3780
🔻کابان کاناڵێکی خۆماڵیی فەرهەنگی ، ئەدەبی و کۆمەڵایەتییە کە زۆرتر دەپەرژێتە سەر چیرۆک و ڕۆمان و هەروەها بابەتگەلی دیکەی کۆمەڵایەتی و هونەری و ... بەڕێوبەر @MTMUKRYANMK
❄️ مــژابـاد ( مهـاباد )
یەکەم ڕۆمانی مێژویی جان دۆست نوسەری کوردی کۆبانی لەسەر مهاباد بە زاری سۆرانی بڵاو کراوە.
لە کرمانجییەوە بۆ سۆرانی: فەرهاد چۆمانی. نەشری مەم و زین. چاپی یەک ٢٠٢٤
❄️ مردن زەنگوڵێکە بێدەنگ. تەنێ ئەوکەسە زرینگانەوەی دەبیستێ کە مردنی نزیک دەبێتەوە، لەو ڕۆژەوی من بومەتە میوانی مهاباد، زرینگەی لە گوێم نەکەوتوە.
لەبەر ئەوە، بۆ ئەوەی منیش لە هەمبەر مردنی خۆم بوەستمەوە؛ تەنێ نوسین دەروەستی مردن دێت.
بادینی ئامێدی. مهاباد شوباتی ١٩٤٦
له ڕۆمانی مژاوا
❄️ ناوەندی بڵاوکردنەوە:مهـاباد. چوارڕێی ئازادی. کتێب فرۆشی شەپۆل. شومارەی پەیوەندی:٠٩١٤٣٤٢٧٠١٩
@mahabadbook
ادبیات دنیای واقعی من است دنیایی که می‌توانم در آن نفس بکشم
گفت‌وگوی چیمن سانیار (از اعضای کلاس نویسندگی و روزنامه‌نگاری فراتاب) با فرهاد چومانی نویسنده و مترجم پرکار در اقلیم کردستان عراق
از متن... نویسندگان ما تمام تلاششان را می‌کنند که مانند خارجی‌ها بنویسند تا بگویند کُردها هم در سطح سایر ملل می‌نویسند، این باعث شده رمان‌های کُردی ویژگی منحصر بفردی نیابند این امر از بازنویسی واقعیت سیاسی و اجتماعی ما جلوگیری می‌کند.
عبارات عجیبی در میان ما وجود دارد: «چخوف کُرد»، «کافکای کُرد»، «او خودش موپاسان است» در حالی که به نظرم درست نیستند...
ما نویسندگان بسیار خوبی به خصوص در کردستان ایران داریم که با روحیه و عناصر کُردی که رمان کُردی به آن نیاز دارد، بسیار نزدیک‌اند.
در اقلیم کردستان سانسور نداریم، سانسور عیبی جدی و نقض شأن آزادی بیان است. متأسفانه این رویه در برخی از کشورهای جهان و همسایگان‌مان وجود دارد و تأثیر منفی دارد. همیشه تحت تاثیر نگرش آن دسته از نویسندگانی بوده‌ام که برای دهه‌ها حاضر بودند کتاب‌هایشان را منتشر نکنند تا تسلیم سانسور نشوند.
🟢 بڵاوبوونەوەی پۆرترەی خەیاڵی بوداق سوڵتانی موکری دانەری شاری مەهاباد و حاکمی موکریان
✅ئیرەج قادری ئازەر ناسراو بە ژیلەمۆ هونەرمەندی بەتوانای نیگارکێش وەک دوایین بەرهەمی هونەری خۆی پۆرترەی خەیاڵی بوداق سوڵتانی موکری بڵاو کردەوە.
✅بوداق سوڵتان نۆهەمین میر و پاشای موکری بناغەی شاری مەهابادی دامەزراندوە و نزیک بە ٦٠ ساڵ بە ناوەندی مەهاباد بەسەر موکریاندا دەسەڵاتدار بووە و حوکمڕانی کردووە، لە ماوەی دەسەڵاتداریەتی خۆیدا زۆر کاری گرنگی بۆ خزمەت بە خەڵکی دەڤەری ژێر دەسەڵاتی خۆی بەجێ گەیاندوە وەکوو دروست کردنی مزگەوتی سوور و پردی سوور و قوتابخانەیەک لە مەهاباد کە ئەودەم سەدان کتێبی تێدا بووە و خراوەتە خزمەت خەڵکەوە. گڵکۆی بوداق سوڵتان لە باشووری شاری مەهاباد هەڵکەوتووە.
