Allaev Uz

22 Jun 2025 13:09

Эрон — Исроил: уруш қандай тугаши мумкин?

Кеча тунда АҚШ Эроннинг ядровий базаларига ҳужум қилди. АҚШ зарбалари Эроннинг ядро ва ҳарбий инфратузилмасини шикастлагани айтилмоқда, Эрон эса баллистик ракеталар билан жавоб берди, бугун тунда яна жавоблар давом этса керак. Эроннинг қўлидаги асосий калитлардан бири Ҳормуз бўғози ҳисобланади. Эрон бўғозни ёпиш билан таҳдид қилмоқда. Ҳормуз орқали жаҳон нефтининг қарийб 20 % ўтади — бўғоз блокланса, нефть нархи 150 $ дан ҳам ошиши ҳеч гап эмас. Бу бўлса жаҳон иқтисодиётига мисли кўрилмаган даражада босим пайдо қилади. Суверен мамлакат ҳудудига ҳужум энди Эронни минтақадаги АҚШ ҳарбий базаларига ҳужумга ундаши мумкин. Бу бўлса ҳамма учун урушни кейинги босқичга олиб чиқади.

Вазиятни реал баҳоласа, яқин ҳафталарда сулҳ тузулиб уруш тўхтайди деган фикрдаман.

Бунга асосий сабаб халқаро энергия бозори, Хитой, Ҳиндистон, Европа Иттифоқи ва Форс қўлтиғи давлатлари нарх ошишига тоқати йўқлиги бўлади. АҚШда ҳам бу савол оғриқли ўтади. Нефть нархи ўзи шундоқ ҳам Исроил ҳужумни бошлагандан бери ошиб келмоқда.

Ички сиёсий рисклар кучаяди. Теҳронда инфляция ва норозилик, Тел-Авивда эса ҳукуматга коалиция босими ўсиб бор­ади. АҚШда аллақачон жамоатчилик ва конгрессменлар АҚШнинг Эронга ҳужумини нолегитим деб баҳолашмоқда. Эрон АҚШга бирор экзистенсиал хавф солгани йўқ эди. Бу томондан кечаги ҳаракат АҚШники бўлмаган урушга халқаро қонунчиликни бузиб аралашиш ҳисобланади. АҚШ ҳам ичкарида жуда катта босимга учрайди.

АҚШнинг чуқур ерости объектларига ҳужуми, Исроилнинг технологик ва ҳарбий устунлиги Теҳронни келишув столига ўтиришга мажбур қилади.

Ҳормуз бўғози ёпилиши эҳтимоли, шунингдек Эроннинг Ҳизбуллоҳ каби проксилари таъсиридан қўрқиб, халқаро ва ички босим остида АҚШ ва Исроил ҳам Эрон билан бир стол атрофида ўтиришга мажбур бўлишади. Қолаверса ҳозиргидек фаол урушни давом эттириш ҳам Исроилга, ҳам Эронга бирдек қиммат.

Катта эҳтимол билан келишувда Эрон уранни 90 % га бойитишни тўхтатади, ташқарига ракета экспортини қисқартиради. Исроил бўлса Эроннинг ичига чуқур ҳужумларни тўхтатади. АҚШ ва ЕИ Эронга нисбатан санкцияларни қисман юмшатади. Музокара 2-3 ҳафтада бошланиб, бир неча ой давом этиши мумкин. Муҳими, бу ҳолатда томонлар ўз халқига ғалабани сотиб билади. Исроил ядро хавфини олдини олгани, 07-10 учун ўч олганини даъво қилади. Эрон бўлса, санкциялар ечилгани, АҚШ ва Исроил қўрқиб музокара қилгани сабаб ғалабани даъво қилади. Трамп бўлса битта аралашув билан урушни тўхтатдим деб даъво қилади.

Бу уччала томон учун ҳам мақсадга эришилмаган, лекин зарари камроқ сценарий бўлади.

Агар томонлар келишувга эришолмаса, уруш узоқ фазага киради. Унда ҳозиргидак фаол жанглар кетмайди, уни томонлар кўтаролмайди ҳам. Тўғридан тўғри зарбалар камаяди. Кибер ва прокси тўқнашувлар давом этади; Ҳормуз бўғози очиқ қолади.

Энг ёмон сценарийда, уруш минтақавий катта урушга айланади. Ҳизбуллоҳ урушга қўшилади, нариги томондан Ҳуситлар қўллаб-қувватлайди. Бу бутун реалликни ўзгартиради. Исроил Ливанга бостириб киришга мажбур бўлади, Ироқдаги АҚШ базалари нишонга олинади, Brent нархи 180 $дан ошиб кетади. Уруш бўлса ўн йиллаб давом этадиган гуманитар инқирозга айланади. Уруш минтақанинг ҳамма давлатларини ўз домига тортади.

Яна бир кичик эҳтимол, Эронда режим қулаши бўлади. Кучли зарбалар ва ички норозилик ортиб бориши орқасидан режимни қулатишга уруниб кўриш мумкин. Бу сценарий ҳам минтақада янги эҳтимолий урушлар очади. Бир неча йиллик фуқаролик уруши эҳтимоли ҳам йўқ эмас. Эронда режим қулаб, ҳарбийлар ва ҳозирги режимни қўллаб-қувватловчилар шунчаки ҳокимиятни мухолифатга бериб қўйиши эҳтимоли катта деб ўйламайман.

