3793
🔻کابان کاناڵێکی خۆماڵیی فەرهەنگی ، ئەدەبی و کۆمەڵایەتییە کە زۆرتر دەپەرژێتە سەر چیرۆک و ڕۆمان و هەروەها بابەتگەلی دیکەی کۆمەڵایەتی و هونەری و ... بەڕێوبەر @MTMUKRYANMK
تاقانەی خانمێ بەشی ٣٥
سەیران دەڵێ : وێڕای ئەوەی کامیل قەڵافەتێکی جوان و بەرچاو و پیاوانەی هەیە و بەدڵنیاییەوە خەون و ئاواتی زۆر کچانە مێردێکی وایان هەبێ ، دەستودڵ ئاواڵاشە و هەمیشە دیارییەکی بەدەستەوە بۆ من .
لە جوانی و پارە گرینگتر هەڵسووکەوتی قورس و گران و پیاوانەیەتی کە هەتا ئێستا سنووری نەبەزاندووە ، ئەوەندە بەتەنیا لەو ماڵەی بووین جارێک پەنجەی وەپەنجەم نەکەوتووە .
ئەوڕادە متمانەی بە کامیلم هەیە بەهیچ کەسێکم نەبووە لە ژیانمدا ، بەرلە دیتنی کامیل بڕوام بەخۆشەویستی و دڵداری نەبوو و لۆمەی ئەوگەنجانەم دەکرد باسی خۆشەویستیان دەکرد ، بەڵام ئێستا پێموایە خۆشەویستی پاک و ڕاستەقینە جوانترین و پیرۆزترین هەستە لەناخی ئینساندا .
دەتوانم بڵێم هەتا ئەوکاتەی کامیلم نەدیتبوو ژیانێکی ڕەش و سپی بەبێ هیچ ئاڵووگۆڕێکم هەبوو کە تەنیا لەماڵ و قوتابخانە دا خولاسە ببۆوە ، لە ڕێز بۆ گەورەکان و گوێڕایەڵی بۆ ئامۆژگارییەکانیان چیترم بەلاوە گرینگ نەبوو ، بەڵام ئێستا بەو هەمووە خۆشەویستیەی کامیل ژیانم وەک کۆلکەزێڕینە ڕەنگینە و دەدرەوشێتەوە .
وەرزەکانیش جوانترن لە جاران ، بەفر و بارانم خۆش دەوێ چونکە بەسەر کاکۆڵی یاردا دەبارێ ، تەنانەت تاریکیشم خۆش دەوێ چونکە خەیاڵی باوەشی یار لە تاریکیدا باڵ دەگرن و بەرەو ئاسۆیەکی ڕوون دەفڕن .
هەموو جارێ کە دەهاتەوە بۆ سابڵاغ دونیام لێ ڕوون دەبۆوە و کاتێکیش دەڕۆیشتەوە دونیا بەسەرمدا کاول دەبوو و دوو سێ ڕۆژان خواردنم بۆ نەدەخورا و بەردەوام لەشەڕ و هەنجەت و بیانوو بووم ، وای لێهاتبوو باب و براکانم و دایکیشم هەستیان بەو حاڵەی من کردبوو و نالەباری دۆخی دەروونیم ببوو بەپرسیارێکی بێ وەڵام بۆ بنەماڵەکەشم .
نزیک ساڵێک بەسەر پەیوەندی خۆشەویستیمان تێ دەپەڕێ ، هەتا ئێستا کامیل بەپەلە بوو بۆ ناردنە خوازبێنی بەڵام ئێستا دوودڵێکی بەرچاو لە قسە و هەڵسووکەوتی کامیلدا دیارە .
هەر جارێک باسی داهاتوو دەکەم دەڵێ جارێ زووە پەلەی ناوێ !!!
جاری ئاخیر لێمان بوو بەشەڕ و ماوەی چوار مانگ پەیوەندی لەگەڵم پچڕاند ، نە وەڵامی تەلەفۆنەکانی دەدامەوە و نە هاتەوە بۆ سابڵاغ ، تەنیا دڵخۆشی من بیرەوەرییەکانی ئەو ماوەیە بوو کە لەو ماڵە بچکۆلانە بەیەکەوە تۆمارمان کردبوو .
لە گەڵ ئەسرینی هاوڕێم نانی نیوەڕۆمان لەو ماڵە دەخوارد و تێر دەگریام و دوایە بەچاوی سوورهەڵگەڕاو دەچوومەوە بۆ قوتابخانە .
هەر چەندی بیرم لێ دەکردەوە نەمدەزانی تاوانی من چیە و کامیل بۆ سارد بووەتەوە لەگەڵم ، خۆ من قەت بێ ڕێزیم پێ نەکردبوو و لە گلێنەی چاوم زۆرتر خۆش دەویست ئەویش ئەو ڕاستیەی دەزانی .
تۆ بڵێی کێ بەخراب باسی کردبم دەنا کامیل وا نەدەگۆڕا ، ئەدی ئەو هەمووە عەهد و بەڵێنە چی لێهات ؟
باشە ئەگەر منی ناوێ بۆچی ئەو خانووەی ناداتەوە لەخۆڕا کرێی خانووی بۆ دەدا ؟
بێ شک چونکە بەتەنیا لە گەڵی لە ماڵێک بووم منی لەبەر چاوی کەوتووە ، خۆ با بەتەنیاش بووبم لەگەڵی قەت کارێکی وامنەکردووە هەل بقۆزێتەوە و بە مسقاڵ لێم نزیک بێتەوە .
ئەو پرسیارانە و هەزار پرسیاری دیکە لە مێشکە بچکۆلانەکەی مندا دەهاتن و دەچوون ، جار هەبوو بەڵێنم بەخۆم دەدا ئیتر لەبیری بکەم بەڵام بەشێوەیەک گیرۆدەی داوی ئەوین بووم لەبیر کردنی کارێکی ئەستەم بوو لەگەڵ لۆژیکی من ڕێک نەدەکەوت .
ئاخر دوو کەس بەو شێوەیە یەکتریان خۆش بوێت وا بەسانایی لێک دانابڕێن ، دەبێ قسەی لەگەڵ بکەم و هۆی ئەو ساردییە بزانم ، بەڵام کاتێک وەڵام ناداتەوە چۆنی قسە لەگەڵ بکەم ؟
دامنابوو ئەگەر هەتا کۆتایی ئەو مانگە هەواڵی نەبێ پەیوەندی لەگەڵ خوشکەکەی بگرم و هەموو شتی پێ بڵێم ، منی دەرسخوێن لە دەرسێک کەوتم لەبەر خەم و خەفەت و بێ خواردن و خەوی ، هەموو بەلایانەوە سەیر بوو کەس نەیدەزانی بە کامە دەردی بێ دەرمان گرفتار بووم و بۆ وا سەرلێشێواوم .
باری دەروونی من کێشەی خستبووە ناو ژیانی بنەماڵەییشمان ، بابم و باپیرم لایەنگری من بوون بەڵام وەک زۆربەی ماڵەکانی کوردەواری دایک کوڕی لە کچەکەی خۆشتر دەوێ .
دایکم دەیگوت هیچ گێرە و کێشەیەکمان نەبووە لە گەڵ ئەو کوڕانە .بە وتەی دایکم خەتای بابم و باپیرمە زۆریان ناز داوە بە من ، دەیگوت دەنا
منداڵی دۆینێی بۆ وا شەمزاوی
تازە بلوێرمان بە ئاودا داوی
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
کابان | KABAN
من و هاوژینەکەم هەردووکمان بۆکانین، زمانمان کوردییە و بە زارەوەی سۆرانی قسە دەکەین. من بن و بنەچەکەم دەگەڕێتەوە بۆ باکووڕی ڕۆژاوای بۆکان (چۆمی مەجیدخان) و هاوژینەکەشم ڕەچەڵەکی دەگەڕێتەوە بۆ باشووڕی ڕۆژهەڵاتی بۆکان (فەیزوڵڵابەگی). سەرەڕای ئەوەی کە لە سەدا ٩٩ی قسەکردنمان وەک یەکە، بەڵام ئەو جیاوازییانەش لە وشەکانماندا بەدی دەکرێ:
من دەڵێم: زەرگەتە
ئەو دەڵێ: زەردەواڵە
من دەڵێم: سەرەمەقولات
ئەو دەڵێ: سەرەمەقولانج
من دەڵێم: ئەو جوورە
ئەو دەڵێ: ئەو جۆرە
من دەڵێم: چکۆلە
ئەو دەڵێ: چکوولە
من دەڵێم: پەتۆ
ئەو دەڵێ: پەتوو
من دەڵێم: برینج
ئەو دەڵێ: برنج
من دەڵێم: سەعات دوویە
ئەو دەڵێ: سەعات دووە
من دەڵێم: دۆینێ
ئەو دەڵێ: دۆنێ
من دەڵێم: قابڵەمە
ئەو دەڵێ: قابلەمە
من دەڵێم: ساڵاد
ئەو دەڵێ: سالاد
من دەڵێم: چادان
ئەو دەڵێ: قۆری
من دەڵێم: چایەکە دێمی هێناوە
ئەو دەڵێ: چاییەکە دەمی کێشاوە
من دەڵێم: نانەکە چیڕە
ئەو دەڵێ: نانەکە جیڕە
من دەڵێم: کێشی کراسەکە
ئەو دەڵێ: کەژی کراسەکە
من دەڵێم: چووبووم
ئەو دەڵێ: چبووم
من دەڵێم: قەدەرێک
ئەو دەڵێ: قەدرێک
منداڵەکانمان زۆرتر زمانیان لە زمانی دایکیان نزیکترە. ڕەنگە بۆیە دەشڵێن زمانی دایکی. ئێوەی بەڕێز زمانی ئاخاوتنتان بە کامیەک لەو دوو بن‌زارەوەیە نزیکترە؟
بیژەن ڕەحمانی
کابان | KABAN
یادێک لە مامۆستا سۆران کوردستانی
نووسین و خوێندنەوەی فاتێح
ئامادەکاری و پێشکەش کردنی کاناڵی تێلگرامی ژیانەوەی زانایی، جۆزەردانی ۱٤۰۳ی هەتاوی.
کابان | KABAN
🔺مهاجرت برای فعلگی از ایران به اقلیم کردستان!
امروز یک فعال صنفی به ایلنا گفته، «مهاجرت برای فعلگی» به خصوص به کردستان عراق، تنها گزینه روی میز برای بسیاری از کارگران ساختمانی بیکار است، کارگران به اجبار برای کار سخت به کردستان عراق می‌روند.
به این سیاهه می توان این موارد را هم اضافه کرد: پزشکان و پرستاران برای کار به عمان می روند، ریاضی دانان و دانشمندان فیزیک راهی دانشگاه های اروپا و آمریکای شمالی می شوند و اندیشمندان و سرآمدان علوم انسانی در شرق و غرب اروپا دنبال مسکن و ماوی می گردند.
طرفه آنجاست که در گذشتەای نه چندان دور اقلیم کردستان که اکنون به بهشت کارگران صنعت ساختمان راکد ایران تبدیل شده، نامش با جنگ و آوارگی گره خورده بود.
مطابق جدیدترین آمارها ایران به ردەهای بالای کشورهای مهاجر فرست صعود کرده و پدیدەی مهاجرت بە نوعی سونامی تبدیل شده است.
