🥶🥶🥶🥶🥶 🥶🥶🥶🥶🥶
🥶🥶🥶🥶🥶 🥶🥶🥶🥶🥶
🥶🥶🥶🥶🥶 🥶🥶🥶🥶🥶
🔝 بزن روی اینجا تا عضو کانالای پولی تلگرام بشی 👆😎
🎬 🎬 🎬 🔴 تـــــو جـــه 🔴 🎬 🎬 🎬
هزینه ورود به اینکانال ها 1️⃣میلیون میباشد
فقط دو دقیقه میزارم تا لینک باطل نشه ⬇️
/channel/addlist/2kXMQF9k-58xMDJk
🎬 🎬 🎬 🔴 شرکت در تبادل 🔴 🎬 🎬
O_O
♦️رد ادعای اخیر مقصودعلی صادقی درمورد مکاتبات ترکی صفویان با عثمانی
متأثر از توصیف نادرست برنارد لوئیس دربارۀ نامهنگاریهای دو پادشاه صفوی و عثمانی در آستانۀ جنگ چالدران، برخی پنداشتهاند که سلطان سلیم شاه به دشمن خود نامۀ فارسی مینوشت ولی شاه اسماعیل اول پاسخ ترکی میداد که از عجایب روزگار بوده است.[۱] اما باید دانست که برداشت یادشده نادرست و نابجاست؛ زیرا پیش از نبرد، سلیم دو نامۀ فارسی و دو نامۀ ترکی نوشت و تنها پاسخ اسماعیل نیز فارسی بود. لوئیس میبایست متناسب با سخن خود که فارسی را زبان شهرنشینان فرهیختۀ آسیای صغیر و ترکی را زبان مادری قبایل صفوی برخاسته از آنجا دانسته، به زبان ادبی دو پادشاه اشاره میکرد و مینوشت که شاه ایران ترکیسرا بود و خداوندگار روم فارسی میسرود؛ امری که البته جای هیچ شگفتی ندارد، زیرا دو عنصر نژاد و زبان نقشی در اختلافات عقیدتی عثمانیان با قزلباشان غالی ایفا نمیکرد.
اما جدا از نادرستی سخن برنارد لوئیس، نباید از یاد برد که نامههایی ترکی از صفویان به دولت عثمانی در دست است. دراینباره نیز بررسی حاضر ضمن استناد بر یکی از مجموعهمنشآت دستاول عثمانی، به رد ادعای اخیر مقصودعلی صادقی گندمانی میپردازد که حین یک مصاحبه، منکر وجود نامههای ترکی شاهان صفوی به پادشاهان عثمانی شده است.
صادقی بعد از تأکید بر اینکه اغلب مکاتبات داخلی و خارجی دولت صفوی صرفاً فارسی بوده و اسناد ترکی موجود علل خاصی داشته، مکاتبههای تاریخی دولتهای صفوی و عثمانی را مؤکد و مجزا متذکر شده است. او با گوشزد اینکه عثمانیان از زمان سلیم اول به بعد سعی میکردند به همهجا فقط ترکی نامه بنگارند، با تأکید خاصی میافزاید که هر پادشاه صفوی «هیچوقت» پاسخ ترکی به نامههای عثمانی نمیداده، بلکه همیشه فارسی جواب مینوشته است! سپس با لحنی مطمئن میگوید که این وضعیت یک امر خیلی روشن است و حتی میتوانید در مجموعۀ موسوم به منشآتالسلاطین که تألیف منشی دیوان و دربار عثمانی یعنی احمدپاشا فریدونبیگ توقیعی بوده، همۀ نامهها را ببینید تا دریابید که پادشاه عثمانی به ترکی مینوشته ولی پادشاه ایران فقط به فارسی جواب میداده است.
البته بیان چنین سخنانی تازگی ندارد و پیشتر نیز مدیرمسئول وبسایت موسوم به «آذریها» در بخشی از یادداشتی پراشتباه نوشت که «حتی یک نامه از شاهان صفوی به خلفای عثمانی نمییابید که به ترکی باشد، اما همۀ نامههای خلفای عثمانی به صفویه فارسی است.» سپس افزود که «دراینباره میتوان به منشآتالسلاطین (منبع دستاول عثمانی) و مجموعۀ چندجلدی مکاتبات عصر صفوی تألیف عبدالحسین نوائی (مرجع ایرانی) نگریست.» این اظهارنظر ناشیانه دقیقاً نقطۀ مقابل اشارۀ کلی صادقی به زبان رایج نامههای پادشاهان عثمانی به صفویان است که البته، نقطۀ مشترک نظرات هردو در تأکید کاذب بر منابع و اصرار قاطع بر عدم وجود نامۀ ترکی از سوی صفویها به عثمانیان است.