Шу учун ҳам, энг муқаррар сценарий — оғир халқаро босим остида мажбуран қилинадиган, ҳаммага ўз аҳолисига ғалабани сотиш имконини берадиган, амалда бирор томони ўзи хоҳлаганини ололмайдиган нокомил келишув бўлади. Бу келишув ортидан йиллар давом этадиган нозик тинчликка эришса бўлади.

Яқин орада нефть нархи, Ҳормуз боғози, Ҳизбуллоҳнинг ҳаракатлари, АҚШ базаларига зарба бериш ёки берилмаслиги можаронинг қайси йўлга ўтишини кўрсатади.

#siyosat
@allaevuzb

Allaev Uz

20 Jun 2025 18:50

💊 Тйленол фожиаси (1982)
АҚШда дорихоналарда сотилаётган оддий бош оғриғи таблеткалари — Тйленол капсулаларига номаълум киши цианид қўшган.
Натижада 7 киши ҳалок бўлди. Бу воқеа бутун мамлакатни ларзага солди.
Шундан сўнг, дориларни ҳимоя қопламасиз сотиш тақиқланиб, замонавий “тампер-эвидент” (очилганини билдирувчи) қадоқлаш тизими жорий қилинди.

Видеога ҳавола:
https://youtu.be/boBHj7mY8HQ?si=RvK6ij79hTi5dc96

#youtube
@allaevuzb

Allaev Uz

20 Jun 2025 13:13

АҚШ доллари расмий курси 12 496 сўмгача (-62.32) пастлади.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

20 Jun 2025 10:56

Fall of Dollar

Доллар 1 ойда 400 сўмдан кўпроқ арзонламоқда. Бугун ҳам сўмга нисбатан доллар курси 60 сўм атрофида пасайиши кутиляпти.

Шу билан доллар курси сўнгги 30 кунликда 400 сўмдан кўпроқ, сўнгги ҳафта ичида 260 сўмдан кўпроқ пасаймоқда.

Бунақаси ҳали бўлмаган. Расмий курс бугун бир ярим йил ичида илк марта 12 500 сўмдан пастда бўлиши мумкин.

Бу вазиятни энди Fall of Rome’дан кейинги Fall of Dollar деб эсласак бўлади:)

Майли бироз жиддийлашамиз. Хўш, нима учун доллар қулаяпти?

Албатта, энг асосий сабаб — долларнинг глобал валюта сифатида қадрсизланаётгани.

Доллар индекси 2022 йил Россия-Украина уруши бошланганидан бери энг паст даражада бўлиб турибди.

Бунга асосан янги сайланган президент Доналд Трампнинг “инжиқликлари” сабаб бўлди.

Бундан ташқари Ўзбекистоннинг иқтисодий кўрсаткичлари ҳам сўмнинг мустаҳкамланишига ёрдам бермоқда.

Яқинда иккита йирик рейтинг агентлиги мамлакат кредит рейтингини яхшилади. Иқтисодиёт ҳар йили барқарор 6 фоиздан кўпроқ ўсмоқда.

Пул ўтказмалари, экспорт ва инвестициялар ҳам сўнгги вақтларда сезиларли даражада ўсди. Муҳими бу ўсиш кескин пасайиши кутилмаяпти.

Натижада Ўзбекистонга аввалгидан кўра кўпроқ доллар кириб келяпти. Бу эса таклифни кўпайтиради.

Яна бир жиҳат, Марказий банк курсни белгилашда диапазонни ҳам анча кенг ва эркинроқ олмоқда.

Аввалари доллар тушса ўртача 15-20 сўмга тушарди. Энди 50-60 сўмлик пасайишлар одатий ҳолга айланди.

Бунинг оқибатида якунланаётган ҳаж мавсумида одатда бироз пасаядиган (ҳаждан қайтганлар ортган долларларни сўмга айирбошлайди) доллар курси аввалги йилларга нисбатан кўпроқ тушяпти.

Кутилмалар қандай?

Ҳаж мавсумининг қисқа таъсиридан сўнг доллар сўмга нисбатан яна мустаҳкамланиши кутиляпти.

Бунга қарама-қарши тарзда Ўзбекистонда пишиқчилик мавсуми бошланмоқда. Бу вақтда кўпинча экспорт сезиларли ошиб, инфляция дефляцияга айланади.

Шу сабаб юқори экспорт келгуси ойларда сўмнинг барқарорлигига ёрдам бериши мумкин.

Бироқ бир нарса аниқроқ — узоқ муддатда долларга нисбатан глобал ишонч пасайган.

Нима бўлганда ҳам жамғармангизни долларда сақламаслигингиз керак. Бу ҳақида анчадан бери ёзиб келамиз.

Буёғи нима бўлиши доимгидек мавҳум, кузатайликчи...

📷: Bloomberg

@bankir

Allaev Uz

19 Jun 2025 19:24

Mana shu postga sun'iy intellektdan foydalanib video generatsiya qilib ko'rdim. Birinchi postni ko'rsatib, keyin fransuz ko'chalarida baget ushlab ketayotgan, fransuzcha ko'ylak kiygan fransuz qizining videosini yaratishni prompt qilib yozdim.

