11064
«حقیقت، خواستار نقد است؛ نه مدح» — بررسی پدیدارهای فرهنگی با رویکردی انتقادی 🔗 نقدآگين در پلتفرم‌ها: t.me/Naqdagin/6435 ⚡️⚡️توضیح ضروری: t.me/Naqdagin/6155
📘زندگی‌خواهی یا مرگ‌خواهی؟ مسأله این است
✍🏻 #راتین_مهراسپند
🍂 ملت‌ها و امت‌ها را ایده‌ها می‌سازند. در قرآن و دین محمد، «تمنای مرگ» از ستودنی‌ترین ویژگی‌های مؤمن و یکی از مهمترین نشانه‌های صداقت اوست. این نقطه‌ای بنیادین در قرآن است که در آنجا، درست در مقابل نقطۀ بنیادینِ گاهان می‌ایستد.
🍂 ستودنی‌ترین ویژگی «انسان راست‌منش» در گاهان، زندگی‌خواهی و گرایشِ بِهمنشانۀ او به «آراستن گیتی» است. در گاهان، به‌مثابه یکی از تجلیات جدی فرهنگ ایرانی، زندگی فرع نیست، بلکه اصل است و «مرگ و مرگ‌خواهی» بختکی شوم است که سایۀ مهیب خود را بر جوامع می‌گسترد و گلوی زندگی را سخت می‌فشارد و زیستگاه انسان را به جایگاه خفقان تبدیل می‌کند.
🍂 جمشید در وجه سازنده‌اش که سرنمونِ بزرگترین ایده‌آل‌های فرهنگ ایران است، با همین تلاش برای آراستن گیتی تصویر می‌شود. فرهنگ ایران به شکست عمل انسان در راستای دست‌یابی به برترین آرمان‌هایش اقرار می‌کند، اما حتی یک قدم از آن آرمان‌ها پا پس نمی‌کشد.
🍂 ایده‌آل‌ِ «انسان شادخوار» و «شادی‌آفرین»، برترین ایده‌آل فرهنگ ایران است. صفحه‌به‌صفحۀ #شاهنامه، گواهِ منشِ شادخوارانۀ بزرگترین و بلندپایه‌ترین پهلوانان فرهنگ ایران است. این فلسفۀ «شادخواری»، از بنیاد با فلسفه «تضرع و سوگ» بیگانه و ضد آن است؛ این پهلوانان با پیشوایان و پاکان و پارسایان و زاهدانی که از سر «ترس و خشیت»، بسی سجاده‌ها به اشک آمیخته‌اند، از یک تبار نیستند.
🍂 زندگی در بنیاد خود، زندگی یک «من» است و هر «من» چیزی جز «عمل» نیست. من نیز هیچ کجا، جدای از خواست و ارادۀ خود برای «بیشینه‌شدن» و «فراز رفتن از هر جهت» نیست. در برابر «مرگ‌خواهی و نیستی‌خواهی» که رو به «فسردگی و فروبستگی» دارند، «زندگی‌خواهی»، با «فراگشایی و فراگستری و گشودگی به‌روی تجربه‌های نو‌به‌نو» تعریف می‌شود؛ از همین روست که در فرهنگ ایران، «مرگ‌خواهی و فرعی ساختن زندگی»، اموری اهریمنی هستند.
🍂 این اهریمن است که پیوسته، میراندن زندگی را می‌سگالد [می‌اندیشد]، و در برابر اوست که هر انسان باید بیاموزد که به‌رغم همۀ مخاطرات و درشتی‌ها و سختی‌ها و فراز-و-نشیب‌ها، زندگی را دوست بدارد و در جست‌و‌جوی «شادی و شادخواری» باشد. خویشکاریِ انسانِ راست‌منش و بِهمنش در فرهنگ ایران، با همین پرهیز از «مرگ‌خواهی و مرگ‌ستایی» تعریف می‌شود؛ هیچ چیز بیش از فلسفه «تضرع»، از ایدۀ بنیادی فرهنگ ایرانی دور نیست.
🍂 ایدۀ «رامش»، ایدۀ بنیادین فرهنگ #ایران بود، اما «نقطۀ شکست» این ایده کجا بود؟ درست همانجا که «رسالت» زرتشت، آغاز شد. من تا مدتی دراز، بر سرِ اقرار به این نکته، با خودم کلنجار می‌رفتم، اما حقیقت همین است! «الهیات زرتشتی»، با تمام واقعیت‌های هولبار منتج از آن، ریشه در «ایدۀ رسالت» داشت، و همین «الهیات»، آینده‌ای برای این «ایده» (ایدۀ بنیادین فرهنگ ایران: رامش) تدارک دید که از بنیاد با آن بیگانه بود.
پی‌نوشت: خودِ «ایده»، وجهی فرازمانی دارد که از باد و باران گزندی نمی‌یابد؛ از همین رو، این ایده‌ای‌ست که تا جاودان، ایرانی را به «خود و به زندگی‌اندیشی و زندگی‌دوستی» فرا-می‌خواند. برای حفظ «ایدۀ بنیادین فرهنگ ایران»، باید از زرتشت هم عبور کرد. باید دانست «ایدۀ رسالت»، دامگاهی است که ارجمندترین و شریف‌ترین دستاوردهای فرهنگ بشری را بر باد داده‌است. به زبانی استعاری، «دشنۀ اهریمن» در «محراب رسالت» بر «پیکر زرتشت» فرود آمد؛ «رسالت زرتشت» را، «ایدۀ رسالت» به‌زانو در آورد.
🗄پست مرتبط
📕روانکاویِ «دلهرۀ مرگ» در ساختارهای ایدئولوژیک
📕حرام‌زاده‌ها، ما هنوز زنده‌ایم!
.
#اسطوره‌شناسی #نقد_فرهنگ #نقد_اسلام #نقد_ادیان
📘روانکاویِ «دلهرۀ مرگ» در ساختارهای ایدئولوژیک
✍🏻دکتر #محمدرضا_ابراهیمی
🍂 در اقدامی عجیب و مملو از نمودهای ناخودآگاهانه، مجری پخمه و نابالغ و با ذهنیت آسیب‌دیدۀ یک برنامه تلویزیونی، به مهمان محترم و فرهیخته خود کفن هدیه می‌دهد.
🔻چنین اقدامی از منظر روانکاوانه، واجد تعابیر و تفاسیر ناخودآگاهی‌ست که به شرح زیر می‌باشد:
۱- دلهره مرگ در مجری و سازندگان این برنامه و خط فکری آنها اثر نمایان و پر رنگی دارد.
۲- فرافکنی آرزوی مرگ و نابودی خشمگینانه‌ای که ریشه در میل انتقام‌گونه از افراد موفق و ناکام‌کننده دارد.
۳- به‌نوعی حرکت پرخاشگری-منفعلانه تلقی می‌گردد که اثر تسکینی بر روان زخم‌خورده مجری و دست‌اندرکاران برنامه دارد.
۴- اهدای کفن نوعی تلاش در جهت انکار مرگ در خود و جاودانگی وهمی و نسبت دادن آن به دیگران، یعنی مهمان برنامه، دارد.
۵- ذهنیت درگیر با دفاع واپس‌روی یا رگرشن، به دوران کودکی و ورود به چالش اودیپال با مهمان برنامه، با آرزوی مرگ و کشتن را نمایان می سازد.
۶- اهدای کفن و آگهی ترحیم، پناه به عامل اضطراب و درگیری زودرس با آن که برگردانی از تکانه‌های تلخ کودکانه در جهت سرکوب اضطراب جدایی است.
۷- نگاه وسواس‌گونه شایع در ساختارهای ایدئولوژیک راجع به مرگ که ریشه در ترس از مرگ دارد و به مهمان برنامه فرافکنده می‌شود.
۸- اهدای کفن نوعی لذت وهمی سادیستیک و دیگرآزارانه محسوب می‌شود که از جنبه سایکوپاتولوژی قابل بررسی است.
۹- اهدای کفن نشانۀ فقدان عمق و بینش در کارکردهای سنت‌گرایانه و متعصبانه‌ای دارد که ناایمنی روانی را در این افراد عیان می‌سازد.
۱۰- تلاشی وهمی و ناخودآگاه در جهت جلوگیری از زوال و نابودی و تحقیر با انجام اهدای کفن. در واقع، انکار فروپاشی و مرگ خود، با نسبت دادن آن به مهمان صاحب تخصص و معتبر و شرافتمند.
