3883
🔻کابان کاناڵێکی خۆماڵیی فەرهەنگی ، ئەدەبی و کۆمەڵایەتییە کە زۆرتر دەپەرژێتە سەر چیرۆک و ڕۆمان و هەروەها بابەتگەلی دیکەی کۆمەڵایەتی و هونەری و ... بەڕێوبەر @MTMUKRYANMK
🔺 قاضی محمد و تهران
در این فیلم تصاویری از تهران در زمان جنگ جهانی دوم دیده می‌شود.
خیابانهای لاله زار و سعدی، ساختمان تجاری سینگر، مجلس شورای ملی و مسجد سپهسالار از جمله این تصاویر هستند.
ترانەی متن نیز، پول خروس با صدای جواد بدیع زاده است که در سالهای سلطنت رضا شاه سروده شده است.
روند تبدیل تهران متروپلی مدرن در زمان رضاشاه شروع شد، گرچه شهرسازی و زرق و برق ره آورد مدرنیته پهلوی، هیچگاه به پای قاهره و استانبول نمی رسید، اما شکافی پرناشدنی میان آن و شهرهای دیگر وجود داشت.
در ازمنەی قدیم تفاوت چندانی میان شهرهای ایران وجود نداشت. ضعف شهرنشینی و سکونت غالب جمعیت در روستاها در کنار عوارض عقب ماندن ایران از تحولات تمدن اروپایی، سیمایی افسرده و دلگیر به شهرهای ایران بخشیده بود.
از این رو توسعه و آبادانی تهران در کانون سیاست های نوسازی پهلوی اول قرار داشت.
با رفتن رضاشاه از ایران در شهریور بیست، نفوس تهران به بالای چهار صد هزار نفر رسید و به ویژه فاصلەای پر ناشدنی با تبریز پیدا کرد که به عنوان مرکز ایالت ثروتمند آذربایجان در نیمەی قرن نوزده، پرجمعیت تر از تهران بود.
قاضی محمد رهبر حکومت خودمختار کرد در میتینگی بزرگ در اردیبهشت 1325 در مهاباد پس از ذکر مقدمه ای طولانی درباره تاریخ استبداد و مصائب آن برای کردها مستقیما تهران را مورد خطاب قرار می دهد.
محور سخنان قاضی تجدد آمرانه پهلوی اول در حوزه شهرسازی و تبعیض در تخصیص منابع و امکانات است:
تهران! این کاخها و عمارتهایی که از جیب ما ساخته ای، بسنده ات نیست؟ بگذار ما هم فکری برای کلبه های گلین و غارهای عصر حجری خودمان بکنیم! خیابانهای آسفالته و کوچه های آراسته ات کافیست، بگذار ما نیز به فکر چاره معابر خودمان باشیم که هنگام بارندگی به باتلاق تبدیل و در غیر اینصورت در گرد و غبار خفه می شوند.
باید اصلاحات انجام دهیم، تجملاتی که در عمارت های ثروتمندان تهرانی بکار رفته، مخارج تمام سرزمین کردهاست.
بهای جواهرات آویخته به زنان اشراف دو برابر هزینه عمران و آبادانی ایران است! دیگر از جان کردهای استثمار شده چه می خواهی؟ باز هم می گویم ای روسای کرد، زحمتکشان، کشاورزان کرد شما بگویید تکلیف چیست؟
قاضی محمد در فاصله سالهای 1320 تا 1325 چند بار به تهران رفته و برادرش صدر قاضی هم نماینده مجلس بود و یحتمل تصور وی ازشهرسازی و زیبایی های بصری تهران، طی این دیدارها شکل گرفته بود. تهرانی که گوشه هایی از آن در فیلم کوتاه بی بی سی دیده می شود.
هم در نطقهای صدرقاضی و هم جراید آن زمان مهاباد شکایتهای متعددی از توسعه نابرابر و نبودن امکانات ضروری نظیر بیمارستان و مدرسه دیده می شود.
قاضی در مقدمه این نطق طولانی به تکبر استبداد در ارتباط با کردها اشاره و به قتل جعفرآقا شکاک ـ برادر اسماعیل آقا سمکو ـ و همزه آقا منگور هم با خدعه و نیرنگ اشاره می کند.
وی در ادامه به تجربه فدرالیسم در شوروی، آمریکا و سوئیس اشاره و آنها را سرنمونی برای برادری حقیقی در ایران می داند.
وی مظالم حکومت پهلوی و حکومت های ماضی را علت دلسردی کردها می داند و می گوید اینها باعث نشده به برادری کردها و ایرانی بودن خودمان افتخار نکنیم.
