13590
اخبار و دیدگاه‌های دکتر مسعود نیلی، استاد اقتصاد دانشگاه شریف https://gsme.sharif.edu/~m.nili
سال ۱۴۰۱ شب گذشته بالاخره نفس‌های آخرش را کشید و از عرصۀ هستی حذف شد. اما خاطرات تلخ خود را البته همراه با روییدن جوانه‌های امید برایمان به یادگار گذاشت. با شروع امروز صبح، طبیعت همچون سالیان سال گذشته، زیبایی و طراوت خود را باز به رخ می‌کشید و به‌قصد دلبری، ما را به خود فرامی‌خواند و از ما نشاط می‌طلبید. گویی بهار دلبریش برای مردم ما همیشه بیشتر از جاهای دیگر بوده و به قول محمد صالح‌علا: «چقدر بهار به مردم ما می‌آید». اما امسال در عجب است که چرا این لب، همراه با شادی و ترنم آن، به تبسم درنمی‌آید و چشمان نمناک، امان نمی‌دهد که رسوب غبار سال تلخ گذشته به باد بهاری سپرده شود. تلاش می‌کنم به او بگویم که او چیزی از زیبایی کم ندارد و همچون گذشته سر قرار حاضر شده است. اما چه می‌شود کرد که دل، بهاری نیست. باشد که سال ۱۴۰۲ با آمدنش، از دل‌هایمان غم بزداید و بار دیگر، لبخند جان‌ها با لبخندِ طبیعت همنوایی کند و شکوفۀ بهار دل‌ها میوه دهد و نشاط و شادی بساط خود را بر وجود یک‌یک مردم بگستراند و ماندگار شود.
Читать полностью…
چرایی بروز بحران آب
متن زیر، سخنرانی من در کنفرانس دوسالانۀ اقتصاد آب است که در تاریخ سه‌شنبه دوم اسفندماه برگزار گردید.
https://cutt.ly/U36iRMn
چند نکته پیرامون جوابیه‌های بانک مرکزی و خبرگزاری ایرنا
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی، در یادداشت‌های جداگانه‌ای به مقالۀ : «رشد حجم پول در وضعیت هشدار» اینجانب پاسخ داده‌اند. قبل از پرداختن به محتوای این پاسخ‌ها، لازم است این نکته را ذکر کنم که اصل پاسخگویی دستگاه‌های مسئول به نقدهای مطرح‌شده و استفاده از ادبیات محترمانه که به‌ویژه در متن منتشرشدۀ بانک مرکزی دیده می‌شود قابل تقدیر است. در ادامه به‌اختصار به چند نکته در مورد متون منتشرشده اشاره می‌کنم.
این نمودار که توسط آقای امین کاویی در اکوایران تهیه شده است، تحولات درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت را به‌صورت سرانه برای دولت‌های مختلف نشان می‌دهد. اکثر افراد وقتی درآمدهای ارزی گذشته را با یکدیگر مقایسه می‌کنند، اثر تغییرات تورم جهانی و جمعیت کشور را در نظر نمی‌گیرند و در نتیجه دچار خطاهای فاحش می‌شوند. ارزش این نمودار در لحاظ‌کردن دو اثر یادشده است.
Читать полностью…
مصاحبه با روزنامهٔ دنیای اقتصاد و اکو ایران پیرامون رابطهٔ بین اقتصاد و اعتراضات
https://bit.ly/3FJrjJZ
قسمت ۱۵ فارکست کتاب با عنوان مبارزه با نابرابری (Combating Inequality)
- چرا بسیاری از افراد طبقات کم‌درآمد آمریکا در سال ۲۰۱۶ به ترامپ که از سرمایه‌داران آمریکایی به حساب می‌آید رای دادند؟
- چرا برای جلوگیری از نابرابری، دنیا به سمت کنترل روندهای جهانی‌شدن حرکت می‌کند؟
در کتاب «مبارزه با نابرابری» تعدادی از اقتصاددانان برجسته، سازوکارهای جدید افزایش نابرابری در کشورهای پیشرفته را بررسی کرده‌اند و راهکارهای سیاستی مناسبی برای آن پیشنهاد داده‌اند.