🗄پست مرتبط
📺 روانکاویِ «خشونت مقدس»
📺 روانکاویِ «خود-خداپنداری»
📺 روانکاویِ «روحانیت شیعه»
📺 روانکاویِ آخرالزمانی‌ها
📺 روانکاویِ «مازوخیسم ایدئولوژیک»
.
#زیست‌روان #روانکاوی #روانشناسی
📘مسیح در قرآن: خدایی که خدا نیست
— تناضات مسیح به‌روایت قرآن
🖊ترجمه: #عبدالله
در طول رشد مغز، رشد و تکمیل مکانیسم‌های عصبی لازم برای «ادراک حسی»، قبل از مکانیسم‌های «تفکر انتزاعی» آغاز می‌شود. توانایی «تفکر حسی» در مراحل اول و دوم رشد شناختی تکمیل می‌شود. درحالیکه رشد مکانیسم‌های «تفکر انتزاعی» در مرحله سوم، زمانی که کودک حدود ۱۱ سال دارد، آغاز می‌شود.
در روان‌پریشی، آنچه بعنوان «رگرسیون» شناخته می‌شود، اتفاق می‌افتد؛ وضعیتی که برخی از توانایی‌های عصبی و شناختی خراب می‌شوند و به «مراحل اولیه» بازمی‌گردند، از جمله مکانیسم‌های «تفکر انتزاعی». به همین دلیل پس از آن که مولف قرآن دچار وضعیتِ روان‌پریشی تصور نبوت شد، «تفکر حسی» بر نثرش غالب شد.
🔻صفات خدا در قرآن
از نظر قرآن، خداوند موجودی فناناپذیر است که نمی‌میرد. او پدر و همسر ندارد. قادر به احیاء و رستاخیز است. می‌تواند بر روی زمین باشد، همانطور که می‌تواند در آسمان باشد:
اوست که در آسمان خدا است و بر روی زمین خدا است.
إنما ٱلمسيح عيسى ٱبن مريم رسول‌ٱللَه وكلمته أَلقَىٰهَآ إِلَىٰ مَریمَ و روح منهُ
قالت رب أنى يكون لی ولد ولَم يمسسنِي بشر
📺 سینمای اینگمار برگمان؛ اشباح، اجنه و
رویا‌ها (+)
🎙#مسعود_فراستی
🔸اینگمار برگمان، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و تهیه‌کنندهٔ سوئدی، که علاوه بر سینما در تئاتر، تلویزیون و رادیو نیز فعالیت می‌کرد. او از برجسته‌ترین فیلم‌سازان تاریخ سینما به‌شمار می‌رود.
.
#نقد_فیلم #سینما #اینگمار_برگمان
🎧نسبت متون دینی با سیاست (۱)
— گذار از زبان دینی به زبانی ملی
🎙گفتگو با #رضا_علیجانی
.
#نواندیشی #حکومت_اسلامی #نواندیشی_دینی
📺 آیا محمد پیامبر وجود خارجی داشت؟
— دروغ‌های اسلامی ۱۰ (+)
🔸#رابرت_اسپنسر در کتاب خود با عنوان «آیا محمد وجود خارجی داشت»، به مرور آثار و مکتوبات تاریخی ثبت شده در فاصلۀ سال‌های ۶۳۰ تا ۶۹۰ میلادی پرداخته‌است. دوره‌ای که مسلمانان باور دارند آغازگر تشکیل حکومتی اسلامی در بخش گسترده‌ای از دنیای آن روز بود ولی بر اساس یافته‌های رابرت اسپنسر، در هیچ نوشته‌ای در آن زمان، از اسلام و مسلمانان و حتی محمد پیامبر و قران نامی برده نشده‌است.
⌚️فهرست زمانی - اهم مطالب
00:00 آیا محمد پیامبر وجود خارجی داشت؟
01:21 رابرت اسپنسر
03:07 محمد پیامبر؛ گمشده در تاریخ
07:10 مسیحیانی که خود را مسلمان نامیدند
13:24 فاتحان اورشلیم، مسلمان نبودند
17:05 ظهور محمد، بعد از مرگ محمد
🗄پست مرتبط
📺 هویت مؤلفان قرآن؟ (یکم) (دوم) (سوم) (چهارم) (پنجم) (ششم) (هفتم) (هشتم) (نهم)
📺 محمد هاجری، رهبری یهودی-نصرانی | اشتراکات اسلام و فرقۀ مرتدی یهودی
📺 ابن زبیر هویت‌تراش؛ بنیان‌گذار کعبه و دین نو
📺 ابن اسحاق دجال
📻 تاریخ اسلام زیر ذره‌بین
📕چگونگی خَلق شخصیت محمد از روی مانی
📕نامه‌هایی برای محمد پیامبر
.
#بازنگری #تاریخ_اسلام
📘مصر و سیاست خارجۀ امت‌گرا، ذوبانِ سید قطب و «کینۀ شتری»
✍🏻#جناب_گاو
🍂 الان ۴۶ سال است که با مصر قطع رابطه کرده‌ایم. با توجه به اینکه مصر یکی از بزرگترین کشورهای عربی و کشوری تاثیرگذار هم در خاورمیانه و هم در آفریقاست، و با توجه به اینکه بین ایران و مصر هیچگاه دشمنی خاصی وجود نداشته‌است، چنین چیزی حتی از حد و حدود حماقت‌های نظام هم بیشتر است! این البته خیلی عجیب است، چون ورای این حدود رفتن کار آسانی نیست!
🍂 رفسنجانی و خاتمی و احمدی‌نژاد و روحانی و حتی رئیسی همه در دوران ریاست جمهوری خود کوشیدند که روابط با مصر را احیا کنند. فقط یک چیز در این میانه مانع بوده: اینکه در تهران، خیابانی که سفارت مصر در آن بوده را به نام خیابان "خالد اسلامبولی"، یعنی به نام قاتل انور سادات رئیس‌جمهور مصر، گذاشته‌اند.
🍂 مصری‌ها خواستار تغییر نام خیابا‌ن‌اند، که خواسته‌ای کاملا معقول است! فقط تصور کنید اگر در قاهره اسم خیابانی که سفارت تهران در آن است را به اسم قاتل رجایی بگذارند! ولی در کشور ما که مثل آب خوردن اسامی خیابان‌ها و شهرها و روستاها را تغییر می‌دهند، پنج رئیس‌جمهور آمدند و رفتند و اسم این خیابان تغییر نکرد و هنوز به اسم آن تروریست سَلَفی‌مذهب مانده است.
❓حالا چه کسی یا چه گروهی پشت صحنه نمی‌‌گذارد این تغییر انجام شود؟ ما که از روابط پشت صحنه خبر نداریم، ولی هر کسی یا هر گروهی که هست، قاعدتاً باید:
1️⃣ بسیار لجباز و یک‌دنده باشد؛ به گونه‌ای که حاضر نباشد برای امر چنان مهمی (رابطه با مصر) از موضعی اینقدر کوچک و نامهم (نام یک خیابان) هم دست بکشد، و بنابراین، احتمالاً ابایی هم ندارد که کل کشور را فدای لجبازی‌های خود کند؛
2️⃣ برای نهضت‌های اخوانی و سَلَفی مصر و پدرخوانده آنها سیدقطب احترام زیادی قائل است.
🔺حالا شما بگردید و پیدا کنید هندوانه‌فروش را!
پی‌نوشت نقدآگین:
بیژن عبدالکریمی (فیلسوفِ «گفتمانِ انقلاب اسلامی» -که مرگش را هم اعلام کرده‌بود!-) در مناظره با نصیری، نقل به مضمون:
حالا یک کتاب کوچک و چند مقاله از سیدقطب توسط آقای خامنه‌ای ترجمه شده، اینا پیرهن عثمان کردند که بگویند او تحت تاثیر بنیادگرایانِ اخوانی و سیدقطب است.
🗄پست مرتبط
📻 سید قطب که بود؟ چه تأثیری بر شخصیت و تفکر علی خامنه‌ای گذاشت؟
📕گفتگو دربارۀ کتاب «بازخوانی مفهوم امت» (با حسین علیزاده کاردار پیشین سفارت ایران در فنلاند)؛ سید قطب و نواب صفوی دو پدر معنوی علی خامنه‌ای
📕منحرف‌های بنیادگرا
.
