1647
کلیم اللە توحدی (کانیمال) نویسنده و پژوهشگر
درود و نوروزتان پیروز
لطفا برای بازدید موزه و کتابخانه، روزهای ۲ و ۳ و ۴ و ۵ فروردین ساعت ۱۱ تا ۱۳ تشریف بیاورید.
موزه در دیگر ساعت‌ها و روزها تعطیل است.
ئەیدێ مردان یا ئەلەفێ مردان: عید درگذشتگان که یک روز قبل از عید زنده‌هاست.
مردم هنگام غروب به آرامستان‌ها می‌روند و فاتحه می‌خوانند و فطیر و شیرینی پخش می‌کنند.
من هم به رسم نیاکانمان در ایران باستان، بر سر مزار همسرم آتشی افروختم، با قوشمه و دهل نوروزش را جشن گرفتم و برای حاضران از کتاب فردوسی و کاوه کرد آهنگر گفتم.
روح همه درگذشتگان به ویژه کودکان و جوانان بیگناه، در شادی و آرامش باد.
@kanimaall
آخر سال و یک خاطره….
۲۸ اسفند ۱۴۰۲
اوغاز
@kanimaall
بذر پاشیدم و خاک را جانی دوباره دادم.
بەهار تێ دە…
@kanimaall
آخرین پنج‌شنبه سال بر سر مزار عزیزان از دست رفته و در دل مانده….
Читать полностью…
.
اعلام زمان سومین دور جشن امضای کتاب های کُردی(اولین کارناوال فرهنگی کُردهای خراسان) توسط مورخین، نویسندگان، پژوهشگران و شعرای کُرد خراسان در محل انجمن فرهنگی ادبی کانیا دل به آدرس:
مشهد ـ بزرگراه شهید کلانتری ـ بین کلانتری ۲۲ و ۲۴ ـ پلاک ۳۱۰ کانون دانشگاهیان خراسان.
زمان: ۱۴۰۲/۱۲/۲۳
ساعت: ۱۹ تا ۲۱
این کارناوال با همکاری انجمن کانیادل و کتاب کُرد برگزار می‌گردد
#جشن_امضای_کتاب #کانون_دانشگاهیان_خراسان
#انجمن_فرهنگی_ادبی_کانیا_دل #مرکز_پخش_کتاب_کرد #کافه_کتاب_کرد
.
هشت مارس، روز جهانی زن، بر تمامی زنان شجاع و آزادیخواه پیروز باد.
در گرماگرم تبادل آتش بین ایرانی‌ها و روس ها بود که ناگهان گلولەای به کشالەی ران آراز خورد و او را به زمین انداخت. تحفەگل سراسیمە خود را بە همسرش رساند. آراز چاقوی ظریف و کوچکی را کە در جیب داشت، درآورد و بە طرف تحفەگل گرفت و گفت: می‌توانی گلولە را با نوک این چاقو دربیاوری؟
تحفەگل با نگرانی بە پای خون آلود آراز نگریست، به سرعت شلوار را از اطراف زخم، پارە کرد. نگاهی بە محل خون ریزی انداخت و گفت: دردت بە جانم پلنگ زخمی من. طاقت بیاور.
آراز بی حوصلە جواب داد: عجلە کن. گلولە را بیرون بکش.
تحفەگل کە در این سال ها بارها با ابتدایی ترین وسایل ممکن، زخم مجروحان را بستە و پرستاری‌شان کردە بود، این بار که در برابر زخم آراز نشسته بود، دست و دلش می لرزید.
نفس عمیقی کشید و بە آرامی و با نوک چاقو گلولە را از میان چشمه‌ی خون و گوشت، بیرون کشید. آراز دندان هایش را بە هم می فشرد تا صدایش درنیاید. تحفەگل با گوشەی شالش خون را از روی ران زخمی پاک کرد، سپس شال کمر آراز را گشود و زخم را با آن بست.
آراز، به پشت خوابید. نفس عمیقی کشید و نگاهش را بە دلدارش دوخت.
تحفەگل مجبور شد از پناە سنگ بە طرف روس ها شلیک کند، اما آراز بی خیال نشستە بود و در سکوتی عجیب، دلبر جسورش را تماشا می‌کرد. انگار تماشا کردن معشوق، شفای زخمش بود.
فکر کرد: کاش دنیا در همان لحظە می ایستاد، همه جنگ‌ها متوقف می‌شد و جهان بە تماشای این خورشید سخاوتمند می‌نشست.
