16743
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
Галоўнае за 10 сьнежня
👫 Назвалі ляўрэатаў прэміі беларускай праваабарончай супольнасьці-2024 у 4 намінацыях
🙎🏼♀️Жаночую прэмію імя Ганны Кляйн прысудзілі беларускам Дар’і Афанасьевай, Ірыне Альхоўцы і Юліі Міцкевіч
🗣Лукашэнка расказаў, дзе ён хоча ў Беларусі разьмясьціць «Арэшнік» і што зь ім рабіць
👨🏻⚖️ Хроніка перасьледу: журналістцы Вользе Радзівонавай прысудзілі 4 гады зьняволеньня, найлепшага футбаліста Беларусі-2021 асудзілі на «хатнюю хімію»
🙍🏻♂️Галоўны ахоўнік Лукашэнкі стаў выканаўчым дырэктарам «Беларусбанку»
👨🏻💻 «Беларусы маюць права гуляць у гульні на сваёй мове». Размова з ІТ-спэцыялістам, які пераклаў на беларускую S.T.A.L.K.E.R. 2
🎥 «Беларусь пасьля 26 студзеня». Што значыць быць беларусам? Тлумачыць сацыёляг Вардамацкі
👥 Сказаць «угу», паставіць подпіс — і жыць далей. Як дзяржава выкарыстоўвае дзяцей і моладзь у выбарчай кампаніі
✈️ Што будзе з расейскімі вайсковымі базамі ў Сырыі пасьля падзеньня рэжыму Асада. Аналіз Свабоды
«Беларусь пасьля 26 студзеня». Як мацуецца нацыянальная ідэнтычнасьць
Што значыць быць беларусам? Як мяняюцца геапалітычныя перавагі беларускіх грамадзянаў? Як дыктатура адбіваецца на нацыянальнай ідэнтычнасьці? — На пытаньні Юрыя Дракахруста ў праграме «Беларусь пасьля 26 студзеня» адказвае доктар сацыялёгіі, прафэсар Андрэй Вардамацкі:
🎥 ВІДЭА: https://youtu.be/o3i9YzE-2Mo
Супраць 5 удзельнікаў палка Каліноўскага распачалі спэцвядзеньне, іх будуць судзіць завочна. МУС сьцьвярджае, што ўстанавіла каля 10 удзельнікаў палка
Вядома, што спэцвядзеньне пачалі супраць Арцёма Бігеля, Вячаслава Граноўскага, Ігнація Кірэева, Анастасію Махамет, Яна Мельнікава, піша Вясна. Ім інкрымінаваны шэраг артыкулаў Крымінальнага кодэксу, сярод які «акт тэрарызму» і «арганізацыя дзейнасьці тэрарыстычнай арганізацыі».
МУС сьцьвярджае, што ўстанавіла каля 10 ўдзельнікаў палка Каліноўскага і што яны нібыта ставілі сабе за мэту «учыненьне тэрактаў у Беларусі, захоп дзяржаўнай улады».
Кіраўнік кампартыі Сыранкоў першым падаў дакумэнты ў ЦВК Беларусі
10 сьнежня ЦВК Беларусі прыняў дакумэнты для рэгістрацыі Сяргея Сыранкова кандыдатам у прэзыдэнты Беларусі. 6 снежня ў Беларусі завяршыўся збор подпісаў за вылучэньне кандыдатаў. Подпісы зьбіралі пяць чалавек: акрамя Сыранкова, гэта Аляксандар Лукашэнка, Алег Гайдукевіч, Аляксандар Хіжняк і Ганна Канапацкая.
Выбары ў Беларусі пры Лукашэнку носяць несвабодны і недэмакратычны характар.
https://smarturl.click/ql88p
Што будзе з расейскімі вайсковымі базамі ў Сырыі пасьля падзеньня рэжыму Асада. Аналіз Свабоды
Імклівы наступ праціўнікаў Башара Асада, які прывёў да падзеньня яго рэжыму, выклікаў пытаньні аб будучыні расейскіх вайсковых базаў у Сырыі — марской у Тартусе і авіябазы ў Латакіі. Расея сьцьвярджае, што зьбіраецца весьці з новымі ўладамі краіны перамовы аб іх лёсе, а пакуль вывела свае караблі ў мора.
