کانال رسمی نشر نایش هدف اصلی «نشر نایش» انتشار کتابهای مرتبط با سنجشگرانهاندیشی و تفکر انتقادیست
💢 تفکر تداعیگرانه چیست؟
♻️ تفکر تداعیگرانه اندیشیدنی که در آن انگارهها، خاطرهها، تجربهها، یا احساسات به دلیلهای مختلف (که لزوماً «منطقی» نیستند) در ذهن به هم پیوند میخورند.
♻️ بخش زیادی از اندیشیدنِ انسانها بالطبع تداعیگرانه است. این بدان معناست که ذهن بسیاری از انگارهها را به یکدیگر وصل میکند اما نه بدین سبب که میانشان پیوندی «منطقی» وجود دارد، بلکه بدین سبب که، این انگارهها، به دلیلهای گوناگون، ما را به یاد یکدیگر میاندازند؛ برای مثال، به این دلیل که آنها را در یک زمان تجربه کردهایم. به این ترتیب، اگر در گذشته چندین بار به خاطرِ «محکم بستنِ در» تنبیه شده باشیم، در این صورت ممکن است محکم بسته شدنِ در برای ما تداعی کنندهی ترس از تنبیه شدن باشد.
♻️ ذهن ما آکنده از تداعیهایی است که در تجربهی ما به یکدیگر پیوند خوردهاند. تداعی ممکن است به این صورت باشد: «این من را به یادِ آن میاندازد، و آن من را به یاد آن میاندازد، و آن من را به یادِ آن میاندازد، و آن نیز من را به یادِ چیزی دیگر میاندازد.» برای مثال، صدای شجریان من را به یادِ روزهای گرم تابستان میاندازد، روزهای گرم تابستان من را به یادِ فوتبال میاندازد، فوتبال من را به یادِ فردی میاندازد که زمانی مربیِ فوتبالم بوده است و این تداعیها همین طور ادامه پیدا میکنند. ذهن انسان، به طور طبیعی، به اندیشیدنِ تداعیگرانه، بیضابطه، و مهارنشده تمایل دارد، نه اندیشیدنِ غایتمند، ربطدار، و درست. البته تفکر تداعیگرانه نیز همیشه نامناسب نیست؛ بعضی وقتها ممکن است مناسب باشد؛ برای مثال، هنگامی که میخواهیم به زمان یا مکانی در گذشته برویم یا صرفاً میخواهیم به ذهنمان استراحت دهیم و تداعیهای لذتبخش را تجربه کنیم. اما تفکرِ تداعیگرانه که غالباً ناخودآگاه است میتواند مشکلاتی را هم ایجاد کند. فرض کنید شخصی که در دوران کودکی من را آزار میداده لحن صدای خاصی داشته است. در این صورت ممکن است من، با دقت به احساسات خودم، متوجه شوم که (ناخودآگاه) از شخصی بدم میآید و دلیلش هم این است که لحن صدایش شبیه فردی است که در کودکی من را آزار داده است.
♻️ اندیشهی سنجشگر، هنگامی که میخواهد به مسائلِ مهم بپردازد، به جای آنکه به اشارهها و نشانههای تصادفیِ ذهن تکیه کند، اندیشیدنِ خودش را به نحو حساب شده به امورِ واضح، درست، ربطدار، بنیادی، و معقول معطوف میکند. تسلطِ بر تداعیها و توجهِ دقیق به زمانهایی که تداعیهای نامناسب رخ میدهند برای او ارزشمند است.
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 تحلیل نقادانهی اندیشه
(دورهی چهارجلسهای، بر اساس نظریهی ریچارد پل)
♻️ مدرس: مهدی خسروانی (مترجم و پژوهشگر در زمینهی تفکر نقادانه)
📚 آثار منتشرشده و در دست انتشار مدرس دوره
🔰 محتوای دوره:
▪️ چیستی تفکر نقادانه
▪️ تحلیل اندیشه
▪️ نقد اندیشه
▪️ فعالیت کارگاهی
⏱ زمان جلسات: جمعهها ساعت 20، در اسکایروم
شهریهی دوره: 150 هزار تومان برای چهار جلسه
👈 تماس برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام:
@Mkhosravani یا @mitrasalarimehromah
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
♦️ استقلال فکری چیست؟
✅ استقلال فکری / در برابرِ دنبالهروی فکری
استقلال فکری یعنی اینکه، با عقلمان، کنترلِ باورها، ارزشها، و استنتاجهای خودمان را در دست بگیریم. آرمان سنجشگرانهاندیشی این است که افراد یاد بگیرند خودشان به جای خودشان بیندیشند و زمام فرایندهای فکریشان را در دست بگیرند. استقلال فکری مستلزمِ این است که شخص تعهد داشته باشد که باورها را بر اساس دلیل و شاهد تحلیل و ارزشگذاری کند؛ هنگامی که عقل حکم میکند بپرسد، هنگامی که عقل حکم میکند باور کند، و هنگامی که عقل حکم میکند تأیید کند.
🔺 برگرفته از کتاب «مفهومها و ابزارهای تفکر نقادانه/نوشتهی ریچارد پل و لیندا الدر/بازنویسی: مهدی خسروانی/ناشر: نشر نو
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 دیدگاه فروید دربارهی دین
♻️ فروید معتقد بود که ساختمان ذهن، و تحول شخصیت انسان، به تعارضهای درونی عمیقی منجر میشوند که همواره ماهیت جنسی دارند (البته باید توجه داشت که وقتی فروید از واژهی جنسی استفاده میکند مقصودش میل به تنآمیزی نیست.) ذهن، برای رفع چنین آسیبهایی، آنها را در ذهن ناآگاه حبس میکند. این «حبسکردن» موفقیتآمیز نیست و آسیب بعداً بار دیگر به صورت دین پدیدار میشود.
♻️ فروید روی بیماران مبتلا به هیستری کار کرده بود و همین فعالیت او را به این نتیجه رساند که ذهن، علاوه بر بخشهای آگاه، بخشهای ناآگاهی نیز دارد که در شرایط عادی نمیتوانیم به آنها دسترسی پیدا کنیم.
♻️ کاری که فروید روی بیماران مبتلا به هیستری انجام داد ثابت کرد که خاطرههای ناخوشایندی که در بخش ناآگاه انباشته شدهاند میتوانند بعداً به صورت رفتار هیستریک ظاهر شوند. این امر غالباً به صورت اختلالهای وسواسی فکریـعملی همچون شستن وسواسگونهی دست نمودار میشود.