گُردآفرید زیبای فیروزه، می جنگید! با آن چشم‌های سیاه کە حتی در عین غصە و دلتنگی و عزا، مست و مشتاق بودند. با آن لب های برجستە کە در عین خشکی، در این جهنم پر از دود و آتش، شوق نوشیدن را در دل آراز زندە می کردند.
این زن تفنگ به دوش، یک نقاشی بی عیب و نقص بود از جسارت و زیبایی که در گرماگرم باران و آتش، مردان یاغی را با لبخندش آرام می‌کرد…
صدای رگبار گلولە، خیال شیرین و زیبای آراز را برآشفت؛ روس ها با آن چکمەهای چرمین و سیاە در مغزش رژه می رفتند.
آراز از سرزمین رویایی تن دلدار بە معرکەی خون و آتش برگشت، تفنگ برداشت و کلافه نالید؛ لعنت بر شاە این مملکت کە بە آغوش روس ها افتاد و پشت بە ما ملت کرد...
بخشی از کتاب «زیباترین سردار»
@kanimaall
همایش سردار عوض خان در بجنورد
کلیم‌الله توحدی
@kanimaall
Stran: Welat
Sitranbêj: Elî Kerîmî
Helbestvan: Dilwejan Elîpûr
Rêkûpêk: Hesen Teqîzade
Berhevkar: Elî Dilferaz
Birêveberê çêkirinê: Husêyn Fîrûze
Birêveberê kargêr: Hemîd Ehmedî
Wênekêş: Celal Beratzade
Derhêner: Zanyar Rizayî
آهنگ: وەلات (وطن)
با صدای: علی کریمی
شاعر: دلوَژان علی پور
تنظیم کننده: حسن تقی زاده
تهیه کننده: علی دلفراز
مدیر تولید: حسین فیروزه
مدیر اجرایی: حمید احمدی
تصویربردار: جلال براتزاده
کارگردان: زانیار رضایی
@kaniyadil
تعدادی از برج‌های خراسان برگرفته از کتاب فرهنگ کردی خراسان، کلیم‌الله توحدی
برج ئالانلو: قلعه‌ای که کردهای آلان یا آران د دوره قاجار در شرق بجنورد، ساختند. کردهای آلان در قفقاز بودند که انوشیروان به جنگشان رفت.
برج اسماعیل‌خان: بانی آن اسماعیل خان رشوانلو است که در منطقه مرزی قوشخانه و در شمال شیروان برای جلوگیری از تاخت و غارت ترکمن‌های آن سوی مرز ساخته بود.
برج امان‌آباد: این برج که هنوز
پابرجاست و به ثبت میراث فرهنگی رسید، توسط امان‌الله بگ زعفرانلو بر سر راه شیروان به اوغاز و در دوره قاجار برای دیدبانی منطقه ساخته شد. او و پدرش هر دو از سرداران جنگ هرات در کنار سام خان بودند. باغ امان‌آباد در کنار این برج که از پربارترین باغ‌های خراسان بود و رهگذران بدون هیچ مانعی از میوه‌هایش بهره‌مند می‌شدند، بعد از انقلاب مصادره شد.
برج اوغاز: این برج بر سر تپه‌ای بر
روی کهنه قلعه در اوغاز و توسط خوانین کیکانلو ساخته شد که در زلزله بزرگ اردیبهشت ۱۳۰۸ ویران شد. پارک ملی تحفه‌گل را در این محل بنا کرده‌ام.
برج اسفراین: واقع در روستای چهار برج از توابع اسفراین در خراسان شمالی که تولد نوزادانی نابینا سبب معروفیت آن شده. بچه‌ها در این روستا اغلب کور به دنیا می‌آیند. تیم‌های پزشکی بسیاری به آنجا رفته اما به نتیجه نرسیده‌اند.
برج ترک و ختاب: در نزدیک روستاهای ترک و ختاب در انتهای دشت تکمران است که در زلزله ۱۳۷۶ از بین رفت.
برج حیدرقلی‌خان سهام‌الدوله: ایلخانی شادلو در رمان ناصرالدین شاه این برج شش طبقه و زیبا را در بجنورد و برای دیدبانی ساخت که در دهه ۱۳۴۰ توسط شهرداری خراب شد و به جایش بلواری کشیده شد.
برج زیدان: در روستایی کرمانج نشین در شمال غربی قوچان که جنگ بین کردها و ملک‌محمود سیستانی در آنجا روی داد. با آمدن نادرشاه از درگز به یاری کردها، ملک محمود شکست خورد و به مشهد برگشت.
برج زیلان: بر رخنه کوه زیلان بین اوغاز و باجگیران ساخته شد که مانع گذر ترکمانان از این معبر باشد. هیچ اثری از آن نمانده.
