مجلّه سفینه تبریز

06 May 2021 16:28

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

06 May 2021 16:26

سخنرانی مهم استاد بدیع الزمان فروزانفر در دانشگاه تبریز

استاد بديع‌الزمان فروزانفر، در پي افتتاح دانشكده ادبيات دانشگاه تبريز، در خردادماه 1327 خورشيدي، در يك مسافرت كوتاه به تبریز، به بازديد از اين دانشكده مي‌پردازند و در طي يك سخنراني مهم، وظايف متوليّان، استادان و دانشجويان دانشكده ادبيات تبريز را تشريح مي‌نمايند.
ما در سال 1389 و به مناسبت تدوین یادنامه زنده یاد دکتر منوچهرمرتضوی، متن کامل این سخنرانی را در کتاب سایه سرو سهی، منتشر کردیم.
متن کامل این سخنرانی مهم بدیع الزمان فروزانفر را در مجلّه سفینه تبریز بخوانید:

👇👇👇
@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

04 May 2021 00:54

آنکه با مرگ خویش تعلیم داد

در تمام عُمر کوشید تا شرافت و انصاف را با چیزی معاوضه نکند. حتی با زندگی. خوب زیستن برای او خواستنی‌تر از عُمر دراز بود. دعا می‌کرد که اگر بناست ارزش و فضیلتی از او گرفته شود، نخست و پیشتر، جان او ستانده شود: «خدایا، جان مرا نخستین موهبت ارزشمندی قرار ده که از میان دیگر مواهب ارزنده، باز می‌ستانی.»(۱)

دعا می‌کرد پیش از آن که شرافت و فضیلتی را از دست بدهد، جانش را داده باشد. می‌دانست که جانِ عاری از فضیلت، شأنی ندارد. ارزش زندگی برای او مهمتر از خودِ زندگی بود و معنای زندگی خواستنی‌تر از صورتِ‌ آن. تفاوت او با ما در عیارِ سنجش بود. در سنجش او، به دست آوردن تمامِ مُلک جهان، آن‌اندازه ارزش و بها نداشت که او را وادارد به مورچه‌ای حتی، ستم کند:
«به خدا سوگند اگر اقلیم‌هاى هفت‌گانه زمین را با هر چه در زیر آسمان آن‌ها است به من دهند تا خدا را در حد گرفتن پوست جوى از دهان مورى نافرمانى کنم، نخواهم کرد.»(۲)

پیش از مرگ و در حالی که از جراحتی خونین، متألم بود، به «بخشودن» فکر می‌کرد. نمی‌خواست سنگین از اندیشه‌ی انتقام، دنیا را ترک کند. او که در سرتاسر زندگی مراقب بود روح خود را به چیزی نیالاید چگونه می‌توانست در سفر آخرت، با تیرگی خشم و انتقام، کنار بیاید؟ در آن هنگامه‌ی درد و احتضار، دلنگرانِ فضیلت «بخشایش» بود. به فرزندانش گفت:

«اگر زنده ماندم که خود عهده‌دار خون خود هستم... و اگر از آنکه مرا مجروح کرده در گذرم و بر او ببخشم، عفو مایه‌ی تقرّب به خدا خواهد بود. بخشودن و عفو کردن برای شما هم بهتر است، پس شما نیز [از قاتل من] درگذرید و ببخشایید؛ "مگر دوست ندارید که خدا بر شما ببخشاید؟/نور-آیه۲۲"»(۳)

اگر زنده بمانم می‌دانم که عفو و گذشت مایه‌ی نزدیکی به خداست و اگر وفات کردم، شما از او درگذرید. اگر که دوست می‌دارید خدا از شما درگذرد و شما را عفو کند. فرزندانم، اگر در پیِ این جراحت بمیرم، با مکافات قاتل پدر، چه سود می‌بَرید؟ اما با عفو او، شایستگی می‌یابید تا آمرزش خدا را از آن خود کنید.