اما برخلاف تصور مذکور، حداقل مروری دقیق بر دومین مجلد مجموعۀ منشآتالسلاطین، حاکی از وجود چهار نامۀ ترکی از سوی صفویان به عثمانیان است که اتفاقاً جملگی نیز توسط نوایی نقل و تصحیح شدهاند و البته، نظر به حفظ ایجاز ردیۀ حاضر با تمرکز بر منبع اصلی، لزومی به ذکر آثار مجزای نوایی و قید رقم صفحات مربوطه نیست. مسلماً بررسی تفصیلی محتوای مکاتبات مذکور در ذیل نیز مجال جدا میطلبد.
نامۀ نخست، جواب ترکی شاه طهماسب اول به مکاتبۀ سلطان سلیمان شاه دربارۀ پسرش بایزید است که با برادر مهترش جنگید و بر پدرش شورید، ولی سرانجام ناکام ماند و شکستخورده رهسپار و پناهندۀ دربار صفوی شد؛ دومی نیز شفاعتنامۀ ترکی طهماسب به شاهزاده سلیم برای درخواست بخشیدن برادر کهترش است؛ سومین مکتوب مندرج نیز نامۀ ترکی شاه صفی اول به سلطان ابراهیم خان با هدف تأیید مؤکد عهدنامۀ صلح دو همسایه همراه با ذکر هدایای ارسالی دولت ایران به دربار خداوندگار است؛ مکاتبۀ چهارم نیز نامۀ ترکی شاه عباس اول به سردار عثمانی فرهادپاشا در زمان سلطان مراد سوم، جهت اعلام تمایل به مصالحه و تهیۀ مقدمات عقد معاهدۀ صلح است.[۲]
فلذا کذب محض ادعای صادقی و امثال وی با ملاحظۀ موارد مذکور کاملاً مبرهن است. معالوصف، اگر مدعای ایشان تعمدی و مغرضانه نباشد، قطعاً بدون مطالعۀ دقیق مستندات موجود و خاصه منشآتالسلاطین فریدونبیگ، مرتکب قضاوت عجولانه و اظهارنظر غلط شده است. بیان چنین برداشت نابجای شتابزدهای توسط یک مدرس دانشگاه تأسفآور است! در خاتمه ناگفته نماند که سایر مکاتیب و منشآت عثمانی و صفوی نیز هریک از حیث وجود مکاتبات ترکی صفویان قابل تحقیق و لایق تدقیق هستند.
🔻یادداشتها:
۱. برنارد لوئیس. خاورمیانه، ترجمۀ حسن کامشاد (تهران: نشر نی، ۱۳۹۶)، ص ۱۲۰.
۲. منشآت السلاطين (استانبول: دار الطباعة العامرة، ۱۲۷۵)، ج ۲، ص ۳۴-۳۳، ۳۸-۳۶، ۳۰۱، ۳۲۳.
🔰 @SafavidStudies | مطالعات صفویه
♦️نقد اظهارنظر غلط مقصودعلی صادقی دربارۀ زبان ترکی در ایران صفوی
زبان ترکی در تمام مدت حکومت صفویان بر ایران، زبان رایج و مرسوم دربار و اردوی صفوی بود و حتی انتقال پایتخت از تبریز به قزوین و اصفهان نیز هیچگاه از اهمیت آن نکاست، زیرا ترکی زبان مادری شاهان و قزلباشان صفوی بود. قوای بانی این حکومت عمدتاً ترک بودند و زبان ترکی با تکلم شایع میان رجال دربار و افراد قشون صفوی اهمیت سیاسی زیادی یافت، وضعیتی که توسط معاصران صفویان و محققان متأخر، صریحاً ذکر و تأیید شده است.[۱]
اما علیرغم وضوح قضیه، اخیراً مقصودعلی صادقی گندمانی در اظهارنظری عجولانه، ضمن نقل ناقص و غیردقیق نظرات محققان و تحریف سهوی محتوای صریح گزارشات تاریخی، با تعریف مؤکد مفهوم «زبان رسمی» در معنای صرف «زبان دیوان و مکاتبات»، سعی بر تحاشی از نقش بارز ترکی داشته است.
