1293
در رسانه تاریخی Historium مطالب تاریخی را با منبع بخوانید و از جدیدترین اخبار حوزه باستان‌شناسی ایران و جهان آگاهی یابید! راه ارتباطی (تبادل، تبلیغ، نظرات و انتقادات و پیشنهادات): @Historium_bot
✨جایگاه آذربایجان و اران در نقشه ابن حوقل جغرافی دان قرن چهارم که در یک منطقه نشان داده شده است.
🌹@HistoriumClub🌹
✨موقعیت آذربایجان و اران و شیروان در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی، برگرفته از کتاب جغرافیای تاریخی سرزمین های خلافت شرقی
🌹@HistoriumClub🌹
💠جستاری درباره پیشینه نام آذربایجان و اران در منابع تاریخی(بخش دوم)💠
🔴اصطخری که از جهانگردان سده‌های سوم و چهارم هجری بود به هنگام یاد کردن از آذربایجان و اران، آنها را جداگانه نام میبرد و در کتاب خود بخشی دارد زیر عنوان صورت ارمینیه و اران و آذربیجان. او نیز همانند مقدسی، ابن حوقل و ابن فقیه، اران را از آذربایجان جدا میداند وی در همین کتاب بردع را دار الملك اران و اردبیل را مركز آذربایجان دانسته است. هم او جانب غربی دریای کاسپین را اران نامیده است.
🟠یاقوت حموی که به سده هفتم هجری می‌زیسته در کتاب معجم البلدان پیرامون اران چنین نوشته است:
«اران نامی است ایرانی، دارای سرزمینی فراخ و شهرهای بسیار که یکی از آنها جنزه است و این همان است که مردم آن را گنجه گویند و بردعه و شمکور و بیلقان.
میان آذربایجان و اران رودی است که آن را ارس گویند. آنچه در شمال و مغرب این رود نهاده است از اران و آنچه در سوی جنوب قرار گرفته است از آذربایجان است».
🟡ابوالفداء که به سال ۷۳۲ هجری در گذشته، در کتاب «تقویم البلدان» به روشنی تمام می‌نویسد:
اران ... اقلیمی است مشهور که هم مرز آذربایجان است.
وی در پیرامون جدایی آذربایجان و اران چنین می نگارد:
ارمنستان و اران و آذربایجان سه سرزمین بزرگ‌اند، جدا از هم که اهل فن آنها را در يک نقشه نشان می‌دهند.
🟢حمدالله مستوفی که در سده هشتم هجری می‌زیسته در باب سوم کتاب نزهة‌القلوب هنگام بحث در پیرامون سرزمین اران میان دو رود ارس و کر را اران خواند و آن سوی رود کر را شیروان نامید.
🔵اسکندربیگ منشی که در روزگار صفویان می زیست دو سه بار از اران نام برده است. اسکندربیگ در کتاب عالم آرای عباسی از «قصبات آذربایجان و شیروان و اران و گرجستان» یاد کرده است. در کتاب برهان قاطع که به سال ۱۰۶۲ هجری نوشته شده است، در زیر عنوان ارس چنین آمده است:
ارس - بفتح اول و ثانى و سكون سین بی نقطه نام رودخانه‌ای است مشهور که از کنار تفلیس و ما بین آذربایجان و اران می‌گذرد.
🟣یانوفسکی مورخ روسی که در سده نوزدهم میلادی میزیست در کتاب خود زیر عنوان پیرامون آلبانیای قفقاز در روزگار باستان که اواخر نیمه نخست سده نوزدهم انتشار یافت، با تکیه به نوشته‌های مورخان و جغرافی نگاران باستان چنین نوشت:
آلبانیای باستان در دشت آلازان و شکی و شیروان قرار داشت.
🟤استاد بارتولد در مورد مرز اران و آذربایجان چنین نوشت:
رود ارس که اکنون آذربایجان ایران را از قفقاز جدا میکند در روزگاران کهن مرز قومی و نژادی قاطعی بود میان سرزمین ایرانی ماد و سرزمین آلبانیا.
وی در ادامه سخن نوشت: تفاوت‌های قومی و نژادی میان آذربایجان و آلبانیا، حتی در دوره‌ی اسلام نیز برطرف نشد.
💥همه این نوشته‌ها که از دانشمندان و جهانگردان بنام ارائه شده است، مؤید آن است که اران (نام پیشین قلمروی کنونی کشور جمهوری باکو) سرزمینی جدا از آذربایجان بود و در گذشته هیچگاه نام آذربایجان بر اران نهاده نشده است.
📚منبع
📗آذربایجان از کهن ترین ایام تا به امروز، عنایت الله رضا، ص ۳۲ تا ۵۰
🌹@HistoriumClub🌹
💠رسانه Historium 💠
✍رسانه Historium اکنون به مدت بیش‌از ۳ سال است که در عرصه تلگرام فعالیت میکند و با همراهی و حمایت شما عزیزان به فعالیت خود ادامه داده و میدهد.
🔸این رسانه برخی اهداف اصلی خود که شامل «ترویج منبع‌گذاری برای مطالب تاریخی» بوده را به تحقق رسانده و اکنون در پی آن است تا «فعالین مجازی را آگاه کند که مطالب هر منبعی را نمی‌توان نشر داد و معتبر دانست».
🔺در گام بعدی به اعلام شما می‌رسانیم که صفحه اینستاگرام رسانه Historium مجدد فعالیت خود را آغاز کرده و از شما همراهان گرامی دعوت میشود تا صفحه اینستاگرام ما را نیز دنبال کنید:👇
https://instagram.com/historium_club?igshid=ZGUzMzM3NWJiOQ==
🌹با سپاس از همراهی شما🌹
💠آتشگاه باکو💠
🔴آتشگاه باکو ساختمانی قلعه مانند در منطقه سوراخانی شهر باکو می‌باشد. این محل از مجتمع پنجگانه‌ای تشکیل میشود که دارای یک حیاط است که توسط خانه‌های روحانیان زرتشتی محاصره شده‌است. در وسط حیاط محرابی وجود دارد که در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ بنا شده‌است. این محل در سال ۱۸۸۳ هنگامی که تاسیسات نفت و گاز طبیعی در مجاورت آن تأسیس شد، به حال متروکه درآمد.واژه فارسی آتشگاه همچنان در باکو گفته میشود.
🟠ساختمان آتشکده از بیرون یک پنج ضلعی است با دیوارهای پیرامون آن و یک ورودی مرکزی که در بالای آن مثل معماری بومی آبشرون اتاقی برای میهمانان با نام بالاخانه درست گردیده است. در حیاط مرکزی بنایی چهارگوش گنبددار موجود است و پیرامون حیاط اتاق هایی برای راهبان. بنای چهارگوشی که در وسط حیاط قرار دارد چهارتاقی گنبدداری است که امروزه آتش زیر گنبد به طور مصنوعی و از طریق لوله هایی که به آن متصل شده روشن است.