✅ @HajeArts
چند روزی است که ۵۰ ساله شده ام، اما هنوز مجردم.
چیزی که هرگز فکرش را هم نمی کردم نه اینکه زشت بودم و یا موقعیت اجتماعی نداشتم نه .من در جوانی در انتخاب همسر دچار وسواس شدم.
در فامیل از من به عنوان دختری یاد می کنند که منتظر مردی با اسب سفید بود. چند خواستگار من از فامیل بودند که دست رد به سینه شان زدم و هنوز هم که هنوزه مورد سرزنش بزرگان فامیل هستم.
اولین خواستگارم در سن 19 سالگی پسر عمویم بود او کارمند یک داروخانه، با درآمد متوسطی بود. خانواده و خود وی به من بسیار ابراز علاقه می کردند. اما بزرگترین مشکلی که در ازدواج با او می دیدم فاصله سنی مان بود. من و او تنها 5 ماه فاصله سنی داشتیم و احساس می کردم او نمی تواند مرا درک کند. از نظر من او خیلی بچه بود . بنابراین نتوانستم به او به عنوان یک همسر که تکیه گاهم باشد نگاه کنم. اینطوری اولین خواستگار خود را رد کردم و تا مدت ها به همین دلیل از خانواده عمویم فاصله گرفتم
در 19 سالگی تقریبا 6 تا 7 خواستگار دیگر هم داشتم که هر کدام را به دلیلی رد کردم. در آن سال ها فکر می کردم نباید زندگی اطرافیانم را تجربه کنم. مثلا خواهرم که 17 سالگی ازدواج کرد و در کمتر از 6 سال صاحب 4 فرزند شد و لذتی از زندگی نبرد. بنابراین تصمیم گرفتم درس بخوانم و پیشرفت کنم. در این میانه اگر یک خواستگار خوب هم داشتم از دست ندهم. اینگونه بود که درس می خواندم و کمتر به مسائل دیگر توجه داشتم.
بعد از مدتی معلم شدم و کارم برایم از هر چیز مهم تر بود. دیگر به سن 25 سالگی رسیده بودم و خود را در اوج جوانی می دیدم. در آن سال ها هم تعداد زیادی خواستگار داشتم اما موقعیت اجتماعی به من اجازه نمی داد که بخواهم همسری پایین تر از سطح خود داشته باشم .
بنابراین هر خواستگاری که سطح سواد و موقعیت اجتماعی اش کمتر از من بود را رد می کردم.
تا قبل از سن 30 سالگی حداقل دو ماهی یکبار حضور خواستگار در خانه را تجربه می کردم. اما بعد از آن از این کار هم خجالت کشیدم و به مادرم گفتم : از این به بعد تا کسی به دلم نشیند و اطلاعات کافی درباره اش نداشته باشم به خانه راه نمی دهم. و با این توجیه که مگر اینجا نمایشگاه است که هر کسی بیاید و من را نگاه کند و برود تا تصمیم بگیرد.
از این به بعد حضور خواستگاران در خانه مان بسیار کمرنگ شد. سن من هم بالا رفته بود و هرگز حاضر نبودم ریسک کنم. چرا که معتقد بودم تا قبل از 30 سالگی ممکن است که زندگی سخت را تحمل کرد اما بعد از این سال دیگر باید زندگی خوبی را داشت و حتما باید دارایی مرد در شان تو باشد.
چرا که بزرگتر ها می گفتند "هر چه نشینی بر تخت نشینی " یعنی هر چه قدر صبر کنی و دیرتر ازدواج کنی خواستگاران بهتری برای تو خواهد آمد.
پس از آن دیگر کسانی که خانه و ماشین نداشتند نمی توانستند گزینه خوبی برای ازدواج باشند. چرا که تجربه مستاجری و با خط اتوبوس سیر کردن را در خود نمی دیدم. از سن 30 به بعد علاوه بر شغل و موقعیت اجتماعی، داشتن خانه و ماشین هم برایم مهم بود.