او مدعی وجود نوعی «خلط مبحث» شده و بانی آن را بعضی از سفرنامهنویسان اروپایی دانسته که وقتی درون دربار صفوی شاهد «محاورۀ بالاجبارِ» شاهان با قزلباشان بودند، اشتباهاً میپنداشتند که زبان رسمی دربار صفویان ترکی است! بعد با لحن و تأکید خاصی افزوده که «متأسفانه»، محققان امروزی نیز ترکی را زبان رسمی دربار معرفی کردهاند، غافل از اینکه زبان رسمی در درجۀ اول و به معنای دقیق کلمه، نه زبان محاورات پادشاه و اطرافیان، بلکه زبان دیوان اداری بوده که غالباً فارسی بود.
تعبیر «بالاجبار» در توصیف محاورۀ ترکی شاهان و قزلباشان بس غریب و ناصواب است! سلطنت صفویان محصول اتکای عمده بر قوای ترکمانان غالباً برخاسته از آناتولی و شام بود. حضور مستمر قوای ترک در مساعی ناموفق نهضت جنید و حیدر، منجر به صیانت از اسماعیل خردسال و رشد او توسط سران قبایل قزلباش شد. لذا ترکی از بدو صفویه زبان مادری شاهان و دودمان سلطنتی بود و اصلاً مجبور نبودند تا فراتر از دو قرن ترکی بگویند! از طرفی، حضور قاطع قزلباشان و تکلم ترکی نیز امری دال بر رواج آن در دربار بوده است. فلذا دقیقاً شخص صادقی مرتکب خلط مبحث شده است!
برخلاف مغالطۀ صادقی، آنچه شاهدان اروپایی نوشتهاند نیز دربارۀ زبان مادری مرسوم و معمول دربار سلطنتی و قوای نظامی بوده که در آنها ندرتاً به فارسی تکلم میشد و بعلاوه، اتفاقاً جملگی بر رواج فارسی در دیوان و مکاتبات اداری تأکید کردهاند. اما اگر واقعاً تداول درباری زبان فارسی بیش از ترکی یا حتی نسبتاً مساوی بود، مسلماً درک و ذکر آن برای شاهدان دشوار نبود. وقتی محققان معاصر ما نیز همین تفکیک را قائلاند و تعبیر «رسمی» را فقط در معنای رواج و شیوع سیاسی ترکی در دربار و اردو دانستهاند، دیگر چه جای تأسف و تأکید بر زبان اداری و کتابی دارد؟! آنان غافل از زبان مرسوم دیوان صفویان نبودهاند و ضعف صادقی در نقل دقیق مقوله جای تأمل دارد! وقتی علیرغم وجود برخی مکاتبات ترکی فقط فارسی زبان رسمی «دیوان» بوده، چرا مجزا نباید ترکی را زبان رسمی «دربار» یاد کرد؟!
دراینباره گزارشات اروپایی پرشماری در دست است که قبلاً تورخان گنجهای و حسن جوادی و ویلم فلور شماری از آنها را عیناً در مقالات ارزندۀ خود نقل کردهاند و مطالعۀ آنها توصیه میشود. اما محض حفظ ایجاز و البته نظر به اشارۀ مبهم صادقی، در اینجا به نقل گزارش یک سیاح ایتالیایی بسنده میکنم.
صادقی جهت تقلیل صبغۀ تکلم ترکی بین درباریان صفوی، از ترجمۀ ترکی محاورۀ فارسی سفیر اروپایی توسط شاه عباس اول برای قزلباشان یاد میکند. احتمالاً منظور او پیِترو دلا واله باشد که البته، او نوشته شاه با وی خوشامدگویی و گفتگوی ترکی میکرده و برای برخی به فارسی بازمیگفته است.[۲] این جهانگرد چند تصریح دیگر نیز به رواج ترکی در ایران صفوی داشته است.