🌹@HistoriumClub🌹
💠سواران اشکانی💠
✍ جنگجوی جوشن‌پوش، نیاز به اسبی ویژه و نیرومند داشته که بوسیله اشکانیان (در منطقه بومی خود) پرورش می‌یافته‌اند. پرورش نژاد ویژه‌ای از این اسبان نیز، مستلزم زندگی طولانی و ثابتی بوده است.
🔸همین نکته درمورد تکامل فنون نبرد و آمادگی جنگی نیز صدق میکند. سلاح تازه‌ی اشکانیان یعنی کمان مرکب، مسلما در دشت‌های اوراسیایی متداول بود. استفاده از آن بعنوان بخش مکمل ابزار جنگی نشان میدهد که جمعیت‌هایی که آن را بکار میبردند، با مرکز آسیا کاملا در ارتباط بودند.
🏹 بنظر منطقی می‌آید که این سلاح مستقیماً، از این ناحیه گرفته شده باشد. میتوان حتی در اشارات تاریخی مختصر، ردپای سواره‌نظام مجهزی را یافت که از مشرق و شمال، بسوی مرزهای روم درحال پیشروی هستند.
📚منبع
📙کتاب «خاستگاه پارت‌ها»
🖊نوشته «فیلیپ لوزینسکی»
📝ترجمه دکتر رقیه بهزادی
📄صفحه ۳۱
🌹 @HistoriumClub 🌹
💠مسجد نو یا مسجد اتابک شیراز از آثار بجا مانده از اتابکان فارس در شیراز💠
✨مسجد جامع جدید یا مسجد اتابک ، شناخته شده به مسجد نو ، دومین مسجد شیراز از دید ارزش تاریخی است. نخستین مسجد شیراز از دید ارزش تاریخی مسجد جامع عتیق و سومین مسجد از این دیدگاه مسجد وکیل است. مسجد نو با بیست هزار متر مربع (دو هکتار) مساحت بزرگ‌ترین مسجد ایران است. مسجد نو مربوط به اتابکان است و در فلکه شاه‌چراغ، روبروی بقعه شاه چراغ واقع شده است. مسجد نو شیراز در سال ۵۹۰ ق. بدست اتابک سعد بن زنگی ساخته شد. در قدیم این مسجد را مسجد اتابک می‌نامیدند اما به دلیل اینکه در سال های ۶۹۰، ۱۱۸۳ و ۱۲۹۶ هجری قمری زلزله شدید این بنا را ویران کرد و مجدد نوسازی شد به نام مسجد نو نامگذاری شد. مسجد نو در دوره مشروطیت جایگاه گردهمایی آزادی‌خواهان بود.
🌹@HistoriumClub🌹
💠آثار و عمارت اتابکان فارس💠
🔴فارس در عهد اتابکان امن ترین ایالت ایران بود و ساکنان آن به سبب سیاست دور اندیشانه پادشاهان سلغری در امنیت و آسایش به سر میبردند. بیشتر افراد این سلسله به جد در آبادانی شیراز و سایر مناطق قلمرو خود میکوشیدند، چنان که عمارت و بناها و آثار ماندنی و مهم در این عصر به ویژه در زمان سعد بن زنگی و ابوبکر و ابش خانون در فارس ساخته شد. در این دوران باروی شهر شیراز چند بار بازسازی شد تا شهر را از هجوم مکرر مهاجمان مصون نگه دارد.مسجد جامع شیراز در عهد سنقر بنا شد و او مناره بلندی بر بالای آن احداث کرد و در اطراف مسجد چهار بازار ساخت و همه را وقف عموم کرد. جز آن چشمه ها و قنات هایی در شیراز جاری ساخت.
🟠گفته میشود که مزار سنقر در گورستان باغ نو بوده که امروزه به محله بالا گفته مشهور است و محتملاً ابنیه سنقری نیز در همین محله قرار داشته است. بناهایی نیز به زنگی بن مودود دومین فرمانروای سلغری منسوب است او بر مرقد شیخ ابو عبدالله خفیف شیرازی رباطی بنا کرد و چند ساختمان در اطراف آن ساخت و موقوفاتی برای آن معین کرد. اما امروزه نشانی از هیچ یک از این بناها بر جای نمانده است.بیشترین عمارات تاریخی شیراز در عهد سعد بن زنگی ساخته شد. برتر از همه مسجد نو شیراز است که به مسجد اتابک هم مشهور است.
🟡 این مسجد عمارتی وسیع و بلند دارد، صحن آن حدود ۲۰٬۰۰۰ متر مربع است و یک ردیف درختان چنار کهن در طول ۲۰۰ متری آن قرار گرفته است. مسجد نو چند بار در اثر زلزله ویران شد و بعداً ترمیم گردید. در کوچه پشت آن خانه ای منسوب به شیخ سعدی است گرچه در صحت این انتساب برخی تردید کرده اند. غیر از مسجد مذکور اتابک سعد در شیراز بناهای دیگری هم ساخت از جمله چون باروی شهر که در عصر دیلمیان ساخته شده بود ویران گردید. سعد بارویی استوار به جای آن بنا کرد بازارهای مربع در شیراز ساخت و برای هر صنف جایی مخصوص معین کرد سوق کبیر از بناهای اوست.
🟢 در عصر ابوبکر شیراز آبادان تر شد و بناهای متعدد در شیراز و برخی شهرهای دیگر فارس احداث گردید از مساجد مهم عصر او باید از مسجد سنگی نزدیک شیراز نام برد. در چهار جانب این مسجد شاه نشینهایی در دل کوه تراشیده اند و در وسط حوضی چهار گوش قرار دارد گفته شده که اصل بنا متعلق به دوره ساسانی است و نقشه آن شبیه تالار بزرگ کاخ شاپور اول است اما در کتیبه های آن نام ابوبکر و سال ۵۲۶ ه.ق نقش بسته و کتیبه جداگانه ای در دیوار سمت چپ رواق آن حجاری شده است.
🔵در عصر ترکان خاتون ملکه قدرتمند سلغری نیز چند بنا در شیراز ساخته شد. از جمله مدرسه ای موسوم به مدرسه عضدی ساخت که امروزه هنوز بخشی از آن بر جای مانده است.در زمان ابش خاتون آخرین فرمانروای سلغریان هم آثاری ساخته شد. ابش پادشاهی آبادی دوست بود و عماراتی در شیراز بنا کرد؛ از جمله رباط ابش را در محلی که مدفن سعد زنگی و ابوبکر واقع شده بود بساخت.