اما خواستگارانم دیگر کمتر مجرد بودند و اکثرا یا همسرانشان را به دلیل بیماری و تصادف از دست داده بودند و یا اینکه از هم جدا شده بودند. هرگز حاضر نبودم زندگی با مردی که تجربه زندگی قبلی داشته را تجربه کنم. از نظرم آن ها هم مردود بودند. من در رویاهای خود به دنبال شهزاده زرین کمری با اسب سفید می گشتم و همه خواستگاران مجرد خود را رد کرده بودم . حالا باید به چنین مردی جواب مثبت می دادم. آیا با این کار مورد تمسخر دوست و فامیل قرار نمی گرفتم؟
کم کم به سن 40 سالگی رسیدم. خواستگارانم خیلی کم شده بودند تقریبا هر 6 ماهی یک بار خواستگار از راه دور را تجربه می کردم.با این تفاوت که دیگر زندگی متاهلی را تجربه کرده بودند و بچه هم داشتند. تفاوت آن ها با هم در تعداد بچه ها بود و این موضوع برایم بسیار آزار دهنده بود
فشار خانواده هر روز بیشتر می شد و تعداد خواستگاران بسیار کم. آخرین مورد خواستگارم راهرگز فراموش نمی کنم که دو شبانه روز گریه می کردم. پیر مرد 65 ساله ای که صاحب داماد و عروس و نوه بود از من خواستگاری کرد
فهمیدم چقدر فرصت های خوبی را از دست داده ام
چرا همکارم که تمام صفات خوب یک مرد در او جمع شده بود فقط به خاطر چند سال فاصله سنی رد کردم.؟
سنم به 45 رسیده بود تصمیم گرفتم کمی عاقلانه تر فکر کنم. دیگر به مردانی که تجربه زندگی متاهلی داشتند و همسر خود را از دست داده بودند هم راضی شده بودم. اما کمتر کسی بود که همسرش را از دست داده باشد و بچه نداشته باشد اگر هم بود چهره دلنشینی نداشت.
امروز در ۵۰ سالگی حس همسر شدن و از همه مهمتر حس مادر شدن را از دست داده ام😭.امروز خواهرم با نوه هایش بازی می کند و من حسرت فرصت‌های گذشته را می خورم
🌐جامانده های ازدواج 🔰
نویسنده ؟
کابان | KABAN
ملّت عشق
( ۲۲ )
#الیف_شافاک
راوی ؛ منیژه افشار
کابان | KABAN
ملّت عشق
( ۲۰ )
#الیف_شافاک
راوی ؛ منیژه افشار
کابان | KABAN
🎙 سمایل ئاغای چەوگالی
🎵دەمکوژی بە دەردەوە
دەمکوژی بەم دەردەوە یا چارەیی دەردم دەکەی؟
ئەی خودا بۆ هەڵوەدا و موحتاجی نامەردم دەکەی؟
هەروەکوو جاران لەسەر تەختی مرادم دادەنێی؟
یا نە، شووم و ماڵخراپ وەک کوندی سەر بەردم دەکەی؟
دەمکەیە مەجنوونی عالەم، دڵ بە دەست دێنم و یا
عاشقی ڕوخساری لەیلا، وێڵی هەر هەردم دەکەی؟
ئەی خودا جاران بە لوتفت هیچ خەم و دەردم نەبوو
ئێستە بێ لوتفی، کە تووشی سەد خەم و دەردم دەکەی
زوو لەنێو خۆشبەختەکان تاقانە بووم و بێنیاز
ئێستە لای پەژموردەکانی دڵبەخەم، فەردم دەکەی
✍🏼سەید کامیل ئیمامی
کابان | KABAN
🔺"ئیمانوئێل بڕاکێ"نووسەری فەرانسی و دۆستی کورد ماڵئاوایی لە ژیان کرد
🔻نووسەر و سینەماکاری فەرانسی،"ئیمانوئێل براکێ" کە کتێبێک و دوو نامێلکە و فیلمێکی لە سەر شۆڕشی کورد دژ بە حکومەتی بەعس بەرهەم‌هێناوە، دوو رۆژ پێش ئێستا و لەتەمەنی 81ساڵیدا، ماڵئاوایی لە ژیان کرد.