#حکومت_اسلامی #بین‌الملل #بنیادگرایی #سید_قطب #اخوان_المسلمین #اخوانی #نواب_صفوی
📘زوال جهان اسلام؛ یک پیش‌بینی
✍🏻 #آزاده_سپهری
🍂 قبل از اینکه این کتاب را معرفی کنم، باید بگویم که کتاب "زوال جهان اسلام" از بهترین کتاب‌هایی‌ست که تاکنون خوانده‌ام. ترجمه‌ی فارسی آن هفته‌ی پیش منتشر شده و در خارج از کشور می‌توان آن را خرید. ترجمه فارسی این کتاب که توسط ب. بی نیاز (داریوش) انجام گرفته، نسبتا روان است و خواننده دچار مشکل نمی‌شود. زبان نویسنده کتاب، حامد عبدالصمد، بسیار ساده و برای همگان قابل فهم است. این نکته در ترجمه فارسی هم رعایت شده.
🍂 "زوال جهان اسلام" از نظر ساختاری بسیار جذاب است و به هیچ وجه خواننده را خسته نمی‌کند. حامد عبدالمصد در این کتاب، از تاریخ و سیاست گرفته تا خاطرات و تجربیات خود را کنار هم قرار داده تا بتواند ارزیابی خود را از وضعیت کنونی دنیای اسلام ارائه دهد. او در هیچ زمینه‌ای بیش از چند پاراگراف مکث نمی‌کند و از تاریخ به تجربه و از تجربه به جامعه‌شناسی و سیاست نقب می‌زند. با این شیوه، خواننده کِسِل نمی‌شود و کتاب جذابیتی خاص پیدا می‌کند.
🍂 حامد عبدالصمد در کتاب خود به نکات بسیار مهمی اشاره می‌کند که فقط درد مسلمانان متعصب نیست، بلکه اکثر مردم کشورهای مسلمان، حتی آنهایی که بی‌دین هستند، به آن دچارند. او کتابش را با تناقضات هویتی خود زمانی که به عنوان دانشجو به آلمان آمده‌بود، شروع می‌کند و گام به گام موضوعات مختلف دیگر را به میان می‌کشد.
🍂 عبدالصمد در سراسر کتاب خود غرب‌ستیزی مردم کشورهای مسلمان و مشکل آنان در کنار آمدن با دنیای مدرن را مورد کنکاش قرار می‌دهد و به نتایج بسیار جالبی می‌رسد.
🍂 یکی از دلایل اساسی عقب‌ماندگی کشورهای مسلمان از نظر عبدالصمد این است که مردم این کشورها نیروهای خارجی را مسئول وضعیت اسفبار خود می‌دانند و حاضر نیستند به ضعف‌ها و نقائص جوامع خود بنگرند و آن را ریشه‌یابی کنند. این نوع طرز تفکر در بین همه گروه‌های اجتماعی کشورهای مسلمان جاافتاده و مختص مسلمانان نیست. اکثر افرادی که بی‌دین یا چپ هستند نیز همین‌گونه می‌اندیشند.
🍂 برخلاف بسیاری از تحلیل‌گران که بر قدرتمند شدن اسلام تاکید دارند، عبدالصمد خشونت امروزی اسلام را نشانه‌ی ضعف آن می‌داند؛ ضعف ایدئولوژی‌ای که یارای پاسخگویی به مسائل دنیای امروزی را ندارد و برای همین به خشونت و "پافشاری جنون‌آمیز روی نمادهای اسلامی مانند حجاب" روی می‌آورد.
🍂 عبدالصمد تنها راه "نجات" اسلام بعنوان یک دین را وداع آن با بسیاری از تعاریف و تصاویر تاریخی‌اش می‌داند: وداع با تعاریفش از خدا، جامعه، زن، دشمن و الگوهای تاریخی خویش.
🍂 "زوال جهان اسلام" از نظر موضوعی بسیار متنوع است و به موضوعاتی چون عقده‌های تاریخی مردم کشورهای اسلامی، برخورد مسلمانان با پدیده‌هایی چون "جامعه"/ فردیت/ مدرنیته/ اصلاح گرایی دینی/ آزادی بیان و سایر آزادی های "غربی"، افراط‌گرایی اسلامی، مشکلات هویتی جوانان مسلمانان در غرب و مشکلات جذب یا ادغام مسلمانان در جوامع اروپایی (انتگراسیون) می پردازد و در پایان به این نتیجه می‌رسد که اسلام سیاسی دارد آخرین نفس‌هایش را می‌کشد.
🍂 عبدالصمد همچنین مصاحبه کوتاهی را که بعد از انتشار کاریکاتورهای محمد با سردبیر روزنامه دانمارکی "یلندز پُستن" انجام داده بود، در این کتاب منتشر کرده و به روند تغییر نظراتش در رابطه با مسئله "توهین" به مقدسات پرداخته‌است. در زمان مصاحبه، عبدالصمد از مخالفین چنین اقداماتی بود و آن را شدیدا محکوم می‌کرد، ولی این مصاحبه نظرش را راجع به آزادی بیان تغییر داد.
🔻این مطلب را با نقل قولی از کتاب به پایان می‌برم:
در اینجا من بزرگترین نقص اسلام را مشاهده کردم، یعنی برخورد و موضع آن نسبت به فرد و شکوفایی شخصی. پافشاری روی هنجارها واشکال زندگی‌ای که دیگر در سده‌ی ۲۱ منسوخ شده‌اند، باعث شده که برای بسیاری از مسلمانان دشوار باشد خود را با جامعه سکولار تطبیق بدهند. از نظر اسلام، آزادی فرد برای جامعه خطر محسوب می‌شود. به اعتقاد من بزرگترین گناهِ این دین، تبعیض جنسی و نابالغ اعلام کردن زنان است. اساس تمدن مدرن بر آزادی و خوشبختی فرد استوار است که پیش‌شرط کارکرد جامعه می‌باشد. ولی زمانی که خوشبختی و آزادی فرد، خطر اجتماعی اعلام می‌شود، آنگاه فرآیند انزوای آن جامعه و تبدیل آن به یک جامعه بسته آغاز می‌گردد.
این که به آزادی و استقلال فرزندان، به‌ویژه دختران، نه به عنوان یک فرصت بلکه به عنوان تهدید نگریسته می‌شود، باعث می‌شود منابع عظیم اجتماعی که جوامع اسلامی در این شرایط دشوار به آن نیاز دارند، از بین برود. این درک که به پنجره‌ی خانه نه به‌عنوان ورودی هوای تازه، بلکه به‌عنوان سوراخی نگریسته می‌شود که فرزندان می‌توانند آن را به عنوان خروجیِ فرار مورد استفاده قرار دهند و مهاجمان می توانند از آن وارد خانه شوند، مانع بزرگ هر گونه پیشرفت است.
.
#معرفی_کتاب #حکومت_اسلامی #بنیادگرایی
🎧سید قطب که بود؟ چه تأثیری بر شخصیت و تفکر علی خامنه‌ای گذاشت؟ (+)
🎙#مهدی_خلجی
🗄پست مرتبط
📕گفتگو دربارۀ کتاب «بازخوانی مفهوم امت» (با حسین علیزاده کاردار پیشین سفارت ایران در فنلاند)؛ سید قطب و نواب صفوی دو پدر معنوی علی خامنه‌ای
.
#حکومت_اسلامی #بنیادگریی #خلافت #عثمانی #نواب_صفوی
🎧آیا براهین وجود خدا قانع‌کننده‌اند؟ (+)
— نقدِ کانت و هیوم بر برهان علیت
🎙#اشکان (کانالِ یوتیوبِ «ashkansal">فلسفه و دانش»)
🔸در این کلیپ به بررسی براهین وجود خدا از دیدگاه دو فیلسوف بزرگ، ایمانوئل کانت و دیوید هیوم، می‌پردازیم. این دو فیلسوف نقدهای مهمی به براهین سنتی وجود خدا داشته‌اند که تأثیر زیادی بر فلسفه دین گذاشته‌اند و ما قصد داریم این دیدگاه‌ها را به زبانی ساده‌تر بررسی کنیم.