Videoni yaratish uchun Google Veodan foydalandim. Google Veo hozirda Gemini sun'iy intellektining 2.5 Pro versiyasida mavjud (pullik). Googlening Gemini sun'iy intellekt xizmatida Pro tarifini sotib olib ishlatsa bo'ladi. Lekin, kuniga videolar soni 4taga cheklangan ekan.
Geminida bir oylik podpiska 14.99 dollar. Gemini yoki ChatGPT degan joyda, ikkalasining ham o'z ustunliklari bor.

Google Veo natijasi:

#ai
@allaevuzb

Allaev Uz

19 Jun 2025 15:47

Ўтган йили Asaxiy да янги операцион директор тайинлаган эдик. Бу ҳақида пост ҳам ёзган эдим. Ўшанда 24 ёшли йигитга катта компанияда бунақа лавозим берилганига кўпчилик скептик қараган эди.

Бир йил ўтиб ишонч билан айтаман, бу ўзини оқлади. Шунингдек, манга ва шеригимга бизнес асосчиси сифатида кўпроқ стратегик масалалар билан шуғулланиш имконини берди.

Муродил компанияга бундан 7 йил олдин, 18 ёшлигида оддий ходим бўлиб ишга келган эди.

Оддий ходимдан шу даражага етиш осон эмас. Бу ҳақида "Қўштирноқ" подкастда сўзлаб берибди.

🔗 https://youtu.be/O1VykHeuPKo

#podcast
@allaevuzb

Allaev Uz

19 Jun 2025 13:39

Forbes ёзмоқда, 16 миллиарддан ортиқ Google, Apple, Facebook ва бошқа хизматларнинг логин пароллари тарқаб кетган.

Паролларни шошилинч янгилаш тавсия қилинмоқда:

"Тадқиқотчилар яқинда шубҳасиз энг катта маълумотлар базаси бузилишини тасдиқладилар. Бу бузилишда деярли ишониб бўлмайдиган даражада - 16 миллиард логин маълумотлари, шу жумладан пароллар ошкор бўлган. Йил бошида бошланган ва ҳали ҳам давом этаётган тергов доирасида тадқиқотчилар паролларнинг бу қадар кенг кўламда тарқалиши бир нечта маълумот ўғриларининг иши бўлиши мумкин, деган хулосага келишди. Қуйида сиз билишингиз ва қилишингиз лозим бўлган нарсалар келтирилган.

Ҳисобингиздаги паролларини ўзгартиринг, пароллар бошқарувчисидан фойдаланинг ва иложи борича пасскей тизимига ўтинг. Энди буни жиддий қабул қилиш вақти келди. Паролларингиз бу узлуксиз сизиб чиқаётган маълумотлар тўпламларида пайдо бўлишини кутиб ўтирманг - паролларингиз хавфсизлигини ҳозироқ таъминлашга киришинг!"

Allaev Uz

18 Jun 2025 18:51

Тиббиётда электрон тизим ишлаб бошлабди.

IT билан яхшилаш, тизимлаштириш, харажатларни камайтириш имкони бўлган энг зўр соҳалардан бири тиббиётдир.

Турли хил дастурий таъминот ва гаджетлар орқали дата сифати ошаётганлиги, AI ҳам соҳада чексиз имкониятлар очади. Тизимли ишланса, ақлли менежерлар амалга оширса, 7-10 йилда катта ўзгаришлар қилса бўлади.
Тиббиёт билан боғлиқ муаммолар етарли эканлиги ва соҳанинг ижтимоий аҳамиятидан келиб чиқса, рақамлаштириш келажак учун зарурат ҳисобланади.


#tibbiyot
@allaevuzb

Allaev Uz

18 Jun 2025 14:04

Ёшлар ишлари агентлиги раҳбари Алишер Садуллаев Stanford University Senior Executive Program иштирокчисига айланибди.
Бу дастур глобал миқёсда ижтимоий ўзгаришлар қилишни истаган лидерлар учун мўлжалланган.

Раҳбарлар учун мўлжалланган бу флагман дастур cтратегик кенгайишни хоҳлаган компания ёки ташкилотда қарорларни макро, технологик ва геосиёсий контекстга боғлаш кўникмасини беради.
Унда 50дан ортиқ давлатдан 200 га яқин бизнес эгалари ва раҳбарлар қатнашади.
Дастур 6 ҳафта давомида 1га1 коучинг, курс тугагач 6 ойга қадар виртуал кузатувни ҳам ўз ичига олади.

#pozitiv
@allaevuzb

Allaev Uz

18 Jun 2025 09:07

Ўзбекистон экологик сиёсатда янги босқичга қадам қўймоқда

Тошкентда тарихий тадбир — “Eco Expo Central Asia 2025” бўлиб ўтади. Бу нафақат кўргазма, балки бутун минтақа учун муҳим сиёсий, иқтисодий ва экологик воқеликдир.

Кўргазма 19–21 июнь кунлари Тошкент шаҳридаги “CAEx Uzbekistan” халқаро кўргазмалар мажмуасида ўтказилади.

25 дан ортиқ мамлакатдан иштирокчилар:
— Туркия, Япония, Хитой, Саудия Арабистони, Германия ва бошқалар
— Қайта тикланадиган энергия, чиқиндини қайта ишлаш, иқлим ечимлари бўйича сўнгги ишланмалар

Тадбир доирасида:
✅“Яшил” технологиялар ва халқаро лойиҳалар тақдимоти;
✅ Давлат, бизнес ва экспертлар ўртасида B2B учрашувлар;
✅ Иқлим, атроф-муҳит ва ривожланиш масалалари юзасидан очиқ муҳокамалар.

