Telegram-канал iranazadvaabad - ایران آزاد و آباد (مهدی نصیری): Unsorted

ایران آزاد و آباد (مهدی نصیری)

11 Dec 2024 16:30

👆👆
نه صوت از بهر آن آمد که سوزی مزهر زهره
نه حرف از بهر آن آمد که دزدی چادر زهرا (دیوان سنایی، مدرس رضوی، ص ۵۴)

و در دیباجۀ مثنوی حدیقة الحقیقه حکایتی است خواندنی:

مهتر را گفتند: یا رسول الله! دعوتی است، روی‌پوشیدگان رؤسا و اشراف جمع‌اند. این چشم و چراغ [یعنی فاطمه] را دستور باش، تا مجلس‌افروزی کند و این گوهر پاک را بفرست تا واسطۀ قلادۀ آن محفل باشد. و آن نوید گران‌ جامه‌های فضفاض پوشیده و دامن فخر بر زمین تنعّم کِشان، ولیکن چه سود که در آن جامه‌هاشان دو بخیه نبود، چون آنِ فاطمه آن چه بود گرسنگی و برهنگی. خواجه دستوریش داد. آن سیدۀ زنان در پدر نگریست، بگریست و گفت: بابا! چندین گه است من شالکی بر سر دارم و آن چادری که به چند جای از برگ درخت خرما [پیوند کرده بودم] درداده‌ام، به دست شمعون جهود گرو است. مهتر کونین و خواجۀ ثقلین گفت: ای چشم و چراغ! لابد بباید رفتن که حضرت ما حضرت نومید کردن نیست... (حدیقة الحقیقه، مدرس رضوی، ص ۳۵ و ۳۶)

داستان، مفصّل اما وقت و مجال تنگ است لذا از نقل کامل آن صرف نظر می‌کنیم. در ضمن اگرچه حکایت به گرو دادن چادر زهرا (س) به تاجری یهودی (شمعون جهود) را منابع دیگر هم آورده‌اند ما در این جا از قول ابن حسام خوسفی‌ نقل می‌کنیم که در قصیده‌ای با مطلعِ

باز بر اطراف باغ از چمنِ گلعذار
مجمره پُر عود کرد بوی خوش نوبهار

ماوَقَع را در عین بلاغت و حلاوت به سلک نظم کشیده است:

ای که نداری خبر از شرف و قدر او
یک ورق از فضل او فهم کن و گوش دار

بر ورقی یافتم از خط بابای خویش
راست چو بر برگ گل ریخته مشک تتار

بود که روزی رسول بعد نماز صباح
روی به سوی علی کرد که ای شهسوار

هیچ طعامیت هست تا به ضیافت رویم؟
نام تکلّف مبر، عذر توقّف میار

گفت که فرمای تا جانب خانه رویم
خواجه روان گشت و شاه بر اثرش اشکبار

زان‌که به خانه طعام هیچ نبودش گمان
تا به درِ خانه رفت جان و دل از غم فگار

پیش، درون شد علی، رفت برِ فاطمه
گفت پدر بر در است تا کند این‌جا نهار

فاطمه دل‌تنگ شد زان‌که طعامی نبود
کرد اشارت به شاه گفت پدر را در آر

با حسن و با حسین هر دو به پیش پدر
باش که من بنگرم تا چه گشاید ز کار

خواند اَنَس را و داد چادر عصمت بدو
گفت به بازار بر بی جهت انتظار

شد پدرم میهمان چادر من بیع کن
از ثمن آن به من زود طعامی بیار

چادر پشم شتر بافته و تافته
از عمل دست خود رشته ورا پود و تار

چادر زهرا اَنس برد و به دلاّل داد
بر سر بازار شهر تا که شود خواستار؟

مرد فروشنده چون جامه ز هم باز کرد
یافت ازو شعلۀ نور چو رخشنده نار

یک دو خریدار خواست و آن سه درم خواستند
و آن سه درم را نکرد هیچ کس آن‌جا چهار

بود جهودی مگر بر در دکّان خویش
مهتر بعضی یهود محتشم و مالدار

چادر و دلّال را بر در دکّان بدید
نور گرفته ازو شهر یمین و یسار

خواجه بدو بنگریست، گفت که این جامه چیست؟
راست بگو آنِ کیست، راست بود رستگار

گفت که چادر اَنَس داده به من زو بپرس
واقف این چادر اوست، من نی‌ام آگه ز کار

گفت اَنَس را جهود قصّۀ چادر بگوی
گفت تو گر می‌خری دست ز پرسش بدار

گفت به جان رسول آنکه تو یار ویی
کین خبر از من مپوش، راز نهفته مدار

سر به سوی گوش او برد به آهستگی
گفت بگویم ترا گر تو شوی رازدار

چادر زهراست این دختر خیرالوری
فاطمه خیرالنساء دختر خیرالخیار

شد پدرش میهمان هیچ نبودش طعام
داد به من چادرش از جهت اضطرار

تا بفروشم به زر وز ثمن آن برم
طرفه‌طعامی‌ لطیف پیش خداوندگار (دیوان محمد بن حسام خوسفی، بیرجندی_سالک، ص ۲۰۹ و ۲۱۰)

قصیده مفصّل است اما همین قدر ما را کفایت می‌کند. از این مقدار می‌توان دریافت که قهرمان ماجرای سیسمونی گیت و امثال و اقران او چگونه و با چه ترفندهایی از اسم و رسم دخت پادشاه قلمرو "الفقر فخری" به نفع طبقۀ حاکم بهره می‌جویند و سود می‌برند. چنانکه ملاحظه فرمودید در همۀ آنچه نقل شد و البته در دیگر منابع نیز، وجه تمایز چادر زهرا از چادر دیگران تنها پوشانندگی آن نبوده است بلکه این رایت زهد و فقر زهرای مرضیه است که تا به امروز در اهتزاز است. حالا فلان آقا و آقازادۀ غرق در مکنت و مال حرام و البته برپادارندۀ سفره‌های پربرکت عزا، و یا بهمان خانم چادربه‌سر که به برکت فرقه‌گرایی و باندبازی حاکمیت، سوار بر ماشین شاسی‌بلند چندمیلیاردی خارجی است که از پول مردم بی‌نوا چپاول و تقدیم حضور مفت‌خوران و مزدوران شده است چه نسبتی با چادر زهرا دارد؟
نگارنده از ارباب قدرت که این روزها مشتاق اخذ جریمه از شهروندانند به جدّ تمنا دارد لا اقل از هر گونه ایجاد ارتباط (تلویحاً یا تصریحاً) میان ایده‌های بکرشان با آن کدبانوی جهان –به تعبیر حکیم سنایی- بپرهیزند و کار خویش را به استظهار و اعتبار خودشان پیش ببرند. نتیجۀ کار را نیز خواهند دید ان شاء الله.

http://t.me/Anjomanara
/channel/iranianpoetsocity