🔸ابتدا به نقد کانت بر برهان کیهانی‌شناختی می‌پردازیم. کانت در کتاب "سنجش عقل محض" می‌گوید که:
هر برهانی که به علیت تکیه می‌کند، نمی‌تواند از محدوده جهان حسی و تجربی ما فراتر برود.
مفهوم علیت فقط در دنیای تجربه ما معنی دارد و نمی‌توان آن را برای چیزی خارج از آن، مثل خدا، به کار برد.
این محدودیت‌ها باعث می‌شوند که هرگونه استنتاج متافیزیکی درباره وجود خدا با مشکلات جدی روبرو شود و نتوانیم به نتیجه‌ای قطعی برسیم.
ایدۀ "هستیِ ضروری"، همانطور که فیلسوفانی مانند آنسلم و لایب‌نیتس مطرح کرده‌اند، پر از ابهام است.
هیچ چیزی در تجربه‌های ما وجود ندارد که نشان دهد وجود چیزی، از جمله خدا، به‌طور ضروری باشد. به بیان ساده‌تر، همه باورهای ما دربارۀ وجود چیزها، بر اساس "تجربه و مشاهده" است و نمی‌توان گفت که چیزی لزوماً باید وجود داشته‌باشد.
تشبیه جهان به یک ماشین یا ساعت، که نیاز به یک سازنده هوشمند دارد، نادرست است.
این تشبیه‌ها بیشتر محدودیت‌های ذهن ما را نشان می‌دهند که سعی می‌کند با استفاده از تجربیات محدود خود، به درکی از جهان برسد.
این نوع براهین، به دلیل استفاده از قیاس‌های ضعیف، نمی‌توانند دلیل محکمی برای اثبات وجود خدا باشند.
🗄پست مرتبط
📻 برهان علیت و مسألۀ شر
📻 مناظره‌ای درباب «برهان نظم»
📺 چرا انسان «دیوها/خدایان/اجنه» را ساخت؟
.
#فلسفیدن #نقد_ادیان #اثبات_خدا #هستی‌کاوی #فلسفه #کانت #هیوم #فلسفه_دین #الهیات
📺 چرا انسان «دیوها/خدایان/اجنه» را ساخت؟
— توضیح تکاملی (دگرگشتی)
(۱/۲)
🍂 این ویدئو به بررسی این امر می‌پردازد که چگونه و به چه عللی ممکن است تکامل، انسان‌ها را به باور به خدایان و موجودات ماوراءالطبیعی سوق داده‌باشد. گوینده استدلال می‌کند که این باورها، نتیجۀ مستقیمِ «مزیت تکاملی» نیستند، بلکه از «محصولات جانبیِ» ویژگی‌های شناختی هستند که برای بقا مفید بوده‌اند، مانند «تشخیص عاملِ هوشمندِ» به‌شکلی بیش‌فعال، نظریۀ ذهن، و غایت‌شناسی بیضابطه».
🍂 این کارکردهای ذهنی، انسان‌های اولیه را به درک نیت و هدف در دنیای اطرافشان سوق داد که به اعتقادات رایج در جهان و تاریخ دربارۀ خدایان و ارواح کمک کرد.
1️⃣ یکی از عملکردهای ذهنیِ کلیدی، «فرضِ "عاملِ هوشمند"» به‌شکلی بیش‌فعال بوده‌است، که وفق این مشخصه، انسان‌ها نسبت به شناسایی عوامل یا موجودات هوشمند در محیط خود، بسیار حساس هستند؛ حتی زمانی که هیچ‌چیزی وجود ندارد. این تمایل به اِعمالِ بیش از حد تشخیص خطر، به انسان‌ها کمک کرد تا زنده بمانند؛ زیرا افرادی که به تهدیدات احتمالی حساس بودند (مثلاً احتمال اینکه چیزی که می‌جنبد مار باشد، ولو در ۹۰ درصد موارد خطا می‌کردند)، احتمال زنده‌ماندن و طولانی‌تر زندگی کردن‌شان بیشتر از کسانی بود که حساسیت اضافی و غیردقیقِ چندانی نداشتند، و نتیجتا، همین دسته افراد، ژن‌های خود را با احتمال بالاتری منتقل می‌کردند.
🍂 برای درک بهتر موضوع، لازم است بدانید که مارها بزرگترین تهدید جانوری امروزی برای انسان هستند و مسئول حدود ۹۴۰۰۰ مرگ در سال هستند! آن را با تلفات ناشی از کوسه مقایسه کنید که در سال ۲۰۲۳ تنها ۱۴ مورد بود. اگر می‌خواستیم زنده بمانیم و عمر بلندتری داشته‌باشیم، توانایی تشخیص مارها برای ما بعنوان یک گونه، بسیار مهم بوده‌است. و همین امر توضیح می‌دهد که چرا نوزادان ۷ ماهه، نوعی واکنش مغزی به مارها نشان می‌دهند، حتی اگر قبلاً این حیوانات را ندیده‌باشند؛ یعنی احتمالا این روشن‌شدن هشدار درونی، نسبت به دیدن موجودی با ویژگی‌های یادشده، درون ماست و با آن به دنیا می‌آییم (افق رویداد، به‌نقل از نیچر).
🔻کورت گرِی و دنیل وِنجر در این باره نوشته‌اند:
خطر بالای به‌کارنبردن «فرض عامل هوشمند» و هزینه پایین تشخیص اشتباه در آن باعث شده است محققان پیشنهاد دهند که انسان‌ها یک «بخش بیش‌فعّال فرض عامل هوشمند» دارند، یک بخش شناختی که به‌سرعت رویدادهای محیط را به رفتار عوامل زنده نسبت می‌دهد.
«اگر صدای شاخه‌ای را در جنگل بشنوید، احتمال می‌دهید که فاعلی پشت آن است" که منجر به اجتناب از شکارچیان بالقوه‌ای می‌شود که به دنبال خوردن یا کشتن شما هستند».
«حتی اگر صدا ناشی از باد باشد، انسان‌های مدرن نیز همچنان تمایل دارند که صدا را به یک عامل هوشمند نسبت دهند. آنها این شخص را خدا می‌نامند».
📺 برخی از معابدِ هند (+)
— رواداری مذهبی، تفکیک هویت مذهبی و هویت ملی
🔸معمولا شیعیانِ حکومتی به جمعیت «راهپیمایی اربعین» و «مراسم عزاداری محرم» (که هر دو وام‌گیری‌های اساسی و شناسنامه‌دار از مسیحیت هستند (اینجا و اینجا) و نوعی بدعتِ اساسی خلاف آموزه‌ها و سنت پیامبر اسلام) بعنوان امری افتخارآمیز یاد می‌کنند و با حذف دیگری‌های مختلف جامعۀ متکثر ایرانی، بسادگی «ایرانی‌بودن» را معادلِ «شیعه‌بودن» جا می‌زنند و ادعا می‌کنند هویت ایرانی با هویت شیعی همبستگی غیرقابل گسست دارد و نمی‌توان هویت مستقلی برای انسانِ ایرانی، سوای مذهبی از مذاهب که دوره‌ای از تاریخ در آن رشد و نمو داشته، تعریف کرد.
🔸نمی‌خواهم چندان به آمارسنجی‌های متاخر (نظیر گمان و ایسپا) دربارۀ تنوع و تغییرِ باورها در ایران ارجاع بدهم، یا به حکومت توتالیتر، سوای روحانیت دیگری‌ستیز شیعه، که هر نوع دگرباوری (اعم از اهل سنت، مسیحی، بهایی، بودایی و مدرس مدیتیشن، ناباوران و...) را از رسانه‌های رسمی و غیررسمی حذف و سانسور کرده‌اند، و اگر کمترین نشانی از تبلیغ باورشان (ولو به‌صورت محفلی) ببینند، با شدیدترین برخوردهای امنیتی مواجه می‌شوند؛ و مدارس و دانشگاه‌ها را عملا مکان پروپاگاندای شبانه‌روزیِ باور فرقه‌ای خاص ساخته‌اند، ولو والدینی که فرزندان‌شان را به مدارس و دانشگاه‌ها می‌فرستند، عقایدی بشدت متفاوت از عقاید رسمی داشته‌باشند.
