.
🔹 سنت‌گرایی علیه سنت
جستاری دربارۀ بحرانِ معرفت‌شناختی در جامعۀ ایرانی به بهانۀ درگذشت فیلسوف معاصر السدیر مک اینتایر

🔹 نویسنده: محمدرضا لبیب


در این جستار، با نگاهی گذرا به آراء آلاسدیر مک‌اینتایر، فیلسوف اخلاق و سنت‌پژوه فقیدِ برجستهٔ معاصر، می‌کوشم راهی بیابم برای درک معنای سنت، عقلانیت سنت‌بنیاد و نیز آسیب‌شناسی سنت‌گرایی‌هایی که به انقطاع از سنت انجامیده‌اند. سپس با تصویر کردن برخی کشمکش‌های مربوط به سنت در جامعهٔ معاصر ایران، نشان خواهم داد که چگونه آن‌چه در ظاهر دفاع از سنت به‌نظر می‌رسد، ممکن است به نقض مبانی آن بینجامد.

مسیر این جستار، سفری است میان نظریه و واقعیت، میان اندیشهٔ سنت به‌مثابه زمینهٔ عقلانیت و تجربهٔ سنت‌زدایی از درون، که در آن سنت‌گرایان ممکن است، ناخواسته یا عامدانه، سنت را بی‌جان کرده و آن را از نقش تاریخی و زنده‌اش تهی کنند.

متن کامل این مقاله را این‌جا بخوانید:
https://jomhourifalsafe.com/magazine/macintyre-traditionalism/

                     «جمهوری فلسفه و ادبیات»

Читать полностью…

.
سلسله نشست‌های ماهانه گروه خانواده ایرانی و مسائل اجتماعی با همکاری باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

همخوانی و بررسی کتاب های حوزه خانواده؛

نشست پانزدهم
کتاب درآمدی به مطالعات خانواده، مولف: جان برناردز
فصل چهارم؛ خانواده ها در جامعه


ساعت ۱۸
روز سه شنبه
ششم خرداد ماه ۱۴۰۴

تسهیل‌گر نشست:

دکتر علی نوری
جامعه شناس و مدرس دانشگاه

@bashgahandishe

Читать полностью…

چکیدۀ ارائه نشستِ ما و مک‌اینتایر

مک‌اینتایر و کالبدشکافی روایی پروژه روشنگری

📝دکتر علیرضا بهشتی

السدیر مک‌اینتایر (۱۹۲۹-۲۰۲۵) جستجوگری خستگی‌ناپذیر در علل شکست پروژه روشنگری و پایان عصر انحصار مشروعیت عقلانیت مدرن بود. درک تاریخمندی و پیوستگی فرهنگی سنت اخلاق مدرن و لیبرالیسم به‌مثابه ایدئولوژی سیاسی آن، وی را به توصیف، تبیین و تحلیل تنوع و تعدد عقلانیت منظومه‌های اخلاقی رهنمون گشت، بی‌آنکه به ورطه‌های نسبی‌گرایی مطلق معرفتی و پوچ‌انگاری پست‌مدرنیسم نونیچه‌ای درغلتد. چنین شد که یکی از درخشان‌ترین تفاسیر از نهادهای اجتماعی مدرن (از جمله دانشگاه)، خاستگاه‌ها و کارکردهای آن را در آثار برجای مانده از او می‌توان یافت. اما شناخت اندیشه این فیلسوف اخلاق و سیاست که کتاب‌هایش به زبان‌های زنده دنیا ترجمه و منتشر شد برای ما ایرانیان سده بیست‌و‌یکم چه پیامدهایی دارد و چگونه ما را در فهم بحران‌های معرفت‌شناختی‌مان یاری می‌دهد؟

@dialogeschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

مدرسه مطالعات اجرای باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

نشست دوم تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی

از روایت تا کنشگری
تجربه ای میدانی از تئاتر شورایی با کودکان مهاجر

همراه با معرفی گروه هنری تئاتر کوچ‌گر

با حضور و ارائه

سارا امیری
تسهیل‌گر و مربی تئاتر شورایی

شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۴
ساعت ۱۸

درباره نشست:

تئاتر شورایی برای ما نه ابزار آموزش، که بستری برای بازآفرینی واقعیت شد؛ جایی که کودک، صرفاً دریافت‌کننده نبود، بلکه کنشگر صحنه و تغییر بود.
در این تجربه، پرسش‌هایی شکل گرفت:
چه می‌شود وقتی کودکِ مهاجر، دیگر «موضوع پروژه» نیست، بلکه «روایتگر زندگی» می‌شود؟
چطور می‌توان با تئاتر، فضایی امن ساخت برای آگاهی، انتخاب، و امید؟
و چگونه می‌شود از دل سکوت‌های تحمیل‌شده، گفت‌وگویی جمعی ساخت؟

در این ارائه، مروری خواهیم داشت بر مسیر شکل‌گیری این تجربه، چالش‌ها، لحظات روشن، و چیزهایی که از کودکان آموختیم؛ کودکانی که شاید پناهجو بودند، اما بی‌پناه نبودند.

@ejraaschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
گزارش دیداریِ نشستِ

دفاع غیرمتافیزیکی رورتی از روشنگری

با ارائهٔ
دکتر مرتضی نوری
پژوهشگر و مترجم فلسفه
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چهارشنبه
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰

مدرسهٔ مطالعات مدرنیته و نقد متافیزیک
@bashgahandishe

Читать полностью…

فرشاد مؤمنی: حرکت به سمت توزیع عادلانه قدرت، راه نجات امروز ماست.


