Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

21 Mar 2023 16:07

درباره سه کتاب
نوروزتان پیروز
**
سالی که گذشت شاهد دو  چرخش‌های مهم فرهنگی و سیاسی در ایران بودیم که پرسش از «بحران عقلانیت فرهنگی» و «بحران نظم سیاسی» را در کانون قرار داده است.

در حوزه فرهنگی شاهد ظهور اجتماعی سکولاریسم هستیم. جنبش "زن، زندگی و آزادی" با نفی اسلام سیاسی و دستور کار آن یعنی اعمال آمرانه ارزشهای دینی، خواهان رابطه جدیدی میان دین و زندگی عمومی گردیده است. انعکاس این خواست و ترجمه سیاسی آن به شکل گیری دسته بندی های سیاسی جدیدی منجر شده که خواست تغییر در زیست روزمره را با خواست تحولات بنیادین در نظم سیاسی پیوند داده است. برای فهم این تحولات خواندن دو اثر مهم یعنی "درخششهای تیره" و "سیاست" را توصیه می کنم.

کتاب "درخششهای تیره"، نوشته متفکری مهم اما گمنام در میان ایرانیان داخل کشور  یعنی آرامش دوستدار است. این کتاب که مقالاتش در دهه 60 نگاشته شده، بطور غیرمستقیم در شکل دادن به اذهان ایرانیان موثر بوده است. در واقع، ایده های کتاب همزمان با مباحث روشنفکرانی مانند سروش و شبستری در دهه 60 در تقابل با اسلام سیاسی شکل گرفته است. اما برخلاف رویکرد روشنفکران دینی، با این پیش فرض نگاشته شده که تفکر عقلانی در فرهنگ دینی ممتنع است. بنظرم، هم سید جواد طباطبایی و هم مصطفی ملکیان از ایدههای دوستدار بهره برده یا اقتباس کرده اند.

ایده امتناع تاسیس اندیشه سیاسی بر مبنای عرفان، ایده عدم امکان سکولاریسم در اسلام، نقد روشنفکران پیشاانقلاب 57 و رویکرد ایران گرایانه به تاریخ سیدجواد طباطبایی همسویی با رویکردهای آرامش دوستدار دارد. همچنین، ایده نقد فرهنگ، و ایده عقلانیت گرایی و استدلال گرایی ملکیان، بسیار رادیکال تر و زودتر از پروژه وی توسط آرامش دوستدار بسط یافته بود؛ گرچه، هیچگاه ملکیان به نسبت آرای خود با دیدگاههای دوستدار اشاره نکرده است. به نحوی که می توان پروژه ملکیان را پروژه تلطیف شده دوستدار نامید. بعلت همین اقتباس ها، هم آثار این متفکران از امکان های پروژه فکری آرامش دوستدار بهره منداند و هم محدودیت ها و خطاهای پروژه وی را بازتولید کرده اند.

در کنار کتاب درخششهای تیره، خواندن سیاست ارسطو برای فهم بحرانهای امروز ما ضروری است. ترجمه بحران فرهنگی به بحران در نظم سیاسی، ضرورت بازسازی ساختار های سیاسی در ایران معاصر را تشدید کرده است. شاید کمتر کتابی در تاریخ اندیشه سیاسی همانند کتاب «سیاست» ارسطو، حامل بصیرتهای بنیادی و راهکارهای کاربردی بطور همزمان برای مواجهه درست با بحران نظم سیاسی باشد. ارسطو در کتاب سیاست،  با رویکردی تجربی-هنجاری، نگرشی واقع‌بینانه و کاربردی را برای سامان دادن به نظم سیاسی پیشنهاد می دهد. در لحظه کنونی، خواندن سیاست ارسطو برای هر سیاستمدار و نخبه سیاسی که درگیر پرسش از نظم سیاسی و شیوه سامان دادن به حکمرانی است، ضروری می باشد.

در کنار دو کتاب مورد اشاره، کتاب "مقدمه ای سیاسی بر فلسفه سیاسی" نوشته لئو اشترواس، بافتی آکادمیک دارد، اما مقالاتش قابل استفاده عمومی نیز هست. علاقمندان به فلسفه سیاسی با خواندن کتاب می توانند درک و بینش خود را از فلسفه سیاسی بویژه با رویکرد کلاسیک توسعه دهند. بطور مثال، نویسنده در مقاله "فلسفه سیاسی چیست؟" روایت خود را از فلسفه سیاسی بسط داده و مرزهای آن را با علوم سیاسی و تاریخ گروی مشخص کرده است. همچنین، نویسنده در مقاله "تعقیب و آزار و هنر نوشتار" رویکرد معروف خود را برای خوانش آثار سیاسی در جوامع بسته شرح داده است؛ روشی که به جای توجه به ایده های آشکار متون کلاسیک در جستجوی خوانش ایدههای موجود در مابین خطوط این آثار است. مقاله های متنوع موجود در این اثر، کتاب را برای علاقمندان فلسفه سیاسی به اثری ارزشمند تبدیل کرده است.

 

مهدی کاظمی زمهریر ؛ 1402.01.01


@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

18 Mar 2023 21:40

باسلام و درود

 

«سیاست» ارسطو و «درخشش‌های تیره» آرامش دوستدار، دو کتابی هستند که اخیرا" آنها را مطالعه کرده ام. محتوای این دو کتاب ناظر بر مسائلی هستند که در سال در حال اتمام، دغدغه اصلی نخبگان و مردم بود. چرخش‌های مهم فرهنگی و سیاسی که امسال در سپهر فرهنگی و سیاسی ما رخ نموده، پرسش از «بحران نظم سیاسی» و «بحران عقلانیت فرهنگی» را در کانون قرار داده است.