🔸فقط می‌خواهم به این نکته توجه بدهم که چگونه در هند، جمعیت‌های بزرگی از مردم، باورهایی دارند که از نظر عامۀ مذهبی ما نیز خرافی تلقی می‌شوند؛ پس نفسِ «جمعیت داشتن»، به‌معنای «حقانیت باور» نیست، و نشانۀ اینکه عقلانی‌ست که هویت یک کشور را با عقاید مذهب و فرقه‌ای خاص، ولو غالب، تعریف و تحدید کنیم.
🔸اما نکتۀ ستایش‌برانگیز دربارۀ هند این است که این تنوع باورها، بسادگی در کنار هم زیست می‌کنند و معابدشان برای قرون متمادی پابرجا مانده‌است، و دولت یا طبقۀ روحانی مذهبی خاص، وظیفۀ خود را حذف باوری خاص یا تحمیل باوری دیگر نمی‌داند؛ در عین حال که احتمالا مثل ایران، بودجه‌ای هم از اموال عمومی به مذهبی برگزیده اختصاص نمی‌دهد.
🗄پست مرتبط
📺 چرا مسیحیت و اسلام خدای زن ندارند؟
📺 برخی از معابد هند
📻 اعتقاداتِ غیرعقلانی در قرآن
📕پاسخ سوالی دربارۀ «تناسخ، مسیحیت و فلاسفۀ یونان»
.
#نقد_ادیان #جهان‌گردی
📺 زورخانه: عنکبوت جهنده (+)
🎙دکتر #شروین_وکیلی
🔸در مجموعه برنامه‌های زورخانه به تلفیق جانورشناسی و هنرهای رزمی می‌پردازم. یعنی با تمرکز بر رفتارشناسی جانوران و فنون رزمی سعی می‌کنیم درس‌هایی برای زندگی روزمره بیاموزیم. در این برنامه درباره‌ی گونه‌ی عنکبوت جهنده (Salticidae) و رفتارهای آن توضیحاتی می‌دهم.
.
#چیستا #حیوان‌دوستی #جانورشناسی
📺 ذهنیت غربی و شرقی چه تفاوت‌هایی با هم دارند و چه نتایجی داشته‌اند؟ (+)
.
#فلسفیدن #نقد_فرهنگ #غرب‌شناسی
📘منحرف‌های بنیادگرا
(۱/۲)
✍🏻#اسلاوی_ژیژک
🍂 تفسیرِ رایج از جنگِ روسیه و اوکراین این است که «جنگِ فرهنگ‌ها» است، درگیری‌ای میانِ لیبرالیسمِ غربی و اقتدارگراییِ سنتیِ روسیه. اما این دیدگاه به‌شدت گمراه‌کننده است. ولادیمیر پوتین به‌هیچ‌وجه یک سنت‌گرا نیست، بلکه صرفاً آخرین فرد است در سلسله‌ای از مدرنیزه‌کنندگانِ قاتلی که از ایوانِ مخوف و پترِ کبیر تا کاترینِ کبیر و استالین امتداد دارد.
🍂 زمانی که در اواخرِ دههٔ ۱۹۲۰ از استالین خواسته شد تا بلشویسم را تعریف کند، او آن را به‌مثابهٔ ترکیبی از تعهدِ روسی به یک آرمان و عمل‌گراییِ آمریکایی توصیف کرد. استالین پس از رسیدن به قدرت تلاش کرد تا دستاوردهایِ هِنری فورد (یکی از صنعتی‌سازانِ آمریکایی) را در سراسرِ اتحادِ جماهیرِ شوروی تقلید کند. بدین جهت نیز اقداماتی انجام داد که به‌طورِ بی‌رحمانه‌ای تمامیِ نشانه‌هایِ سنتِ روسی را محو می‌کرد، اقداماتی که از جملهٔ مهم‌ترین‌شان «جمعی‌سازیِ خشونت‌آمیزِ کشاورزی» بود.[1]
🍂 استالین یکی از بزرگترین ستایشگرانِ پترِ کبیر نیز بود، کسی که برایِ روسیه پایتختی جدید (سن‌پترزبورگ) در کنارِ دریایِ بالتیک ساخت تا ارتباطِ مستقیمی با اروپایِ غربی برقرار کند. اصلاحاتِ پتر با مقاومت از سویِ به‌اصطلاح کهن‌باوران مواجه شد، یعنی مسیحیانِ ارتدوکسِ شرقی که آیین‌ها و شیوه‌هایِ مذهبی‌شان به پیش از اصلاحاتی برمی‌گشت که پاتریارک نیکون از مسکو بینِ سال‌هایِ ۱۶۵۲ تا ۱۶۶۶ انجام داد. بسیاری از آن کهن‌باوران در نهایت مرگ را به سازش بر سرِ ایمان‌شان ترجیح دادند. در طولِ قرنِ هفده تا نوزده، هزاران نفر با خودسوزی جان‌شان را از دست دادند.
🍂 اوضاع در روسیه تنها با انقلابِ اکتبر واقعاً تغییر کرد؛ و حتی در آن زمان نیز، نخستین دولتِ شوروی شاملِ چندین شخصیتِ برجسته با پیشینه‌ای از کهن‌باوری بود. بلشویک‌ها به‌درستی این فرقه‌گرایان را نمایندگانِ یک اعتراضِ اجتماعی دیدند که مدت‌ها بود علیهِ رژیمِ تزاری ادامه داشت. کهن‌باوران همواره به اتحادِ کلیسا و دولت (که در واقع به‌معنایِ تبعیتِ کلیسا از دولت بود) بی‌اعتماد و بر این باور بوده‌اند که جماعتِ دینی بایستی به‌صورتِ یک سازمان‌دهیِ خودجوش از میانِ مردمِ عادی باقی بماند.
🍂 پس عجیب نیست که آزار و اذیتِ مذهبی‌ها در حکومتِ استالین شدت می‌گیرد، و انقیادِ کلیسایِ ارتدوکس توسطِ دولت همچنان تا به امروز ادامه دارد. پوتین در واقع کلیسا را برایِ اهدافِ سیاسیِ خودش بسیج کرده است.
🍂 به‌گفتهٔ پاتریارک کیریل از مسکو، روس‌ها نباید از جنگِ هسته‌ای بترسند، زیرا مسیحیان باید از پایانِ دنیا استقبال کنند. او در اواخرِ سالِ گذشته گفت:
«ما در انتظارِ بازگشتِ عیسی مسیح هستیم که با جلالی بزرگ خواهد آمد، شرارت را نابود خواهد کرد و بر تمامیِ ملت‌ها داوری خواهد نمود.»[2]
«این جامعه «یک مفهومِ مشترک، تعاونی و همبسته از کار» را توسعه داد… نوعی قدرتِ اجتماعی-عرفانی، مذهبی، کمک‌کننده، و جمعی، که از «انجمن‌هایِ برابری‌خواهانهٔ کمونیسمِ مسیحیِ اولیه» الهام گرفته بود، جایی که در آن هیچ گرسنه‌ای وجود نداشت. «همگی با هم کار می‌کردند. هیچ‌کس چیزی نداشت. همه بر رویِ خاک کار می‌کردند، همه زحمت می‌کشیدند. برداشت می‌کردند… این مالِ توست… این مالِ توست. هیچ‌کس بیشتر یا کمتر نداشت».
📘حرام‌زاده‌ها، ما هنوز زنده‌ایم!
✍🏻 #دامون_قنبرزاده
🍂 آخر جز با بدوبیراه و فحش، چه‌گونه می‌شود از این ویدیو نوشت؟ چه‌گونه می‌توان عمق تباه بودن این حرکت را با سر هم کردن کلمه‌ها و جمله‌های منطقی نشان داد؟ چه‌گونه می‌توان حرص نخورد؟ مهمان دعوت کرده‌اند به برنامه‌شان و در انتهای کار، به او کفن و آگهی ترحیمش را کادو داده‌اند! خب، من جز اینکه ادب و ادبیات را کنار بگذارم و بگویم: «خاااااک بر آن سرتان با این تفکر مرگ‌طلب»، چه چیزی می‌توانم بگویم؟ جز اینکه دو تا بدوبیراه نثار آن مجری بکنم، چه‌گونه می‌توانم آرام بشوم؟ اینجا دیگر ردیف کردن منطق و دلیل و برهان جوابگو نیست، اینجا باید فقط فحش داد!