Меҳмонлар учун шаҳар бўйлаб бепул автобуслар қатнови ташкил этилган.
Жадвал: @ecogovuz

Иштирок этиш учун рўйхатдан ўтиш талаб этилади:
👉 ecoexpo.uz


#reklama
@allaevuzb

Allaev Uz

17 Jun 2025 10:48

Plossla Podkast’да бу сафар меҳмон — Стендап юмористи Бекзод Юсупов.

У қизиқ бир тенденсия ҳақида гапирди — кулги ва драмани аралаштириш. Ҳозирги контентларда ҳазилнинг охирида ғамгин мусиқа, оқ-қора филтр ва ҳаёт ҳақида “чуқур” фикр бериш одат тусига кирган.

🎧 Бекзоднинг фикрича, бу — кулгини ўз қадридан ажратиб қўяди. “Ҳазил, ҳазиллигича қолиши керак,” дейди у.

Юмор ҳақида подкаст: https://youtu.be/mFxvCWRsOhA

#podcast
@allaevuzb

Allaev Uz

16 Jun 2025 11:53

Қўшни Қозоғистонда учинчи кварталда Starlink компанияси расман ишлаб бошларкан. Илон Маскка тегишли ушбу интернет провайдер сунъий йўлдош орқали 400 мб тезликкача бўлган интернет етказиб беради.

Бу учун махсус парабола антенна ва роутер харид қилиш керак. Антенна сигнални қабул қилиб, роутерга узатади. Аппаратлар нархи - 499 АҚШ доллари.

Абонент тўлови ойига 99 $ бўлиши айтилмоқда. Мактаблар ва ташкилотлар учун ойлик абонент тўлови 200 $ бўлиши мумкин.

Қўшниларга чўл, тоғ, умуман мамлакат ҳудудида хоҳлаган нуқтани сифатли интернет билан таъминлаш учун ажойиб имконият.

Starlink энг чекка мактаб, шифохона ва давлат ташкилотларига интернет етказиб бериши, давлат хизматлари сифатини ҳам яхшиланишига олиб келади. Бу ўз навбатида мудофаа ва бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари учун ҳам кенг имкониятлар очади.

#mask
@allaevuzb

Allaev Uz

14 Jun 2025 21:07

Ўртоғим боғидан чиққан ўрикни сотолмаётган экан, маслаҳат сўраб чиқди. Бизнес тренерларни трендда бўлинг деган гапи эсимга тушди ва шуни тавсия қилдим.

"oʻrik ai" ёки экспорт ният бўлса "abricos ai" деб реклама қил дедим.

#hazil
@allaevuzb

Allaev Uz

14 Jun 2025 10:28

Бир соҳада уч-тўртта эмас, ўнлаб, ҳатто юзлаб бизнес рақобат қилса, аммо нарх пасаймаса, билингки бунга аниқ сабаб бор. Нарх шаклланишида шунчаки бошқалар кўролмайдиган харажатлар бор.

Бозор шунақа ишлайди, унда кўпроқ улушга эга бўлиш учун рақобатда аниқ кимдир нархни пасайтиради. Бу билан бозорнинг кўринмас қўли маҳсулотга имкон борича минимал нарх шаклланишига сабаб бўлади.

#narx
@allaevuzb

Allaev Uz

12 Jun 2025 07:54

Ming afsus. Konstitutsiyaga qarshi propiska rejimi rasman qaytgani bilan hammani tabriklayman!

Endilikda haydovchilar mashina raqami berilgan hududda taksichilik qilishi mumkin bo‘larkan. Bu degani, masalan, 60 raqamli avtomobili bor haydovchilar faqat Andijonda taksichilik qila oladigan bo‘libdi. Yoki 95 raqamli avtomobili bor haydovchilar faqat Qoraqalpog‘istonda taksichilik qila oladi.

❓Avval qanday edi?

Bunaqa qoida ilgari yo‘q edi.

2011-yil 18-maydagi 139-sonli qarorda haydovchi yo‘lovchilarni yo‘nalishsiz taksida tashishni litsenziya kartochkasida belgilangan hududda olib borishi belgilangan edi. Ya'ni, Qashqadaryo yoki Namangandan kelib, litsenziya oluvchi haydovchi litsenziya kartochkasida "Toshkent", deb ko‘rsatsa, u bemalol Toshkentda taksichilik qila olar edi.

2011-yilgi qarorda haydovchilarga litsenziya berishda avtomobil raqamining hududiy kodiga qaralishi tartibi bo‘lmagan. Ushbu qoida 2025-yil 2-apreldagi Vazirlar Mahkamasining yangi qarorida aks etibdi. Demak, 2-apreldan boshlab shunaqa qoida kuchga kirgan. Bu qoida Nizomdagi kichik bir band bo‘lgani uchun ko‘pchilik e’tibor ham bermay qolgan ekan. Mana endi taksichilar amaliyotda muammoga duch kelishni boshlagandan keyin ma’lum bo‘lib qoldi.

Bunday qaror qabul qilinishi mumkinligi haqidagi xavotirlarimizni bir yildan buyon aytib kelamiz. Afsuski, mas’ullar bu haqdagi “ahmoqona g‘oyani” imi-jimida qabul qilib yuborishibdi.