کتاب «سیاست» ارسطو، با رویکردی تجربی-هنجاری، نگرشی واقع‌بینانه و کاربردی را برای سامان دادن به نظم سیاسی پیشنهاد می دهد و در لحظه کنونی، خواندنش برای هر سیاستمدار و نخبه سیاسی که درگیر پرسش از نظم سیاسی و شیوه سامان دادن به حکمرانی است، ضروری می باشد.

در کنار کتاب سیاست ارسطو، آرامش دوستدار در کتاب درخششهای تیره، نقدی رادیکال را به عقلانیت فرهنگی ما بویژه روشنفکران ایرانی وارد می کند. این نقد رادیکال، محدودیت های اساسی که فکر فلسفی و اجتماعی ما، برای مواجهه با سنت و تجدد با آن دست به گریبان است، عیان می سازد. آرامش دوستدار از آن جمله روشنفکرانی است که با وجود پیشتاز بودن در طرح بعضی ایده‌ها، به علت عدم انتشار آثارش در داخل کشور، کمتر مورد توجه اهل فکر قرار گرفته است.

#جشنواره_کتاب_سال

مهدی کاظمی زمهریر، ؛ 1401.12.28

@Nedaye_siyasat
@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

17 Mar 2023 07:30

هر نویسنده‌ای که می‌خواهد تاریکی‌ها را بکاود، می خواهد نهان‌ها را عیان نماید، لایه‌های پرچین و تو در تو را از هم بگشاید، نهفته‌ها را نشان دهد، باید در هرگامی که در این راه برمی‌دارد، زور حقیقت‌جویی خود را همواره از نو بیازماید.
باید در هر اندیشه‌ای که می پرورد و می اندیشد، پیش از آنکه آن را در سخن آورد و هنگامی که آن را در سخن می‌آورد، پیوسته در وهلهء اول به خودش نشان دهد که دل و توان این رهروی، پیشروی و بالاروی را دارد، می‌تواند بی‌آنکه خم بر ابرو آورد و بلرزد در پرتگاهی که زیر پا می‌نهد و با هر گام تازه‌ای که به فراز آن بر می‌دارد، به زیر بنگرد و پای خود را برای برداشتن گام بعدی استوارتر یابد، و از این نترسد که همه جا خطر در کمین است و او را تهدید می‌کند.
نه آنکه در زمین هموار و افقی به سیر و سیاحت دشت و دمن بپردازد. نه آنکه هنوز گام برنداشته بیم راه او را بگیرد، یا پس از لختی راهپیمایی خسته شود، بازایستد، بنشیند. در سایه‌های ولرم کنار راه بلمد، بخوابد با یاد گذشته‌های فرهنگی راز و نیاز کند، آنها را با چشمان رویابینش رنگین‌تر ببیند، روح خود را در وزش الهام سازندگان این فرهنگ به پرواز درآورد... 

درخشش های تیره، آرامش دوستدار،  ص217.

🔻هشت روز تا کارگاه مقاله نویسی؛ ثبت نام از طریق آیدی تلگرام زیر:

@rahmati_alir


@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

11 Mar 2023 19:45

در نوشته "درباره ناسیونالیسم و فدرالیسم" دو هدف داشتم. اولا، نشان دهم دریافت طرفداران ناسیونالیسم قومی و ملی از اجتماع سیاسی مشابه و در عین حال معیوب است. ثانیا، ما می توانیم با درک غایات فدرالیسم، آن را در طراحی نظام سیاسی متناسب با واقعیت های کشور بکار گیریم، بدون آنکه نیازی به تبدیل سیستم به نظام فدرال باشد.

و اما بعد. در کامنت ها دیدگاههای مختلفی ابراز گردیده است. این دیدگاهها کاملا متفاوت و متنوع، و تا حدی غیر گفتگویی است. مشکله امروز ما که از درون آن اقتدارگرایی بر می خیزد همین تنوع بدون گفتگو و رسیدن به اجماع است. حکومتهای اقتدارگرا از همین انسداد بر می خیزند و می خواهند اجماع را نه از طریق گفتگو و مکانیسم های سیاسی بلکه از طریق کاربست آمرانه قدرت ممکن نمایند. گذار از اقتدارگرایی زمانی ممکن است که بدون برچسب زدن به یکدیگر بتوانیم گفتگو کنیم و برای رسیدن به خیر مشترک بر روی اصولی حداقلی برای سامان دادم به نظم سیاسی و اجتماعی به توافق برسیم.


مهدی کاظمی زمهریر،  1401.12.20

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

09 Mar 2023 17:32

🔴انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه شهیدبهشتی و نشریه علمی_دانشجویی جدال برگزار می‌کند:

✅کارگاه مقاله‌نویسی علمی
مدرس: دکتر مهدی کاظمی زمهریر

تاریخ برگزاری: ۵، ۶ و ۷ فروردین ۱۴۰۲، ساعت ۱۶_۱۸ و در بستر ادوبی‌کانکت

هزینه دوره:

🔴برای غیر دانشجویان ۱۵۰ هزار تومان

🔴برای دانشجویان سایر دانشگاه‌ها بجز شهیدبهشتی، ۱۰۰ هزار تومان

🔴برای دانشجویان دانشگاه شهیدبهشتی ۷۵ هزار تومان


✅ گواهی حضور، اعطا می‌شود.