🌹@HistoriumClub🌹
💠معرفی شاهان سلسله اتابکان فارس و شرح وقایع دوران آنها(بخش سوم)💠
🔴۸.اتابک محمد بن سعد اتابک محمد شاه و اتابک سلجوقشاه
از آنجا که دوران حکومت محمد بن سعد، محمد شاه و سلجوقشاه جمعاً در حدود چهار سال بود از این سه شخص ذیل یک عنوان سخن گفته میشود. پس از مرگ اتابک سعد به جای او فرزند خردسالش محمد را بر تخت سلطنت نشاندند محمد مادرش ترکان خاتون زمام امور را با توجه به خردسالی اش به دست گرفت. اتابک محمد در پایان سال ۶۶۰ ه.ق از بام قصر خویش فروافتاد و جان سپرد و پس از وی ترکان خاتون برای تعیین جانشین او با بزرگان دربار به رایزنی پرداخت و پس از کسب نظر آنان سرانجام محمد شاه بن سلغر شاه پسر اتابک سعد بن زنگی را به حکومت برگزید.
محمد شاه تنها چند ماه حکومت کرد و به علت سریجی از فرمان ترکان خاتون، در رمضان ۶۶۱ ه.ق دستگیر و نزد هلاکوخان فرستاده شد. پس از اتابک محمد شاه برادرش سلجوقشاه به اتابکی رسید. وی نخست با ترکان خاتون ازدواج کرد اما سپس در فرصتی مناسب او را از میان برداشت و مغولان به بهانه این کار خودسرانه به فارس حمله کردند و با مغولان جان خویش را از دست داد.سلجوقشاه در سال ۶۶۲ ه.ق در حکومت سلجوقشاه تنها هفت ماه دوام داشت.
🟠۹.اتابک آبش خاتون
پس از کشته شدن اتابک سلجوقشاه دختر اتابک سعد که نامش ابش خاتون بود به فرمانروایی فارس رسید و به دستور هلاکو فرمان حکومت فارس به نام اتابک ابش صادر شد. اندکی بعد هلاکوخان مغول اتابک ابش خاتون را به ازدواج پسر خود منگو تیمور در آورد و بدین ترتیب فارس به قلمرو ایلخانان افزوده شد. پس از مرگ هلاکو جانشین وی اباقاخان همچنان سلطنت فارس را در اختیار اتابک ابش خاتون باقی گذاشت. باید گفت که پس از پیوستن فارس به قلمرو ایلخانان زمام امور نظامی و مالی فارس در دست گماشتگان آنان بود.
اتابک ابش پس از چند سال که در اردوی اباقا به سر می برد، در سال ۶۸۲ ه.ق به فرمان ایلخان احمد که پس از اباقا به حکومت رسیده بود بار دیگر زمام حکومت فارس را به دست گرفت اتابک ابش در سال ۶۸۳ ه.ق به جرم قتل سید عمادالدین که از سوی ارغون خان (جانشین احمدخان) به حکومت فارس گماشته شده بود، به اردوی خان مغول فراخوانده و در آنجا مستقر شد. در واقع از این تاریخ (۶۸۳ ه.ق) حکومت اتابکان سلغری فارس از میان رفت. از وقایع عمده حکومت اتابک ابش خاتون پیروزی او بر حاکم قلهات (بزرگ ترین جزیره واقع در دریای عمان) بود. اتابک ابش خاتون در سال ۶۸۵ ه.ق در تبریز جهان را بدرود گفت.
📚منبع
📙سلجوقیان از آغاز تا فرجام، ابوالقاسم فروزانی، ص ۳۱۳ تا ۳۱۹
🌹 @HistoriumClub 🌹
💠معرفی شاهان سلسله اتابکان فارس و شرح وقایع دوران آنها(بخش یکم)💠
🔴۱.اتابک مظفر الدین سنقر بنیان گذار اتابکان سلغری فارس:
اتابک مظفر الدین سنقر را باید بنیان گذار سلسله مشهور به اتابکان فارس (سلغریان) دانست.از وقایع عمده دوران حکومت اتابک سنقر پیروزی های وی در نبردهایی بود که با اتابک شمله یعقوب بن ارسلان (ترکمانی) داشت. اتابک شمله بارها از خوزستان به فارس لشکر کشید اما در رویارویی با اتابک سنقر کاری از پیش نبرد.اتابک سنقر پادشاهی دادگر و مهربان بود و در شیراز مدرسه، مسجد سلغریه آب انبارها و قناتها و نیز بازاری را ساخت که درآمد آن وقف مسجد بود.
🟠۲.اتابک مظفر الدین زنگی:
با توجه به آنکه در کتاب مجمع الأنساب به این موضوع اشاره شده است که اتابک زنگی خیلی ولایات در ممالک فارس افزود، مسلم می شود که وی از قدرت نظامی و توان فرمانروایی چشمگیری برخوردار بود. اتابک مظفرالدین زنگی علاوه بر بنای شایسته ای که بر مزار شیخ کبیر ابو عبد الله خفیف عارف نامدار قرن چهارم هجری تأسیس کرد، رباط و کاروانسرایی نیز در قلمرو خود بنا نمود و موقوفاتی به آنها اختصاص داد. وی همچنین با سنگهای کاخهای هخامنشیان که در آن حدود بود مسجدی در اطراف آرامگاه کوروش هخامنشی بنا کرد.
🟡۳.اتابک مظفر الدین تکله:
اتابک مظفرالدین تکله را نیز میتوان فرمانروایی مقتدر به شمار آورد. اقبال آشتیانی میگوید تکله که مردی صلح دوست و عادل بود در پایان حکومت خویش در نبرد با عموزاده اش طغرل کشته شد.وزیر اتابک تکله که به نام امین الدین کازرونی معروف بود در نزدیکی مسجد جامع عتیق شیراز (که در عهد عمرولیت صفاری ساخته شده است) رباط و مدرسه ای ساخت که به مدرسه امینی مشهور بود.
🟢۴.اتابک مظفرالدین طغرل بن سنقر:
فرمانروایی طغرل بن سنقر با مخالفت و شورش سعد بن زنگی پسر اتابک زنگی روبه رو گشت و سرانجام، طغرل بن سنقر در سال ۵۹۹ ه.ق دستگیر و از حکومت برکنار شد.حافظ ابرو در مورد اوضاع حکومت مظفرالدین طغرل نوشته است حکومت او در فارس زیاده رونقی نداشت. به نوشته اقبال آشتیانی از آنجا که اتابک طغرل در تمام حکومت نه ساله اش با سعد بن زنگی به نبرد مشغول بود سرزمین فارس در عهد او ویران گشت.