❓Endi nima bo‘ladi?

1️⃣ Birinchidan, endi Toshkentda taksilar qimmat bo‘ladi;

2️⃣ Ikkinchidan, 2 minutda keladigan taksi 10 yoki 20 minutda kelishni boshlaydi, chunki qonuniy taksichilar soni keskin kamayadi;

3️⃣ Uchinchidan, endi viloyatliklar noqonuniy taksichilik qilishga o‘tadi. Ko‘chalarda qo‘l ko‘tarib turganlar ko‘payishni boshlaydi, yashirin iqtisodiyot yana gullab, yashnaydi;

4️⃣ To‘rtinchidan, endi qonuniy ishlamoqchi bo‘lgan viloyatliklar noiloj O‘Z MASHINASINI Toshkent propiskasi bor biron tanishining nomiga o‘tkazishga, o‘zi esa “gen doverennost” orqali yurishga MAJBUR bo‘ladi. Natijada mulkiy nizolarning yangi to‘lqini boshlanadi, tanishiga ishonib, o‘z mashinasidan ayrilib qolgan yurtdoshlarimiz ko‘payishni boshlaydi.

Mas’ullar o‘ylaganidek, bu qaror orqali Toshkentda tirbandliklar kamayib qolmaydi. Hamma o‘z viloyatiga qaytib ketmaydi (ish yo‘q joyda nima bor?). Bunga ishonayotganlarning yoki o‘zi ahmoq, yoki boshqalarni ahmoq deb o‘ylaydi.

Eng asosiysi PROPISKA REJIMI rasman qaytgani bilan hammani tabriklayman! Qanchadan qancha “qon yutishlar” orqali bir amallab yo‘qotilgan la’nati rejim taksichilar misolida yana ORTGA QAYTIBDI! Konstitutsiyaga zid bo‘lsa ham, baribir shu qarorni qabul qilishibdi. Eh, propiska rejimi bekor qilingani Yangi O‘zbekistondagi eng katta yutuqlardan biri sifatida e’tirof etilgan edi-ya... Bunchatez ortga qaytamiz, deb o‘ylamagandim.

Taksichilar — bu boshlanishi! Ertaga viloyatlik sartarosh o‘zini viloyatida sochini olsin deyishadi, viloyatlik novvoy o‘zini viloyatida non yopsin deyishadi, viloyatlik xodimlar o‘zini viloyatida ishlasin deyishadi. Yo‘q, unaqa bo‘lmaydi, demoqchimisiz? Men uncha shoshmagan bo‘lardim. Mana, taksida qilishdi-ku... Axir bu fakt-ku.

Yashasak ko‘raveramiz, bizni yana nimalar kutib turganini...


👉 @xushnudbek 👈

Allaev Uz

21 Jun 2025 05:30

Uchinchisi — men o‘qigan kitoblar

Meni taniganlar, men bilan ishlaganlar yoki faoliyatimni kuzatib boradiganlar yaxshi biladi: meni innovatsiyalar mavzusi juda qiziqtirgani uchun bir nechta kitoblarni – ayrimlarini hatto qayta-qayta – o‘qidim. “Farovonlik paradoksi” (Prosperity Paradox), “Venchur zehniyati” (Venture Mindset), “Atom odatlar” (Atomic Habits)… Ulardagi aql bovar qilmas g‘oyalar, sayyorani o‘zgarishga doxil innovatsion yondashuvlar meni aynan startaplar va ijobiy o‘zgarishlarga qaratilgan noodatiy yechimlar makoni bo‘lmish Stenfordga chorladi.

Bu yerdagi odamlarda hamma narsani oʻzgartirish mumkin degan ishonch mavjud. Har kimning oʻz loyihasi bor. Orzulari bisyor. Har kim universitet auditoriyalarida emas, hayotda gʻolib chiqishni istaydi.

Bugun Oʻzbekiston yoshlari – men ham shular qatorida – eng muhim narsani oʻrganishimiz kerak:

• xatoga yoʻl qoʻyishdan qoʻrqmaslik;
• tavakkalchilikka borishni bilish;
• bir joyda turmay, harakatda yashash, dinamik odimlash;
• katta orzular bilan yashash.

Stenford mana shu muhim narsalarni oʻrgatadi.

Ilhom manbalarim

O‘qigan kitoblarimu dunyo bo‘ylab ko‘plab hikoyalar barobarida menga o‘zbekistonlik vatandoshlar ham ilhom bergan. O‘rni kelganda ularni tilga olishni istayman:

• Asror Arabjonov – Stenfordda tahsil olgan. Uning soddaligi, aqlli yondashuvi, qatʼiyati meni doim ilhomlantirgan.
• Akmal Payziyev – Oʻzbekistondagi eng muvaffaqiyatli tadbirkorlardan biri. Aynan men oʻqiyotgan kursda o‘qigan. Uning yutuqlari, bugungi pozitsiyasi meni ham ishontirdi: toʻgʻri yoʻldaman.

Xulosa o‘rnida, Stenford men uchun bir universitet emas. Bu – maktab, yangi bir dunyoqarash, ham o‘zim, ham tengdoshlarim uchun “upgrade” olib qaytish imkoniyati. Men bu tajribamni siz bilan baham koʻrishga va iloji boricha koʻproq yoshlarni bu muhitga yaqinlashtirishga harakat qilaman.

