16588
Сувязь з рэдакцыяй — @SvabodaBelarus Даслаць навіну ў Signal можна па нумары +37068643669
У каго ChatGPT забярэ працу. Прагнозы распрацоўніка
ВІДЭА: https://youtu.be/sveSXg8BIy4
Як працуюць вялікія моўныя мадэлі, такія як ChatGPT, Claude альбо DeepSeek? Як яны могуць зьмяніць нашыя грамадзтвы ў найбліжэйшыя некалькі гадоў? Чаму яны часта ствараюць фантазіі, калі ня маюць адказу на вашыя пытаньні? Пра ўсё гэта ў падкасьце «Куды коціцца сьвет» расказвае Андрэй Храпавіцкі, які кіруе дасьледаваньнямі і распрацоўкамі ў галіне вялікіх моўных мадэляў і вялікіх дадзеных у амэрыканскай кампаніі Results-CX.
У Беларусі за ўдзел у пратэстах асудзілі 71-гадовую пэнсіянэрку
https://smarturl.click/RAnqv
7 сакавіка МУС апублікавала «Пералік грамадзян Беларусі, замежных грамадзян або асоб без грамадзянства, якія маюць дачыненьне да экстрэмісцкай дзейнасьці», паведамляе «Вясна».
Сярод іншых, у сьпіс дадалі 71-гадовую Ніну Барысевіч. Паведамляецца, што ў дачыненьні да яе набыў моц вырак суду Маскоўскага раёну Менску паводле ч. 1 арт. 342 КК. У сьпісе МУС пазначана, што яе «судзімасьць не пагашаная».
На ілюстрацыйным фота: суд у Беларусі
У Польшчы былому беларускаму памежніку прысудзілі 6 гадоў турмы за перавозку мігрантаў 20 гадоў таму
https://smarturl.click/0eZkm
Апэляцыйны суд Беластоку прысудзіў 6 гадоў зьняволеньня былому беларускаму памежніку, які ў 2000-2007 гадах дапамагаў мігрантам перасякаць мяжу. Паводле сьледзтва, гэтая дзейнасьць каардынавалася з Масквы.
Памежнік дзейнічаў у складзе злачыннай групоўкі, якая дапамагала грамадзянам Кітая і Віетнама нелегальна трапляць у краіны Заходняй Эўропы, піша PAP.
На ілюстрацыйным фота: польскі памежнік
100 дзён пратэстаў у Грузіі
https://smarturl.click/Zy2bd
28 лістапада прэм'ер-міністар Грузіі абʼявіў, што яго ўрад адкладзе перамовы аб уступленьні ў ЭЗ «да 2028 года», што справакавала пратэсты, якія працягваюцца ўжо 100 дзён. Фатографы RFE/RL у Грузіі дакумэнтуюць гэтыя падзеі з першага дня.
На фота: 29 лістапада 2024 году, другая ноч пратэстаў
Учора вораг, сёньня — амаль сябар. Як і чаму беларуская прапаганда палюбіла ЗША, тлумачыць Паўлюк Быкоўскі
https://smarturl.click/xBR5Y
Палітычны аналітык і мэдыяэкспэрт Паўлюк Быкоўскі аналізуе новыя наратывы беларускай прапаганды, тлумачыць, чаму прапагандысты сталі параўноўваць Трампа і Лукашэнку і спрабуюць выставіць апошняга палітыкам сусьветнага маштабу.
На фота: Паўлюк Быкоўскі
Ва Ўкраіне расказалі аб магчымых наступствах спыненьня з боку ЗША абмену выведнай інфармацыяй
https://smarturl.click/vwQ4w
Кіраўнік украінскага Цэнтру радыётэхналёгій Сяргей Бяскрэстнаў, вядомы пад пазыўным «Флэш», мяркуе, што найбольш ад спыненьня абмену выведнай інфармацыяй з ЗША можа пацярпець цывільнае насельніцтва, бо пры дапамозе такіх зьвестак Украіна атрымлівала своечасовую інфармацыю аб узьлёце расейскай стратэгічнай авіяцыі і магла падрыхтавацца да адбіцьця атакі.