♻️ فروید چگونه این امر را به دین ربط داد؟ او متوجه شد که میان رفتار بیمارانش در قبال منبع وسواس و رفتار افراد مذهبی در قبال آنچه میپرستند شباهتهایی وجود دارند. او دریافت که، برای مثال، هر دو گروه رفتار آیینی بسیار خاصی را انجام میدهند. در هر دو مورد، این رفتارهای آیینی برای کسی که آنها را انجام میدهد سرشار از معناهای نمادیناند، در حالی که برای دیگران کاملاً بیمعنا به نظر میرسند. در هر دو مورد، کوتاهی در انجام یک عمل خاص به احساسِ گناه شدیدی منجر میشود که برای دیگران قابل فهم نیست و، در هر دو مورد، افراد با متعَلَقِ توجه خودشان برخوردی همراه با دوسودایی دارند (یعنی نسبت به آن احساسها و نگرشهای متعارض دارند).
فروید از این مطلب نتیجه گرفت که دین صورتی از رفتار رواننژندانه است که، همچون هیستریهای دیگر، معلول آسیبهایی است که در اعماق روان وجود دارند. ویژگی محوری، و شاید تکاندهندهترین ویژگی سخن فروید، این است که آسیب مورد بحث همواره ماهیت جنسی دارد. او در کتاب خاستگاهشناسی هیستری میگوید:
در زیر همهی هیستریها یک یا چند تجربهی جنسی پیش از موقع وجود دارد؛ تجربههایی که به نخستین سالهای کودکی بازمیگردند.
♻️ دلیلش این بود که، از دید فروید، رانهی جنسی، یا لیبیدو، بنیادیترین تمنای بدن است و، به همین سبب، بیشترین قابلیت را برای ایجاد مشکلات روانشناختی در خلال تحول فرد دارد.
♻️ آسیبی که در پس رفتار رواننژندانه قرار دارد نتیجهی مشکلات موجود در تحول جنسی کودک است. مشکل اصلی مربوط به آن چیزی است که فروید عقدهی ادیپ مینامد. در حالی که کودک شیرخوار تنها به توجه مادرش خو دارد، هنگامی که لیبیدو به اندامهای جنسی منتقل میشود رقیبی به شکل پدر وجود دارد. احساسهای حسادت و نفرت شدید با احساس احترام و ترسی که از قبل نسبت به پدر وجود داشته ترکیب میشود. به این ترتیب، پدر با دوسودایی نگریسته میشود. [به عبارت دیگر، کودک احساسهای دوگانه و متعارضی به پدر پیدا میکند.]
♻️ این تمایل به تملک مادر و دوسودایی نسبت به پدر همان عقدهی ادیپ است. فروید در ادامه میگوید «در شرایط تمدن ما چنین چیزی به طور حتم پایانی هولناک دارد». کودک که نمیتواند خواستههایش را تحقق بخشد این تعارض را به اعماق ذهن ناآگاه واپس میراند.
♻️ البته سازوکار واپسرانی تنها تا حدودی کارایی دارد. در حالی که ممکن است به نظر برسد که میل یا رویداد واپسرانده مدتهاست فراموش شده است، ذهن همچنان برای جلوگیری از پدیدارشدن آن میل یا رویداد در بخش آگاه ذهن در تلاش است. در نتیجهی این تعارض، رویداد یادشده به صورت دردنشانهای رواننژندانه بروز میکند. یکی از این دردنشانها دین است که فروید آن را «رواننژندیِ وسواسیِ فراگیر نوع بشر» مینامد.
📚 برگرفته از فصل «چالشهای روانشناسی و جامعهشناسی برای باور دینی» از کتاب «درآمدی نقادانه به فلسفهی دین»
✍️ نویسندگان: آن جوردن، نیل لاکیِر، ادوین تیت
✍️ مترجم: مهدی خسروانی
📚 ناشر: نشر نی
↙️ برای خرید اینترنتی کتاب با ارسال رایگان به سراسر کشور اینجا را کلیک کنید.
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 چیستی مغالطه و اهمیت مغالطهشناسی در زندگی روزمره و آکادمیک.
📍 برگزار کننده: آکادمی مارزوک
👤 سخنران: مهدی خسروانی
🕒 زمان: چهارشنبه 16 تیرماه؛ ساعت 22 به وقت تهران (19:30 بهوقت اروپا).
🔗 لینک حضور:
https://t.me/joinchat/T4GheNxdawdPxIzJ
📢 کانالِ آکادمی: @marzockacademy
🔸 اینستاگرام آکادمی:
www.instagram.com/marzockacademy
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
📚📚 فهرست و لینک تهیهی اینترنتی کتابهای منتشرشده و در دست انتشار ادمین کانال
1️⃣ اندیشیدن؛ گام نخست در تفکر نقادانه، نوشتهی نایجل واربرتن، انتشارات علمی و فرهنگی (چاپ تمام)
2️⃣ واضح اندیشیدن؛ راهنمای تفکر نقادانه، نوشتهی ژیل لوبلان، نشر گمان (چاپ تمام. چاپ دوم با عنوان «شفاف اندیشیدن» توسط «نشر نو» در دست انتشار است)
3️⃣ مفهومها و ابزارهای تفکر نقادانه، نوشتهی ریچارد پل و لیندا الدر، نشر نو (لینک خرید اینترنتی)
4️⃣ تفکر نقادانه و خلاقانه، نوشتهی ریچارد پل و لیندا الدر، نشر نو (لینک خرید اینترنتی)
5️⃣ مغالطههای پرکاربرد، نوشتهی ریچارد پل و لیندا الدر، نشر نو (لینک خرید اینترنتی)
6️⃣ چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانهها تشخیص دهیم، نوشتهی ریچارد پل و لیندا الدر، نشر نو (لینک خرید اینترنتی)
7️⃣ فلسفهورزی دربارهی دین؛ درآمدی نقادانه به فلسفهی دین، نوشتهی آن جوردن و دیگران، نشر نی (لینک خرید اینترنتی)
8️⃣ مفاهیم اخلاقی، نوشتهی یولیوش کووشی، انتشارات علمی و فرهنگی (لینک خرید اینترنتی)
9️⃣ دربارهی شر؛ مجموعهی مقالات دربارهی مسئلهی شر و وجود خدا، نشر طه (یکی از مترجمان) (لینک خرید اینترنتی جلد اول؛ جلد دوم)
🔟 تفکر نقادانه دربارهی مسائل اخلاقی، نوشتهی ریچارد پل و لیندا الدر، در دست انتشار توسط نشر نو
1️⃣1️⃣ معیارهای قابلیت در تفکر نقادانه، نوشتهی ریچارد پل و لیندا الدر، در دست انتشار توسط نشر نو (ویراستار)
2️⃣1️⃣ تفکر نقادانه برای کودکان، در دست انتشار توسط نشر نو
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 کتاب «ذهن و جهان» منتشر شد
♻️ مسئله ذهن و جهان یکی از مسائل اساسی متافیزیک است که شاید بتوان تاریخ فلسفه را بر اساس آن روایت کرد؛ جهان خارج چگونه در برابر ذهن انسان ایستاده؟ آیا مستقل از ذهن ماست یا وابسته به آن؟ هیلاری پاتنم، فیلسوف تحلیلی معاصر، به این مسئله پرداخته و نظریهای تحت عنوان رئالیسم درونی ارائه کرده است که نه ذهن را آینهای منفعل در برابر جهان میبیند و نه جهان را برساختهی ذهن؛ بل این دو را درهمتنیده میداند و میگوید: «ذهن و جهان در کنار یکدیگر ذهن و جهان را سر و شکل میدهند.» کتابِ حاضر روایت رئالیسم درونی است.