🔴 ظرفیت محدود

✅ آیدی تلگرام جهت ثبت نام:
@rahmati_alir


✅@SBUpolitics
✅@Jedal_pub

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

08 Mar 2023 14:56

حدودا یکسال پیش، حوالی 8 مارس، درباره رابطه گفتمان های سیاسی و حقوقی، و تبعیض علیه زنان صحبت کردم. همان زمان یکی از شنوند گان خانم با واسطه پیامی فرستاده بود که چرا به ابعاد اقتصادی تبعیض نپرداخته ام.
 درک من این بود که گفتمانهای سیاسی و حقوقی همچون تارها نامرئی چنان زنجیر اسارت را بر پای زنان بسته اند که آنها هر میزان نیز در سایر حوزه‌ها تلاش نمایند، در نهایت گرفتار فرودستی و ستم هستند. حمله به ساخت سیاسی و حقوقی تبعیض ها هم سخت تر است و هم نیاز به شناسایی زنجیرهایی اسارتی دارد که نادیدنی است.
امروز پس از یکسال از ارائه سخنرانی و پس از جنبش مهسا اهمیت نقادی نظم حقوقی و سیاسی به مثابه ابزار تولید و مشروعیت بخشی به تبعیض عیان تر از گذشته است.

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

18 Dec 2021 09:46

🔻سخنرانی در آکادمیِ فلسفه‌ی مارزوک

🔹 گفتمان های سیاسی-حقوقی و خشونت علیه زنان

🔸 دکتر مهدی کاظمی زمهریر
مدرس، وپژوهشگر اندیشه سیاسی

🕒 زمان: 1400.09.25


@marzockacademy

http://www.instagram.com/drkazemizamharir
@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

15 Dec 2021 12:59

🔻 آکادمیِ فلسفه‌ی مارزوک تقدیم می‌کند...

🔹 موضوع: گفتمان های سیاسی-حقوقی و خشونت علیه زنان

🔸 با حضور: دکتر مهدی کاظمی زمهریر
مدرس، وپژوهشگر اندیشه سیاسی

🕒 زمان: پنجشنبه 25 اذر ماه؛ ساعت 22 به‌وقت تهران

❣️ از همراهی شما سپاسگزاریم...

🔗 لینک حضور:

/channel/+kNTrH-rWkmk0MzA0


کانال دکتر مهدی کاظمی زمهریر

/channel/kazemizamharir

کانالِ آکادمی:

@marzockacademy


اینستاگرام
http://www.instagram.com/marzockacademy

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

13 Dec 2021 08:47

🔸 کارگاه مبانی فلسفه سیاسی (Foundations of Political Philosophy)

پرسش هایی درمورد ضرورت مطالعه فلسفه سیاسی؛
بعضی سرفصل های مهم دوره "مبانی فلسفه سیاسی"؛

🔻 استاد دوره: دکتر مهدی کاظمی زمهریر

🔄لینک دوره برای اطلاع از نحوه ثبت نام ، استفاده از تخفیف، زمانبندی برگزاری کلاس و ...؛
https://kazemizamharir.ir/product/foundations-political-philosophy

🔄در صورت داشتن سوال، از طریق آیدی تلگرام یا دایرکت اینستاگرام پیام ارسال فرمایید.
@kazemizamharir_ir
https://www.instagram.com/drkazemizamharir

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

23 Nov 2021 20:30

🔸 کارگاه نگارش پروپوزال یا پیشنهاد پژوهش(Research Proposal)

کارگاه نگارش پروپوزال، با هدف آموزش نحوه ارایه یک پیشنهاد پژوهش بویژه در هنگام نگارش پایان نامه و رساله طراحی شده است. در پیشنهاد پژوهش، پژوهشگر دورنمای نظری و فرآیند اجرای تحقیق خود را که می تواند نوشتن پایان نامه، رساله، کتاب، مقاله پژوهشی باشد، مشخص می کند.
🔻 ویژگی های دوره:
1. برگزاری در 3 جلسه 2 ساعته؛
2. تاریخ برگزاری دوره: 9 الی 11 آذرماه؛
3. از ساعت 30/19 تا 30/21؛

🔻 مزیت دوره:
1. کلیه فایل های دوره پس از ضبط در اختیار شرکت کنندگان قرار خواهد گرفت.
2. فایل های دوره ضبط شده ، حتی پس از برگزاری دوره، بطور مستمر به روزرسانی خواهد شد.
3. ثبت نام کنندگان در دوره، بطور مادام العمر – تا زمانی که این سایت فعال است- بطور رایگان به فایل های جدید دسترسی خواهند داشت.

🔻 استاد دوره: دکتر مهدی کاظمی زمهریر

🔄لینک دوره برای اطلاع از نحوه ثبت نام و استفاده از تخفیف 50 درصدی دوره، سرفصل دوره، زمانبندی برگزاری کلاس و ...؛

https://kazemizamharir.ir/product/proposal-workshop


🔄در صورت داشتن سوال، از طریق آیدی تلگرام یا دایرکت اینستاگرام پیام ارسال فرمایید.
@kazemizamharir_ir

https://www.instagram.com/drkazemizamharir

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

17 Nov 2021 06:00

نسبت دین و اخلاق

آیا آموزه‌ های اخلاقی بخشی جدایی ناپذیر از آموزه های دینی را تشکیل می دهند، به گونه ای که تفکیک دین از اخلاق یا استقلال اخلاق از دین مستلزم بی معنا شدن یا ناکارآمد شدن دین و / یا اخلاق شود، یا پیوند دین و اخلاق پیوندی عرضی و اتفاقی و تاریخی است و اخلاق ذاتا مستقل از دین است و دخول آموزه های اخلاقی در متون مقدس دینی دخول بالعرض است و از ضرورتی تاریخی و فرهنگی نشات می گیرد، نه ضرورتی منطقی و معرفت شناسان یا متافیزیکی؟

#ابوالقاسم_فنایی

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

10 Nov 2021 23:18

👈🏽 مجموعه مقالات دکتر محمد مجتهد شبستری دربارۀ قرآن در قالب کتاب رایگان الکترونیکی منتشر شد.

