Telegram-канал marzockacademy - آکادمی فلسفه و هنر مارزوک: Unsorted

آکادمی فلسفه و هنر مارزوک

05 Jul 2025 10:38

نقش اسطوره در دین

✍دیوید جی. لوئیس

گاهی اوقات، کاربرد روزمره ما از یک کلمه با کاربرد علمی آن یکسان است؛
اما وقتی صحبت از کلمه اسطوره می‌شود ، اینطور نیست.
اسطوره اغلب در فرهنگ عامه به معنای چیزی نادرست یا فریبنده، داستانی ساختگی که واقعیت ندارد، مانند سریال تلویزیونی استفاده می‌شود .

با این حال، در انسان‌شناسی، اسطوره به عنوان داستانی شناخته شده تعریف می‌شود که اصول، باورها و ارزش‌های اولیه را خارج از زمان تقویمی توضیح می‌دهد. بخش‌هایی از یک اسطوره ممکن است درست یا نادرست باشند.
صحت آن مهم نیست؛ بلکه بیشتر به خاطر آنچه می‌آموزد، مهم است.

بسیاری از اوقات، شخصیت‌های درون اسطوره‌ها، قهرمانان فرهنگی، افراد نیمه‌خدایی هستند که تجربیات و زندگی آنها به عنوان ابزاری آموزشی عمل می‌کند و به افراد درون فرهنگ اجازه می‌دهد تا با آنها همذات‌پنداری کنند و از چالش‌های آنها بیاموزند.

اسطوره‌ها جهان‌بینی یک جامعه را شکل می‌دهند، ریشه‌های آن را توضیح می‌دهند و همچنین هنجارهای اجتماعی را آموزش می‌دهند و تأیید می‌کنند .

انواع مختلفی از اسطوره‌ها وجود دارد،
از جمله اسطوره‌های آفرینش/خاستگاه، اسطوره‌های قهرمانان فرهنگی و اسطوره‌های حیوانات.

مطالعه اسطوره با بسیاری از رشته‌های علمی مختلف، از جمله انسان‌شناسی، فولکلور، مطالعات اسطوره‌شناسی و روانشناسی، همپوشانی دارد.

انسان‌شناسی با بررسی هر داستان برای یافتن پیام‌های اصلی آن در مورد جامعه و فرهنگی که از آن سرچشمه می‌گیرد، به مطالعه اسطوره می‌پردازد.

اسطوره‌های آفرینش/خاستگاه از جمله شناخته‌شده‌ترین و جهانی‌ترین اسطوره‌ها هستند.
در میان این اسطوره‌ها، یک نوع رایج از داستان آفرینش، اسطوره غواص زمین است که به طور مشهوری توسط فولکلورشناس و انسان‌شناس آلن داندس (۱۹۶۲) مورد مطالعه قرار گرفته است.
در اسطوره‌های غواص زمین ، یک خدای خالق، عاملی، معمولاً یک حیوان، را به آب‌های عمیق می‌فرستد تا کمی گل پیدا کند که از آن برای خلق خشکی و بعداً انسان‌ها استفاده کند. از طریق این عمل واحد، خدا یک چرخه خلاقانه را آغاز می‌کند که در نهایت منجر به حیات به شکلی که امروزه می‌شناسیم، خواهد شد. اگرچه تفاوت‌های فرهنگی در نحوه روایت این اسطوره وجود دارد، داندس استدلال می‌کند که عناصر کلیدی این اسطوره جهانی هستند: یک خدای خالق، یک عامل واسطه و انسان‌هایی که از عناصر زمین خلق شده‌اند.

کلود لوی استروس، انسان‌شناس، اسطوره‌ها را حاوی پیام‌های جهانی در مورد تجربیات و دغدغه‌های مشترک انسانی و پیام‌های خاص در مورد فرهنگ‌هایی که با آنها مرتبط هستند، می‌دانست. رویکرد او برای درک اسطوره بخشی از نظریه ساختارگرایی است و اسطوره را به اجزای تشکیل‌دهنده‌اش تقسیم می‌کند تا شکل زیربنایی - ساختار - را درک کند. لوی استروس معتقد بود که ساختار اسطوره‌ای در همه فرهنگ‌ها یکسان است. او استدلال کرد که دغدغه‌های همه فرهنگ‌ها، که در اسطوره‌هایشان بیان می‌شوند، بسیار مشابه هستند. تحلیل ساختاری می‌تواند بسیار پیچیده باشد. در هر مرحله، با «تجزیه تدریجی» اسطوره، اطلاعاتی که آشکار می‌کند، روشن‌تر است. با این حال، رویکردهایی به ساختارگرایی وجود دارد که می‌توانند سریع‌تر اعمال شوند و نگاهی نافذتر به «داستان واقعی» درون اسطوره ارائه دهند.
یک نسخه مختصر از تحلیل ساختاری حداقل سه مؤلفه اصلی خواهد داشت: تقابل‌های دوتایی ، که دو مفهوم متضاد هستند؛ اسطوره‌ها ، که واحدهای حداقلی یا اجزای داستانیِ ساده‌شده‌ای هستند که ساختار اسطوره را تشکیل می‌دهند؛ و پیام‌های اصلی اسطوره، که جهانی هستند.
/channel/marzockacademy