شگفت است وصیت کردن فرزندان به درگذشتن از قاتلِ پدر. اما برای آنکه چون عیسی مسیح از خود می‌پرسد: «آدمی را چه سود که دنیا را سراسر به کف آرد اگر جان خویش از میان بردارد؟»، طبیعی است.

معلّم دلسوز و «طبیبِ بیمارجو»(۴) به وقت رحلت هم سعی بر تعلیم و مداوا دارد. او که با زندگی خویشتن تعلیم می‌داد، هم‌اکنون جراحتی که بر تن داشت و مرگی را که انتظار می‌کشید دستمایه‌ی تعلیم یاران و اطرافیان کرد.

گفت: «دیروز همراه و هم‌نشین شما بودم و امروز مایه‌ی عبرت شما هستم.»(۵) «روزهايى همسايه شما بودم، تنم در جوار شما بود. بزودى از من جسدى خواهد ماند، بي‌جان. پس از آن همه تلاش و جنبش، ساكن و بى‌حركت و پس از آن همه سخنورى، ساكت و خاموش. آرام خفتن من، از حركت بازماندن ديدگان و بازایستادن اندام من، براى آنان كه پند مى‌پذيرند، از هر بيان بليغ و سخن شنيدنى، اندرزدهنده‌تر است.»(۶)

چه اندازه دیگردوستی و دیده‌وری است که مرگ خود را نیز دستمایه‌ی بیداری و تنبه دیگران کنی. بگویی مرا بنگرید! من همانم که حرکت می‌کردم، در میان شما راه می‌رفتم، به شیوایی سخن می‌گفتم و با شما حرف می‌زدم. به زودی می‌بینید که تنی از من مانده بی‌جنبش و خاموش. نه حرکتی نه گفتگویی. یاران من، آرام گرفتن من پس از آنهمه تقلاها، باید برای شما وعظ و عبرتی باشد. می‌بینید: منی که سال‌ها میان شما زیستم و با شما سخن گفتم چگونه به پایان آمدم؟ چگونه قالَب تن را وانهادم؟ می‌نگرید؟ همین آگاهی از سرنوشت آدمی، بهترین مایه‌ی تنبّه و بیداری نیست؟ همین مرگ من، همین آرمیدن و خاموش شدن من، منی که سال‌ها با شما و در میان شما می‌زیستم، از هر کلام شیوا و سخنِ گیرایی، کاراتر و دیده‌گشاتر نیست؟
ارجاعات:

۱. اَلّلهُمَ اجعَل نَفسی اَوَّلَ کَریمَةٍ تَنتَزِعُها مِن کَرائِمی.(خطبه ۲۱۵)
۲. وَ اللَّهِ لَوْ أُعْطِيتُ الْأَقَالِيمَ السَّبْعَةَ بِمَا تَحْتَ أَفْلَاكِهَا، عَلَى أَنْ أَعْصِيَ اللَّهَ فِي نَمْلَةٍ أَسْلُبُهَا جُلْبَ شَعِيرَةٍ مَا فَعَلْتُهُ.(خطبه ۲۲۲)
۳. إِنْ أَبْقَ فَأَنَا وَلِيُّ دَمِي... وَ إِنْ أَعْفُ فَالْعَفْوُ لِي قُرْبَةٌ وَ هُوَ لَکمْ حَسَنَةٌ فَاعْفُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَکمْ.(نامه ۲۳)
۴.طَبِيبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ.(خطبه ۱۰۸)
۵. أَنَا بِالْأَمْسِ صَاحِبُکمْ وَ الْيَوْمَ عِبْرَةٌ لَکمْ.(نامه ۲۳)
۶. وَ إِنَّمَا كُنْتُ جَاراً جَاوَرَكُمْ بَدَنِي أَيَّاماً وَ سَتُعْقَبُونَ مِنِّي جُثَّةً خَلَاءً سَاكِنَةً بَعْدَ حَرَاكٍ وَ صَامِتَةً بَعْدَ نُطْقٍ لِيَعِظْكُمْ هُدُوِّي وَ خُفُوتُ إِطْرَاقِي وَ سُكُونُ أَطْرَافِي، فَإِنَّهُ أَوْعَظُ لِلْمُعْتَبِرِينَ مِنَ الْمَنْطِقِ الْبَلِيغِ وَ الْقَوْلِ الْمَسْمُوعِ.(خطبه ۱۴۹)