Z-блогеры тым часам чакаюць атакі антыасадаўскіх сілаў на авіябазу Хмэймім. Экспэрты лічаць, што гаварыць аб вывадзе расейскіх войскаў з Сырыі пакуль рана.
Карэспандэнты Радыё Свабода Майк Экель і Марк Крутаў дасьледавалі стан і пэрпэктывы расейскіх вайсковых базаў у Сырыі пасьля падзеньня рэжыму Башара Асада.
https://smarturl.click/jkj0z
Мы ўжо самі забываемся аб правах чалавека
Ненармальна, што мы апынуліся ў сытуацыі, калі трэба тлумачыць, што і сярод палітычных зьняволеных ёсьць градацыі. Ненармальна, што мы зайздросьцім палітзьняволеным у іншай краіне, бо іх катуюць менш. Ненармальна, што мы ўжо проста зьмірыліся з парушэньнем такіх правоў, як права на свабоду слова, права на свабоду саюзаў і сходаў, права на недатыкальнасьць перапіскі. Жыцьцё ў партызанскім рэжыме стала нашай новай нормай. Піша Наста Захарэвіч.
https://smarturl.click/baQl8
Беларуску Арыну Сабаленку WTA прызналі найлепшай тэнісісткай году
Тэнісістка зь Беларусі завяршыла 2024 год на першым месцы ўсясьветнага рэйтынгу.
https://smarturl.click/l51QB
У ЭГУ прызначылі новага рэктара
Ім стаў доктар Вілюс Шадаўскас, ён будзе займаць пасаду рэктара наступныя пяць гадоў. Афіцыйна прыступіць да выкананьня абавязкаў рэктара 6 студзеня 2025 году.
Ва ўнівэрсытэце адзначылі, што новы рэктар выбраны праз канкурэнтны працэс з удзелам трынаццаці кандыдатаў зь пяці краін.
ЭГУ заснаваны ў Менску ў 1992 годзе, з 2004 году працуе ў Вільні, бо ў Беларусі ва ўстановы забралі ліцэнзію.
Анатолю Беламу споўнілася б 85 гадоў
Анатоль Белы — беларускі грамадзка-культурны дзяяч, навуковец, калекцыянэр. Стваральнік прыватнага мастацкага музэю ў Старых Дарогах, які быў заснаваны ў 1999 годзе.
На тэрыторыі бацькоўскай сядзібы Анатоль Белы пабудаваў цэлы музэйны комплекс. Усяго ў музэі восем заляў, экспанаты — ад твораў мастацтва і бюстаў славутых беларусаў да мэдальёнаў і газэт эмігрантаў.
Асобныя экспазыцыі прысьвечаныя змагарам за Беларусь, асьветнікам. Пасьля сьмерці стваральніка разьвіцьцём музэю займаліся ягоная жонка Ала і стрыечны брат Міхаіл.
У лістападзе 2022 году пасьля зваротаў даносчыцы Вольгі Бондаравай на тэрыторыі музэю з мэмарыяльнай зоны перад будынкам музэю былі выдаленыя партрэты паэткі Натальлі Арсеньневай, братоў Луцкевічаў, Кастуся Каліноўскага, дзеячоў БНР і БЦР, зьнесены бюст Ларысы Геніюш.
Іншыя падзеі 10 сьнежня ў гісторыі — у падборцы «Ўжо сёньня»: https://www.svaboda.org/a/33231320.html
Служба эвакуацыі BySol у лістападзе вывезла зь Беларусі ў 2,6 раза больш людзей, чым у верасьні
Паводле кіраўнік BySol Андрэя Стрыжака, у лістападзе зь Беларусі эвакуавалі 46 чалавек супраць 43 у кастрычніку і 18 у верасьні.