✍🏾 نویسنده: حامد قدیری
📚 ناشر: طه: https://ketabtaha.com/?p=62661
♻️ برای خرید کتاب با تقدیمیهی نویسنده اینجا را کلیک کنید
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
♻️ تشخیص سوگیری و تبلیغات در رسانههای داخلی و بینالمللی هنریست که فراگیریاش نیاز به زمان زیادی دارد. ولی این هنریست که در آزادی، صداقت، و مسئولیتپذیریِ فکری نقش اساسی دارد. این کتاب کوچک گام اولیهایست در جهتِ اینکه گزارشهای خبری را بیشتر مورد ارزیابی و تحلیل فکری قرار دهیم. هر چه این هنر را بیشتر کسب کنیم، ریزش پوستههای تفکر قوممحورانه و شستشوی مغزی را بیشتر تجربه میکنیم.
♻️ البته، در نهایت، هر کدام از ما خودش باید تصمیم بگیرد که چه چیزهایی را باور کند و چگونه عمل کند. میتوانیم این کارها را سنجشگرانه یا غیرسنجشگرانه، به صورت عقلانی یا غیرعقلانی، و خودمحورانه یا منصفانه انجام دهیم. میتوانیم بی سر و صدا به شرطیسازی اجتماعی و ایدئولوژیای که با آن همراه است تسلیم شویم، یا دانسته و آگاهانه تصمیم بگیریم که رشد کنیم و از آن شرطیسازی فراتر رویم. انتخاب با ماست. هیچ کس حق ندارد به جای ما دست به این انتخاب بزند. اگر تصمیم بگیریم که از شرطیسازی اجتماعی فراتر برویم و برای خودمان بیندیشیم، میتوانیم به افرادی آزاد و شهروندانی متعهد تبدیل شویم.
📚 برگرفته از کتاب چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانهها تشخیص دهیم
برای تهیهی اینترنتی کتاب به اینجا مراجعه کنید
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 چاپ دهم کتاب «مغالطههای پرکاربرد» منتشر شد
🔅 هدف کتاب: آشنایی خواننده با مفهوم مغالطه و مغالطههای پرکاربرد
✅ نویسندگان: ریچارد پل و لیندا الدر
✅ بازنویسی: مهدی خسروانی
✅ ناشر: نشر نو
▪️ برای تهیهی اینترنتی کتاب اینجا را کلیک کنید.
⚛️دربارهی کتاب
▫️ «فریب» بخشی از زندگی روزمرهی انسانهاست. ما فریب میدهیم و فریب میخوریم؛ راست را دروغ و دروغ را راست جلوه میدهیم.
▫️ یکی از مهمترین ابزارهای ما برای این خودفریبیها و دیگرفریبیها «مغالطه» است. به استدلالهای نادرستی که برای اقناع خودمان و دیگران مورد استفاده قرار میدهیم «مغالطه» گفته میشود.
▫️نویسندگان این کتاب در ظاهر میخواهند استفاده از مغالطهها را به خواننده بیاموزند اما در واقع سعی میکنند او را با پرکاربردترین مغالطهها که در دنیای سیاست و تبلیغات و ... مورد استفاده قرار میگیرند آشنا کنند تا هم خودش قربانی مغالطهها نشود و هم از به کار بردن مغالطهها در مقابل دیگران بپرهیزد.
◼️ لینکهای دیگر دربارهی کتاب: مقدمهی کتاب | فایل پیدیاف گزیدهی کتاب
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی (تفکر نقادانه):
🆔 @sanjeshgaraneh
✳️ حقیقت بر اساس توان ما برای تحمل آن تغییر نمیکند.
فلانری اکانر
پینوشت: از جمله حقایق سیاسی!
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
♨ دربارهی بیاهمیتی اخبار (۱)
شما احتمالاً در دوازده ماه گذشته حدود بیست هزار آیتم خبری بلعیدهاید، حدود 60 تا در روز، و تازه این تخمینی است متوسط. با خودتان روراست باشید. آیا حتی یکی از آنها به شما کمک کرد که تصمیم بهتری بگیرید؟ تصمیمی که بدون دانستن اخبار نمیتوانستید بگیرید؟ هیچکدام از دوستانی که این سؤار را ازشان پرسیدم نتوانستند از بین بیست هزار آیتم خبری بیشتر از دو مثال بزنند. این آمار ناجوری است. با بررسی ده سال گذشته، که من در طول آن خبر نمیخواندم، فقط یک خبر بود که اگر میخواندم دانستنش کمکی به من میگرد. در سال 2010، وقتی رسیدم به فرودگاه فهمیدم که پروازم به خاطر فوران آتشفشان در ایسلند کنسل شده است.
وقتی به چیزهای مهم زندگی فکر میکنیم، میبینیم که اخبار واقعاً اهمیتی ندارد. در بهترین حالت، میشود گفت سرگرمکننده است و الا به هیچ دردی نمیخورد. برای رسیدن به این سطح از تفکر تلاش بسیاری لازم است.
به نظر میرسد میزان اهمیت یک خبر با توجه رسانهها به آن رابطهی معکوس دارد: هر چه هیاهوی خبر بیشتر باشد، اتفاق بیاهمیتتر است. طی سالها به این نتیجه رسیدهام که مواردی که روزنامهنگارها در موردش گزارش تهیه نمیکنند معمولاً همان چیزهایی هستند که دانستنش اهمیت دارد.