@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

03 May 2021 17:58

نخستین تجربهٔ شعر حماسی شیعه
در ادب فارسی


یادداشتی از استاد محمدرضاشفیعی کدکنی
( مقدمه منظومه کهن علی نامه)


تا به چشم خود ندیدم باور نکردم. شما نیز حق دارید باور نکنید.
یک حماسهٔ منظومِ پارسی در مناقب و مغازی امام علی ع از قرن پنجم، یعنی حدود نیم قرن پس از نشر شاهنامهٔ فردوسی و در حجم حدود دوازده هزار بیت با اسلوبی کهن و نوادری از لغات و ترکیبات که گاه در فرهنگها شواهد آن را به دشواری می‌توان یافت.
منظومه‌ای با این حجم، آن هم از قرن پنجم، به تنهایی کافی است که توجه اهل ادب و تاریخ شعر فارسی را به خود جلب کند.
در میان حماسه‌های منظومِ زبان فارسی این کتاب از لحاظ تاریخی در ردیف کتاب گرشاسپنامهٔ اسدی قرار می‌گیرد و تاریخ سرودن آن با تاریخ سرایش گرشاسپنامه حدود بیست سال فاصله دارد.
از نظر تاریخِ شعر شیعی و حماسه های شیعی نیز دارایِ کمالِ اهمیت است. تا آن جا که می‌دانیم اولین حماسهٔ شناخته شده شیعی، خاوران نامه ابن حُسام خوسفی است که در عصر تیموری سروده شده و حدود چهار قرن بعد از این کتاب تدوین شده است.
اگر این همه امتیازات را هم نداشت به تنهایی به عنوان یک منظومهٔ بازمانده از قرن پنجم دارای کمال اهمیّت بود.


* نمونه هایی از ابیات علی نامه:

چو تخمِ همه راستی حیدر است...


️اگر با خیانت ببودی علی
نخواندیش یزدان ولیِّ وَفی

همی دون که بد اختیار خدای
شب و روز بُد پیشکار خدای

ز موسی و عیسی و نوح و خلیل
نشان داشت آن شهسوار جلیل

به حلم اندرون بود نوحِ حلیم
به خشم اندرون بود همچون کلیم

به هر نذر در بُد خلیل از وفا
چو عیسی بُد او زاهد و پارسا

به علم اندرون آدم دیگر است
ز نفس محمد یکی گوهر است

چو تخمِ همه راستی حیدر است
ز روی یقین نفسِ پیغامبر است

کسی که خلاف آورد اندرین
بود دشمنِ مصطفایِ امین

جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید

کنون بشنو ای مردِ پاکیزه رای
که این جنگ چون کرد شیرِ خدای

چگونه کشید آن شهنشاه، کین
به شمشیر یزدان ز بدخواهِ دین

جهان آفرین تا جهان آفرید
چو حیدر سواری دگر ناورید

اگر چند بد رستم او مردِ مرد
چو گردی بُدی با علی در نبرد

اگر عهدِ او در بُدی روستم
غلامیش را نهادی سر بر قدم (؟)


@shafiei_kadkani


@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

30 Apr 2021 01:36

سخنرانی استاد سعید نفیسی در دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز

مجلّه سفینه تبریز

23 Apr 2021 09:19

بسم الله الرحمن الرحیم

نه در اختر حرکت بود نه در قطب سکون
گر نبودی به زمین خاک نشینانی چند...