او نوشته که ترکی در ایران به اندازۀ فارسی رایج است و علیرغم نقش مهم فارسی در مکاتبات اداری، ترکی زبان عادی و جاری عموم درباریان و نظامیان است و رجال کشوری و لشکری همه بدان سخن میگویند و قسم اعظم مردم هر دو زبان را میآموزند. پیترو این وضعیت را ناشی از کثرت ترکان در دستگاه و سپاه صفویان میداند و حتی یادآور میشود که بزرگان قزلباش فارسی را زبانی ادبی و زنانه ولی ترکی را زبان جنگی و مردانه میدانند. نکتۀ حائز توجه آنکه مینویسد شاه عباس اول نیز غالباً ترکی میگوید و از اینکه ترکیزبان است به خود میبالد![۳]
مسلماً اظهارنظر یکسویه بدون مرور و نقل دقیق منابع تاریخی و مآخذ تحقیقی، دور از شأن یک مدرس دانشگاه است.
🔻یادداشتها:
۱. برای اطلاع جامع رک: گنجهای، تورخان. ۱۹۹۹. «زبان ترکی در دربار صفویه در اصفهان.» تریبون ۴: ۷۹-۷۳؛
Floor, W., & Javadi, H. 2013. "The Role of Azerbaijani Turkish in Safavid Iran." Iranian Studies, 46(4): 569-581.
۲. ترجمۀ فارسی سفرنامۀ پیترو دلا واله (تهران: علمی و فرهنگی، ۱۳۷۰)، ص ۲۲۹، ۲۳۸.
۳. همان، ص ۹، ۸۷، ۱۲۹.
🔰 @SafavidStudies | مطالعات صفویه
● ضعف شخصیت شاه اسماعیل اول صفوی
• علی سالاری شادی
شاه اسماعیل اول صفوی دارای شخصیتی ضعیف و به دور از تعادل روحی و فاقد وجهۀ یک حاکم سیاسی و نظامی بود. همانگونه که در پیروزیها مغلوبان را با خوشحالی آتش میزد و امر به خوردن جنازۀشان میکرد، برعکس به تعبیر ملاکمال پس از شکست چالدران کسی او را خندان ندید. افسردگی شاهاسماعیل پس از نبرد چالدران مشهور است و بعد از آن کمافیالسابق دائماً خود را با شراب و مجالس عیش سرگرم میکرد. یک حاکم سیاسی و نظامی خوب و برجسته از شکستها تجربه میگیرد، درحالیکه اسماعیل چنان شکسته شد که دیگر دنبال جنگ و نبرد نگردید. شخصیت افسانهای و پرهیاهوی وی تاب یک شکست را نیاورد.
➿➿🆒🌟☘⚜☘🌟🆒➿➿
💡 به مناسبت تولد ادمین فقط 30 دقیقه ورود به کانال VIP مون رایگانه👇👇
/channel/addlist/8dlo4HaPK3pkMGE0
جوین شدی تـبریک یادت نره 🔥💞
➿➿➿➿@Tabevip➿➿➿➿
➖➖➖🌟➖➖➖
💡 به مناسبت تولد ادمین فقط 30 دقیقه ورود به کانال VIP مون رایگانه👇👇
/channel/addlist/fi3qpxhTOUozM2E0
جوین شدی تـبریک یادت نره 🔥💞
➿➿➿➿@Tabevip➿➿➿➿
● خشنودی اروپاییان از دشمنی صفویان با عثمانیان
• ادوارد گرانویل براون
اختلافات شدید مذهبی در مدت دو قرن علت اصلی عداوت صفویان با عثمانیان بود. اقتدار عثمانی برای قدرتهای اروپا خطر بزرگی بود و اروپاییان از اینکه صفویان هرازگاهی ایشان را به جنگ با خویش مشغول میداشتند، خوشحال بودند. هدف اروپا از ارسال مأموران سیاسی به ایران صفوی نیز مثل موارد سابق، اغلب جلب اتحاد علیه عثمانیان بود. خطر عثمانی بهحدی دولتمردان اروپایی را به وحشت افکند که بوسبِک (سفیر فردیناند یکم در دربار سلیمان یکم) دراینباره نوشته است: «میان ما و نابودی فقط صفویان قرار دارند. اگر دولت ایران نبود، عثمانیان در کمترین زمان بر ما چیره میشدند. این جنگی که میانشان درگرفته اگرچه برای همیشه رهاییبخش نیست، اما دستکم یک فرصت نجات برای ماست.»