3/3

19.06.2025 Shimoliy Kaliforniya, AQSH

Allaev Uz

20 Jun 2025 13:45

АҚШ доллари курси расмий курси охирги марта 2024 йил 22 феврал куни 12 495 сўм бўлган экан.

Демак, курс ўша вақтдан бошлаб 13 000 Сўмгача чиқиб, яна ортга қайтди.

Айтганча, валюта расмий курси тарихини кузатишни Марказий банк анча қулай қилиб қўйган.

Банк сайтида ҳаммаси мавжуд: https://cbu.uz/uz/

#kurs
#bank
@allaevuzb

Allaev Uz

20 Jun 2025 12:18

Ўзбекистоннинг энг йирик корхонаси НКМК (НГМК) 2024 йилда 96.4 тонна олтин қазиб олибди.

Компаниянинг йиллик даромади 7.4 млрд долларга етган. Шунингдек, бош директор биринчи ўринбосари Евгений Антонов маълум қилишича, комбинатнинг ресурс базаси 146 миллион унция (тахминан 4540 тонна) бўлиб, бу компанияга конларни 50 йилдан ортиқ муддат давомида фойдаланиш имконини беради.

Олтин нархи йил бошидан бери бир неча маротаба тарихий рекордни янгилади. Ҳозирда, сўмнинг АҚШ долларига нисбатан мустаҳкамланишининг бир неча сабабларидан бири олтин нархининг ошиши эканлиги таҳмин қилинади.


#oltin
@allaevuzb

Allaev Uz

20 Jun 2025 06:55

Алишер Садуллаев Станфордда ўқиш ва ундаги ҳаёт ҳақида канал юритиб бошлабдилар. Олдинроқ АҚШга кўчиб кетган Express 24 ва MyTaxi асосчиси Акмал ака Паизиев ҳам каналларида Станфорд ҳақида ёзишган эди.
Шахсан манга Алишер акани Станфорддаги тажрибасини ўқиб бориш қизиқарли:
/channel/stanford_kundaligi


#foydali
@allaevuzb

Allaev Uz

19 Jun 2025 18:24

Fransuzlarning kimligini aytish juda qiyin. Hatto fransuzlarning o‘zi ham buni ayta olmaydi.

Men fransuzlar o‘z xatti-harakatlarida rivojlantiradigan fazilatlar va odatlar to‘plami bilan boshqalardan ajralib turadi degan qarorga keldim. Ularni umumlashtirish qiyin, chunki fransuzlar juda xilma-xil ekanini sal keyinroq o‘zingiz ko‘rasiz. Bu yerda monarxiya tarafdori bo‘lgan royalistlar ham, respublikachilar va kommunistlar ham bor. Ateistlar ham, ibodatlarni lotin tilida tinglaydigan integralist katoliklar ham mavjud. Hashamatli savdo brendlari sohiblari ham, tizza bo‘yi go‘ng orasida kuni o‘tadigan fermerlar ham bor. Katta shaharlarni yaxshi ko‘radiganlar ham, o‘z qishlog‘iga jonini baxsh etguvchi go‘shanishinlar ham bor. Asilzodalar, boyvachchalar, dehqonlar, idora xodimlari va anarxistlarni nima birlashtirib turarkan?

Fransuzlar so‘zlarda oxirgi bo‘g‘inga urg‘u berishning asirlaridir. Fransuz xorijda qancha yashamasin, baribir so‘zlash uslubi uni sotib qo‘yaveradi. Eng ajablanarlisi, mahalliy aholidan deyarli hech kim bundan xijolat tortmaydi va talaffuzini to‘g‘rilash ustida ishlamaydi. Men tanigan fransuzlardan faqat bittasi – Yevropa komissiyasining tarjimonigina bundan juda xijolat tortar va talaffuzi ustida jiddiy ishlardi. Vaholanki, bu yerda kamdan kam odamgina boshqalarning talaffuziga e’tibor beradi.

Go‘zallikka, nafis san’atga oshiqlik va hayotni sevish, bu – turli ijtimoiy qatlamlardagi ko‘plab odamlarda topilishi mumkin bo‘lgan fazilatlar. Fransuz hatto eng arzimas narsani ham shunday taqdim eta oladiki, go‘yo dunyoda undan yaxshiroq hech narsa yo‘qdek tuyuladi. Ular oddiy narsalardan, aytaylik, yangi yopilgan baget (uzun va ingichka non) hamda ayvonchadagi qahva iste’molidan rohatlanishni yaxshi ko‘radi. Kimdir bo‘lishni to‘xtating va o‘zligingizcha qoling! Jamiyatda bezarar xudbinlik, o‘ziga va hayotiga vaqt ajratish qadrlanadi. Yaxshi yoki yomon ishning o‘zi yo‘q. Asosiysi, qilayotgan ishingizda mazmunni ko‘rishdir. Chunki dunyo baxtli insonlarga muhtoj.

