Telegram-канал virastaar - ویراستار: Unsorted

ویراستار

02 Jul 2024 08:02

قدیم‌ها گنده‌لات‌ها نوچه داشتند و این نوچه‌ها هرازگاهی که می‌خواستند یوغ نوچگی را درآورند و خودشان دم‌ودستگاه راه بیندازند و نوچه‌پروری کنند یکی، دو تا دعوای اساسی راه می‌انداختند و زهر چشم می‌گرفتند و نطق می‌کشیدند! این دعواها مسیر رسمی ابراز وجود بود.

در مثل مناقشه نیست، اما آن دعوای عرض اندام در حوزه‌ی ویرایش و نشر تبدیل شده به اظهارنظر در حوزه‌ی رسم‌الخط! هر کس که سه، چهار تا کتاب مربوط به خط و زبان را ورق زده، یا در نشری، نشریه‌ای مسئولیتی گرفته، یا صفحه‌ای راه انداخته، و می‌خواهد اعلام کند «من هم هستم»، اولین چیزی که به ذهنش می‌رسد این است که «مثلاً» را «مثلن» بنویسد و «زندگی» را «زنده‌گی» و هر جا کلمه‌ی مرکبی دید که اجزایش را می‌شناخت آن‌ها را با نیم‌فاصله از هم جدا کند!

غالب این عزیزان حتی فرق «خط» و «زبان» و «خط» و «رسم‌الخط» را به‌روشنی نمی‌دانند و نه تاریخچه‌ی زبان‌ها و خط‌های ایرانی را بررسیده‌اند، نه چیزی درباره‌ی «املای تاریخی» به گوششان خورده، نه سیر تطور خط فارسی را می‌شناسند. البته، خیلی هم لازم نیست خودشان را اذیت کنند! «امروز» را «ام‌روز»، «پیشنهاد» را «پیش‌نهاد» و «دشوار» را «دش‌وار» می‌نویسند و اجزای فعل‌ها را به هم نزدیک و اجزای قیدها را از هم دور می‌کنند؛ بله، رسم‌الخط جدید و «چشم‌کورکن»، مطابق با آخرین دستاوردهای علم زبان‌شناسی، آماده‌ی عرضه به مخاطب است!

شده یکی از این‌ها بگوید من شیوه‌نامه‌ی جدیدی با تمرکز بر مسائل «نشانه‌گذاری» در زبان فارسی ارائه می‌دهم؟ یا جزوه‌ای راجع به «گفتاری‌نویسی» بر اساس نظریه‌های خودم تدوین کرده‌ام؟ یا نگاهی بدیع به «نحو» و «ویرایش زبانی» دارم؟ یا به «آواشناسی» زبان فارسی از دریچه‌ای نو نگریسته‌ام؟ یا شیوه‌نامه‌ی «ویرایش محتوایی» جدیدی را آماده کرده‌ام؟ نه! چرا؟ چون این کارها «سواد» و «تجربه» می‌خواهند و صرف زمان!

حسین جاوید
@Virastaar