🔻وێنەکان"ئیمانوئێل بڕاکێ"لە دوو تەمەنی جیاوازدا، وێنەی لای چەپی بە جلی کوردییەوە لە ناو ماڵباتێکی کورد لەحاجی ئۆمەڕان
@Dengikurdistan
لە ستایشی ژیاندا
ئەزموونی شاعیر و نووسەر
ڕەفیق سابیر
بەشی ۲٨
مۆسیقا ؛ پدرام شەهلایی
تۆمار و خوێندنەوە ؛ موشتاق فەیزیابی
دیزاینەر و پێشکەشکار تەکنیکی ؛ دیاکۆ گەرمیانی
س؛ڕێگاپادکەست
#لە_ستایشی_ژیاندا
کابان | KABAN
ملّت عشق
( ۱٨ )
#الیف_شافاک
راوی ؛ منیژه افشار
کابان | KABAN
ملّت عشق
( ۱۶ )
#الیف_شافاک
راوی ؛ منیژه افشار
کابان | KABAN
♦♦منی ئەهلی قەڵەم
و
چەند قسەی قەڵەمی!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بەینێکە بەینێکی‌خۆشم دەگەڵ شێعروئەدەب هەیە، بۆیەش هەرچەند پێوە نەبووم چ‌بنووسم،تازە پێوەبووم و دەستم دایە قەڵەم هەتا بەعەهد و بەڵێنی خۆم وەفـا کەم، کە بەدڵ نەیاری بێوەفاییم. ئەوەتا زۆر لەوەپێش سەبارەت بە یاری‌بێوەفا فەرموومە:
ــــــــــــــــــــــــــــ
تای زولفی یارەکەی‌من نرخی جیهــانە هەر مووی
تاڵی ڕەشی چ شیرنە،لەسەر ڕوخساری چەرمووی
پێمگوت کە دڵڕفێــــــنی!حەیفێکی بێ بەڵێــــــنی!
بۆچی وەفات نەفەرموو،ڕەبی وەفات بفەرمووی!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نانا...وا بیر نەکەیەوە دەمەوێ دەسەڵاتی شاعیری خۆمت بەچاوی دا بدەمەوە!
بابە ئەستەغفیروڵڵا! ئەو قسانە چن!
من کێم ئیتر هەتا ئــــــی‌تر لەوێ بن؟!
دەنکێکم لە یەک خەڵوار و ئەستێرکم لە چاو زرێبار!
هەڵبەت ئیدی واش‌نا کە شێعری‌لەعل لە شێعری‌جەعل نەکەمەوە...
بە بیر و ڕای من، شێعر ئەو شێعرەیە کە بەربینگ بە شاعیر بگرێ و شاعیر هەڵپێچێ بیهۆنێتەوە.
ئەو کەسەی دەخۆوە دەنووسێ کە بنووسێ،کوا نووسینەکەی بە دڵەوە دەنووسێ؟!
من شاعیرێکی خەیاڵ‌بڵاوم لە شاعیرێکی خەیاڵ‌پڵاو، لە لا شیرنترە!
هەڵکردنی ئاڵای شێعری ڕاستەقینەم پێ خۆشترە هەتا هەڵکـردنی ئاگری دژەبەرایەتی نێوان بەرەی کۆن و نوێ!
نە لایەنگری ئەو "پۆز مـۆدێڕن!"ە م کە تەنیا پۆز بە مۆدێڕنیتە و مۆدێڕن بوونەکەی لێدەدا و زمانم لاڵ زمانم لاڵ وەدەزانێ بە قەڵەمە کۆڵەکەی،کۆڵەکەی ئەدەبیاتە!،
نە هۆگری ئەو هەستیارە بێقەرارەشم کە بە قەد وەزنی‌خۆی،شێعری وەزن‌دار کەچی کەم‌وەزنی هەیە و هەموو دەمان لەتاو دەرکردنی دیوانێکی ئەستـوور،وەختە ئەستـوور بێ!
ئەز حەز دەکەم ئەوەی دەینووسم و ئەوەی دەینووسن،لە دواڕۆژا لە ڕیزی " تەئلیـفاتی ئەدەبی" بێنه ئەژمار، نەک " تەلەفـاتی ئەدەبی"!
هەموو شاعیرێکم بە هەموو سەلیقە و سەبک و شێواز و بۆچوونێکەوە لە زۆر زۆر کۆن هەتا ئەوپەڕی سنووری نوێ‌بوون خۆش‌دەوێ بەو مەرجەی وشە و پیت و دێڕ و ڕستەکانیان بۆ بناغەی ئەدەب و وێژەی گەل،هۆی ڕمێن بن نەک ڕمـان!
و هەڵبەستەکانیان بۆ دڵ و مێشک،زاخـاو بن نەک زووخـاو!