بخش دولتی ضعیف و ناکارامد، اقتدارگرایی فزایندە، فقدان چشم اندازهای اقتصادی روشن و انقطاع از اقتصاد جهانی، بسته شدن پنجرەهای جمعیتی، فساد گسترده و طرد نظام مند نخبگان از اصلی ترین عوامل نومیدی ساز و مشوق مهاجرت است.
احتمالا سونامی واژەای شایسته برای این وضعیت پاتولوژیک نیست و اصطلاح " خونریزی " مناسب تر است.
یک خونریزی خطرناک که برای نجات جان بیمار به هر قیمت باید آن را بند آورد. مهاجرت در ابعاد فعلی که شامل فرار گستردەی مغزها می شود، مانند خونی است که از بدن وطن می رود.
در گذشته دولت ها برای بند آوردن مهاجرت به تدابیری از قبیل احداث دیوار و ممنوعیت مسافرت و زدن سیم های خاردار روی می آوردند.
دیوار برلین و داستان ظهور و سقوط آن، مثالی آشنا در این زمینه است.
تفاوت سطح اقتصادی و کیفیت زندگی در دو بخش آلمان، آلمان کمونیستی را مثل ظرفی کج کرده بود که محتویات آن به داخل ظرف بغلی می ریخت.
با احداث دیوار از شدت ریزش کاسته شد ولی توقف نهایی آن کار دیوار نبود، بلکه می بایست با اصلاح سیستم و اتخاذ سیاست های اقتصادی مناسب، نوعی تعادل برقرار و جلوی ریزش گرفته شود.
کاری که انجام نشد و در نهایت سیل مهاجرت و نارضایتی دیوار را برد.
اکنون زمان دیوارها به سر رسیده است. در عصر اینترنت و هوش مصنوعی و شبکەهای اجتماعی، حتی آنهایی که در خانه نشستەاند، بە لحاظ ذهنی در حال مهاجرتند. جلوی ارتباطات و مقایسه کردن را نمی توان گرفت.
پردەی آهنینی که اروپا را به دو بخش شرقی و غربی تبدیل کرده بود و شرقی ها در شوق آزادی به غرب می گریختند، دیگر وجود ندارد.
جادەی زمهریر مهاجرت دیگر از شرق به غرب نمی رود، بلکه مسیر آن از جنوب به شمال و انگیزەی اصلی آن امنیت و نان است.
از جنوب فقیر و توسعه نیافته و صاحب دولت های ناکارامد به شمال ثروتمند و مرفه و توسعه یافته.
در دهه های گذشته به کمک نظریەهای امپریالیسم و وابستگی، می شد غرب را از بابت فقر و عقب ماندگی شرق سرزنش کرد و در لذت رواقی تجانس فقر و مبارزه و انقلاب سرخوش شد، اما امروز چنین نیست.
نظریەی امپریالیسم دیگر اعتبار سابق را ندارد. چین به مثابەی رهبر خودخواندەی جهان سوم در دهەهای شصت و هفتاد قرن گذشته، امروز به کارخانەی تولید ثروت جهان تبدیل شده است و عنقریب به جرگەی کشورهای شمال جهانی در می آید.
عرصەی راستین مبارزه در دنیای امروز اقتصاد است، نه سیاست. اعتبار و میزان قدرت کشورها بسته به مقدار تولید ناخالص ملی آنهاست.
مهاجرت برای فعلگی و کوچ نخبگی زیبندەی یک کشور کهن غنی از منابع و سرمایەهای طبیعی و انسانی نیست.
جلوی ضرر را از هرجا که بگیری، منفعت است.
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1
تاقانەی خانمێ بەشی ٣٢
دوای دوو مانگ و دە ڕۆژ بەبێ ئاگادارکردنی سەیران دیسان بەرەو سابڵاغ تارانم بەجێ هێشت و ماڵئاواییەکی کاتیم لە کاک قادر و دادە ناسکێ کرد .
دادە ناسکێ ئەوەندە تامەزرۆ بوو بمکات بە زاوا گوتی حەوتوویەک کەمە زیادتر بمێنەوە بۆوەی باش یەکتر بناسن ، کاک قادر وەک جاری گۆرین کاری دووکانێی وەئەستۆی خۆی گرت .
جگە لە دووری لە ئازیزانم هیچ کێشەیەکم نەبوو بۆ مانەوەی زیادترم لە سابڵاغ ، شار بە شار و بست بەبست لە تاران ڕا نزیک حەوسەد کیلۆمەترەم بە خەیاڵ و بیری سەیران تێ پەڕاند .
دڵ و مێشکم پێکەوە ململانەیان دەکرد بە مێشک بۆ ساتێکیش لە بیری تۆڵە پاشگەز نەبووم بەڵام دڵم ئیزنی پێ نەدەدام کچێکی بێتاوان کە ئەو کات هەر لەدایکیش نەببوو چارەڕەش بکەم و کایە بەهەستی پاک و بێغەل و غەشی بکەم.
خۆم خستبووە ناو گێژاوێکی قوڵەوە و ڕزگاری لێی کارێکی ئاسان نەبوو .
کاتێک گەیشتمە سابڵاغ یەکسەر چوومەوە ماڵەکەی خۆم کاتێک دەرگام کردەوە حەبەسام ، ماڵێکی پاک و خاوێن و ڕازاوە ! ئەوە ئەو ماڵە کاتییە نەبوو من دامنابوو .
پەردەی جوان بەپەنجەرەکانەوە هەڵاوەسرابوون و چەند گوڵی جوان لە سەر پەنجەرەکان دانرابوون ، من تەنیا یەک دۆشەگ و پەتۆ و سەرینێکی بازاڕیم کڕیبوو کە چی ئێستا دوو دەست پێخەفی دیکەش کە هەموویان قوماشی جوانیان تێهەڵکێشرابوو لە سووچێکی ژووری خەوەکە بە جوانی قەد کرابوون و لەسەر یەک داندرابوون وەبەر چاو دەهاتن .
تەنانەت قاپ و قابڵەمە و پێداویستی چێشت لێنانیش زیادی کردبوو و چەند وێنەی جوانی سرۆشت و گوڵیش لە دیواری ژووری دانیشتن درابوون ، ماڵێکی خنجیلانەی خۆش بۆ ژیانی دووکەسی ڕازێندرابۆوە .
بەوئاڵوگۆڕەی لەو ماڵە دا کرابوو نازانم بڵێم شاد بووم یان خەمبار ، بەڕاستی ناتوانم هەستی خۆم بدرکێنم ، سەیران بەتەواوی سەرسامی کردبووم .
بیرم لەوە دەکردەوە کچێکی گەنجی بێکار و داهات ئەو پارەیەی لەکوێ هێناوە ، تۆ بڵێی خۆی تووشی قەرزوقۆڵە نەکربێ بۆ دڵخۆشی من ، یان پارەی ڕۆژانە و جل و بەرگی خۆیەتی و بۆ ڕازاندنەوەی ماڵی منی تەرخان کردبێت .
ئەو بەچی هیوا و هومێدەکەوە لە گەڵ من تێ کەوتووە و منیش بەچی شێوەیەک بەتەمام ژیانی لێ بکەم بەدۆزەخ ، من تەنیا ڕقم لە مام ساڵە نەبوو ڕقم لەخۆشم بوو لەو کاتەدا .
دڵنیام هیچکەسێک بەخرابی و بەڕقەوە چاوی بەدونیا ناپشکوێت ، بەداخەوە کۆمەڵگا و خەڵکن برەو بە خرابی دەدەن و کەسانی وەک من پڕ لە ڕق و کینە پەروەردە دەکەن .
دوای وەی هێندێک حەسامەوە و حەمامێکم کرد چوومە کۆڵانی قەسابەکان لە مەیدانی ئاردی و هێندێک گۆشتم کڕی و لە بەرداشیش هێندێک تەماتە و سێوک و پیواز و سەوزە و میوەم کڕی ، دوایە هەر بەبەرداشدا هەڵکشام بۆ سەرێ و لە لای دووکانی کاعەلی سۆفی مستەفا برنج و ڕۆن و لەپە و دانەوێڵە و خوێم کڕی .
لە حەق لانەدەین ماڵێکی وا خۆش بێخواردن نابێ ، هەستم پێ دەکرد ماڵە بچکۆلانە هەژارانە بێ مۆبڵ و تەلەویزیۆنەکەم پڕە لەدڵگەرمی و دڵخۆشی ، بەڵام قسەی ڕاست بیری تۆڵە سەندنەوە هێزی لێ بڕیبووم و دڵخۆشیەکانم کاتی بوون .
دوای بردنەوەی شتومەکەکان بۆ ماڵەوە تڕۆمبێلەکەشم بردە لای وەستاکار چونکە پێویستی بە نۆژەن کردن بوو ، وەستا گوتی کاری زۆرە ئەمڕۆ تەواو نابێ سبەینێ دوای نیوەڕۆ وەرە بیبەوە .
دوایەش بە پێیان بەلای چوارچرادا هێندێک پیاسەم کرد و سەردانی کتێبخانەی مۆفەقی و سەیدییانم کرد و دوو سێ کتێبم کڕی و وردە وردە بەرەو ماڵ خللۆر بوومەوە .
شەوێ تەلەفۆنێکم بۆ دادەناسکێ کرد و دوای سڵاو و چاکوچۆنی بێ لێکدانەوە لێم پرسی کەتە چۆن لێ دەندرێ ، پرسی بۆ تۆ لە کوێی بۆ خۆت خواردن ئامادە دەکەی ؟
دەڵێن کەسێک درۆ بکات کەمزەینیش دەبێ ! هەر لەبیرم نەمابوو من لای وان گوتوومە دەچمە کرماشان و لە چێشتخانە نان دەخۆم و لە هوتێل دەخەوم .
گوتم ئەوە هاوڕێیەکم ماڵی لێرەیە و خێزانی لەماڵ نیە و هیچمان نازانین کەتە لێ بنێین . چۆنیەتی لێنانی کەتەی پێ گوتم بەڵام نازانم ئایا بڕوای بەقسەکەم کرد یان نا .
دوای پەیوەندییە تەلەفۆنیەکەم لە گەڵ دادەناسکێ پەڵوڵەیەکم لێنا بە قسە کەتە بوو و نانم خوارد و بۆی خەوتم ، لە مێژ بوو وا بە ئاسوودەیی نەخەوتبووم کاتژمێر لە دوازدەی نیوەڕۆ لای دابوو بە تەقەی دەرگای حەوشەکە وەخەبەر هاتم .