✅[به دلیل درخواست مکرر شما برای اخرین بار لینک کانال ( VIP ) رو میذارم خواهشا دیگه کسی تو PV درخواست نکنه]
✅ اینم لینکش برای آخرین بار👇
/channel/addlist/c0h3cbFTDA9lYzA0
🍁 گزیدۀ پاییزی بهترینهای تلگرام:
🔸تاریخی، علمی، آموزشی، ادبی، هنری، سرگرمی و...
🧡روی لینک زیر بزنید و عضو کانالهای دلخواه خود شوید! 👇
🥮 /channel/addlist/yyzgeO0bYfFmYjQ0
🔹 تـــــو 🔹🔤🔤🔤 🔹جـــه 🔹
♥️ به مناسبت تولدم فقط 30 دقیقه ورود به کانال VIP مون رایگانه ⬇️
❤️ /channel/addlist/VU9nP9xLmRoxMjI0 ‼️
جوین شدی تـبریک یادت نره 🙂
🍇🍇 @TabeVip 🍇🍇
🔹 آموزش ادمینی رایگان!
@dore_barfa1
● تاریخنگاری صفوی: مقایسۀ تطبیقی عالمآرای عباسی و روضة الصفویه / علی سالاری شادی
• «در دورۀ میانی سلسلۀ صفوی که مقارن با عصر شاه عباس اول است، چند اثر برجستۀ تاریخی مانند خلاصة التواریخ، عالمآرای عباسی، روضة الصفویه، تاریخ عباسی و... به رشتۀ تحریر درآمد. در این میان دو اثر روضة الصفویه و عالمآرای عباسی که مقارن با هم تألیف شدهاند، مهمترین آثار تاریخی این دوره محسوب میشوند که صرفاً به سلسلۀ صفویان پرداختهاند. اولی با تأکید بر عصر قبل از شاه عباس و دومی با تأکید بیشتر بر دورۀ شاه عباس، هرکدام از منظر خاصی عصر صفویان را به تصویر کشاندهاند. دیدگاههای متفاوت این دو اثر در گزینش و بررسی رخدادها، این مقاله را بر آن داشته است تا با نگاهی فشرده، شباهتها و تفاوتهای آندو را مورد ارزیابی قرار دهد.»*
*. مقالۀ مختصر فوق سابقاً در فضای اینترنت موجود نبود، ولی با درخواست از نویسندۀ گرامی و پاسخگویی و پیگیری ایشان، سرانجام اسکن صفحات آن تهیه شد که اینک در کانال مطالعات صفویه بازنشر میشود.
🔰 @SafavidStudies | مطالعات صفویه
🆕🆕🆕🆕🆕🆕🆕🆕🆕🆕🆕
📣 بچه ها پیوی درخواست زیاد دادین که نتونستید جوین بشید
دلمون نیومد ظرفیتو 0️⃣2️⃣ نفر دیگه افزایش دادیم از آخرین فرصت استفاده کنید 🫠
/channel/addlist/2kXMQF9k-58xMDJk
● نقش پوشالی شاه اسماعیل اول در تأسیس صفویه
• علی سالاری شادی
خاندان صفوی از عصر جنید با پیوند و اتکا به قبایل آسیای صغیر رویکرد جدیدی را تجربه کردند. این پیوند باعث شد تا قبایل موسوم به قزلباش در عصر انحطاط سیاسی و نظامی ایران فردی از این خاندان را به سلطنت بنشانند. ولی مورخان قدیم و حتی محققان معاصر با دستکم گرفتن آن موارد و با صرفنظر کردن از قدرت قاطع و بیچونوچرای قبایل قزلباش و انحطاط سیاسی و نظامی منطقه و از جمله ایران، فرایند برآمدن صفویه را مرهون شخصیت ماورائی، توان رهبری و استعداد و ذکاوت شاه اسماعیل اول دانستهاند. درحالیکه چنانچه تمام زمینهها با دقت بررسی شود و از طرفی فرایند برآمدن صفویان درست رصد گردد، شاهاسماعیل صرفاً نقشی ظاهری و پوشالی داشته و چیزی بیش از آلت دست سران قزلباش نبوده است.