این شبهای نورانی که می گذرد، از پرتو لطف خدای متعال، مشغول ورق زدن کتاب کهکشان نیستی هستیم.
کهکشان نیستی نام یک داستان تاریخی بر اساس حیات طیبه جناب آیت الحق مرحوم آقا سید علی آقا قاضی طباطبایی رحمه الله علیه است.
کتاب به قلم آقای محمدهادی اصفهانی در سایه سار حضرت مولی الموالی علی بن ابی طالب علیه السلام و در شهر نجف اشرف نوشته شده است.
نویسنده سختکوش و خوش ذوق کتاب سعی نموده که داستان حیات آیت الله سیدعلی آقا قاضی را از زمان ورود به نجف و آشنایی با اساتید و همچنین نحوه سیر و سلوک و تربیت شاگردان ایشان به طور مستند و در قالب داستان و در 75 فصل و 555 صفحه مبارک به رشته تحریر درآورد.
مطالعه این اثر را به ویژه در این شب های نورانی به دوستان عزیز و همراهان گرامی مجله سفینه تبریز توصیه می کنیم.

ساربانا بار بگشا ز اشتران
شهر تبریز است و کوی دلستان
هر زمانی فوج روح انگیز جان
از فراز عرش بر تبریزیان

با آرزوی بهترین ها

محمد طاهری خسروشاهی
سردبیر مجله سفینه تبریز

جمعه دهم رمضان 1442


@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Apr 2021 21:12

نسخهٔ خطیِ گلستانِ سعدی، كتابخانهٔ چستربيتیِ انگلستان به تاريخ 830 ه.ق. به خطِ رئيسِ كتابخانهٔ بايسنغر، كمال‌الدين جعفربن علی تبريزی از خوشنويسانِ نامبُردارِ قرن 9 ه.ق. @safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Apr 2021 21:12

اشکالات چاپ بوستان سعدی به خاطر شیوع بیماری وبا در تبریز


نکته ای از:
مجید غلامی جلیسه


اولین چاپ از کتاب بوستان سعدی به سال ۱۲۴۶ قمری در تبریز به شیوه سربی چاپ و انتشار می‌یابد و جالب آنکه چاپچی این نسخه یعنی علی بن محمدحسین امین الشرع تبریزی (قرن ۱۳ق.) در ترقیمه این کتاب بدین موضوع اشاره و علت مشکلات و نواقص کارش را همین عامل بر می‌شمارد:‌

غرض نقشی است کزما بازماند
که هستی را نمی‌بینم بقایی

در اوقات اوّل شروع کردن باسمه این نسخه شریفه ناخوشی وبا و طاعون در دارالسّلطنه تبریز شدّت داشت و مردم متفرق شده بودند لهذا نسخه معتبری به دست نیامده جزو اوّل را از روی نسخه باسمه نموده بعد از جزو اول نسخ معتبره جمع کرده و جزو اول را مقابله نموده چند بیتی سقط شده بود در این صفحه باسمه نمود.
👇👇
@jalise


@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Apr 2021 21:11

مسافرت احتمالی سعدی به تبریز

یادداشتی از:
* محمد طاهری خسروشاهی @safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

20 Apr 2021 01:39

@Safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

19 Apr 2021 09:38

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

13 Apr 2021 17:41

رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً ۚ إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ

آوای ماندگار ربنای مرحوم استاد محمدرضا شجریان

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

13 Apr 2021 09:23

سخنرانی درباره تأثیر عطار بر آفرینش های ادبی شاعران منطقه قفقاز با حضور زهرا احمدی نویسنده و پژوهشگر ادبی در صفحه اینستاگرامی خاتون شرق

مجلّه سفینه تبریز

11 Apr 2021 23:22

خدایا بازار رذیلت مگر می شود این قدر گرم شود...