برج لایین: این برج هنوز در لایین کهنه پابرجاست و گویای حادثه‌ای تاریخی که با سنگ و گل و توسط اسران ترکمن ساخته شده.
@kanimaall
مستند 16 قسمتی ژیکان، با هدف معرفی تاریخ، فرهنگ و هنر غنی قوم ریشەدار و پرافتخار کردهای خراسان تهیە شدە
در این پروژە با تکیە بر پژوهش‌های میدانی ۱٦ سالە «گلی شادکام»، پژوهشگر کرمانج و کارشناس ثبت میراث ناملموس، و همکاری بی‌نظیر مردم خونگرم کرمانج، تلاش شدە تا گوشەهایی از تاریخ، هنر و زندگی این قوم در قالبی فاخر و چشم نواز بە تصویر کشیدە شود.
تصویربرداری این مجموعە چهار ماە بە طول انجامید کە طی آن با سفر بە مناطق بکر روستایی و عشایری در دو استان خراسان رضوی و شمالی، عناصر فرهنگی غنی قوم کرمانج چون انواع صنایع دستی، انواع پوشاک محلی، انواع موسیقی، ورزش و بازی‌ها، آداب و سنن مذهبی، انواع معیشت شامل کشاورزی، دامداری، و نیز تاریخ، زنان و مادران و ... با دقت و وسواس زیادی مستندپردازی شد کە بدون شک اثری ماندگار در حوزە اقوام ایران زمین خواهد بود.
در این مجموعە برای نخستین بار گروهی از برجستەترین پژوهشگران، نویسندگان و شاعران کرد خراسان همچون استاد «کلیم اللە توحدی»، استاد «علیرضا سپاهی لایین»، «محبوبە سعادتمند»، دکتر «حسن روشان»، دکتر «صادق فرهادی»، «مهدی رستمی» و «معصومە ذوالفقاری» همکاری کردند.
@kanimaall
شەڤێ چێلە: شب یلدا، بلندترین شب سال.
چەلە قچک: چله کوچک که شامل ۲۰ روز آخر بهمن ماه و قلب زمستان است.
چەلە گر: چله بزرگ، تمام دی ماه و ده روز اول بهمن است.
شەڤ‌چێرە: خوردن سنجد و گردو و کشمش و و کشته و شلغم در شب‌های پاییز و زمستان به خصوص در شب یلدا که مردم دور هم جمع می‌شدند و آخرین شب پاییز را با نقالی و شعر و موسیقی جشن می‌گرفتند.
یلدایتان پیروز باد.
@kanimaall
سپاس ژەگێشتئ هەڤالێن مەزن و دل‌بێش کو ئالیکاری کرن تا مووزەخانەیئ کورمانج چئ ببە.
@kanimaall
نەورووز ل وە گشتییان پیرووز بە.
دەنگێ کەچکا منی دەلال: مەهبووبە سەئادەتمەند
@kanimaall
ساز و دهل نوروزی بر سر مزار حلیمه بانو….
@kanimaall
دوستان همراه
عیدی دادن به بخشی‌ها و کوسانان (عاشقها)، طبق قانون نانوشته نیاکانمان از چند هزار سال پیش تاکنون به جا مانده است.
امیدوارم اینرا فراموش نکرده و دین خود را نسبت به برخی از این موسیقیدانان عزیز که حدود بیست خانوار هستند، بپردازیم تا آتش اجاقشان در نوروز بی فروغ نباشد.
ارادتمند شما کلیم الله توحدی
رۆژا دار چاندنێ پیرووز بە.
بە یاد کشاورزی با حلیمە بانو
@kanimaall
برگزاری چهارمین نشست کانیادل در دور جدید؛
زبان مادری، به زبان شعر و هنر گرامی داشته شد
چهارمین نشست دور جدید انجمن فرهنگی و ادبی کانیادل، در دومین روز اسفندماه 1402 مصادف با بیست و یکم فوریه‌ی2024 و روز جهانی پاسداشت زبان مادری، مثل همیشه در محل کانون دانشگاهیان خراسان برگزار و با استقبال گرم و گیرای اهالی ادب و هنر کوردی کورمانجی و دوست‌داران و حافظان زبان مادری در خراسان، به شبی خاطره‌ساز و به‌یادماندنی بدل شد.
در این نشست، همچون نشست‌های پیشین و بیش از همیشه، حضور شعرا و هنرمندان و علاقمندان شعر و هنر به چشم می‌آمد که اسباب دلگرمی و مباهات بود.