«З канца верасьня ідзе вялікая хваля тэрору, якая закранае розныя мэтавыя групы — актывістаў, сваякоў палітвязьняў і г.д. І ў нас шмат працы ў сувязі з гэтым. Бачу, што пакуль пераключыліся на індывідуальныя атакі накшталт 17 крымінальных артыкулаў супраць мяне і калегаў, але не выключаю, што вернуцца да практыкі набору новых закладнікаў», — кажа Андрэй Стрыжак:
Польшча падоўжыла дзеяньне буфэрнай зоны на мяжы зь Беларусьсю яшчэ на 90 дзён
Улады Польшчы яшчэ на 90 дзён працягнулі дзеяньне ўведзенай у сярэдзіне чэрвеня буфэрнай зоны на мяжы зь Беларусьсю. Рашэньне набудзе моц з 10 сьнежня. Буфэрная зона была створаная ў сувязі з узмацненьнем міграцыйнага ціску на мяжы, пасьля гібелі польскага вайскоўца, паранага мігрантамі. Яна пачала дзейнічаць з 13 чэрвеня:
https://smarturl.click/0eJ1p
Больш за палову беларусак за мяжой сутыкаліся з харасмэнтам на працы, але нікому пра гэта не казалі, — вынікі апытаньня
Больш за палову беларусак, якія апынуліся па-за межамі радзімы пасьля 2020 году, сутыкаліся з харасмэнтам на працы. 56% апытаных пры гэтым нікому не казалі пра тое, што зь імі адбылося — бо баяліся наступстваў, не лічылі праблему сур'ёзнай, думалі, што гэта ўсё роўна нічога ня зьменіць або проста ня ведалі, з кім падзяліцца.
Падрабязьна пра вынікі апытаньня і высновы праваабаронцаў:
https://smarturl.click/e5DYD
На волю выйшла былая галоўная рэдактарка БелаПАН Ірына Леўшына. Яна цалкам адбыла тэрмін
7 сьнежня на волю выйшла былая дырэктарка і галоўная рэдактарка інфармацыйнага агенцтва БелаПАН палітзьняволеная Ірына Леўшына, вынікае з інфармацыі на прысьвечанай ёй старонцы сайта праваабарончага цэнтру «Вясна», заўважыў @pozirkonline.
Леўшына цалкам адбыла тэрмін зьняволеньня — 4 гады пазбаўленьня волі па абвінавачаньні ў стварэньні «экстрэмісцкага фармаваньня», якім улады палічылі частку супрацоўнікаў інфармацыйнай кампаніі БелаПАН.
https://smarturl.click/mpkYB
Праваабаронцы расказалі, як праходзіў збор подпісаў за кандыдатаў на выбарах прэзыдэнта
Збор подпісаў выбарнікаў у падтрымку вылучэньня кандыдатаў у прэзыдэнты Беларусі на будучых выбарах завяршыўся 6 сьнежня. Праваабаронцы сабралі сьведчаньні, як гэта было.
https://smarturl.click/0eJ8p
Лукашэнка памілаваў 29 палітвязьняў
Пра гэта паведаміла прэс-служба Лукашэнкі. Як адзначана ў допісе, гэтыя 29 асоб адбывалі тэрміны за «злачынствы экстрэмісцкай накіраванасьці».
Сярод памілаваных:
• 11 жанчын і 18 мужчын
• 6 чалавек маладзейшыя за 25 гадоў
• 3 пэнсіянэры
• 2 інваліды
• 15 маюць хранічныя захворваньні.