У той жа час, ва Ўкраіне спадзяюцца, што адсутнасьць амэрыканскай выведнай інфармацыі кампэнсуюць эўрапейскія партнэры.
«Ёсьць яшчэ выведная інфармацыя ў Брытаніі, у Францыі, і гэта даволі магутныя структуры, таму катастрофы, як такой, ня будзе. Стане больш складана, але гэта не катастрофа», — перакананы экспэрт аналітычнай групы «Левіафан» Мікола Мельнік.
Фота ілюстрацыйнае
Беларускі розных краін праводзяць імпрэзы з нагоды Дня салідарнасьці жанчын у барацьбе за свае правы. Расклад
https://smarturl.click/jkq6y
З нагоды 8 сакавіка, Дня салідарнасьці жанчын у барацьбе за свае правы, беларускі розных краін ладзяць шэраг тэматычных імпрэзаў для жанчын. Публікуем іх расклад.
Фота ілюстрацыйнае
Ужо сёньня: 101 год таму Магілёў і Віцебск увайшлі ў склад Беларусі
https://smarturl.click/VDwLn
7 сакавіка 1924 Прэзыдыюм ЦВК СССР зацьвердзіў пастанову «Аб аб’яднаньні ў складзе БССР усіх тэрыторыяў з большасьцю беларускага насельніцтва».
Тэрытарыяльныя зьмены 1924 году сталі для будучыні Беларусі ў пэўнай ступені вызначальнымі. Калі б ня тое «узбуйненьне», зусім па-іншаму выглядалі б сучасныя паўночныя, усходнія і паўднёвыя межы незалежнай Беларусі.
На фота: так выглядалі межы БССР у 1919 годзе
Пасьля ўводу ў эксплюатацыю БелАЭС цана за электраэнэргію расьце насуперак абяцаньням уладаў
https://smarturl.click/674Vj
Улады і прапаганда Беларусі з моманту зьяўленьня ідэі будаўніцтва атамнай электрастанцыі ў Астраўцы і ў наступныя гады запэўнівалі, што АЭС вельмі выгадная для жыхароў краіны.
«ПіК Свабоды». Аглядальнікі Свабоды пра новы ўрад, інтэрвію Лукашэнкі і вайсковую дапамогу Ўкраіне
https://smarturl.click/9zp3D
Ці будзе весьці новую палітыку новы ўрад Лукашэнкі? Ці прыедуць на мірныя перамовы ў Менск Трамп, Зяленскі і Пуцін? Якія наступствы для Беларусі прыпыненьня амэрыканскай вайсковай дапамогі Ўкраіне?
На гэтыя пытаньні Юрыя Дракахруста ў праграме « ПіК Свабоды» адказваюць палітычныя аглядальнікі Радыё Свабода Валер Карбалевіч і Віталь Цыганкоў.
Туск: неабходна павялічыць прысутнасьць вайскоўцаў ЭЗ і NATO на мяжы зь Беларусьсю і РФ
https://smarturl.click/gpbJo
Прэм’ер-міністар Польшчы Дональд Туск перад пачаткам саміту па пераўзбраеньні ЭЗ падкрэсьліў неабходнасьць разгледзець пытаньне павелічэньня прысутнасьці войскаў Эўразьвязуі NATO на мяжы з Расеяй і Беларусьсю, перадае карэспандэнтка ўкраінскай службы Радыё Свабода.
У Літве затрымалі пару літоўцаў, якую абвінавачваюць у шпіянажы на карысьць Беларусі
https://smarturl.click/RAnyb
Генпракуратура Літвы перадала ў суд крымінальную справу, у якой дваіх грамадзян Літвы абвінавачваюць у шпіянажы на карысьць Беларусі. Яны самі прапанавалі супрацоўнічаць зь беларускай выведкай, а адзін зь іх мэтанакіравана інфільтраваўся ў літоўскі Саюз стралкоў.