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

07 Nov 2021 14:36

مقاله روشنفکری و فقه: نقدی بر دیدگاه دکتر فیرحی ، را قبلا" در این کانال و یک وب سایت منتشر کرده بودم. با توجه به حذف مطلب در آن وب سایت، با لینک جدید به متن کامل در وب سایت شخصی ام مجددا دراینجا مقاله را بازنشر می کنم.

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

29 Oct 2021 06:20

متن پی دی اف که در زیر می آید بخشی از مقدمه من بر ویراست دوم کتاب ابن خلدون و علوم اجتماعی : گفتار در شرایط امتناع است. من در این مقدمه توضیح داده ام که چرا امتناع آرامش دوستدار بحثی فلسفی نیست و چیزی را توضیح نمی دهد، اما شرایط امتناع هست. من این بحث را در جدالی با نظریه شرایط امکان میشل فوکو مطرح و کوشش کرده ام فقدان علوم اجتماعی در جهان اسلام را توضیح دهم. این بخش تنها برای خواندن و اطلاع علاقه مندان به این بحث است. خواهشمندم از انتشار آن در فضای مجازی خودداری فرمایید.

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

28 Oct 2021 17:40

خویشاوندی پنهان
نوشته : آرامش دوستدار

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

20 Mar 2023 18:39

پیشاپیش سال نو را به شما تبریک می گویم و آرزو دارم  در سال 1402 به گونه ای زندگی کنیم که پیامد آن برای آینده ایران، توسعه آزادی و رهایی از ستم باشد.

قصد داشتم سال جدید را با نوشته ای در خدمتتان باشم، ممکن نشد. اما با نکته ای از ارسطو به پیشواز سال جدید برویم؛ ارسطو در فصل پنجم کتاب سیاست، کردارهای حکومت جباری را در سرکوب مردم در سه چیز خلاصه می کند: دلسرد کردن مردم؛ بی اعتماد کردن مردم نسبت به همدیگر؛ و بی ساز و برگ کردن و ناتوان سازی مردم.

انشاءالله سال آینده چنان باشیم که بتوانیم بر این کردارها غلبه کنیم و بتوانیم با امید و اعتماد به یکدیگر، ایرانی قدرتمندتر و آزادتر بسازیم.

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

18 Mar 2023 17:05

آرامش دوستدار در آغاز کتاب درخششهای تیره با این ایده آغاز می کند که ما دو ایران داریم: فرهنگ ایران اسلامی و فرهنگ ایران ( آنچه از زبان فارسی برآمده). اما در صفحات انتهای کتاب با رجوع به ایده مندرج در کتاب امتناع تفکر در فرهنگ دینی، آن را نقض می کند: فرهنگ ایرانی/اسلامی ما از بنیاد در تحولاتش دینی بوده و ناگزیر مانده،... (امتناع تفکر در فرهنگ دینی).
و در این افق  دوستدار دیگر تمایز زیادی میان فردوسی و حافظ نمی بیند. هر دو بازتولید کننده فرهنگ دینی ما هستند.

و در نتیجه، این پرسش ظاهر می شود که: چگونه می توان دنیایی مستقل را در ذیل شاهنامه و ادبیات فارسی تحت عنوان ایرانشهر تصور کرد در حالی که در پس جدایی ظاهری میان ادب فارسی/ادب عربی، ترکی و کردی و ....، نوعی وحدت وجود دارد که به نظر دوستدار دینی است. این نگاه بدان معناست که مرز گذاری هویتی حول زبان برخلاف هیاهوی آغازینش چندان بنیادین نیست و عملا فارس، کرد و ترک و ... در زمینه مشترکی می زییند که دینی است.

و در این لحظه پرسش اساسی این نیست که ما به کدام زبان می اندیشیم ، بلکه اینست که آیا ما از امکان فراتر رفتن از این بنیاد مشترک برخورداریم تا بتوانیم ایرانی جدید بر زمینه عقلانیت مستقل تاسیس کنیم یا نه؟ آیا از  امکان گذار از فرهنگ بندگی و تاسیس نظم سیاسی و اجتماعی بر بنیاد فردیت آزاد و مستقل برخورداریم؟


🔻هفت روز تا کارگاه مقاله نویسی؛ ثبت نام از طریق آیدی تلگرام زیر:

@rahmati_alir


@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

12 Mar 2023 08:09

"پاره تو" جامعه شناس ایتالیایی ایده مهمی دارد، می گوید: انسان موجودی نابخرد اما استدلال گر است. همچنین انسان به ندرت به نحوی منطقی رفتار می کند، اما دلش می خواهد که رفتاری منطقی داشته باشد. این ایدهها در نهایت بر این فرض استوار است که احساسات و غرایز ما هدایت گر اعمال ماست.

وقتی از منظر فوق به مسائل مان نظر می کنم این نکته بر من بیشتر آشکار می شود که احساسات و اضطراب های تاریخی ما نسبت به دو پدیده امرجنسی و واگرایی سیاسی مانع اساسی برای گذار به نظم دموکراتیک است.