راوی این قسمت: دکتر مسعود نیلی؛ عضو هیأت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف
https://lnkd.in/eAed2CCH
چشم‌انداز تورم و ابزارهای مقابله با آن
انتشار آمار تورم ماه خرداد سؤالات زیادی را برانگیخت. از جمله اینکه چه عواملی می‌تواند توضیح‌دهندۀ این رقم بزرگ باشد؟ چه میزان از این تورم موقتی و چه مقدار از آن می‌تواند تداوم داشته باشد؟ اساساً افزایش‌هایی که در ارقام تورم ظرف سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم منعکس‌کنندۀ تورم فزاینده یا تثبیت تورم بالا یا حتی کاهش آن است؟ این‌ها سؤالاتی است که ایجاب می‌کند محافل دانشگاهی و پژوهشی پس از ثبت مشاهدات ماه‌های آینده به آنها پرداخته و با روش‌های علمی درصدد پاسخ به آنها برآیند. مصاحبۀ اینجانب با مجلۀ تجارت فردا در شمارۀ ۴۶۱ فتح بابی در این زمینه است.
https://bit.ly/3PSL7wD
چرایی عملکرد نامطلوب اقتصاد ایران در دهۀ ۱۳۹۰
متن حاضر، گفتگوی من با مجلۀ آینده‌نگر است. در این گفتگو، به سؤالات مهمی پیرامون اقتصاد ایران پرداخته شده است. اینکه چرا عملکرد اقتصاد ایران در دهۀ ۱۳۹۰، در همۀ شاخص‌ها به‌شدت نامطلوب شده است؛ چرا رشد اقتصادی متوقف شده و تورم به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده و از همه مهم‌تر اینکه چرا سرمایه‌گذاری مسیر نزولی هشداردهنده‌ای را طی می‌کند؟
https://cutt.ly/3PSYfj3
فایل pdf سخنرانی دکتر مسعود نیلی
#فایل
با موضوع انتظار مردم از اقتصاددانان و مسئولیت اجتماعی آنان
برگزارکننده: انجمن اقتصاددانان ایران
۲ دی‌ماه ۱۴۰۰
✅ انجمن اقتصاددانان ایران
@IR_Economists_Apdf
ممکن است برخی کاربران در انتهای پیام‌های کانال، متن‌های این‌چنینی را مشاهده نمایند. ادمین‌های کانال‌های تلگرامی در انتخاب و ارسال آن نقشی ندارند و به هیچ عنوان ذی‌نفع نیز نیستند. این پیام‌ها از طرف تلگرام ارسال می‌شود.
Читать полностью…
فایل صوتی سخنرانی در گردهمایی کارآفرینان انرژی با عنوان "تحلیلی از وضعیت کنونی اقتصاد ایران"
Читать полностью…
در بخش اول مصاحبه با رسانۀ تصویری اکوایران، به این موضوع پرداخته می‌شود که چرا علی‌رغم اهمیت زیاد وجود یک تیم اقتصادی هماهنگ، در دولت‌های مختلف این اتفاق نیفتاده است. در بخش دوم، به ابرچالش‌های اقتصاد ایران پرداخته شده و پیش‌نیازها و الزامات خروج از شرایط بسیار دشوار موجود مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش انتهایی، دلایل لزوم توجه ویژه به مسئلۀ تورم و عوامل تأثیرگذار بر تشدید آن توضیح داده شده است.