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
کابان | KABAN
🔘 دکتر فرهاد پیربال ؛ اسطوره به سخره گرفته شده کورد
به گزارش خبرگزاری مهاباد۳:
🔹 کماکان همه‌مان یکبار هم شده ویدیوهایی جنجالی فرهاد پیربال را دیده‌ایم . ویدیوهایی که در آن این نویسنده و شاعر بزرگ همیشه عصبانی و سفت و سخت درحال اعتراض به شرایط موجود است . اکنون لازم است در این گزارش به صورت خلاصه بیشتر با آن آشنا شویم
🔹 فرهاد پیربال نویسنده ، شاعر ، مترجم ، نقاش ، استاد دانشگاه و فعال سیاسی کورد در سال ۱۹۶۱ در شهر هه‌ولیر به دنیا آمد است
🔹 وی تحصیلاتش را در زمینه ادبیات کوردی در دانشگاه صلاح الدین هه‌ولیر به پایان رساند و سپس راهی دانشگاه سوربن فرانسه شد و تحصیلاتش را در زمینه ادبیات کردی ادامه داد که در سال ۱۹۹۴ پس از بازگشت به اقلیم کوردستان بنیاد فرهنگی شرف خان بدلیسی را بنیاد نهاد
🔹 فرهاد پیربال ۲۲ اثر منتشر کرده که از مهمترین آنان میتوان به کتاب های " سیب زمینی خورها ، هتل اروپا ، حاشیه نشین های اروپا ، یک قبر مثلثی و.. " اشاره کرد که ببش از هشت اثر آن به زبان فارسی ترجمه شده است
🔹 اگرچه فرهاد پیربال یک اسطوره تکرار نشدنی در تاریخ فرهنگ ، هنر و ادبیات کوردستان است اما فشارهای روحی و اقتصادی حاکم بر اقلیم کوردستان و عدم وابستگی این شخصیت به احزاب اقلیم کوردستان موجب شده این شخصیت در اذهان عمومی شخصی دیوانه تلقی شود
🔹 امید است رسانه ها و به خصوص مردم سطح آگاهی خود را در رابطه با چنین انسان هایی که وجودشان برای فرهنگ و هنر کوردی حیاتی است بالا ببرند . چرا که نوش دارو بعد از مرگ سهراب داستانی تکراری و بی نتیجه است ...
🔹خبرگزاری مهابادسه // کامیار حسینی پور
🆔️ @mahabadsey
🌐 mahabadsey.ir
۷ عەشیرەتی کوردان لە بەیتی لاس و خەزاڵ‌دا ، کە هەر یەکەی بە شتێک دەیانناسێنێ
لفکەشۆڕی کاک دەروێشی
ڕانک و چۆغەی شینکی سۆسنی
چەکمەڕەشی بڵباسی
ڕەش‌ئەسمەری دێبوکری
تفلە‌لبادی شکاکی
...فەیزوڵڵابەگی
دەست و پەنجەی بەخەنەی سابڵاغی
📀 دەنگەفایلی یازدەهەمین دانیشتنی حەوتووانەی ناوەندی فەرهەنگی - هونەریی جامی
✅ وانەوتار(بەشی چوارەم)
✔️ وتاربێژ: دوکتۆر ئەحمەد ئەحمەدیان
✔️ تەوەر: هەڵسەنگاندانی زانستیی فەرهەنگەکان و وشەنامە کوردییەکان( بە جەخت کردن لەسەر فەرهەنگ و وشەنامە گشتییە سۆرانییەکان)
🗓 ڕێکەوت: دووشەممە ١٤٠٣٫٠٣٫٠٧ی هەتاوی
/channel/nawendy1
سیاست خاورمیانه‌ای اسرائیل و دولت کُردستان!
د.اردشیر پشنگ
در نیم‌قرن اخیر نگاه اسرائیل به کُردها تنها به سان یک کارت بازی بوده که گاه برای افزایش تنش درمنطقه و کاهش توجه جامعه ملل به سرنوشت فلسطین به آن نگاه کرده‌ست.
حتی زمانی که از طریق پهلوی و ساواک به جنبش ملامصطفی وصل شد هدفش نه کمک به کُردها برای رسیدن به حقوقشان بلکه مانند محمدرضاشاه صرفا میخواست دولت بعثی را که درجنگ ۶روزه ۱۹۶۷ علیه اسراییل وارد جنگ شد تضعیف کند.
یا در زمان رفراندوم۲۰۱۷ هم صرفا نتانیاهو یکبار گفت از استقلال کردستان حمایت میکند اما عملا هیچ قدم وحمایت موثری نکرد.
و از آنسو هم هرزمانی که لازم بوده راحت علیه کُردها اقدام کرده مانند کمک موساد به میت ترکیه در ربودن عبدالله اوجالان در ۱۹۹۹.
اینها را نوشتم تا اگر هر از گاهی دیدید مقامی یا چهره‌ای اسرائیلی مثل همین آقای ایدی کوهن نوشت: "بله به دولت کردستان" بدانید هدفش نه کمک به تشکیل دولت کُردی بلکه صرفا تحت الشعاع قرار دادن اقدامات و طی ماه‌های اخیر جنایاتشان در فلسطین است و بس؛
چرا که اتفاقا حل نشدن مساله کُرد در خاورمیانه و بحرانی ماندن این موضوع در چارچوب اهداف خاورمیانه‌ای تل‌آویو است!Читать полностью…
تاقانەی خانمێ بەشی ٢٩
لە زمان وەکازەوە :
سێ ڕۆژ لە سەفەرەکەم بۆ سابڵاغ تێ پەڕیبوو ، کاتم زۆر بە دەستەوە نەمابوو بە دادە ناسکێم گوتبوو حەوتوویەکم زیادتر پێ ناچێ ، ئەگەر درەنگتر چووبامەوە نیگەران دەبوو .
دەبێ هەر چۆنێکی بێ لەو چوار ڕۆژە دا خۆم لە سەیران نزیک بکەمەوە ، بەیانی زوو لە خەو هەستام و ڕدێنم جووت تیغ تاشی و جلێکی جوانم دە بەر کرد .
بە بێ نان خواردن وەڕێ کەوتم بەرەو ماڵی مامم و لە سەر کۆڵانەکە ڕامگرت و چاوەڕێ بووم هەتا سەیران لە ماڵ هاتە دەر ، هەر کە گەیشتە نزیک تڕومبێلەکەم شووشەکەم داکێشا و گوتم سەیران خانم شانازیم پێ دەدەی بتگەیەنمە قوتابخانە ؟
هیچ وەڵامی نەدامەوە و سەری داخست و تێ پەڕی ، من بێ سڵەمینەوە و بەئاشکرا شەقام بە شەقام بە دوای دا ڕۆیشتم .
لەو سەریش بەرلەوەی ئیزن بدرێن لە بەر دەرگای قوتابخانە چاوەڕێی بووم ، لە گەڵ هاوڕێیەکی هەتا نیوەی ڕێگا بە یەکەوە بوون و دوایە بە تەنیا ماوە .
وابزانم باسی منی بۆ دەکرد چونکە هاوڕێیەکەی دوو سێ جار بە سەرنجەوە ئاوڕی لێ دامەوە .
دیسان هەتا گەیشتەوە ماڵیان وەدوای کەوتم ، ئەوە یەکەم هەنگاو بوو بۆ وەی وابزانێ خۆشم دەوێ .
ڕۆژی دواتریش چووم لە سەری کۆڵانەکەیان ڕاوەستام بەڵام لە تڕۆمبێلەکەم هاتبوومە خوار ، هەر گەیشتە سەری کۆڵان پێشم پێ گرت و گوتم سەیران خانم من خۆشم دەوێی .
گوتی تکات لێ دەکەم بڕۆ باب و براکانم پێکەوەمان ببینن دەمکوژن ، گوتم ئەگەر ئیزن بدەی دەبێ لە جێیەک قسەت لە گەڵ بکەم ، من بە مەبەستی هاوسەرگیری هاتوومەتە سەر ڕێگات .
گوتی لە دوای قوتابخانە لە کۆڵانەکانی پشت مزگەوتی هەباس ئاغا یەکتر دەبینین و بە تیژی تێ پەڕی .
ئای لە نەوەی حاجی ئاغا چ زوو ڕازی بوو بێتە جێژوان لە گەڵ کوڕێکی نەدیو و نەناس کە تەنیا سێ جار بە ڕێبواری دیتوویەتی !
ئیتر بە دوای دا نەڕۆیشتم هەر ئەوەندە بەڵێنی دیتنی پێ دام بۆ من زۆر بوو ، چوومە ناو بازاڕ و نانێکم خوارد و دوایە هێندێک لە ناو شار گەڕام و کەمێک جلم بۆ سێبەری خاڵی کڕی .
چوومەوە هۆتێل بۆ وەی کەمێک چاوم گەرم کەم بەڵام خەو تخوونی چاوم نەبوو ئەگەرچی زۆرم خەو دەهات ، ناعیلاج لە هۆتێل هاتمە دەر و دیسان چوومە ناو بازاڕ و دووکانەکانی شار .
هەر چۆنێکی بوو ئەو کاتەم بە چوونە ئەو دووکان و ئەم دوکان تێ پەڕاند ، هەتا کاتی بەر بوونی کچان هات لە قوتابخانە .
ئەو بەر و ئەم بەری ڕێگا هەتا مزگەوتی هەباس ئاغا کوڕ ڕاوەستابوون و چاوەڕێی هاتنە خواری کچان بوون لەو شەقامە ، کچەکانیش دوو دوو و سێ سێ بە یەکەوە بە پۆز و ئیفادەی گەنجایەتی دەڕۆیشتن .
بە بڕوای من ئەوە دیمەنێکی زۆر جوان بوو ، بێکەسی و دەربەدەری و قەمچی ژیانی پڕ لە نەهامەتیم قەت ئیزنی جحێڵایەتی پێ نەدابووم ، هەتا بەو تەمەنە گەیشتم دڵم بۆ هیچ کچێک نەیکورکاندبوو .
قەتم بیر لە دڵداری و حەز لێ کردن نەکردبۆوە ، ئەوە یەکەم جار بوو دەچووم بۆ جێژوان ئەویش بە مەبەستی تۆڵە .
لە دوورەوە سەیرانم دیت لە گەڵ هاوڕێکەی بوو ، هەر کە منی دیت لە هاوڕێکەی دابڕا و چوو بۆ کۆڵانێک .
منیش بە هێندێک تێبینیەوە چاوێکم کردبوو بە حەوت چاو نەوەک جارێ کەسێک بمانبینێ ، دوای ماوەیەک وە دوای کەوتم .
لێی نزیک بوومەوە و سڵاوم کرد ، بەر لەوەی وەڵام بداتەوە گوتم باشتر نییە سواری تڕۆمبێل بین ، من پێم خۆش نییە جارێ کەس لە گەڵ یەکمان ببینێ و قسە و باست وەدوا کەوێ .
دیار بوو قسەکەمی بەدڵ بوو ، گوتی کوا تڕۆمبێلت لە کوێ ڕاگرتووە ؟
گوتم لەو نزیکانەیە ئێستا دەگەڕێمەوە ، هەلی قسە کردن و وەڵام دانەوەم پێ نەدا و بەپەلە ڕۆیشتم .
کە گەڕامەوە هەر لە کۆڵانەکە چاوەڕێم بوو ، دەرگای پشتەوەی کردەوە و خۆی لە تڕومبێلەکە هاویشت و گوتی زوو بڕۆ .
لە ئاوێنەکەوە چاوم لێ کرد لە چاوەکانی ڕا دیار بوو زۆر ترساوە ، نازانم لە شەرمان بوو یان لە ترسان سەر کوڵمەکانی سوور هەڵگەڕابوو .
