📜چون جنازه سبکتکین به غزنین رسید، لشکریان بنا بر وصیت او پسر کوچک‌ترش اسماعیل را به امیری برداشتند. محمود خراسان را ترک گفت و به هرات امد و عمّش بغراجق با او مساعدت کرد و برادر دیگرش نصر نیز از بست با یاری او برخاست و محمود در نزدیکی غزنه بر اسماعیل ظفر یافت و با دادن امان او را از قلعه غزنین فرود اورده با خود در امارت شریک نمود، لیکن کمی بعد بر اثر سوءظنی او را به زندان انداخت و اسماعیل در زندان بمرد.
📚منبع
📗تاریخ ایران از انقراض ساسانیان تا قاجاریه
🖊مولف: عباس اقبال
📄صفحه: ۱۵۹
🌹 @Historiumclub 🌹
📜چنین مینماید که از سده ششم میلادی هدف ایرانیان فقط تسلط بر خلیج فارس و دریای عرب نبوده، بلکه به مناطق شرقی‌تر نیز نظر داشته‌اند و همین امر باعث کشمکش میان آنها و امپراطوری روم شرقی شده است.
🗺ظاهراً ابریشم مهم‌ترین کالایی بوده که رومیان خواستار آن بوده‌اند و در کار تجار ایرانی کار شکنی میکردند تا ابریشم و سایر کالاها را به بهایی ارزان‌تر تهیه کنند. در نتیجه بیزانس به یاری اتیوپیایی‌های مسیحی برخاست که به دست یمنی‌ها و با حمایت ساسانیان از منطقه رانده شده بودند.
📚منبع
📘کتاب شاهنشاهی ساسانی
🖋مولف: دکتر تورج دریایی
🖊مترجم: مرتضی ثاقب‌فر
📄صفحه: ۱۰۴
📃بند: دوم
🌹 @Historiumclub 🌹
💠تصویری که در بالا مشاهده می‌کنید، نامه جیمز ام. گاوین، فرمانده پیاده نظام هوابرد لشکر ۸۲ (تمام آمریکایی)، برای رساندن خبر کشته شدن یکی از گروهبانانش به همسر وی است. در ادامه ترجمه نامه توسط انجمن Historium خدمت شما قرار می‌گیرد. ( با تشکر از مترجم: ШЕЙХ АМИР)
🌹 @HistoriumClub 🌹
🖼🎨 این نقاشی اثر لودویگ گوتلیب پورتمن، ( Ludwig Gottlieb Portman ) نقاش هلندی است. مردی که برروی صندلی نشسته، فرمانده رومی کراسوس و فردی که در مقابل او ایستاده نماینده شاهنشاه ارد دوم ( اشک سیزدهم ) اشکانی است. این اثر در سال ۱۸۰۰ کشیده شده و شاید برایتان جالب باشد که برای چه نماینده اشکانی به کف دستش اشاره می کند؟!
ادامه 👇
🌹 @HistoriumClub 🌹
💠نظامی گنجوی، شاعر ایرانی دیار آذربایجان💠
📜امروز بیست و یکم اسفند، همانطور که آگاهی دارید، روز بزرگداشت شاعر بزرگ ایرانی، نظامی گنجوی است.
🖋نظامی گنجوی، با نام اصلی جمال‌الدین ابومحمّد الیاس، شاعر بزرگی که خالق پنجگانه یا پنج گنج: مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر و در نهایت اسکندرنامه است.
📖 چند وقت اخیر، تحت تاثیر پان‌ترکیسم، برخی عوامل پانترک در جمهوری آذربایجان، سعی و تلاش میکردند تا وی را شاعری ترک معرفی کنند و حتی کار به جعل اشعار ترکی کشید! اتفاقی که نتیجه آن، رسوایی جهانی و بین‌المللی برای آنان بهمراه داشت.
📃تصویر سمت راست، صفحه ۲۴ از بخش لیلی و مجنون کتاب نظامی است. آن زمان که هنوز زبان ترکی در آذربایجان باب نشده بود و مردم آذربایجان از جمله خود نظامی، به زبان آذری پهلوی سخن می‌گفتند و این زبان با فارسی دری بسیار تفاوت داشت. با اینحال نظامی به زبانی اشعار خود را سرود که بدان سخن نمی‌راند و همین است که ارزش وی را در نزد جهانیان بالا برده!
💠 «ترکی صفت، وفای ما نیست، ترکانه سخن، سزای ما نیست!» 💠
🌹 @Historiumclub 🌹