@masoudnili
اقتصاد در انتظارِ سیاست
تنها چند روز دیگر یک نفر انتخاب خواهد شد که قرار است با قدرت ذهنی خود و توان تخصصی همکارانش، بودجۀ ناتراز امسال را اجرا کند و بودجۀ سال آینده را هم به‌محض استقرار تهیه کند. او قرار است دربارۀ نظام بانکی ناتراز تصمیم بگیرد و برای نظام بازنشستگی ورشکسته و صندوق تأمین اجتماعی نامتعادل فکری بکند. اگر او هم بر پدال گاز خلق نقدینگی بفشارد، جمع رانندگان هماهنگ خواهند شد و کبریت تورم را در مخزن بزرگ نقدینگی مشتعل خواهند کرد.
https://bit.ly/3xkNKhx
چالش واکسیناسیون کرونا، چالش کیفیت حکمرانی
بیماری کرونا به‌رغم همۀ عدم قطعیت‌های نهفته در میزان کارآمدی واکسن، تا قبل از ورود به مرحله واکسیناسیون سراسری، مهارناپذیر است. به‌نظر می‌رسد که کشورهای مختلف جهان، پس از گذراندن دورۀ غمبار 14 ماهۀ مرحلۀ اول، به‌سرعت در حال ورود به مرحلۀ واکسیناسیون سراسری هستند و این شاید بتواند منتهی به زدن مهاری محکم به بیماری در این کشورها شود. در کشور ما تکلیفِ دورۀ ماندگاری در مرحلۀ اول و چگونگی ورود به مرحلۀ دوم هنوز مشخص نیست و به‌نظر می‌رسد که این چشم‌انداز توأم با یأس به‌ویژه در تصویر مقایسه‌ای با دیگر کشورها، منجر به تشدید عدم پایبندی به پروتکل‌های مرحلۀ اول شده و بیماری را در مرحلۀ بسیار خطرناکی قرار داده است. در این یادداشت ابتدا به تحلیل چگونگی ارتباط نحوۀ مواجهه با بیماری با کیفیت نظام حکمرانی پرداخته شده و پس از آن، توصیه‌هایی برای خروج از این مرحلۀ خطرناک ارائه می‌شود.
https://bit.ly/3dKLcm0
به اطلاع می‌رساند علاقه‌مندان به شرکت در کلاس مجازی «مبانی اقتصاد» می‌توانند از طریق لینک اسکای‌روم زیر:
https://vc.sharif.edu/ch/13992-447141
یا پخش زندهٔ آپارات به آدرس:
https://www.aparat.com/econ_seminar_gsme/live
وارد کلاس شوند. جلسات هر هفته روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۵ تا ۱۶:۳۰ برگزار می‌گردد. تمام جلسات درس ضبط شده و به فاصلهٔ یک روز پس از هر جلسه در آدرس زیر بارگذاری می‌شوند:
http://ocw.sharif.edu/
همچنین اطلاع‌رسانی‌های بعدی از طریق کانال تلگرام زیر انجام خواهد شد:
/channel/Economics1400
نقدها و ایرادات به طرح مولدسازی
▫️انجمن اقتصاددانان در نشست ماهانۀ خود میزبان رئیس سازمان خصوصی‌سازی و جمعی از اهالی اقتصاد با موضوع مولدسازی دارایی‌های مازاد دولت بود. در این نشست مسعود نیلی اقتصاددان، جعفر خیرخواهان پژوهشگر و تحلیلگر اقتصادی، محمود اولاد پژوهشگر اقتصاد شهری به طرح نظرات خود پرداختند.
▫️ مسعود نیلی در بخشی از اظهارات خود در خصوص مولدسازی گفت: اینکه خصولتی‌ها از خرید دارایی‌ها منع نشدند، من را نگران می‌کند.
▫️محمود اولاد نیز معتقد بود: در شرایطی که نرخ تشکیل سرمایۀ ثابت منفی است بخش خصوصی هیچ انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری ندارد.
▫️حسین قربان‌زاده رئیس سازمان خصوصی‌سازی هم با شنیدن نظرات، به برخی نقدها پاسخ داد.
▫️برخی حاضران در جلسه نیز به بیان نظرات خود پرداختند. برخی از عدم‌اعتماد به حکمرانی با توجه به تجربیات گذشته گفتند.