به مناسبت روز جهانی کارگر، ۱۱ اردیبهشت۱۴۰۴ ، گروه علمی، تخصصی صلح انجمن جامعه شناسی ایران با همکاری مدرسه مطالعات نقد اقتصاد سیاسی باشگاه اندیشه، نشستی با موضوع «جایگاه کارگران در ساخت ساختمان صلح اجتماعی» را برگزار کردند که گزارش مکتوب این نشست را می‌توانید اینجا بخوانید.


#انجمن_جامعه‌شناسی #صلح #اقتصاد_سیاسی #باشگاه_اندیشه

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

.

گزارش دیداریِ نشستِ
جایگاه کارگران در ساختمان صلح اجتماعی

گروه علمی - تخصصی صلح انجمن جامعه‌شناسی ایران با همکاری مدرسه مطالعات نقد اقتصاد سیاسی باشگاه‌اندیشه به مناسبت روز جهانی کارگر

با حضورِ

فرشاد مومنی
محمد مالجو
مهسا اسدالله‌نژاد
خلیل میرزایی

دبیر نشست: حسن امیدوار

#انجمن_جامعه‌شناسی #صلح #اقتصاد_سیاسی #باشگاه_اندیشه

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

▫️
🖋 خیام در میان ما
‎«خیام، آی خیام! ...ـ»

خیام در فرهنگ، شعر و ادبیات ما ایرانیان، از هر نگاه، «دیگری» است. آن دیگری، که به هیچ‌ راه و روشی، نمی‌توانیم او را به میان خود باز آوریم، یا با او یگانه شویم. هم‌این که با او یگانه می‌شویم، از ما می‌گریزد؛ و در بی‌گانگی، دوباره به سوی ما بازمی‌گردد. هم‌این که به زندگی، دل می‌بندیم؛ آونگ مرگ را می‌گرداند و از گذرندگی «آن» و «دم» سخن می‌گوید؛ و هم‌این که در اندیشه‌ی مرگ فرو می‌رویم؛ به باده‌ای، رستاخیزی برمی‌انگیزد. چنان که، زندگانیِ سرودانْ‌سرودِ خیام در میان ما، خود پرتوی از رستاخیز است.

ای دوست! بیا! تا غم فردا نخَوریم
وین یک دمِ عمر را غنیمت شِمَریم

فردا که از این دیرِ کهن درگذریم
با هفت هزار سالگان، سر به سَریم

خیام، که ــ به گفته‌ی داریوش شایگان ــ نه عارف روزگارش بود، نه پی‌رو سخت‌پای ارسطوییان، و نه شاعرِ سرشناس، به روزگاران (جامی در بهارستان، بخش شعر و شاعری، نام او را حتی در میان ۳۵ شاعر برگزیده نیاورده و ترانه‌ای از او بازننوشته است)؛ ناگهان صاعقه‌وار در سده‌ی بیستم درخشیدن آغازید.
زیر بار درخشش ترانه‌های خیام در آغاز سده‌ی بیستم، ذکاءالملک فروغی (پدر)، در شماره‌ی دوم آوریل ۱۹۰۳ی روزنامه‌ی تربیت، او را «شاعرِ فیلسوف» خواند و نوشت: «رباعیات خیام دارای مطالب فلسفه و تصوف است، با بعضی آزادی افکار که علمای آن زمان پسند نکرده، بر او تاخته و تهمت بی‌دینی به او زده‌اند. اما دانشمندان دنیا، امروز او را ولتر مشرق می‌نامند؛ بلکه بعضی خیام را از ولتر بالاتر می‌دانند.» این یادداشت، در شمار نخستین بازشناسی‌های خیام از پس سده‌ها در زبان فارسی است.

کارکرد دوگانه‌ی اندیشه‌های پنهان در ترانه‌هایی که اکنون به نام خیام شناخته و زبان‌زد است، در دگرگونی نگاه به شعر و ادبیات کارگر افتاد. بازی هدایت در بوف کور با مرگ، یادآور اندیشه‌های خیام در ترانه‌های او است و با این بازی، خواست تا به سویه‌ی دیگرگونه‌ی مرگ راه برد. در برابر او، نیما با واسازی پاره‌های اندیشه‌ی شناور در ترانه‌های خیام، کوشید تا سویه‌ی پیوسته‌ی آن اندیشه‌ها را در آینه‌ی شعر فارسی بازیابد. برای نمونه، پیوستگی سخن خیام، «این کوزه‌گر دهر، چنین جام لطیف/ می‌سازد و باز بر زمین میزندش» را با سخن غزالی در نوشتارِ حکمت مخلوقات، بازجست؛ و نوشت: آیا آن رساله، نباید این رباعی را پدید آورد؟ از دید نیما، اندیشه زاینده‌ی اندیشه است. او که گرایشِ آزاداندیشی در شعر فارسی را شناخته بود، سویه‌ی دگربودگی ترانه‌های خیام را در دگربودگی شعر فارسی بازشناخت. چرا نباید بپذیریم که مانندِ خیام‌ها، بارها این رباعی را سروده‌اند. از دید او، «هیچ شخصی این‌قدر متمایز و مجرد یافت نمی‌شود، و باید این شخصیت بزرگ در پیرامون شخصیت‌های دیگر، کم‌وبیش، کوچک و بزرگ و شبیه خودش باشد.» (درباره شعر و شاعری، ص۱۰۲). با این نگاه، ترانه‌های خیام در آغاز سده‌ی بیستم، خون تازه‌ای در رگ شعر و ادبیات فارسی دواند.