● عواقب ورود قبایل قزلباشان صفوی به ایران
• علی سالاری شادی
حکومتی که به نام شاه اسماعیل رقم خورد، از منظر اجتماعی و اقتصادی سودی برای مردم نداشت و در واقع، مرحلهای از ترقی تاریخی نیز نبود. حتی در آن نوعی عقبگرد اقتصادی و اجتماعی به چشم میخورد. از این منظر، ورود عنصر قبیلهایِ آسیای صغیر و ازدحام آنها در محیط ایران، نوعی تنزل اجتماعی بود. تلفات انسانی مردم شهرنشین و فرار دانشمندان و علمای ایران، نتایج طبیعی ورود این عنصر قبیلهای بود که در مجموع، محیطی منحط و قهقرایی برای ایران ایجاد کرد. این باعث رونق و گسترش نظام ملوکالطوایفی و خانوخانبازی در ایران گشت. قبایل قزلباش که خود را صاحب و شریک سلطنت میدانستند، طمع سیریناپذیری در تصاحب ایالات و مناطق داشتند؛ هنوز ده سال از تشکیل حکومت صفوی نگذشته بود که از هرات تا بغداد را بین خود تقسیم کردند و تقریباً، تمام شهرهای بزرگ و کوچک و ایالات مفتوحه در اختیار سران قبایل قزلباش قرار گرفت.
✅[به دلیل درخواست مکرر شما برای اخرین بار لینک کانال ( VIP ) رو میذارم خواهشا دیگه کسی تو PV درخواست نکنه]
✅ اینم لینکش برای آخرین بار👇
/channel/addlist/0tsdNJnrkXJjYTk0
➿➿🆒🌟☘⚜☘🌟🆒➿➿
💡 به مناسبت تولد ادمین فقط 30 دقیقه ورود به کانال VIP مون رایگانه👇👇
/channel/addlist/0tsdNJnrkXJjYTk0
جوین شدی تـبریک یادت نره 🔥💞
➿@Tabevip➿➿➿➿➿➿➿
40% تخفیف خرید فیلترشکن در بلکفرایدی Best_speed⬇️
/channel/xbest_speed
● نقش بارز ارادۀ بیگانه در سلطۀ صفویه بر ایران
• عباسقلی غفاری فرد
سلسلۀ صفویه به عنصر ایرانی متکی نبودند، بلکه گروگانی بودند در دست اقلیتی از قبایل چادرنشین ترکمان برخاسته از آناتولی و شام، که در جستجوی سرزمینی برای تحقق آرمانهای غالیگرایانۀ خود بودند و انجام این رویکرد را، در تغییر جایگاه مرشد اردبیل به مقام پادشاهی امکانپذیر میدانستند و وضعیت آشفته و حکومتهای ضعیف و پراکندۀ آن روز ایران، زمینه را برای این خواستۀ آنها مهیا میکرد.
🍀 فهرست بهترینهای تاریخی و فرهنگی و هنری در تلگرام!
♦️روی لینک زیر بزنید و عضو کانالهای دلخواه خود شوید! 👇
💚 /channel/addlist/B_nsNZObZHRjODhk
⭐️➿➿🔹◀️👑➡️🔹➿➿⭐️
به مناسبت 2 ساله شدن عمر چنلمون چنل vip که قیمتش یک میلیون هست به ۱۰۰ نفر اول رایگان میدیم😍🎁
/channel/addlist/c0h3cbFTDA9lYzA0
🔹➿➿@TabeVip➿➿🔹
🟡 چنل VIPمون که من با این کانال به درآمد 12+ میلیون در ماه رسیدم😉💸
@Daramad
🍁 گزیدۀ پاییزی بهترینهای تلگرام:
🔸تاریخی، علمی، آموزشی، ادبی، هنری، سرگرمی و...
🧡روی لینک زیر بزنید و عضو کانالهای دلخواه خود شوید! 👇
🥮 /channel/addlist/uesnRIafrnBlZGU8
⚠️ ۱۸ نفر دیگه!!!!
‼️ بعدش لینک باطل میشه....
/channel/addlist/cHMYOVjovflhYjI0
➿➿➿➿➿➿➿➿
@TabeViP هماهنگی تبادلات و تبلیغ
⚡️🆒➿🆒⭐️🆒➿🆒⚡️
هزینه ورود به این کانال ها5️⃣میلیون هست
فقط امشب میزارم تا لینک باطل نشده بیا
⬇️⬇️⬇️⬇️
/channel/addlist/cHMYOVjovflhYjI0
⭐️⭐️⭐️ 💜 @TabeViP 😀 ⭐️⭐️⭐️