هەر کەسیش خاوەنی ئەم تایبەتمەندییانە بێ، تا ئەبەد گوڵی سەرتۆپی ئەدەبە و خوا هەڵناگـرێ هەڵدەگـرێ لە شان و شکۆی بدوێین و بڵێین:
فَتَبارڪتُم انتم احسن‌َالشّاعریــــــــن!
لەوەش پتر دەتوانم بە قووڵایی دەریای ئەدەبا بچمە خوار و بینـە لێدەم ، بەڵام جارێ دێمە قەراغ و چیدی قەراغ لێ ناکێشـم!
ئەوە ئێوە و ئەوەش پارچە هەڵبەستێکی خۆم کە پێش‌ئەوەی تەواوم‌کا،تەواوم کرد!
سا ئەگەر لە شێعرەکەما قافیە قیافەی لەسەر گرتن، بە گەورەیی خۆتان بمبوورن.
شێعرێ لە حەزرەتی بەندە لە ژێر ناوی:
" کەڵ بە مــوو بەندە"
دڵم ئاورێکی تێ‌بەربوو چ ئاور چەشـــنی گڕکـانە
لەتاوی یاری شیــرین،نەک لەبەر گنـدۆر و گڕکـانە
عیلاجی عاشقیـم نەکــرا بە دوکتــــۆران لە تارانا
لەهەرچـــی کیـــــــژی دنیـایە دڵم بەردا، لە تارا،نا
لەژینــــم‌دا بەتـاڵایـی هەیە و یەک‌دانە بۆشــــایـی
ئەویش جێی یاری شیرینە و دەبێ زوو سـازبێ بۆ شایی
لەدووری گیـانی‌گیـانــــــانم هەناوم چەشــــــنی تەندوورە
بەڕوح نیــزیـکە لێم‌زۆریـــش! ،بەڵام‌حەیفێ بە تەن دوورە
ئەگەر یـارم وەکووژێنێ گڕی دڵم و نەما دووکەڵ
بکەم قوربانی شەرتە،دوو بەران و دوو شەک و دوو کەڵ
کەبابە شێعرو گوفتـارم حەیف دەسـتەنگە بـابـی من
کە، بابی دەوڵەمەندی دی،گوڵم نەیویست کەبابی من
تەماشای بەختی ئەمنی عاشقی شێت،دەچمە هەرلایە
هەمـووی یـاری جەفاکـاری نەیـارە،پـاکی هەرلایە
یەقین مەجنوونی دەورانیش گەلێکی تاڵ و سوێری چێشت
لە دەستی لەیلی بێ‌مەیل و لە دەستاوی و لە سوێری چێشت
نەما"هێمن" بنووسێ شەرحی دەردی حەزرەتی بەندە
"زەمانە گەرچـی ئاڵۆز و پەشێوە! کەڵ بە‌موو بەندە"
ئیسماعیل قادرپوور
ساڵی 93ی هەتاوی ــ مەهاباد
کابان | KABAN
🎥بینەر بن//
🔴 ڕێوڕەسمی پەردەلادان لە پۆستێر و تیزێری فێستیواڵی ئاسمان بەڕێوەچوو
١۴٠٣٫٠۶٫۱۰
🆔 @HajeMedia
🆔 @HajeArts
🆔 @HajeNews
هەواری خاڵی و قەتار
محەممەد ماملێ
وێڵ و ئاوارەم لە بێستوون یار و هەمدەم تیشەمە
یاری من چوو ژێر نیقابێ دینی وی ئەندێشەمە
بەختی بەد ڕێگای ئومێدی بەستووە لە من و لە یار
بۆیە ڕۆژ و شەو لە دووری شین و گریان پیشەمە
جۆگەلەی خوێنێک دیارە وا بە سەفحەی ڕوومەتم
خوێن بە خوڕ با بێ، بەڵام من تەنیا ئەو خواهیشەمە
بەسە با چیدی لە باغی وەسڵی تۆ بێبەش نەبم
مەشکێنە چی دیکە توخودا ئەو دڵەی وەک شووشەمە
YOUTUBE | TELEGRAM | FACEBOOK | VIMEO | SOUNCLOUD | WEBSITE | WHATSAPP
کابان | KABAN
«چەمەری» لە نووسینی جەلال مەلەکشا
کابان
موسیقای ئەسەد ڕەزازی
تۆمار و خوێندەنەوەی موشتاق فەیزیابی
دیزاینێر و پێشکێشکاری تکنینی دیاکۆ گەرمیانی
س؛ڕێگاپادکەست
( چەمەر یان چەمەری شێوازێک لە مۆسیقایە کە لە کاتی شین و زاری دا دەژەنرێت. چەمەری زۆرتر لە ناوچەی کرماشان و ئیلام دا ھەیە. )
کابان | KABAN
بە ئیلهام لە قسە قەڵەمێکانی کاک ئیسماعیل قادرپوور
◦ .