‎👉دگرگونیِ شیوه‌ی نوشتن شعر از نگاه دهخدا

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‌ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
/channel/OnPersianLanguage/

Читать полностью…

.
مدرسهٔ مطالعات مدرنیته و نقد متافیزیک باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

دفاع غیرمتافیزیکی رورتی از روشنگری

با ارائهٔ
دکتر مرتضی نوری
پژوهشگر و مترجم فلسفه
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چهارشنبه
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰

📝دربارهٔ نشست:

ریچارد رورتی از رهگذر مباحثاتی پیگیر با بسیاری از اندیشمندان مدافع یا منتقد روشنگری، رویکرد جدیدی برای ارزیابی این جنبش پیشنهاد می‌دهد. این رویکرد عمدتاً مبتنی بر نگرشی پراگماتیستی‌ست که می‌کوشد حساب اعتبار ارزش‌های روشنگری را از اعتبار دفاعیه‌های فلسفی و نظریِ آن جدا کند. به زعم او، این راهکار می‌تواند ارزش‌های پایۀ روشنگری _ از جمله آزادی، برابری و همبستگی انسانی _ را از لرزش‌های گاه و بیگاهِ دستگاه‌های عریض و طویل فلسفی مصون بدارد. این رویکرد، افزون بر این، می‌تواند از تأثیر رویکردهای رِوایی بر گسترش همبستگی انسانی پرده بردارد و نقش انکارناپذیر چهره‌های بیرون از قلمرو فلسفه، یعنی هنرمندان و رمان‌نویسان، را برجسته کند.

@bashgahandishe

Читать полностью…

امیل دورکیم:
هویت جمعی از پیوندهای اخلاقی، باورهای مشترک و آیین‌های اجتماعی شکل می‌گیرد؛ نه از صرف حضور فیزیکی در کنار یکدیگر.

@howiatschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
اجرا، بازآفرینی است؛ همواره چیزی را تکرار می‌کند اما هیچ‌گاه کاملاً تکراری نیست.


(Between Theater and Anthropology)

@bashgahandishe
@ejraaschool

Читать полностью…

.
گفت‌و‌گویی دربارهٔ کتاب
تک‌شاخ؛ یک مدل اقتصادی-سیاسی
بر مبنای سوسیالیسم

با حضورِ
بیژن صباغ
میلاد عمرانی

۲۵اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰

فقط به صورت آنلاین

این کتاب تلاشی است برای معرفی یکی از معروف‌ترین مدل‌های اقتصاد سوسیالیستی که بر مبنای برنامه‌ریزی استوار است؛ اما برای مخاطبان فارسی‌زبان تا حد زیادی ناآشنا است. این مدل نخستین بار در دهه نود میلادی در کتابی به نام «پیش به سوی سوسیالیسمی نوین در انگلستان» منتشر شد و ترجمهٔ آن طی سال‌ها و دهه‌های بعد در دیگر کشورها به چاپ رسید. طراحان این مدل توانستند با انتشار کتابی که مبنا و ایدهٔ مرکزی کتاب حاضر است، نظریهٔ ارزش کار را به صحنه بازگردانند.
ایدهٔ مرکزی این پروژه، برنامه‌ای است برای ایجاد روابط اجتماعی میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، بر مبنای ارزش حاصل از کار به‌گونه‌ای که با حذف میانجی بازار، که عملکردی ضرورتاً پرهرج و مرج دارد، نیاز صنعت و مصرف‌کنندگان با استفاده از سیستم مکانیزه، به‌طور مستقیم از سوی تولیدکنندگان شناسایی شده و به آن پاسخی آگاهانه داده شود. این نوع مدل‌سازی از سوسیالیسم به سایبرسوسیالیسم معروف است.

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
رونماییِ کتابِ
دست‌نوشته‌ها
یادداشت‌های مرحوم ذوالمجد طباطبایی از جلسات خصوصی جلسات علامه طباطبایی و پروفسور کربن

با حضورِ
محمدحسین قدوسی


جمعه
۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۸

نمایشگاه کتاب تهران
غرفه انجمن ناشران انقلاب اسلامی

@bashgahandishe

Читать полностью…

کریم خان زند از دیار ایذه می‌گوید :

در آنجا مردمانی دیدم که در سخاوت
بی‌بدیلند و در شجاعت کم‌نظیر.

در لشکرکشی به آن دیار به مال میر
رسیدیم شب شد، در دامنه‌ی کوهی اردو زدیم، شبانه برای سرکشی به لشکریان گشت زدم، در میانه کوه آتشی دیدم که نظرم را جلب کرد، با یکی از همراهان بدان سوی رفتیم

در کنار آتش مردی نشسته بود که تصور کردم ایستاده است ،نشسته آن به قد یک انسان معمولی بود .کلاهی بر سر داشت
که به تاج شاهی شبیه بود، کلاهش نظرم را گرفت سلامش دادیم، جواب داد بدون اینکه تکانی بخورد، با دستش تعارف به نشستن کرد گویی که یک چوپان بر او وارد شده است

به مزاح به او گفتم کلاهت به تاج ما می‌ماند!نگاهش را متوجهم کرد و گفت کلاه
من از اصالت است تاج شما از قدرت .
کنایه‌اش رنجورم کرد خواستم انتقام بگیرم به او گفتم پس مرا می‌شناسی و از جا بر نخواستی با لبخند گفت نشسته‌ام که چون تویی برخیزد، مرا بیلی‌ست و تو را شمشیری ، بسیار پخته سخن می‌گفت که جای جسارت به او باقی نبود.

از احوالش پرسیدم و اینکه قدرت ما را چگونه می‌بیند گفت مردمان این دیار کشاورزند و سر به کار خود دارند ولی اگر کسی به نانشان حمله کند به جانش حمله خواهند کرد.
در کلامش تهدید بود، با نیش خندی گفتم صبح معلوم می‌شود. همان خنده را تحویلم داد و گفت صبح معلوم می‌شود.