🍂 باباجان! ما زنده‌ایم! ما می‌خواهیم زندگی کنیم. هر چه‌قدر هم که برای‌مان فضایی تاریک و سیاه ساخته‌اید اما ما انسانیم و دوست داریم باشیم و بسازیم و زندگی را تجربه کنیم. شما به چه جراتی به ما کفن و آگهی ترحیم هدیه می‌دهید؟ مثلاً می‌خواهید ما را با مرگ آشنا کنید و نتیجه‌هایی مانند «زندگی تهش اینه، پس کار بد نکنیم» بگیرید؟ نادان‌ها! برای فرستادن این پیام، نیازی نیست مرگ‌طلب باشید، باید زندگی‌طلب بود تا بتوان خوب بود و خوبی کرد. ما خواهان زندگی هستیم.
🍂 اصلاً می‌خواهم بدانم این‌همه این مزخرفات را در گوش ما فرو کردید، تهش چه شد؟ کجای جامعه درست شد؟ چه اتفاقی افتاد جز اینکه هر روز بیشتر فرو رفتیم؟ چه پیش آمد جز اینکه دزدها و فاسدها و خرابکارها هر روز بیشتر و بیشتر شدند؟ اصلاً یک چیز دیگر: من می‌خواهم هزار سال زنده باشم، شما بی‌جا می‌کنید می‌خواهید من را یاد مرگ بیندازید که بعدش برایم نتیجه‌گیری اخلاقی کنید! اصلاً به شما چه که می‌خواهید یاد مرگ را در ما زنده نگه دارید؟ فضولِ همه‌چیز هستید؟
🍂 حرکتِ شنیعِ این برنامه و دست‌اندرکارانش نشان می‌دهد که مردم یک کشور را چه‌گونه می‌بینند و چه‌گونه می‌خواهند. اما به سبک فیلم «پاپیون» باید رو به این برنامه و دست‌اندرکارانش فریاد بزنم: «فلان‌فلان‌شده‌ها! من هنوز زنده‌ام!»
.
#حکومت_اسلامی #آخوندیسم
📺 چرا مردان اخته می‌شدند؟ دلیل داوطلب شدن مردان چه بود؟ (+)
.
#آینه_تاریخ #تاریخ_ایران #قاجار #قاجاریه
📺 بررسی علمی و تاریخیِ ماشروم و توهم‌زاها (+)
.
#نقد_فرهنگ #زیست‌روان #چیستا
📺 ختنه و توجیه‌تراشی برایش😅
🗄پست مرتبط
📺 ختنۀ آمریکایی!
📺 مردی توضیح می‌دهد که چرا دستگاه جنسی‌اش را حذف کرد
📺 تیغ‌زنی به خود قبل از نبرد
📺 ورود سنگسار و ختنه به اسلام
📺 چرا مردان باید ختنه شوند؟
📻 خاستگاهِ سنتِ جاهلیِ ختنه
📻 ۱۴) اسطورۀ قربانی و آیین ختنه
📻 ۱۵) ختنه در مسیحیت و ورود آن به ایران
📕در باب ختنه
.
#نقدخند #استندآپ
📺 سوریه چطور به این وضع افتاد؟ (+)
— دلایل اقتصادی فروپاشی کشور سوریه
🔸امروزه وقتی اسم سوریه را می‌شنویم، یادِ جنگ، تروریسم، فقر، داعش، القاعده و بحران پناهندگی می‌افتیم، ولی سوریه‌ای که الان به این حال و روز افتاده، همیشه اینطوری نبوده‌است. یک زمانی سوریه یکی از زیباترین کشورهای خاورمیانه به حساب می‌آمد و مردمش از رفاه نسبتا خوبی برخوردار بودند.
.
#سیاست #اقتصاد #خاورمیانه #سوریه
🎧سایه و تربیت مذهبی
🎙 دکتر #محمد_عینی‌زاده
❓چرا به شکل ناخودآگاه از برخی انسان‌ها خوشمان نمی‌آید؟ چرا برخی از مذهبیون در مسئلۀ حجاب اینقدر خشن برخورد می‌کنند؟
@mohammad_eynizadeh
.
#زیست‌روان #روانکاوی #روانشناسی #تربیت #تربیت_مذهبی
🎧زوالِ جهانِ اسلام؛ یک پیش‌بینی (۱) (+)
✍🏻 #حامد_عبدالصمد
🖊#ب_بی‌نیاز
🎙ح. پرهام
🔻دربارۀ نویسنده
حامد عبدالصمد در سال ۱۹۷۲ در مصر زاده شد و در یک خانواده‌ای سنی پرورش یافته‌است. پدرش که سمت مفتی و امام یک مسجد در مصر را دارد، معلم اصلی او در تعالیم اسلامی بوده‌است.
او در کنار پدر تا ۱۲ سالگی بیش از نیمی از قرآن را از بر کرده بود. عبدالصمد در دانشگاه قاهره در رشته های زبان انگلیسی و فرانسوی تحصیل کرد و در سن ۲۳ سالگی به آلمان رفت و در دانشگاه آگسبورگ به تحصیل در رشته علوم سیاسی مشغول شد و آن را با موفقیت به پایان رساند.
نخستین کتاب او «وداع من با آسمان» نام دارد که یک بیوگرافی است. او در این کتاب در کنار پرداختن به حوادث زندگی خصوصی اش به فرآیند روی آوری خود از دین به علم نیز پرداخته است.
کتاب «زوال جهان اسلام - یک پیش بینی» مجموعه‌ای است از تجربیات تاریخی و ارزیابی‌های شخصی نویسنده. موضوع اصلی این کتاب نه زوال اسلام به عنوان یک دین به‌طور کلی، بلکه زوال اسلام به عنوان یک ایدئولوژی سیاسی است.
.
#حکومت_اسلامی #اسلام #بنیادگرایی
🎧جنگ پیش‌دستانه با آمریکا، تکلیف چیست؟ وقت زیادی نمانده! (+)
🔸دکتر #مهدی_مطهرنیا در واکنش به ادعای مطرح‌شده توسط حسین شریعتمداری پیرامون پیشنهاد مذاکره با آمریکا، این ایده را به‌سان نظریه‌ای ساده‌لوحانه و بازتابی از ناکارآمدی افرادی دانست که به چنین طرح‌هایی دل می‌بندند.
🔸هر مذاکره‌ای بر پایۀ محیط بی‌اعتمادی‌ست و کسانی که از بی‌اعتمادی به کشوری خاص می‌گویند و آن را دلیل مخالفت با مذاکره می‌گویند، یعنی الفبای سیاست را نیز نمی‌دانند
.
#حکومت_اسلامی #بین‌الملل
📺 آیا براهین وجود خدا قانع‌کننده‌اند؟ (+)
— نقدِ کانت و هیوم بر برهان علیت
🎙#اشکان (کانالِ یوتیوبِ «ashkansal">فلسفه و دانش»)
🔸در این کلیپ به بررسی براهین وجود خدا از دیدگاه دو فیلسوف بزرگ، ایمانوئل کانت و دیوید هیوم، می‌پردازیم. این دو فیلسوف نقدهای مهمی به براهین سنتی وجود خدا داشته‌اند که تأثیر زیادی بر فلسفه دین گذاشته‌اند و ما قصد داریم این دیدگاه‌ها را به زبانی ساده‌تر بررسی کنیم.
🔸ابتدا به نقد کانت بر برهان کیهانی‌شناختی می‌پردازیم. کانت در کتاب "سنجش عقل محض" می‌گوید که:
هر برهانی که به علیت تکیه می‌کند، نمی‌تواند از محدوده جهان حسی و تجربی ما فراتر برود.
مفهوم علیت فقط در دنیای تجربه ما معنی دارد و نمی‌توان آن را برای چیزی خارج از آن، مثل خدا، به کار برد.
این محدودیت‌ها باعث می‌شوند که هرگونه استنتاج متافیزیکی درباره وجود خدا با مشکلات جدی روبرو شود و نتوانیم به نتیجه‌ای قطعی برسیم.
ایدۀ "هستیِ ضروری"، همانطور که فیلسوفانی مانند آنسلم و لایب‌نیتس مطرح کرده‌اند، پر از ابهام است.
هیچ چیزی در تجربه‌های ما وجود ندارد که نشان دهد وجود چیزی، از جمله خدا، به‌طور ضروری باشد. به بیان ساده‌تر، همه باورهای ما دربارۀ وجود چیزها، بر اساس "تجربه و مشاهده" است و نمی‌توان گفت که چیزی لزوماً باید وجود داشته‌باشد.