در برنامه‌ی اخیر، ضمن اینکه یاران هماره همراه کانیادل، به شعرخوانی و هنرنمایی پرداختند –که با نثار سپاسی گرم، برای عدم اطاله‌ی کلام از ذکر نام عزیزشان می‌گذرم- به انگیزه‌ی بزرگداشت روز زبان مادری، شاهد حضور میهمانان و مدعوین بزرگواری هم بودیم که به مناسبت و برکت حضور این سروران، اتفاقات شیرین و ویژه‌ای هم افتاد؛
حضور پژوهشگر بزرگ تاریخ و فرهنگ کوردهای خراسان استاد کلیم‌الله توحدی در این همنشینی و مژده‌ای که ضمن سخنان خویش برای چاپ و نشر آثار تازه در آینده‌ی نزدیک داد، بهترین خبر بود. در کنار ایشان، استاد دکتر متولی حقیقی نیز مثل همه‌ی جلسات کانیادل، به مرور فراز و فرودهایی از تاریخ و تاثیر و تاملات کوردها در خراسان پرداخت. اما، حضور و هنرنمایی هنرمند نام‌آشنا استاد مظفر حمیدی، مایه‌ی شور و مزید شادمانی شد.
البته در بخش برنامه‌های هنری، دوتارنوازی هنرمند نوجوان سینا ابراهیمی، دف‌نوازی زیبای مریم بانوی اسماعیل‌زاده در کنار پدرش آقا مهدی و استاد سلیمان احمدی و حسن ختام جلسه اجرای چند قطعه موسیقی مقامی، توسط استاد شعبان اسلامی، آیتم‌های اصلی مراسم بود.
در ادامه، براساس برنامه‌ریزی و انتخاب شورای مرکزی انجمن کانیادل، به نمایندگی از خانواده‌هایی که در پاسداشت زبان مادری (کوردی کورمانجی) در خراسان کوشا بوده‌اند و با فرزندان خود از آغازِ تکلم، به زبان مادری نیز همچون زبان ملی سخن گفته‌اند، از چند خانواده تقدیری مختصر به‌عمل آمد. از جمله این بزرگواران، استاد محمد جانعلی‌زاده و دکتر جواد رضایی (از فعالان رسانه‌ای و کارکنان رادیو کُردی) بودند که همراه خانواده‌های مسئولیت‌پذیر و فرهنگ‌مدارشان در این جلسه حضور داشتند و هریک فراخور فرصت، نظرات و تاکیدات خویش را در حوزه‌ی حفظ زبان مادری و ضرورت حراست از مواریث فرهنگی ایرانزمین، بیان کردند.
چهارمین نشست که در آن حضور بانوان اهل ذوق و مادران کورد خراسانی قابل توجه بود، پس از برش کیک تولد سویدای ما -که متولد دوم اسفند است- و نیز ثبت گزارشی مصور به دست مهندس مطلبی عزیز و گرفتن عکس یادگاری به پایان رسید ولی لازم می‌دانم مثل همیشه از شورای مرکزی کانون دانشگاهیان خراسان، شورای مرکزی انجمن کانیادل، میهمانان و سرایندگانی که از راههای دورتر زحمت حضور کشیدند و نیز خادمان همیشگی و خستگی‌ناپذیر انجمن برادرانم محمد حسین‌پور و یوسف غلامی و همیاران بی‌دریغ انجمن مجید آقای رهورد و خانم علیمحمدی زارع، صمیمانه سپاسگزاری کنم.
پیش از پایان، به عرضتان برسانم که؛ زمان همنشینی آینده‌ی کانیادل، روز چهارشنبه بیست و سوم اسفندماه راس ساعت 18 در محل کانون دانشگاهیان خراسان خواهد بود که بناست به‌عنوان آخرین نشست سال 1402 حال و هوای استقبال از نوروز و بهار داشته باشد و ما، مثل همیشه، مشتاقانه و پیشاپیش، شما را چشم در راهیم.
ارادتمند؛ علیرضا سپاهی لایین
@kaniyadil
یار وەرە سەر خاکێ من، مەزارێ من بلڤین
وی بەژن و بالێ رەئنا وە نەکیران بنمین
ژە سەرێ ڤان بووئە هووش، ژە ڤان بستین ئەقل و دین
هەساوئ لە من گرتێ، ژە ڤان هلگر، بدڕین
هینگا دادە دەستێ من، ژە بن خاکێ بکشین
تا قودرەتێ خوداوەند بوینن لە رووی زمین
لە سەر سەرێ من بسسە، مەست و مەستانە دلبەر…
روز بزرگداشت عشق، زن، زمین…
@kanimaall
بخش دیگری از مستند ژیکان به نام «دیروک»
دو دەستێ من ، دو تاریخن، برینن
دو دەستێ من ب کورمانجی بخوینن
دو دەستێ من دو هیلی‌نه قەلشتی
ل تیشان بفکرن تا خوە بوینن
شعر از دکتر فرهادی
@kanimaall
سپاس ژە هەڤالێ هێجا آقای میرزازادە سا میڤانداریەکێ رند و وەرەفش🌺
Читать полностью…
بخشی از مستند ژیکان، پخش شده از شبکه سحر کردی.