Знайшоўся адзін з трох зьніклых бязь вестак беларусаў, якія ваявалі ва Ўкраіне на баку Расеі
https://smarturl.click/xBR2M
Грамадзянін Беларусі Ігар Хасанаў, які прапаў бязь вестак сёлета ў студзені, з аскепкавым раненьнем сярэдняй цяжкасьці знаходзіцца ў шпіталі Луганскай вобласьці. Пасьля лекаваньня яго абяцаюць зноў адправіць на фронт.
Міжнародныя банкі спынілі фінансаваньне інвэстпраектаў у Беларусі на 18,8 мільёнаў эўра за апошнія гады, — Інстытут эканомікі НАН
https://smarturl.click/RAnyl
Пра гэта гаворыцца ў артыкуле загадчыцы сэктару інвэстыцыйнай палітыкі Інстытуту эканомікі НАН Беларусі Марыі Саломкі. Ян таксама канстатуе «адчувальнае памяншэньне» замежных інвэстыцыяў з так званых «недружалюбных краін» — з 3,5 мільярда даляраў у 2016 годзе да 2 мільярдаў у 2023-м.
Бульба падаражэла ўтрая, бананы патаньнелі. Як за апошні год зьмяніліся цэны на прадукты
https://smarturl.click/XyklM
«Зараз урад хвалююць цэны: з аднаго боку — утрымаць інфляцыю, з другога — каб арганізацыі не збанкрутавалі». Чаму беларуская гародніна ў Беларусі даражэе больш, чым прывазная садавіна, задаецца пытаньнем Лукашэнка. Глядзім, ці сапраўды так і што можна з гэтым зрабіць.
Улады Ўкраіны паведамілі аб ліквідацыі надзвычайнай сытуацыі на ЧАЭС праз 3 тыдні пасьля расейскага ўдару
https://smarturl.click/JDmqq
14 лютага ў ахоўную абалонку саркафага Чарнобыльскай АЭС урэзаўся бесьпілётны лятальны апарат, узьнікла ўзгараньне. Паводле прэзыдэнта Ўкраіны Ўладзіміра Зяленскага, удар прыпаў на сховішча, якое «беражэ сьвет ад радыяцыі разбуранага чацьвёртага энэргаблёку ЧАЭС».
«Пэнсійная пастка» для беларускіх палітэмігрантаў. Як атрымаць выплаты за мяжой і на што можна разьлічваць па вяртаньні
https://smarturl.click/Q13q6
З 2020 году зь Беларусі эмігравалі сотні тысяч чалавек. Сярод іх ёсьць пэнсіянэры, якія актыўна бралі ўдзел у пратэстах, а таксама і тыя, хто не пасьпеў зарабіць у Беларусі на пэнсію. Расказваем, як яе атрымаць за мяжой і на што можна разьлічваць.
Фота ілюстрацыйнае.
У Беларусі 6 сакавіка на ўсіх мэтэастанцыях зафіксавалі тэмпэратурныя рэкорды, прыйшло цяпло
https://smarturl.click/M1Q2p
Новы абсалютны максымум дня зафіксавалі ў Самахвалавічах — 19,7 градуса вышэй за нуль. Ранейшы экстрэмум пратрымаўся 30 гадоў (17 градусаў у Берасьці).
Фота ілюстрацыйнае
Лукашэнка пасьля Пуціна прыняў кіраўніка вайсковага ўраду М’янмы, якога хоча арыштаваць МКС
https://smarturl.click/1d2pY
Мін Аун Хлайн ачоліў вайсковы урад М’янмы ў выніку перавароту ў жніўні 2021 году. Да гэтага ён камандаваў Узброенымі сіламі краіны. Міжнародны крымінальны суд выдаў ордэр на ягоны арышт
М’янма (колішняя назва Бірма) — шматнацыянальная дзяржава ў Паўднёва-ўсходняй Азіі, яна мяжуе з Індыяй, Бангладэшам, Кітаем, Лаосам і Тайляндам. У 2021 годзе ў краіне адбыўся вайсковы пераварот, які выклікаў масавыя пратэсты. У краіне дагэтуль працягваецца грамадзянская вайны паміж вайсковай хунтай і этнічнымі ўзброенымі групоўкамі.