Yaqinda “Le Point” jurnalida chop etilgan so‘rov natijalaridan fransuzlarning 70 foizi hayotidan mamnun ekani ma’lum bo‘ldi. Ular uchun baxtli hayotning asosiy tarkibiy qismlari oila, yaxshi sog‘lik, o‘ziga vaqt ajratish va faol ijtimoiy hayotdan iborat!
Bu yerdagilar baxtning asosini oddiy narsalar: qaynoq kulcha, xiyobondagi o‘rindiq va bir qadah sharob yoki bir piyola choy atrofida o‘tirgan do‘stlar tashkil etishini allaqachon tushunib yetgan. Ularning yaxshi ovqatga ishqibozligi shundan kelib chiqadi, axir bu o‘zini siylashning eng qulay imkoniyatidir. Fransiya mutlaqo sog‘lom turmush tarzi emas, balki taomdan rohatlanish tarafdori. Ovqat esa hayotdagi asosiy va qulay rohatlardan biridir!

© "Asaxiy Books"da nashrga tayyorlanayotgan "Fransiyaning siyrati" kitobidan.


#kitob
@allaevuzb

Allaev Uz

19 Jun 2025 14:36

АҚШ доллари расмий курси 12 559 сўмгача (-59.37) пастлади.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

19 Jun 2025 10:55

❗️Magnum супермаркетлар тармоғи Ўзбекистонни тарк этмоқда

Forbes Kazakhstan'нинг ёзишича, Қозоғистоннинг Magnum ритейл тармоғи Ўзбекистондаги фаолиятини тўхтатмоқда.

Қатор супермаркетлар аллақачон ёпилган, қолганларида эса охирги товарлар сотилиб, фаолият якунланмоқда.

Magnum 2021 йил охирида Ўзбекистон бозорига кирган ва 2023 йилда Carrefour тармоғини ҳам сотиб олган эди.

👉 @r_kusherbayev

Allaev Uz

18 Jun 2025 15:17

Smart Bank номи Open Bank бўлиб ўзгаради

Smart Bank номи ўзгариши мумкинлиги ҳақида аввалроқ хабар берган эдик.

Кеча, 17 июнь куни банк акциядорларининг йиллик йиғилишида Smart Bank номи Open Bank бўлиб ўзгаришига розилик берилди.

Банкнинг асосий акциядори Future Open Technology Group ҳисобланади. Компания Open бўлиб тўлаш картаси, Open Market (b2b маркет) ва Open Biznes лойиҳаларини йўлга қўйган.

Мана энди бу рўйхатга Open Bank қўшилади. Шундай қилиб Ўзбекистонда яна бир молиявий экотизим шаклланмоқда.

@bankir

Allaev Uz

18 Jun 2025 13:34

АҚШ доллари расмий курси 12 618 сўмгача (-49.51) пастлади.

#kurs
@allaevuzb

Allaev Uz

17 Jun 2025 13:25

Трамп энди телефон сотади.

АҚШ президенти Доналд Трамп оиласи 499 долларлик тилларанг смартфон ва Trump Mobile алоқа операторини тақдим этди.

2025 йил августида савдога чиқиши кутилаётган “Т1 Phone” смартфони Android 15 тизимида ишлайди, учта камера, 6,8 дюймли AMOLED экран, 5000 мА/соат аккумулятор ва 12/256 ГБ хотирага эга. Шунингдек, 50 + 2 + 2 мегапиксел камера ҳам айтилган.
Ишлаб чиқарувчиси ҳозирча номаълум. Лекин, АҚШда ишлаб чиқарилган бўлади.
Олдиндан буюртмалар бошланган, олдиндан тўлов 100 $.

Trump Mobile мобил оператори бўлса АҚШдаги учта йирик оператор асосида ишлайди ва 5G ҳамда халқаро алоқа хизматларини таклиф этади. Асосий тариф — ойига $47.45 турадиган “The 47 Plan”. Бу пулга чексиз қўнғироқлар, интернет ва смс, 100дан ортиқ давлатга текин қўнғироқлар кирган.



Лойиҳани Доналд Трампнинг ўғиллари — Эрик ва кичик Доналд Трамп бошқаради. Трампнинг ўзи кундалик бошқарувда иштирок этмайди.


#biznes
@allaevuzb

Allaev Uz

16 Jun 2025 12:20

Starlink интернет асосан чекка, интернет яхши бўлмаган ҳудудлар учун фойдали ва қизиқарли бўлади. Шаҳарлар ва туман марказига яқин қишлоқлар учун бундан катта фойда бўлади деб айтиш қийин.


Масалан, Starlink Ўзбекистон бозорига кирса, 400 мб тезликдаги интернет учун ойига 99 $ тўлаш керак. Ундан ташқари, катта эҳтимол билан нархга 12 % ҚҚС ҳам қўшилади.

Ҳозирда, Узтелекомда 350 мб тезликдаги интернет нархи 350 000 Сўм. Starlink учун 499 $га техника сотиб олиш керак, ўзимизни аксар провайдерлар wi fi роутерни ҳозирда текинга беришади.

Шу учун ҳам Starlink оптик тола орқали интернет етиб борган аҳолига унчалик ҳам қизиқарли бўлади деб ўйламийман. Давлат сектори, чўл, чекка қишлоқ, тоғли ҳудудлар учун бўлса ажойиб ечимдир.

#internet
@allaevuzb

Allaev Uz

16 Jun 2025 10:57

“Asaxiy Books” очилганда стратегиямизнинг бешинчи муҳим қисми ўзбек адабиётида янги номлар кашф этиш, муҳим китобларни чиқариш эди.

Лекин, айнан шу қисм осон кетмади.