♲ برگرفته از کتاب «دیگر اخبار نخوانید»، رولف دوبلی، فائزه طباطبایی، نشر نو
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
♨ تفالهای به نام خبر
♻️ شخصاً نیاز داشتم کتاب «دیگر اخبار نخوانید» را بخوانم. نمیتوانم با پیشنهاد رادیکال نویسنده (ترک کامل اخبار) به طور بی قید و شرط موافقت کنم، چون دستکم در ظاهر با آگاهی شهروندی در تعارض است؛ اما از آنجا که بیشتر ما، از جمله خود من، واقعاً فاصلهی بعیدی با پیگیری آگاهانه و هدفمند اخبار داریم، شاید بهتر باشد که ابتدا کل الگوی خودمان در پیگیری اخبار را بهیکباره ویران کنیم و بعد الگوهایی جدیدی بپروریم؛ از جمله الگویی که نویسندهی همین کتاب به عنوان پیشنهادی میانهروانهتر مطرح میکند.
🔰 بخشی از کتاب:
شکی نیست که تفالهای که هر روز [به اسم اخبار] به خورد ما میدهند نهتنها کاملاً بیارزش است، بلکه به طور جدی به ما آسیب هم میزند. در چند دههی گذشته یاد گرفتهایم که خطرات سوءتغذیه را تشخیص بدهیم: مقاومت نسبت به انسولین، چاقی، ناتوانی در برابر التهاب و خستگی. ممکن است که همهی این عوامل منجر به مرگ زودرس شوند. ما عادات غذایی خود را تغییر دادهایم و آموختهایم که در برابر وسوسهی خوردن قند و سایر کربوهیدراتهای ساده مقاومت کنیم. اکنون وضعیت ما در نسبت با اخبار است که به این شکل در آمده؛ ما امروز در مورد آن همان طور فکر میکنیم که بیست سال پیش در مورد قند و فستفود فکر میکردیم. اخبار با ذهن همان کاری را میکند که قند با بدن: اشتهاآور، بهراحتی قابل هضم و بسیار مضر است. رسانهها تنقلاتی به خوردمان میدهند که طعم خوبی دارند اما هیچ تأثیری در فرونشاندن عطش ما برای دانستن ندارند. بر خلاف کتابها و مقالات بلند تحقیقی، اخبار نمیتواند ما را سیراب کند. میتوانیم هر چهقدر که بخواهیم مقالات خبری ببلعیم. اما این نهایتاً چیزی نیست جز پرخوری کردن با شیرینیجات. درست مثل مصرف قند، الکل، فستفود و سیگار کشیدن، عوارض جانبی اخبار هم بعداً معلوم میشود.
یک رژیم غذایی سالم برای بدن مهم است. اما تغذیهی روانی خوب هم به همان اندازه اهمیت دارد. این کتاب را به عنوان مانیفستی علیه منوی غذایی اخبار روزانه در نظر بگیرید؛ منویی نامحدود با قیمتی ثابت. پس قوی باشید. ترک ناگهانی اعتیاد همیشه سخت است، اما ارزشش را دارد.
سعی خواهم کرد بخشهای بیشتری از کتاب را در کانال منتشر کنم.
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
در دست انتشار
درآمدی نقادانه به فلسفهی دین
نویسندگان: اَن جوردن، نیل لاکیر، ادوین تیت
مترجم: مهدی خسروانی
ناشر: نشر نی
🌐 کانال پارادوکس:
🆔 @ppaaraadoxx
🔺جهان هستی ما چگونه آغاز شده است؟
🔻آیا کیهان می تواند از هیچ به وجود آید؟
🔺لحظات اولیه کیهان چگونه سپری شده است؟
🔻در دنیای ریزتر از اتم چه خبر است؟
🔺 بنیادی ترین ذرات طبیعت چه رفتاری دارند و چگونه تشکیل شده اند؟
⚫️ پاسخ تمامی این پرسش ها در *سوپر گروه* و *کانال کوانتوم فیزیک* محل برگزار کننده "کنفرانس ها "و"درسنامه های علمی" با محوریت
✔️ فیزیک
✔️نجوم
✔️ ریاضیات
آدرس سوپرگروه فیزیک
https://t.me/joinchat/UJ-y92cVCPIDGkep
آی دی کانال علمی
🆔 @Physics3p
💢 انگاشتهی فرهنگی چیست؟
♻️ انگاشتههای فرهنگی باورهای ارزیابینشده (و غالباً ناآشکار)ی هستند که به سبب فرهنگپذیری در شخص پدید میآیند.
♻️ فرهنگپذیری چیست؟ هر انسانی در یک فرهنگ به دنیا میآید و رشد میکند؛ و طی فرآیندیباورها، ارزشها، و هنجارهای آن فرهنگ را کسب میکند. به این فرآیند «فرهنگپذیری» گفته میشود.
♻️ ما انسانها در جامعه رشد میکنیم؛ در نتیجه، ارزشها، باورها، کردارها، و نظرگاه جامعهمان را ناآگاهانه میپذیریم. هر یک از این ارزشها و ... ریشه در انگاشتههای فراوان دارند. ما گمان میکنیم که امور را «آنچنان که هستند» ادراک میکنیم نه «آنچنان که از یک چشمانداز فرهنگی به نظر میرسند»؛ غافل از آنکه ادراک، دریافت، اندیشیدن، و تجربهکردنِ ما در چارچوب انگاشتههایی که به ذهنمان راه دادهایم انجام میشوند.
♻️ اینکه از انگاشتههای فرهنگیمان آگاه شویم، به نحوی که بتوانیم آنها را سنجشگرانه وارسی کنیم، یکی از جنبههای حیاتی سنجشگرانهاندیشی است.
📚 برگرفته از کتاب «چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانهها تشخیص دهیم» (لینکهای معرفی و تهیهی اینترنتی کتاب اینجا)
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
دوستان، ظرفیت این دوره تکمیل شد.
دربارهی دورهی بعدی که به احتمال فراوان در مهرماه برگزار خواهد شد اطلاعرسانی خواهم کرد.