در گذشته گمان می کردم که مساله آزادی و عدالت دو موضوع کلیدی برای سامان دادن به بحران نظم سیاسی در ایران است. اما هر میزان که از جنبش مهسا و آشکار شدن پیامدهای آن می گذرد اهمیت اضطراب های ما درباره  امر جنسی و واگرایی سیاسی در تداوم اقتدارگرایی آشکارتر می شود. به نحوی که مساله آزادی و عدالت خود امری ثانوی نسبت به دو متغیر مورد اشاره هستند.

در جامعه کنونی ایران امکان توافق درباره آزادی سیاسی و عدالت آسانتر است از رسیدن به یک برداشت مشترک از امر جنسی و واگرایی سیاسی. و یا به عبارت بهتر ما هنوز توان گفتگوی بدون اضطراب در باره این دو موضوع را نداریم.


🔶قبلا در یاداشت دو نیروی انرژی بخش اقتدارگرایی به این موضوع پرداخته ام.

مهدی کاظمی زمهریر، 1401.12.21

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

11 Mar 2023 08:58

درباره ناسیونالیسم و فدرالیسم

....................

«قوم‌گرایان» و «ایرانشهری‌ها»، در یک فرض ناسیونالیستی با هم اشتراک نظر دارند: «هر ملتی بایستی یک دولت باشد.» قوم‌گرایان تلاش می‌کنند، اثبات نمایند که ایران از چندین ملت تشکیل شده‌است و در نتیجه، هر ملتی حق دارد درباره جدایش/ماندن در پیکره کشور تصمیم‌گیری کند. ایرانشهری‌های نیز در مخالفت با قوم‌گرایان معتقدند که ایران کشوری با یک ملت واحد است و بایستی در قالب یک دولت، متحد باقی بماند. آنها برای اثبات این نکته، کثرت موجود در اجتماع ایرانی را منکر می‌شوند تا تائیدی بر این ایده باشد که: هر ملتی یک دولت است.

همچنین، قوم‌گرایان و ایرانشهری‌ها، فدرالیسم را برابر با رژیم سیاسی مبتنی بر مرزهای قومی می‌بینند. قوم‌گرایان، فدرالیسم را برای احیای حقوق اقوام و ایرانشهری‌ها آن را ابزاری برای تکه‌تکه کردن کشور در قالب مرزهای قومی تعبیر می‌کنند. هر دو جریان‌ با وجود مقاصد متضاد، نوعی فرض ناسیونالیستی را بازتولید می‌نمایند که دولت‌ تنها بر بنیاد یک ملت به مثابه اجتماع همگون شکل می‌گیرد.

برخلاف این دو رویکرد، اجتماع سیاسی، نه جامعه‌ای از افراد همگون و نه اجتماعی قومی است، بلکه، مجموعه‌ای از شهروندان با علائق و خاستگاه‌های متفاوت اجتماعیست. در چنین اجتماعی، افراد نه به مثابه عضو یک گروه قومی بلکه چونان شهروندان آزاد از حقوق برابر برخوردارند و در زیست سیاسی مشارکت می‌کنند. به تعبیر ارسطو در کتاب «سیاست»، نظم سیاسی بر بنیاد کثرت تاسیس می‌گردد. افلاطون نیز در رساله «مرد سیاسی»، سیاست را نوعی بافندگی تعریف می‌کند: بافتن عناصر متفاوت درهم همچون تار و پود، و تبدیل آنها به پدیداری همبسته همانند پارچه؛ تنوع و ضرورت هماهنگی میان اجزاء متعارض است که سیاست و جامعه سیاسی را ممکن می‌سازد، نه همگونی و وحدت اولیه.

فدرالیسم یا عدم تمرکز سیاسی نیز نه تدبیری صرفا" قوم‌گرایان، بلکه راهکاری برای بهره‌مندی از دو ویژگی اجتماع‌های سیاسی بزرگ و کوچک است: بزرگی دولت برای تامین امنیت و استقلال، و کوچکی دولت (عدم تمرکز) برای حفاظت از آزادی شهروندان در سامان دادن به زندگی روزمره خود. ایده عدم تمرکز دولت، شامل طیف‌های متنوعی از گزینه‌هاست که در میان تمرکز کامل و عدم تمرکز قرار دارد. بنابراین، در سامان دادن به رابطه مرکز و پیرامون در دولت مدرن، تنها گزینه تمرکز کامل یا عدم تمرکز نیست، بلکه برحسب طبیعت کشور می‌توان سناریوهای مختلفی را طراحی کرد.

سناریو مطلوب برای جامعه ایران وضعیتی است که بتوان منافع تمرکز کارکردهای سیاسی و امنیتی را در مقابل عدم تمرکز کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محقق ساخت. در عین حال، به ایجاد نهادهای محلی «شبه دولت» که مکانی برای واگرایی سیاسی است، منجر نگردد. عدم تمرکز تنها به معنای ایجاد حکومتگری محلی نیست، بلکه می توان با کاهش تدریجی مداخله دولت در حوزه‌های مختلف، سازماندهی بسیاری از امور را به تشکل‌های صنفی و مدنی، و بازار سپرد، بدون آنکه نیازی به تاسیس نهادهای موازی یا همان شبه دولت در مناطق مختلف باشد.