ئەمجا بە سەرنجەوە و جیاوازتر چاوم لێ کرد کچێکی جوان بوو چاوەکانی نە ڕەش بوون و نە کاڵ ، ڕەنگیان هەنگوینی تۆخ بوون ، ڕوخساری درێژووکانە هەڵکەوتبوو زۆر گۆشتن نەبوو بەڵام ڕەنگی ڕوخساری سوور و سپی بوو .
لە دڵدا بەخۆم گوت تۆ چکارت بە جوانی و ناشیرینی نەوەی دوژمنەکەت داوە وەکاز ، لەو کاتە دا سەیران بە شەرمەوە گوتی خۆ نەهاتووم لە ناو شار دا بمگەڕێنی قەرار بوو قسە بکەین .
هەستم پێ کرد لە قەدەر تەمەنی زۆر ژیرە ، گوتم بەڵێ ڕاست دەکەی ببوورە .
من ناوم کامیلە و ماڵیشمان لە تارانە بە سەفەر هاتبوومە ئێرە ، لە ڕۆژی یەکەمەوە کە تۆم دیت دڵم کەوتە سەرت و لە مێشک و خەیاڵم دەرناچی .
دووکانی خۆم هەیە و کار دەکەم و باری ئابووریم خراب نییە و تۆم بۆ هێنانە ئەگەر ڕازی بی .
گوتی هەر وا بە ئاسانی ؟ نابێ من بزانم تۆ کێی و دایک و بابت کێن و کار و کاسبیت چیە و چەندت خوێندەواری هەیە ؟
دەبێ کات بدەین بەو پەیوەندییە بۆ وەی باش یەکتر بناسین خۆ هاوسەرگیری هەر بۆ ڕۆژێک و دووان نییە .
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
کابان | KABAN
لە ستایشی ژیاندا
ئەزموونی شاعیر و نووسەر
ڕەفیق سابیر
بەشی ۱۷
مۆسیقا ؛ پدرام شەهلایی
تۆمار و خوێندنەوە ؛ موشتاق فەیزیابی
دیزاینەر و پێشکەشکار تەکنیکی ؛ دیاکۆ گەرمیانی
س؛ڕێگاپادکەست
#لە_ستایشی_ژیاندا
کابان | KABAN
نویسنده ای با ۴۹ عنوان کتاب در خیابان های سنندج دست فروشی می کند
می گوید: عطیه شیخ‌احمدی هستم، ساکن سنندج
تازه یک سال است شروع کردم به فروش کتاب هایم
ولی ۲۵ سال است که کتاب می نویسم.
جا و مکان برای فروش کتاب‌هایم نداشتم، به همین دلیل یک سال است برای فروش کتاب هایم به دور میدان می آیم ، چون اجاره مغازه بالاست و نمی توانم پرداخت کنم.
هفته‌ای دو روز برای فروش کتاب هایم به میدان می‌آیم چون به خاطر زخم بستر بیشتر از این برایم ممکن نیست.
برای چاپ کتاب‌هایم وام گرفته‌ام، امید دارم با فروش کتاب هایم بتوانم بخشی از قسط‌هایم را بازپرداخت کنم، چون پدرم و برادرم ضامنم هستند.
در مجموع ۴۹ عنوان کتاب دارم که ۳۶ مورد از آنها مجوز گرفته‌اند ولی به خاطر هزینه‌های بالای مجوز گرفتن، دنبال کسب مجوز برای کتاب های دیگری که بدون مجوز مانده اند، نرفتم
با تشکر از آقای عبدی پور
┅┅✿🍃❀💜♥️❀🍃✿┅┅┄┄
╭━━⊰✹💞✹⊱━━╮
کانال خاندان اردلان
@ardalan_family
http://telegram.me/joinchat/DBtihj4S0Aflbuxfj8CtlA
تاقانەی خانمێ
بەشی ٢٨
بریا بمزانیبا ئەو کچە کچی ماممە یان نەوەیەتی ، بەڵام هەر چی بێ زۆر ژیر و وشیار هاتە بەر چاوم .
شەو لە هۆتێل لە سەر تەختەکەم پاڵم دابۆوە ، دەنگی ئەو کچە و شێوەی ڕوخساری و لێوە لەرزۆکەکانی و چاوە پڕ لە ئاوەکەییم بۆ ساتێکیش لە بیر نەدەچوو .
هەستێکی سەیرم هەبوو بەرانبەری ڕق نەبوو ، خۆشەویستیش نەبوو ، هەر دەبێ پەیوەندی خوێنی بێت ، ئەی ناڵێن خوێن نابێت بە ئاو ؟
باشە ئەگەر پەیوەندی خوێنی بەوشێوەیە گرینگ و پڕ بایەخە خۆ من و خانمیش هاوخوێن و پشت و کەسوکاری ئەو بنەماڵەیە بووین ، چۆنیان توانی ئاوا دەربەدەر و ئاوارەمان بکەن .
نانا دەبێ هەستی خوێنی و ئەو قسە بێبایەخانە بخەمە ژێر پێم ، دەبێ تۆڵەی خۆم و خانمیان لێ بکەمەوە نابێ ڕەحم بە مناڵی ناو بێشکەشیان بکەم .
باشە تاوانی ئەو کچە چیە ئەو بۆ دەبێ بە ئاگری نەزانی و بێ ویژدانی باب یان باپیریەوە بسووتێ .
لە ناو فکر و خەیاڵ دا وەک مەلەوانێکی ناشارەزا و نەزان پەلەقاژەم دەکرد ، نەمەتوانی لە گەڵ خۆم ساغ ببمەوە .
باشە من وەدوای چی کەوتووم ، بە دەستی بەتاڵ و بێکەس و تەنیا لە گەڵ ئەو هەمووە خەڵکە چیم پێ دەکرێ ؟
نا بەڵێنم داوە سەر و ماڵم دابنێم تۆڵەی خۆم و خانم دەکەمەوە ، ئێرە زێدی من و دایک و باب و خانمە ، ئەگەر ئەوانە وایان نەکردبا لە شار و زێدی خۆم غەریب نەدەبووم .
نازانم چەندەی پێ چوو هەتا خەوم لێ کەوت ، بەیانی دوای نان خواردن دیسان بەرەو جێی گۆرین وەڕێ کەوتمەوە ، کچەکە دیسان لە ماڵ هاتە دەر وەدوای کەوتم هەتا گەیشتە قوتابخانە .
دوایە گەڕامەوە و چاوەدێری هاتوچۆی ئەندامانی تری بنەماڵەکەم دەکرد ، پیاوێکی پیر بە کەشیدەوە گۆچان بەدەست لە دەرگا هاتە دەر ، لە هەورازەکە خللۆر بۆوە بەرەو ناوشار دەڕۆیی ، خوولێکم لێ دا و هاتم لە سەری کۆڵانەکە لە تەنیشتی ڕامگرت .
سڵاوم کرد و گوتم مامە غەریبم لێرە وەک بزانی پۆمپی بەنزین لەو نزیکانە هەیە ؟ بە دەست ئاماژەی بە بەنزینخانە کرد بەڵام من گوتم نەبێت بە ئەرک دەکرێ لە گەڵم سوار بی و پێشانم بدەی ؟
گوتم دوایەش بۆ هەر شوێنێک بڵێی لە خزمەت دا دەبم و دەتگەیەنم ، دەرگای پێشەوەم بۆ کردەوە چووین بەنزینم تێکرد و گوتی ڕۆڵە وەدوای کاری خۆت بکەوە من هەر هاتووم کەمێک بای لاقان خۆش کەم .
هەموو ڕۆژێ بە پێیان هەتا مەلا جامی دەچم و دێمەوە ، گوتم نانا دەتگەیەنم منیش پەلەم نیە.
لە ڕێگا گوتی خەڵکی کوێی و لێرە چی دەکەی ؟
گوتم ماڵم لە تارانە و هەر بە خۆشی هاتووم ، زۆرم باسی سابڵاغ بیستبوو پێم خۆش بوو بە چاوی خۆم بیبینم.
ئاخێکی هەڵکێشا و گوتی منیش دوو برازام لە تارانن ، لە مێژ ساڵە لێیان بێهەواڵم نازانم خەریکی چن .
گەیشتینە مەلا جامی ، گوتم مامە خۆ نە تۆ کارت هەیە نە من ئەو سەرمایەش باش نیە بۆ تۆ مەیە خوار کەمێک ناو شارم پێ بناسێنە .
گوتی باشە دە لێخوڕە بۆ لای چوارچرا ، هاوکات کە شەقامەکانی ناو شاری پێ دەناساندم باسی برازا ونبووەکانی دەکرد .
پەشیمانیم لە قسەکانی دا بەدی دەکرد ، بەڵام پەشیمانی تازە چی سوودی هەبوو؟
هەتا زیادتر دەدوا زیادتر ڕقم لێی هەڵدەستا ، ئەو پەشیمانیە لە ترسی عەزابی قەبر بوو و هەر دەپاڕاوە خوا لە تاوانەکانی خۆش بێت .
دوایە باسی بنەماڵەکەی خۆی کرد و گوتی چەند کچ و چەند کوڕی هەیە و خەریکی چن و هەموویان ژنیان هێناوە و مێردیان کردووە.
گوتی هەر کوڕێکم ژنی نەهێناوە ئەویش کەمێک شیرن عەقڵە ، بەدڵنیاییەوە ئەو کوڕەیە کە بە تەما بوون بە زۆری خانمی لێ مارە بکەن ، لە قسەکانی حاجی تێگەیشتم ئەو کچەی کەم مابوو بکەوێتە ژێر تڕومبێلەکەم نەوەیەتی.
ناوی سەیرانە و پۆلی کۆتایی دواناوەندییە و مام حاجی لە هەموو نەوەکانی دیکەی زۆرتر خۆش دەوێ ، باسی پێ خوێندن و دابین کردنی داهاتوویەکی گەشی سەیرانی بۆ دەکردم .
ئەی بۆ وەک مامی چاک و جێگری بابم لە فکری داهاتووی گەش بۆ من و خوشکە لێقەوماوەکەم دا نەبوو؟چۆن چووبووە تەوافی کەعبە و ئاوا بە بێویژدانی من و خوشکمی ئاوارە کرد لە پێناو پارە و ماڵی دونیا .
تەواوی سابڵاغی پێ کردم و دوایە هەتا بەر دەرگای ماڵەکەی بردمەوە ، زۆری تەکلیف لێ کردم بۆ نانی نیوەڕۆ بچمە ماڵی بەڵام من گوتم دەبێ بڕۆم کارم هەیە و ماڵئاواییم لێ کرد .
دوای ماڵئاوایی لە حاجی بە خۆم گوت : مام حاجی چۆن تۆ بووی بە هۆی ئازاری خۆشەویستترین کەسی ژیانم ، منیش بە هەمان شێوە دەبم بە هۆی ئازاری خۆشەویستترین کەسی ژیانت .
هەر ئەو کات سەیرانم کردە ئامانج بۆ تۆڵە سەندنەوە ، ئیدی خوێن و عەیبە و تاوانبار و بێتاوانم لێک نەداوە ، خۆ من و خانمیش خوێن بووین و بێتاوان بووین.
کوا کێ زگی بە ئێمە سووتا؟
ئێمەیان وەک ئەمرازێک کەوتبووە بەر دەستی بۆ گەیشتن بە ماڵ و سامان، تەنانەت دەیانهەویست خوشکە جوانەکەی من بدەن بە کوڕێکی شێتی بێ مێشک کە کەس ئامادە نەبووە هەتا ئێستاش مێردی پێ بکات .