ЗША, Эўразьвяз і Канада ўвялі супраць М’янмы санкцыі праз зьвяржэньне законнага кіраўніка краіны Аун Сан Су Чжы.
На фота (БелТА): сустрэча Мін Аун Хлайна ў Менску
Смак беларускай паляндвіцы. Як хобі былога палітвязьня вырасла ў невялікі бізнэс
https://smarturl.click/W31OD
Аляксандар Бабіч паходзіць зь Берасьця, яму 36 гадоў. Больш за тры зь іх Аляксандар адсядзеў за тое, што ўдарыў амапаўца падчас пратэстаў у Берасьці 9 жніўня 2020 году. Да арышту Бабіч працаваў сьлесарам газавага абсталяваньня, потым адкрыў краму, якая займаецца ўпакоўкай. Пасьля вызваленьня ў студзені 2024 году пераехаў у Польшчу. У Варшаве пачаў рабіць модульныя драўляныя дамкі для адпачынку і гатаваць свойскую паляндвіцу. Паступова хобі стала перарастаць у невялікі бізнэс.
На фота паляндвіца
У нацпарку «Прыпяцкі» ствараюць штучныя гнёзды для самай рэдкай у Беларусі пеўчай птушкі
https://smarturl.click/e59Mq
Шмат турыстаў прыяжджаюць на Палесьсе, каб пабачыць менавіта яе. Птушка гэтая меншая за вераб’ёў: вага да 16 грамаў, размах крылаў да 21 см. Белая сініца ўключаная ў Чырвоную кнігу Беларусі зь першага яе выданьня. Іх колькасьць у Беларусі апошні раз ацэньвалася ў 2015 годзе — усяго 500-800 пар.
На фота: белая сініца
Аўтарку «Дзеяслова» журналістку Піткевіч судзяць за ўдзел у «экстрэмісцкім фармаваньні»
https://smarturl.click/yqDMm
Паліну Піткевіч затрымалі ў Менску ў чэрвені 2024 году і з таго часу ўтрымліваюць пад вартай у менскім СІЗА-1. Паводле Беларускай асацыяцыі журналістаў, прычынай перасьледу магло стаць тое, што напярэдадні КДБ прызнаў «экстрэмісцкім фармаваньнем» праект MediaIQ, які «Прэс-клюб» арганізаваў для павышэньня мэдыйнай асьветы (у паведамленьні спэцслужбы згадвалася імя Паліны Піткевіч як удзельніцы праекту).
Паліне Піткевіч 30 гадоў. У 2016 годзе яна скончылы факультэт журналістыкі БДУ, як журналістка пісала на тэмы культуры ў розныя выданьні, спрабавала сябе як літаратар. У часопісе «Дзеяслоў» у межах конкурсу маладых аўтараў быў надрукаваны яе твор «Нырэц па пэрліны». Таксама яна друкавалася ў часопісе «Маладосць». Яшчэ пра Паліну вядома, што яна захаплялася тэатрам і як акторка грала ў «Лябараторыі сацыяльнага тэатру».
На фота: Паліна Піткевіч, архіў
26 з 27 дзяржаў ЭЗ прагаласавалі за дэклярацыю ў падтрымку Украіны. Супраць быў Орбан
https://smarturl.click/z23Vo
У дэклярацыі зьмяшчаецца падтрымка патэнцыйнага разьмяшчэньня міратворцаў ва Украіне ў межах мэханізму «Супольнай палітыкі бясьпекі і абароны» (CSDP), дзякуючы якому Эўразьвяз удзельнічае ў міратворчых апэрацыях.