لختی نشستیم و از کاسه ماستش خوردیم و به لشکرگاه برگشتیم شب از نیمه گذشته بود که بخواب رفتیم.
صبح همهمه سپاه مرا بیدار کرد از دربان
پرسیدم چه خبر شده پریشان گفت آقا اسبان سپاه را برده‌اند از خیمه بیرون زدم کفشی برای پوشیدن نبود کفش و سلاح را هم برده بودند با
سپاهیان با پای برهنه به سمت روستایی
روان شدیم بدانجا که رسیدیم از جلال وجبورتمان چیزی نمانده بود، چون گدایان و درماندگان سراغ خانه کدخدا را گرفتیم به درب خانه که رسیدیم دروازه چوبینش باز بود خانه باغی وسیع که پر از درختان میوه بود ولی از میوه خبری نبود

در ایوان خانه‌ای در آخر باغ مردی ایستاده و خیرمقدم می‌گفت بفرمائید
تعدادمان زیاد بود من و همراهان سلام کردیم و با تکبری که با خود داشتیم، ولی با آن اوضای نا به سامان خواستم وارد‌ شوم که جوانی برومند با آفتابه مسی پر آب جلو آمد بر دست و صورتم آبی زدم و آفتابه را روی پاهایم گرفت مرد به سپاهیان اشاره کرد که در کنار جوی آبی که از میان باغ می‌گذشت دست و صورت بشویند سپاه مشغول شستشو بود که مرا تعارف به داخل کرد، گویی از قبل سالن‌های آن امارت برای پذیرایی آماده بود در محوطه باغ هم فضایی بزرگ برای نشستن محیا شده بود از من واز سپاهیانم به خوبی پذیرایی شد استراحتی کردیم و زمان به شب نزدیک می‌شد به کدخدا گفتم مرا می‌شناسید؟

نگاهی کرد و گفت اگر کلاهی بر سر داشتی بهتر می‌شناختم ولی با این سپاهی که به همراه داری می‌شود شناخت، آنان سخنشان را با هنر بیان می‌کردند، مرا در لفافه شاه بی‌تاج خطاب کرده بود کلامش را خوب می‌فهمیدم
ولی با مهمان‌نوازی که کرده بود شرم داشتم که او را برنجانم گفتم شما که این همه لطف کرده‌اید کلاهی هم بدهید.

دست بر سینه برد و با احترام گفت کلاه ما برای شما بزرگ است تاجی را به شما هدیه خواهیم کرد، از کنایه بزرگی کلاهشان برای من به خشم آمده بودم
ولی از تاج پیش‌کشی شرمنده ، این مردمان در کلام و مقام بی‌نظیر بودند،

وقتی آماده برای رفتن شدیم همه سپاه را با کفش مخصوصی به نام خلاتک دیدم و گیوه خاصی که جلو پای من گذاشتند،
کفشی بسیار نرم وسبک که انسان از پوشیدنش لذت می‌برد.
از درب باغ که خارج شدیم اسبانی زین کرده و آماده در محوطه بیرون بسته بودند با تعجب آن همه اسب وزین را نگاه کردم و خواستم سخنی بگویم که کدخدا با اشاره دست گفت اسب شما آن اسب سفید است، اسبی بسیار زیبا گفتم این همه سخاوت از کیست !؟ گفت خان گفته به شما بگویم ما رعیتیم و سرمان به کار خودمان است اگر کسی به نانمان حمله کند به جانش حمله می‌کنیم و اگر شاهی مروت پیشه کند برایش جان می‌دهیم و تاجش هدیه می‌کنیم. تکبر را از خود دور کن و شاهی کن تا رعیت در رفاه باشد.

** می‌گویند به همین علت کریم خان لقب وکیل‌الرعایا را برای خود برگزید.

از نوشته‌های میر غریب (میرزا)

——————————————
کریم خان زند ، پادشاهی مردمی و خوشنام بود، وی در ملایر متولد شد و پس از شکست دادن تمام مدعیان کسب قدرت که پس از در گذشت نادر شاه افشار بخش‌هائی از ایران را تصرف کرده بودند، از سال ۱۱۲۸ تا ۱۱۵۷ (۲۹ سال) در ایران حکومت کرد.

@Sayehsokhan
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
در سوگ تلخ حادثه بندرعباس، که دل‌های بسیاری را داغدار کرد و غمی سنگین بر جان این سرزمین نشاند، باشگاه اندیشه همراه با همه‌ی مردم ایران، در کنار خانواده‌های مصیبت‌دیده می‌ایستد.

ما شریک اندوه شما هستیم و این ضایعه‌ی جانسوز را تسلیت می‌گوییم.

باشگاه اندیشه

Читать полностью…

💠 سومین مدرسه فصلی طومار اندیشه
🌱 بهار ۱۴۰۴

💠 درآمدی بر شناسایی مهم‌ترین نهادهای حامی علوم انسانی در ایران و جهان
🌾 خوشه‌ی موضوعی: فرصت‌های تأمین مالی در علوم انسانی

▪️مهلت ثبت‌نام زودهنگام: ۲۴ اردیبهشت تا ۱۴ خرداد
▫️آخرین مهلت ثبت‌نام: ۲۰ خرداد

👤 ۴ استاد | ۵ ارائه | فقط آنلاین
📃با گواهی طومار اندیشه

1️⃣ مؤسسه حامی علوم انسانی
👤جواد درویش | مدیرعامل موسسه حامی
پنج‌شنبه ۲۲ خرداد | ساعت ۱۷ تا ۱۸:۳۰

2️⃣ بنیاد ملی علم ایران
👤حمید امیرچخماقی | مشاور ریاست بنیاد ملی علم ایران
پنج‌شنبه ۲۲ خرداد | ساعت ۱۹ تا ۲۰:۳۰

3️⃣ بنیاد تحقیقات آلمان (DFG)
👤پیمان اسحاقی | دانشگاه آزاد برلین
شنبه ۲۴ خرداد | ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰

4️⃣ شورای تحقیقات اروپا (ERC)
👤ادموند هایس | دانشگاه لایدن
پنج‌شنبه ۲۹ خرداد | ساعت ۱۸ تا ۱۹:۳۰

5️⃣ بنیاد گِردا هِنگِل آلمان
👤پیمان اسحاقی | دانشگاه آزاد برلین
پنج‌شنبه ۲۹ خرداد | ساعت ۲۰ تا ۲۱:۳۰

ثبت‌نام از راه تلگرام و ایمیل:
@toumareandisheh
Toumareandisheh@gmail.com

📝هزینه، طرح‌درس‌ و رزومه‌‌ را در سایت بخوانید.