منبع: روزنامه کردستان، ص 3، شمارە 50، 6 خرداد 1325
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1
بۆ مەردەخان قارەمانی چیای ڕەندۆڵە
نووسەر: فەرهاد بابۆڵی
خوێندنەوە: ناسر عەبدوڵڵاهی
کابان | KABAN
✨✨
ئاسکۆڵەکەم...،
پشووی ژینم
وەرە با تێرتێر بتبێنم
خۆم دەزانم،
ڕۆژێک بەتاو
له گەڵ هەتاو
لە گەڵ زەردایی خۆرەتاو
ئاوادەبم
خۆم دەزانم،
بۆ دیتنت
بۆ تاوێک چاو پێکەوتنت
بۆ دەمێک وچان، لە کنت
چاو لە دەستی،
تکا دەبم
دەستەملانی شەوبا دەبم
وەرە بۆ لام،
وەرە بۆ لام
لە سوێیانت هەلا هەلام
وەرە با تێرتێر بتبینم
حەیاتم،
بڵێسە و تینم
ئەم سەفەرەم،
خەوە مەرگە
وەرزێکی ڕووتی بێبەرگە
ئەم سەفەرەم،
ئێجگار دووە
هاتنەوەی نێ، لێم ببوورە
ڕێگام،
ڕێی هات و نەهاتێ
ئیتر وزەی باش نامگاتێ
نە ئەسپی تۆڕ
نە شۆڕەسوار
نە گۆماوی سەختی بێ بوار
نە بای شەماڵ،
نە بای زریان
نە شەپۆڕی شین و گریان
نە دڵی پڕپڕ،
لە تاسە
نە هاوار و نە هەناسە
تازە تۆزیشم
ناشکێنن
دەڕۆن و وازم لێ دێنن
وەرە لەتاوت هیلاکم
زامدارو خەڵتانی
خاکم
وەرە با تێرتێر بتبینم
هەتوانی،
ژان و برینم
[کۆچی]
کابان | KABAN
کورد هیچ پەنایەکی نییە " با " نەبێ
مەحموود دەروێش
@aveng_53
کابان | KABAN
ئازادی ئێمە لە سەفەر و گەشتوگوزارەکانمان ڕا دەردەکوێ !
کەسێک کە سامانی خۆی بۆ گەڕان خەرج دەکات لە ڕاستیدا ئازادی پاشەکەوت دەکا بۆ ڕۆژانی حەسرەت نەخواردن
ئاڵبێر کامۆ
کابان | KABAN
پەڕتووکی: پێشەوای رابوون
(ژیاننامەی پێشەوا قازی محەمەد)
بەشی ۳
نووسەر: سەعیدخان هومایوون
کۆکردنەوە:هاشم سەلیمی
خوێندنەوە : سامان وەتمانی
س؛ هەوارگەی هەژار
کابان | KABAN
پەڕتووکی: پێشەوای رابوون
(ژیاننامەی پێشەوا قازی محەمەد)
بەشی ۱
نووسەر: سەعیدخان هومایوون
کۆکردنەوە:هاشم سەلیمی
خوێندنەوە : سامان وەتمانی
س؛ هەوارگەی هەژار
کابان | KABAN
🌈پەندی دووبەرەکی
📖شێعر: مامۆستا مەلا عەبدوڵڵا ئەحمەدیان
🎤 دەنگ : مامۆستا فەخرەدین کۆکەیی ( شنۆ ، گورگاوێ )
کابان | KABAN
هۆزان جانێ بەس دوانزە ساڵ لە کچەکەی گەورەترە! بەدەر لە دیوە ئەخلاقیەکەی، ئاخۆ کوالێتی پەیوەندی دایک و کچ بە دوانزە ساڵ جیاوازییەوە چۆن بێ؟!
دوانزە ساڵ زۆر کەمە ئاسمانەکە...
س؛ ژەقنەمووت
کابان | KABAN
🎥چیرۆکی سەرنجڕاکێشی ئەو پیاوە کوردەی 160ساڵ ژیا و ناوبانگی بە جیهاندا بڵاو بوویەوە
📌لە سەدەی هەژدەدا لە گوندێکی کوردستان لەدایک بوو، لە سەدەی بیستدا بەسەر ئاسمانی بەڕیتانیادا فڕۆکەی لێخوڕی.