🎙 امشب، به شرط آنکه اینترنت یاری کند، در گروه «خانهی آگاهی» کنفرانسی خواهم داشت با عنوان
🔰 «نگاهی به چیستی و فایدهی سنجشگرانهاندیشی»
📆روز پنجشنبه ۱۴۰۰/۰۵/۰۷
🕘ساعت ۲۱
❓محور کنفرانس پرسشهای زیر خواهد بود:
♦️ تفکر نقادانه چیست؟
♦️چه شد که تفکر نقادانه در کشورهای غربی جدی گرفته شد؟
♦️ تفکر نقادانه چه کمکی به زندگی بهتر میکند؟
♦️ برای تقویت تفکر نقادانه چه باید کرد؟
♦️ تفکر نقادانه چه نیست؟
🎙کنفرانس به صورت گفتگوی آنلاین در ویس چت خواهد بود.👥
✌️لینک گروه گفتگو
https://t.me/joinchat/MvtBfq6UUG5mYmI0
♻️ کانال خانهی آگاهی:
🆔@Khaneh_agahi1
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 امتناع عقلانیت، در غیاب آزادی
✍🏾 مهدی خسروانی
♻️ مدتهاست این واقعیت آزاردهنده خودش را به رخ میکشد که بخش بزرگی از اظهار نظرهای سیاسی در عرصهی عمومی ، ناگزیر، قلابی و بدریخت شدهاند. حجم بالایی از واکنشها به مسائل سیاسی، در قالب درددل و شعر و طنز و تکهپرانیها و جملات قصارِ نهچندان پرمایه بروز میکنند (آفتی که باید اعتراف کنم گریبان نویسندهی همین سطرها را نیز گرفته است) و باورهای مربوط به قلمرو سیاست از سوی سرچشمههای رقتانگیزی همچون برنامهها و گفتوگوهای بهاصطلاح تحلیلی شبکههای تلویزیونی خارج از کشور یا، برای نمونه، شاعران انتقادیای که شعرشان نه شعر است نه حتی به ابتداییترین معنا انتقادی است به جامعه تزریق میشود. حتی قلمبهدستانی که ظاهراً قصد اظهار نظر عقلانی و استدلالمحور دارند، معمولاً روی موضوعات کمخطر (و در نتیجه کماهمیت) انگشت میگذارند و تازه برای پرداختن به آن موضوعات هم از استدلالهای علیل و زبان علیلتر استفاده میکنند.
♻️ نکتهی اصلی اما اینجاست که تخطئهی مردم یا آن قلمبهدستان به خاطر واکنشهای دور از معیارهای خردورزی، بیش از حد سادهانگارانه است. خردورزی، چنانکه از نامش پیداست، نوعی «ورزیدن» است و لازمهی تحققش اینکه اظهار نظر بر اساس معیارهای عقلانی را بورزیم.
♻️ برای روشنتر شدن مقصودم سه فقره از معیارهای اظهارنظر عقلانی را که به نظرم ضروری و غیرقابل چشمپوشیاند نام میبرم: اظهارنظرکننده (یک) موضوعات مهم را به هیچ دلیلی (از جمله مخاطراتشان) حذف نکند؛ (دو) بتواند «همه»ی مقدمات استدلالش را (همه را، بدون در نظر گرفتن حتی یک ملاحظه بیرون از ملاحظات منطقی، بدون حتی یک استثنا!) بیان کند؛ و (سه) مجبور نباشد برای پرهیز از زندان یا طناب دار مقدمات یا نتیجهی استدلالش را در قالب جملات مبهم، چندپهلو، غیرصریح، و مملو از عناصری همچون کنایه، طنز، معانی ضمنی، و ... بیان کند.
♻️ در غیاب این ضروریات، سخنگویان و اظهارنظرکنندگان مجبور میشوند قید پرداختن به موضوعات مهم را بزنند یا در بیان مبانی استدلالشان گزینشی عمل کنند (که در بیشتر مواقع عملاً موجب انهدام کل استدلال میشود). و رعایت این معیارها در فضای بستهی سیاسی، اگر نه ممتنع، بسیار دشوار است.
♻️ البته، این تنها مانعی نیست که انسداد بیان، در راه عقلانیت میگذارد. مانع دیگر این است که حتی اگر کسی نزد خود (یا در شکم مادر!) ملکهی عقلانیت را پرورده و برای موضع خودش در عرصهی سیاست دلیل پرداخته باشد، در فضای عمومی قادر به بیان استدلالش نیست، چرا که نمیتواند همهی مبانی و مقدمات استدلالش را با صراحت و شفافیت بیان کند.
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 بخشهایی از مقدمهی کتاب «درآمدی نقادانه به فلسفهی دین»
🌿 [...] کتاب، با آنکه حجم نسبتاً کمی دارد، به موضوعهای متنوعی در زمینهی فلسفهی دین میپردازد و نظرات فیلسوفان متعددی را دربارهی هر موضوع بررسی میکند. شیوهی پرداختن به موضوعها کاملاً استدلالمحور و سنجشگرانه است؛ یعنی ابتدا رأی و استدلال یک فیلسوف دربارهی آن موضوع بیان میشود و سپس نقد فیلسوفان دیگر به آن رأی و استدلال میآید. در بسیاری از موضوعها، نویسندگان به این نیز اکتفا نمیکنند؛ یک مرحله جلوتر رفته و خودِ نقدها را هم مورد نقد و سنجشگری قرار میدهند.
🌿 کتاب به گونهای تألیف شده که برای کسانی که دانش چندانی در فلسفه ندارند نیز قابل استفاده باشد. به همین دلیل، نویسندگان تقریباً همهی اصطلاحها و مفهومهای جدید را توضیح دادهاند (البته به غیر از مواردی که تحقیق دربارهی یک موضوع یا یک اصطلاح را مشخصاً به خواننده واگذار کردهاند).
✍️ نویسندگان: آن جوردن، نیل لاکیِر، ادوین تیت
✍️ مترجم: مهدی خسروانی
📚 ناشر: نشر نی
↙️ برای خرید اینترنتی کتاب اینجا را کلیک کنید.
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
♨️ انتشار کتاب «درآمدی نقادانه به فلسفهی دین»
♻️ کتاب «فلسقهورزی دربارهی دین» با عنوان فرعی «درآمدی نقادانه به فلسفهی دین»، به این موضوعات میپردازد:
◾️ استدلالهای وجود خدا، و نقد این استدلالها توسط فیلسوفانی چون دیوید هیوم، برتراند راسل، ریچارد داوکینز، و ...
◾️ مسئلهی شر به عنوان دلیلی علیه وجود خدا
◾️ چالشهای علوم جامعهشناسی و روانشناسی برای باور دینی
◾️ زندگی پس از مرگ
◾️ و ...
✍️ نویسندگان: آن جوردن، نیل لاکیِر، ادوین تیت
✍️ مترجم: مهدی خسروانی
📚 ناشر: نشر نی
↙️ برای خرید اینترنتی کتاب با ارسال رایگان به سراسر کشور اینجا را کلیک کنید.