🆔 سایت | تلگرام | اینستاگرام

Читать полностью…

چکیدۀ ارائه نشستِ ما و مک‌اینتایر

ALASDAIR MACINTYRE ON MORALITY, HUMAN RIGHTS, AND NARRATIVE ETHICS

📝دکتر حاج محمد لگنهاوزن

Abstract: This paper offers an Islamic perspective on MacIntyre's critique of modern moral discourse, human rights, and on his advocacy of narrative ethics. MacIntyre argues that modern morality, characterized by expressivism and emotivism, obscures genuine moral reasoning, as seen in the unresolved debates between utilitarianism and rights-based ethics, which he collectively terms "Morality." As an alternative, he proposes a teleological, Aristotelian-Thomistic framework enriched by narrative ethics, using life stories of figures like Vasily Grossman and Sandra Day O’Connor to illustrate how moral decisions should align with human flourishing rather than abstract principles or consensus. MacIntyre’s skepticism toward human rights leads him to view them as fictions that lack grounding and inhibit practical reasoning, though MacIntyre later concedes their rhetorical necessity in contemporary discourse, as seen in his analysis of the stance of the Catholic Church. From a Muslim viewpoint, Despite the value of MacIntyre’s narrative approach and critique of modern moral impasses, his framework for resolving fundamental disagreements is questionable, given that moral truth does not depend on consensus. There are parallels with Islamic concepts like patience (sabr) and eschatological waiting (intizār), reflected in the epigram from George Campbell Hay’s poem that MacIntyre discusses, and which resonates with Qur’anic virtues. A cautious endorsement of human rights language for Muslims is suggested, integrating it with Islamic notions of justice and Haqq (truth) within culturally rooted narratives. While the value MacIntyre’s insights is undeniable, there remains room for skepticism about his proposals for overcoming moral impasses. It is argued that there is a need for critical engagement with modern moral language while staying true to Islamic ethical traditions.

@dialogeschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

مدرسۀ مطالعات دیالوگ باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:
ما و مک‌اینتایر

مک‌اینتایر، اخلاق، حقوق بشر و روایت‌گرایی اخلاقی

دکتر حاج محمد لگنهاوزن
استاد دانشگاه و پژوهشگر فلسفۀ اخلاق، معرفت‌شناسی


مک‌اینتایر و کالبدشکافی روایی پروژه روشنگری

دکتر علیرضا بهشتی
استاد دانشگاه و پژوهشگر فلسفۀ سیاسی

📝چکیدۀ ارائه‌ها را در پیوست بخوانید.

پنجشنبه
8 خرداد 1404
ساعت 16

خیابان انقلاب اسلامی، خیابان وصال شیرازی، کوچه نائبی، پلاک 23

@dialogeschool | @bashgahandishe

Читать полностью…

.
پوشهٔ شنیداری

دفاع غیرمتافیزیکی رورتی از روشنگری

با ارائهٔ
دکتر مرتضی نوری
پژوهشگر و مترجم فلسفه
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

چهارشنبه
۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰
مدرسهٔ مطالعات مدرنیته و نقد متافیزیک
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
پوشهٔ شنیداریِ گفت‌و‌گویی دربارهٔ کتاب
تک‌شاخ؛ یک مدل اقتصادی-سیاسی
بر مبنای سوسیالیسم

با حضورِ
بیژن صباغ
میلاد عمرانی

۲۵اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

پوشهٔ شنیداریِ نشستِ
جایگاه کارگران در ساختمان صلح اجتماعی

گروه علمی - تخصصی صلح انجمن جامعه‌شناسی ایران با همکاری مدرسه مطالعات نقد اقتصاد سیاسی باشگاه‌اندیشه به مناسبت روز جهانی کارگر

با حضورِ

فرشاد مومنی
محمد مالجو
مهسا اسدالله‌نژاد
خلیل میرزایی

دبیر نشست: حسن امیدوار

#انجمن_جامعه‌شناسی #صلح #اقتصاد_سیاسی #باشگاه_اندیشه

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…

مدرسه مطالعات اجرای باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

نشست دوم تجربه‌نگاری تئاتر کاربردی

از روایت تا کنشگری
تجربه ای میدانی از تئاتر شورایی با کودکان مهاجر

همراه با معرفی گروه هنری تئاتر کوچ‌گر

با حضور و ارائه

سارا امیری
تسهیل‌گر و مربی تئاتر شورایی

شنبه ۳ خرداد ۱۴۰۴
ساعت ۱۸

درباره نشست:

تئاتر شورایی برای ما نه ابزار آموزش، که بستری برای بازآفرینی واقعیت شد؛ جایی که کودک، صرفاً دریافت‌کننده نبود، بلکه کنشگر صحنه و تغییر بود.
در این تجربه، پرسش‌هایی شکل گرفت:
چه می‌شود وقتی کودکِ مهاجر، دیگر «موضوع پروژه» نیست، بلکه «روایتگر زندگی» می‌شود؟
چطور می‌توان با تئاتر، فضایی امن ساخت برای آگاهی، انتخاب، و امید؟
و چگونه می‌شود از دل سکوت‌های تحمیل‌شده، گفت‌وگویی جمعی ساخت؟

در این ارائه، مروری خواهیم داشت بر مسیر شکل‌گیری این تجربه، چالش‌ها، لحظات روشن، و چیزهایی که از کودکان آموختیم؛ کودکانی که شاید پناهجو بودند، اما بی‌پناه نبودند.

@ejraaschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

تک‌شاخ در آینه‌ی نقد:
گفت‌وگو با بیژن صباغ درباره‌ی یک مدل سوسیالیستی برای برنامه‌ریزی اقتصادی

در ادامه‌ی سلسله‌نشست‌های مدرسه‌ی نقد اقتصاد سیاسی باشگاه اندیشه، جلسه‌ای به نقد و بررسی کتاب تک‌شاخ، نوشته‌ی بیژن صباغ، اختصاص یافت. این کتاب تلاشی است برای ارائه‌ی الگویی نوین در برنامه‌ریزی اقتصادی بر مبنای سوسیالیسم، و در پاسخ به خلأ نظری و راهبردی نیروهای چپ در مواجهه با بحران‌های اخیر ایران نوشته شده است. آنچه در این گزارش می‌خوانید، گفت‌وگوی مستقیم میان میلاد عمرانی، دبیر مدرسه‌ی مطالعات نقد اقتصاد سیاسی، و نویسنده‌ی کتاب است؛ گفت‌وگویی که در آن سؤالاتی بنیادی درباره‌ی ساختار نظری، امکان‌پذیری عملی و نسبت الگوی پیشنهادی کتاب با تجربه‌ی تاریخی سوسیالیسم مطرح می‌شود.


میلاد عمرانی: انگیزه‌ی اصلی شما برای نوشتن این کتاب چه بود؟

بیژن صباغ: بعد از اعتراضات شهریور ۱۴۰۱، شاهد بودم که هیچ‌یک از نیروهای چپ موجود، پاسخی سوسیالیستی برای وضعیت ارائه ندادند. حتی در فضای موجود ایران، بسیاری از نیروهای چپ نیز الگوهای لیبرالی را پذیرفته بودند. بنابراین، تصمیم گرفتم کتاب تک‌شاخ را با الهام از کتاب پیش‌سوی یک سوسیالیسم مدرن بنویسم تا تصویری اولیه از یک پاسخ سوسیالیستی به وضعیت ارائه دهم.

میلاد عمرانی: چارچوب فکری و نظری کتاب چیست؟

بیژن صباغ: این کتاب تلاش دارد الگویی برای برنامه‌ریزی سوسیالیستی در سطح اقتصاد خرد و کلان ارائه دهد. برخلاف الگوی مشارکتی که سعی می‌کند درون مناسبات سرمایه‌داری و به‌شکل خرد در کارخانه‌ها فضای دموکراتیکی برای کارگران ایجاد کند، و همچنین برخلاف برنامه‌ریزی مبتنی بر بازار که تعیین قیمت و توزیع درآمد را به مکانیزم‌های بازار واگذار می‌کند، الگوی پیشنهادی من مبتنی بر برنامه‌ریزی متمرکز سوسیالیستی است. این الگو نه در سرمایه‌داری، بلکه پس از یک انقلاب سوسیالیستی قابل اجراست. می‌توان گفت سیستم برنامه‌ریزی تک‌شاخ در مناسبات سوسیالیستی، فضایی شبه‌بازار ایجاد می‌کند.

میلاد عمرانی: نسبت این سیستم با بازار به‌عنوان مکانیزم شناسایی قیمت‌ها در مناسبات سرمایه‌داری چیست؟ با توجه به اینکه در جامعه‌ی سوسیالیستی دیگر بازاری برای کشف قیمت‌ها وجود ندارد، شبه‌بازاری که شما مطرح می‌کنید، صرفاً اشتراک لفظی با بازار دارد. بنابراین، مکانیزم عملی برنامه‌ی شما چیست و چه جایگزینی برای بازار ارائه می‌کند؟

بیژن صباغ: یکی از مشکلات بازار در سرمایه‌داری این است که عوامل متعدد و مبهمی بر قیمت‌گذاری تأثیر می‌گذارند و برنامه‌ریز کنترلی بر تطابق قیمت با ارزش واقعی کالاها ندارد. در نتیجه، قیمت‌ها معمولاً به یک میانگین اتفاقی می‌رسند که تحت تأثیر همان عوامل نامشخص است و ممکن است فردا تغییر کند. اما در تک‌شاخ، فضای شبه‌بازار به گونه‌ای طراحی شده که تمامی ابهامات و عوامل انحراف‌زا از بین می‌روند. در این فضا، قیمت دقیقاً با ارزش کالا منطبق می‌شود، چراکه همه‌ی کالاها و فرایند تولید آن‌ها برای شورایی که مسئول برنامه‌ریزی و کنترل است، کاملاً شفاف و قابل رؤیت است. در واقع، بازار در این‌جا مکانیزم نیست، بلکه فضاست.

میلاد عمرانی: برنامه‌ی شما چه پاسخی به چالش‌هایی می‌دهد که شوروی، به‌عنوان کشوری که تجربه‌ی انقلاب سوسیالیستی را پشت سر گذاشته، با آن‌ها مواجه بود؟ اگر برنامه‌ی شما نتواند با واقعیت تاریخی پیوند بخورد و با چالش‌های اساسی درگیر نشود، تبدیل به یک نظرورزی تخیلی و سترون می‌شود.