س؛ دەنگی کوردستان
کابان | KABAN
ئەم لێکدانەوە☝دوورە لە ڕاستی
دیارە خودی بەکارهێنانی وشەی «سێزدە» بەشێوەی «سیانزە» دروستە و زۆریش دروستە بەڵام ڕەچەڵەکناسییەکەی هەڵەیە چون پێکهاتەی ژمارەیەکی وەک سیانزە، «سێ+ئانز+ده» نییە بەڵکوو «سیان+دە»یە کە گۆڕانی واچیی بەسەردا هاتووە و بەهۆی گۆڕینی واچی «د» بۆ «ز»، سیاندە بووە بە سیانزە، ئەم گۆڕانە و تەنانەت پێچەوانەکەیشی زۆر شتێکی ئاساییە و ئێمە لەم نموونانەمان لە زمانی کوردیدا زۆر هەیە وەک وشەگەلی دانا و زانا و ...، هەروەها پێکهاتەی ژمارەکانی تری وەک یانزە، دوانزە، چواردە، پانزە، شانزە، حەڤدە، هەژدە، نۆزدەیش هەر بەم جۆرەن و لە هیچیاندا ناوبەند و مۆڕفیمێکی لێکدەری وەک «ئانز»مان نییە، ژمارەی یانزە هەمان «یان+دە»یە کە لە کۆندا «یان» و «یا»یش واتای 1یان بووە، دوانزە هەمان «دوان+دە»یه کە لە کۆن و تەنانەت له ئێستاشدا دوان واتای 2ی هەیە، سیانزە هەمان «سیان+دە»یە کە لە کۆنیش و ئێستاشدا سیان واتای 3ی هەیە، چوارده هەمان «چوار+دە»یە کە ئەمیش هیچ ناوبەند و مۆڕفیمێکی لێکدەری لە پێکهاتەدا نییە، پانزه(پەنج+دە)، شانزە(شان+دە)، حەڤدە(حەفت+ده)، هەژدە(هەشت+ده) ونۆزدەیش هەروەتر، هیچیان بەیارمەتیی ناوبەند و لێکدەر دروست نەبوونە، ئەم وشانە ئێستاش لە کوردەواری بەتایبەتیش لە دێهاتەکان و بەتایبەتیتریش لە کاتی پێوان و خەرماندا بەشێوەی یادە، دوادە، سیادە(زیادە)، چاردە و ... بەکار دێن کە «یا» هەمان کورتکراوەی یان، «دوا» کورتکراوەی دوان، سیا(زیا) کورتکراوەی سیان و چار کورتکراوەی چوار و ...ن و هەمووشیان تەواو کوردین.
ڕامان غەفووری
کابان | KABAN
🔘 تبدیل شدن ماشین توریست آلمانی به محل گردشگری
به گزارش خبرگزاری مهاباد۳ :
🔹 چیز عجیبی که این روزها بیشتر از هر چیزی توجه رسانه ها را به خود جلب کرده تبدیل شدن ماشین توریست آلمانی به مکانی گردشگری است !
🔹 شهروندان متعددی روزانه با گذر از روستای زه‌گ دراو با توریست آلمانی دیدار میکنند و در حساب های شخصی خود منتشر میکنند
🔹 اما چرا باید مردمی با این فرهنگ و تمدن چنین چیزی برایشان قابل توجه و مهم باشد ؟ با این پرسش ساده سريعا به جواب خواهیم رسید ؛ بله ! نبود امکانات گردشگری و تعریفی برای ارضای روحی و ذهنی جوانان و مردم این دیار
🔹 وقتی شهری با جمعیت مهاباد فاقد هیچگونه امکانات تفریحی و گردشگری است طبیعی است مردم دیدار با یک ماشین توریستی برایشان جذاب و دیدنی باشد .