https://smarturl.click/XyO0A
У Беларусі па незвычайнай прычыне забаранілі расейскую грэчку з Алтаю
Грэцкія крупы алтайскага вытворцы ТАА «Вега-інжынірынг» з 11 сьнежня трапілі пад забарону ўвозу ў Беларусь і продажу ў краіне. Прычына забароны можа зьдзівіць 🙂:
https://smarturl.click/71ORe
У Вільні назвалі ляўрэатаў прэміі беларускай праваабарончай супольнасьці
Пераможцаў Прэміі праваабарончай супольнасьці Беларусі, якая стала ўжо пятнаццатай па ліку, вызначылі ў 4 намінацыях — «Праваабаронца году», «Журналіст году», «Праваабарончая кампанія/ініцыятыва году» і «Праваабарончая салідарнасьць». Расказваем пра іх:
https://smarturl.click/1dGGW
Жаночую прэмію імя Ганны Кляйн прысудзілі беларускам Дар’і Афанасьевай, Ірыне Альхоўцы і Юліі Міцкевіч
Праваабаронца і абаронца правоў жанчын Ірына Альхоўка, фэміністка-блогерка Дар’я Афанасьева і фэм-актывістка і палітык Юлія Міцкевіч зазналі на радзіме перасьлед і вымушаныя працягваць дзейнасьць на карысьць гендарнай роўнасьці і дэмакратыі ў выгнаньні ў Эўропе. Расказваем пра іх:
https://smarturl.click/8EWW7
«Беларусы маюць права гуляць у гульні на сваёй мове». Размова з ІТ-спэцыялістам, які пераклаў на беларускую S.T.A.L.K.E.R. 2
«Беларусы маюць права, глядзець фільмы, чытаць кнігі і гуляць у гульні на беларускай мове — гэта базавыя рэчы. Аднак, па сутнасьці, гэтага права мы ня маем». Зьміцер, ІТ-спэцыяліст зь Беларусі, пераклаў на беларускую мову S.T.A.L.K.E.R. 2. Распыталі яго аб перакладах, беларускамоўнай вэрсіі гульняў і пашырэньне роднай мовы.
https://smarturl.click/4k55m
Журналістку Вольгу Радзівонаву прыгаварылі да 4 гадоў пазбаўленьня волі
Журналістку, якую праваабаронцы прызналі палітычнай зьняволенай, абвінавацілі і асудзілі паводле чатырох крымінальных артыкулаў дыфамацыйнага характару.
У Менску вынесьлі прысуд сьпеваку Івану Вабішчэвічу, а ў Віцебскім раёне зноў судзяць былога палітвязьня.
Уся хроніка перасьледу тут: https://smarturl.click/3kgjg
Што адбываецца ў Сырыі пасьля зрынаньня рэжыму Асада. ФОТА
Сырыйскія паўстанцы, якія ўзялі пад кантроль Дамаск і іншыя буйныя гарады Сырыі, працягваюць вызваляць зьняволеных з турмаў, у тым ліку з найбуйнейшай дамаскай турмы Сэдная, дзе ўтрымліваліся супернікі рэжыму Башара Асада.
https://smarturl.click/W3olX
СБУ падазрае былога кіраўніка БПЦ Паўла ў «дапамозе захопу храмаў» на акупаваных тэрыторыях Украіны
Служба бясьпекі Ўкраіны (СБУ) завочна паведаміла аб падазрэньні расейскім сьвятарам, якія «садзейнічалі захопу храмаў на часова акупаваных тэрыторыях Украіны», паведамляе прэс-служба ведамства.
https://smarturl.click/op27B
Сказаць «угу», паставіць подпіс — і жыць далей. Як дзяржава выкарыстоўвае дзяцей і моладзь у выбарчай кампаніі
Падчас выбарчай кампаніі ідэолягі выкарыстоўваюць у сваіх мэтах таксама дзяцей і моладзь. Школьнікаў вучаць, што нельга фатаграфаваць бюлетэні, прапануюць скласьці агітацыйную ўлётку і даведацца сэнс лёзунгу «Галасуй, інакш прайграеш». Дзяцей у садках зьбіраюць на акцыю «Надо». Студэнтаў прымушаюць ставіць подпісы за Лукашэнку.