◦ بە قەڵەمە کۆڵەکەم، کۆڵەکەی ماڵی ئەدبیاتم کڵۆڵ کرد. بەڵام زیاتر بەڕمێن بووم. هەر من زووخاوم دەرخوارد دان و ئەوان زاخاویان لە مێشکم وەردا! هێندەم شێعری کەم وەزن نووسی و وەزنی خۆم پێی چۆ سەرێ و قەیافەم گرت بەو قافیانە بە نێوی پۆزمودێڕن، ئیتر لە پێستی خۆمدا جێم نابێتەوە! ئەوەندەم چیرۆکی بێ خوێ نووسی، وەسەر شیرنی گەڕاوم لە چەشنی گندۆرەی داشخانە، سوێم چووە بۆ شیرنی خۆم و ئەو گڕکانە، خەریکم ئەستوور بم.
◦ فەتەباڕکە ئەحسەنەلبۆخۆم.
خات پەروین
کابان | KABAN
ملّت عشق
( ۲۱ )
#الیف_شافاک
راوی ؛ منیژه افشار
کابان | KABAN
ملّت عشق
( ۱۹ )
#الیف_شافاک
راوی ؛ منیژه افشار
کابان | KABAN
🔗 کمپین #مطالبه_انتصاب_استاندار_بومی_از_اکثریت برای آذربایجان‌غربی راه‌اندازی شد
📝 جهت پیوستن به این کارزار و ثبت امضا بر روی لینک زیر کلیک کنید 👇
https://www.karzar.net/155481
#انتشار_حداکثری
#بومی
#اکثریت
ڤیدیۆیەکی کوردانە،پڕ لە هەستی جوان
لێرە ڕوومەتی ژنان هەموو گەشاوەیە،کوڵمی سووریان پیشاندەری شۆڕش و خەباتە،پیاوەکان وەکوو پۆڵا وەکوو کێوێکی خۆڕاگر لە پێناو خاک و وڵاتدا ڕاوەستاون.
لەم ڤیدیۆەدا کوڕ و کچ،ژن و پیاو دەست لە دەستی یەک بانگی ئازادی دەخوێنن،لێرەدا هەڵپەڕکێ، واتای ژیان دەدات،ژیان واتە یەکگرتن و پێکەوە بوون!
مامۆستا هێمن وتەنی:
لەت لەتم کەن،بمکوژن،هێشتا دەڵێم کوردم ئەمن.
س؛بیرەوەری تاڵ
کابان | KABAN
ملّت عشق
( ۱۷ )
#الیف_شافاک
راوی ؛ منیژه افشار
کابان | KABAN
گوێدرێژ و وشتر
وەرگێڕانی عەبدووڵڵا عەبدووڵڵازادە
کابان | KABAN
دوو ڕەشماڵەی ڕەشکۆکە هاتن هەڵیاندا لە کوڕە داڵی
دوو کیژی گواره زێڕن بە جووت پێش ڕەشماڵیان دەماڵی
هۆی بێری بێری بێری بێریم کیژە خوەشناوە
کارمامزی چیای سەفینە ئەو گەورە کیژەی شەقڵاوە
بە گوارەی بە گوێتەوە وەختە سوێم بۆت بێتەوە
سینگت بەفری هەوشینه بەشنەی با دەتوێتەوە
هۆی بێری بێری بێری کیژۆڵەی شەنگە بێری
تۆ فریشتەی یا کوو پەری یان کچە کوردی هەولێری
ئاسەرێکە و مەستی نازت دڵێکە و بۆت نەماوە
دڵم حەقی به دەسته فتوای سەری دراوە
هۆی بێری بێری بێری کیژۆڵەی شەنگە بێری
تۆ فریشتەی یاکوو پەری یان کچە کوردی هەولێری
یان دەوامکە بۆت مردم کچێ لە دین و دنیات کردم
ئەی خاوەن هێلانەی دڵ بێ خانە و لانەت کردم
هۆی بێری بێری بێری کیژۆڵەی شەنگە بێری
تۆ فریشتەی یاکوو پەری یان کچە کوردی هەولێری
heja
کابان | KABAN
🔺مدارس دولتی؛ قربانیان اصلی سرمایه داری رفاقتی
احتمالا مهم ترین فراز گفتگوی تلویزیونی امشب رئیس جمهور این نکته بود:
من در زمان شاه با داشتن خانوادەای فقیر راحت رفتم، درس خواندم و دکتر شدم، اگر امروز بود لابد با همان دیپلم می بایست در روستا می ماندم!