🌹 @HistoriumClub 🌹
💠نام شاهنشاه ایران بر روی سکه‌های قزل ارسلان از شاهان سلسله اتابکان آذربایجان💠
🌹@HistoriumClub🌹
💠آثار تاریخی اتابکان آذربایجان💠
🔴در سده ۶ ه.ق / ۱۲م در اکثر مناطق ایران آجر از مواد اصلی ساختمان بود اما در بیشتر نواحی قلمرو اتابکان در ساخت بناها از سنگ استفاده می شد و در اکثر ابنیه ساده خشت خام یا سنگ نتراشیده در ملاط به کار می رفت. باید گفت که سده های ۵ تا ۸ ه.ق ساخت و ساز مقابر بزرگ به شیوۀ گذشته و به صورت مدور یا به شکل مربع یا چند ضلعی هایی با گنبدی بر بالای آنها رایج بوده است. بیشترین تعداد بقعه های باقی مانده از سده های ۶ _ ۷ ه.ق در ماوراءالنهر و آذربایجان قرار دارد.مقبره يوسف بن کثیر سرپرست شیوخ محلی در نخجوان را عجمی بن ابی بکر از معماران دوره اتابکان آذربایجان ساخته است.
🟠این مقبره به صورت هشت ضلعی و از آجر ساخته شده است و دارای گنبدی است که با مخروط بلند آجری پوشیده شده است ضلع های نمای خارجی با نقوشی از آجر به اشکال مختلف هندسی زینت شده است. از دیگر آثار جالب معماری دوران اتابکان و این هنرمند مقبره مؤمنه خاتون است که به فرمان شوهرش اتابک شمس الدین ایلدگز ساخته شد و در محرم سال ۵۸۲ به اتمام رسید بدنه مقبره تا سقف حدود ۲۵ متر ارتفاع دارد.طرح مقبره در داخل مدور و در خارج ده ضلعی است طاق نماها و مقرنسکاری ها طوری طراحی شده است که حجم مقبره را به چشم کوچکتر نشان میدهد. از ویژگیهای برجسته این بنا به کار گرفتن کاشی های فیروزه ای رنگ است که به منظور جلوه گر ساختن بیشتر کتیبه بنا از آن استفاده شده است.
🟡 همچنین اتابک جهان پهلوان محمد دروازه ای با یک در زیبا در این آرامگاه ساخته بود که اکنون از بین رفته است.شمس الدین ایلدگز و همسرش، مدارسی در همدان ساختند و قبر هر دو در جوار مدرسه ای است که بنا کرده اند. جهان پهلوان محمد نیز در عراق و اران و آذربایجان مساجد و مدارس بنا کرد و در مراغه مدرسه ای بسیار بزرگ ساخت.احداث مدارس مساجد و دیگر مراکز تحصیل بیانگر رغبت و علاقه اتابکان آذربایجان به شکوفایی علم و فرهنگ است.در منابع نام بعضی از اشخاصی که بنیان گذار مدارس در آذربایجان بوده اند نیز آمده است بعدها همین مدارس با نام بنیان گذاران خود شهرت یافته اند از جمله مدرسه الفرج الهویی خوی که در تاریخ ۲۱۵ق بنا شده است.
🟢مدرسه احمد آپا در مراغه که به سال ساخته شده و مدرسه بسیار معروفی بوده است و مدرسه القاضی که قاضی کمال الدین ابو عبدالله محمد قزوینی مراغی در سال ۶۰۴ تا ۶۰۵ ساخت قابل اشاره اند.گرد بازو در همدان مدرسه ای که ساخته بود دفن گردید. علاء الدین کرپه ارسلان صاحب مراغه بعد از وفاتش در قبه خود در مدرسة عزیه به خاک سپرده شد و این قبه بلندترین و آبادترین قبه هاست و سلافه خاتون زوجه اتابک خاموش را هم پس از مرگش در همانجا به خاک سپردند.
📚منبع پست های مربوط به اتابکان آذربایجان
📙تاریخ جامع ایران، تاریخ جامع ایران، جلد نهم، بخش اتابکان، علی اکبر دیانت و منصوره وثیق، ص ۳ و ۴ و ۳۲ تا ۳۵ و ۳۷ تا ۳۹
🌹@HistoriumClub🌹
💠محدوده قلمرو اتابکان آذربایجان💠
🌹@HistoriumClub🌹
💠معرفی سلسله اتابکان آذربایجان💠
🔴حکومت اتابکان آذربایجان یا ایلدگزیان را شمس الدین ایلدگر از بطن ساختار حکومتی سلجوقیان بنیان نهاد آنها امیرانی ترک نژاد بودند که خاستگاه غلامی داشتند. گروهی از آنها به سه سبب محبت و التفات مخدومان و صاحبان خود یا بر اثر بروز کفایت و لیاقت از مرتبۀ غلامی ارتقاء یافتند و در دستگاه سلطان یا سپاه به مقامات عالی رسیدند. به رسم و عادت سلاجقه که شاهزادگان خردسال را هنگام فرستادن به حکومت ولایات به مردی کافی و لایق می‌سپردند، عده ای از این غلامان به چنین کاری گمارده شدند که ایشان را به ترکی اتابک (اتابیک) می‌گفتند.
🟠یکی از این اتابکان شمس الدین ابوبکر ایلدگز اتابک شاهزاده ارسلان بود که دولت اتابکان آذربایجان را تأسیس کرد اتابکان آذربایجان به نام خود سکه زدند و خطبه خواندند و از حدود سال ۵۴۱-۶۲۲ ه.ق بر اران و بخشهایی از آذربایجان و منطقه جبال فرمان راندند آنها در دوره ای به نام سلاطین سلجوقی کل قلمرو سلجوقیان عراق را در دست داشتند. ایلدگزیان چندین دهه بر ناحیه وسیعی از شمال غرب ایران به طور مستقل حکومت کردند و نقش آنها به عنوان مدافعان مردم مسلمان در مقابل گرجیان اهمیت تاریخی بسزایی دارد.
🟡 از این خاندان شش تن در قلمرو جغرافیایی یاد شده نزدیک به ۸۵ سال فرمان راندند و دو تن از امیران تحت حاکمیت این خاندان حدود ۳۶ سال از طرف آنها حکومت ارسباران و اهر را برعهده داشتند و تا یورش مغولها به امارت در آن منطقه ادامه دادند. اتابکان آذربایجان به ویژه ایلدگز جهان پهلوان و قزل ارسلان در تاریخ ادبیات فارسی نام آورند و علتش شعرای نام آوری است که مدح آنان گفته‌اند که در بخش میراث فرهنگی اتابکان آذربایجان درباره آنان خواهیم گفت. فرمانروایان اتابکان آذربایجان 👇👇👇
۱. شمس الدین ایلدگز
۲.نصرت الدین جهان پهلوان محمد
۳. مظفر الدین قزل ارسلان عثمان
۴ نصرت الدین ابوبکر
۵ مظفر الدین ازبک
۶. اتابک خاموش قزل ارسلان
🌹@HistoriumClub🌹
💠معرفی سلسله‌های اتابکان💠
🔴در دوره سلجوقیان ایالت یا منطقه‌ای از طرف سلاطین سلجوقی به شاهزادگان خردسال سلجوقی واگذار می‌گردید و سرداران و امرایی بلندمرتبه و کاردان به سرپرستی آنان گماشته می‌شدند. امیری که در قلمرو متعلق به شاهزاده‌ای از خاندان سلجوقی، به نیابت از وی اداره امور را بر عهده داشت با عنوان اتابک شناخته میشد.