لە گەڵ خۆم یەک لا بوومەوە ئێستا کاتی پلان داڕشتن و ئامانج پێکانە بۆ تۆڵە
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
KABAN
تاقانەی خانمێ بەشی ٢٧
وەکاز لە دڵی خۆی دا شەو و ڕۆژ بەرنامە و پلانی دادەڕشت بۆ تۆڵە سەندنەوە ، خەو و خواردنی لێ حەرام ببوو ، بگرە مەیلی کار کردنیشی نەمابوو .
ڕۆژێک لە مانگی بەفرانبار دابوو بە کاک قادری گوت هێندێک کارم هەیە چەند ڕۆژان دەچمە سەفەر ، تۆ بچووە سەر دووکانەکە هەتا دێمەوە .
کاک قادر گوتی بە چاوان من هەر بێکارم و وەختی دار و گوڵ و حەوشەش نییە ، ناسکێ پرسی دەچیە کوێ ؟ کاک قادر گوتی خۆ وەکاز منداڵ نییە بۆ لێی دەپرسی دیارە کاری هەیە .
ناسکێ گوتی دەبێ بزانم دەچێتە کوێ دوور بێ دونیا هەزار قەزا و قەدەرە .
وەکاز گوتی دەچمە کرماشان و خۆشت ناڕەحەت مەکە بە ساغ و سڵامەتی دەچم و دێمەوە و لە حەوتووییەکیشم زیادتر پێ ناچێ .
بۆ بەیانی وەکاز خۆی ئامادە کرد و دوای چەند ماچ لە کوڵمە خڕەکانی سێبەر ماڵئاوایی لە ناسکێ و کاک قادر کرد و بە مەبەستی چوونە سابڵاغ وەڕێ کەوت .
لە ڕێگا بیری دەکردەوە چۆن مامەکانی ببینیەتەوە و ئایا هەر وەک کەسێکی نەناس خۆیان لێ نزیک بکاتەوە یان خۆیان پێ بناسێنێ .
لە خەیاڵی خۆیدا بەو سارد و سەرمایە بە فکر و خەیاڵی تۆڵە ڕێگا بەستەڵەکەکەی بەهیواوە بەرەو داهاتوویەکی پڕ لە سەرکەوتن دەبڕی .
گەیشتە سابڵاغ و لە هوتێل کوێستان ژوورێکی بۆ ماوەی حەوتوویەک بە کرێ گرت ، زۆر ماندوو بوو لە سەر تەختەکە درێژ بوو ئاگای لێ نەبوو کەی خەو میوانی چاوەکانی بوو .
لای ئێوارێ لە خەو هەستا و حەمامی کرد و کەوا و پاتۆڵی مرادخانی لە بەر کرد و چووە ناو شار ، لە چێشتخانەی حاتەم نانی خوارد و دوایە دەورێکی بە ناو شارە جوان و دڵنشینەکەی سابڵاغ دا لێ دا .
نە دەیزانی مامەکانی ناویان چییە و نە قەت دیتبوونی ، لە وەش دڵنیا نەبوو داخوا خانم شۆرەتی خۆیانی گۆڕیوە یان نا و لە دڵدا ئاواتی دەخواست شۆرەتیان یەک بێ ، نەک لە بەر خۆشەویستی ئەوان تەنیا بۆ وەی ئاوا ئاسانتر دەیتوانی بیانبینیەتەوە .
لە مەیدانی مەلا جامی ماشێنەکەی لە تەنیشت جادەی ڕاگرت و بە پێ خوولێک سوڕاوە ، چاوی بە دوو پیاوی بەتەمەن کەوت لە بەر دەرگای دووکانێک ڕاوەستابوون و بە یەکەوە سەرقاڵی قسان بوون .
چووە پێش و سڵاوی کرد ، پیاوەکان بە ڕوویەکی خۆشەوە وەڵامی سڵاوەکەیان داوە و دەستیان لە دەستی نا .
وەکاز گوتی مامە داوای لێبووردن دەکەم کاتتان دەگرم بەڵام من لێرە غەریبم لە ماڵی ( ... )دەگەڕێم ئەگەر بیانناسن ، یەک لە پیاوەکان گوتی من نایانناسم ئەوی دیکە گوتی ماڵە حاجی ساڵەی دەڵێ چۆن نایانناسی .
برای حاجی حەسەنی ڕەحمەتی دەڵێ ، کابرا گوتی ئەها بەڵێ بەڵێ نەمدەزانی شۆرەتیان چییە دە ماڵتە بڵێ ماڵە حاجی ساڵەی ، لێرە خەڵک بە شۆرەت بانگ ناکەن دەنا کەس هەیە لە سابڵاغ ماڵە حاجی ساڵەی نەناسێ ؟
دوایە یەکیان سەری لە دووکانەکە نا و هاواری کرد ئازاد کوڕم وەرە کارم پێتە ، کوڕێکی گەنج هاتە دەر و بەڕێزەوە سڵاوی کرد و گوتی بەڵێ بابە گیان .
بابەکە گوتی ئەو ئاغایە غەریبە لە ماڵە حاجی ساڵەی دەگەڕێ ، لە گەڵی بچوو پێشانی بدە و زوو وەرەوە .
وەکاز زۆری سپاسی پیاوەکان کرد و لە گەڵ ئازاد سواری تڕومبێلەکەی بوو و بەرەو تەپەی قازی وەڕێ کەوتن .
لە کۆڵانێکی لایان دا و ئازاد ئاماژەی بە خانوویەکی گەورە کرد و گوتی ئێرە ماڵی حاجی ساڵەیە ، دەیویست بێتە خوار و لە دەرگاکە بدات ، بەڵام وەکاز نەیهێشت گوتی جارێ ناچمە ژوور هەتا تۆ نەبەمەوە لای دووکانەکەتان.
ئازاد گوتی کێشە نیە من تاکسی دەگرم ، وەکاز پێداگری کرد و بە بیانووی گەیاندنەوەی ئازاد خۆی لە کێشەکە دەرباز کرد چونکە جارێ بەتەما نەبوو بچێتە ماڵیان.
دوای وەی ئازادی لە بەر دەرگای دووکانەکەیان دابەزاند چۆوە هوتێل و بۆی خەوت ، لە بەیانیەوە کاری ببوو بە چاوەدێری ماڵە مامی .
ئاگای لێ بوو کێ دەچێتە ماڵیان و کێ دەڕواتە دەر ، کەی دەچنە بازاڕ و کەی دێنەوە ، چەند مناڵی قوتابخانەیان هەیە،چەندیان دەچنە قوتابخانە و چەندیان کاربەدەستن.
جارێ هەر خەریکی ناسینی ئەندامانی ئەو بنەماڵەیە بوو لە دوورەوە،ڕۆژێک خەریک بوو کچی ئەو ماڵە وەبەر تڕۆمبێلەکەی بکەوێ .
کاتێک هاتە خوار کچێکی جوان بە چاوی پڕ لە ترسەوە حەبەسابوو،وەکاز لێی پرسی خۆ هیچ جێت ئازاری پێ نەگەیشت ببوورە ئاگام لێ نەبوو.
لە سەرەتا دیار بوو کچە زۆر ترساوە چاوی پڕ ببوو لە ئاو و لێوە سوورەکانی دەلەرزین ، بەڵام پاش ماوەیەک گوتی ئەگە ئاگات لە خۆت نیە بۆ لە پشت فەرمان دادەنیشی خۆ کایە بە گیانی خەڵک ناکەی!
چی وای نەمابوو بڵێ من کایە بە گیان و ژیانی کەس ناکەم ئەوە باب و باپیری تۆ بوون کایەیان بە ژیانی من و خوشکە بێتاوانەکەم کرد ، بەڵام جارێ کاتی ئەو قسانە نەبوو ئەو بۆ مەبەستی تۆڵە هاتووەتە ئێرە نەک ناز و گلەیی.
هەر بۆیە بە سەر ڕقەکەی دا زاڵ بوو و گوتی دووبارە داوای لێ بووردن دەکەم و ئەگەر پێویست بێ دەتبەمە نەخۆشخانە.
کچەکە گوتی پێویست ناکا،بەڵام بۆ جارێکی دیکە ئاگات لێ بێ نەوەک ماڵوێرانێک سەقەت و گێڕ بکەی.
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
کابان | KABAN
ئاوداشتن لە هەوای فێنکی وەک ئەوڕۆ خۆشە .
ئێرە لای خوارەوەی شاروێرانە ـ مەهاباد
تاقانەی خانمێ بەشی ٣٤
خۆشحاڵ بووم بەوەی داوای چوونە دەرەوەی لەگەڵم ڕەت کردەوە ، نازانم بۆ پێم خۆش نەبوو پێکەوەمان ببینن و سەیران قسەوباسی وەدوا بکەوێ .
دڵنیام ئەوە تەنیا پەیوەندی بە پەروەردەی منەوە هەیە ، بەردەوام ڕێزم بۆ ژن هەبووە و هەرگیز چاوم لە دوای نامووسی کەس نەبووە .
دەنا تاک بەتاکی ئەندامانی ئەو بنەماڵەیە وەبگرە مناڵی سەر بێشکەشیان لەبەر چاوم ئاگر بگرن بەزەییم پێیاندا نایەت ، هەر وەک ئەو کاتی کە ئەوان بەزەییان بە مندا نەهاتبوو و بەبێ دایک و بابی و بەسووتاوی ڕەوانەی نەخۆشخانەیان کردبووم .
سەیران گوتی دەبێ بڕواتەوە بۆ قوتابخانە کاتی چوونە دەری لەگەڵم نیە ، بەڵام بەڵێنی پێ دام جارێکی دیکە بەیەکەوە بچینە دەرەوەی شار گوتی لە سەرئاو ماسی دەگرن و هەر بەتازەیی دەیبرژێنن ، گوتی چێشتخانەکە وەک هی ناو شار نیە و بەشێوەیەکی خۆماڵی و بەدابی کوردەواری لەژێر کەپر دادەنیشن .
ئەو ڕۆیی و منیش تاقەتی چوونەدەرم نەبوو بەتەنیا و نەناس و ناشارەزا چیم کردبا لە ناو شار ، بۆ خۆم لە ماڵێ هێندێک باینجانم سوور کردەوە و نانم خوارد و دوای نان خواردن خۆم بە خوێندنەوەی کتێب سەرقاڵ کرد .
دوایە دانیشتم و بیرم لێ کردەوە کەمن هەتا ئێستا هیچ بەرنامە و پلانێکی تایبەتیم نیە بۆ تۆڵە کردنەوە ، خۆ ناکرێ هەروا ئەو ڕێگا دوورە بپێوم و بەبەلاش بێم و بڕۆم و خۆم لە کار و ماڵ و ژیان بکەم .
دوای لێکدانەوەیەکی زۆر و مشتوومڕێکی توند لە نێوان مێشک و دڵم بڕیارم دا سەیران وا عاشقی خۆم بکەم کە بێ من نەیەوێ بژێت و دوایەش هێندێک بەڵگەی وەک وێنە و نامەی لێ بگرم و بینێرم بۆ باپیری ، ئەمجا بڵێم لە تۆڵەی ئەو هەمووە زوڵمەی تۆ لە من و خوشکی منت کرد منیش کایەم بەنامووسی خۆشەویستترین کەسی ژیانت کرد و بە قڕانێکیش نامەوێ .