بطور مثال، در چنین سیستمی، نظام آموزش مبتنی بر بازار «نیمه انحصاری» است. از یک سو، سیستم آموزش و پرورش رسمی بر بستر زبان فارسی به ایجاد ظرفیت همکاری و تعامل میان اعضای اجتماع سیاسی متمرکز است، از سوی دیگر، امکان آموزش و آشناسازی دانش‌آموزان را با سرمایه‌های فرهنگی و معنوی هر منطقه فراهم می‌سازد. در عین حال، موسسات خصوصی و غیرانتفاعی می‌توانند، خدمات آموزش زبان مادری به متقاضیان ارائه کنند؛ در سطح دانشگاهی می‌توان دانشگاه‌های دو زبانه (فارسی و بین المللی) و دانشگاه‌های بین‌المللی (تک زبانه) در کنار دانشگاه‌های ملی (زبان فارسی) تاسیس کرد. همچنین، در کنار پول ملی که تبادلات اقتصادی را درسطح کشور ممکن می‌سازد، استفاده از سایر پول‌های معتبر بین‌المللی یا رمزارزها در مبادلات اقتصادی مجاز است تا مانع از ایجاد وضعیت انحصاری و سوءاستفاده دولت از انحصار چاپ پول گردد.


مهدی کاظمی زمهریر، 1401.12.20


@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

09 Mar 2023 08:04

✔روشنفکران دینی و مساله زنان

در هشتم مارس و «روز جهانی زن»، می‌توان این سوال را مطرح کرد که روشنفکران دینی در رفع تبعیض‌های جنسیتی در جامعه ایران چه نقشی بازی کرده‌اند؟ با نگاهی به کارنامه روشنفکران دینی پس از انقلاب از سروش تا ملکیان، می‌توان گفت که مسائل زنان به صورت موضوعی مستقل در پروژه‌های فکری ایشان جایگاهی نداشته‌است. حتی در جنبش مهسا که تحت شعار «زن، زندگی و آزادی» نمودار گردیده، مشارکت روشنفکران دینی در جهت‌دهی جنبش ضعیف بوده‌است؛ برای این ضعف می‌توان سه دلیل برشمرد.

اولا"، روشنفکران بعد از انقلاب تحت تاثیر لیبرالیسم از بازشناسی زن و مرد به مثابه دو هویت متفاوت بازمانده‌اند؛ از نظر ایشان، دفاع از "حق" و "حقوق بشر" بطور کلی برای دفاع از حقوق زنان کفایت می‌کند. پیامد این نگرش، بازماندن روشنفکران دینی از توجه ویژه به هویت زنان و فرآیندهای فرودست‌سازی ایشان در دوره معاصر بوده‌است.

ثانیا"، روایت آنها از امردینی شدیدا" تحت تاثیر عرفان قرار دارد که سنتی مردسالارانه است؛ از حیث تاریخی، زنان در تولید سنت‌های عرفانی نقشی نداشته‌اند، و در ادبیات عرفانی همیشه از جایگاهی منفعل برخوردار بوده‌اند. بنابراین، درعمل، عرفان در پیوند با روشنفکری دینی به صورت غیرمستقیم فرادستی مردانه را بازتولید کرده و زنان را به موضوعی حاشیه‌ای در روایت خود تبدیل کرده‌است.

ثالثا"، حل و فصل مسائل زنان نیازمند تحول در ادارک از پیکر زن و امرجنسی است. روشنفکران دینی نه تنها نسبت به این موضوع گشوده نیستند، بکله عرفان‌زدگی مانعی جدی در درک غیرسنتی از پیکر زن و امرجنسی است. عرفان نه تنها پدیدارهای جنسی را به رسمیت نمی‌شناسد، بلکه مقولات جنسی را همچون موضوعاتی که بازنمایی‌کننده غرایز حیوانی، طرد و به حاشیه می‌راند. در نتیجه، اندیشیدن به مقولات زنانه نیازمند در کانون قرارگرفتن مقولات جنسی و دریافت جدید از پیکر زنان است، که در اندیشه عرفانی جایگاهی ندارد.

ضعف نظریه‌پردازی در حوزه زنان ، تنها با استقلال زنان ایرانی از جریان‌های فکری مردانه و خلق روایت نظری مستقل قابل رفع است. بدون چنین استقلال نظری، امکانی برای گذار از مرزبندی‌های سیاسی و هویتی مردانه، و خلق یک جنبش فراگیرتر زنانه وجود نخواهد داشت.


مهدی کاظمی زمهریر، 1401.12.18


@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

08 Mar 2023 14:56

🔻سخنرانی در آکادمیِ فلسفه‌ی مارزوک

🔹 گفتمان های سیاسی-حقوقی و خشونت علیه زنان

🔸 دکتر مهدی کاظمی زمهریر
مدرس، وپژوهشگر اندیشه سیاسی

🕒 زمان: 1400.09.25


@marzockacademy

http://www.instagram.com/drkazemizamharir

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

17 Dec 2021 12:33

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

14 Dec 2021 20:23

🔸 کارگاه مبانی فلسفه سیاسی(Foundations of Political Philosophy)

چرا سیاست مداران ما در مواجهه با اعتراض عمومی، به سادگی این کلام بر زبانشان جاری می شود، که هر کس از وضعیت جاری ناراضی است، می تواند از کشور برود.