🌐 کانال پارادوکس:
🆔 @ppaaraadoxx
🌿 وظیفهی فیلسوف این نیست که دیدگاه الف را (اگر بتواند) تولید کند و از آن به بعد با عنوان «آقای دیدگاه الف» یا «خانم دیدگاه الف» شناخته شود. اگر پژوهشهای فلسفی (این عبارت را یکی دیگر از فیلسوفانی که دیدگاهش را عوض کرده به کار برده) [مراد پاتنم ویتگنشتاین است] به گفتوگوی دو هزار سالهای کمک کنند که فلسفه نامیده میشود؛ اگر این پژوهشها فهم را نسبت به تنگناهایی که «مسائل فلسفی» مینامیمشان عمیقتر کنند، آنگاه فیلسوفی که آن پژوهشها را پیش برده کارش را درست انجام داده است.
🌿 فلسفه رشتهای نیست که به راه حلهای نهایی برسد. اگر کار فلسفی بهخوبی انجام شود، یکی از ویژگیهایش رسیدن به این نتیجه است که آخرین دیدگاه – مهم نیست که متعلق به خود فرد باشد یا کسی دیگر – هنوز پرده از اسرار و رموز عالم برنداشته است.
(هیلاری پاتنم، به نقل از کتاب «ذهن و جهان؛ روایتی از رئالیسم درونی»، نوشتهی حامد قدیری)
📚 ناشر: طه: https://ketabtaha.com/?p=62661
♻️ برای خرید کتاب با تقدیمیهی نویسنده اینجا را کلیک کنید
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
📚 گزیدهای از مقدمهی مترجم بر کتاب «فلسفهورزی دربارهی دین»
🌿 این کتاب، در اصل، درسنامهای برای واحد آموزشی فلسفهی دین در برخی دانشگاههای انگلیسیزبان، خصوصاً انگلستان، است. با این حال، به گونهای تألیف شده که برای مطالعهاش نیازی به استاد نیست و کسانی که قصد مطالعهی آزاد در زمینهی فلسفهی دین دارند نیز میتوانند از آن استفاده کنند.
🌿 [...] کتاب، با آنکه حجم نسبتاً کمی دارد، به موضوعهای متنوعی در زمینهی فلسفهی دین میپردازد و نظرات فیلسوفان متعددی را دربارهی هر موضوع بررسی میکند. شیوهی پرداختن به موضوعها کاملاً استدلالمحور و سنجشگرانه است؛ یعنی ابتدا رأی و استدلال یک فیلسوف دربارهی آن موضوع بیان میشود و سپس نقد فیلسوفان دیگر به آن رأی و استدلال میآید. در بسیاری از موضوعها، نویسندگان به این نیز اکتفا نمیکنند؛ یک مرحله جلوتر رفته و خودِ نقدها را هم مورد نقد و سنجشگری قرار میدهند.
🌿 ثمرهی شیوهی یادشده این است که مخاطب صرفاً از حکم چند فیلسوف دربارهی موضوع باخبر نمیشود بلکه، در هر بحث، ذهنش بهخوبی با استدلالها و نقدها درگیر شده و متوجه نقطههای اختلاف میان فیلسوفان (و چرایی آن اختلافها) میشود.
🌿 به این ترتیب، خواننده، زمانی که خواندن یک فصل را به پایان میبرد، فهمی اساسی از موضوع فصل پیدا کرده و با استخوانبندی برخی از استدلالهای اصلی که دربارهی آن اقامه شدهاند آشنا شده است. علاوه بر این، با برخی از برجستهترین آثار مطرحِ مربوط به آن موضوع نیز آشنا میشود.
🌿 همهی اینها موجب میشود که، در پایان مطالعهی هر فصل، علاقهی خواننده به تحقیق بیشتر دربارهی موضوع مورد بحث و فهم کاملتر آن افزایش یافته باشد؛ از سوی دیگر، به سبب آشنایی با استخوانبندی استدلالها و آثار برجسته، توانایی لازم برای این کار را نیز پیدا کرده است. درنتیجه، علاوه بر یادگیری مطالب این کتاب، بهخوبی آمادهی تحقیقهای تخصصیتر میشود.
🌿 کتاب به گونهای تألیف شده که برای کسانی که دانش چندانی در فلسفه ندارند نیز قابل استفاده باشد. به همین دلیل، نویسندگان تقریباً همهی اصطلاحها و مفهومهای جدید را توضیح دادهاند (البته به غیر از مواردی که تحقیق دربارهی یک موضوع یا یک اصطلاح را مشخصاً به خواننده واگذار کردهاند).
♻️ مشخصات کتاب
✍️ نویسندگان: آن جوردن، نیل لاکیِر، ادوین تیت
✍️ مترجم: مهدی خسروانی
📚 ناشر: نشر نی
↙️ برای خرید اینترنتی کتاب با ارسال رایگان به سراسر کشور اینجا را کلیک کنید.
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
♨ انتشار کتاب «درآمدی نقادانه به فلسفهی دین»
♻ کتاب «فلسقهورزی دربارهی دین» با عنوان فرعی «درآمدی نقادانه به فلسفهی دین»، به این موضوعات میپردازد:
◾ استدلالهای وجود خدا، و نقد این استدلالها توسط فیلسوفانی چون دیوید هیوم، برتراند راسل، ریچارد داوکینز، و ...
◾ مسئلهی شر به عنوان دلیلی علیه وجود خدا
◾ چالشهای علوم جامعهشناسی و روانشناسی برای باور دینی
◾ زندگی پس از مرگ
◾ و ...
✍ نویسندگان: آن جوردن، نیل لاکیِر، ادوین تیت
✍ مترجم: مهدی خسروانی
📚 ناشر: شر نی
↙️ برای خرید اینترنتی کتاب با ارسال رایگان به سراسر کشور اینجا را کلیک کنید.