بەڵێ ئەوە باشترین پلانە ، بەوشێوەیە سەیران لەناو خەڵک ناوی بەسووکی دەرناکا و هەر مام ساڵە پێی دەتلێتەوە ، بەڵکوو لەداخان سەکتە لێی بدات و حەوت ساڵان لەسەر جێگا پیسایی لەبەر بگرن .
بەڵام سەیران چی لێدێ ؟ ئەگەر شتێک لەخۆی بکات خۆ هەتا دەمرم خۆم نابەخشم ، نانا بەدڵنیاییەوە زۆر کەس ئاواتیان ئەوەیە کچێکی جوان و بەحەیا و خوێندەواری وەک سەیران مێردیان پێ بکات .
سەیران گەنجە و متمانەشی بەخۆیە زوو منی لەبیر دەچێتەوە و بەرنامە بۆ عەشق و ئەوینێکی سەرکەوتوو دادەڕێژێ ، بەخۆمم گوت یان واز لە تۆڵە بێنە و هەتا ئەو کچە زیادتر گیرۆدەت نەبووە بڕۆوە بۆ تاران یان لەو پلانە باشتر نیە و لە ئێستاوە دەست بەکار بە بۆ تۆڵە سەندنەوە ئیدی کۆتایی بێنە بەدوودڵی و ململانە کردن لەگەڵ خۆت .
ساغ بوومەوە تۆڵە بکەمەوە ، هەر بەو مەبەستە بەیانی زوو لەخەو هەستام چووم بۆ لای ماڵی مام ساڵە .
چاوەڕێ بووم هەتا سەیران لە دەرگا هاتەدەر ، بەدزی وەدوای کەوتم دەبوو بزانم هەڵسووکەوتی لەڕێگا چۆنە و لەگەڵ کێ دێت و دەڕوا .
چەند ڕۆژان بەبەردەوامی بەدوایەوە بووم ، بەسەنگین و گرانی سەری دادەخست و دەچوو بۆ قوتابخانە و دەڕۆیشتەوە ماڵێ .
هەبوون ئەوکچانەی بەفڕقەفڕق و پێکەنین و چاوەچاو لەگەڵ کوڕان هاتووچۆیان دەکرد ، بەڵام سەیران وانەبوو و لە ئەسرین وەتر هیچ هاوڕێیەکی دیکەی نەبوو .
هەنگاوی دووهەمم ئەوە بوو لە خەڵک و دراوسێکانیان بپرسم بزانم سەیران چلۆن کچێکە ، لەهەر کەسێکم دەپرسی لەباسی چاکە و لەسەرەخۆیی و سەنگین و گرانی زیادتر چی دیکەیان پێ نەبوو لەسەر سەیران بیڵێن .
حەیف و مخابن ئەوکچە چاک و پاکە نەوەی حاجی ساڵەی لەخوانەترس بوو ، ئەگینا شایانی وەی بوو سەربەسەر بە ئاڵتوون هەڵکێشرێ .
ئەو ڕۆژانەی پێم خۆش بوو سەیران ببینم دەچوومە سەر ڕێگای قوتابخانە و لەدوورەوە خۆم پێشان دەدا ، ئیتر بێ ئەوەی کەس بمانبینێ یان شکمان لێ بکەن ، من دەڕۆیشتمەو و ئەویش دوا بەدوای مندا دەهاتە لام .
ژیر و ئازا و لێزانانە ڕۆژ لەڕۆژ زیادتر گرینگیم پێ دەدا ، بێ ئەوەی پەنجەم وە پەنجەی بکەوێ ، وام کردبوو متمانەیەکی تەواوی پێم بێ .
خواردنم لێ دەنا یان لە چێشتخانە خواردنم دەبردەوە و کاتێک دەهات پارووم بۆ دروست دەکرد و دەمدایە دەستی ، دیاری جوان و گرانم بۆ دەکڕی بەبێ هیچ چاوەڕوانیەک . وەعد و بەڵێنی داهاتوویەکی پڕ لە ئەوین و بەختەوەریم پێ دەدا ، سەیران یەک دڵ نا سەد دڵ گیرۆدەم ببوو .
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
کابان | KABAN
تاقانەی خانمێ
بەشی ٣٣
دەنگی دوو کچان بەتەواوی وشیاریان کردمەوە ، هەر لە ناو جێی دابووم یەکیان دەرگای ژوورە خەوتنەکەمی کردەوە ، کردنەوەی لەناکاوی دەرگا و زریکە و هەڵاتنی سەیران بەیەکەوە پێکەنینێکی لەدڵەوەیان کردە میوانی لێوەکانم .
هەر لەژوورەوە گوێم لێ بوو هەر سرتەسرتیان بوو بەڵام هیچ لەقسەکانیان تێ نەدەگیشتم ، زوو هەستام جلەکانم دەبەر کرد و بەر لەوەی بڕۆن چوومە ژووری دانیشتن .
سڵاوم کرد و بەخێراتنم کردن و کچەکەی دیکە زۆری شەرم دەکرد و گوتی لەسەر ئیزنتان من دەڕۆم ، گوتم سەیران خانم پێکمان ناناسێنی ؟
سەیران گوتی هاوڕێ و هاوپۆلمە و ناوی ئەسرینە ، گوتم بەختەوەر بووم بە ناسینت منیش ناوم کامیلە و دڵم لە لای هاوڕێیەکەت لە گرەو ناوە ، هیوادارم وەک خوشکی چاک ئاگات لێی بێ ئەوکاتانەی من لێی دوورم .
گوتی منیش خۆشحاڵ بووم بە چاوان بەڵام ئەگەر ئیزن بدەن من بەتەنیاتان بەجێ دەهێڵم ، گوتم فەرموون خۆتان خاوەن بڕیارن چۆنتان پێ باشە من قسەم نیە .
ماڵئاوایی لەمن کرد و سەیران هەتا بەر دەرگای حەوشە بەڕێی کرد و خۆی هاتەوە ژوور ، کە هاتەوە بۆنی گلەیی لە زاری دەهات .
گوتی باشە بۆ وا بەبێدەنگی هاتوویەوە ؟ گوتم دەمویست خافڵگیرت بکەم ، بەڵام تۆ منت خافڵگیر کرد بەو ماڵە ڕازاوەیە .
گوتم دەستت خۆش بێ بەڵام تێ چووەکەی هەر چەندێکە دەبێ پێم بڵێی .
گوتی بۆ دەمدەیەوە ؟ بەرلەوەی وەڵام بدەمەوە گوتی کاتێک تۆ بووی بە خاوەنی دڵم ماڵی دونیا چی بایەخێکی هەیە ؟
گوتم ئاخر تۆ بێکاری و هیچ داهاتێکت نیە بۆیە حەز دەکەم پارەی ئەو شتانە بدەمەوە .
گوتی دڵنیا بە پارەم نەبا نەمدەکڕی ، لەسایەی سەری براکانم و بابم و باپیرم قەت گیرفان بەتاڵ نیم .
زۆرم پێ ناخۆش بوو پارەی ئەو ناپیاوە بێتە ناو ماڵ و ژیانی من بەڵام جارێ کاتی ئەو قسەوباسە نەبوو .
جوان کە سەیری سەیرانم کرد بەو دوو مانگە تەواو گۆڕابوو ، دەمووچاوی گۆشتی گرتبوو زۆر جوانتر بوو لە یەکەم جار کە دیتم .
تایبەتمەندێکی دڵڕفێن و تایبەتی لە شێوەقسە کڕدنیدابوو ، کچێکی سادە بەڵام لە هەمان کاتدا متمانە بەخۆ بوو .
پێچ و پەنای نەبوو لە قسە کردندا ، تەنیا کاتێک باسی خۆشەویستیم لەگەڵ دەکرد شەرم بەسەریدا زاڵ دەبوو و کوڵمەکانی سوور دەبوونەوە .
ئەو شەرمەشیم پێ جوان بوو و دڵی دەلەرزاندم ، لە گەڵ هەموو هەست و ویستێکی پیاوانە ئاگام لە هەڵسووکەوتی خۆم بوو بۆ وەی گیرۆدەی داوی ئەوینی نەبم ،.
من بۆ تۆڵە هاتوومەتە ناو ژیانی ئەوکچە خۆ بۆ ئەوین و دڵداری ئەو هەمووە ڕێیەم نەپێواوە ، ئەگەر مەبەستم دڵداری با خۆ لەو تارانە گەورەیە کچی زۆر لێ بوو و چی لەباری ماڵییەوە چی لەباری پیاوچاکی زۆر بوون لەخوایان دەویست خزمایەتیان لەگەڵ بکەم .
لە سەیرانم پرسێ پێم خۆشە لە گەڵ یەک بەبێ پەردە قسان بکەین ، مەبەستی تۆ مێرد کردنە ؟
گوتی ئەدی لێرە لە لای تۆ چی دەکەم ؟ خۆ من گاڵتە بە ئابڕووی خۆم و بنەماڵەکەم ناکەم ، منیش دەمەوێ ڕوون و ئاشکرا و بێ پێچووپەنا قسەکانمان بکەین و یەکتر بناسین .
دەمەوێ لەگەڵ یەک هیچ شتێکی شاراوەمان نەبێ ، بۆوەی بناغەی ژیانێکی هاوبەش بەپاکی و ڕاستی بەیەکەوە دابنێین .
قسەکانی زۆر سەرنجڕاکێش بوون ، سەیران بەتەمەن جارێ مناڵ بوو بەڵام قسەکانی لەقەدەر تەمەنی نەبوون .
هەر بۆیە شک و گومانێکی سەیر لە دڵم دا درووست بوو ، لام وابوو ئەو کچە پێشتر لەگەڵ کوڕی دیکە پەیوەندی هەبووە .
بیر کردنەوە لەوەی کە سەیران لە گەڵ کوڕی دیکە پەیوەندی هەبووبێ گرژ و توڕەی دەکردم ، دوایەش بەخۆم دەگوت جا ئەوە چی پەیوەندییەکی بەتۆوە هەیە وەکاز ؟
ئەو سەرلێشێواوییە چی بوو من تووشی خۆم کردبوو بۆ خۆشم لە خۆم تێ نەدەگەیشتم !
ئیدی توانای لە ژوور دانیشتنم نەما لەگەڵی ، ئەویش قسەی لێ خۆش داهاتبوو و ئاگای لە بوڕکانی دڵی من نەبوو ، چوونەدەر لەماڵێ لە بەرژەوەندی هەردووکمان بوو لەو کاتەدا ، هەر بۆیە پرسیم ئەگەر پێی خۆش بێ و کاتی هەبێ بچینە دەر و نانی نیوەڕۆ لە چێشتخانەیەک بەیەکەوە بخۆین .