وظیفه فلسفه سیاسی برای به پرسش کشیدن این سخن و عرضه امکانی برای گفتگو درباره این مشکل چیست؟

🔻 استاد دوره: دکتر مهدی کاظمی زمهریر

🔄لینک دوره برای اطلاع از نحوه ثبت نام ، استفاده از تخفیف، زمانبندی برگزاری کلاس و ...؛

https://kazemizamharir.ir/product/foundations-political-philosophy


🔄در صورت داشتن سوال، از طریق آیدی تلگرام یا دایرکت اینستاگرام پیام ارسال فرمایید.
@kazemizamharir_ir
https://www.instagram.com/drkazemizamharir

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

11 Dec 2021 11:46

🔸 کارگاه مبانی فلسفه سیاسی (Foundations of Political Philosophy)

دوره آموزش مبانی فلسفه سیاسی، گام آغازین برای ورود به ساحت تفکر فلسفی در حوزه سیاست است. در این دوره، علاوه بر بحث درباره چیستی فلسفه سیاسی، مباحث اساسی که در حوزه فلسفه سیاسی موضوع نظرورزی فیلسوفان سیاسی می باشد، مورد واکاوی و تحلیل قرار خواهد گرفت.

🔻 سرفصل و روش تدریس دوره:
1. چیستی سیاست و فلسفه سیاسی؛
2. ایده اجتماع سیاسی،طبیعت انسان و وابستگی متقابل؛
3. دولت، ملت ها و ملی گرایی؛
4. حکومت در فلسفه سیاسی؛
5. اقتدار،مشروعیت و رضایت؛
6. حکومت مشروطه،حاکمیت و نمایندگی؛
7. اتباع، شهروندان و بیگانگان؛
8. اطاعت از قانون و تعهد سیاسی؛
9. حیات سیاسی و حیات بشری.

🔻 استاد دوره: دکتر مهدی کاظمی زمهریر

🔄لینک دوره برای اطلاع از نحوه ثبت نام ، استفاده از تخفیف، زمانبندی برگزاری کلاس و ...؛
https://kazemizamharir.ir/product/foundations-political-philosophy

🔄در صورت داشتن سوال، از طریق آیدی تلگرام یا دایرکت اینستاگرام پیام ارسال فرمایید.
@kazemizamharir_ir
https://www.instagram.com/drkazemizamharir

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

17 Nov 2021 15:47

تقدم حکم خدای اخلاق بر خدای فقه

اخلاق تشریع یا ادب مقام قانون گذاری به ما می آموزد که «شریعت وحی» در مقام ثبوت چارچوب اخلاقی دارد و احکام شرعی مرزهای تعیین شده از سوی « شریعت عقل» را نقض نمی کنند. اخلاق به لحاظ «وجودی»/«متافیزیکی» بر دین تقدم دارد، بدین معنا محال است که شریعت قدسی در مثام ثبوت حاوی حکمی ضداخلاقی باشد و خدا نمی تواند کاری را که اخلاقا" ناروا و نادرست است شرعا" جایز و مباح کند، یا کاری را که اخلاقا" درست و واجب است شرعا" حرام یا مباح کند ، هرچند می تواند/اخلاقا" حق دارد کاری را که فی حد نفسه اخلاقا" مباح است، شرعا" حرام یا واجب کند.
همچنین ، خدا نمی تواند حقوق طبیعی بشر و تکالیف برخاسته از این حقوق را نادیده بگیرد و نقض کند، یا حق نقض این حقوق را به بنده ای از بندگان خود تفویض کند، زیرا نقض حقوق بشر نقض عدالت است و از این نظر فرقی نیست بین این که نقض کننده خدا باشد یا غیرخدا. از منظر ایمانی، تقدم اخلاق بر دین به معنای تقدم حکم «خدای اخلاق» (=خدای حکیم و عادل و مهربان ) بر حکم «خدای فقه» ( = خدای شارع و مالک ) است.

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

15 Nov 2021 15:51

🍁 گروه روندهای فکری مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار مي كند:

🔆 موضوع: نسبت فقه و اخلاق در ایران امروز

🔺 ارايه : دکتر ابوالقاسم فنائی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه در دانشگاه مفید قم

🔺 پرسشگر: دکتر مهدی کاظمی زمهریر، عضو گروه روندهای فکری مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه

🔆 مدير نشست: دکتر فرزاد نعمتی، عضو گروه روندهای فکری مركز مطالعات استراتژیک خاورميانه

⏰ زمان: شنبه ۲۹ آبان ١٤٠٠ ساعت ۱۷ الی ۱۹

لينك بحث و حضور ؛

https://www.skyroom.online/ch/imess509/webinar

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

07 Nov 2021 14:36

✔️ روشنفکران دینی و فقه : نقدی بر دیدگاه دکتر فیرحی
🔹1- دکتر فیرحی در مصاحبه اخیر خود با ویژه نامه « صد و دوازدهمین سالگرد انقلاب مشروطه در ایران » منتشره توسط روزنامه فرهیختگان، به نقادی روشنفکران دینی به خاطر بی توجهی به فقه سیاسی پرداخته است. وی در این مصاحبه می گوید: « در دوران دانشجویی و حتی الان، احساس می کنم جریان روشنفکری ما با تکیه بر فلسفه و کلام و غفلت از تاثیر فقه و امکانات فقه در حوزه زندگی سیاسی باعث تاخیر در توسعه سیاسی کشور شده است». ( ص45) با فرض اینکه این نقد ناظر به روشنفکران دینی مسلمان پس از انقلاب است به بررسی آن خواهم پرداخت. انشاء الله در فرصتی دیگر دیدگاه روشنفکران عصر قاجار و پهلوی اول را در مورد فقه مورد بررسی قرار خواهم داد.