بیژن صباغ: بله، این درست است که برنامه‌ی من بر مبنای جامعه‌ی سوسیالیستی طراحی شده، و از این نظر می‌توان آن را تخیلی دانست. اما این تخیل، صرفاً نظرورزی نیست. نمونه‌هایی از این برنامه در دوران آلنده در شیلی پیاده‌سازی شد (گرچه با کودتا متوقف شد)، و در برخی بخش‌های شوروی نیز اجرا شد و موفق بود. درباره‌ی شوروی باید گفت که این کشور از همان ابتدا مسیر سوسیالیسم را در پیش نگرفت. به‌جای سوسیالیستی کردن زمین‌های کشاورزی، آن‌ها را میان دهقانان تقسیم کرد تا حمایت‌شان را جلب کند. سپس، با اجرای برنامه‌ی توسعه‌ی صنعتی (نپ) و در ادامه، روی کار آمدن استالین، روشن شد که شوروی در واقع یک سرمایه‌داری دولتی است و نه یک دولت سوسیالیستی برآمده از جامعه‌ای سوسیالیستی. با این حال، در جاهایی که صنایع بزرگ و سنگین ملی شدند، برنامه‌ریزی اقتصادی ـ با وجود نقدهایی که تروتسکی به آن وارد می‌کرد ـ مؤثر واقع شد.

@bashgahandishe

Читать полностью…

.
🔹نشست حضوری «نقد و گفت‌وگو دربارهٔ کتاب کارستان سخن؛ درهم‌تنیدگی تخیل و واقعیت در شاهنامه»

با حضور:‌
  محمد دهقانی
  امیر مازیار
  ندا غیاثی (نویسندهٔ کتاب)

🔹یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۴، ساعت ۲۰-۱۸

🔹تهران، خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچهٔ نایبی، پلاک ۲۳ (35.702529,51.400465,17z/data=!4m4!3m3!8m2!3d35.7023611!4d51.4005?hl=en&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MTEyNC4xIKXMDSoASAFQAw%3D%3D">نقشهٔ گوگل)
        

کارستان سخن درآمدی است برای درک جهان متن شاهنامه و کارکردهای آن بدین مقصود که با عبور از دوگانۀ تاریخ-ادبیات، که در تفسیر متن غالب بوده، طرحی تازه برای رویارویی با «سخن» فردوسی به دست دهد. نویسنده در ابتدا با رویکردی هرمنوتیکی کوشیده نسبت متن را با تاریخ و ادبیات یا به‌طور کلی‌تر واقعیت و تخیل روشن کند و نشان دهد که امر تخیلی-ادبی امری غیرواقعی نیست و ازاین‌رو «روایت ادبی» شاهنامه راهی به حقیقت دارد.

سپس، با تکیه بر همین رویکرد و تجزیه و تحلیل متن شاهنامه و شاکلۀ روایی و استعاری آن به بررسی شیوۀ روایت (بازسازی خیالی) گذشته در شاهنامه پرداخته و اهمیت شناختی-اخلاقی آن را تشریح کرده است.

* شرکت در این نشست برای همهٔ علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.

                          «جمهوری فلسفه و ادبیات»

Читать полностью…

.
مدرسه مطالعات اجرا باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

نشست یازدهم تاریخ شفاهی تئاتر ایران

آیینِ هولناکِ قدرت
بازخوانی اجرای «سلطان» اثر استوارت کان از گروه تئاتر آیین؛ سال ۱۳۷۷

با حضور

داوود دانشور
منصور براهیمی

و جمعی از هنرمندان حاضر در این اجرا

دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، باشگاه اندیشه


#مطالعات_اجرا #تاریخ‌شفاهی‌تئاتر #آیین_هولناک_قدرت #سلطان #استورات_کان #دانشور #براهیمی #باشگاه_اندیشه

@ejraaschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

.
مدرسه مطالعات اجرا باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

نشست یازدهم تاریخ شفاهی تئاتر ایران

آیینِ هولناکِ قدرت
بازخوانی اجرای «سلطان» اثر استوارت کان از گروه تئاتر آیین؛ سال ۱۳۷۷

با حضور

داوود دانشور
منصور براهیمی

و جمعی از هنرمندان حاضر در این اجرا

دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، باشگاه اندیشه


#مطالعات_اجرا #تاریخ‌شفاهی‌تئاتر #آیین_هولناک_قدرت #سلطان #استورات_کان #دانشور #براهیمی #باشگاه_اندیشه