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
کابان | KABAN
🔴 گۆرانی‌گوتنی هونەرمەند ڕابەر کوردستانی لە چل‌ستوونی ئیسفەهان
١۴٠۳٫۰۳٫۱۱
🆔 @HajeNews
🆔 @HajeArts
🔴 تصاویری از طبیعت ارتفاعات قه‌لاتی شا
فیلم: منصور
١۴٠٣٫٠٣٫۱۰
🆔 @HajeNews
تاقانەی خانمێ بەشی ٣١
دوای ماندوویەتیەکی زۆر بۆ نانی ئێوارێ گەیشتمەوە تاران و بەدیتنی ئازیزانم بەتایبەت سێبەرەکەی خاڵی ماندوویەتیم حەساوە .
دادە ناسکێ و کاک قادریش بە هاتنەوەم وەک دایک و بابێکی دلۆڤان گەش بوونەوە ، دوای نان خواردن و باسی سەفەرەکەم کە زۆربەی درۆ بوو دیارییەکانم دانێ .
دوایە گوتم زۆر ماندووم دەچم دەخەوم ، کاک قادر گوتی باسی کاروباری دووکانت لێم نەپرسی بۆ وەی بزانی دووکانداری چاکم یان نا !
گوتم کاک قادر شەو و ڕۆژێکە نەخەوتووم بڕوا بکە مێشکم خەریکە لە کار بکەوێ ، ئەمجا کەست دیتووە حەقوحیساب لە گەڵ برا گەورەی خۆی بکات ؟
ئیتر ئیزنی زیادتر قسە کردنم پێ نەدان و سێبەرم ماچ کرد و شەو خۆشیم لێ کردن و چوومە ژوورەکەی خۆم ، تەلەفۆنم هەڵگرت و لە گەڵ ژمارەکەی سەیران بۆی نووسیبووم پەیوەندیم گرت .
پیاوێک وەڵامی داوە ، گوتم ماڵی کاک حوسێنە گوتی نەخێر هەڵەیە ، داوای لێ بووردنم کرد و پەیوەندیەکەم پچڕاند .
زۆرم پێ خۆش بوو قسە لەگەڵ سەیران بکەم بەڵام پەیوەندی زیادتر بنەماڵەکەی دەخستە شکەوە ، من نەمدەویست جارێ هیچ شک و گومانێکم لێ بکرێت .
دەبوو ژیرانە و بێ پەلە هەڵسووکەوت بکەم بۆ وەی دەگەی خۆمیان لێ بدەم ، بەیانی دیسان تەلەفۆنم کردەوە ، بەداخەوە ژنێک وەڵامی داوە .
منی گێژ لەپەلەپەلیان هۆشی وەم نەبوو ژمارەی خۆم بدەم بە سەیران ، بێ شک بۆ وی ئاسانتر بوو پەیوەندیم لەگەڵ بگرێت .
ڕۆژێ جارێک تەلەفۆنم دەکرد بە بێ ئاکام ، ناعیلاج پەنام بۆ دادە ناسکێ برد گوتم کچێکم لە کرماشان کەوتووەتە بەر دڵ و قەرار بوو تەلەفۆنی بۆ بکەم .
چەند ڕۆژە هەر دایک و باب و براکانی وەڵام دەدەنەوە وەک خوشکی چاک تۆ ئەمجارە قسەی لە گەڵ بکە .
زۆری پێ خۆش بوو و بەهاری هێنا چۆکان بە قسان کە چۆنم شایی بۆ دەکا و چۆن سەرچۆپی دەگرێ و چۆن بووک زێڕوەشان دەکا و ....
دوایە گوتی جا چی پێ بڵێم ؟ گوتم هەر کەس وەڵامی داوە وەک هاوڕێی سەیران خۆت بناسێنە و بڵێ دەمهەوێ قسەی لەگەڵ بکەم ، ژمارەکەم گرت و ئەمجارە بە پێچەوانەی جارەکانی پێشوو سەیران وەڵامی داوە .
دوای سڵاو و چاک و چۆنی دادە ناسکێ گوتی دەمهەوێ لە گەڵ سەیران قسە بکەم ، سەیران گوتی فەرموو بۆ خۆمم لە خزمەت دام .
دادە ناسکێ زۆری خۆ بەقوربان کرد و گوتی ئەگە کەست لەلا نیە و گوێیان لێ نابێ تەلەفۆنەکە دەدەم بە براکەم ، گوتی نا کەس گوێی لێ نیە .
تەلەفۆنەکەی دا بە من و خۆی چووە دەرەوە ، سڵاوم کرد و هێندێک گلەیی و گازندەم کرد و گوتم ئەگەر ناتوانی وەڵام بدەیەوە ئەو ژمارەیەت بۆ داوە بە من ؟
سەیران گوتی بەخوا من لە تۆم پێ خۆشتر بوو گوێم لە دەنگت بێ بڵێم چی ئەو کاتانەی تۆ تەلەفۆنت دەکرد هەموو لە ماڵ بوون و دوایە داوای لێبووردنی کرد ،
گوتم تۆ بمبوورە دەنگم بەرز کردەوە لە سەرت ئاخر زۆرم بیر کردووی خەریک بوو شێت بم بۆ ئەودەنگە ناسک و خۆشەت .
هیچی نەدەگوت ، لەو ڕێگا دوور و لە پشت تەلەفۆنەوە هەستم پێ دەکرد لە شەرمان کوڵمەکانی چۆن سوور بوونەتەوە ، گوتم سەیران گیان تۆ ژمارەی من بنووسە هەر کات توانیت و بۆت ڕەخسا تۆ تەلەفۆن بکە باشترە .
گوتی باشە کامیل گیان ! بە بیستنی ئەوگیانە لە زمانی سەیرانەوە کە بێشک لە ناخی دڵیەوە دەهاتە دەر بێزم لە خۆم و پیاوەتیم دەکردەوە ، ئەو لە دڵەوە عاشقی من ببوو و منیش بۆ تۆڵە دڵی کچێکی بێتاوانم کردبووە کایە و لە ژێر پێمدا وردم دەکرد .
ماوەی دوو مانگ بەبەردەوامی پەیوەندی تەلەفۆنیمان هەبوو ، تاڕادەیەک شەرمی لێم شکابوو ، باسی ئەوین و خۆشەویستی ئێمە لە ئەوین و خۆشەویستی خەج و سیامەند خەستتر بوو .
ئەو کچە بەستەزمانە بڕوای بە هەموو قسەکانم کردبوو ، دادە ناسکێش زوو زوو دەیگوت کەی بچینە خوازبێنی و زۆری پرسیار هەبوو ، بەڵام زۆربەی پرسیارەکانی بێوەڵام دەمانەوە .
دەمگوت جارێ هەتا باش لەخوو و خدەی شارەزا نەبم نانێرمە خوازبێنی ، ئیدی بەو قسەیە لە پرتەوبۆڵەی دادە ناسکێ ڕزگاریم هاتبوو ، بەڵام سەیران زۆری پەڵپ و بیانوو پێ دەگرتم و دەیگوت دەبێ زوو زوو بێیەوە من بەرگەی دووریت ناگرم .
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
کابان | KABAN
بەیتی لاس و خەزاڵ
ــــــــــــ🔹ــــــــــــ
وەستا برایمی کۆنەخانێ
شاکارێکی بێ‌وێنەیە♦️
سەرچاوە:ڕادیۆ شار
@Art_Heja
کابان | KABAN
تاقانەی خانمێ بەشی ٣٠
سەیران لە درێژەی قسەکانیدا گوتی : ژن و مێردایەتی باسی تەمەنێکی دوور و درێژ بە یەکەوە بوونە ، خۆ جل و بەرگ نییە هەر کات ئینسان لێی وەڕەز بوو بیگۆڕێ .
قسەکانیم بەدڵ بوو و مەبەستی من هێنانی نەبوو و پلانی منیش پێویستی بە کات بوو ، گوتم ڕاست دەکەی سەیران خانم ، بەڵام کێشەی من ئەوەیە من خەڵکی ئێرە نیم و لە تاران دەژیم .
جا ئێمە لە دوورەوە چۆن دەتوانین یەکتر بناسین ؟ گوتی من پەلەم نییە جارێ دەخوێنم ، تۆش ئەگەر منت خۆش بوێت دەتوانی هاتوچۆ بکەی هەتا بە تەواوی یەکتر دەناسین .
گوتم ئەگەر تۆ وات پێ باش بێت منیش لە سەر دڵی تۆم ، بە چاوان هاتووچۆ دەکەم .
ئەو ڕۆژی زیادترمان قسە نەکرد و دوایە لە لای ئەو شەقامەی دەچێت بۆ ئیزگەی ڕادیۆ و تەلەویزیۆن دامبەزاند ، شەو لە هۆتێل بووم و لە فکر و خەیاڵی خۆمدا زۆرم پلان دانا .
لەکۆتاییدا بڕیارم دا خانوویەک بەکرێ بگرم ئیدی چوومە نووسینگە و خانوویەکی بچووکم بۆ ماوەی ساڵێک بەکرێ گرت ، هێندێک ڕایەخ و شەتومەکی ناو ماڵم کڕی .
دوایە چوومە هۆتێل و حەقوحیسابم لە گەڵ خاوەن هوتێل کرد و جانتاکەم هەڵگرت و چووم بۆ ئەو ماڵەی گرتبووم ، بۆ جێبەجێ کردنی پلانەکەم خانووم پێویست بوو ، کاری من لە هۆتێل و ناو تڕۆمبێل و کۆڵان و شەقام جێبەجێ نەدەبوو .
دوو ڕۆژان هەر لە دوورەوە خۆم بە سەیران نیشان دەدا و بە ئیشاڕەیەکی سەر سڵاومان لە یەک دەکرد ، ڕۆژێک بەر لە گەڕانەوەم بۆ تاران چوومە سەر ڕێگای .
سوار بوو لە گەڵم و بردمە ماڵەکەم ، بە شەرمەوە هاتە ژوور و کوڵمە سوورەکانی زیادتر سوور هەڵگەڕابوون ، گوتم دانیشە شەرمی ناوێ ئەو خانووەم بۆ وەی گرتووە کەس بە یەکەوەمان نەبینێ .
گوتی ئەو خەرجەی نەدەویست گوتم من بۆ گەیشتن بە ئاواتی خۆم نەک هەر پارە ئامادەم سەریشم دابنێم ، ئاواش بێ مەترسیترە و تۆش تووشی کێشە نابی .
پێم گوت خانووەکەم بۆ ماوەی ساڵێک بەکرێ گرتووە و زوو زوو دێم سەردان دەکەم و هەموو جارێ دەتوانین لێرە یەکتر ببینین و قسان بکەین ، بۆ وەی متمانەم پێ بکات گوتم کلیلی خانووەکەش لە لای تۆ بەجێ دەهێڵم .
هێندێکم باسی خۆی لێ پرسی ، لە ژیانی ڕازی بوو و وەک باسی دەکرد تاقە کچەیە و سێ برای هەیە و دیار بوو پاشەبەرە بوو و خۆشەویستی هەمووان .
زۆر بەجێ و ڕێ و بە سەنگین و گرانی قسەی دەکرد و سەری هەڵنەدەهێنا ، کچێکی ناشیرین نەبوو دەستە گۆشتێکی گرتبا زۆر جوان دەبوو .