🎥 ویدئوی فوق را همچنین می‌توانید خارج از محیط تلگرام در سایت اکوایران مشاهده نمایید.
🔊 نسخۀ صوتی این جلسه نیز در کانال اکوایران در دسترس کاربران قرار دارد.
چرا ایران از تلۀ بحران ارزی خارج نمی‌شود؟
🔹در دهۀ گذشته٬ اقتصاد ایران با چهار بحران بزرگ ارزی مواجه شده که هر کدام آنها به‌تنهایی می‌تواند تبعات سنگینی برای اقتصاد و رفاه خانوار ایجاد کند.
🔹اما ریشه‌های اصلی این بحران‌های ارزی چه بودند و چه عواملی می‌توانستند مانع از انفجار این بمب‌ها در اقتصاد ایران شوند؟ چه عواملی بیشترین اثر را بر بازار ارز در ایران داشته‌اند؟ اگر تحریم نبود، بازار ارز ایران چه فضایی داشت؟
📍دکتر مسعود نیلی، اقتصاددان به این سوالات پاسخ می‌دهد.
ویدئوی کامل این برنامه را می‌توانید در سایت فردای اقتصاد مشاهده نمایید.
رشد حجم پول در وضعیت هشدار
در این مقاله ابتدا نشان داده می‌شود که در کشور ما، الگوی تورم از سال ۱۳۹۷ به بعد تغییر کرده و از یک تورم ثابت بالا، به تورمی فزاینده تغییر شکل داده است. در ادامه توضیح داده می‌شود که فزایندگی تورم در ده‌ماهۀ سال جاری ادامه پیدا کرده به‌گونه‌ای که ۴ تورم نقطه‌به‌نقطه از ۶ تورم بالاتر از ۵۰ درصد ثبت‌شدۀ آماری در اقتصاد ایران، در سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاده است. برای علت‌یابی بروز این پدیدۀ نگران‌کننده، به رشد هشداردهندۀ حجم پول اشاره شده است و نشان داده می‌شود که رشد حجم پول، از متوسط سالانۀ ۱۴/۲ درصد در ده‌سالۀ ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۶، به‌یک‌باره از سال ۱۳۹۷ به ۵۰ درصد رسیده و در ادامه، در هفت‌ماهۀ اول امسال به ۵۶/۳ رسیده است. با توجه به اینکه رشد بالاتر از ۵۰ درصد حجم پول در گذشتۀ ثبت‌شدۀ اقتصاد ایران فقط در دوسال ۱۳۵۳ و ۱۳۵۷ اتفاق افتاده است، بی‌توجهی به این تغییر نگران‌کننده می‌تواند عواقب زیان‌باری داشته باشد.
https://tinyurl.com/47khp35z
🎥 زمان فداکاری سیاست برای اقتصاد
▫️در فضای نااطمینانی و عدم قطعیت پس از شهریور 1401، سیاستگذاری اقتصادی نیز نمی تواند کارایی و اعتبار داشته باشد. در این فضا، عملا دست زدن به هر گونه اصلاح اقتصادی نتیجه مثبتی در پی ندارد، چرا که همراهی جامعه را با خود ندارد.
▫️مسعود نیلی، اقتصاددان معتقد است در این وضعیت، تحول اساسی و اصلی را نه در میدان اقتصاد، که در میدان سیاست باید جست و جو کرد. از نظر نیلی، بدون تحول اساسی در کیفیت حکمرانی، نمی توان برای حل چالش های اقتصادی برنامه ریزی کرد.
▫️او دو پیش نیاز برای ابرچالش های اقتصادی معرفی می کند؛ تجدیدنظر در سیاست داخلی و اعتمادسازی بزرگ در جامعه و ترمیم رابطه با دنیا برای ورود منابع به داخل. پس از اعتمادسازی در داخل و خارج، می توان به حل چالش‌های اقتصادی امید داشت.
نسخه‌ی صوتی این مصاحبه را می‌توانید از کانال اکوایران دانلود کنید. همچنین، ویدئوی مصاحبه خارج از محیط تلگرام در سایت اکوایران در دسترس است.