Зяленскі паведаміў аб маючай адбыцца сустрэчы Украіны і ЗША
https://smarturl.click/l5MpY
Журналістка Fox News Джэкі Хайнрых сьцьвярджае, што перамовы пачнуцца ў аўторак, 11 сакавіка, у Эр-Рыядзе. Журналіст Axios Барак Равід піша пра сераду.
Расея прапанавала пабудаваць у Беларусі завод па вытворчасьці бесьпілётнікаў. Лукашэнка пагадзіўся
https://smarturl.click/opE9a
Расея прапанавала Беларусі пабудаваць на яе тэрыторыі завод па вытворчасьці бесьпілётнікаў. Аб гэтым заявіў намесьнік кіраўніка Адміністрацыі прэзыдэнта Расеі Максім Арэшкін падчас выставы расейскіх дронаў, якую наведаў Аляксандар Лукашэнка.
Паводле яго слоў, размова ідзе аб стварэньні вытворчасьці ўсіх ключавых кампанэнтаў, а таксама выкарыстаньні расейскіх «тэхналягічных напрацовак і рашэньняў».
На лек для хворай дзяўчынкі зь Ліды сабралі амаль 2 млн даляраў, але бацькі вымушаныя ад яго адмовіцца
https://smarturl.click/71gOG
У Рыты Юшкевіч сьпінальная цяглічная атрафія II тыпу. Для лячэньня хваробы патрабаваўся адзін укол Zolgensma, які каштуе амаль 2 млн даляраў. Гэтую суму беларусы сабралі, але цяпер выявілася, што зрабіць іньекцыю немагчыма.
У Рыме праходзіць сустрэча альянсу парлямэнцкіх груп «За дэмакратычную Беларусь»
https://smarturl.click/0eZnv
6-7 сакавіка ў Рыме праходзіць другая сустрэча альянсу парлямэнцкіх групаў «За дэмакратычную Беларусь». Удзельнік сустрэчы Анатоль Лябедзька лічыць, што «галоўная задача форума — трымаць беларускае пытаньне ў міжнародным парадку дня». Расказваем, чаму месцам сустрэчы абралі Рым, пра мэты форуму і хто ў ім удзельнічае.
Хто траціць больш на дапамогу Ўкраіне — ЗША ці Эўразьвяз
https://smarturl.click/z238o
ЗША, Эўразьвяз і іншыя саюзьнікі агулам выдаткавалі больш за 287 мільярдаў даляраў на падтрымку Ўкраіны з моманту, калі Расея пачала поўнамаштабнае ўварваньне ў 2022 годзе. Хто зь іх зьяўляецца найбуйнейшым донарам Украіны? — Лічбы параўнаў карэспандэнт Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода Іван Гутэрман.
#rfe_rl
На беларуска-польскай мяжы зьявілася аўтаматычная сыстэма памежнага кантролю. Як гэта працуе
https://smarturl.click/dpOEz
У пункце пропуску «Брэст» на выезьдзе зь Беларусі ў Польшчу ўжо каля тыдня тэстуюць аўтаматычны комплекс памежнага кантролю, які дазволіць беларусам зь біямэтрычнымі пашпартамі праходзіць працэдуру без удзелу памежніка. Скарыстацца ім могуць грамадзяне Беларусі старэйшыя за 18 гадоў, якія маюць біямэтрычны пашпарт. Расказваем падрабязнасьці.
60-гадовая Натальля Ладуцька, асуджаная на 4 гады калёніі за дапамогу палітвязьням, адправіла ім пасылак больш чым на 500 кг і пералічыла больш за 4000 рублёў
https://smarturl.click/xBRZe
Як даведалася @nashaniva, у справе Натальлі Ладуцькі 177 эпізодаў. Згодна з матэрыяламі справы, яна рабіла грашовыя пераводы і слала пасылкі вязьням зь лета 2021 па сьнежань 2023 году. Пракурор прапаноўваў меншы штраф, чым у выніку прызначыў судзьдзя (25 200 рублёў).