🌐 کانال پارادوکس:
🆔 @ppaaraadoxx
💢 «نظرگاه» و ارتباط آن با سنجشگرانهاندیشی
اندیشهی انسان نسبی و گزینشی است. هیچ شخص، رویداد، یا پدیدهای را نمیتوان همزمان از همهی چشماندازها فهمید. هدفهای ما غالباً نحوهی نگاه ما به چیزها را کنترل میکنند. سنجشگرانهاندیشی مستلزم این است که، به هنگام تحلیل و ارزیابیِ اندیشیدن، این واقعیت را به حساب بیاوریم. این بدان معنا نیست که اندیشهی انسان قابلیت [رسیدن به] حقیقت، عینیت، و بیطرفی را ندارد؛ فقط به این معناست که دسترسی انسان به حقیقت، عینیت، بیطرفی، و بینش تقریباً همیشه محدود و ناقص است، نه کامل و مطلق. پس مقصود ما از «استدلالکردن در یک نظرگاه» این است که اندیشیدن ما ناگزیر نوعی جهتگیری یا تمرکز کلی دارد. اندیشیدن ما از زاویهای و متمرکز بر چیزی است. میتوانیم موضوعی را که بر آن متمرکزیم و/یا زاویهی تمرکزمان را تغییر دهیم. ما غالباً برای زاویهای که از آن زاویه دربارهی چیزی میاندیشیم اسمی در نظر میگیریم. برای مثال، میتوانیم به چیزی نگاه سیاسی یا علمی یا فلسفی یا شاعرانه داشته باشیم. ممکن است به چیزی نگاه محافظهکارانه یا لیبرال، و مذهبی یا عرفی، داشته باشیم. ممکن است به چیزی از زاویهی فرهنگی یا مالی، یا هر دو، نگاه کنیم. همینکه بفهمیم کسی چگونه و از چه زاویهای به سراغ یک موضوع یا پرسش میرود (منظر کلیاش چیست)، معمولاً توانایی بسیار بیشتری برای فهم منطقِ اندیشیدن او، به عنوان یک کل سازمانیافته، پیدا میکنیم. پیشداوری تقریباً همیشه به صورت پوشیده، ظاهراً معقول، و کارکردی رخ میدهد و تقریباً همیشه به گونهای بیان میشود که از اعتبار اجتماعی برخوردار شود.
برگرفته از کتاب «چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانهها تشخیص دهیم»، ریچارد پل و لیندا الدر، ترجمهی مهدی خسروانی، نشر نو، ص 121
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
✳️ دربارهی بیاهمیتی اخبار (۲)
اهمیت و موضوعیت اخبار یک موضوع بسیار شخصی است و دولت یا پاپ، رئیس یا درمانگر شما آن را تعریف نمیکند. آن را با دیدگاه رسانه هم اشتباه نگیرید. برای رسانهها هر چیزی که توجه را به خود جلب کند موضوع مهم تلقی میشود. این حقهای است که مبنای الگوی کسبوکار این صنعت را تشکیل میدهد. خبرهایی که آنها به ما عرضه میکنند بیربط است، اما به عنوان خبر مرتبط به ما فروخته میشود. نبرد آنچه مربوط و مهم است با آنچه تازگی دارد: این مبارزهی بنیادینی است که امروزه با آن مواجه هستیم.
اگر قرار بود من یک برنامهی امور جاری بر اساس نیازهای خودم تهیه کنم آن برنامه چه شکلی میشد؟ من این موارد را در برنامه میگنجاندم: گزارشی از وضعیت خانوادهام، بچههایم چهکار میکنند، چه در سرشان میگذرد؟ نگاهی به کارهایی که میتوانستم به نحو بهتری انجام دهم [...]
ممکن است برنامهی شخصی من به درد کس دیگری هم بخورد؟ البته که نه. آنچه برای من بااهمیت است مطلقاً ربطی به آنچه برای دیگری مهم محسوب میشود ندارد، چه برسد به آنچه در خبرهای جهانی میآید. بیشتر مردم فکر میکنند «اخبار جهان» مستقیماً به آنها ارتباط پیدا میکند. اما آنها اشتباه میکنند.
📶 برگرفته از کتاب «دیگر اخبار نخوانید»، رولف دوبلی، ترجمهی فائزه طباطبائی، نشر نو
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 اخلاق و تابوهای جنسی
🔲 هر جا که پای تابوهای اجتماعی در میان باشد به احتمال فراوان پای عواطف شدید نیز به میان کشیده میشود. نادیدهگرفتن تابوها موجب احساس انزجار در افراد میشود. این احساس انزجار، به کسی که تابو را نادیده گرفته علامت میدهد که رفتارش غیراخلاقی است.
🔲 کسانی که چنین احساس انزجاری دارند فراموش میکنند که آنچه از نظر افراد جامعه مشمئزکننده است لزوماً اصل اخلاقیای را نقض نکرده است و شاید صرفاً با عرف جامعه همخوانی ندارد.
🔲 دیدگاههای اجتماعی در زمینهی مسائل جنسی را در نظر بگیرید. این دیدگاهها معمولاً چیزی بیش از عرف نیستند، اما به گونهای بیان میشوند که گویی حقایق اخلاقیاند.
🔲 گروههای اجتماعی، اغلب، مجازاتهای سنگینی برای رفتارهای جنسی و تنانهی ناهمخوان با عرف وضع میکنند و در برخی گروههای اجتماعی، حتی نپوشاندن قسمت کوچکی از بدن مجازات در پی دارد زیرا فرهنگ آنها حتی آشکارکردن بخشهایی از بدن مثل صورت یا دست یا مو را نیز بیشرمانه و تحریککننده قلمداد میکند.
🔲 بعضی از فیلسوفان اخلاق که مسائل جنسی را صرفاً از دیدگاه فلسفی (و نه دینی) بررسی میکنند بر این باورند که رفتار جنسی فقط زمانی غیراخلاقی است که موجب آسیب یا زیان شود.
📚 برگرفته از کتاب «تفکر نقادانه دربارهی مسائل اخلاقی»، ریچارد پل و لیندا الدر، بازنویسی #مهدی_خسروانی ، در دست انتشار توسط نشر نو
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 گاهی لازم نیست تغییر را از خودت شروع کنی
♻️ این یادداشت را به عنوان یک شهروند و متخصص سلامت روان مینویسم.
♻️ حکومتها همیشه از ابزارهای مختلفی (مذهب، تبلیغات رسانه، و ...) برای کنترل افکار عمومی استفاده کردهاند، اما ابزاری که کمتر به آن پرداخته شده استفاده از موجودی به نام کارشناس است. کارشناس سلامت روان در این میان جایگاه ویژهای دارد.
♻️ منِ روان پزشک/شناس میتوانم در برنامهی تلویزیونی در مورد اینکه چه احساس و فکر و تصمیمی درست است برای تو نسخه بپیچم. اما اینکه میتوانم به معنای این نیست که حق این کار را دارم. اگر تو نان سفرهات را بهزحمت فراهم میکنی در حالی که آن کسی که نان تو را قطع کرده در نعمت غوطه میخورد، من روان پزشک/شناس حق ندارم به تو بگویم انتظاراتت را پایین بیاور، چرا که دلیل احساسات منفی تو بهوضوح خارج از ذهن تو است. این خیانت است که بخواهم از تخصصم سوءاستفاده کنم و ابزاری بشوم برای کنترل خشم تو نسبت به ظالم. حداقل کاری که می توانم بکنم این است که به خشم تو نسبت به ظلمی که در حقت شده اعتبار بدهم، چون خشمت واقعی است و بر حق.