🔹 نبود پارک مناسب خانواده ، تله‌کابین ، بام شهر ، زیپ‌لاین ، شهربازی ، سینما ، موج های آبی و هزاران مکان تفریحی دیگر که مردم این شهر به ناعادلانه ترین شیوه ممکن از آن محروم هستند و همین باعث که با مسائل و افتتاحیه هایی که خیلی سال قبل باید افتتاح میشد خوشحال شوند و با آن هزاران عکس بگیرند
🔹 البته شکی در حس مهمان نوازی و انسان دوستی مردمان دیار کوردستان نیست و موضوع اصلی عدم رسیدگی ارگان های مربوطه به پیشرفت این شهر است که باعث شده مردم این شهر اینگونه به کم راصی بمانند
🔹 امیدوارم مسئولان مربوطه این مطالبه مردمی را در الویت قرار داده و هرچه سریعتر نسبت به بنیانگذاری مکان های تفریحی و گردشگری اقدام کنند
خبرگزاری مهاباد۳- کامیار حسینی پور
🆔️ @mahabadsey
🌐 mahabadsey.ir
٢٩ی بەفرانبار
١٠٨مین ساڵیادی مەرگەساتی کورد بە دەست سپای ڕووسی تزاری
کابان | KABAN
🔸سید محمد حمیدی، سردبیر روزنامه کردستان
✍دکتر عبدالعزیز مولودی
در سالروز تٲسیس جمهوری کردستان به رهبری قاضی محمد مطالب مختلفی از زوایای گوناگون در این باره منتشر می‌شود. کردستان نامه بنابر رسالت آکادمیک و تخصصی خود مقاله علمی پژوهشی عبدالعزیز مولودی، دانش آموخته دکترای علوم سیاسی درباره زندگی و سرمقاله های سید محمد حمیدی، سردبیر روزنامه کردستان، ارگان رسمی جمهوری را که پیش از این در نشریه معتبر جستارهای تاریخی وابسته به پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در تهران چاپ شده است، بازنشر می‌کند. این مقاله به مسائلی پرداخته است که در عرصه‌های عمومی کمتر به آن اشاره می‌شود. ذکر این نکته لازم است که این مقاله بخشی از رساله دکترای دکتر مولودی است و به همین سبب نام استادان راهنما و مشاور ایشان هم به عنوان نویسنده آمده است. ضمن سپاس از آقای دکتر مولودی، انتشار این مقاله به منزله همدلی کردستان نامه با همه نکات مندرج در آن نمی‌باشد.
/channel/kurdistanname
جیاییی ناچاری
بارانی بەهار دەستی پێ کردبوو. دارەکان تازە چرۆیان کردبوو. بۆنی خاکی بارانخواردوو مرۆڤی مەست دەکرد. شیلان لەکن دەلاقەکەدا دانیشتبوو و تاوناتاوێ دەستێکی دەهێنا بە شووشەکاندا و تەم و هەڵمەکەی دەگرتن. پوورە ڕەعنا لە ژوورەوەی ماڵەکەدا دانیشتبوو و مامە جەلالیش سەیری تەلەفزوێنی دەکرد. هەرکامەیانو نوقمی دونیای خۆیان بوون. شیلان لەکن دەلاقەکەدا جووڵەی نەدەکرد. ئاخر ئیمڕۆ ڕۆژی دیدار لەگەڵ خۆشەویستەکەیدا بوو. ئیمڕۆ ئەو چێشتەی لێ نابوو کە خۆشەویستەکەی پێی خۆش بوو. ماوەی یەک مانگ چاوەڕێیی ئیمڕۆی کێشابوو.
هەرچەن لە مانگدا بەس دوو ڕۆژ دەیتوانی بیبینێت، بەڵام بۆ ئەو بەقەد دونیایەک بایەخی بوو.
تەقەی دەرگا هات. خۆی بوو، زانا!
هەر چاوی کەوتە زانا چاوی پڕ بوون لە ئەسرین و باوەشی پیا کرد. زانا دەگریا و شیلان دەگریا و ماچی دەکرد و بۆ دووبارەدیتنەوەی شوکری خوای دەکرد. تاسەی دووریی یەکمانەگەیان قەت نەدەشکا.
تاکوو زانا کوتی: ئیدی بەسە دایەگیان پێستت گرتمەوە. ماڵ بوو بە پێکەنین. پوورە ڕەعنا و مامە جەلالیش بەرزەپێ ڕاوەستابوون و چاوەڕێی ڕامووسان لەگەڵ نەوەی خۆشەویستیان بوون. بەڵام مەگەر شیلان بەرەی بە بەری کەسەوە دەدا؟
پوورە ڕەعنا وتی: ئا وەرە لام قسەخۆش گیان، دایەگەورە بەقوربانت بێت. بەخوا ڕۆڵە مەگەر تۆ بێیتەوە وخۆشییەک بخەیتە نێو ئەم ماڵەوە. شیلان پێکەنین و گریانی تێکەڵ ببوو. زانا هەر بە جلوبەرگەکەی قوتابخانەیەوە هاتبوو، لە خۆشی دیداری دایکیدا هێندە توند هاتبوو سەرتاپای جلوبەرگەکانی کێشرابوو بەقوڕدا.
شیلان، دەستێک جلوبەرگی نوێی بۆ کڕیبوو، بۆی هێنا. جلوبەرگی گۆڕی و پاش نانخواردن دانیشتن بەلای قسەکردنەوە. شیلان سەری زانای نیابووە ئامێزی و دەستی دەهێنا بە سەریدا و بە دڵ و گیان گوێبیستی قسەکانی بوو و تاوناتاوێش ماچێکی تەوێڵیی دەکرد.