جامعۀ بدون سؤال
این مقاله را به مناسبت آغاز به کار وب‌سایت «فردای اقتصاد» نوشته‌ام و در آن به عارضه‌ای اشاره کرده‌ام که فکر می‌کنم منشأ ماندگاری بسیاری از مشکلات مهم اقتصادی کشور است که در نتیجۀ عدم درس‌آموزی از مشکلات قبلی اتفاق می‌افتد.
https://bit.ly/3A2RAQG
نکاتی پیرامون سیاست‌های اقتصادی اخیر موسوم به «جرّاحی اقتصادی»
مطلبی که مطالعه می‌کنید مصاحبه با مجلۀ تجارت فردا است که در شمارۀ ۴۵۴ این مجله منتشر شده است. در این مطلب به ارزیابی سیاست‌های اقتصادی اخیر دولت پرداخته شده است. سؤال اصلی که به آن پاسخ داده می‌شود این است که آیا سیاست‌های ذکرشده به منزلۀ تغییر ریل مسیر حرکت اقتصاد است به‌گونه‌ای که بتوان آن را در زمرۀ «اصلاحات اقتصادی» قلمداد کرد یا ادامۀ حرکت در مسیر گذشته اما با جابجایی نقطۀ شروع حرکت به نقطه‌ای دیگر؟
https://bit.ly/3lCYFiO
فایل سخنرانی در دانشگاه صنعتی شریف با موضوع عدالت اجتماعی و با نگاه ویژه به فقر. این سخنرانی در تاریخ ۲۷ دی ماه ۱۴۰۰ انجام شده است.
Читать полностью…
فایل تصویری سخنرانی دکتر مسعود نیلی
#کلیپ_سخنرانی
با موضوع انتظار مردم از اقتصاددانان و مسئولیت اجتماعی آنان
برگزارکننده: انجمن اقتصاددانان ایران
۲ دی‌ماه ۱۴۰۰
✅ انجمن اقتصاددانان ایران
@IR_Economists_A
سبقت مخرب در اقتصاد ایران
متن زیر براساس سخنرانی در گردهمایی کارآفرینان انرژی که پیشتر فایل صوتی آن در کانال قرار داده شده بود، گردآوری شده است. این سخنرانی با موضوع تحلیلی از وضعیت کنونی اقتصاد ایران انجام شده بود که با عنوان سبقت مخرب در اقتصاد ایران ابتدا در شمارۀ ۴۳۶ هفته‌نامۀ تجارت فردا منتشر شد و روزنامۀ دنیای اقتصاد در تاریخ ۱۴۰۰/۹/۲۷ نیز آن را منعکس کرد.
عدالت اجتماعی
متن زیر مصاحبۀ من با خبرگزاری تسنیم پیرامون موضوع عدالت اجتماعی، فقر و توزیع درآمد است. در این مصاحبه به این مسئله پرداخته شده است که چرا با وجود اولویت بالای عدالت اجتماعی برای سیاست‌گذاران، نابرابری در ایران حتی از کشورهای سرمایه‌داری نیز بیشتر است. در همین راستا، به خطای راهبردی دولت‌ها در ایران در مواجهه با مسئلۀ کاهش فقر و نابرابری اشاره و راهبردی برای اصلاح این خطا ارائه شده است.