♻️ اکثر همرشتهایهای من با قصد کاهش رنج مردم وارد این رشته میشوند. اما، چه بخواهیم چه نخواهیم، دهههاست حکومتها از رشتهی ما برای کنترل افکار عمومی سواستفاده میکنند. از پزشکان نازی بگیر تا روانشناسانی که در سی.آی.ای با مواد روانگردان سعی در کنترل ذهن قربانیان داشتند تا آنهایی که در گوانتانامو شیوه های جدید شکنجه را طراحی کردند، تا کسانی که به مخالفان حکومت انگ دیوانگی میزنند.
♻️ اما اینها فقط موارد واضح کنترل افکار عمومی است. موارد مخفیتر در روانشناسی پاپ و مثبت و سخنرانیهای انگیزشی و «چطوری جونِ دل»ها ... دیده میشود. پیشفرض اساسی همهی گروههایی که نام بردم این است که تنها دلیل همهی آنچه تو تجربه میکنی خود تو هستی و محیط نقش ناچیزی در خلق این تجربه دارد. کسی که به تو میگوید «همه چیز از تو نشئت میگیرد پس فقط به خودت بپرداز» دارد تو را از دیگران و محیط جدا میکند.
♻️ در اینجا اتحاد و «درد مشترک» معنای خودش را از دست میدهد. کسی که میگوید «شکرگزار باش تا حالت بهتر شود» عملاً دارد میگوید عوامل بیرونی در فلاکت تو نقشی ندارند. کسی که میگوید «قناعت کن» عملا دارد به تو میگوید صورت مسئله را نادیده بگیر؛ در حالی که نقشِ اصلی مغز ما ارتباط با محیط است و بنابراین اکثر احساسات و تفکرات ما در ارتباط با محیط شکل میگیرند. البته حساسیتِ افراد به اثرات منفیِ محیط با هم فرق میکند اما اضطراب و افسردگی عمدتاً زنگ خطری است که نشان میدهد ذهن ما محیط را برای بقا و تحول مثبت مساعد نمیبیند.
♻️ بنابراین، دوست من، اگر تو و خانوادهات در مضیقهاید و پر از خشم و اضطراب، احساستان بهجاست و هیچ مزور و مزدوری نمیتواند عامل اصلی این احساس را لاپوشانی کند.
✍🏻 امیرحسین مدبرنیا (روانپزشک)
🌐 کانال پارادوکس:
🆔 @ppaaraadoxx
💢 همگامی فکری چیست؟
♻️ همگامی فکری یعنی آگاه باشیم که لازم است با استفاده از نیروی تخیلمان، خودمان را جای دیگران بگذاریم تا بتوانیم آنها را واقعاً بفهمیم، و سپس بر اساس این آگاهی عمل کنیم.
♻️ این گرایش در همهی ما انسانها هست که دریافتهای اولیه یا باورهای قدیمی خودمان را عین حقیقت بدانیم؛ باید این گرایش را تشخیص دهیم و به آن توجه کنیم. شهامت فکری نیز وابسته به این است که بتوانیم دیدگاهها و استدلالهای دیگران را با دقت و بهدرستی بازسازی کنیم و بر اساس مقدمهها، انگاشتهها، و اندیشههایی غیر از اندیشهها، انگاشتهها، و مقدمههای خودمان استدلال کنیم.
♻️ برای همۀ ما موردهایی پیش آمده که به درستیِ نظر یا عملمان اعتقاد راسخ داشتهایم، اما بعداً معلوم شده که بر خطا بودهایم؛ لازمۀ فضیلتِ همگامیِ فکری این است که چنین موردهایی را فراموش نکنیم و حواسمان باشد که در مسئلهها و موضوعهایی که همین اکنولان با آنها مواجهیم نیز ممکن است فریب بخوریم.
📚 برگرفته از کتاب چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانهها تشخیص دهیم
🌿 لینکهای معرفی بیشتر و تهیهی اینترنتی کتاب اینجا
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 «زبان اندیشیدن» چیست؟
↙️ در فرآیند آموزش اندیشیدن به بچهها، باید آنها را تشویق کنید تا زبان اندیشیدن را همیشه (چه در کلاس درس و چه بیرون کلاس) به کار ببرند و تمرین کنند.
↙️ منظور از «زبان اندیشیدن» زبانی است که جملهها و واژههای مربوط به اندیشیدن و تفکر نقادانه در آن محوریت دارند؛ واژههایی مثل «پرسش»، «وضوح»، «دقت»، «منطق»، «عمق» (و سنجههای فکری دیگر)، «تواضع فکری»، «استقلال فکری»، «شهامت فکری»، «پشتکار فکری» (و فضیلتهای فکری دیگر)، «استدلال»، «استنتاج»، «انگاشته»، «هدف»، «مسئله»، «برآیند» ...
↙️ در «زبان اندیشیدن» برخی جملهها مثل جملههای پرسشی زیر محوریت دارند:
«میتوانی منظورت را جور دیگری توضیح دهی؟»، «میتوانی مثالی بزنی تا منظورت را بهتر متوجه شوم؟»، «آیا مطمئنی اطلاعاتی که بر اساس آنها نظر میدهی و استدلال میکنی دقیق و موثقاند؟»، و ...
↙️ باید بچهها را تشویق کنید که معنای این واژهها را بهخوبی بفهمند، با آنها انس بگیرند، و در بهکارگیری آنها ورزیده شوند. باید آنها را تشویق کنید که استفاده از جملههای پرسشی یادشده را دائماً تمرین کنند تا بر کاربرد آنها مسلط شوند.
📚 برگرفته از کتاب «راهنمای آموزگاران تفکر نقادانه»، نوشتهی لیندا الدر، بازنویسی مهدی خسروانی، در دست انتشار
🌐 کانال سنجشگرانهاندیشی:
🆔 @sanjeshgaraneh
💢 نقش رسانهها در مهندسی اجماع
بخشی از مطلب:
اندرو مار یکی ار برجستهترین مصاحبهکنندگان در بریتانیا در سال ۱۹۹۶ در مصاحبهای از نوآم چامسکی پرسید از کجا میداند که او خودسانسوری میکند. چامسکی پاسخ داد: «من یقین دارم که خودسانسوری نمیکنی. من مطمئنم که هر چه را میگویی باور داری. من میگویم اگر اعتقاد دیگری داشتی جایی که الان نشستهای نبودی.»
🌐 کانال «سنجشگرانه اندیشی»:
🆔 @sanjeshgaraneh