Свабода расказвае, як яшчэ дзяржава ўцягвае дзяцей і моладзь у выбарчую кампанію і навошта яна гэта робіць.
https://www.svaboda.org/a/33232248.html
Больш за 80% апытаных беларусаў вінавацяць Лукашэнку ў гвалце пасьля 2020 году, гатовыя ўсё забыць толькі 1%
Рэпрэсаваныя беларусы не забыліся пра свае траўмы і працягваюць спадзявацца на судовую справядлівасьць ды кампэнсацыю, вынікае з апытаньня 592 беларусаў з траўматычным досьведам, якія зьехалі з краіны пасьля 2002 году:
https://smarturl.click/AdQmO
Галоўнае за 9 сьнежня
👫 Лукашэнка памілаваў яшчэ 29 палітвязьняў
👩🏼«Маю намер заставацца ў Беларусі». На волю выйшла былая галоўная рэдактарка БелаПАН Ірына Леўшына
📂 Вусныя прысуды. Асуджаныя паводле «палітычных» артыкулаў скардзяцца на цяжкасьці з атрыманьнем копій судовых рашэньняў
✍🏻 Вынікі году. Апазыцыя: час стомленасьці, рэфлексій і пераацэнак
🎥 «ПіК Свабоды». «І ў Беларусі магчыма, як у Сырыі», — Фейгін пра тое, як зрынаюць дыктатараў, якія падаваліся непахіснымі
🗣 Мова ў выгнаньні. Пра моўную сытуацыю беларусаў дома і за мяжой
👭 Эміграцыя як абцяжарваючы фактар. Праваабаронцы дасьледавалі, як часта беларускі сутыкаюцца з харасмэнтам за мяжой
🇱🇹 Новы ўрад Літвы ня бачыць неабходнасьці ў закрыцьці апошніх двух дзейных пунктаў пропуску на мяжы зь Беларусьсю
Як зрынаюць дыктатараў, якія падаваліся непахіснымі?
Пра лёс Башара Асада і масавае вызваленьне сырыйскіх палітвязьняў у беларускім кантэксьце гаворым з расейскім палітыкам, праваабаронцам, адвакатам і блогерам Маркам Фейгіным:
🎥 ВІДЭА цалкам: https://youtu.be/jH7odKF7eqc
У амбасадзе Сырыі ў Беларусі зьнялі дзяржаўны сьцяг
Дзяржаўны сьцяг Сырыі зьнялі з флагштока на будынку амбасады ў Менску. Пакуль флагшток на тэрыторыі амбасады пустуе. Паведамляецца, што каля амбасады спакойна, меры бясьпекі ня ўзмоцненыя.
Амбасада Сырыі ў Менску апублікавала зварот МЗС краіны да «сырыйскіх братоў», якія жывуць у Беларусі, у якім МЗС Сырыі гаворыць пра «новую старонку ў гісторыі краіны»і абяцае, што ўсе дыпляматычныя прадстаўніцтвы Сырыі за мяжой працягнуць працу:
https://smarturl.click/B6Vpl
Мова ў выгнаньні. Пра моўную сытуацыю беларусаў дома і за мяжой
«Беглымі» — як каменем, шпурнутым у сьпіну — Лукашэнка абразьліва называе тых беларусаў, якія праз рэпрэсіі вымушаныя былі пакінуць радзіму. Сярод іх адчувальная колькасьць беларускамоўных грамадзян.
Гэта ня толькі асобныя людзі і сем’і, а цэлыя калектывы: рэдакцыі, выдавецтвы, кнігарні, творчыя суполкі — словам, уся тая недзяржаўная сфэра, дзе ў Беларусі жыла беларуская мова. Нехта, вядома, застаецца. Пакуль.
https://smarturl.click/ppBzj
Беларусь пакіне папулярная праграма для заняткаў бегам
Мабільная праграма Adidas Running пакіне Беларусь. Пра гэта стваральнікі праграмы апавясьцілі яе карыстальнікаў, якія знаходзяцца ў краіне.
https://smarturl.click/z2Mnp
Абу Мухамад аль-Джуляні. Хто такі лідэр сырыйскіх паўстанцаў, які зрынуў Асада
Абу Мухамад аль-Джуляні на працягу многіх гадоў быў даволі малавядомым лідэрам паўстанцаў у Сырыі. Але 42-гадовы камандзір набыў вядомасьць пасьля таго, як ачоліў ашаламляльны ваенны наступ, у выніку якога быў зрынуты шматгадовы прэзыдэнт Башар Асад.
https://smarturl.click/YzWaV