🟠 اقطاع در این دوره هر چند که از لحاظ حقوقی موروثی نبود، اما در عمل به تیول موروثی و نظامی تبدیل شد افزایش مساحت زمین‌های اقطاعی که دارای معافیت مالیاتی بودند موجب ضعف حکومت مرکزی و رشد ملوک الطوایفی فئودالی شد و پس از درگذشت سلطان ملکشاه اقطاعات را اغلب به شاهزادگان خردسال می‌دادند و زمین اقطاعی به دست اتابکان آنها اداره میشد اتابکان چون از میان امرای بزرگ و یا از غلامان با تجربه بودند رفته رفته بر آن شدند که در حوزه اقطاعی خود سلسله‌های موروثی به روی کار آورند همچون اتابکان آذربایجان و فارس شام و موصل و لرستان و یزد. در ادامه به تاریخ سلسله‌های هر یک از این اتابکان و تاثیرات آنها میپردازیم.
📚منابع
📗سلجوقیان از آغاز تا فرجام، ابوالقاسم فروزانی، ص ۲۹۲
📘تاریخ جامع ایران، جلد نهم، بخش اتابکان، علی اکبر دیانت و منصوره وثیق، ص ۳
🌹@HistoriumClub🌹
💥موقعیت جغرافیایی اران و آذربایجان که در یک نقشه قدیمی مشخص شده است
🌹@HistoriumClub🌹
💠نامه جالب باستانی!💠
✍نامه‌ای که تصویر آن را در بالا به زبان آکدی می‌بینید، توسط «ادین‌سین» به مادرش «زینو» نوشته شده و گوشه‌ای از زندگی در قرن هجدهم پیش از میلاد در بین‌النهرین را نشان میدهد. گمان می‌رود این نامه در زمان حکمرانی «حمورابی» (۱۷۹۲-۱۷۵۰ پیش از میلاد) نوشته شده است.
🔸«ادین‌سین» که در زمان نوشتن نامه از مادرش دور بوده است به جای اینکه بگوید اوضاع چگونه است یا شاید حتی به جای اینکه بگوید دلش تنگ شده، مادرش را به خاطر وضعیت لباسش سرزنش میکند.
🔹«ادین‌سین» در این نامه نوشته است: «سال به سال لباس آقایان جوان اینجا بهتر میشود، اما شما اجازه دادید که لباس‌های من سال به سال بدتر شود. پسر "عدادالدینم" که پدرش فقط دستیار پدرم است، دو دست لباس جدید دارد، درحالی که شما حتی برای من یک دست لباس هم ضرروی ندانستی.»
◾️او بعد هم ادامه میدهد:«با وجود اینکه تو مرا به دنیا آوردی، اما مادر او [پسر عدادالدینم]، این پسر را به فرزندی گرفته است. مادرش او را دوست دارد، در حالی که تو مرا دوست نداری!»
📜 @HistoriumClub 📜
💠جستاری درباره پیشینه نام آذربایجان و اران در منابع تاریخی (بخش یکم)💠
🔴استرابون جغرافی‌نگار مشهور که نزديک به دوهزار سال پیش به هنگام فرمانروایی اشکانیان میزیست، آلبانیای قفقاز (محدوده قلمروی جمهوری باکو امروزی) را سرزمینی جدا می‌نامد و مرزهای جنوبی آلبانیا را به سرزمین «ماد آتروپاتن» (آذربایجان) محدود می‌شمارد و در این باره چنین می‌نویسد:
آلبانیا سرزمینی است که از جنوب رشته کوه‌های قفقاز تا رود کوروش (کر امروزی) و از دریای کاسپین تا رود آلازان امتداد دارد و از جنوب به سرزمین ماد آتروپاتن محدود میشود.
🟠موسی خورنی مورخ و جغرافی‌نگار ارمنی عهد ساسانی در کتاب تاریخ خود که از سه بخش تشکیل یافته است، از آلبانیا سخن گفته و آن را «دشت آغوان» (آران) نامیده است.
🟡ابن خردادبه که دبیر دیوان ایالت ماد (الجبال) بود و به سال سیصد هجری درگذشت، هنگام بحث پیرامون اران و آذربایجان از آنها جداگانه نام برده است.
🟢ابن فقیه مؤلف کتاب مشهور «البلدان» که در پایان سده سوم هجری نگاشته شده است مرز آذربایجان را از يک سو رود ارس و از سوی دیگر مرز زنجان و حدود دیلمستان و طرم (طارم) و گیلان دانسته است. توضیحی که وی از شهرهای آذربایجان داده مؤید جدایی این سرزمین از اران است. ابن فقیه رود ارس را مرز آذربایجان در شمال دانسته است.
🔵ابن‌حوقل در کتاب صورة الارض که نیمه نخست سده چهارم نگاشته شده است، چندبار از اران و آذربایجان سخن گفته و این دو سرزمین را از یکدیگر جدا دانسته است. ابن‌حوقل طبق نقشه‌ای که از سه سرزمین ارمنستان، آذربایجان و اران ارائه کرده است رود ارس را مرز میان آذربایجان و اران دانسته.
🟣دانشمند و جهانگرد «مقدسی» در کتاب احسن التقاسيم في معرفة الاقاليم که در نیمه دوم سده چهارم هجری نگاشته، کشور ایران را به هشت اقلیم بخش کرده است و آذربایجان را از اران جدا آورده است. این دانشمند آذربایجان و اران و ارمنستان را جدا دانسته و در پیرامون اران چنین نوشته است:
اران سرزمینی است جزیره مانند میانهٔ دریای خزر و رود ارس نهر الملک (رود کر) از طول آن را قطع میکند. مرکز آن بردعه است و شهرهای آن عبارت‌اند از: تفلیس، قلعه، خنان، شمکور، (شامخور)، جنزه (گنجه)، بر دیج، شماخی، شیروان، باكويه ( باکو )، شابران، دربند، قبله، شکی و ملازگرد (بلاش کرت).
🌹@HistoriumClub🌹
سنگ‌نوشته بر روی آتشگاه باکو به دو زبان سانسکریت و فارسی
🌹@HistoriumClub🌹
💠کتاب شاه جهان: زندگانی کوروش بزرگ💠
#معرفی_کتاب
✍کتاب «شاه جهان: زندگانی کوروش بزرگ» نوشته مت واترز با ترجمه کامیار عبدی، به تازگی توسط نشر ندای تاریخ به چاپ رسیده است. این کتاب در سال ۲۰۲۲ توسط مت واترز نوشته و توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد به چاپ رسیده بود.