تشبیه جهان به یک ماشین یا ساعت، که نیاز به یک سازنده هوشمند دارد، نادرست است.
این تشبیه‌ها بیشتر محدودیت‌های ذهن ما را نشان می‌دهند که سعی می‌کند با استفاده از تجربیات محدود خود، به درکی از جهان برسد.
این نوع براهین، به دلیل استفاده از قیاس‌های ضعیف، نمی‌توانند دلیل محکمی برای اثبات وجود خدا باشند.
🗄پست مرتبط
📻 برهان علیت و مسألۀ شر
📻 مناظره‌ای درباب «برهان نظم»
📺 چرا انسان «دیوها/خدایان/اجنه» را ساخت؟
.
#فلسفیدن #نقد_ادیان #اثبات_خدا #هستی‌کاوی #فلسفه #کانت #هیوم #فلسفه_دین #الهیات
📺 چرا انسان «دیوها/خدایان/اجنه» را ساخت؟
— توضیح تکاملی (دگرگشتی)
(۲/۲)
3️⃣ "غایت‌شناسی بیضابطه" به این گرایش اشاره دارد که هر چیزی را دارای هدف یا قصدی فرض کنیم که یک «میانبر ذهنی»ست که برای بقا در تاریخ تکاملی ما مفید بود. این تفکر غایت‌شناختی برای ارزیابی سریع عملکرد اشیاء یا پدیده‌های طبیعی مفید است، مانند تشخیص اینکه «ابرها برای باران باریدن هستند» یا «حیوانات درنده برای آسیب زدن خلق شده‌اند» و «حیوانات اهلی برای خورده‌شدن توسط انسان‌ها خلق شده‌اند» یا «زنان برای لذت و فرزندآوریِ مردان خلق شده‌اند». در حالی که تفکر غایت‌شناختی به بقا کمک می‌کند، با این تصور که انسان‌ها در پس همه چیز، از جمله جهان طبیعی، «هدف» و «موجوداتی قصدمند» نهفته است، به باورهای مذهبی نیز منجر می‌شود.
🍂 غایت‌شناسی بیضابطه گرایش به فرض این است که هر چیز برای هدف یا قصدی خاص وجود دارد:
ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند
تا تو نانی به کف آریّ و به غفلت نخوری
همه از بهر تو سرگشته و فرمانبردار
شرط انصاف نباشد که تو فرمان نبری
داشتن یک توضیح علمی برای پدیده‌های ذهنی، ضرورتا به این معنی نیست که ما باید از اعتقاد به آنها دست برداریم. "فرض کنید علم یک توضیح قانع‌کننده برای اینکه چرا من فکر می‌کنم همسرم مرا دوست دارد ارائه می‌دهد - آیا باید دیگر باور نکنم که او مرا دوست دارد؟"
🗄پست مرتبط
📻 اسپینوزا و خطای غایت‌انگاری
📕و تو چه می‌دانی جن چیست؟
| بخش یک | بخش دو
📺 روانکاویِ «ذهنِ خرافه‌گرا»
📺 روانکاویِ «شبه‌علم»
📺 حرز جواد همه‌کاره(!) و آخوند بهجت
📺 جنِ عاشق یا جنِ خارش؟
👳🏿♂️پنج خانه‌ای که در آن جن وجود دارد
📺جن‌گیری با عرفان حلقه
📺 جن‌گیری از دختری جوان و فاجعۀ دخالت دین‌بانان در امور پزشکی
.
#چیستا #نقد_ادیان #زیست‌روان #تکامل #علم #علمی #خدایان #دین‌شناسی #تاریخ_ادیان #فرگشت
📺 معبدی که موش‌ها را می‌پرستند (+)
🔸کلمۀ «پرستش» البته در زبان رایج ما گمراه‌کننده است. پرستش بمعنای «عبادت بمثابه خدا» نیست آن‌گونه که عوام می‌فهمند؛ بلکه از واژۀ «پرستاری» می‌آید و بمعنای احترام و حرمت‌نهادن است، به آنچه که معمولا بعنوان نمادی از زندگی/امر قدسی دانسته می‌شود: حال چه آتش باشد که زندگی بدان وابسته است، چه گاو، چه آلت مردانه/زنانه.
🔸باورها به همین سادگی شکل می‌گیرند. انسان حیوانی باورمند است و با باور به یک‌سری امور مشترک بنا به جغرافیا-تاریخی خاص، نوعی از نظم و همبستگی اجتماعی را کسب می‌کند.
🔸آیا باور به «سخن‌گفتن مورچه و هدهد و حکمرانی سلیمان بر باد و اجنه، یا اینکه فلان قبر شفا می‌دهد»، عقلانی‌تر از باور معتقدان به این معبد خاص است؟ فقط چون نسبت به موش حس چندش بیشتری می‌کنیم؟ یا باور به تناسخ میان اطرافیان ما کمتر رایج است و برای ارتباط اجتماعی و بقا، نیازمند دانستن ظرائف آن و باور به آن و مثلا تیک‌زدنِ «اعتقاد و التزام عملی به باور مترقیِ تناسخ» نداشته‌ایم؟
🗄پست مرتبط
📕دربارۀ «تناسخ، مسیحیت و فلاسفۀ یونان»
📻 اعتقاداتِ غیرعقلانی در قرآن
.➖➖➖
#نقد_ادیان #جهان‌گردی
🎧اعتقاداتِ غیرعقلانی در قرآن
— چرا عقل و دین سازگار نیستند؟ (+)
🎙 #شبگرد و #فردزیلا
🔸در این برنامه به بررسی مواردی از اعتقادات خرافی که در قرآن وجود دارند، می‌پردازیم. این موارد را با دیدگاه علمی و منطقی تحلیل می‌کنیم و نشان می‌دهیم که چگونه این باورها، با عقل و منطق سازگار نیستند.
🔸هدف ما از این بررسی، نقدی بی‌پرده و بی‌طرفانه بر برخی از اعتقادات مذهبی است که به عنوان حقایق مقدس پذیرفته شده‌اند. اگر به دنبال یک بحث چالشی درباره رابطه بین دین و عقل هستید، این برنامه را از دست ندهید.
🗄پست مرتبط
📕ملکۀ سبا، قرآن و فلسفۀ یونان
📻 بی‌احترامی سلیمان به اسب‌ها و عواقب آن
📻 مسموم‌سازی ذهن از کودکی
📺 حرز جواد همه‌کاره(!) و آخوند بهجت
📺 جنِ عاشق یا جنِ خارش؟
👳🏿♂️پنج خانه‌ای که در آن جن وجود دارد
📺جن‌گیری با عرفان حلقه
📺 جن‌گیری از دختری جوان و فاجعۀ دخالت دین‌بانان در امور پزشکی
📺 روانکاویِ «ذهنِ خرافه‌گرا»
📺 روانکاویِ «شبه‌علم»
📕و تو چه می‌دانی جن چیست؟
| بخش یک
| بخش دو
.
#تفکر_انتقادی #نقد_قرآن #خرافات
📘برخی نکات درباره‌ی آتش‌سوزی کالیفرنیا
۱. «انسان‌دوستیِ» اسلامگراها و چپ‌ها به این سبکه که خیلیاشون علنا ذوق کردن که آخییییش! آه مظلومان غزه گرفت و امپریالیسم «کارما» پس داد! گوگولی‌های انسان‌دوست جذاب.
۲. خیلی از ویدیوها و عکس‌های منتشر شده، فیک هستن و با هوش مصنوعی درست شدن.
۳. تا الان بعد از چند روز آتش‌سوزی گسترده، ۱۱ کشته داشتن! تلفات مراسم تشییع جنازۀ ق.س در سال ۱۳۹۸، بیش از ۶۰ کشته بجا گذاشته‌بود! کسایی که چنین حماسه‌ای رو در مدیریت یک مراسم ساده رقم زدن، بهتره درباره‌ی مدیریت تز صادر نکنن!
۴. من که ایران نیستم، ولی عزیزان لطفا توجه کنید: یک زلزلۀ شدید توی تهران، جهنمی آخرالزمانی بپا می‌کنه. ماجرا فقط آوار و خرابی ساختمون‌ها نیست. پیامدهاش خیلی وسیع‌تره. درباره‌ی اينکه چه سلسله‌اتفاقاتی با یک زلزله‌ی شدید توی تهران میتونه بیافته، بخونید. از متخصصان معتمد پرس‌وجو کنید. اگر روزی چنین اتفاق مهیبی افتاد، براش از جهات مختلف آماده باشین.