Жавлон Жовлиевнинг “Қўрқма” романи бу йўналишда ягона, лекин ўта муваффақиятли китоб бўлди. Китоб умумий ҳисобда 100 минг нусхадан ошди ва ҳали ҳам ўз ўқувчиларини топмоқда. “Қўрқма”дан бери ўзбек адабиётидан бошқа китоб чиқмади.

Ўтган йили Халқ банки билан ҳамкорлик билвосита нашриёт ичида янгиликлар қилиш имконини очди. Натижада, ўзбек адабиёти редакциясини туздик. Ҳозирда янги асарлар ва ёзувчилар қидирмоқдамиз.

Яхши хабарим, “Қўрқма”дан бери ўзбек адабиётидан илк китобимиз чиқди. Китоб муаллифи, 15 ёшли Диёра Муродхўжаева. Ёш қизимиз ўзи бошдан кечирмаган бўлса-да, аутизмга чалинган қизалоқ ҳақида жуда ажойиб асар ёзган. Илк маротаба ўқиганда қойил қолган эдим.

Китобни Диёранинг илтимосига кўра ҳам ўзбек, ҳам рус тилларида чиқардик. Китобни болалар ҳам, катталар ҳам ўқиши фойдали ва қизиқарли деб ўйлайман.

“Asaxiy Books” жамоамизни бўлса яна бир катта қадам билан табриклайман.

Китобни харид қилиш: https://asaxiy.uz/product/diyora-murodhodjaeva-hrupkaya-melodiya

Бир томондан ўзбек адабиётидан янги қизиқарли китоб чиқарганимиздан хурсанд бўлсам, бошқа томондан муаллифнинг ёшлиги хурсанд қилади.

#kitob
@allaevuzb

Allaev Uz

14 Jun 2025 14:17

Totalizatorlar kerakmi? Totalizatorning qanchalik zararligini bilsak ham haligacha buni tuzog‘iga tushayotganlar bor. Bunga qanday munosabatda bo‘lish kerakligi haqida yaxshi gap bo‘libdi.

Qo’shtirnoq podkastda strimchilar bilan podkast. Kiber uz va Abyuzer.

▶ https://youtu.be/SsAUIJWQAok

#podcast
@allaevuzb

Allaev Uz

12 Jun 2025 08:45

“Квант физикаси билан шуғулланишимиз керак”, — академик Фатхулла Абдуллаев

Кўпчилик билмайди лекин олимларнинг ёзган назариялари 30-50 йил ўтиб ўз исботини топиши мумкин. Физик Фатхулла Абдуллаев шундай қисматга эга олимлардан.

Сигма Подкаст атоқли ўзбек олими билан янги подкаст олибди.

Кўринг ва яқинларингизга юборинг:

https://youtu.be/hFtl0yAI71A?si=YrFdMGXgUVHoEcJf

#podcast
@allaevuzb

Allaev Uz

11 Jun 2025 07:31

Тақиқ – энг осон, лекин энг қиммат йўл!

Бирор соҳада муаммо ёки муаммолар кузатилса, энг қисқа йўл – тақиқлаш. Осон: йўқ қилсанг, муаммо ҳам йўқ. Муаммодан қочиш учун бутун бошли соҳалар тақиқланиши мумкин, ҳатто.

Лекин…

Натижада, тараққиёт музлайди. Бугун берилган тақиқ эртага инновация, янги технология ёки эркин ғояни йўқ қилади. Бунинг самараси – йил эмас, ўн йиллаб орқада қолишга, зарур бўлса бутун авлод қийналишига сабаб бўлади. Қанчалаб қиймат яратилмайди, бир соҳа иккинчиси ривожига олиб келадиган минглаб факторлар ишламайди.

Энг ёмони “занжир эффекти” ишга тушиши бўлади. Бир тақиқ орқасидан иккинчиси келади. Бугун битта тақиқ эртага “мантиқан” зарур иккинчи тақиққа сабаб бўлади. Иккинчиси эса учинчисини олиб келади.

Натижада тўсиқлар девори пайдо бўлади. Ичкарида қолганлар эса буни табиий деб ўйлашади. Мантиқан ҳаммаси тўғрида. Ўрмонда гугурт сотувини тақиқламаса, эртага бутун ўрмон ёниши мумкин. Бошида ўрмонда олов ёқишни тақиқлашдан бошлашади ва мантиқий занжир бир деганда йўл четидаги дўконда гугурт сотуви тақиқигача етиб келади. Йўлга яқин посёлка, унинг аҳолиси тирикчилиги ўрмонга келадиган туристларга овқат сотишдан бўлиши мумкинлиги, ўзи умуман посёлка оловга муҳтожлиги кейинги масалалар. Муҳими гугурт борми, ўрмон ёниши мумкин.

Натижада бошқа соҳалар ҳам ўрмонга қиёсланиб, бирма-бир тақиқларни жорий қилаверишади. Дарёда қайиқ билан кимдир чўккани учун қайиқда учиш тақиқланади. Чўлда бўри қўйларни еб кетгани учун, чўпонлик фаолияти тақиқланади. Муаммо йўғ-у муҳими.

Иссиқ жойдан чиқиб, бироз ечим излашни, ақлни ишлатишни, бугун ва келажак учун масъулиятни олишни хоҳламасак, тақиқ энг осон ечим. Ҳар ҳолда ҳозирги ҳолат учун.


#mulohaza
@allaevuzb