🔘این کتاب اینگونه خود را معرفی میکند که:«شاهنشاهی هخامنشی را نخستین ابرقدرت جهان معرفی میکند که قلمروی آن از آسیای مرکزی تا شمال شرقی آفریقا، و از جنوب شرقی اروپا تا دره سند امتداد داشته است که بیشتر این قلمرو توسط کوروش بزرگ بدست آمده بود.
🔶 کوروش در زمان حیات خود به یک افسانه بدل شد و تا آنجا پیش رفت که مدت زمان به تخت نشستن او بعنوان بنیانگذار و شاه هخامنشی، توجه و علاقه شدید همسایگان سرکش ایران در غرب یعنی "یونانیان" را برانگیخت».
🔻این کتاب گزارشی معتبر از زندگی، دوران پادشاهی و میراث کوروش بزرگ ارائه میدهد. مت واترز از همه منابع (کتب یونانی، اسناد کهن، شواهد باستان‌شناسی، هنر تاریخی و حتی کتب مقدس) استفاده میکند و در عین‌حال همه آنها را بطور پیوسته زمینه‌سازی کرده تا درک منسجمی از کوروش بزرگ ارائه دهد.
📚 @HistoriumClub 📚
💠محدوده قلمرو اتابکان فارس💠
✨نقشه دقیقی از محدوده از قلمرو اتابکان فارس هنوز ترسیم نشده است اما گفتنی است که حتی پس از جدا شدن بخشهایی از فارس در زمان مغولان (مثل یزد و رودان که تا قبل از آن زمان جزء کوره استخر بودند) باز هم گستره سرزمین فارس بسیار وسیع بود و بخشهایی از خوزستان مانند ارجان یا همان (بهبهان) و نواحی کهگیلویه و قسمت اعظم سواحل خلیج فارس (استان بوشهر کنونی) و بیشتر جزایر واقع در خلیج فارس (مانند قشم کیش، خارک، و بحرین) جزء فارس بودند.
📚منبع
📗سلجوقیان از آغاز تا فرجام، ابوالقاسم فروزانی، ص ۳۱۴
🌹@HistoriumClub🌹
💠ادبیات و هنر در عصر اتابکان فارس💠
🔴در عصر اتابکان فارس ادب و شعر فارسی رونق یافت به ویژه ظهور شاعر پرآوازه ایران مصلح الدین سعدی شیرازی بر اعتبار پادشاهان این سلسله بسیار افزود. بیشتر اتابکان مشوق شاعران و ادیبان و نویسندگان بودند و آنان را تحت حمایت خود داشتند. چند تن از افراد برجسته این دودمان چون سنقر و سعد زنگی و سلغر شاه و سلجوق شاه شعر می سرودند و ابیاتی از برخی از اینها برجای مانده است. جنید شیرازی از عارفان و مشایخ بلندپایه ای نام برده که در مجالس اتابکان شرکت می کردند. سعد زنگی حکیم افضل بامیانی را که دانشمندی بلند مرتبه بود به شیراز دعوت کرد و او را در شمار همنشینان خود قرار داد.
🟠رکن الدین صلاح کرمانی، عمیدالدین ابونصر فیروزآبادی و قاضی شرف الدین حسین که همگی از دانشمندان بزرگ آن روزگارند از حمایت سعد بهره مند بودند. از کسان دیگر که در دربار سعد صاحب عنوان شدند باید از افضل الدین کرمانی مورخ معروف و صاحب کتاب بدایع الازمان نام برد یکبار سعد او را دعوت به سرودن بالبداهه شعری کرد و وی به خوبی از عهده برآمد.شیخ روزبهان بقلی شیرازی را هم تکله بن زنگی از فسا به شیراز فراخواند.با این همه ابوبکر با اصحاب حکمت و فلسفه نظری خوش نداشت و مجال رشد و ترقی به آنان نمیداد. او حتی گروهی از حکما و فلسفه دانان را که در شیراز به سر میبردند از آنجا بیرون کرد.
🟡با این همه شهرت اصلی اتابکان فارس مرهون هم عصری آنان با سعدی شاعر نامور ایران است وی با اتابک سعد ،ابوبکر، سعد بن ابوبکر همنشین و نزدیک بود و در اشعار خود آنان را میستود و نصیحت میکرد گفته اند که تخلص خود را از نام سعد بن ابوبکر به هنگام ولیعهدی وی بر گرفته است. سعدی در گلستان و بوستان مکرر نام ابوبکر را برده و بوستان را به نام وی سروده است و در آنجا اشاره میکند که با وصف اینکه او کمتر به ستایش پادشاهان می پردازد ستودن ابوبکر را که فرمانروایی مردم گرا و متواضع است بر خود فرض میداند. غیر از سعد ابیاتی هم در وصف محمد بن سعد سروده است. او همچنین دو قصیده در مدح ترکان خاتون زن سعد بن ابوبکر و قصایدی درباره افراد دیگر این دودمان گفته است.
🟢قصاید او البته همانند شعر سایر قصیده سرایان زبان فارسی و متضمن مطالب اغراق آمیز نیست بلکه او با این وسیله خواسته آنان را موعظه و اندرز داده و تشویق به انجام کارهای نیک نماید و آنان را به حمایت از توده مردم فراخوانده است. در عصر اتابکان به سبب امنیتی که در فارس پدید آمد شاعران و دانشمندان و مورخان از سایر جاهای ایران به فارس روی آوردند از جمله میتوان از شمس قیس رازی مؤلف المعجم في معايير اشعار العجم نام برد.او در دربار خوارزمشاهیان میزیست و پس از شکست خوردن آنان در اواخر دوره سعد زنگی به فارس آمد و کتاب مشهور خود را به نام ابوبکر بن سعد و در عصر او نوشت.