https://bit.ly/3qwhTdL
تغییر دولت و بزنگاه بودجۀ ۱۴۰۰
در کشور ما، یک جناح سیاسی تابه‌حال با این تمرین مواجه نشده که تحقق آرمان‌ها و اهداف بلندمرتبۀ خود مانند رونق در شرایط تحریم همه‌جانبه، رفع فقر در نبود منابع، ثبات بازار ارز در شرایط کاهش شدید عرضۀ ارز، حفظ توازن بودجه در شرایط قطع درآمدهای نفتی و غیره را در قالب محدودیت‌های مالی دنبال کند. برای این جناح تنها یک‌بار این اتفاق ورود به قوۀ مجریه رخ داده است که آن هم در شرایط وفور منابع بوده است. توجه داشته باشیم که سیاست تنها در کورۀ اقتصاد است که آبدیده می‌شود و مادامی که این آبدیدگی اتفاق نیفتاده باشد، سیاست‌ورزی جای خود را به خیال‌پردازی می‌دهد. یادمان باشد که جناح
دیگر سیاسی در حالی که تا قبل از ورود به عرصۀ اجرایی، تندترین مواضع را در عرصه‌های بین‌المللی و حتی داخلی داشت، با ورود به قوۀ مجریه و آشناشدن با واقعیت‌های مرتبط با محدودیت منابع، دچار دگرگونی‌هایی بنیادی شد. بخش بزرگی از این تحولات ناشی از آشنایی با موضوعی است به نام «کمیابی منابع». شاید تشکیل دولت سیزدهم، فرصتی مغتنم برای کشور باشد که البته در ادامۀ مسیر، امکان این یادگیری مهم برای جناح دیگر سیاسی هم فراهم شود و باعث شود که گفتمان سیاسی در کشور ما تا این اندازه واگرا نباشد.
متنی که در ادامه مطالعه می‌کنید برگرفته از مصاحبه با شمارۀ ۴۱۲ مجلۀ تجارت فردا است که به‌صورت فرازهای مجزا ارائه شده است.
https://bit.ly/3ALca6s
موانع اصلاحات ساختاری در اقتصاد ایران
در شمارۀ ۴۰۷ مجلۀ تجارت فردا گفتگویی پیرامون مهمترین مولفه‌های اصلاحات ساختاری در اقتصاد ایران انجام داده‌ام. همچنین با نگاهی به پارامترهای اقتصاد کلان به‌ویژه در دهۀ ۹۰ موانع پیش‌روی این اصلاحات توضیح داده شده است. متن زیر مشروح این گفتگوست:
https://bit.ly/3bUPMwA
بسم الله الرحمن الرحیم
کلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنا تُرْجَعُونَ
هر نفسى، چشندۀ مرگ است؛ سپس به سوى ما بازگردانده مى‌شويد.
با نهایت تأسف و تأثر درگذشت بانوی پرهیزگار و مادر مهربان سرکار خانم مهین درخشان را خدمت اساتید گرامی آقایان دکتر محمدیوسف نیلی، دکتر مسعود نیلی و دکتر فرهاد نیلی و خانواده محترم‌شان تسلیت عرض می‌کنیم. از درگاه حضرت پروردگار برای آن وجود عزیز آمرزش و رحمت الهی و برای بازماندگان معزز صبر و اجر صبر مسألت داریم.
جهت بزرگداشت آن مرحومۀ مغفوره مجلس یابودی در فضای مجازی در روز یکشنبه ۳ اسفند ماه از ساعت ۱۹ الی ۲۰ در آدرس زیر برگزار و از همۀ عزیزان برای شرکت در این مجلس دعوت می‌شود.
آدرس: https://vc.sharif.edu/ch/tarhim
دانشگاه صنعتی شریف
پوپولیسم و اصلاحات اقتصادی
طی چهار دهۀ گذشته تجربیات بسیار متنوعی از اصلاحات اقتصادی در گروه‌های مختلفی از کشورهای جهان به ثبت رسیده است. انباشت این تجربیات و چالش‌های گوناگونی که در تحقق این تحولات به‌وجود آمده، ادبیاتی را تحت عنوان اصلاحات اقتصادی شکل داده است.در این نوشته بر این مطلب متمرکز می‌شوم که پوپولیسم چگونه و چرا ممکن است از اصلاحات اقتصادی سربرآورد. چه انگیزه‌ای برای این رویکرد وجود دارد؟ پوپولیسم سراغ چه بخشی از اصلاحات اقتصادی می‌رود و نسبت اصلاحات پوپولیستی با اصلاحات اصیل چیست؟
https://bit.ly/3q2iW1Q