یادداشت کوتاه دکتر تقی پورنامداریان درباره فساد علمی در دانشگاه های کشور و انتقاد از چاپ مقالات مشترک به نام استاد و دانشجو


مطالعه متن کامل یادداشت استاد در کانال گاهنامه ادبی
👇👇

/channel/gahnameyeadabi/290


@Safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Mar 2021 16:27

مشهورتر از خورشید؛

درباره زندگی و اندیشه شمس تبریزی

تألیف استاد حسین مختاری

نشر ورجاوند / چاپ دوم / 1400

با تبریک به دوست فاضل ارجمند جناب استاد مختاری؛ همراه وفادار سفینه تبریز و مدیر کانال استاد محمدعلی موحد

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

06 May 2021 16:27

سخنرانی مهم استاد بدیع الزمان فروزانفر در دانشگاه تبریز /خردادماه 1327 خورشيدي / @safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

05 May 2021 21:35

@Safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

03 May 2021 17:58

منظومه علی نامه

نخستین تجربه شعر حماسی شیعی
در سده پنجم هجری

سراینده: ربیع

انتشارات میراث مکتوب / 1388

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

02 May 2021 01:47

گر خدا خواهد که غفاری کند
میل بنده جانب زاری کند...

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

28 Apr 2021 11:08

کانال تلگرامی نشریه رود، ویژه معرفی کتاب /channel/roodbookreview97

مجلّه سفینه تبریز

21 Apr 2021 23:56

@Safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Apr 2021 21:12

مجله سفینه تبریز، اول اردیبهشت، روز بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی را گرامی می دارد.

عزیزی در اقصای تبریز بود

🌹🌹🌹

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Apr 2021 21:12

بوستان سعدی
تصحیح مرحوم حاج اسماعیل آقا امیرخیزی؛ از معارف پروران و مبارزان آذربایجان در دوره مشروطه

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Apr 2021 21:11

درباره مسافرت احتمالی سعدی به تبریز

یادداشتی از:
*محمد طاهری خسروشاهی

به مناسبت روز سعدی

مندرج در یادنامه دکتر رشید عیوضی
متن کامل:
👇👇👇
کانال مجله سفینه تبریز

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

20 Apr 2021 01:31

بسم الله الرحمن الرحیم

انا لله و انا الیه راجعون

با خبر شدیم متاسفانه خادم بی ادعای فرهنگ و ادب آذربایجان، جناب مسعود عالم پور رجبی، شاعر و پژوهشگر ادبیات آئینی، ساعاتی قبل و همزمان با لیالی نورانی ماه مبارک رمضان به جوار رحمت حق تعالی نائل شده است.
زنده یاد عالم پور رجبی، داماد عارف ربانی مرحوم آیت الله میرزا علی اکبر آقا مرندی و از ارادتمندان مرحوم علامه طباطبایی رحمه الله علیه و از همراهان باصفای مجله سفینه تبریز بود.
فقدان این چهره خدوم حوزه تحقیقات ادبی و شعر دینی را به عموم بازماندگان ایشان تسلیت می گوییم.
طوبی له و حسن مآب و رحمه الله علیه.

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

14 Apr 2021 11:31

با یادِ مادرم
و لحظه های قُدسی سحرگاهان ماهِ رمضانِ خردسالی، که از گلدسته هایِ مسجدِ گوهرشاد، با صدایِ مناجاتگران، زلالیِ تجربه ی دینی را، در پرتوِ زیبائی و هنر، می چشیدم.
محمدرضا شفیعی کدکنی

مجلّه سفینه تبریز

13 Apr 2021 17:36

بسم الله الرحمن الرحیم


این دهان بستی دهانی باز شد
تا خورنده لقمه های راز شد

لب فرو بند از طعام و از شراب
سوی خوان آسمانی کن شتاب

گر تو این انبان ز نان خالی کنی
پر ز گوهرهای اجلالی کنی

طفل جان از شیر شیطان باز کن
بعد از آنش با ملک انباز کن

چند خوردی چرب و شیرین از طعام
آزمون کن چند روزی در صیام

چند شبها خواب را گشتی اسیر
یک شبی بیدار شو دولت بگیر


این ابیات که در بعضی از نسخه های خطی مثنوی شریف وجود دارد، ظاهرا از مولوی نیست و گوینده آن ناشناس است.