@ejraaschool
@bashgahandishe

Читать полностью…

▪️

◾️ در سوگِ حشمت‌پور، آموزگار عشق و اشراق

محمدحسین حشمت‌پور، استاد پرتکاپوی شماری از متن‌های عربی حکمت، کلام و اشراق به زبان‌ِ فارسی، در پیِ نارسایی مغزی شب گذشته (۱۹ اردیبهشت ماه) درگذشت.
وی سال ۱۳۳۱ در مشهد به دنیا آمد، اما روزهای کودکی تا میانه‌ی دبستان را در تهران به سر آورد و سپس به مشهد بازگشت. گویا تبار خانوادگی او به دخترِ سید عبدالغفار مازندرانی (آموخته‌ی نجف) می‌رسد.
حشمت‌پور در فقه و اصول، شاگرد سید محمدهادی میلانی و حسین وحید خراسانی بود، ادبیات را در مشهد نزد ادیب نیشابوری آموخت و درس‌های حکمت و عرفان اسلامی را در قم نزد حسنِ حسن‌زاده آملی و عبدالله جوادی آملی فراگرفت. با این همه، او هرگز جامه‌ی روحانیان به تن نکرد، «فقط می دانم اتفاقی افتاد که مرا از لباس پوشیدن منصرف کرد» (این‌جا👉)، و چنان‌چه خود به روشنی بازگفته است: «خوب است بدانید که من هیچ وقت در حوزه ثبت نام رسمی [هم] نکردم و الان هم هیچ مدرک حوزوی ندارم.» (این‌جا👉) هم‌چنین، او به راه‌نمایی پدرش از گرفتن یارانه‌های آموزشی پرهیز داشت، و هم‌این روی‌کرد، گذران زندگی را گاه برای او بسیار سخت می‌کرد.
پس از انقلاب در آغاز راه‌اندازی دانش‌گاه تربیت مدرس از پیِ رای‌زنی با «آقای وحید، آقای لاریجانی و پدرش»، به آن‌جا رفت، و پس از دگردیسی آن دانش‌گاه، کار آموزشی خود را تا هنگام بازنشستگی (۶۵ سالگی) در دانش‌گاه قم دنبال کرد.
گرایش او به بازخوانی کتاب‌های عربی حکمت و اشراق، به ویژه، فارابی (المله)، بخش‌های گوناگون شفای بوعلی (الهیات، ریاضیات، منطق، طبیعیات، نفس)، سهروردی (تلویحات)، قطب‌الدین شیرازی (شرح حکمتِ اشراق)، و صدرای شیرازی (اسرارِ آیات، حدوث، مبدأ و معاد، و شواهد الربوبیه) و بسیاری از نگارش‌های دیگر، او را چونان آموزگاری دل‌بسته‌ی دانش و دانش‌وری شناساند. هر چند، گرایش ویژه‌ به هم‌گرا ساختن متن با آموزه‌های چیره در سنت آموزشی (فقه و شریعت)، او را از کاربست روش‌شناسی سنجشی و بازنگرانه در متن‌ها بازمی‌داشت؛ روش او در خواندن متن، بازنمای شیوه‌ای بود که در گذر سده‌ها (دستِ کم از صفویه) به روزگار ما رسیده است.
حشمت‌پور گرایشی به نوشتن نداشت، و به دشواری می‌توان چند نوشته‌ به خامه‌ی او بازیافت؛ با این همه، صدای رسای او در بازخوانی ده‌ها متن حکمی، یادگار ارزش‌مندی است که زیر این گنبد گردنده از او به جای خواهد ماند.

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‌ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
/channel/OnPersianLanguage/

Читать полностью…

مدرسهٔ مطالعات هویت باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

سلسله نشست‌های سنت خطائی در بستر تحولات جهانی "حکمت ذوقی"

نشست نخست

با ارائهٔ
سیدجواد میری
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت۱۴۰۴
ساعت ۱۸

📝دربارهٔ نشست

در این سلسله نشست‌ها "دیوان خطائی" را به عنوان نقطه عزیمت کند و کاوهای نظری خویش در نسبت با "تُراث حکمی" در جهان قرار خواهیم داد و درباره این موضوع بحث خواهیم کرد که "دیوان خطائی" در کجای جغرافیای مباحث ذوقی، حِکمی، باطنی، عرفانی و شهودی قرار می‌گیرد؟

سپس درباره اهمیت حکمت شیعی در بستر زبان ترکی و بسط آن از سوی ایران به سمت اروپا از طریق آناتولی تا بالکان و کرانه‌های دریای آدریاتیک به کنکاش خواهیم پرداخت.

ما به دنبال خوانش متن دیوان خطائی هستیم و می‌خواهیم به زبان هرمنوتیکی دیوان را مورد استنطاق قرار دهیم و مبتنی بر آن ببینیم شاه اسماعیل خطائی دارای چه چارچوب فکری و حِکمی و نظری بوده است. زیرا در روایت‌های موجود از تحولات تصوف و حکمت و عرفان در اردبیل و آذربایجان و ایران هیچ اشاره‌ای به "دیدگاه‌های حکمی" شاه اسماعیل مبتنی بر "دیوان خطائی" نشده است.

@bashgahandishe

Читать полностью…

▪️
🖤 شوریده‌واری
. . . . .‏
✍🏻 منوچهر آتشی (دیدار در فلق)

باید بخوانم امشب

آواز ناشناسی، گویا
مثل پرنده‌ای حیرت‌زده
در گنبد کبود خیالم می‌چرخد

پایی فرار می‌کند از من شتابناک
پایی، سبک می‌آید
چیزی شکفته، شاید
چیزی شکسته در من،
می‌دانم

باید بخوانم امشب ...

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‌ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
/channel/OnPersianLanguage/

Читать полностью…

.
گروه علمی - تخصصی صلح انجمن جامعه‌شناسی ایران با همکاری مدرسه مطالعات نقد اقتصاد سیاسی باشگاه‌اندیشه به مناسبت روز جهانی کارگر برگزار می‌کند:

جایگاه کارگران در ساختمان صلح اجتماعی

با حضورِ

فرشاد مومنی
محمد مالجو
پرویز صداقت
مهسا اسدالله‌نژاد
خلیل میرزایی

دبیر نشست: حسن امیدوار


دربارهٔ نشست:

حساسیت توجه به مسئله گروه‌های اجتماعی به دلیلِ اهمیت بالانس تنظیمات اجتماعی و تناسب استراتژیک گروه های اجتماعی در ساخت ساختمان صلح اجتماعی است. لذا به نظر می رسد عدم توجه به گروه‌های مهم اجتماعی، همچون کارگران، معلمان، بازنشستگان و ...، جامعه ایران را به یک جامعه ناپایدار و شکننده تبدیل کرده است.
به باورِ پژوهشگران جوامع برابر ، استرس را کاهش می‌دهند و با سطوح بالای اعتماد و سطوح پایین خشونت مشخص می شوند و از پایداری بیشتری بر خوردار هستند.


چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
ساعت ۱۷:۳۰

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

#انجمن_جامعه‌شناسی #صلح #اقتصاد_سیاسی #باشگاه_اندیشه

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

Читать полностью…