توضیحاتی در مورد اولین و آخرین ایلخانی در خراسان، چمشگزک‌ها، شادلوها و زعفرانلوها
@kanimaall
یادی از قادرقلی خان قبادی از خوانین اوغاز
@kanimaall
حدود دو میلیارد تومان صرف ساخت فرهنگسرای کانیمال شده که بخش عمده آن را آقای بارزانی و خانواده‌ام تقبل کردند.
شرح کمک‌های مالی به شرح زیر است:
سال ۹۸
جناب آقای نیچروان بارزانی پنجاه هزار دلار که در آن زمان معادل حدود هفتصد و پنجاه میلیون تومان بود
سال ۱۴۰۱
روانشاد همسرم حلیمه، با فروش آپارتمان خود و طلاهایش، ششصد میلیون تومان
دامادها:
ناخدا مسعود علی نژاد، صد و سی میلیون
دکتر نبی محمدزاده، صد و ده میلیون
آقای حمید محمدی، سی میلیون
فرزندانم؛ محمود، ابوالفضل، نیلوفر: پنجاه میلیون
دوستان عزیزم، آقایان و خانم‌ها:
بهرام ولیدبیگی، دویست میلیون
ولیخان قهرمانلو: پنج میلیون
دکتر جواد رضایی، ده میلیون
مهدی صدقی پسر سردار حبیب صدقی زیارتی: هفده میلیون و پانصد
دکتر صادق فرهادی، سه میلیون
مهندس همتی، دو میلیون
مهندس جواد نجف زاده، دو میلیون
گلی شادکام، یک میلیون
حاج حسین احمدی، یک میلیون و دویست هزار
حمید احمدی، چهار میلیون
امین احمدی، دو میلیون
علی کریمی، سیزده میلیون
مهدی عرب زاده، ده میلیون
حیدر سعادت مقدم، یک میلیون
خانم هیلین صبوری، پنج میلیون
غلامحسین علیخانزاده، سه میلیون
مهدی ولیانپور، چهار میلیون
مهدی صحرایی، دو میلیون
هادی قهرمانی، یک میلیون
محمود زنگلانلو، یک میلیون
مصطفی باغچقی، سه میلیون
دکتر علی رحمتی، چهار میلیون
بهمن رجب زاده، نیم میلیون
قاسم رضایی، نیم میلیون
محمدحسین دیرانلو، نیم میلیون
ابراهیم عباس مژدگانلو، پنج میلیون
سجاد نوروزی ده دانلو، یک میلیون
علی کاوانلو، پنج میلیون
دکتر فاطمه شوشتری، پنج میلیون
جلیل علیزاده باچوانلو، یک میلیون
رضا قوچانی علی زینل، یک میلیون
علی علیزاده، یک میلیون
شمسی عباسی مژدانلو پنج میلیون
ابراهیم عباسی مژدانلو پنج میلیون
مهندس منصور محمدزاده، یک و نیم میلیون
محمد مقدم، یک میلیون
حبیب فریبد باجگیران، یک میلیون
خانم یزدانی، از سوی برادرش آقای بهروز یزدانی، ده میلیون
خانم زاهرا محمدی بوانلو، یک میلیون
آقای دکتر شهرام امیری فر، سال ۱۳۸۶، دو میلیون
آقای رستم نادری، سال ۱۳۹۰، هفتصد هزار تومان
آقایان خالق ویردی خوش قامت و برات احمدی شکرانلو، تعداد ده دستگاه دوربین مداربسته و یک دستگاه DVR اهدا کردند.
تمامی ارقام به تومان میباشد. اگر در مبالغ نوشته شده، اشتباهی پیش آمده یا نامی از قلم افتاده، لطفا هدایتم کنید.
ارادتمند همه خردمندان و فرهنگ‌دوستان:
کلیم الله توحدی
۲۴ آذرماه ۱۴۰۲
@kanimaall
از شاعران و نویسندگان کرد، حمایت کنیم.
@kanimaall