لەو کاتەوە شیلان لە باوکی زانا جیا ببوەوە، دوو ساڵی تێپەڕ کردبوو و ماوەی ئەم دوو ساڵە هەر بەم جۆرە کوڕەکەی دەبینی. هەرچەن شیلان زۆر هەوڵی دا کوڕکەی بهێنێتەوە لای خۆی بەڵام بەداخەوە بەهۆی نەداری و دۆخی خراپی ماڵە بابییەوە نەیتوانی سەر کەوێت و ئەمەش بوو بە خەمێکی گەورە بەسەر دڵیەوە. شیلان هیچ گوناحێکی نەبوو و چەن ساڵ لەگەڵ بوون و نەبوونی مێردەکەی سازابوو، بەڵام مێردەکەی لەم ئاخریەدا ژێرسەری بەرز ببوەوە و ئەم شیلانە فەقیرە لەبەر چاوانیەوە ببوو بە دوژمنێک. هەڵئەسا و دائەنیشت قسەی پێ دەکرد و دەیگوت کاتێ خۆشم ناوێی بۆ بەجێم ناهێڵی و ناچی؟ شیلان بەبۆنەی کوڕەکەیەوە چەند ساڵ ئەم دۆخەی قەبووڵ کرد. بەڵام لە کۆتاییدا هێندە ئازاری دا تەنانەت عەشق و خۆشەویستیی تاقانە کوڕەکەیشی نەیتوانی ببێتە مەڵهەمێک بۆ زام و برینەکانی و بۆ دڵە شکاوەکەی. هێندە ئازاری دا تاکوو بە پای خۆی هەموو شتی بەجێ هێشت و چوو.
شیلان ماوەی یەک مانگ پیلانی دەچنی و دەیگوت: ئەم مانگە زانا هاتەوە بەیەکەوە ئەم کارە دەکەین و ئەو کارە دەکەین. بەڵام کە زانا دەهاتەوە لەترسی تەوابوونی دوو ڕۆژکەیان، نەیدەزانی کات چۆن تێ دەپەڕێت. تا چاوی دەدا بە یەکا دوو ڕۆژی تەواو دەبوو و دەرفەتی هیچ کارێکیان نەبوو. ئەم جارەش دوو ڕۆژیی کۆتایی هات و خەم و خەفەتی دونیا ڕژایە نێو دڵی شیلان، دیسان ماڵ چۆڵ و بێدەنگ بوو و پێکەنینی لێ بڕا.
ئێستا دەبا سەرلەنوێ ڕۆژژمێری کردبا بۆ مانگی داهاتوو 1 2 3 4 5....
نووسین: گۆنا
@hawramiyana
کابان | KABAN
پەڕتووکی: پێشەوای رابوون
(ژیاننامەی پێشەوا قازی محەمەد)
بەشی ٤
نووسەر: سەعیدخان هومایوون
کۆکردنەوە:هاشم سەلیمی
خوێندنەوە : سامان وەتمانی
س؛ هەوارگەی هەژار
کابان | KABAN
پەڕتووکی: پێشەوای رابوون
(ژیاننامەی پێشەوا قازی محەمەد)
بەشی ۲
نووسەر: سەعیدخان هومایوون
کۆکردنەوە:هاشم سەلیمی
خوێندنەوە : سامان وەتمانی
س؛ هەوارگەی هەژار
کابان | KABAN
لێکدانەوەیەکی جیاواز بۆ شاخەوانی
د. محێدین مەحەممەدخانی
@GaderClub
کابان | KABAN
🔵جوان پیرانشهری نایب قهرمان تختە نرد ایران شد
🔹سۆران شیخ احمدی تختە نرد باز پیرانشهری توانست در فینال مسابقات تختە نرد کشور مقام دوم این مسابقات زیبا را تصاحب کند
🔹پێگەی هەواڵیی مەهاباد۳
🔹لاپەڕەی فەرمی شاری مەهاباد
🆔️ @mahabadsey
🌐 mahabadsey.ir
کێ ئەیزانی کە ئاوا تەناف هەڵخەن بۆ شارێ
دەستی شەقامیش ببڕن ، کۆڵان بدەن لە دارێ
کابان | KABAN
مامۆستا شەریف: من کەسم کوردە و بە خۆم ناڵێم هەژار و بێکەسم.
پەیامی گۆران، تاقەکوڕی مامۆستا شەریف حوسێن پەناهی لە کۆڕی پەردەلادان لە کتێبی ملوانکەی شین لە شاری سلێمانی کە لەلایەن ناوەندی چوارباخ و پڕۆژەی قەفتان-وە ڕێک خرابوو.
✍️: @NNKurdistan