📚منبع
📕تاریخ جامع ایران،جلد نهم، بخش اتابکان، علی اکبر دیانت و منصوره وثیق، ص ۹۱ تا ۹۶
🌹@HistoriumClub🌹
💠سعدی و اتابکان فارس💠
✨ سعدی شاعر بزرگ ایرانی قرن هفتم از اتابکان سلغری فارس با احترام یاد می کند و لقب خود را نیز از سعد بن ابوبکر گرفته است و چندین تن از شاهان این سلسله را مدح کرده است. او خود می گوید که اهل مدح شاهان نیست ولی بخاطر عدل و دادگری اتابکان سلغری فارس و برخی اقدامات مثبت آنها از جمله سیاست خردمندانه اتابک ابوبکر بن سعد مبنی بر پرداخت خراج به مغولان و پیشگیری از هجوم آنان به فارس شعری سروده که بخشی از آن چنین است:
مرا طبع از این نوع خواهان نبود
سر مدحت پادشاهان نبود
ولی نظم کردم به نام فلان
مگر باز گویند صاحبدلان
که سعدی که گوی بلاغت ربود
در ایام بوبکر بن سعد بود
سزد گر به دورش بنازم چنان
که سید به دوران نوشیروان
نبینی در ایام او رنجه‌ای
که نالد ز بیداد سرپنجه‌ای
در ایام عدل تو ای شهریار
ندارد شکایت کس از روزگار
به عهد تو می‌بینم آرام خلق
پس از تو ندانم سرانجام خلق
هم از بخت فرخنده فرجام توست
که تاریخ سعدی در ایام توست
تو در سیرت پادشاهی خویش
سبق بردی از پادشاهان پیش
🌹@HistoriumClub🌹
💠معرفی شاهان سلسله اتابکان فارس و شرح وقایع دوران آنها(بخش دوم)💠
✨دوران اوج قدرت اتابکان فارس
🔴۵.اتابک مظفرالدین سعد بن زنگی:
به نوشته شبانکاره ای در زمان فرمانروایی اتابک مظفر الدین سعد بن زنگی بر گستره قلمرو حکومتی اتابکان فارس افزوده شد و او بر ایالت کرمان نیز چیره گشت و حکومت آنجا را به برادرزاده اش محمد بن زیدان واگذار کرد. اتابک سعد بر کهگیلویه لرستان و خوزستان نیز چیره شد و بدین ترتیب، قلمروی اتابکان فارس از وسعتی چشمگیر برخوردار کردید. در سال ۶۲۳ ه.ق اتابک سعد بن زنگی دیده از جهان فروبست.
🟠۶.اتابک مظفر الدین قتلغ خان ابوبکر بن سعد:
اتابک مظفرالدین ابوبکر بن سعد بن زنگی که به نوشته مجمع الأنساب ((خلاصه خاندان سلغریه او بود)) چونان حکمرانی عدالت گستر، آبادگر خردمند و دانشمند پرور نام آور بود. اتابک ابوبکر که مردی واقع بین بود پس از مشاهده پیامدهای استیلای مغولان بر سایر ولایات ایران، مصمم شد که فارس را از آسیب هجوم آن قوم مصون بدارد.به همین منظور، وی برادرزاده اش تهمتن را با هدایایی گرانبها به دربار خان مغول، اوکتای قاآن، فرستاد و اطاعت خویش را به وی اعلام نمود. در واکنش به اظهار تابعیت اتابک ابوبکر سلغری، خان مغول نیز او را به قتلغ خان ملقب کرد و حکومت فارس را همچنان تحت فرمان وی باقی گذاشت.
از اقدامات چشمگیر اتابک مظفرالدین قتلغ خــان ابوبکر باید از سرکوب عصیان ملک سلطان بن ملک قوام الدین آخرین حکمران از ملوک بنی قیصر (که مرکزشان کیش بود) یاد کرد. در زمان او جزیره کیش، بحرین و قطيف فتح شد. در هر حال در زمان حکومت اتابک ابوبکر علاوه بر سرزمینهای یاد شده، جزیره هندورابی نیمی ز کنبایت و نیز سواحل دریای عمان به قلمرو اتابکان سلغری ضمیمه شد و حتی در بعضی از شهرهای هند به نام او خطبه خواندند اتابک ابوبکر پس از چیرگی بر جزایر یاد شده و نیز کرانه های خلیج فارس و دریای عمان با لقب((سلطان البر و البحر)) نام آور شد. حکومت مقتدرانه اتابک ابوبکر ۳۵ سال دوام یافت و در سال ۶۵۸ ه.ق از دنیا رفت.
🟡۷.اتابک سعد بن ابوبکر:
در هنگام در گذشت اتابک ابوبکر پسرش سعد که برای تبریک فتح بغداد به دربار هولاکوخان مغول رفته بود به سوی شیراز باز می گشت. سعد بن ابوبکر در حالی خبر در گذشت پدر و آغاز حکومت خود را دریافت کرد که در میانه راه بود و از بیماری سختی رنج میبرد اتابک سعد بن ابوبکر دوازده روز پس از درگذشت پدر قبل از ورود به شیراز از دنیا رفت ۱۳۴ به نوشته اقبال آشتیانی، اتابک سعد در یکی از قریه های تفرش دنیا را وداع گفت. وی در زمان پدر خویش نیز پایگاهی ارجمند داشت و پشتیبان اهل علم بود. گفتنی است که سعدی شیرازی تخلص خود را از نام سعد بن ابوبکر گرفته و کتاب گلستان را به نام او نوشته است. وی در مدرسه عضدی شیراز که همسرش ترکان خاتون ساخته بود به خاک سپرده شد. گفتنی است که ترکان خاتون خواهر علاء الدوله اتابک یزد و زنی اهل تدبیر و اندیشه بود.
🌹 @Historiumclub 🌹
💠معرفی اتابکان سلغری فارس💠
✨مقدمه تشکیل حکومت
🔴اتابکان فارس که به سلغریان یا اتابکان سلغری معروف اند حدود ۱۴۰ سال از ۵۴۳ تا ۶۸۳ ه.ق بر فارس بزرگ (که وسعتی به مراتب بیشتر از استان فارس کنونی داشت) حکومت کردند فرمانروایان این سلسله محلی یازده نفر بودند. این سلسله در تاریخ تحولات سیاسی نظامی اقتصادی و فرهنگی نواحی جنوبی ایران نقش زیادی داشت. از آنجا که شاعر شهیر ایران سعدی شیرازی در عهد سلغریان با احترام تمام می زیست و از فرمانروایان سلغری به نیکی یاد کرده است، سلسله اتابکان سلغری در تاریخ فرهنگی ایران نیز شهرت دارد.
🟠به نوشته حافظ ابرو ترکمانان سلغری در زمان حکومت سلجوقیان از سرزمین قبچاق به ایران وارد و جمعی از آنان در کوه گیلویه (کهگیلویه) ساکن شدند. چندی بعد به دنبال اوضاعی که در فارس حاکم شد زمینه برای ورود ترکمانان سلغری به عرصه سیاسی فراهم گشت. ماجرا به این صورت بود که امیر بوزابه که بر فارس و خوزستان حکومت داشت به قصد تسلط بر قلمرو سلطان مسعود سلجوقی در عراق عجم در سال ۵۴۲ ه.ق با فرمانروای سلجوقی به نبرد پرداخت اما در معرکه جنگ اسیر شد و به فرمان سلطان مسعود به قتل رسید.