پیج «ایران اولوشن»
.
#حکومت_اسلامی #نقد_فرهنگ
📘منحرف‌های بنیادگرا
(۲/۲)
✍🏻#اسلاوی_ژیژک
🍂 کانودوس جایی بود برایِ پناه‌گرفتن از پول، مالکیت، مالیات، و ازدواج، و نه به‌دلیلِ تنش‌هایِ درونی‌اش، بلکه به‌دستِ نیروهایِ مسلحِ دولتِ «پیشرفته» و سکولارِ برزیل فروپاشید و نابود شد. کانودوس جایی بود که قربانیانِ پیشرفتِ تاریخی در آن فضایی برایِ خود یافته بودند. در واقع آرمان‌شهر برایِ لحظه‌ای کوتاه وجود داشت، و این برایِ مدرنیزه‌کنندگان قابلِ تحمل نبود وگرنه چگونه می‌توان کشتارِ همهٔ ساکنانِ کانودوس، از جمله زنان و کودکان، را توضیح داد؟ نفسِ یاد و خاطرهٔ آزادی بایستی محو می‌شد.
🍂 استدلالِ بدیهی‌ای که در مخالفت با دفاع از کانودوس مطرح می‌شود این است که با پروژه‌هایِ بنیادگرایِ مذهبی‌ای همچو دولتِ اسلامی تفاوتی ندارد. اما یک تمایزِ روشن میانِ این دو وجود دارد: کانودوس آشکارا پذیرایِ دیگری بود، اما دولتِ اسلامی — مانندِ تمامِ بنیادگرایانِ دینی — چنین عمل نمی‌کند.
🍂 اگر «بنیادگرایانِ» امروزی صادقانه بر این باورند که راهشان را به‌سویِ حقیقت یافته‌اند، چرا این اندازه از سمتِ غیرمؤمنان احساسِ خطر می‌کنند؟ هرچه نباشد، وقتی یک بودایی با لذت‌پرستانِ غربی روبه‌رو می‌شود، نه تحریک می‌شود و نه نیاز دارد آنها را محکوم کند؛ او فقط سرش را به‌نشانهٔ تأسف از جست‌وجویِ خودویرانگرانهٔ آنها برایِ خوشبختی تکان می‌دهد.
🍂 اما شبه‌بنیادگرایان به زندگیِ گناه‌آلودِ غیرمؤمنان وسواس دارند، چرا که این گناهان بازتابی از وسوسه‌هایِ خودشان است. برخلافِ کسانی که حقیقتاً ایمان دارند، شبه‌بنیادگرایان به‌جایِ اینکه دل‌شان به حالِ کسانی که امیالِ خود را ارضاء می‌کنند بسوزد، به آنها حسادت می‌ورزند.
🍂 آنجا که راهبانِ تبتی تبت را «مرکزِ جهان و قلبِ تمدن» می‌دانند،[3] تمدنِ اروپایی به‌طورِ قطع خارج از مرکز قرار گرفته است. اما آرزویِ مرکزیِ ما این است که نوعی حکمتِ نهایی و آگالمایِ[4] پنهانی یا گنجِ روحانی که بسیار پیش‌تر از دست داده‌ایم را دوباره بازیابیم. استعمار هیچگاه صرفاً دربارهٔ تحمیلِ ارزش‌هایِ غربی بر دیگران نبوده است؛ بلکه جست‌وجویی برایِ بازیابیِ خلوصِ روحانیِ ازدست‌رفته نیز بوده است. این داستانی به‌قدمتِ خودِ تمدنِ غربی است: برایِ یونانیانِ باستان، مصر انبارِ اسطوره‌ایِ حکمتِ باستانی بوده است.
🍂 در جوامعِ خودِ ما، تفاوتِ میانِ بنیادگرایانِ اصیل و بنیادگرایانِ منحرف این است که گروهِ اول (مانندِ آمیش‌هایِ آمریکایی) با همسایگانِ خود کنار می‌آیند، چرا که آنها نگرانِ دنیایِ خودشان هستند و نه آنچه که دیگران انجام می‌دهند. اما بنیادگرایانِ منحرف، برعکس، از احساساتِ دوسویهٔ خود رنج می‌برند و به‌طورِ همزمان هم از گناهکاران وحشت دارند و هم به آنها حسادت می‌ورزند — ترکیبی ناپاک که آنها را به‌سویِ اعمالِ خشونت‌آمیز سوق می‌دهد، چه بمب‌گذاری‌هایِ تروریستی باشد و چه حملاتِ بی‌رحمانه.
🍂 رژیمِ پوتین هیچ اشتراکی با یک روحانیتِ اصیلِ روسی که مدرن‌سازیِ اروپایی را ردّ می‌کند، ندارد. اوراسیایِ خیالیِ پوتین صرفاً واژه‌ای است برایِ مشروعیت‌بخشیدن به پروژهٔ مدرنیزاسیونِ نامشروع‌اش. به همین دلیل است که ما نباید روسیه را کشوری عمیقاً محافظه‌کار و سنتی بدانیم که الی الابد از مدرنیّت جدا افتاده است. هرچه نباشد، روحانیتِ روسی‌ای که در کهن‌باوران تجسم یافته است، قدرتِ دولتیِ اقتدارگرا را ردّ می‌کند. برایِ شکست‌دادنِ منحرف‌هایی که اکنون در کرملین حکمرانی می‌کنند، این روحانیت باید دوباره بیدار شود.
توضیحات
[1] این عبارت به سیاستی اشاره دارد که در آن، مزارع و زمین‌هایِ خصوصیِ کشاورزان در اتحادِ جماهیرِ شوروی با زور مصادره شد و به مزارعِ اشتراکی یا دولتی تبدیل شد. این اقدام با هدفِ افزایشِ تولیدِ کشاورزی و تأمینِ موادِ غذایی برایِ صنعتی‌سازیِ کشور انجام شد، اما اجرایِ این سیاست با خشونت و سرکوبِ شدید همراه بود. کشاورزانِ بسیاری که با این سیاست مخالفت کردند، به کارِ اجباری فرستاده شدند، کشته شدند یا از گرسنگی جان باختند. یکی از نتایجِ این سیاست، قحطیِ بزرگِ اوکراین (هولودومور) در سال‌هایِ ۱۹۳۲ و ۱۹۳۳ بود که میلیون‌ها نفر در اثرِ آن جان باختند. (مترجم)
[2] لینک
[3] Orville Schell, Virtual Tibet: Searching for Shangri-La from the Himalayas to Hollywood (New York: Henry Holt, 2000).
[4] آگالما واژه‌ای یونانی است که به‌معنایِ «گنج» یا «هدیهٔ مقدس» است و در فلسفه و اساطیرِ یونانی به چیزی ارزشمند و پنهان اشاره دارد که معمولاً نمادِ حقیقت یا حکمتِ روحانی است. آگالما در تفکرِ ارسطو به‌معنایِ یک شیءِ مقدس یا گنجینهٔ معنوی است که به‌شکلی نمادین به روحِ انسان تعلق دارد، اما ژیژک در معنایِ «ابژهٔ a» بدان اشاره دارد.
🖊#ترجمه: حسین متقی
@philosophyinthetoilet
.
#سیاست #نقد_چپ #روسیه #بنیادگرایی #سنت‌گرایی
📺 چرا نازی‌ها (سوسیالیست‌های ملی‌گرا) چپ‌گرا بودند؟
🔸در این برنامه نگاهی داریم به تحلیلی از راین مک‌میکن (سردبیر میسز وایر) و آسترین (کارشناس علوم سیاسی) دربارۀ اینکه سوسیالیست‌های ملی‌گرا، نه‌تنها دشمن چپِ انقلابی نبودند، بلکه خودشان هم چپ بودند و صرفاً به نوع متفاوتی از تمامیت‌خواهی چپ‌گرای لنینیستی مقید بودند.
🗄پست مرتبط
📻هویت ملی و دشمنان آن
📕فاشیسم از کجا آمد؟
📕استبدادخواهی در لوای تجددخ
.
#نقد_چپ #سوسیالیسم #نازیسم #هیتلر #ناسیونالیسم