اذعان پزشکیان به بهتر و عادلانه تر بودن بخش دولتی در گذشته، در روزی که با اعلام نتایج کنکور سراسری بار دیگر بحث دربارەی طبقاتی شدن آموزش در ایران بالا گرفته، دلالت های پراهمیتی دارد.
صد البته او راست می گوید. عدالت آموزشی و شایسته گزینی در دوران قبل از انقلاب بیشتر بود و این گونه نبود که بالای نود درصد نفرات اول کنکور سراسری از مدارس خاص و غیرانتفاعی آمده و سهم مدارس دولتی تنها هفت درصد باشد.
در واقع مقصر اصلی نگاهی است که از ابتدای دهەی هفتاد بە تدریج غالب شد: مدارس و دانشگاه ها باید مانند بنگاه های تجاری مدیریت شوند.
بر اساس این دیدگاه، آموزش و پرورش و آموزش عالی، فعالیتی اقتصادی است که باید قابل ارزیابی باشد و بازدهی سود به دنبال داشته باشد.
نئولیبرالیسم اسلامی که در خصولتی سازی و سرمایەداری رفاقتی، نهادمند شد، مدارس را به عنوان سوژەهای تجارت و کسب و کار بازکشف نمود.
نهادهایی که در گذشته صرفا به عنوان مکان های تعلیم و تربیت دیده می شدند، به سوژەهای جذاب سرمایەگذاری و سوددهی تبدیل شدند.
در حالی که در گذشته صرفا با پدیدەای سراسر آسیب بنام صنعت کنکور روبرو بودیم، این بیماری در قالب فروش آزمون، سخت افزار، نرم افزار، برنامەی درسی، پیشرفت حرفەای و شرکت در اردو و همایش تا پایەی پیش دبستانی بە آموزش و پرورش سرایت کرد.
حتی زمین و ملکیت مدارس غیر دولتی به عرصەی تازەای از زمین خواری، بورس بازی و استفاده از رانت و نفوذ تبدیل شد.
تعجب آور نیست که در این فضای فکری و بستر اقتصادی، دانشگاه های معتبر به فروش صندلی روی آورند و شبه دانشگاه ها هم رسما به دکان مدرک فروش بدل شوند.
این فجایع که پیامدهای آنها احتمالا تا دهەها جبران نمی شود، بە جد اهمیت وجود یک بخش دولتی خوب و با کیفیت را خاطرنشان می سازد.
نه تنها هیچ کودکی بخاطر فقر و محرومیت نباید از رفتن به مدرسه باز بماند، بلکه باید مانند یک کودک پایتخت نشین متعلق به طبقات بالا، امکان ترقی شغلی و تحرک اجتماعی را دارا باشد.
همانطور که هیچ کس بخاطر فقر و حاشیه نشینی نباید از بیماری بمیرد و دولت اخلاقا و قانونا حق ندارد با افزایش تصدی گری بخش خصوصی، از کیفیت و کمیت بیمارستان های دولتی و شمولیت آنها بکاهد.
آموزش طبقاتی و درمان طبقاتی مانند اینترنت طبقاتی نافی اصل کرامت ذاتی انسان و ارزش هایی چون آزادی و عدالتند.
دولت حداکثری و تمامیت خواهی که در عرصەهای سیاسی و فرهنگی به صورت مطلق دخالت و حتی ساحت خصوصی از گزند آن در امان نمی ماند، اخلاقا و منطقا حق ندارد هنگام رسیدن به خدمات عمومی و مسائل اساسی چون درمان، آموزش و اشتغال به یکباره لیبرال شود و از مزایای "حداقلی بودن" سخن بگوید.
باید دوباره به سراغ مدارس دولتی رفت و با بهینه سازی آنها، عدالت آموزشی را سرلوحه قرار داد.
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1
ملّت عشق
( ۱۵ )
#الیف_شافاک
راوی ؛ منیژه افشار
کابان | KABAN