@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

12 Apr 2021 13:37

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Mar 2021 16:57

یادداشتی از حجت الاسلام و المسلمین جناب استاد سیدعبدالله فاطمي نيا به مناسبت حلول سال نو خورشیدی


بسم الله الرحمن الرحیم


باعرض تبريك خدمت هموطنان عزيز به مناسبت حلول سال هجري شمسي مطلبي به عرض عزيزان مي رساند:

سنن تكوينيه خداوند متعال بر دو قسم است:

اول:
سنن تكوينيه ظاهريه است و آن عبارت است از مظاهر قدرت حضرت حق و فعل و انفعالات و انسجام دقيق در آنها.
به عنوان مثال ساده ، ما گندم مي كاريم و آثاري كه خداوند در دانه گندم ، آب و هوا ، خاك و تابش خورشيد گذاشته است ، موجب میشود گندم بروید و چنين نيست كه كسي گندم بكارد و برحسب تصادف به جاي آن اسپند برويد!
با وجود اين سنن تكوينيه ظاهريه ، اين فرض ممكن نيست و در قرآن مكرّر خاطر نشان شده كه در سنن خداوند هرگز تبديل و تبدّلي نخواهد بود.

دوم:
سنن تكوينيه باطنيه است ، براي مثال ظلم آثار ظلماني در پي دارد ، عقوق والدين باعث بدبختي در دوجهان است ؛ همانطوري كه ده ميليون سال پيش اگر گندم ميكاشتن، گندم ميروييد، همانطور هم هزار سال پيش نماز شب نورانيت حاصل ميكرد و يا عقوق والدين ، باعث بدبختي مي شده است.
اينجاست كه حضرت حق مي فرمايد : " و لن تجد لسنة الله تبديلا "

پس خوب است ما با توجه به عدم تبدّل سنن تكوينيه باطنيه ، در اين ايام حلول سال جديد ، در اخلاق و رفتار خود تجديد نظر كنيم ، مخصوصا مهرباني و حسن خلق و كنار گذاشتن خشم و غضب و پرخاش!
در اين صورت بر حسب سنن تكوينيه باطنيه ، خداوند مهربان ، اين تجديد نظرهاي ما را موثر مي سازد ، به شرط اینکه استقامت داشته باشيم .

در خاتمه از خداوند كريم مسألت دارم كه اين سال جديد ، سال عافيت و توفيق و تندرستي و شادي براي همگان باشد بحق محمد و آله الطاهرين صلوات الله عليهم اجمعين.

(البته اين مطلب از مطالب عاليه علمي مفصل است كه فقير خلاصه اي از آن را عرض نمودم).


الاسير الفاني سيد عبدالله فاطمي نيا ابن العارف بالله آيت الله الحاج سيد اسماعيل قدّس سرّه

@safinehyetabriz

مجلّه سفینه تبریز

21 Mar 2021 06:02

به نام خدا

مولانا فرمود:

ای برگ قوت یافتی تا شاخ را بشکافتی
چون رستی از زندان بگو تا ما در این حبس آن کنیم...

سلام بر همراهان عزیز مجله سفینه تبریز

فرارسیدن سال جدید (1400 خورشیدی) را خدمت شما دوستان و همراهان عزیز و وفادار تبریک می گویم.
امیدوارم امسال برای همه مردم دنیا و میهن عزیزمان ایران و خانواده گرامی شما همراهان عزیز، سالی پربرکت و پرامید و سرشار از صلح و دوستی و سلامت و عافیت باشد.

محمد طاهری خسروشاهی
سردبیر سفینه تبریز

@Safinehyetabriz