🟡پس از کشته شدن امیر بوزابه، حکومت فارس به ملکشاه فرزند سلطان محمود سلجوقی واگذار شد اما در سال ۵۴۳ ه.ق یکی از سران ترکمانان سلغری به نام سنقر (سنغر) بن مودود بر ضد ملکشاه بن محمود سلجوقی علم طغیان برافراشت لشکریان ملکشاه بن محمود توسط نیروهای نظامی سنقر بن مودود شکست خوردند و متواری گشتند حکومت سلجوقیان بر فارس به پایان رسید.
🌹@HistoriumClub🌹
✨مقبره مومنه خاتون در جمهوری خودمختار نخجوان، از بناهای دوره اتابکان آذربایجان
🌹@HistoriumClub🌹
💠قلمرویی که به اشتباه به اتابکان آذربایجان منسوب است در حالی که متعلق به سلجوقیان عراق است علتش چیست؟💠
✨این نقشه که در واقع متعلق به قلمرو سلاجقه عراق است ولی به اشتباه به اتابکان آذربایجان منسوب میکنند علتش آنست که اتابکان آذربایجان مدتی به علت ضعف سلاجقه عراق در دوره سلطان طغرل دوم در همدان که پایتخت سلاجقه عراق بود به نیابت از آنان حکومت می کنند به کل قلمرو سلجوقیان عراق و به همین دلیل این نقشه را به اتابکان آذربایجان منتسب میکنند.
🌹@HistoriumClub🌹
💠میراث فرهنگی اتابکان آذربایجان💠
🔴اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی خراسان در اواخر سده ۶ ه.ق و گسترش قلمرو امپراتوری سلجوقی در غرب ایران به حدود آسیای صغیر، اثراتی در پی داشت که یکی از آنها انتقال کانون شعر و ادب فارسی به آذربایجان و مهاجرت بسیاری از شاعران فارسی زبان خراسان به تبریز و در رأس آنها اسدی طوسی بود، که موجب تحولات قابل توجه در شعر و ادب فارسی ترویج زبان فارسی دری و پیدایش سبک ادبی حوزه آذربایجان شد.با آغاز سده ۶ ه.ق/ ۱۲م و روی کار آمدن دو حکومت اتابکان آذربایجان و شروانشاهان شعر و ادب فارسی در ناحیه قفقاز و آذربایجان رونق گرفت و شاعرانی چون نظامی گنجوی خاقانی شروانی ، مهستی گنجه ای و فلکی شروانی در عرصه ادب ایران گام نهادند.
🟠در این دوره اران و شروان و آذربایجان به سبب حمایت حاکمان از ادب جذابیت خاصی برای شاعران داشت. در واقع اتابکان آذربایجان دوستدار شعر و ادب بودند و با ادبا و شاعران نشست و برخاست داشتند و از آنها حمایت میکردند شعر در این دوره رونق یافت و به اوج شکوفایی رسید. دربار اتابکان نیز در این دوره مأمن و محل توجه شعرای مختلف بود طوری که بسیاری از شاعران بزرگ ایران در مدح ایشان شعر سروده‌اند. بعضی محققان این دوره را در رنسانس آذربایجان تلقی کرده‌اند.به نوشته ریپکا ماورای قفقاز و آذربایجان نمونه ای از منطقه ای به شمار میروند که گروهی از شعرای متجانس در آن پرورش یافتند و این تنوع شخصیت و اندیشه برای خود ویژگیهای منحصر به فردی دارد شعر این ناحیه نمونه ای از فرهنگ پیشرفته آن است.
🟡شاعران این دوره و این سرزمین نومایه و اصیل بودند و سبک ،بیان واژگان و مضامین شعری آنان ویژگیهای خاص داشت. مكتب شعری آذربایجان در سده ۶ ه.ق / ۱۲م و اوایل سده ۷ ق/۱۳م شعرای پرآوازه‌ای تربیت کرد که هر یک آثار بسیار مهم از خود برجای گذاشتند. پس از چند دهه شاعرانی چون نظامی گنجوی، خاقانی شروانی، مجیرالدین بیلقانی و فلکی شروانی مقلدان زیادی یافتند در واقع زبان فارسی متکامل و شکوفای این دوره مدیون شعرای مکتب آذربایجان است. اتابکان آذربایجان نه تنها شعر دوست و مشوق شعرا بودند بلکه در رواج و شکوفایی نثر فارسی نیز اهتمام و سعی وافر به کار میبردند.
🟢به روایت سعدالدین وراوینی بازنگاشته مرزبان‌نامه در نیمه اول سده ی ۱۳م از گویش طبری باستان به زبان پارسی دری پس از دویست و اندی که از تاریخ تألیف آن به قلم مرزبان بن رستم یکی از شاهزادگان طبرستان میگذشت به خواجه جهان ابوالقاسم ربیب‌الدین هارون بن علی بن ظفر دندان، وزیر اتابک ازبک که سعدالدین از نظر کردگان درگاه این وزیر دانش پرور بود اهدا شد بسیاری از مؤلفان و شعرای آذربایجان آثار خود را به اتابکان معاصر خود که دوستدار علم و ادب بودند تقدیم کرده اند در موزه بریتانیا اثری به نام مونس نامه موجود است که حاوی روایات حکایات ولطایف است در این کتاب نام شش اثر را که به ایلدگزیان تقدیم شده است می‌یابیم.
🌹@HistoriumClub🌹
💠معرفی سلسله اتابکان آذربایجان💠
🌹@HistoriumClub🌹
💠کتاب "داریوش مادی"💠
#معرفی_کتاب
✍کتاب «داریوش مادی» نوشته استیون اندرسون به‌تازگی با ترجمه علی‌اصغر سلحشور توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۱۴ منتشر شده است.
🔺این کتاب که عنوان آن هوشمندانه انتخاب شده است درباره یکی از شخصیت‌ها و شاهان مرموز و رازآلود ایران باستان، یعنی داریوش مادی است؛ کسی که هویت او با استناد به مدارک و شواهد موجود چندان مشخص و معلوم نیست.
◾️دوره تاریخی مورد بررسی در کتاب «داریوش مادی» مربوط به دوران گذار از حکومت مادها به پادشاهی هخامنشی است. استیون اندرسون این‌دوره را دوران مادی_پارسی می‌نامد و این‌تذکر را هم میدهد که با وجود این‌کتاب کتابش درباره داریوش مادی است، اما شخصیت‌های دیگری مثل کوروش دوم (کوروش کبیر) و نبونئید واپسین شاه امپراتوری بابلی نو نیز حضور پررنگی در آن دارند.
💢به‌ویژه وقتی سخن از متون نوشته‌شده به خط میخی و زبان اکدی است و اشاره‌هایی هم به داریوش یکم هخامنشی و پیوند او با داریوش مادی شده است.
📚 @HistoriumClub 📚