لە دونیای دوودڵی خۆمدا خەریک بوو بخینکێم لە لایەک لە بیری تۆڵە دابووم و لە لایەکی دیکە ویژدانم لە ئازار دابوو دەمگوت باشە تاوانی ئەو کچە چیە ؟
بە هەر حاڵ جارێ من بەتەما نەبووم ئازاری بدەم بزانین لە داهاتوو دا چی بڕیارێک دەدەم ، گوتم ئەگەر پرسیارێکت هەیە لێم بکە دەنا بڕۆ با وە درەنگی نەکەوی .
گوتی ئێستا هیچ پرسیارم نییە بەڵام دەمهەوێ بزانم کەی دەڕۆیەوە ، گوتم سبەی بەیانی زوو وەڕێ دەکەوم .
گوتی ئەو ماوەیەی لێک دوورین چۆن لە پەیوەندی دا بین ؟ پرسیم تەلەفۆنتان هەیە ؟ گوتی بەڵێ ، جانتاکەی کردەوە و لە سەر کوتەکاغەزێک ژمارەکەی بۆ نووسیم .
دوایە پرسی کەی دێیەوە ؟ بە پێکەنینەوە گوتم هێشتا نەڕۆیشتووم غەریبیم دەکەی ، لە شەرمان کوڵمەکانی ئەوەندەی دیکە سوور بوونەوە .
گوتم خانمەکەم بەر لە هاتنەوەم ئاگادارت دەکەمەوە ، بەڵام دەبێ بەڵێنم پێ بدەی بێوەفا نابی بەرانبەرم .
زۆر شەرمن بوو هەر گوتی بەڵێن ، وا وێدەچوو ئەویش ئەزموونی نەبێ لە دڵداری .
دوایە هەستا سەر پێ و گوتی لە سەر ئیزنت من دەبێ بڕۆم ، گوتم نەتگەیەنمەوە ؟ زەردەخەنەیەکی جوانی هاتە سەر لێوی و گوتی بزانە بە کوشتنم نادەی .
هەتا بەر دەرگا لە گەڵی ڕۆیشتم و کلیلێکی خانووەکەم دایە ، گوتی ئاگات لە خۆت بێ لەو ڕێگایە و دوایە بە پەلە ماڵئاوایی کرد و ئاوا بوو .
دوای ڕۆیشتنی سەیران تەنیا شتێکی بە تەواوی دڵ و مێشکمی داگیر کردبوو زەردەخەنە و کوڵمە سوورەکانی بوو .
دامنابوو شەوێ زوو بخەوم چونکە بەیانی سەفەرێکی دوور و درێژم لە پێش بوو ، بەڵام فکر و خەیاڵی سەیران خەوی لە چاۆم تۆراندبوو ، قسەکانی بەتایبەت کە گوتی ئاگات لە خۆت بێ لەو ڕێگایە لە ناو مێشکم دا دەنگی دەداوە .
ئەو کچە بێ تاوانە بەدڵ نیگەرانی سەفەری من بوو و من لە بیری چارەڕەش کردنی دا بووم .
دیسان خەم و خەفەت و ژیانی پڕ لە ئازاری خۆم و خانمم هاتەوە بیر و دڵڕەقتر لە پێشوو لە تۆڵە کردنەوە سوورتر و پێداگرتر بووم .
کاتژمێر سێ بوو هێشتا خەو بە چاومدا نەهاتبوو لە ناچارییان جانتاکەم هەڵگرت و دەرگام داخست و سوار بووم و بەرەو تاران وەڕێ کەوتم .
دیتنی حاجی ناساڵەی مامم و نەوەکەی ئارا و قارایان لێ هەڵگرتبووم ، وا باش بوو بچمەوە لای ئەو کەسانەی دڵسۆزانە بوون بە کەسوکار و پشتیوانم لە ڕۆژە ئەستەمەکانی ژیانمدا ، بەڵکوو بە دیتنەوەیان کەمێک ئارام بگرم .
✍ ماری موکریانی
#تاقانەی_خانمێ
کابان | KABAN
🔘 لێدوانی دوکتور سولەیمان ڕەسوولی ، مامۆستای فیزیک سەبارەت بە بانگهێشتنەکەی بۆ کۆبوونەوەی ئەنیشتەین پلاسی وڵاتی کانادا
🔹 ڕێکخراوەی زانستی-فەرهەنگیی هۆژان
▫️پێگەی هەواڵیی مەهاباد۳
▫️لاپەڕەی فەرمی شاری مەهاباد
🆔️ @mahabadsey
🌐 mahabadsey.ir
پێرەمێردێ چووە قوتابخانەی گوندێ
لە حەوشەکەدا ڕاوەستا
دەوریان لێ دا مامۆستا:
ها خاڵە گیان! چیت گەرەکە ها خاڵە گیان؟
پیرەمێردی بەستەزمان
کە لاواز ببوو وەک گۆچان
وتی: تۆ خوا مامۆستا گیان
فێرم ناکەی چۆن بنووسم کوردستان؟
لەتیف هەڵمەت
کابان | KABAN
تا ئێستا زانیوتە "قوزەڵقورت" بە مانای چیە؟
ئەم وشەیە لە کاتی توڕەبوون بەکار دێ، بۆ جوێن‌پێدان و ناڕەزایی لە کارێك، بەڵام لە ڕاستی‌دا جوێن نییە،
وشەکە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی مەغۆلەکان، کە مێژووەکەی بەم‌جۆرە بووە:
لە مەغۆلستان دوو هۆز هەبوون، یەکێکیان ناوی "ئاق قورت" بووە، بەمانای "گورگی سپی"، دووەمیان ناوی "قزل‌قورت" بووە کە بە مانای گورگی سوور دێ.
سەردەمانێك "ئاق قورت" زۆر ستەمیان لە "قزل قورت"ەکان دەکرد و دەسەڵات بە دەستی ئەوان بوو، تا کەسێکی بەتوانا پەیدا بوو کە ناوی "تیمۆجین" بوو، سەر بە هۆزی "قزل قورت" بوو؛ دەستەڵاتی پەیدا کرد و بوو بە سەرداری هەردوو هۆزەکە و ناو نرا "جەنگیزخان"، کە لە دوایی‌دا دونیای وێران کرد و بوو بە قوزەڵقورتی گەلان.
لەو ڕۆژەوە ئەو وشەیە بۆتە جوێن.
نووسین ؟!
ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ.ـ
بڵێی ئەمە ڕاست بێ ، ڕای دۆستانی ئەدیب و وشەناس چییە ؟
کابان | KABAN
بڕۆی بۆ کوێ
بۆ هەر شوێنێ
شنەبایە دۆستم هەیە
بۆنی عەتری هەناسەتم بۆ دەهێنێ...
لەتیف هەڵمەت
❤❤🌹🌹
کابان | KABAN
فولکلۆر/کۆچی
"خێروشەڕ"
ڕۆژ و ڕۆژگارێک، لە گوندێکی دوورەدەست، دوو کوڕ دەژیان کە بە "خێر" و "شەڕ" نێوبانگیان دەرکردبوو.
"خێر"، چون کوڕێکی باش و پاک و لەبەر دڵان بوو، گشت مناڵەکانی ئاوایی خۆشیان دەویست و ڕێزیان بۆ دادەنا. بەڵام "شەڕ" کە داێیمە خەریکی شەڕ و کێشە و ئاژاوە نانەوە بوو، هەموو لێی بێزار بوون.
ڕۆژ کە دەبۆوە، منداڵەکانی گەڕەک، هەموو لێک کۆ دەبوونەوە و پێکەوە یاریان دەکرد، بە تایبەت کایەی میرمیڕێنیان گەلێک پێ خۆش بوو. هەر جارەی کە پیشکیان هەڵداوشت، یەکێک دەبوو بە میر و یارییەکەیان دەست پێدەکرد.
رۆژێک بە هەڵکەوت "شەڕ" بوو بە میر و میرایەتی کەوتە دەست ئەو، بەڵام مناڵەکان هیچیان بەوە ڕازی نەبوون، هەر بۆیە تێکڕا گوتیان ئێمە ئەوەمان بە میر قبووڵ نییە و دەبێ کەسێکی تر هەڵبژێرین.
"شەڕ" کە لە مناڵەکانی ڕوانی و دیتی گشتیان دژی ئەون، زۆری پێ تێکچوو، پاشان ڕووی تێکردن و گوتی:
"ئاخر ئێوە بۆ وا دژی منن، ئێوە چووزانن من خراپم یا چاک، خۆ ئێستا یارییەکەمان دەست پێ نەکردووە؟!
یەکێک لە منداڵەکان گوتی:
"ئێمە بە تاقیمان کردوویەوە بە تایبەت کە دەبی بە میر، تەواو دەگۆڕێی و زۆرەملی دەکەی. لە گەڵ ئەو مناڵانەی کە گەورەتر و بە هێزترن دەبی بە هاوپەیمان و زوڵم لە مناڵە لاواز و کەم تەمەنەکان دەکەی. بە دەربڕینی فەرمانی نالەبار و ناعادڵانەت مناڵەکان تێک بەردەدەی و کارێکی وا دەکەی دڵیان لە یەکتر بێشێ و لە یەکتر نەبان بن. ئێمە لێک کۆ دەبینەوە بۆ ئەوەی کە برایانە کایە بکەین، نەک ئەوەیکە ببینە دژی یەکتر."
منداڵەکان کە تێکڕا قسەکانیان کردە یەک، لە بەرانبەری شەڕدا ڕاوەستان و بە هیچ جۆرێک قبووڵیان نەکرد کە "شەڕ" ببێتە میر. سەر لە نوێ پیشکیان هەڵاویشتەوە و ئەوجار "خێر" بوو بە میر و مناڵەکان تێکڕا لە چەپڵەیاندا، چون خێر مرۆڤێکی چاک و باش بوو، زوڵمی لە کەس نەدەکرد و مافی کەسی نەدەخوارد.
پاش ئەم هەڵبژاردن و دژایەتییە، "شەڕ" بۆی ڕوۆن بۆوە کە ناجسنی و بەدفەڕی زۆر شتێکی خراپە، چون هەموو کەست لێ دوور دەخاتەوە. هەر بۆیە تەمای گرت. کە لەمەو بە دواوە هەوڵ بدات خراپە نەکا و خوین تاڵ و زۆردار نەبێ ، تا مناڵەکان هەموو وەک "خێر" خۆشیان بوێ و هیچ فەڕق و جیاوازێکیان لە بەیندا نەکەن.
کابان | KABAN
🎥 ⤵️⤵️⤵️
✅️ Pişkek ji bernamê:
🔶️🔸️ Karnas: K.H.Mihemedî, arkêolog/ kevnarnas
🔸️Li bara #Mirgewer , #Dalanper û #Bozê_sîna
✅️ بەشەک ژ بەرنامێ:
🔷️🔹️ کارناس: ک. حاجی محەمەدی، شوونەڤارناس
🔹️دە ربارێ مرگەوەر ، دالانپەر و بۆزێ سینا
کابان | KABAN
📝 پردی سوور
نوێترین دەرکەوتنی مامۆستا شەریف حوسێن پەناهی بە خوێندنەوەی هۆنراوەی "پردی سوور" لە دیوانی ملوانکەی شین.
تـ: ئەم هۆنراوەیە بەبۆنەی کۆڕی ڕێزلێنانی بەڕێزیان و بڵاوبوونەوەی چاپی نوێی دیوانی ملوانکەی شین تۆمار کراوە.
کابان | KABAN