https://kazemizamharir.ir/feirahi-religious-intellectualism

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

03 Nov 2021 18:08

سیاست همسایگی در عصر ائتلاف ها: نگرش جهانی، اقدام محلی

مفهوم سیاست همسایگی در حوزه سیاست خارجی، برآمده از تجربه اتحادیه اروپا برای تنظیم روابط با کشورهای پیرامونی خود است. اتحادیه اروپا از سال 2004 با هدف همگرایی بیشتر کشورهای پیرامون با اتحادیه دست به اجرای این سیاست در قالب توافق نامه ها، کمک های مالی و روابط رگلاتوری (نظارتی) کرده است. در این یاداشت، قصد دارم به این پرسش پاسخ دهم که ج.ا.ا در پیگیری سیاست همسایگی با چه فرصت ها و محدودیت هایی مواجه است؟
همسایگی بیش از آنکه پیوندی فرهنگی، سیاسی و اقتصادی باشد، سرشتی جغرافیایی دارد. تنیدگی روابط همسایگان به یکدیگر، پیچیدگی و ماهیت متفاوتی را به مناسبات آنها می بخشد.این روابط از یک سو گریزناپذیر است و از سوی دیگر، حامل مسائل و بحران هایی می باشد که برآمده از تاریخ طولانی زیستن ملت های مختلف در کنار هم است. این وضعیت بدان معناست که طراحان سیاست همسایگی پیشاپیش ناچار به درنظرگیری مقولاتی هستند که غیرقابل چشم پوشی است.
علاوه بر ساخت ویژه همسایگی، پیگیری سیاست همسایگی توسط یک کشور نشان از باور به دو پیش فرض است : اولا، امکان طراحی یک برنامه مستقل در زمینه روابط خارجی با همسایگان وجود دارد. ثانیا"، کشور از ظرفیت درونی کافی برای تاثیرگذاری بر همسایگان و جذب آنها برخوردار است.
ایران بخاطر داشتن منابع متعدد قدرت اقتصادی،فرهنگی و سیاسی، بطور بالقوه از توانایی ساخت روابط متنوع با همسایگانش برخوردار است. استفاده از این منابع قدرت نیازمند سرمایه گذاری گسترده مالی و سیاسی می باشد. اما ایران برای مولد سازی این منابع با محدودیت های جدی مواجه است: 1) وجود تنش های سیاسی، نظامی و امنیتی با کشورهای منطقه و قدرت های جهانی، مانعی برای مولد سازی این منابع است. 2) تصور یک سیاست مستقل در زمینه روابط همسایگی بدون در نظرداشت سایر سطوح سیاست خارجی در هاله ای از ابهام قرار دارد. دوران معاصر، شاهد ظهور ائتلاف های منطقه ای و جهانی در اثر رقابت قدرت های بزرگ (آمریکا، چین، روسیه و اتحادیه اروپا) هستیم. جذب همسایگان به این ائتلاف های منطقه ای و جهانی، مانع سیاست گذاری مستقل آنها در حوزه روابط همسایگی می گردد.3) درک واحدی از سیاست همسایگی در درون کشور نیز وجود ندارد.اگرچه شاهد همگونی دینی ایران و اکثر کشورهای همسایه هستیم، اما تعارض های مذهبی و ایدئولوژیک جدی میان ایران و همسایگانش وجود دارد، که مانع هرگونه پیوند راهبردی با اکثر این کشورها می گردد. تقدم نگرش ایدئولوژیک و مذهبی بر نگرش اقتصادی به سیاست همسایگی، مانع جدی در پیشبرد روابط مستقل با اکثر کشورهای همسایه است.
برای بهره مندی از امکانات ژئوپلتیک ایران برای توسعه سیاست همسایگی، نیازمند در نظرگیری این تعارضات و پیچیدگی ها می باشیم.برای موفقیت در مدیریت این تعارض ها توجه به 3 نکته ضروری است: 1) هرگونه سیاست گذاری همسایگی با در نظرگیری روندهای جهانی و منطقه ای صورت گیرد. سیاست همسایگی نبایستی در تعارض با ائتلاف های منطقه ای یا جهانی موثر بر روابط متقابل ایران با کشورهای همسایه طراحی گردد. این بدان معناست که در سیاست همسایگی باید جهانی اندیشید، و بطور محلی اقدام کرد؛ میان لایه های سه گانه سیاست خارجی( جهانی، منطقه ای و همسایگی) پیوند درونی وجود دارد. 2) بیش از آنکه بر همانندی (فرهنگی و سیاسی) در سیاست همسایگی تاکید کنیم، سیاست گذاری معطوف به بهره گیری از ظرفیت های متنوع و متفاوت اقتصادی باشد، که امکان پیوند ایران را با اقتصاد همسایگان فراهم می کند؛ بدون روابط درهم تنیده اقتصادی، تداوم سیاست همسایگی در سایر حوزه ها ممکن نیست. 3) بجای درک امنیتی از روابط با همسایگان، و تبدیل آن به عنوان متغیر اصلی در سیاست همسایگی، به این نکته توجه شود که رشد توسعه اقتصادی و اجتماعی میان همسایگان عامل اصلی در خلق امنیت پایدار در منطقه است.

@kazemizamharir

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

28 Oct 2021 17:40

ابوریحان، فارابی، هایده‌گر
نوشته : ذبیح الله صفا، جعفر آقایانی چاوشی، عبدالمحمد آیتی، بهرام جمال پور و مارتین هیدگر
ترجمه : آرامش دوستدار

Mahdi Kazemi | مهدی کاظمی زمهریر

28 Oct 2021 17:40

ایدئولوژی ایرانی
در نقد آرامش دوستدار
نوشته : محمد رضا نیکفر